Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku

BIBLIOTEKARZ

w

Instytucie Biochemii

i Biofizyki PAN

Warszawa, luty 2006r.

2

Ocena ryzyka zawodowego

Zasady ogólne

Ryzyko zawodowe określa możliwość występowania zdarzeń niepożądanych

związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności

możliwość wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych

do utraty życia włącznie w wyniku zagrożeń zawodowych występujących

w środowisku pracy lub wynikających ze sposobu wykonywania pracy.

Przeprowadzając ocenę należy:

- Opisać analizowane stanowisko pracy,

- Zidentyfikować zagrożenia,

- Oszacować ryzyko związane z zagrożeniami,

- Ocenić dopuszczalność ryzyka zawodowego,

- Opracować plan działań wynikających z oceny ryzyka,

- Ocenić skuteczność zaplanowanych działań po ich realizacji.

Do przeprowadzenia niniejszej oceny wykorzystana zostanie uproszczona

metoda szacowania ryzyka zwana „standardową oceną ryzyka zawodowego”,

zgodna ze standardami postępowania określonymi w PN-N-18002 „Systemy

zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka

zawodowego”.

Graficzny przebieg oceny ryzyka zawodowego przedstawia rys. 1 str. 4.

3

RYS. 1 Przebieg oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy

Opisać stanowisko

Zebrać potrzebne do analizy informacje

Zidentyfikować zagrożenia

Oszacować ryzyko związane

z zagrożeniami

Czy można przyjąć ryzyko?

NIE

Opracować plan

eliminacji lub

ograniczenia ryzyka

TAK

Przeprowadzać

okresowe oceny

ryzyka

Wprowadzić plan

w życie

Wielkość ryzyka (R) związanego z zagrożeniami oszacowana zostanie jako

iloczyn ciężkości szkodliwych następstw zagrożenia (C) i prawdopodobieństwa

ich wystąpienia (P).

R = C * P

I na jej podstawie wyznaczona zostanie dopuszczalność ryzyka zawodowego

w

skali

trójstopniowej

zgodnie

z

wskazówkami

ich

określania,

przedstawionymi w w/w Polskiej Normie.

4

Tablica 1. Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej

PRAWDOPODOBIEŃSTWO

CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

Mała

Średnia

Duża

Mało

prawdopodobne

Małe

1

Małe

1

Średnie

2

Prawdopodobne

Małe

1

Średnie

2

Duże

3

Wysoce

prawdopodobne

Średnie

2

Duże

3

Duże

3

Powyższe, określamy stosując niżej wymienione wskazówki:

– Do następstw o małej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które nie

powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe

pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia,

podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.

– Do następstw o średniej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które

powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo

dolegliwości i są związane z okresami absencji; są to np. zranienia,

oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne,

nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-

szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.

– Do następstw o dużej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które

powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np. oparzenia

III stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania,

choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych

i układu nerwowego, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu,

astma, zaćma itp.

– Do mało prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie

powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej

pracownika,

5

– Do prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą

wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności

zawodowej pracownika,

– Do wysoce prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które

mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej

pracownika.

Źródło: PN – N – 18002

Na podstawie powyższych wskazań opracowano tabelę oszacowania skutków

zagrożenia. Wartości literowe tabeli wykorzystano też w kolumnach

określonych jako „Prawdopodobieństwo”, „Ryzyko”, oraz „Ryzyko po

redukcji”, w sporządzonej KARCIE ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO dla

stanowiska: bibliotekarz.

Możliwe skutki zagrożenia szacujemy jako:

D

Duże

S

Średnie

M

Małe

A

Akceptowany poziom ryzyka

W przypadku oszacowania ryzyka zawodowego na poziomie „duże”, czyli

jako niedopuszczalne – należy zaproponować działania natychmiastowe

w celu jego zmniejszenia do poziomu dopuszczalnego.

6

OPIS STANOWISKA

1. Praca wykonywana na stanowisku przez 8 godzin dziennie.

- W szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb pracodawcy

możliwa jest praca ponad ustaloną normę czasu pracy.

- Praca jednozmianowa.
- Stanowisko pracy stacjonarne.
- Zatrudnieni: mężczyźni i kobiety w wieku powyżej 18 lat.

2. Prace w pomieszczeniu:

- Związane z przygotowaniem do pracy, przyjęciem zadań do wykonania
- Prowadzenie dokumentacji wypożyczania książek, czasopism (obsługa

komputera z monitorem ekranowym),

- Składanie relacji przełożonemu z wykonanych zadań,
- Pilnowanie ważności terminów wypożyczeń,
- Nadzór osób przeglądających książki, czasopisma,
- Prace zlecone przez pracodawce.

3. Warunki wykonywania pracy:

- Prace w wymuszonej pozycji ciała (obsługa komputera).

7

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Na podstawie analizy stanowiska pracy, podczas wykonywania czynności

związanych z wypełnianiem obowiązków pracownika na stanowisku

bibliotekarza, mogą wystąpić niżej wymienione czynniki stanowiące dla niego

źródło zagrożenia:

A. Czynniki niebezpieczne

1. Czynniki fizyczne

- prąd elektryczny,

- ruchome części maszyn i ich oprzyrządowania,

- ostre, wystające elementy (ostre krawędzie),

- śliskie, nierówne powierzchnie,

- agresja człowieka,

- obciażenie układu mięsniowo-szkieletowego,

B. Czynniki szkodliwe

1. Czynniki fizyczne

- pole elektromagnetyczne,

- pole elektrostatyczne,

- mikroklimat

2. Czynniki psychofizyczne

- obciążenie psychiczne,

- obciążenie emocjonalne.

C. Czynniki uciążliwe

- wymuszona

pozycja

ciała

na

stanowisku

z

komputerem

i monitorem ekranowym,

- niewłaściwe oświetlenie na stanowisku obsługi komputera,

- obciążenie wzroku,

- zapylenie

8

Na omawianym stanowisku nie stwierdza się możliwości wystąpienia

prac o charakterze szczególnie niebezpiecznym.

Zagrożenia wypadkowe, które mogą powstać na stanowisku pracownik

biblioteki z powodu pojawiania się zdarzeń niepożądanych wywołanych

niebezpiecznymi czynnikami fizycznymi:

- Urazy doznane w wyniku porażenia prądem elektrycznym do śmierci

włącznie,

- Urazy doznane w wyniku stłuczenia, uderzenia,

- Urazy doznane w wyniku kontaktu ciała z ostrymi krawędziami,

ostrzami,

- Urazy doznane w wyniku upadku (od stłuczeń do złamań kończyn

górnych i/lub dolnych).

Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników

szkodliwych:

- Psychofizycznych:

- Obciążenie

psychiczne

/niedyspozycja

w

wyniku

przeciążenia

psychiki/,

- Obciążenia emocjonalne /nerwy, stres/.

- Chemiczne:

- Wystąpienie alergii, uczulenia.

Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników

uciążliwych:

- Zaburzenia widzenia (osłabienie ostrości wzroku, widzenie podwójne,

uczucie pieczenia, kłucia, piasku w oczach, łzawienie oczu,

zaczerwienienie spojówek)

9

- Syndrom Sicca (zauważalne zmniejszenie częstotliwości mrugania

oczami powodujące wysychanie i wykrzywienie rogówki oraz stopniowa

utrata wzroku)

- Syndrom RSI (Repetitive Stain Injury) zespół urazów wywołanych

jednostronnym przeciążeniem kończyn górnych na odcinku dłoń –

bark (dotkliwy, piekący ból przedramienia, ramienia, szyi, łopatki;

obrzęk, usztywnienie, bezwład)

- Zakłócenia krążenia krwi

- Bóle i zawroty głowy

- Zespół cieśni nadgarstka – następstwo nieprawidłowego ułożenia rąk

(przeguby ułożone ku górze) podczas korzystania z klawiatury

(nadwrażliwość, drętwienie, mrowienie, oraz ból kciuka i trzech

kolejnych palców, oraz dłoni i nadgarstków)

- Nerwowość, rozdrażnienie.