1

dr Jan Cieciuch

[e-mail]

WSFiZ 2012-2013

Psychologia, semestr trzeci

Metodologia - Wykład

Główne zagadnienia:

I. Psychologia jako nauka empiryczna

- nauka i rodzaje nauk

- metodologia i rodzaje metodologii

- obieg treści naukowych (bazy danych, polskie czasopisma psychologiczne)

II-III. Etapy procesu badawczego

- Pytania i hipotezy badawcze

- Zmienne, pojęcie zmienności, rodzaje zmiennych.

- Operacjonalizacja, definicje operacyjne, hipotezy operacyjne.

- Pomiar zmiennych – skale pomiaru

- Dobór próby

IV. Podstawowe modele badawcze: eksperyment

- przyczynowość w psychologii

- rodzaje eksperymentów

- trafność wewnętrzna i zewnętrzna eksperymentu

V. Podstawowe modele badawcze: badania korelacyjne

- typy korelacji

- model ex post facto

VI. Przegląd pułapek metodologicznych

- błędy w badaniach sondażowych wynikające z reguł komunikacji

- efekt Rosenthala

- nieuzasadnione orzekanie o przyczynie

- związki pozorne

2

VII. Model indukcjonistyczny versus model hipotetystyczny

- orzekanie o prawdzie w psychologii

- konfirmacja vs falsyfikacja hipotezy

- program SMAR Wojciszke

VIII. Psychologia – nauka przyrodnicza czy humanistyczna?

- ograniczenia i krytyka głównego nurtu psychologii

Warunki zaliczenia:

1) Zaliczenie ćwiczeń

2) Egzamin testowy

Literatura obowiązkowa

Brzeziński, J., Zakrzewska, M. (2008). Metodologia. Podstawy metodologiczne i statystyczne

prowadzenia badań naukowych w psychologii. w: J. Strelau, D. Doliński Psychologia. Podręcznik

akademicki, t.1, Gdańsk: GWP. s.175-207, 272-302.

Literatura uzupełniająca

1. Brzeziński J. (2002). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe

PWN.

2. Francuz P., Mackiewicz R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Lublin: Wydawnictwo KUL.

3. Straś-Romanowska, M. (red) (2000). Metody jakościowe w psychologii współczesnej. Wrocław:

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

4. Zeidler, W., Stachowski, R. (red.) (2008). Opisowa metodologia badań psychologicznych. Studia i

przykłady. Warszawa: Vizja Press&IT.