DGP 2014 08 28 kadry i place

Par. 1.

Par. 2.

komentarz

Renata Majewska

TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI

tygodnik dla prenumeratorów

KOMENTARZE

KADRY

i PŁACE

[przykład 1]

[przykład 2]

Par. 3.

komentarz

[tabela 1, przykłady 3 i 4]

gazetaprawna.pl

PRZYKŁAD 1

n
n

PRZYKŁAD 2

Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej

z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania

urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia

za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop

Na podstawie art. 173 kodeksu pracy zarzą-
dza się, co następuje:

Par. 1.

(uchylony)

Par. 2.

[Sumowanie absencji]

Jeżeli okresy nieobecności w pracy
wymienione w art. 155

§ 1 kodeksu pracy

obejmują części miesięcy kalendarzowych,
przy proporcjonalnym obniżeniu wymiaru
urlopu wypoczynkowego, zgodnie z art. 155

§ 2 kodeksu pracy, za miesiąc uważa się
łącznie 30 dni.

komentarz

Przepis ten uściśla sposób ustalania pro-

porcjonalnego urlopu wypoczynkowego po

powrocie zatrudnionego do pracy w trakcie

roku kalendarzowego po trwającej co naj-

mniej miesiąc i zaczętej w tym roku kalenda-

rzowym jednej z następujących nieobecności:

– urlop bezpłatny,

– odbywanie zasadniczej służby wojskowej

lub jej formy zastępczej, okresowej służ-

by wojskowej, przeszkolenia wojskowego

albo ćwiczeń wojskowych,

– tymczasowe aresztowanie,

– kara pozbawienia wolności,

– nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy.

W takiej sytuacji osobie stawiającej się

do pracy przysługuje urlop wypoczynko-

wy w wymiarze obniżonym o 1/12 za każ-

dy miesiąc takiej absencji (art. 155

par. 2

k.p.). Chodzi o pracownika wracającego do

zakładu po nabyciu prawa do urlopu wy-

poczynkowego za dany rok kalendarzowy

(1 stycznia pozostawał w zatrudnieniu).

W praktyce nieobecności obejmujące rów-

no miesiąc bądź jego wielokrotność rzadko

się zdarzają. Dlatego komentowany prze-

ezon wakacyjny to pora wzmożonego od-

bioru urlopów wypoczynkowych przez

pracowników w fi rmach. Na zamknięcie

pory urlopowej przedstawiamy czytelni-

kom komentarz do rozporządzenia, które

szczegółowo ustala sposób szacowania wynagro-

dzenia za czas urlopu wypoczynkowego. Komen-

tarz ma charakter praktyczny, opisujemy metody

kalkulacji pensji za urlop wypoczynkowy w trud-

nych sytuacjach życiowych, jak np. gdy pracownik

nie przepracował 3 miesięcy branych do podstawy

wymiaru, nie osiągnął składników zmiennych za

okresy nie dłuższe niż miesiąc albo dostał podwyż-

kę lub obniżkę. Podpowiadamy, jak obliczać wyna-

grodzenie za urlop wypoczynkowy wzięty tuż po

urlopie macierzyńskim, wychowawczym czy bez-

płatnym. Analizujemy poszczególne składniki płacy,

jakie otrzymują zatrudnieni, i wyjaśniamy, jak je

przyjmować do podstawy wymiaru pensji za urlop.

Gdy stosunek pracy ulega rozwiązaniu bądź wyga-

śnięciu, osobie zwalnianej przysługuje ekwiwalent

za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Choć

obliczając to świadczenie, wzorujemy się na zasa-

dach ustalania wynagrodzenia urlopowego, jest

sporo odrębności. Dokładnie je opisujemy.

Praktyczną stronę komentarza podkreślają przy-

kłady rachunkowe, tłumaczące trudne problemy

z życia specjalistów ds. płac. Zaprezentowano naj-

nowsze i najciekawsze orzecznictwo dotyczące tej

kwestii oraz sięgnęto po tematyczne interpretacje

resortu pracy oraz Głównego Inspektoratu Pracy.

Niniejsze rozporządzenie (dalej: rozporządze-

nie urlopowe) reguluje sposób ustalania wyna-

grodzenia za urlop wypoczynkowy i ekwiwalentu

za urlop wypoczynkowy przysługujących prawie

wszystkim pracownikom, w tym samorządowym,

członkom korpusu służby cywilnej i pracownikom

urzędów państwowych. Jednak nie dotyczy na-

uczycieli oświatowych i akademickich oraz pra-

cowników tymczasowych, dla których wskazane

świadczenia określają:

rozporządzenie ministra edukacji narodowej

z 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych

zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu

pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli

(Dz.U. nr 71, poz. 737 ze zm.),

rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa

wyższego z 2 listopada 2006 r. w sprawie sposobu

ustalania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy

oraz ekwiwalentu pieniężnego za okres niewyko-

rzystanego urlopu wypoczynkowego nauczycieli

akademickich (Dz.U. nr 203, poz. 1499 ze zm.),

art. 17 ust. 4 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrud-

nianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. nr 166,

poz. 1608 ze zm.).

Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.; dalej: rozporządzenie

Renata Majewska

TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI

Dotychczas w dodatku Kadry i Płace

komentowaliśmy ustawy:

z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy

z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców

z 13 marca 2006 r. o szczególnych zasadach rozwią-

zywania z pracownikami stosunków pracy z przy-

czyn niedotyczących pracowników

z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych

z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbioro-

wych

z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowni-

czych w razie niewypłacalności pracodawcy

z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świad-

czeń socjalnych

z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy

z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (wybrane

przepisy)

z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i in-

stytucjach rynku pracy (przepisy dotyczące zatrud-

niania cudzoziemców).

z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tym-

czasowych

Ponadto:

rozporządzenie z 29 stycznia 2013 r. w sprawie na-

leżności przysługujących pracownikowi zatrudnio-

nemu w państwowej lub samorządowej jednostce

sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U.

poz. 167)

rozporządzenie z 15 maja 1996 r. w sprawie szcze-

gółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu

i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. nr 60,

poz. 282)

Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz

go w dotychczasowych wydaniach DGP

na www.edgp.gazetaprawna.pl

Czwartek

28 sierpnia 2014

nr 166 (3807)

tygodnik dla prenumeratorów

KOMENTARZE

KADRY

i PŁACE

PŁACE

pis podpowiada, co zrobić ze wskazanymi

okresami niewykonywania pracy wykra-

czającymi poza pełny miesiąc kalendarzo-

wy. Te wystające dni sumujemy, choćby

były różnego rodzaju (np. urlop bezpłatny

i kara pozbawienia wolności), a za miesiąc

uważamy, gdy łącznie dają 30 dni.

[przykład 1]

Przypomnijmy, że z katalogu okresów nie-

wykonywania pracy powodujących obniże-

nie wymiaru urlopu wypoczynkowego zgod-

nie z art. 155

par. 2 k.p. został wykreślony od

1 października 2013 r. urlop wychowawczy

(na mocy ustawy z 26 lipca 2013 r. o zmia-

nie ustawy – Kodeks pracy; Dz.U. poz. 1028).

Oznacza to, że z powodu urlopu wychowaw-

czego rozpoczętego w ciągu roku kalendarzo-

wego po powrocie do pracy nie zmniejszamy

puli wypoczynku za ten rok.

[przykład 2]

Jednak wciąż ponadmiesięczny urlop wy-

chowawczy zaczęty przed danym rokiem

kalendarzowym i przeciągający się na ten

rok skutkuje koniecznością ustalenia pro-

porcjonalnego urlopu wypoczynkowego

zatrudnionemu wracającemu do dotych-

czasowego szefa w danym roku kalenda-

rzowym. W tej sytuacji przysługuje urlop

wypoczynkowy proporcjonalny do okresu

pozostałego do końca:

– danego roku kalendarzowego – gdy pra-

cownik jest zatrudniony na stałe,

– zatrudnienia terminowego – jeżeli zo-

stał on zaangażowany na czas krótszy niż

do końca roku kalendarzowego (art. 155

par. 1 w związku z art. 155

par. 1 pkt 2

k.p.).

[przykład 2]

Par. 3.

[Ustalanie proporcji]

Wymiar proporcjonalnego urlopu wypoczyn-
kowego w roku kalendarzowym, w którym

pracownik nabył u danego pracodaw-
cy prawo do urlopu wypoczynkowego
w wyższym wymiarze, ustala się uwzględ-
niając wyższy wymiar tego urlopu.

komentarz

Przepis daje wskazówki, jak określać pro-

porcjonalny urlop wypoczynkowy w roku

kalendarzowym, w którym pracownik uzy-

skał prawo do urlopu w wyższym wymiarze.

Proporcję układamy wówczas z uwzględ-

nieniem tego wyższego wymiaru.

Dotyczy to np. pracownika, który nabył

podczas zatrudnienia prawo do urlopu

uzupełniającego wskutek upływu okresu

zatrudnienia (osiągnięcie 10. roku zatrud-

nienia uprawniającego do 26 dni roboczych

urlopu w roku kalendarzowym) bądź za-

liczenia na poczet wymiaru urlopowego

okresu odpowiedniej nauki ukończonej

podczas stosunku pracy (art. 154 par. 1 pkt 2

i art. 154

k.p.).

[tabela 1, przykłady 3 i 4]

Komentowany przepis odnosi się również

do zatrudnionego, który w trakcie roku

gazetaprawna.pl

szkoleniowiec
z zakresu wynagrodzeń,
właścicielka firmy
Biuro Kadr i Płac

PRZYKŁAD 1

Korzystniej dla pracownika

Pan Grzegorz jako pracownik uzyskał 1 stycznia 2014 r. prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowe-
go w wysokości 26 dni rocznie. Od 12 marca do 9 kwietnia 2014 r. był nieobecny w pracy w związku
z tymczasowym aresztowaniem, po którym w pracy stawił się dopiero 28 kwietnia 2014 r. Mimo
tej nieusprawiedliwionej absencji szef nie zwolnił go z pracy, ponieważ aresztowanie okazało
się bezpodstawne. Wymiar urlopu wypoczynkowego za 2014 rok należy obniżyć tylko z tytułu
jednomiesięcznego okresu niewykonywania zadań (29 dni tymczasowego aresztowania plus 18 dni
nieobecności nieusprawiedliwionej daje 47 dni okresów niewykonywania pracy, czyli 1 miesiąc
i 17 dni).
Specjaliści dopuszczają dwa sposoby ustalania proporcji w tej sytuacji:

26 dni – (26 dni x 1/12) = 26 dni – 2,17 dnia = 26 dni – 3 dni, po zaokrągleniu 23 dni robocze,

26 dni – (26 dni x 1/12) = 26 dni – 2,17 dnia = 23,83 dni, po zaokrągleniu 24 dni robocze.

Na potrzeby komentarza wybraliśmy drugi sposób jako korzystniejszy. Pracownikowi przysługują
24 dni urlopu wypoczynkowego za 2014 rok, chyba że przed tymczasowym aresztowaniem wyko-
rzystał część wypoczynku. Jeśli tak, pulę 24 dni zmniejszamy o odebrane już dni urlopu.

PRZYKŁAD 2

Proporcjonalnie, gdy wychowawczy przechodzi na drugi rok

Pani Iza, pracownica zatrudniona na czas nieokreślony, pozostawała na urlopie wychowawczym
od 1 grudnia 2012 r. do 30 czerwca 2014 r. Do pracy wróciła 1 lipca 2014 r. Należy się jej urlop
wypoczynkowy proporcjonalny do 6 miesięcy zatrudnienia (za okres 1 lipca – 31 grudnia), biorąc
za podstawę całoroczny wymiar wypoczynku. Przysługuje jej 20 dni roboczych urlopu wypoczyn-
kowego rocznie. Wyliczenia: 20 dni x 6/12 = 10 dni.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

kalendarzowego uzyskał prawo do dodat-

kowego urlopu wypoczynkowego.

[przykład 5]

Par. 4.

(uchylony)

Par. 5.

[Przesunięcie urlopu]

W okolicznościach uzasadniających przesu-
nięcie urlopu na inny termin niż określony
w planie urlopów lub ustalony po porozu-
mieniu z pracownikiem, pracodawca udziela
pracownikowi niewykorzystanego urlopu
w terminie z nim uzgodnionym.

komentarz

Zakład udziela urlopów zgodnie z planem

urlopów. Plan urlopów ustala, kierując się

wnioskami pracowników i koniecznością

zapewnienia normalnego toku pracy. Nie

obejmuje w nim urlopu na żądanie w wy-

miarze 4 dni roboczych rocznie; ten nie

podlega planowaniu. Pracodawca nie ustala

planu urlopu, jeśli nie funkcjonuje zakła-

dowa organizacja związkowa, a gdy tako-

wa działa – po uzyskaniu jej zgody. W tych

okolicznościach szef planuje termin urlo-

pu po porozumieniu z pracownikiem, sto-

sując te same kryteria co przy tworzeniu

planu urlopów (wnioski zainteresowanych

i konieczność zapewnienia normalnego

toku pracy).

Zaplanowany we wskazany sposób termin

urlopu ulega obowiązkowemu przesunięciu

z przyczyn usprawiedliwiających nieobec-

ność zatrudnionego w pracy, w szczegól-

ności z powodu:

– czasowej niezdolności do pracy wsku-

tek choroby,

– odosobnienia w związku z chorobą za-

kaźną,

– powołania na ćwiczenia wojskowe albo

na przeszkolenie wojskowe na czas do

3 miesięcy,

– urlopu macierzyńskiego (art. 165 k.p.).

Przesunięcie terminu urlopu jest również

możliwe na wniosek pracownika uzasad-

niony ważnymi motywami oraz ze względu

na szczególne potrzeby pracodawcy, jeżeli

absencja danej osoby spowodowałaby po-

ważne zakłócenia toku pracy (art. 164 k.p.).

Z kolei do przesunięcia części trwającego

urlopu wypoczynkowego dochodzi w razie:

– czasowej niezdolności do pracy wsku-

tek choroby,

– odosobnienia w związku z chorobą za-

kaźną,

– powołania na ćwiczenia wojskowe albo

na przeszkolenie wojskowe na czas do

3 miesięcy,

– urlopu macierzyńskiego (art. 166 k.p.).

W okolicznościach kiedy doszło do przesu-

nięcia na później urlopu wypoczynkowe-

go, pracodawca ma obowiązek udzielić go

w terminie uzgodnionym z pracownikiem.

Strony stosują w tym wypadku kryteria

obowiązujące przy planowaniu urlopu

w planie urlopów bądź po porozumieniu

z zatrudnionym, a więc: wnioski pracow-

nika i konieczność zapewnienia normal-

nego toku funkcjonowania zakładu. Mają

też swobodę w wyborze daty odbioru prze-

suniętego urlopu, ale powinny zmieścić się

w terminach narzuconych przez art. 168

k.p., czyli najpóźniej do 30 września na-

stępnego roku kalendarzowego.

W praktyce uzgodnienie terminu wy-

korzystania przesuniętego wypoczynku

odbywa się najczęściej na wniosek pod-

władnego i jego akceptację przez przeło-

żonego. Jedno jest pewne – samo złożenie

wniosku w tej sytuacji przez pracownika

nie uprawnia go do rozpoczęcia urlopu

wypoczynkowego w dacie podanej we

wniosku, jeżeli szef go nie zaakceptował.

Nawet jeśli podany we wniosku termin

rozpoczęcia wypoczynku wynika z planu

urlopów. Stanowisko to potwierdza licz-

ne orzecznictwo. I tak pracownik musi

złożyć wniosek urlopowy, a szef musi go

zaakceptować, jeżeli:

– podany we wniosku termin rozpoczęcia

urlopu wynika z planu urlopów (m.in. wy-

rok Sądu Najwyższego z 5 września 1979 r.,

sygn. akt I PRN 82/72; Mon.Pr. 1997/7/2),

– w firmie nie ma planu urlopów (orzecze-

nie SN z 13 maja 1998 r., sygn. akt I PKN

99/98; OSNAP 1999/10/331),

– z powodu długiej absencji zatrudniony

nie został ujęty w planie urlopów (wyrok

SN z 10 listopada 1998 r., sygn. akt I PKN

364/98; OSNAPiUS 1999/24/788),

– zakład naruszył obowiązek udzielenia wy-

poczynku do 30 września kolejnego roku

kalendarzowego (orzeczenie SN z 5 grud-

nia 2000 r., sygn. akt I PKN 121/2000;

OSNAPiUS 2002/15/353),

– podwładny zgłosił wniosek o urlop w ter-

minie nieprzewidzianym przez plan

urlopów; konieczna jest zgoda zatrud-

niającego (wyrok SN z 15 marca 2001 r.,

sygn. akt I PKN 306/2000; OSNAPiUS

2002/24/591).

Nie dotyczy to wniosku pracownicy o przy-

znanie urlopu wypoczynkowego bezpo-

średnio po podstawowym urlopie macie-

rzyńskim/na warunkach macierzyńskiego

lub dodatkowym urlopie macierzyńskim/

na warunkach macierzyńskiego albo po

urlopie rodzicielskim. Wtedy pracodawca

ma obowiązek dać przyzwolenie na urlop

w żądanym terminie. Odnosi się to rów-

nież do pracownika ojca wychowującego

dziecko (art. 163 par. 3 w zw. z art. 182

par. 7,

art. 182

par. 6, art. 182

par. 3, art. 183 par. 1

i 4 k.p.).

Par. 6.

[Składniki wyłączane]

Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczyn-
kowego, zwane dalej „wynagrodzeniem
urlopowym”, ustala się z uwzględnieniem
wynagrodzenia i innych świadczeń
ze stosunku pracy, z wyłączeniem:
1) jednorazowych lub nieperiodycznych
wypłat za spełnienie określonego zadania
bądź za określone osiągnięcie,
2) wynagrodzenia za czas gotowości
do pracy oraz za czas niezawinionego
przez pracownika przestoju,
3) gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
4) wynagrodzenia za czas urlopu wypo-
czynkowego, a także za czas innej
usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
5) ekwiwalentu pieniężnego za urlop
wypoczynkowy,
6) dodatkowego wynagrodzenia radcy praw-
nego z tytułu zastępstwa sądowego,
7) wynagrodzenia za czas niezdolności
do pracy wskutek choroby lub odosobnienia
w związku z chorobą zakaźną,
7a) kwoty wyrównania do wynagrodzenia
za pracę do wysokości minimalnego wyna-
grodzenia za pracę,
8) nagród z zakładowego funduszu nagród,
dodatkowego wynagrodzenia rocznego,
należności przysługujących z tytułu udziału
w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
9) odpraw emerytalnych lub rentowych
albo innych odpraw pieniężnych,
10) wynagrodzenia i odszkodowania przy-
sługującego w razie rozwiązania stosunku
pracy
– stosując zasady określone w par. 7–11.

komentarz

Za urlop wypoczynkowy zatrudnionemu

przysługuje takie wynagrodzenie, jakie

by uzyskał, gdyby podczas niego pracował

(art. 172 k.p.). Z tej podstawowej reguły ob-

liczania płacy urlopowej wynikają cztery

ważne wnioski co do uwzględniania w niej

składników pensji:

– pomijamy elementy wynagrodzenia, jakie

pracownik otrzymał podczas poprzed-

niego stosunku nawiązanego z innym

zakładem pracy, choćby zakończonego

bezpośrednio przed aktualnym zatrud-

nieniem;

– przyjmujemy tylko składniki otrzyma-

ne od obecnego pracodawcy w ramach

trwającej umowy o pracę. Jeśli wcześniej

strony łączył angaż, wykluczamy wyna-

grodzenie uzyskane z jego tytułu;

– gdy podwładny pracuje na dwóch umo-

wach o pracę, wynagrodzenie urlopo-

we ustalamy odrębnie dla każdego sto-

sunku pracy – niezależnie od tego, czy

w grę wchodzi pojedynczy pracodawca,

czy dwóch (uchwała SN z 12 września

1979 r.; sygn. akt I PZP 33/79; OSNCP

1980/2/20);

– gdy w momencie przebywania pod-

władnego na wypoczynku dany skład-

nik płacowy już mu nie przysługuje, nie

uwzględniamy go przy rachowaniu wy-

nagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Do-

tyczy to również sytuacji, gdy ta osoba

zaprzestała pobierania danego składnika

przed rozpoczęciem wypoczynku.

[tabela 3]

W wynagrodzeniu urlopowym uwzględ-

niamy wszystkie wynagrodzenia i inne

świadczenia ze stosunku pracy, za wy-

jątkiem wyliczonych w komentowanym

przepisie. Poniżej opisujemy najciekawsze

wyłączenia.

Zwrot zatrudnionemu

kosztów pracy

W wynagrodzeniu urlopowym uwzględ-

niamy też „inne świadczenia ze stosun-

ku pracy” niż wynagrodzenie (par. 6 roz-

porządzenia). Problem w tym, że prawo

pracy nie definiuje tego pojęcia. Wedle

słownikowego znaczenia świadczenie

skutkuje przysporzeniem korzyści za-

trudnionemu. Nie ma o tym mowy, jeśli

pracownikowi oddajemy zgodnie z prze-

pisami koszty:

– wykorzystywania prywatnego auta do

celów służbowych,

– z tytułu diet i innych należności za po-

dróż służbową,

– przeniesienia służbowego,

– używania na potrzeby firmy narzędzi,

sprzętu i materiałów będących własno-

ścią podwładnego.

Wymienione wypłaty nie stanowią

świadczeń ze stosunku pracy i dlatego

nie uwzględniamy ich w wynagrodzeniu

i ekwiwalencie za urlop wypoczynkowy.

Jednorazowe lub nieperiodyczne

wypłaty za spełnienie określonego

zadania bądź za określone osiągnięcie

Dotyczy to głównie nagród, czyli uznanio-

wych wypłat uzależnionych od swobody

pracodawcy, których warunków uzyska-

nia zwykle nie określają wewnątrzzakła-

dowe przepisy. Nie wliczamy ich do płacy

i ekwiwalentu za urlop, nawet jeśli zosta-

ły nazwane premiami uznaniowymi (wy-

rok SN z 20 lipca 2000 r., sygn. akt I PKN

17/00; OSNAPiUS 2002/3/77). Jednak kla-

syczne premie włączamy do wynagrodze-

nia urlopowego.

Za jednorazowe i nieperiodyczne wypła-

ty nie można uznać wynagrodzenia i do-

datków za godziny nadliczbowe. W wyna-

grodzeniu za czas urlopu uwzględnia się

także wynagrodzenie pracownika za pracę

w godzinach nadliczbowych, chociażby była

ona wykonywana na rzecz innego przed-

siębiorstwa, do którego zakład skierował

pracownika, i przez to przedsiębiorstwo

opłacana na podstawie umowy-zlecenia

z zakładem pracy (uchwała SN z 10 sierp-

nia 1976 r., sygn. akt I PZP 39/76; OSNCP

1977/2/24).

Płaca i ekwiwalent za urlop

W pensji urlopowej nie uwzględniamy też

wynagrodzenia za czas urlopu wypoczyn-

kowego, a także za czas innej usprawie-

dliwionej nieobecności w pracy. To natu-

ralna konsekwencja zasady, że za urlop

wypoczynkowy należy się taka płaca, jaką

zatrudniony otrzymałby wtedy za pracę.

Faktycznie chodzi tu o wyłączanie z pod-

stawy wymiaru wynagrodzenia za urlop

wypoczynkowy zmiennego wynagrodze-

nia za urlop wypłaconego w ciągu 3 lub

do 12 miesięcy poprzedzających miesiąc

rozpoczęcia wypoczynku. Przy obliczaniu

wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy nie

bierzemy pod uwagę ekwiwalentu pienięż-

nego za urlop wypoczynkowy. Ekwiwalent

ma bowiem charakter jednorazowy, a po-

nadto nie stanowi równoważnika pracy.

Wynagrodzenie chorobowe

Z wynagrodzenia urlopowego wyklucza-

my wynagrodzenie za czas niezdolności

do pracy wskutek choroby lub odosob-

prenumerata

kadry

i płace

Redaktor prowadzący:

Katarzyna Dąbrowska

tel. 22 530 40 51

katarzyna.dabrowska@infor.pl

PRZYKŁAD 3

Za niewykorzystane wolne ekwiwalent

Pani Agata nabyła 1 stycznia 2014 r. prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze
20 dni rocznie. Studia ukończyła 25 lipca 2014 r. (data zdania egzaminu dyplomowego) i tego dnia
uzyskała prawo do 26 dni roboczych urlopu wypoczynkowego rocznie. Jej stosunek pracy uległ
rozwiązaniu 30 września 2014 r., a podczas jego trwania wykorzystała 7 dni urlopu wypoczynko-
wego za bieżący rok. Do końca grudnia nie podejmie innego zatrudnienia. W 2014 roku należy się
jej urlop wypoczynkowy proporcjonalny do okresu zatrudnienia, czyli do 9 miesięcy.
Rachunków dokonujemy według wyższego wymiaru urlopu w następujący sposób:
26 dni x 9/12 = 19,5 dni w zaokrągleniu 20 dni.
W sumie pracownicy przysługuje od zakładu ekwiwalent za 13 dni urlopu wypoczynkowego.

PRZYKŁAD 4

W obu zakładach proporcjonalnie

Pan Ignacy jako pracownik ma prawo do 20 dni roboczych urlopu wypoczynkowego. Jego stosunek
pracy uległ rozwiązaniu 20 lipca 2014 r., a podczas jego trwania odebrał 4 dni urlopu wypoczyn-
kowego za 2014 rok. Zakładamy, że nowego zajęcia na stałe podejmie się 1 października 2014 r.,
a dziesięcioletni staż uprawniający go do większego wymiaru urlopu wypoczynkowego (26 dni
roboczych rocznie) osiągnie 12 października 2014 r. W obu miejscach pracy przysługuje mu propor-
cjonalny urlop wypoczynkowy:

u pierwszego pracodawcy – do okresu zatrudnienia u niego w 2014 roku, biorąc za podstawę

mniejszy wymiar urlopu (i zaokrąglając niepełny miesiąc pracy w górę)
20 dni x 7/12 = 11,67 dnia, w zaokrągleniu 12 dni roboczych urlopu; skoro skonsumował 4 dni,
to poprzedni szef powinien mu wypłacić ekwiwalent za 8 dni (64 godziny) urlopu,

u drugiego pracodawcy – do okresu pozostałego do końca 2014 roku, biorąc za podstawę

wyższy wymiar urlopu
26 dni x 3/12 = 6,5 dnia, w zaokrągleniu 7 dni.

Pierwszy pracodawca nie mógł ustalić proporcji według wyższego wymiaru, ponieważ uprawnienie
do niego zatrudniony uzyskał dopiero podczas drugiego zatrudnienia (prawo nie działa wstecz).

PRZYKŁAD 5

Dla niepełnosprawnego podstawa to 36 dni

Pani Sylwia, pracownica niepełnosprawna umiarkowanie, ma prawo do urlopu wypoczynkowe-
go w wymiarze 26 dni roboczych rocznie. Rok pracy od przedstawienia przez nią zaświadczenia
o zaliczeniu do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności minął 13 czerwca 2014 r. i tego dnia
nabyła prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wysokości 10 dni roboczych rocznie.
Jej stosunek pracy uległ rozwiązaniu 12 sierpnia 2014 r. za porozumieniem stron, a podczas niego
kobieta odebrała 8 dni urlopu wypoczynkowego. Przysługuje jej ekwiwalent za urlop wypoczyn-
kowy proporcjonalny do okresu zatrudnienia w 2014 roku, a więc do 8 miesięcy zatrudnienia
(niepełny miesiąc pracy zaokrąglamy w górę do pełnego miesiąca). Za podstawę przyjmujemy
wyższy wymiar urlopu, czyli 36 dni.
36 dni x 8/12 = 24 dni – 8 dni = 16 dni
Kobiecie należy się ekwiwalent za 16 dni urlopu wypoczynkowego (za 128 godzin urlopu).

PRZYKŁAD 6

Pensja za urlop w wynagrodzeniu częściowym

W sierpniu 2014 roku pani Zofia jako pracownica chorowała przez 5 dni, a 4 dni przebywała na
urlopie wypoczynkowym. Dostaje ona pensję zasadniczą w wysokości 2200 zł. Wynagrodzenie
częściowe za sierpień 2014 roku ustalamy następująco:

podstawa wymiaru 2200 zł,

dzienna stawka 2200 zł : 30 = 73,33 zł,

kwota zmniejszenia 73,33 zł x 5 dni = 366,65 zł,

finalne wynagrodzenie częściowe 2200 zł – 366,65 zł = 1833,35 zł.

Kwota wynagrodzenia częściowego zawiera w sobie pensję za urlop wypoczynkowy odbyty
w sierpniu ze stałej stawki miesięcznej.

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

kalendarzowego uzyskał prawo do dodat-

kowego urlopu wypoczynkowego.

[przykład 5]

Par. 4.

(uchylony)

Par. 5.

[Przesunięcie urlopu]

komentarz

Zakład udziela urlopów zgodnie z planem

urlopów. Plan urlopów ustala, kierując się

wnioskami pracowników i koniecznością

zapewnienia normalnego toku pracy. Nie

obejmuje w nim urlopu na żądanie w wy-

miarze 4 dni roboczych rocznie; ten nie

podlega planowaniu. Pracodawca nie ustala

planu urlopu, jeśli nie funkcjonuje zakła-

dowa organizacja związkowa, a gdy tako-

wa działa – po uzyskaniu jej zgody. W tych

okolicznościach szef planuje termin urlo-

pu po porozumieniu z pracownikiem, sto-

sując te same kryteria co przy tworzeniu

planu urlopów (wnioski zainteresowanych

i konieczność zapewnienia normalnego

toku pracy).

Zaplanowany we wskazany sposób termin

urlopu ulega obowiązkowemu przesunięciu

z przyczyn usprawiedliwiających nieobec-

ność zatrudnionego w pracy, w szczegól-

ności z powodu:

– czasowej niezdolności do pracy wsku-

tek choroby,

– odosobnienia w związku z chorobą za-

kaźną,

– powołania na ćwiczenia wojskowe albo

na przeszkolenie wojskowe na czas do

3 miesięcy,

– urlopu macierzyńskiego (art. 165 k.p.).

Przesunięcie terminu urlopu jest również

możliwe na wniosek pracownika uzasad-

niony ważnymi motywami oraz ze względu

na szczególne potrzeby pracodawcy, jeżeli

absencja danej osoby spowodowałaby po-

ważne zakłócenia toku pracy (art. 164 k.p.).

Z kolei do przesunięcia części trwającego

urlopu wypoczynkowego dochodzi w razie:

– czasowej niezdolności do pracy wsku-

tek choroby,

– odosobnienia w związku z chorobą za-

kaźną,

– powołania na ćwiczenia wojskowe albo

na przeszkolenie wojskowe na czas do

3 miesięcy,

– urlopu macierzyńskiego (art. 166 k.p.).

W okolicznościach kiedy doszło do przesu-

nięcia na później urlopu wypoczynkowe-

go, pracodawca ma obowiązek udzielić go

w terminie uzgodnionym z pracownikiem.

Strony stosują w tym wypadku kryteria

obowiązujące przy planowaniu urlopu

w planie urlopów bądź po porozumieniu

z zatrudnionym, a więc: wnioski pracow-

nika i konieczność zapewnienia normal-

nego toku funkcjonowania zakładu. Mają

też swobodę w wyborze daty odbioru prze-

suniętego urlopu, ale powinny zmieścić się

w terminach narzuconych przez art. 168

k.p., czyli najpóźniej do 30 września na-

stępnego roku kalendarzowego.

W praktyce uzgodnienie terminu wy-

korzystania przesuniętego wypoczynku

odbywa się najczęściej na wniosek pod-

władnego i jego akceptację przez przeło-

żonego. Jedno jest pewne – samo złożenie

wniosku w tej sytuacji przez pracownika

nie uprawnia go do rozpoczęcia urlopu

wypoczynkowego w dacie podanej we

wniosku, jeżeli szef go nie zaakceptował.

Nawet jeśli podany we wniosku termin

rozpoczęcia wypoczynku wynika z planu

urlopów. Stanowisko to potwierdza licz-

ne orzecznictwo. I tak pracownik musi

złożyć wniosek urlopowy, a szef musi go

zaakceptować, jeżeli:

– podany we wniosku termin rozpoczęcia

urlopu wynika z planu urlopów (m.in. wy-

rok Sądu Najwyższego z 5 września 1979 r.,

sygn. akt I PRN 82/72; Mon.Pr. 1997/7/2),

– w firmie nie ma planu urlopów (orzecze-

nie SN z 13 maja 1998 r., sygn. akt I PKN

99/98; OSNAP 1999/10/331),

– z powodu długiej absencji zatrudniony

nie został ujęty w planie urlopów (wyrok

SN z 10 listopada 1998 r., sygn. akt I PKN

364/98; OSNAPiUS 1999/24/788),

– zakład naruszył obowiązek udzielenia wy-

poczynku do 30 września kolejnego roku

kalendarzowego (orzeczenie SN z 5 grud-

nia 2000 r., sygn. akt I PKN 121/2000;

OSNAPiUS 2002/15/353),

– podwładny zgłosił wniosek o urlop w ter-

minie nieprzewidzianym przez plan

urlopów; konieczna jest zgoda zatrud-

niającego (wyrok SN z 15 marca 2001 r.,

sygn. akt I PKN 306/2000; OSNAPiUS

2002/24/591).

Nie dotyczy to wniosku pracownicy o przy-

znanie urlopu wypoczynkowego bezpo-

średnio po podstawowym urlopie macie-

rzyńskim/na warunkach macierzyńskiego

lub dodatkowym urlopie macierzyńskim/

na warunkach macierzyńskiego albo po

urlopie rodzicielskim. Wtedy pracodawca

ma obowiązek dać przyzwolenie na urlop

w żądanym terminie. Odnosi się to rów-

nież do pracownika ojca wychowującego

dziecko (art. 163 par. 3 w zw. z art. 182

par. 7,

art. 182

par. 6, art. 182

par. 3, art. 183 par. 1

i 4 k.p.).

Par. 6.

[Składniki wyłączane]

komentarz

Za urlop wypoczynkowy zatrudnionemu

przysługuje takie wynagrodzenie, jakie

by uzyskał, gdyby podczas niego pracował

(art. 172 k.p.). Z tej podstawowej reguły ob-

liczania płacy urlopowej wynikają cztery

ważne wnioski co do uwzględniania w niej

składników pensji:

– pomijamy elementy wynagrodzenia, jakie

pracownik otrzymał podczas poprzed-

niego stosunku nawiązanego z innym

zakładem pracy, choćby zakończonego

bezpośrednio przed aktualnym zatrud-

nieniem;

– przyjmujemy tylko składniki otrzyma-

ne od obecnego pracodawcy w ramach

trwającej umowy o pracę. Jeśli wcześniej

strony łączył angaż, wykluczamy wyna-

grodzenie uzyskane z jego tytułu;

– gdy podwładny pracuje na dwóch umo-

wach o pracę, wynagrodzenie urlopo-

we ustalamy odrębnie dla każdego sto-

sunku pracy – niezależnie od tego, czy

w grę wchodzi pojedynczy pracodawca,

czy dwóch (uchwała SN z 12 września

1979 r.; sygn. akt I PZP 33/79; OSNCP

1980/2/20);

– gdy w momencie przebywania pod-

władnego na wypoczynku dany skład-

nik płacowy już mu nie przysługuje, nie

uwzględniamy go przy rachowaniu wy-

nagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Do-

tyczy to również sytuacji, gdy ta osoba

zaprzestała pobierania danego składnika

przed rozpoczęciem wypoczynku.

[tabela 3]

W wynagrodzeniu urlopowym uwzględ-

niamy wszystkie wynagrodzenia i inne

świadczenia ze stosunku pracy, za wy-

jątkiem wyliczonych w komentowanym

przepisie. Poniżej opisujemy najciekawsze

wyłączenia.

Zwrot zatrudnionemu

kosztów pracy

W wynagrodzeniu urlopowym uwzględ-

niamy też „inne świadczenia ze stosun-

ku pracy” niż wynagrodzenie (par. 6 roz-

porządzenia). Problem w tym, że prawo

pracy nie definiuje tego pojęcia. Wedle

słownikowego znaczenia świadczenie

skutkuje przysporzeniem korzyści za-

trudnionemu. Nie ma o tym mowy, jeśli

pracownikowi oddajemy zgodnie z prze-

pisami koszty:

– wykorzystywania prywatnego auta do

celów służbowych,

– z tytułu diet i innych należności za po-

dróż służbową,

– przeniesienia służbowego,

– używania na potrzeby firmy narzędzi,

sprzętu i materiałów będących własno-

ścią podwładnego.

Wymienione wypłaty nie stanowią

świadczeń ze stosunku pracy i dlatego

nie uwzględniamy ich w wynagrodzeniu

i ekwiwalencie za urlop wypoczynkowy.

Jednorazowe lub nieperiodyczne

wypłaty za spełnienie określonego

zadania bądź za określone osiągnięcie

Dotyczy to głównie nagród, czyli uznanio-

wych wypłat uzależnionych od swobody

pracodawcy, których warunków uzyska-

nia zwykle nie określają wewnątrzzakła-

dowe przepisy. Nie wliczamy ich do płacy

i ekwiwalentu za urlop, nawet jeśli zosta-

ły nazwane premiami uznaniowymi (wy-

rok SN z 20 lipca 2000 r., sygn. akt I PKN

17/00; OSNAPiUS 2002/3/77). Jednak kla-

syczne premie włączamy do wynagrodze-

nia urlopowego.

Za jednorazowe i nieperiodyczne wypła-

ty nie można uznać wynagrodzenia i do-

datków za godziny nadliczbowe. W wyna-

grodzeniu za czas urlopu uwzględnia się

także wynagrodzenie pracownika za pracę

w godzinach nadliczbowych, chociażby była

ona wykonywana na rzecz innego przed-

siębiorstwa, do którego zakład skierował

pracownika, i przez to przedsiębiorstwo

opłacana na podstawie umowy-zlecenia

z zakładem pracy (uchwała SN z 10 sierp-

nia 1976 r., sygn. akt I PZP 39/76; OSNCP

1977/2/24).

Płaca i ekwiwalent za urlop

W pensji urlopowej nie uwzględniamy też

wynagrodzenia za czas urlopu wypoczyn-

kowego, a także za czas innej usprawie-

dliwionej nieobecności w pracy. To natu-

ralna konsekwencja zasady, że za urlop

wypoczynkowy należy się taka płaca, jaką

zatrudniony otrzymałby wtedy za pracę.

Faktycznie chodzi tu o wyłączanie z pod-

stawy wymiaru wynagrodzenia za urlop

wypoczynkowy zmiennego wynagrodze-

nia za urlop wypłaconego w ciągu 3 lub

do 12 miesięcy poprzedzających miesiąc

rozpoczęcia wypoczynku. Przy obliczaniu

wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy nie

bierzemy pod uwagę ekwiwalentu pienięż-

nego za urlop wypoczynkowy. Ekwiwalent

ma bowiem charakter jednorazowy, a po-

nadto nie stanowi równoważnika pracy.

Wynagrodzenie chorobowe

Z wynagrodzenia urlopowego wyklucza-

my wynagrodzenie za czas niezdolności

do pracy wskutek choroby lub odosob-

prenumerata

kadry

i płace

Redaktor prowadzący:

Katarzyna Dąbrowska

tel. 22 530 40 51

katarzyna.dabrowska@infor.pl

PRZYKŁAD 3

Za niewykorzystane wolne ekwiwalent

PRZYKŁAD 4

W obu zakładach proporcjonalnie

u pierwszego pracodawcy – do okresu zatrudnienia u niego w 2014 roku, biorąc za podstawę
mniejszy wymiar urlopu (i zaokrąglając niepełny miesiąc pracy w górę)
20 dni x 7/12 = 11,67 dnia, w zaokrągleniu 12 dni roboczych urlopu; skoro skonsumował 4 dni,
to poprzedni szef powinien mu wypłacić ekwiwalent za 8 dni (64 godziny) urlopu,

u drugiego pracodawcy – do okresu pozostałego do końca 2014 roku, biorąc za podstawę
wyższy wymiar urlopu
26 dni x 3/12 = 6,5 dnia, w zaokrągleniu 7 dni.

Pierwszy pracodawca nie mógł ustalić proporcji według wyższego wymiaru, ponieważ uprawnienie
do niego zatrudniony uzyskał dopiero podczas drugiego zatrudnienia (prawo nie działa wstecz).

PRZYKŁAD 5

Dla niepełnosprawnego podstawa to 36 dni

PRZYKŁAD 6

Pensja za urlop w wynagrodzeniu częściowym

podstawa wymiaru 2200 zł,

dzienna stawka 2200 zł : 30 = 73,33 zł,

kwota zmniejszenia 73,33 zł x 5 dni = 366,65 zł,

finalne wynagrodzenie częściowe 2200 zł – 366,65 zł = 1833,35 zł.

Kwota wynagrodzenia częściowego zawiera w sobie pensję za urlop wypoczynkowy odbyty
w sierpniu ze stałej stawki miesięcznej.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 8

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

nienia w związku z chorobą zakaźną. Ich

wliczanie kłóciłoby się z generalnym ka-

nonem, że pensja za urlop ma odzwier-

ciedlać należność za pracę. Oczywiste jest

również, że w wynagrodzeniu urlopowym

nie uwzględniamy zasiłków: chorobowego,

macierzyńskiego, opiekuńczego, wyrów-

nawczego i świadczenia rehabilitacyjnego.

Te zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne nie

stanowią bowiem wynagrodzenia i innych

świadczeń ze stosunku pracy, lecz przy-

sługują z ubezpieczenia chorobowego lub

wypadkowego.

Pieniężne odprawy

W pensji urlopowej nie uwzględniamy na-

leżności stanowiących rekompensatę za

samą utratę posady, czyli odpraw: eme-

rytalnych lub rentowych albo innych. Te

inne odprawy to np.:

– z racji zwolnienia z pracy z przyczyn

niedotyczących pracowników w wyso-

kości miesięcznego, dwumiesięcznego

albo trzymiesięcznego wynagrodze-

nia w zależności od stażu zatrudnienia

w zwalniającym podmiocie (art. 8 ustawy

z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasa-

dach rozwiązywania z pracownikami

stosunków pracy z przyczyn niedoty-

czących pracowników, Dz.U. nr 90, poz.

844 ze zm.),

– dla powołanego do zasadniczej służby

wojskowej (art. 125 ustawy z 21 listopada

1967 r. o powszechnym obowiązku obrony

RP, Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.),

– dla wójta, burmistrza, prezydenta mia-

sta, starosty, wicestarosty, członka za-

rządu powiatu, marszałka, wicemarszał-

ka i członka zarządu województwa za

rozwiązanie stosunku pracy w chwili

upływu kadencji na poziomie trzymie-

sięcznego wynagrodzenia (art. 40 usta-

wy z 21 listopada 2008 o pracownikach

samorządowych, Dz.U. nr 223, poz. 1458

ze zm.).

Świadczenia pieniężne

Niektórzy pracownicy sfery budżetowej

zatrudnieni na podstawie mianowania,

którzy zostali zwolnieni z pracy z przy-

czyn organizacyjnych, dostają świadcze-

nie pieniężne finansowane z budżetu

państwa – przez czas między ustaniem

zatrudnienia a podjęciem kolejnego bądź

otworzeniem działalności gospodarczej,

ale nie dłużej niż przez sześć miesię-

cy. Świadczenie pieniężne przysługuje

m.in.:

– mianowanemu pracownikowi samo-

rządowemu, z którym stosunek pracy

został rozwiązany za wypowiedzeniem

z powodu: likwidacji czy reorganizacji

urzędu albo niezawinionej utarty upraw-

nień do wykonywania pracy na zajmowa-

nym stanowisku w razie niemożliwości

powierzenia mu innego etatu – tylko do

końca 2011 roku, gdyż 1 stycznia 2012 r.

stosunki pracy nawiązane na podstawie

mianowania przekształcają się z mocy

prawa w bezterminowe umowy o pracę

(art. 55 ust. 2 i art. 54 ustawy o pracow-

nikach samorządowych),

– urzędnikowi państwowemu mianowane-

mu, który dostał wypowiedzenie w związ-

ku z likwidacją lub jego reorganizacją,

gdy nie było możliwe jego przeniesienie

na inne stanowisko w tym samym urzę-

dzie (art. 13 ust. 1 pkt 2 i art. 131 usta-

wy z 16 września 1982 o pracownikach

urzędów państwowych, t.j. Dz.U. z 2001 r.

nr 86, poz. 953 ze zm.),

– urzędnikowi służby cywilnej, który stracił

posadę ze względu na likwidację urzędu,

jeżeli nie dało się go przesunąć do innego

urzędu w tej samej albo innej miejsco-

wości (art. 73 i art. 71 ust. 1 pkt 4 ustawy

z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej;

Dz.U. nr 227, poz. 1505 ze zm.).

Świadczenia pieniężnego nie uwzględ-

niamy przy ustalaniu wynagrodzenia za

urlop wypoczynkowy, ponieważ należy

się ono już po zerwaniu współpracy przez

strony. Nawet jeśli pracownik korzystałby

z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio

po zakończeniu pobierania świadczenia

pieniężnego, robiłby to już w ramach no-

wego angażu pracowniczego. A do pensji

urlopowej wliczamy wyłącznie składniki

otrzymywane z tytułu trwającego stosun-

ku pracy.

Par. 7.

[Składniki określone

w stałej stawce miesięcznej]

Składniki wynagrodzenia określone
w stawce miesięcznej w stałej wysokości
uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopo-
wym w wysokości należnej pracownikowi
w miesiącu wykorzystywania urlopu.

komentarz

Składniki płacowe i inne świadczenia (z wy-

jątkiem wyliczonych w par. 6 niniejszego

rozporządzenia) dzielimy na trzy grupy,

z których każdą inaczej uwzględniamy

w pensji urlopowej.

Składniki wynagrodzenia w stałej staw-

ce miesięcznej to takie, o których z góry

wiemy, jaka stała kwota przysługuje pra-

cownikowi w skali miesiąca. Określamy

je dwojako:

– stałą kwotą miesięczną, np. 2300 zł brut-

to miesięcznie,

– jednakowym procentem od podstawy wy-

miaru w stałej stawce miesięcznej, np.

miesięczna premia w wysokości 20 proc.

stawki zasadniczej wynoszącej 2400 zł

brutto miesięcznie.

Bez znaczenia jest nazwa danego składni-

ka: wynagrodzenie zasadnicze, miesięczna

premia czy dodatek, byleby został określo-

ny na jeden z podanych sposobów – sklasy-

fikuje go to w kategorii składników płaco-

wych w stałej stawce miesięcznej. Zdarza

się, że np. zgodnie z regulaminem wyna-

gradzania generalnie dodatek motywacyj-

ny należy się w granicach od 100 do 700 zł

brutto miesięcznie, a konkretnej osobie

przyznaje go szef na okres od 2 do 6 mie-

sięcy w stałej kwocie. Mamy wówczas do

czynienia ze składnikiem w stałej stawce

miesięcznej. Bywa też i tak, że np. regu-

lamin płac przewiduje dodatek motywa-

cyjny od 50 do 500 zł brutto miesięcznie,

a pracodawca co miesiąc decyduje, na jaką

kwotę zasłużył zatrudniony (co miesiąc

dostaje on inną sumę). Jest to tym razem

zmienny składnik.

Składnik w stałej stawce miesięcznej nie

wchodzi do podstawy wymiaru wynagro-

dzenia za urlop wypoczynkowy. Za miesiąc

korzystania z urlopu wypoczynkowego

wypłacamy go pracownikowi w kwocie

należnej w tym miesiącu, nie dokonując

żadnych przeliczeń z racji urlopu. Ina-

czej mówiąc, składnik poborów wyrażo-

ny w stałej stawce miesięcznej nie ule-

ga zmniejszeniu z powodu pobytu danej

osoby na urlopie wypoczynkowym w tym

miesiącu. Za miesiąc, kiedy pracownik tyl-

ko pozostawał na wypoczynku i nie za-

notował innych absencji, przysługuje mu

więc pełna stała stawka miesięczna należ-

na, obejmująca w sobie niejako też pensję

za urlop wypoczynkowy ze stałej stawki

miesięcznej.

Jeśli pracownik przebywa na urlopie wypo-

czynkowym na przełomie dwóch miesię-

cy, w obu miesiącach rozpatrujemy stałą

stawkę należną w danym miesiącu.

Niekiedy istnieje konieczność przeli-

czenia składników ustalonych w stałej

stawce miesięcznej za miesiąc, kiedy za-

trudniony korzystał z urlopu wypoczyn-

kowego, jeśli w tym miesiącu był on jed-

nocześnie chory lub nieobecny w pracy

z innych przyczyn. Musimy wtedy wy-

odrębnić ze stałej stawki miesięcznej

wynagrodzenie za dni przepracowane,

tzw. częściowe. Polega to na zmniejsze-

niu stałych stawek miesięcznych według

dwóch metod, stosując dzielnik 30 lub

nominał czasu pracy (par. 11 i 12 rozpo-

rządzenia ministra pracy i polityki socjal-

nej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu

obliczania wynagrodzenia w okresie nie-

wykonywania pracy oraz wynagrodzenia

stanowiącego podstawę obliczania od-

szkodowań, odpraw, dodatków wyrów-

nawczych do wynagrodzenia oraz innych

należności przewidzianych w kodeksie

pracy, Dz.U. nr 62, poz. 289 ze zm.). W obu

wariantach wynagrodzenie częściowe za-

wiera w sobie zapłatę za urlop wypoczyn-

kowy przypadający w badanym miesiącu.

A to dlatego, że za czas urlopu przysłu-

guje takie wynagrodzenie, jak za pracę.

Szczegóły przedstawiamy poniżej.

1. Choroba i urlop wypoczynkowy

w jednym miesiącu

Gdy w tym samym miesiącu pracownik

pozostawał na zwolnieniu lekarskim, za

co przysługiwało mu wynagrodzenie cho-

robowe bądź zasiłek z ubezpieczenia cho-

robowego albo wypadkowego, i wypoczy-

wał, stałą stawkę miesięczną zmniejszamy

wyłącznie z powodu niedyspozycji zdro-

wotnej, a z racji urlopu wypoczynkowego

– nie. Stałe stawki miesięczne przeliczamy

wówczas metodą dniówkową (par. 11 roz-

porządzenia o obliczaniu wynagrodzenia

Tabela 1.

Okresy nauki kwalifikowane do stażu wpływającego

na wymiar urlopu wypoczynkowego (art. 155 par. 1 k.p.).

Okres ukończonej nauki

Zaliczany wymiar

W zasadniczej lub innej równorzędnej szkole
zawodowej

Przewidziany programem nauczania czas
trwania nauki, ale nie więcej niż 3 lata

W średniej szkole zawodowej

Przewidziany programem nauczania czas
trwania nauki, ale nie więcej niż 5 lat

W średniej szkole zawodowej dla absolwen-
tów zasadniczych (równorzędnych) szkół
zawodowych

5 lat

W średniej szkole ogólnokształcącej

4 lata

W szkole policealnej

6 lat

W szkole wyższej

8 lat

Tabela 2.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy

Kategoria

pracowników

Wymiar

urlopu dodatkowego

Warunki nabycia

niepełnosprawny
w stopniu
znacznym lub
umiarkowanym

10 dni roboczych w roku
kalendarzowym

po przepracowaniu roku od daty zaliczenia
go do jednego z podanych stopni niepełno-
sprawności

pracownik socjalny

10 dni roboczych raz na
dwa lata

faktyczne i nieprzerwane zatrudnienie
w ośrodku pomocy społecznej lub powiato-
wym centrum pomocy rodzinie przy pracy
socjalnej i rodzinnych wywiadach środowi-
skowych

strażak Państwowej
Straży Pożarnej

od 5 do 13 dni roboczych
rocznie

z tytułu służby w warunkach szkodliwych
dla zdrowia lub uciążliwych – po roku
pełnienia służby w tych warunkach

od 5 do 13 dni roboczych
rocznie

z tytułu osiągnięcia określonego wieku
– z dniem osiągnięcia określonego wieku

od 5 do 13 dni rocznie

z tytułu osiągnięcia określonego stażu
służby – z dniem osiągnięcia określonego
stażu służby

weteran lub
weteran
poszkodowany poza
granicami państwa

5 dni roboczych rocznie

po dniu stania się ostateczną decyzji
o nadaniu statusu weterana lub weterana
poszkodowanego, ale nie wcześniej niż
z dniem przedstawienia decyzji pracodawcy

urzędnik służby
cywilnej

1 dzień roboczy rocznie

po 5 latach zatrudnienia w administra-
cji publicznej; pula urlopu dodatkowego
wzrasta z każdym rokiem pracy o 1 dzień
aż do osiągnięcia pułapu 12 dni

radca Prokuratorii
Generalnej SP

6 dni rocznie

10 dni rocznie

po 20 latach pracy w PG
po 10 latach pracy w PG

kontroler
Najwyższej Izby
Kontroli

6 dni rocznie

12 dni rocznie

po co najmniej 10 latach pracy w NIK
po co najmniej 20 latach pracy

Zatrudnienie o podanej długości na
konkretnych stanowiskach wymienionych
w art. 66a ustawy o NIK, m.in.:
– dyrektora i wicedyrektora kontrolnej
jednostki organizacyjnej NIK,
– radcy prezesa NIK,
– doradcy prawnego, ekonomicznego
i technicznego,
– głównego specjalisty kontroli państwo-
wej.

ekspert Urzędu
Patentowego

6 dni roboczych

rocznie

12 dni roboczych

rocznie

po 10 latach pracy na tym stanowisku

po 20 latach orzekania na tym stanowisku

Tabela 3.

Wyłączenia z pensji urlopowej

Składniki

jednorazowe

i nieperiodyczne

Wynagrodzenie

za czas nieobecności

w pracy

Składniki

długotermi-

nowe

Należności gwaran-

cyjne, w tym

za czas po ustaniu

zatrudnienia

jednorazowe

lub nieperiodyczne
wypłaty za spełnienie
określonego zadania
bądź za określone
osiągnięcie

ekwiwalent za

urlop wypoczynkowy

dodatkowe

wynagrodzenie radcy
prawnego z tytułu
zastępstwa sądo-
wego

wynagrodzenie za czas

gotowości do pracy i oraz
za czas niezawinionego
przestoju

wynagrodzenie za czas

urlopu wypoczynkowego

wynagrodzenie za czas

innej usprawiedliwionej
nieobecności w pracy

wynagrodzenie za czas

niezdolności do pracy
i odosobnienia w związku
z chorobą zakaźną

nagroda jubi-

leuszowa

nagrody

z zakładowego
funduszu nagród

dodatkowe

wynagrodzenie
roczne

wyrównanie do

wysokości minimal-
nego wynagrodzenia

odprawy emery-

talne i rentowe oraz
inne odprawy

wynagrodzenie

i odszkodowanie
należnego w razie
rozwiązania stosunku
pracy

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

nienia w związku z chorobą zakaźną. Ich

wliczanie kłóciłoby się z generalnym ka-

nonem, że pensja za urlop ma odzwier-

ciedlać należność za pracę. Oczywiste jest

również, że w wynagrodzeniu urlopowym

nie uwzględniamy zasiłków: chorobowego,

macierzyńskiego, opiekuńczego, wyrów-

nawczego i świadczenia rehabilitacyjnego.

Te zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne nie

stanowią bowiem wynagrodzenia i innych

świadczeń ze stosunku pracy, lecz przy-

sługują z ubezpieczenia chorobowego lub

wypadkowego.

Pieniężne odprawy

W pensji urlopowej nie uwzględniamy na-

leżności stanowiących rekompensatę za

samą utratę posady, czyli odpraw: eme-

rytalnych lub rentowych albo innych. Te

inne odprawy to np.:

– z racji zwolnienia z pracy z przyczyn

niedotyczących pracowników w wyso-

kości miesięcznego, dwumiesięcznego

albo trzymiesięcznego wynagrodze-

nia w zależności od stażu zatrudnienia

w zwalniającym podmiocie (art. 8 ustawy

z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasa-

dach rozwiązywania z pracownikami

stosunków pracy z przyczyn niedoty-

czących pracowników, Dz.U. nr 90, poz.

844 ze zm.),

– dla powołanego do zasadniczej służby

wojskowej (art. 125 ustawy z 21 listopada

1967 r. o powszechnym obowiązku obrony

RP, Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.),

– dla wójta, burmistrza, prezydenta mia-

sta, starosty, wicestarosty, członka za-

rządu powiatu, marszałka, wicemarszał-

ka i członka zarządu województwa za

rozwiązanie stosunku pracy w chwili

upływu kadencji na poziomie trzymie-

sięcznego wynagrodzenia (art. 40 usta-

wy z 21 listopada 2008 o pracownikach

samorządowych, Dz.U. nr 223, poz. 1458

ze zm.).

Świadczenia pieniężne

Niektórzy pracownicy sfery budżetowej

zatrudnieni na podstawie mianowania,

którzy zostali zwolnieni z pracy z przy-

czyn organizacyjnych, dostają świadcze-

nie pieniężne finansowane z budżetu

państwa – przez czas między ustaniem

zatrudnienia a podjęciem kolejnego bądź

otworzeniem działalności gospodarczej,

ale nie dłużej niż przez sześć miesię-

cy. Świadczenie pieniężne przysługuje

m.in.:

– mianowanemu pracownikowi samo-

rządowemu, z którym stosunek pracy

został rozwiązany za wypowiedzeniem

z powodu: likwidacji czy reorganizacji

urzędu albo niezawinionej utarty upraw-

nień do wykonywania pracy na zajmowa-

nym stanowisku w razie niemożliwości

powierzenia mu innego etatu – tylko do

końca 2011 roku, gdyż 1 stycznia 2012 r.

stosunki pracy nawiązane na podstawie

mianowania przekształcają się z mocy

prawa w bezterminowe umowy o pracę

(art. 55 ust. 2 i art. 54 ustawy o pracow-

nikach samorządowych),

– urzędnikowi państwowemu mianowane-

mu, który dostał wypowiedzenie w związ-

ku z likwidacją lub jego reorganizacją,

gdy nie było możliwe jego przeniesienie

na inne stanowisko w tym samym urzę-

dzie (art. 13 ust. 1 pkt 2 i art. 131 usta-

wy z 16 września 1982 o pracownikach

urzędów państwowych, t.j. Dz.U. z 2001 r.

nr 86, poz. 953 ze zm.),

– urzędnikowi służby cywilnej, który stracił

posadę ze względu na likwidację urzędu,

jeżeli nie dało się go przesunąć do innego

urzędu w tej samej albo innej miejsco-

wości (art. 73 i art. 71 ust. 1 pkt 4 ustawy

z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej;

Dz.U. nr 227, poz. 1505 ze zm.).

Świadczenia pieniężnego nie uwzględ-

niamy przy ustalaniu wynagrodzenia za

urlop wypoczynkowy, ponieważ należy

się ono już po zerwaniu współpracy przez

strony. Nawet jeśli pracownik korzystałby

z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio

po zakończeniu pobierania świadczenia

pieniężnego, robiłby to już w ramach no-

wego angażu pracowniczego. A do pensji

urlopowej wliczamy wyłącznie składniki

otrzymywane z tytułu trwającego stosun-

ku pracy.

Par. 7.

[Składniki określone

w stałej stawce miesięcznej]

Składniki wynagrodzenia określone
w stawce miesięcznej w stałej wysokości
uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopo-
wym w wysokości należnej pracownikowi
w miesiącu wykorzystywania urlopu.

komentarz

Składniki płacowe i inne świadczenia (z wy-

jątkiem wyliczonych w par. 6 niniejszego

rozporządzenia) dzielimy na trzy grupy,

z których każdą inaczej uwzględniamy

w pensji urlopowej.

Składniki wynagrodzenia w stałej staw-

ce miesięcznej to takie, o których z góry

wiemy, jaka stała kwota przysługuje pra-

cownikowi w skali miesiąca. Określamy

je dwojako:

– stałą kwotą miesięczną, np. 2300 zł brut-

to miesięcznie,

– jednakowym procentem od podstawy wy-

miaru w stałej stawce miesięcznej, np.

miesięczna premia w wysokości 20 proc.

stawki zasadniczej wynoszącej 2400 zł

brutto miesięcznie.

Bez znaczenia jest nazwa danego składni-

ka: wynagrodzenie zasadnicze, miesięczna

premia czy dodatek, byleby został określo-

ny na jeden z podanych sposobów – sklasy-

fikuje go to w kategorii składników płaco-

wych w stałej stawce miesięcznej. Zdarza

się, że np. zgodnie z regulaminem wyna-

gradzania generalnie dodatek motywacyj-

ny należy się w granicach od 100 do 700 zł

brutto miesięcznie, a konkretnej osobie

przyznaje go szef na okres od 2 do 6 mie-

sięcy w stałej kwocie. Mamy wówczas do

czynienia ze składnikiem w stałej stawce

miesięcznej. Bywa też i tak, że np. regu-

lamin płac przewiduje dodatek motywa-

cyjny od 50 do 500 zł brutto miesięcznie,

a pracodawca co miesiąc decyduje, na jaką

kwotę zasłużył zatrudniony (co miesiąc

dostaje on inną sumę). Jest to tym razem

zmienny składnik.

Składnik w stałej stawce miesięcznej nie

wchodzi do podstawy wymiaru wynagro-

dzenia za urlop wypoczynkowy. Za miesiąc

korzystania z urlopu wypoczynkowego

wypłacamy go pracownikowi w kwocie

należnej w tym miesiącu, nie dokonując

żadnych przeliczeń z racji urlopu. Ina-

czej mówiąc, składnik poborów wyrażo-

ny w stałej stawce miesięcznej nie ule-

ga zmniejszeniu z powodu pobytu danej

osoby na urlopie wypoczynkowym w tym

miesiącu. Za miesiąc, kiedy pracownik tyl-

ko pozostawał na wypoczynku i nie za-

notował innych absencji, przysługuje mu

więc pełna stała stawka miesięczna należ-

na, obejmująca w sobie niejako też pensję

za urlop wypoczynkowy ze stałej stawki

miesięcznej.

Jeśli pracownik przebywa na urlopie wypo-

czynkowym na przełomie dwóch miesię-

cy, w obu miesiącach rozpatrujemy stałą

stawkę należną w danym miesiącu.

Niekiedy istnieje konieczność przeli-

czenia składników ustalonych w stałej

stawce miesięcznej za miesiąc, kiedy za-

trudniony korzystał z urlopu wypoczyn-

kowego, jeśli w tym miesiącu był on jed-

nocześnie chory lub nieobecny w pracy

z innych przyczyn. Musimy wtedy wy-

odrębnić ze stałej stawki miesięcznej

wynagrodzenie za dni przepracowane,

tzw. częściowe. Polega to na zmniejsze-

niu stałych stawek miesięcznych według

dwóch metod, stosując dzielnik 30 lub

nominał czasu pracy (par. 11 i 12 rozpo-

rządzenia ministra pracy i polityki socjal-

nej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu

obliczania wynagrodzenia w okresie nie-

wykonywania pracy oraz wynagrodzenia

stanowiącego podstawę obliczania od-

szkodowań, odpraw, dodatków wyrów-

nawczych do wynagrodzenia oraz innych

należności przewidzianych w kodeksie

pracy, Dz.U. nr 62, poz. 289 ze zm.). W obu

wariantach wynagrodzenie częściowe za-

wiera w sobie zapłatę za urlop wypoczyn-

kowy przypadający w badanym miesiącu.

A to dlatego, że za czas urlopu przysłu-

guje takie wynagrodzenie, jak za pracę.

Szczegóły przedstawiamy poniżej.

1. Choroba i urlop wypoczynkowy

w jednym miesiącu

Gdy w tym samym miesiącu pracownik

pozostawał na zwolnieniu lekarskim, za

co przysługiwało mu wynagrodzenie cho-

robowe bądź zasiłek z ubezpieczenia cho-

robowego albo wypadkowego, i wypoczy-

wał, stałą stawkę miesięczną zmniejszamy

wyłącznie z powodu niedyspozycji zdro-

wotnej, a z racji urlopu wypoczynkowego

– nie. Stałe stawki miesięczne przeliczamy

wówczas metodą dniówkową (par. 11 roz-

porządzenia o obliczaniu wynagrodzenia

Tabela 1.

Okresy nauki kwalifikowane do stażu wpływającego

na wymiar urlopu wypoczynkowego (art. 155 par. 1 k.p.).

Okres ukończonej nauki

Zaliczany wymiar

W zasadniczej lub innej równorzędnej szkole
zawodowej

Przewidziany programem nauczania czas
trwania nauki, ale nie więcej niż 3 lata

W średniej szkole zawodowej

Przewidziany programem nauczania czas
trwania nauki, ale nie więcej niż 5 lat

W średniej szkole zawodowej dla absolwen-
tów zasadniczych (równorzędnych) szkół
zawodowych

5 lat

W średniej szkole ogólnokształcącej

4 lata

W szkole policealnej

6 lat

W szkole wyższej

8 lat

Tabela 2.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy

Kategoria

pracowników

Wymiar

urlopu dodatkowego

Warunki nabycia

niepełnosprawny
w stopniu
znacznym lub
umiarkowanym

10 dni roboczych w roku
kalendarzowym

po przepracowaniu roku od daty zaliczenia
go do jednego z podanych stopni niepełno-
sprawności

pracownik socjalny

10 dni roboczych raz na
dwa lata

faktyczne i nieprzerwane zatrudnienie
w ośrodku pomocy społecznej lub powiato-
wym centrum pomocy rodzinie przy pracy
socjalnej i rodzinnych wywiadach środowi-
skowych

strażak Państwowej
Straży Pożarnej

od 5 do 13 dni roboczych
rocznie

z tytułu służby w warunkach szkodliwych
dla zdrowia lub uciążliwych – po roku
pełnienia służby w tych warunkach

od 5 do 13 dni roboczych
rocznie

z tytułu osiągnięcia określonego wieku
– z dniem osiągnięcia określonego wieku

od 5 do 13 dni rocznie

z tytułu osiągnięcia określonego stażu
służby – z dniem osiągnięcia określonego
stażu służby

weteran lub
weteran
poszkodowany poza
granicami państwa

5 dni roboczych rocznie

po dniu stania się ostateczną decyzji
o nadaniu statusu weterana lub weterana
poszkodowanego, ale nie wcześniej niż
z dniem przedstawienia decyzji pracodawcy

urzędnik służby
cywilnej

1 dzień roboczy rocznie

po 5 latach zatrudnienia w administra-
cji publicznej; pula urlopu dodatkowego
wzrasta z każdym rokiem pracy o 1 dzień
aż do osiągnięcia pułapu 12 dni

radca Prokuratorii
Generalnej SP

6 dni rocznie

10 dni rocznie

po 20 latach pracy w PG
po 10 latach pracy w PG

kontroler
Najwyższej Izby
Kontroli

6 dni rocznie

12 dni rocznie

po co najmniej 10 latach pracy w NIK
po co najmniej 20 latach pracy

ekspert Urzędu
Patentowego

6 dni roboczych

rocznie

12 dni roboczych

rocznie

po 10 latach pracy na tym stanowisku

po 20 latach orzekania na tym stanowisku

Tabela 3.

Wyłączenia z pensji urlopowej

Składniki

jednorazowe

i nieperiodyczne

Wynagrodzenie

za czas nieobecności

w pracy

Składniki

długotermi-

nowe

Należności gwaran-

cyjne, w tym

za czas po ustaniu

zatrudnienia

jednorazowe

lub nieperiodyczne
wypłaty za spełnienie
określonego zadania
bądź za określone
osiągnięcie

ekwiwalent za

urlop wypoczynkowy

dodatkowe

wynagrodzenie radcy
prawnego z tytułu
zastępstwa sądo-
wego

wynagrodzenie za czas

gotowości do pracy i oraz
za czas niezawinionego
przestoju

wynagrodzenie za czas

urlopu wypoczynkowego

wynagrodzenie za czas

innej usprawiedliwionej
nieobecności w pracy

wynagrodzenie za czas

niezdolności do pracy
i odosobnienia w związku
z chorobą zakaźną

nagroda jubi-

leuszowa

nagrody

z zakładowego
funduszu nagród

dodatkowe

wynagrodzenie
roczne

wyrównanie do

wysokości minimal-
nego wynagrodzenia

odprawy emery-

talne i rentowe oraz
inne odprawy

wynagrodzenie

i odszkodowanie
należnego w razie
rozwiązania stosunku
pracy

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

w okresie niewykonywania pracy).

[ram-

ka 1, przykład 6]

2. Bezpłatna absencja i urlop

wypoczynkowy w jednym miesiącu

Jeśli w jednym miesiącu zatrudniony był

nieobecny w pracy z innych przyczyn niż

choroba i za ten okres nie zachował wy-

nagrodzenia oraz korzystał z urlopu wy-

poczynkowego, stałe stawki miesięczne

redukujemy tylko z tytułu innej darmo-

wej absencji (np. urlop bezpłatny, urlop

wychowawczy, nieobecność nieusprawie-

dliwiona). Wynagrodzenie częściowe za

ten miesiąc szacujemy na podstawie me-

tody godzinowej, dzieląc przez liczbę go-

dzin przypadających do przepracowania

w danym miesiącu (par. 12 rozporządze-

nia o obliczaniu wynagrodzenia w okresie

niewykonywania pracy). Jako liczbę godzin

przypadających do przepracowania w mie-

siącu rozumiemy nominał czasu pracy da-

nego miesiąca obliczony w świetle art. 130

k.p. (interpretacja Ministerstwa Pracy i Po-

lityki Społecznej z 23 stycznia 2008 r.).

[ram-

ka 2, przykład 7]

3. Choroba, inna absencja i urlop

w jednym miesiącu

Pracownikowi, który w jednym miesiącu

chorował, był nieobecny z innego powodu,

nie zachowując za ten czas wynagrodze-

nia, i wypoczywał, stałe stawki miesięczne

zmniejszamy wyłącznie z powodu choroby

i innej absencji, ale nie z tytułu urlopu wy-

poczynkowego.

[ramka 3, przykład 8]

4. Zmiana stałej stawki miesięcznej

w trakcie miesiąca

Zdarza się, że składnik w stałej stawce mie-

sięcznej wzrasta lub zmniejsza się w ciągu

miesiąca w wyniku modyfikacji wymia-

ru czasu pracy. Jeśli w takim miesiącu za-

trudniony był na urlopie wypoczynkowym,

najpierw liczymy wynagrodzenie należne

pod rządami dotychczasowego wymiaru

i według nowego wymiaru (stanowisko

Głównego Inspektoratu Pracy z 6 kwiet-

nia 2009 r., sygn. GPP-471-4560-24/09/PE/

RP).

[ramka 4, przykład 9]

Jeśli składnik w stałej stawce miesięcznej

zmienił się w trakcie miesiąca (bez pod-

wyższenia lub obniżenia wymiaru czasu

pracy), postępujemy analogicznie. Najpierw

stary składnik w stałej stawce miesięcznej

dzielimy przez wymiar czasu pracy i mno-

żymy przez liczbę godzin przepracowanych

„pod rządami” starego składnika, wliczając

godziny robocze przypadające na urlop wy-

poczynkowy. Potem nowy składnik w stałej

stawce miesięcznej dzielimy przez wymiar

i mnożymy przez liczbę godzin przepraco-

wanych „pod rządami” nowego składnika,

wliczając godziny robocze przypadające na

urlop wypoczynkowy. Wyniki sumujemy.

Na rachunki nie wpływa fakt, że w anali-

zowanym miesiącu pracownik pojechał na

urlop wypoczynkowy.

5. Urlop wypoczynkowy i zwolnienie

od pracy w jednym miesiącu

Za miesiąc, w którym zatrudniony pozo-

stawał na urlopie i odpłatnym zwolnieniu

od pracy (np. z racji własnego ślubu, uro-

dzenia się dziecka czy pogrzebu członka

rodziny), stałe stawki miesięczne nie ule-

gają redukcji z powodu tych nieobecności.

Za czas zwolnienia od pracy przysługuje

wynagrodzenie w stałej stawce miesięcz-

nej w wysokości należnej w miesiącu ko-

rzystania z urlopu, bez żadnych przeliczeń

(par. 5 rozporządzenia o obliczaniu wy-

nagrodzenia w okresie niewykonywania

pracy). Dotyczy to odpowiednio urlopu

szkoleniowego.

[przykład 10]

Par. 8.

[Składniki zmienne za okresy

nie dłuższe niż miesiąc]

1. Składniki wynagrodzenia przysługujące
za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc,
z wyjątkiem określonych w § 7, uwzględ-
nia się przy ustalaniu wynagrodzenia
urlopowego w łącznej wysokości wypła-
conej pracownikowi w okresie 3 miesięcy
kalendarzowych poprzedzających miesiąc
rozpoczęcia urlopu.
2. W przypadkach znacznego wahania wyso-
kości składników wynagrodzenia, o których
mowa w ust. 1, składniki te mogą być
uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia
urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej
pracownikowi w okresie nieprzekraczającym
12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających
miesiąc rozpoczęcia urlopu.
3. Wynagrodzenie ustalone według zasad
przewidzianych w ust. 1 i 2 stanowi podsta-
wę wymiaru wynagrodzenia urlopowego,
zwaną dalej „podstawą wymiaru”.

komentarz

W podstawie wymiaru wynagrodzenia

urlopowego uwzględniamy tylko skład-

niki zmienne (ruchome) przysługujące za

okresy nie dłuższe niż miesiąc; ruchome

składniki za okresy dłuższe niż miesiąc

(np. kwartalne, półroczne i roczne) w ogóle

nie wchodzą do tej podstawy (więcej w ko-

mentarzu do par. 12 niniejszego rozpo-

rządzenia). Zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc to takie, o których

nie wiadomo z góry, ile konkretnie pra-

cownik ich otrzyma podczas miesiąca, bo

uzyskuje z tej racji co miesiąc inne sumy.

Określamy je zatem inaczej niż składni-

ki w stałej stawce miesięcznej, kwalifi-

kując do nich m.in.: stawki godzinowe,

dzienne, tygodniowe, akordowe, prowi-

zyjne, zadaniowe, wskazane widełkami

procentowymi bądź kwotowymi (od …

do …), normalne wynagrodzenie i dodatki

za godziny nadliczbowe, dodatki nocne.

Nie ma znaczenia nazwa składnika (pensja

zasadnicza, dodatek, premia), lecz sposób

jego określenia w umowie o pracę, innym

akcie nawiązującym stosunek pracy (np.

w akcie mianowania) albo w przepisach

płacowych.

Zasadniczo wskazane składniki wliczamy

do podstawy wymiaru pensji za urlop wy-

poczynkowy w łącznej wysokości wypła-

conej pracownikowi podczas 3 miesięcy

(niekiedy podczas 12 miesięcy) poprze-

dzających miesiąc rozpoczęcia urlo-

pu wypoczynkowego. Jeśli zatrudniony

wykorzystywał urlop wypoczynkowy na

przełomie lipca i sierpnia 2014 roku, do

podstawy wynagrodzenia za ten urlop

przyjmujemy składniki zmienne za okre-

sy nie dłuższe niż miesiąc, uiszczone mu

w czerwcu, maju i kwietniu 2014 roku.

Podstawa wynagrodzenia za urlop przy-

padający w sierpniu 2014 roku pozostaje

bez zmian – nadal jest nią suma wskaza-

nych składników wypłaconych w czerwcu,

maju i kwietniu 2014 roku.

W podstawie wynagrodzenia urlopowego

nie uwzględniamy składników zmiennych

za okresy nie dłuższe niż miesiąc należ-

nych za 3 lub do 12 miesięcy wypadających

przed miesiącem rozpoczęcia wypoczyn-

ku. Chodzi o składniki wypłacone podczas

tych miesięcy. Jeśli zakład uiszcza ruchome

premie miesięczne do 10. dnia następnego

miesiąca, to do podstawy płacy za urlop

wzięty w sierpniu 2014 roku przyjmujemy

premie: za czerwiec wypłaconą w lipcu, za

maj wypłaconą w czerwcu i za kwiecień

wypłaconą w maju.

[przykład 11]

Bywa, że pracodawca wypłaca zatrudnio-

nemu w jednym miesiącu bieżące skład-

niki płacy i jednocześnie zaległe (np. z po-

wodu trudności finansowych zakładu)

albo przyspieszone akonto następnej pła-

cy (na wniosek zainteresowanego). Gdy

miesiąc ten uwzględniamy w podstawie

wymiaru pensji za urlop wypoczynkowy,

odstępujemy od głównej zasady ustalania

podstawy jako sumy ruchomych skład-

ników za okresy nie dłuższe niż miesiąc

wypłaconych podczas 3 miesięcy poprze-

dzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Do podstawy tej nie wliczamy ani zale-

głych składników, ani przyspieszonych,

by nie doszło do nieuzasadnionego za-

wyżenia płacy urlopowej (interpretacja

GIP z 15 września 2010 r.; sygn. GPP-364-

4560-47-1/10/PE/RP).

Do podstawy wymiaru pensji za urlop

wypoczynkowy można przyjąć ruchome

składniki za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc, wypłacone nawet podczas 12 miesięcy

wypadających przed miesiącem rozpoczę-

cia urlopu, jeśli składniki te ulegają znacz-

nym wahaniom. Niniejsze rozporządzenie

nie precyzuje jednak, co znaczą „znaczne

wahania”. Przyjmuje się, że pracodawca

ma prawo określić te kwestie w przepisach

zakładowych (układ zbiorowy pracy, regu-

lamin płac) bądź w umowach o pracę lub

innych aktach ustanawiających stosunek

pracy (gdy zakład nie jest objęty układem

zbiorowym i nie musi tworzyć regulami-

nu wynagrodzeń). Dla przykładu: posta-

nowienie w regulaminie płacowym może

wyglądać tak:

Ramka 1.

Ustalanie wynagrodzenia częściowego za miesiąc,

w którym pracownik korzystał z urlopu wypoczynkowego i chorował

Podstawa wymiaru – suma składników w stałej stawce miesięcznej należnych za dany

miesiąc.

Dzienna stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez 30, niezależnie od tego, czy miesiąc

liczy 28, 29, 30 lub 31 dni.

Kwota zmniejszenia stałej stawki miesięcznej – dzienną stawkę mnożymy przez liczbę

dni, na jakie opiewa zwolnienie lekarskie.

Finalne wynagrodzenie częściowe – od podstawy wymiaru odejmujemy kwotę zmniej-

szenia; obejmuje ona pensję za urlop wypoczynkowy wykorzystywany tym miesiącu.

Ramka 2.

Wyliczenie poborów częściowych za miesiąc, w którym

zatrudniony miał bezpłatną nieobecność i urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru – suma stałych stawek miesięcznych należnych za dany miesiąc.

Godzinowa stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez nominał czasu pracy.

Kwota zmniejszenia stałych stawek miesięcznych – godzinową stawkę mnożymy przez

liczbę godzin, jakie zatrudniony powinien przepracować w ciągu absencji, za czas której

nie zachował prawa do wynagrodzenia.

Finalne wynagrodzenie częściowe – od podstawy wymiaru odejmujemy kwotę zmniej-

szenia.

Wynagrodzenie częściowe zawiera w sobie pensję za urlop wypoczynkowy odbierany

w weryfikowanym miesiącu.

Ramka 3.

Obliczenie wynagrodzenia częściowego za miesiąc,

w którym pracownik chorował, był nieobecny z innej przyczyny

i miał urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru – suma składników w stałej stawce miesięcznej należnych za ten

miesiąc.

Dzienna/godzinowa stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez 30/przez nominał czasu

pracy danego miesiąca.

Kwoty zmniejszenia stałej stawki miesięcznej z tytułu choroby/innej absencji:

– dzienną stawkę mnożymy przez liczbę dni choroby.

– godzinową stawkę mnożymy przez liczbę godzin, jakie pracownik powinien przepra-

cować zgodnie z rozkładem podczas innej absencji.

Finalne wynagrodzenie częściowe – od podstawy wymiaru odejmujemy kwoty zmniej-

szenia; obejmuje w sobie wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ze stałych stawek mie-

sięcznych.

PRZYKŁAD 7

Za wypoczynek odbierany w weryfikowanym miesiącu

Załóżmy, że we wrześniu 2014 roku pan Zenon, zatrudniony na 3/4 etatu, weźmie 6 dni urlopu
wypoczynkowego i 4 dni urlopu bezpłatnego, podczas którego zgodnie z rozkładem powinien
przepracować 26 godzin. Otrzymuje płacę zasadniczą 1900 zł miesięcznie i miesięczne premie
wynoszące 20 proc. pensji zasadniczej (380 zł brutto miesięcznie). Wynagrodzenie częściowe
za wrzesień 2011 roku należy ustalić tak:

podstawa wymiaru 1900 zł + 380 zł = 2280 zł,

godzinowa stawka 2280 zł : 132 godz. = 17,27 zł,

kwota zmniejszenia 17,27 zł x 26 godz. = 449,02 zł,

finalne wynagrodzenie częściowe 2280 zł – 449,02 zł = 1830,98 zł.

Wynagrodzenie częściowe za wrzesień 2014 roku w kwocie 1830,98 zł zawiera także pensję
za urlop wypoczynkowy przebyty w tym miesiącu ze składników w stałej stawce miesięcznej.

PRZYKŁAD 8

Dodatek motywacyjny obniżony za urlop

Pani Karolina, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, w lipcu 2014 roku pozostawała przez
3 dni na zwolnieniu lekarskim, przez 2 dni na urlopie wypoczynkowym i przez 5 dni na urlopie
wychowawczym, podczas którego przepracowałaby wedle rozkładu 40 godzin. Uzyskuje pensję
podstawową 2700 zł brutto miesięcznie i dodatek motywacyjny wynoszący maksymalnie 1200 zł
brutto miesięcznie. Wynagrodzenie częściowe szacujemy tak:

podstawa wymiaru 2700 zł,

dzienna/godzinowa stawka 2700 zł : 30 = 90 zł / 2700 zł : 184 godz. = 14,67 zł,

kwoty zmniejszenia z tytułu choroby/urlopu wychowawczego

90 zł x 3 dni = 270 zł / 14,67 zł x 40 godz. = 586,80 zł,

finalne wynagrodzenie częściowe 2700 zł – 270 zł – 586,80 zł = 1843,20 zł.

Wynagrodzenie częściowe 1843,20 zł obejmuje wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ze stałych
stawek miesięcznych wykorzystany w lipcu 2014 roku. Ponadto kobieta powinna dostać dodatek
motywacyjny w kwocie przyznanej przez zatrudniającego, który zapewne obniży go z racji urlopu
wypoczynkowego.

PRZYKŁAD 9

Dwie stawki po zmianie wymiaru etatu

Wymiar czasu pracy pana Irka uległ od 22 sierpnia 2014 r. podwyższeniu z połowy do pełnego
etatu, a w konsekwencji wzrosła stawka zasadnicza z 900 do 1800 zł brutto miesięcznie.
Od 21 do 26 sierpnia 2014 r. przebywał na urlopie wypoczynkowym. Wedle rozkładu czasu pracy
od 1 do 21 sierpnia powinien przepracować 56 godzin, a od 22 do 31 sierpnia – 48 godzin.
Wynagrodzenie należne za ten miesiąc ustalamy tak:

wynagrodzenie należne za pracę na połowę etatu 900 zł : 80 godz. = 11,25 zł;

11,25 zł x 56 godz. = 630 zł,

wynagrodzenie należne za pracę na pełnym etacie 1800 zł : 160 zł = 11,25 zł;

11,25 zł x 48 godz. = 540 zł,

finalne wynagrodzenie 630 zł + 540 zł = 1170 zł.

Finalne wynagrodzenie obejmuje wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.

PRZYKŁAD 10

Urlop szkoleniowy nie obniża pensji

W sierpniu 2014 roku pan Tadeusz jako pracownik korzystał z 2 dni urlopu szkoleniowego i z 5 dni
urlopu wypoczynkowego. Otrzymuje on wynagrodzenia zasadnicze 3200 zł brutto miesięcznie
i dodatek ekspercki w kwocie 500 zł brutto miesięcznie. Za sierpień 2014 roku powinien otrzymać
3700 zł brutto (3200 zł + 500 zł) bez żadnych obniżek z racji któregoś z podanych urlopów.

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

w okresie niewykonywania pracy).

[ram-

ka 1, przykład 6]

2. Bezpłatna absencja i urlop

wypoczynkowy w jednym miesiącu

Jeśli w jednym miesiącu zatrudniony był

nieobecny w pracy z innych przyczyn niż

choroba i za ten okres nie zachował wy-

nagrodzenia oraz korzystał z urlopu wy-

poczynkowego, stałe stawki miesięczne

redukujemy tylko z tytułu innej darmo-

wej absencji (np. urlop bezpłatny, urlop

wychowawczy, nieobecność nieusprawie-

dliwiona). Wynagrodzenie częściowe za

ten miesiąc szacujemy na podstawie me-

tody godzinowej, dzieląc przez liczbę go-

dzin przypadających do przepracowania

w danym miesiącu (par. 12 rozporządze-

nia o obliczaniu wynagrodzenia w okresie

niewykonywania pracy). Jako liczbę godzin

przypadających do przepracowania w mie-

siącu rozumiemy nominał czasu pracy da-

nego miesiąca obliczony w świetle art. 130

k.p. (interpretacja Ministerstwa Pracy i Po-

lityki Społecznej z 23 stycznia 2008 r.).

[ram-

ka 2, przykład 7]

3. Choroba, inna absencja i urlop

w jednym miesiącu

Pracownikowi, który w jednym miesiącu

chorował, był nieobecny z innego powodu,

nie zachowując za ten czas wynagrodze-

nia, i wypoczywał, stałe stawki miesięczne

zmniejszamy wyłącznie z powodu choroby

i innej absencji, ale nie z tytułu urlopu wy-

poczynkowego.

[ramka 3, przykład 8]

4. Zmiana stałej stawki miesięcznej

w trakcie miesiąca

Zmiana stałej stawki miesięcznej

Zdarza się, że składnik w stałej stawce mie-

sięcznej wzrasta lub zmniejsza się w ciągu

miesiąca w wyniku modyfikacji wymia-

ru czasu pracy. Jeśli w takim miesiącu za-

trudniony był na urlopie wypoczynkowym,

najpierw liczymy wynagrodzenie należne

pod rządami dotychczasowego wymiaru

i według nowego wymiaru (stanowisko

Głównego Inspektoratu Pracy z 6 kwiet-

nia 2009 r., sygn. GPP-471-4560-24/09/PE/

RP).

[ramka 4, przykład 9]

Jeśli składnik w stałej stawce miesięcznej

zmienił się w trakcie miesiąca (bez pod-

wyższenia lub obniżenia wymiaru czasu

pracy), postępujemy analogicznie. Najpierw

stary składnik w stałej stawce miesięcznej

dzielimy przez wymiar czasu pracy i mno-

żymy przez liczbę godzin przepracowanych

„pod rządami” starego składnika, wliczając

godziny robocze przypadające na urlop wy-

poczynkowy. Potem nowy składnik w stałej

stawce miesięcznej dzielimy przez wymiar

i mnożymy przez liczbę godzin przepraco-

wanych „pod rządami” nowego składnika,

wliczając godziny robocze przypadające na

urlop wypoczynkowy. Wyniki sumujemy.

Na rachunki nie wpływa fakt, że w anali-

zowanym miesiącu pracownik pojechał na

urlop wypoczynkowy.

5. Urlop wypoczynkowy i zwolnienie

od pracy w jednym miesiącu

Za miesiąc, w którym zatrudniony pozo-

stawał na urlopie i odpłatnym zwolnieniu

od pracy (np. z racji własnego ślubu, uro-

dzenia się dziecka czy pogrzebu członka

rodziny), stałe stawki miesięczne nie ule-

gają redukcji z powodu tych nieobecności.

Za czas zwolnienia od pracy przysługuje

wynagrodzenie w stałej stawce miesięcz-

nej w wysokości należnej w miesiącu ko-

rzystania z urlopu, bez żadnych przeliczeń

(par. 5 rozporządzenia o obliczaniu wy-

nagrodzenia w okresie niewykonywania

pracy). Dotyczy to odpowiednio urlopu

szkoleniowego.

[przykład 10]

Par. 8.

[Składniki zmienne za okresy

nie dłuższe niż miesiąc]

komentarz

W podstawie wymiaru wynagrodzenia

urlopowego uwzględniamy tylko skład-

niki zmienne (ruchome) przysługujące za

okresy nie dłuższe niż miesiąc; ruchome

składniki za okresy dłuższe niż miesiąc

(np. kwartalne, półroczne i roczne) w ogóle

nie wchodzą do tej podstawy (więcej w ko-

mentarzu do par. 12 niniejszego rozpo-

rządzenia). Zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc to takie, o których

nie wiadomo z góry, ile konkretnie pra-

cownik ich otrzyma podczas miesiąca, bo

uzyskuje z tej racji co miesiąc inne sumy.

Określamy je zatem inaczej niż składni-

ki w stałej stawce miesięcznej, kwalifi-

kując do nich m.in.: stawki godzinowe,

dzienne, tygodniowe, akordowe, prowi-

zyjne, zadaniowe, wskazane widełkami

procentowymi bądź kwotowymi (od …

do …), normalne wynagrodzenie i dodatki

za godziny nadliczbowe, dodatki nocne.

Nie ma znaczenia nazwa składnika (pensja

zasadnicza, dodatek, premia), lecz sposób

jego określenia w umowie o pracę, innym

akcie nawiązującym stosunek pracy (np.

w akcie mianowania) albo w przepisach

płacowych.

Zasadniczo wskazane składniki wliczamy

do podstawy wymiaru pensji za urlop wy-

poczynkowy w łącznej wysokości wypła-

conej pracownikowi podczas 3 miesięcy

(niekiedy podczas 12 miesięcy) poprze-

dzających miesiąc rozpoczęcia urlo-

pu wypoczynkowego. Jeśli zatrudniony

wykorzystywał urlop wypoczynkowy na

przełomie lipca i sierpnia 2014 roku, do

podstawy wynagrodzenia za ten urlop

przyjmujemy składniki zmienne za okre-

sy nie dłuższe niż miesiąc, uiszczone mu

w czerwcu, maju i kwietniu 2014 roku.

Podstawa wynagrodzenia za urlop przy-

padający w sierpniu 2014 roku pozostaje

bez zmian – nadal jest nią suma wskaza-

nych składników wypłaconych w czerwcu,

maju i kwietniu 2014 roku.

W podstawie wynagrodzenia urlopowego

nie uwzględniamy składników zmiennych

za okresy nie dłuższe niż miesiąc należ-

nych za 3 lub do 12 miesięcy wypadających

przed miesiącem rozpoczęcia wypoczyn-

ku. Chodzi o składniki wypłacone podczas

tych miesięcy. Jeśli zakład uiszcza ruchome

premie miesięczne do 10. dnia następnego

miesiąca, to do podstawy płacy za urlop

wzięty w sierpniu 2014 roku przyjmujemy

premie: za czerwiec wypłaconą w lipcu, za

maj wypłaconą w czerwcu i za kwiecień

wypłaconą w maju.

[przykład 11]

Bywa, że pracodawca wypłaca zatrudnio-

nemu w jednym miesiącu bieżące skład-

niki płacy i jednocześnie zaległe (np. z po-

wodu trudności finansowych zakładu)

albo przyspieszone akonto następnej pła-

cy (na wniosek zainteresowanego). Gdy

miesiąc ten uwzględniamy w podstawie

wymiaru pensji za urlop wypoczynkowy,

odstępujemy od głównej zasady ustalania

podstawy jako sumy ruchomych skład-

ników za okresy nie dłuższe niż miesiąc

wypłaconych podczas 3 miesięcy poprze-

dzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Do podstawy tej nie wliczamy ani zale-

głych składników, ani przyspieszonych,

by nie doszło do nieuzasadnionego za-

wyżenia płacy urlopowej (interpretacja

GIP z 15 września 2010 r.; sygn. GPP-364-

4560-47-1/10/PE/RP).

Do podstawy wymiaru pensji za urlop

wypoczynkowy można przyjąć ruchome

składniki za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc, wypłacone nawet podczas 12 miesięcy

wypadających przed miesiącem rozpoczę-

cia urlopu, jeśli składniki te ulegają znacz-

nym wahaniom. Niniejsze rozporządzenie

nie precyzuje jednak, co znaczą „znaczne

wahania”. Przyjmuje się, że pracodawca

ma prawo określić te kwestie w przepisach

zakładowych (układ zbiorowy pracy, regu-

lamin płac) bądź w umowach o pracę lub

innych aktach ustanawiających stosunek

pracy (gdy zakład nie jest objęty układem

zbiorowym i nie musi tworzyć regulami-

nu wynagrodzeń). Dla przykładu: posta-

nowienie w regulaminie płacowym może

wyglądać tak:

Ramka 1.

Ustalanie wynagrodzenia częściowego za miesiąc,

w którym pracownik korzystał z urlopu wypoczynkowego i chorował

Podstawa wymiaru – suma składników w stałej stawce miesięcznej należnych za dany

miesiąc.

Dzienna stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez 30, niezależnie od tego, czy miesiąc

liczy 28, 29, 30 lub 31 dni.

Kwota zmniejszenia stałej stawki miesięcznej – dzienną stawkę mnożymy przez liczbę

dni, na jakie opiewa zwolnienie lekarskie.

Finalne wynagrodzenie częściowe – od podstawy wymiaru odejmujemy kwotę zmniej-

szenia; obejmuje ona pensję za urlop wypoczynkowy wykorzystywany tym miesiącu.

Ramka 2.

Wyliczenie poborów częściowych za miesiąc, w którym

zatrudniony miał bezpłatną nieobecność i urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru – suma stałych stawek miesięcznych należnych za dany miesiąc.

Godzinowa stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez nominał czasu pracy.

Kwota zmniejszenia stałych stawek miesięcznych – godzinową stawkę mnożymy przez

liczbę godzin, jakie zatrudniony powinien przepracować w ciągu absencji, za czas której

nie zachował prawa do wynagrodzenia.

Finalne wynagrodzenie częściowe – od podstawy wymiaru odejmujemy kwotę zmniej-

szenia.

Wynagrodzenie częściowe zawiera w sobie pensję za urlop wypoczynkowy odbierany

w weryfikowanym miesiącu.

Ramka 3.

Obliczenie wynagrodzenia częściowego za miesiąc,

w którym pracownik chorował, był nieobecny z innej przyczyny

i miał urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru – suma składników w stałej stawce miesięcznej należnych za ten

miesiąc.

Dzienna/godzinowa stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez 30/przez nominał czasu

pracy danego miesiąca.

Kwoty zmniejszenia stałej stawki miesięcznej z tytułu choroby/innej absencji:

– dzienną stawkę mnożymy przez liczbę dni choroby.

– godzinową stawkę mnożymy przez liczbę godzin, jakie pracownik powinien przepra-

cować zgodnie z rozkładem podczas innej absencji.

Finalne wynagrodzenie częściowe – od podstawy wymiaru odejmujemy kwoty zmniej-

szenia; obejmuje w sobie wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ze stałych stawek mie-

sięcznych.

PRZYKŁAD 7

Za wypoczynek odbierany w weryfikowanym miesiącu

podstawa wymiaru 1900 zł + 380 zł = 2280 zł,

godzinowa stawka 2280 zł : 132 godz. = 17,27 zł,

kwota zmniejszenia 17,27 zł x 26 godz. = 449,02 zł,

finalne wynagrodzenie częściowe 2280 zł – 449,02 zł = 1830,98 zł.

Wynagrodzenie częściowe za wrzesień 2014 roku w kwocie 1830,98 zł zawiera także pensję
za urlop wypoczynkowy przebyty w tym miesiącu ze składników w stałej stawce miesięcznej.

PRZYKŁAD 8

Dodatek motywacyjny obniżony za urlop

podstawa wymiaru 2700 zł,

dzienna/godzinowa stawka 2700 zł : 30 = 90 zł / 2700 zł : 184 godz. = 14,67 zł,

kwoty zmniejszenia z tytułu choroby/urlopu wychowawczego
90 zł x 3 dni = 270 zł / 14,67 zł x 40 godz. = 586,80 zł,

finalne wynagrodzenie częściowe 2700 zł – 270 zł – 586,80 zł = 1843,20 zł.

PRZYKŁAD 9

Dwie stawki po zmianie wymiaru etatu

wynagrodzenie należne za pracę na połowę etatu 900 zł : 80 godz. = 11,25 zł;
11,25 zł x 56 godz. = 630 zł,

wynagrodzenie należne za pracę na pełnym etacie 1800 zł : 160 zł = 11,25 zł;
11,25 zł x 48 godz. = 540 zł,

finalne wynagrodzenie 630 zł + 540 zł = 1170 zł.

Finalne wynagrodzenie obejmuje wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.

PRZYKŁAD 10

Urlop szkoleniowy nie obniża pensji

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

4 / 8

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

„1. Składniki zmienne za okresy nie dłuższe

niż miesiąc, jakie otrzymuje pracow-

nik, ulegają znacznym wahaniom, jeśli

różnica między sumą takich składni-

ków wypłaconych mu podczas każdego

z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc

rozpoczęcia urlopu wynosi co najmniej

20 proc.

2. W takiej sytuacji podstawę wymiaru

wynagrodzenia urlopowego stanowią

składniki zmienne za okresy nie dłuż-

sze niż miesiąc wypłacone pracowni-

kowi podczas 6 lub 12 miesięcy wypa-

dających przed miesiącem rozpoczęcia

urlopu – w zależności, która opcja jest

dla pracownika korzystniejsza”.

Jeżeli składniki zmienne przysługujące

za okresy nie dłuższe niż miesiąc ulegają

znacznym wahaniom, można je zakwali-

fikować do podstawy wymiaru pensji za

urlop w łącznej kwocie wypłaconej pod-

władnemu w okresie dłuższym niż 3 mie-

siące, byle nie dłuższym niż 12 miesięcy

poprzedzających miesiąc rozpoczęcia wy-

poczynku. W grę wchodzą zatem składniki

o tym charakterze uiszczone w ciągu 4, 5,

6, 7, 8, 9, 10, 11 lub 12 miesięcy przypadają-

cych przed miesiącem rozpoczęcia urlopu

(stanowisko GIP z 9 sierpnia 2010 r., sygn.

GPP-110-4560-50-1/10/PE/RP).

Normalne wynagrodzenie za nadgodziny

pracodawca wypłaca zatrudnionemu co

miesiąc w przyjętych terminach wypłaty.

Stanowi ono zatem składnik zmienny za

okres nie dłuższy niż miesiąc, który wlicza-

my do podstawy wymiaru płacy urlopowej

w łącznej wysokości wypłaconej w ciągu

3 lub do 12 miesięcy poprzedzających mie-

siąc rozpoczęcia wypoczynku.

Dodatki za nadgodziny z tytułu przekro-

czenia dobowej normy czasu pracy (dodatki

za nadgodziny dobowe) zaliczamy do ru-

chomych składników za okresy nie dłuższe

niż miesiąc – dla zatrudnionych zarówno

w miesięcznych, jak i dłuższych okresach

rozliczeniowych. Do podstawy wymiaru

wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy

kwalifikujemy je w łącznej wysokości uisz-

czonej w ciągu 3 lub do 12 miesięcy wy-

stępujących przed miesiącem rozpoczę-

cia urlopu.

Dodatki za godziny nadliczbowe z tytułu

przekroczenia średniotygodniowej nor-

my czasu pracy (nadgodziny średniotygo-

dniowe) to zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc dla zatrudnionych

w miesięcznych okresach rozliczeniowych.

Uwzględniamy je w podstawie wymiaru

wynagrodzenia za urlop w łącznej kwocie

wypłaconej w ciągu 3 lub do 12 miesięcy po-

przedzających miesiąc rozpoczęcia wypo-

czynku. Zatrudnionym w ponadmiesięcz-

nych okresach rozliczeniowych wyłączamy

je z podstawy płacy za urlop, gdyż przybie-

rają wówczas cechy ruchomych składników

za okresy dłuższe niż miesiąc.

Par. 9.

[Ustalanie pensji za urlop]

1. Wynagrodzenie urlopowe oblicza się:
1) dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę
godzin, w czasie których pracownik wyko-
nywał pracę w okresie, z którego została
ustalona ta podstawa, a następnie,

2) mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za
jedną godzinę pracy przez liczbę godzin,
jakie pracownik przepracowałby w czasie
urlopu w ramach normalnego czasu pracy,
zgodnie z obowiązującym go rozkładem
czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzy-
stał z urlopu.
2. (uchylony)

komentarz

Podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop

wypoczynkowy (sumę różnych zmiennych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc) dzielimy przez liczbę godzin faktycz-

nie przepracowanych w okresie wliczo-

nym do tej podstawy – 3 lub do 12 miesięcy

poprzedzających miesiąc rozpoczęcia wy-

poczynku. Do limitu godzin, przez które

dzielimy podstawę wymiaru, przyjmuje-

my przepracowane w tym okresie godziny

nadliczbowe. W ten sposób uzyskujemy

godzinową stawkę wynagrodzenia za urlop

wypoczynkowy.

Do dzielnika podstawy wymiaru pensji

urlopowej wchodzą rzeczywiście przepra-

cowane godziny podczas 3 lub do 12 miesię-

cy przypadających przed miesiącem rozpo-

częcia urlopu, a nie godziny, za jakie dany

składnik przysługiwał. Wliczamy do niego

godziny nadliczbowe, ale wyłączamy dni

urlopu wypoczynkowego czy innych nie-

obecności w pracy, choćby usprawiedli-

wionych. W podstawie tej dodajemy więc

wszystkie składniki zmienne za okresy nie

dłuższe niż miesiąc wypłacone pracowni-

kowi podczas 3 lub do 12 miesięcy (nawet

różnego rodzaju), a następnie dzielimy je

przez liczbę godzin faktycznej pracy w tych

3 lub do 12 miesiącach. Podstawa wymiaru

wynagrodzenia urlopowego nie ma bowiem

uosabiać średnich zarobków zatrudnionego

z 3 lub do 12 miesięcy, lecz kwoty faktycz-

nie w tym okresie wypłacone.

[przykład 12]

W następnym etapie stawkę godzinową

płacy urlopowej mnożymy przez liczbę go-

dzin, jakie podwładny powinien przepra-

cować zgodnie z jego harmonogramem

czasu pracy w trakcie urlopu wypoczyn-

kowego. Wynika z tego, że nawet na czas

zaplanowanego wypoczynku pracodawca

musi tworzyć dla zatrudnionych rozkłady

czasu pracy.

[ramka 5]

Par. 10.

[Modyfikacje zmiennych

składników]

W razie zmiany w składnikach wynagro-
dzenia, o których mowa w § 8, lub zmiany
wysokości takich składników w okresie,
z którego ustala się podstawę wymiaru,
wprowadzonych przed rozpoczęciem przez
pracownika urlopu wypoczynkowego lub
w miesiącu wykorzystywania tego urlopu,
podstawę wymiaru ustala się ponownie
z uwzględnieniem tych zmian.

komentarz

Firmy często przekształcają ruchome

składniki płacy za okresy nie dłuższe niż

miesiąc co do ich struktury (np. premię wy-

nikową zamieniają w prowizyjną), rodzaju

(dodatek w stałej stawce miesięcznej w do-

datek zmienny) czy wysokości (podwyżka

albo obniżka). Niekiedy wprowadzają nowy

składnik o takich właściwościach albo też

zaprzestają jego wypłaty. Wskazane mody-

fikacje powodują konieczność ponownego

ustalenia podstawy wymiaru płacy za urlop

wypoczynkowy, z uwzględnieniem korekt.

Komentowany przepis nakazuje przeli-

czenie od nowa podstawy wymiaru pensji

urlopowej wedle zmienionych ruchomych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc pod warunkiem, że przeobrażenia we-

szły w życie przed rozpoczęciem urlopu:

– w miesiącu wziętym do podstawy wy-

miaru tej pensji lub

– w miesiącu wykorzystywania urlopu wy-

poczynkowego.

Zwłaszcza ostatnie sformułowanie budzi

wątpliwości – należy uznać, że ponowne

ustalenie tej podstawy wchodzi w grę, gdy

zmiany nastąpiły w miesiącu wykorzy-

stywania wypoczynku, byleby najpóźniej

w trakcie jego odbierania. Jeżeli zaczęły

obowiązywać już po zakończeniu urlopu,

nie dokonujemy przeliczenia podstawy.

[przykład 13]

Zdarza się, że zmiany dotyczące zmiennych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc zostały wprowadzone w trakcie pobytu

pracownika na urlopie wypoczynkowym.

Należy wówczas osobno obliczyć podstawę

wymiaru wynagrodzenia za urlop przy-

padający przed datą wejścia modyfikacji

w życie i osobno podstawę wymiaru pensji

za część urlopu przypadającą począwszy

od daty obowiązywania korekt. W ten spo-

sób pozostaniemy w zgodzie z generalną

zasadą, że za czas urlopu wypoczynkowe-

go przysługuje takie wynagrodzenie, jakie

pracownik dostałby za ewentualną pracę

podczas urlopu (art. 172 k.p.).

[przykład 14]

Zmiany w składnikach zmiennych za okre-

sy nie dłuższe niż miesiąc wprowadzone

już po powrocie zatrudnionego z urlopu

(choćby w miesiącu korzystania z niego)

nie wywierają żadnego wpływu na wyna-

grodzenie za wypoczynek. W wyniku takich

modyfikacji nie ustalamy od nowa podsta-

wy wymiaru pensji urlopowej.

Par. 11.

[Szczególne sytuacje]

1. Jeżeli przez cały okres przyjęty do usta-
lenia podstawy wymiaru, poprzedzający
miesiąc wykorzystywania urlopu wypo-
czynkowego, lub przez okres krótszy, lecz
obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub
pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi
nie przysługiwało wynagrodzenie określone
w § 8, przy ustalaniu podstawy wymiaru
uwzględnia się najbliższe miesiące, za które
pracownikowi przysługiwało takie wynagro-
dzenie.
2. Jeżeli pracownik przed rozpoczęciem
urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagro-
dzenie określone w § 8 za okres krótszy niż
przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru,
podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie
wypłacone pracownikowi za okres faktycz-
nie przepracowany.

komentarz

Przepis określa sposób ustalania podstawy

wymiaru wynagrodzenia za urlop wypo-

Ramka 4.

Określenie wynagrodzenia za miesiąc, w którym

pracownik był na urlopie i nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy

Wynagrodzenie należne za pracę w dotychczasowym wymiarze – starą stałą stawkę

miesięczną – dzielimy przez stary wymiar czasu pracy stosowany do rozmiaru etatu

i mnożymy przez liczbę godzin pracy podczas „rządów“ starego wymiaru (wliczając

godziny robocze przypadające na urlop wypoczynkowy).

Wynagrodzenie należne za pracę w nowym wymiarze czasu pracy – nową stałą stawkę

miesięczną – dzielimy przez nowy wymiar czasu pracy odpowiednio do rozmiaru etatu

i mnożymy przez liczbę godzin przepracowanych podczas obowiązywania nowego

wymiaru (wliczając godziny przypadające do przepracowania w trakcie urlopu wypo-

czynkowego).

Finalne wynagrodzenie – wyniki sumujemy. Finalne wynagrodzenie obejmuje wynagro-

dzenie za urlop wypoczynkowy ze stałych stawek miesięcznych.

Ramka 5.

Schemat ustalania wynagrodzenia

za urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru – suma składników zmiennych za okresy nie dłuższe niż miesiąc

wypłaconych podczas 3/12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Godzinowa stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez liczbę godzin faktycznie prze-

pracowanych w ciągu 3/12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Finalne wynagrodzenie za urlop – godzinową stawkę pensji urlopowej mnożymy przez

liczbę godzin, jakie pracownik powinien zgodnie z rozkładem czasu pracy przepracować

podczas urlopu wypoczynkowego.

PRZYKŁAD 11

Składniki zmienne, ale za okresy nie dłuższe niż miesiąc

Pani Daria jako pracownica otrzymuje tylko zmienne składniki wynagrodzenia za okresy nie
dłuższe niż miesiąc: akordowe wynagrodzenie zasadnicze i dodatki wynikowe o wartości 12 proc.
pensji zasadniczej. Składniki te nie ulegają znacznym wahaniom, a zakład wypłaca je pracownikom:
stawki zasadnicze do końca bieżącego miesiąca i premie – do 10. dnia kolejnego miesiąca. Kobieta
była na urlopie wypoczynkowym przez 6 dni lipca 2014 roku. Podczas wcześniejszych miesięcy
uzyskała:

w czerwcu: 2500 zł wynagrodzenia zasadniczego za czerwiec i 300 zł premii za maj,

w maju: 2270 zł wynagrodzenia zasadniczego za maj i 272,40 zł premii za kwiecień,

w kwietniu: 2674 zł wynagrodzenia zasadniczego za kwiecień i 320,88 zł premii za marzec.

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego wliczamy składniki zmienne za okresy nie
dłuższe niż miesiąc uiszczone kobiecie w czerwcu, maju i kwietniu 2014 roku. Podstawa wymiaru
wynosi 8337,28 zł (2500 zł + 300 zł + 2270 zł + 272,40 zł + 2674 zł + 320,88 zł).

PRZYKŁAD 12

Kwoty faktycznie wypłacone

Pani Katarzyna, zatrudniona na pół etatu w miesięcznym okresie rozliczeniowym, uzyskuje tylko
zmienne składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc: pensję zasadniczą według stawki 15 zł za
godzinę roboczą i premie miesięczne w wysokości 20 proc. pensji zasadniczej. Pracuje w godzinach
nadliczbowych. W sierpniu 2014 roku korzystała z 8 dni urlopu wypoczynkowego, podczas którego
powinna przepracować 34 godziny. Zakład wypłaca wynagrodzenia do ostatniego dnia roboczego
bieżącego miesiąca. W 2014 roku kobieta otrzymała:
– w lipcu: 1350 zł pensji zasadniczej (90 godzin pracy x 15 zł) i 270 zł premii,
– w czerwcu: 1200 zł pensji zasadniczej (80 godzin pracy x 15 zł), 240 zł premii i łącznie 45 zł
normalnego wynagrodzenia i dodatków za 2 nadgodziny,
– w maju: 1080 zł pensji zasadniczej (72 godziny pracy x 15 zł) i 216 zł premii.
Jej wynagrodzenie nie ulega znacznym wahaniom. Podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop
w sierpniu 2014 roku stanowią zsumowane wszystkie składniki zmienne za okresy nie dłuższe
niż miesiąc wypłacone w lipcu, czerwcu i maju. Podstawa wymiaru wynosi 4401 zł. Dzielimy ją
przez liczbę godzin rzeczywiście przepracowanych przez panią Katarzynę w lipcu, czerwcu i maju
(łącznie przez 244 godziny).
4401 zł : 244 godz. = 18,04 zł
Godzinowa stawka pensji za urlop to 18,04 zł.

PRZYKŁAD 13

Według nowych stawek

Pani Sylwia, zatrudniona na 3/4 etatu, korzystała z urlopu wypoczynkowego na przełomie
lipca i sierpnia 2014 roku. Dostawała pensję zasadniczą według stawki 14 zł brutto miesięcznie
i miesięczne premie wynoszące 17 proc. pensji zasadniczej. Jednak od maja 2014 roku uzyskała
podwyżkę stawki zasadniczej o 5 proc. (do 14,70 zł). Podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop
wypoczynkowy stanowią zsumowane pensje zasadnicze i premie wypłacone w czerwcu, maju
i kwietniu 2014 roku. Ta generalna zasada pozostaje bez zmian. Jednak podstawę tę trzeba ustalić
od początku według nowych stawek, mimo że w kwietniu 2014 roku kobieta otrzymywała niższe
składniki. W okresie tym kobieta przepracowała: w czerwcu 122 godziny, w maju 120 godzin
i w kwietniu 120 godzin. Ustalenie podstawy wymiaru pensji za urlop wygląda tak:

Miesiąc wliczany do podstawy

2014 r.

Sposób ustalania

Czerwiec

122 godz. x 14,70 zł = 1793,40 zł
1793,40 zł x 17 proc. = 304,88 zł
1793,40 zł + 304,88 zł = 2098,28 zł

Maj

120 godz. x 14,70 zł = 1764 zł
1764 zł x 17 proc. = 299,88 zł
1764 zł + 299,88 zł = 2063,88 zł

Kwiecień

120 godz. x 14,70 zł = 1764 zł
1764 zł x 17 proc. = 299,88 zł
1764 zł + 299,88 zł = 2063,88 zł

Łącznie podstawa wymiaru

2098,28 zł + 2063,88 zł + 2063,88 zł = 6226,04 zł

Tyle wynosi podstawa wymiaru za urlop wypadający w lipcu i sierpniu.

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

„1. Składniki zmienne za okresy nie dłuższe

niż miesiąc, jakie otrzymuje pracow-

nik, ulegają znacznym wahaniom, jeśli

różnica między sumą takich składni-

ków wypłaconych mu podczas każdego

z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc

rozpoczęcia urlopu wynosi co najmniej

20 proc.

2. W takiej sytuacji podstawę wymiaru

wynagrodzenia urlopowego stanowią

składniki zmienne za okresy nie dłuż-

sze niż miesiąc wypłacone pracowni-

kowi podczas 6 lub 12 miesięcy wypa-

dających przed miesiącem rozpoczęcia

urlopu – w zależności, która opcja jest

dla pracownika korzystniejsza”.

Jeżeli składniki zmienne przysługujące

za okresy nie dłuższe niż miesiąc ulegają

znacznym wahaniom, można je zakwali-

fikować do podstawy wymiaru pensji za

urlop w łącznej kwocie wypłaconej pod-

władnemu w okresie dłuższym niż 3 mie-

siące, byle nie dłuższym niż 12 miesięcy

poprzedzających miesiąc rozpoczęcia wy-

poczynku. W grę wchodzą zatem składniki

o tym charakterze uiszczone w ciągu 4, 5,

6, 7, 8, 9, 10, 11 lub 12 miesięcy przypadają-

cych przed miesiącem rozpoczęcia urlopu

(stanowisko GIP z 9 sierpnia 2010 r., sygn.

GPP-110-4560-50-1/10/PE/RP).

Normalne wynagrodzenie za nadgodziny

pracodawca wypłaca zatrudnionemu co

miesiąc w przyjętych terminach wypłaty.

Stanowi ono zatem składnik zmienny za

okres nie dłuższy niż miesiąc, który wlicza-

my do podstawy wymiaru płacy urlopowej

w łącznej wysokości wypłaconej w ciągu

3 lub do 12 miesięcy poprzedzających mie-

siąc rozpoczęcia wypoczynku.

Dodatki za nadgodziny z tytułu przekro-

czenia dobowej normy czasu pracy (dodatki

za nadgodziny dobowe) zaliczamy do ru-

chomych składników za okresy nie dłuższe

niż miesiąc – dla zatrudnionych zarówno

w miesięcznych, jak i dłuższych okresach

rozliczeniowych. Do podstawy wymiaru

wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy

kwalifikujemy je w łącznej wysokości uisz-

czonej w ciągu 3 lub do 12 miesięcy wy-

stępujących przed miesiącem rozpoczę-

cia urlopu.

Dodatki za godziny nadliczbowe z tytułu

przekroczenia średniotygodniowej nor-

my czasu pracy (nadgodziny średniotygo-

dniowe) to zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc dla zatrudnionych

w miesięcznych okresach rozliczeniowych.

Uwzględniamy je w podstawie wymiaru

wynagrodzenia za urlop w łącznej kwocie

wypłaconej w ciągu 3 lub do 12 miesięcy po-

przedzających miesiąc rozpoczęcia wypo-

czynku. Zatrudnionym w ponadmiesięcz-

nych okresach rozliczeniowych wyłączamy

je z podstawy płacy za urlop, gdyż przybie-

rają wówczas cechy ruchomych składników

za okresy dłuższe niż miesiąc.

Par. 9.

[Ustalanie pensji za urlop]

komentarz

Podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop

wypoczynkowy (sumę różnych zmiennych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc) dzielimy przez liczbę godzin faktycz-

nie przepracowanych w okresie wliczo-

nym do tej podstawy – 3 lub do 12 miesięcy

poprzedzających miesiąc rozpoczęcia wy-

poczynku. Do limitu godzin, przez które

dzielimy podstawę wymiaru, przyjmuje-

my przepracowane w tym okresie godziny

nadliczbowe. W ten sposób uzyskujemy

godzinową stawkę wynagrodzenia za urlop

wypoczynkowy.

Do dzielnika podstawy wymiaru pensji

urlopowej wchodzą rzeczywiście przepra-

cowane godziny podczas 3 lub do 12 miesię-

cy przypadających przed miesiącem rozpo-

częcia urlopu, a nie godziny, za jakie dany

składnik przysługiwał. Wliczamy do niego

godziny nadliczbowe, ale wyłączamy dni

urlopu wypoczynkowego czy innych nie-

obecności w pracy, choćby usprawiedli-

wionych. W podstawie tej dodajemy więc

wszystkie składniki zmienne za okresy nie

dłuższe niż miesiąc wypłacone pracowni-

kowi podczas 3 lub do 12 miesięcy (nawet

różnego rodzaju), a następnie dzielimy je

przez liczbę godzin faktycznej pracy w tych

3 lub do 12 miesiącach. Podstawa wymiaru

wynagrodzenia urlopowego nie ma bowiem

uosabiać średnich zarobków zatrudnionego

z 3 lub do 12 miesięcy, lecz kwoty faktycz-

nie w tym okresie wypłacone.

[przykład 12]

W następnym etapie stawkę godzinową

płacy urlopowej mnożymy przez liczbę go-

dzin, jakie podwładny powinien przepra-

cować zgodnie z jego harmonogramem

czasu pracy w trakcie urlopu wypoczyn-

kowego. Wynika z tego, że nawet na czas

zaplanowanego wypoczynku pracodawca

musi tworzyć dla zatrudnionych rozkłady

czasu pracy.

[ramka 5]

Par. 10.

[Modyfikacje zmiennych

składników]

komentarz

Firmy często przekształcają ruchome

składniki płacy za okresy nie dłuższe niż

miesiąc co do ich struktury (np. premię wy-

nikową zamieniają w prowizyjną), rodzaju

(dodatek w stałej stawce miesięcznej w do-

datek zmienny) czy wysokości (podwyżka

albo obniżka). Niekiedy wprowadzają nowy

składnik o takich właściwościach albo też

zaprzestają jego wypłaty. Wskazane mody-

fikacje powodują konieczność ponownego

ustalenia podstawy wymiaru płacy za urlop

wypoczynkowy, z uwzględnieniem korekt.

Komentowany przepis nakazuje przeli-

czenie od nowa podstawy wymiaru pensji

urlopowej wedle zmienionych ruchomych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc pod warunkiem, że przeobrażenia we-

szły w życie przed rozpoczęciem urlopu:

– w miesiącu wziętym do podstawy wy-

miaru tej pensji lub

– w miesiącu wykorzystywania urlopu wy-

poczynkowego.

Zwłaszcza ostatnie sformułowanie budzi

wątpliwości – należy uznać, że ponowne

ustalenie tej podstawy wchodzi w grę, gdy

zmiany nastąpiły w miesiącu wykorzy-

stywania wypoczynku, byleby najpóźniej

w trakcie jego odbierania. Jeżeli zaczęły

obowiązywać już po zakończeniu urlopu,

nie dokonujemy przeliczenia podstawy.

[przykład 13]

Zdarza się, że zmiany dotyczące zmiennych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc zostały wprowadzone w trakcie pobytu

pracownika na urlopie wypoczynkowym.

Należy wówczas osobno obliczyć podstawę

wymiaru wynagrodzenia za urlop przy-

padający przed datą wejścia modyfikacji

w życie i osobno podstawę wymiaru pensji

za część urlopu przypadającą począwszy

od daty obowiązywania korekt. W ten spo-

sób pozostaniemy w zgodzie z generalną

zasadą, że za czas urlopu wypoczynkowe-

go przysługuje takie wynagrodzenie, jakie

pracownik dostałby za ewentualną pracę

podczas urlopu (art. 172 k.p.).

[przykład 14]

Zmiany w składnikach zmiennych za okre-

sy nie dłuższe niż miesiąc wprowadzone

już po powrocie zatrudnionego z urlopu

(choćby w miesiącu korzystania z niego)

nie wywierają żadnego wpływu na wyna-

grodzenie za wypoczynek. W wyniku takich

modyfikacji nie ustalamy od nowa podsta-

wy wymiaru pensji urlopowej.

Par. 11.

[Szczególne sytuacje]

komentarz

Przepis określa sposób ustalania podstawy

wymiaru wynagrodzenia za urlop wypo-

Ramka 4.

Określenie wynagrodzenia za miesiąc, w którym

pracownik był na urlopie i nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy

Wynagrodzenie należne za pracę w dotychczasowym wymiarze – starą stałą stawkę

miesięczną – dzielimy przez stary wymiar czasu pracy stosowany do rozmiaru etatu

i mnożymy przez liczbę godzin pracy podczas „rządów“ starego wymiaru (wliczając

godziny robocze przypadające na urlop wypoczynkowy).

Wynagrodzenie należne za pracę w nowym wymiarze czasu pracy – nową stałą stawkę

miesięczną – dzielimy przez nowy wymiar czasu pracy odpowiednio do rozmiaru etatu

i mnożymy przez liczbę godzin przepracowanych podczas obowiązywania nowego

wymiaru (wliczając godziny przypadające do przepracowania w trakcie urlopu wypo-

czynkowego).

Finalne wynagrodzenie – wyniki sumujemy. Finalne wynagrodzenie obejmuje wynagro-

dzenie za urlop wypoczynkowy ze stałych stawek miesięcznych.

Ramka 5.

Schemat ustalania wynagrodzenia

za urlop wypoczynkowy

Podstawa wymiaru – suma składników zmiennych za okresy nie dłuższe niż miesiąc

wypłaconych podczas 3/12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Godzinowa stawka – podstawę wymiaru dzielimy przez liczbę godzin faktycznie prze-

pracowanych w ciągu 3/12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Finalne wynagrodzenie za urlop – godzinową stawkę pensji urlopowej mnożymy przez

liczbę godzin, jakie pracownik powinien zgodnie z rozkładem czasu pracy przepracować

podczas urlopu wypoczynkowego.

PRZYKŁAD 11

Składniki zmienne, ale za okresy nie dłuższe niż miesiąc

w czerwcu: 2500 zł wynagrodzenia zasadniczego za czerwiec i 300 zł premii za maj,

w maju: 2270 zł wynagrodzenia zasadniczego za maj i 272,40 zł premii za kwiecień,

w kwietniu: 2674 zł wynagrodzenia zasadniczego za kwiecień i 320,88 zł premii za marzec.

PRZYKŁAD 12

Kwoty faktycznie wypłacone

PRZYKŁAD 13

Według nowych stawek

Miesiąc wliczany do podstawy

2014 r.

Sposób ustalania

Czerwiec

122 godz. x 14,70 zł = 1793,40 zł
1793,40 zł x 17 proc. = 304,88 zł
1793,40 zł + 304,88 zł = 2098,28 zł

Maj

120 godz. x 14,70 zł = 1764 zł
1764 zł x 17 proc. = 299,88 zł
1764 zł + 299,88 zł = 2063,88 zł

Kwiecień

120 godz. x 14,70 zł = 1764 zł
1764 zł x 17 proc. = 299,88 zł
1764 zł + 299,88 zł = 2063,88 zł

Łącznie podstawa wymiaru

2098,28 zł + 2063,88 zł + 2063,88 zł = 6226,04 zł

Tyle wynosi podstawa wymiaru za urlop wypadający w lipcu i sierpniu.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

5 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

czynkowy w bardziej skomplikowanych

okolicznościach, gdy nie da się jej oszaco-

wać według generalnej reguły – jako sumy

zmiennych składników za okresy nie dłuż-

sze niż miesiąc wypłaconych w ciągu 3 lub

do 12 miesięcy poprzedzających miesiąc

rozpoczęcia wypoczynku. Ustęp 1 dotyczy

sytuacji, kiedy przez cały okres przyjmo-

wany do tej podstawy (3 lub do 12 miesięcy

występujących przed miesiącem rozpoczę-

cia wypoczynku) lub przez okres krótszy,

ale obejmujący pełny miesiąc bądź pełne

miesiące kalendarzowe, zatrudnionemu

w ogóle nie przysługiwały jakiekolwiek

ruchome składniki za okresy nie dłuższe

niż miesiąc (taki miesiąc kalendarzowy

powszechnie nazywamy pustym). Pusty

miesiąc wyłączamy z podstawy wymia-

ru, zastępując go najbliższym miesiącem,

w którym pracownikowi należało się to

wynagrodzenie choćby za jeden dzień.

W rozumieniu potocznym zwrot najbliż-

szy miesiąc oznacza sąsiedni miesiąc, czyli

poprzedzający dziurawy miesiąc bądź na-

stępujący po nim. Większość ekspertów

uważa, że chodzi o któryś z miesięcy po-

przedzających wyłączany miesiąc. Powo-

łują się na art. 172 k.p., w świetle którego

zmienne składniki uwzględnia się z 3 lub

do 12 wcześniejszych miesięcy. Poniżej

omawiamy szczególne przypadki.

1. Puste miesiące

Chodzi tu o różnego rodzaju nieobecności

w pracy, za które zatrudniony nie zachowu-

je prawa do wynagrodzenia, np. choroba,

urlop bezpłatny, podstawowy lub dodat-

kowy urlop macierzyński/na warunkach

macierzyńskiego, urlop rodzicielski, urlop

wychowawczy. Ustęp 1 nie odnosi się na-

tomiast do pracownika, który nie dostał

w danym miesiącu np. zmiennej premii

miesięcznej lub ruchomego dodatku mie-

sięcznego, ponieważ nie spełnił wszyst-

kich przesłanek jego nabycia. Taki miesiąc

przyjmujemy do podstawy wymiaru pła-

cy urlopowej w kwocie zero zł, a podsta-

wę wymiaru dzielimy odpowiednio przez

3 lub więcej miesięcy w razie jej wydłużenia

z powodu znacznego wahania zmiennych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc.

[przykład 15]

2. Absencje krótsze niż miesiąc

kalendarzowy

Inaczej postępujemy, gdy w okresie przyj-

mowanym do podstawy wymiaru wynagro-

dzenia za urlop wypoczynkowy pracownik

zanotował nieobecności, za które nie za-

chowuje wynagrodzenia, krótsze niż mie-

siąc kalendarzowy (np. trwające kilka lub

kilkanaście dni chorobę czy urlopy: bezpłat-

ny, podstawowy lub dodatkowy macierzyń-

ski/na warunkach macierzyńskiego, rodzi-

cielski albo wychowawczy), a w miesiącu

tym dostał składniki zmienne ze okres nie

dłuższy niż miesiąc choćby za jeden dzień.

Taki miesiąc wchodzi do podstawy wymia-

ru płacy urlopowej na ogólnych zasadach,

a więc pod warunkiem, że przypada w ciągu

3 lub do 12 miesięcy poprzedzających mie-

siąc rozpoczęcia wypoczynku.

[przykład 16]

3. Krótki okres zatrudnienia

Ustęp 2 komentowanego przepisu regulu-

je sposób szacowania podstawy wynagro-

dzenia za urlop w sytuacji, gdy pracow-

nik poszedł na urlop wypoczynkowy przed

upływem odpowiednio 3 lub do 12 pełnych

miesięcy kalendarzowych zatrudnienia.

Chodzi więc o sytuację, kiedy przed miesią-

cem rozpoczęcia wypoczynku łącznie pra-

cował krócej niż wymagane 3 lub do 12 mie-

sięcy kalendarzowych. Wówczas podstawę

wymiaru płacy za urlop stanowią ruchome

składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc

wypłacone za okres faktycznie przepra-

cowany w nowym miejscu pracy. Przy tej

okazji odstępujemy też od zasady, że do

podstawy tej wliczmy wskazane składniki

wypłacone w danym okresie. W opisanych

okolicznościach trzeba przyjąć składniki

wypłacone za okres faktycznie przepraco-

wany, bo inaczej nie mielibyśmy w ogóle

podstawy wymiaru.

[przykład 17]

Paragraf 11 ust. 2 omawianego rozporzą-

dzenia stosujemy odpowiednio także, gdy

firma:

– niedawno wprowadziła do siatki płac

dany zmienny składnik za okres nie dłuż-

szy niż miesiąc i pracownik pobiera go

przez okres krótszy niż odpowiednio 3 lub

do 12 miesięcy wypadających przed mie-

siącem rozpoczęcia wypoczynku,

– przekształciła składnik w stałej stawce mie-

sięcznej lub zmienny za okres dłuższy niż

miesiąc w ruchomy składnik za okres nie

dłuższy niż miesiąc i zatrudniony otrzymu-

je go przez okres krótszy niż odpowiednio

3 lub do 12 miesięcy wypadających przed

miesiącem rozpoczęcia wypoczynku.

Podstawę wymiaru pensji urlopowej sta-

nowi wówczas zmienny składnik za okres

nie dłuższy niż miesiąc wypłacony za okres

faktycznie przepracowany.

[przykład 18]

Par. 12.

[Składniki za okresy

dłuższe niż miesiąc]

1. Składniki wynagrodzenia wypłacane za
okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłaca
się w przyjętych terminach wypłaty tych
składników, przy czym okres urlopu jest
traktowany na równi z okresem wykonywa-
nia pracy.
2. Okres urlopu wypoczynkowego w zakresie
prawa do deputatu traktuje się na równi
z okresem wykonywania pracy.

komentarz

Składniki przysługujące za okresy dłuższe niż

miesiąc nie wchodzą do podstawy wymia-

ru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Chodzi tu zarówno o te w stałej stawce mie-

sięcznej, jak i ruchome, np. premie i dodatki

kwartalne, półroczne czy roczne. Składniki

te wypłacamy pracownikowi w przyjętych

terminach ich wypłaty, traktując urlop wy-

poczynkowy za okres zatrudnienia. Ozna-

cza to, że składników zmiennych za okresy

dłuższe niż miesiąc nie wolno zmniejszać

z powodu przebywania przez zatrudnionego

na urlopie wypoczynkowym.

Jednym z takich składników może być de-

putat. Jest on składnikiem wynagrodzenia

za pracę wyrażonym w naturze, np. węgiel

dla górników, drewno opałowe dla leśników.

Rodzaj i wielkość deputatu zazwyczaj okre-

śla układ zbiorowy pracy. W zakresie prawa

do deputatu okres urlopu wypoczynkowego

pracodawca również musi uważać za okres

zatrudnienia. Przez sam fakt przebywania

na urlopie wypoczynkowym w czasie, za

który przysługuje deputat, zatrudnione-

mu nie wolno pomniejszyć jego wartości.

Firmy często wypłacają pracownikom ru-

chome składniki, których nie da się od

razu zakwalifikować do przysługujących

za okresy nie dłuższe niż miesiąc czy za

okresy dłuższe niż miesiąc, np.:

– premia dla audytora badającego bilans,

należna w częściach po zakończeniu każ-

dego etapu badań niezidentyfikowanego

co do długości; jeden odcinek premiowy

może trwać 2 tygodnie, ale równie dobrze

3 miesiące, co zależy od wielu czynni-

ków (liczba wykrytych w dokumentach

księgowych nieprawidłowości, sprawność

współpracowników),

– prowizja dla przedstawiciela handlowego

wypłacana po uregulowaniu przez kontra-

henta firmy faktury sprzedażowej (nigdy

nie wiadomo, kiedy opłaci on fakturę).

„Premia wypłacana co pewien czas za

okresy zróżnicowane co do ich długo-

ści jest świadczeniem periodycznym, do

którego nie ma zastosowania wyłączenie

przewidziane w par. 6 pkt 1 rozporządze-

nia urlopowego” – stwierdził SN wyroku

z 22 września 2000 r. (sygn. akt I PKN 33/00;

OSNAPiUS 2002/8/182). Polecił weryfikację

częstotliwości wypłaty takich składników

w ciągu 12 miesięcy poprzedzających mie-

siąc rozpoczęcia urlopu. I tak, jeśli mię-

dzy terminami wypłat takich składników

w podanym okresie przeważają przerwy:

– nie dłuższe niż miesiąc – składniki te

wliczamy do podstawy wymiaru pensji

za urlop jak zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc, czyli w łącznej

sumie uiszczonej pracownikowi w cią-

gu tego roku,

– dłuższe niż miesiąc – wyłączamy z pensji

za urlop; regulujemy je w standardowych

terminach, urlop wypoczynkowy trak-

tując na równi z okresem zatrudnienia.

[przykład 19]

Par. 13.

(uchylony)

Par. 14.

[Ekwiwalent za urlop]

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczyn-
kowy, zwany dalej „ekwiwalentem”, ustala

się stosując zasady obowiązujące przy
obliczaniu wynagrodzenia urlopowego,
ze zmianami określonymi w § 15–19.

komentarz

W pierwszej kolejności zatrudniony po-

winien wykorzystać urlop wypoczynko-

wy w naturze (wyrok SN z 12 kwietnia

2007 r., sygn. akt I PK 261/2006; LexPolonica

nr 2422730). Nie jest dopuszczalne oszczę-

dzanie urlopu podczas stosunku pracy tak,

by uzyskać większy ekwiwalent pieniężny

z tego tytułu po jego ustaniu. Pracownik

musi np. pójść na urlop wypoczynkowy

podczas wypowiedzenia, jeśli szef udzieli

mu urlopu. Zakład posyła go w tej sytu-

acji na urlop poza planem urlopów i bez

uzgodnień z zainteresowanym, a ten musi

odebrać cały urlop zaległy i bieżący ustalo-

ny proporcjonalnie do okresu przepraco-

wanego w firmie w roku kalendarzowym

ustania stosunku pracy (art. 167

k.p.). Okres

wypowiedzenia biegnie w tych okoliczno-

ściach od złożenia oświadczenia wypowia-

dającego, choćby faktycznie jest on dłuższy

od kodeksowych terminów wypowiedzenia

(wyrok SN z 26 kwietnia 2011 r., sygn. akt II

PK 302/2010; OSNP 2012/17-18/215).

Pieniężny ekwiwalent za niewykorzystany

w naturze urlop wypoczynkowy przysługu-

je jedynie zatrudnionemu, który nie wyko-

rzystał wypoczynku w całości bądź w części

w związku z rozwiązaniem bądź wygaśnię-

ciem stosunku pracy (art. 171 par. 1 k.p.).

Przepisy przewidują sytuacje zwalniające

pracodawcę z tej powinności. Po pierwsze

nie musi on wypłacać ekwiwalentu mimo

spełnienia ustawowych przesłanek, gdy

strony postanowiły o przełożeniu urlopu do

odbioru podczas trwania kolejnej umowy

o pracę z tym samym zakładem zawartej

bezpośrednio po rozwiązaniu albo wyga-

śnięciu poprzedniej umowy o pracę. Po dru-

gie uiszczenia ekwiwalentu unika firma,

która na podstawie odrębnych przepisów

objęła pracownika obowiązkowo ubezpie-

czeniem gwarantującym mu świadczenie

pieniężne za czas urlopu. Chodzi o popu-

PRZYKŁAD 14

Osobne podstawy

Pan Wojtek, zatrudniony na pełny etat, był na urlopie wypoczynkowym od 14 do 25 sierpnia 2014 r.,
podczas którego powinien zgodnie z rozkładem czasu pracy przepracować 56 godzin. Uzyskiwał
wynagrodzenie prowizyjne i miesięczny dodatek funkcyjny wynoszący 35 proc. pensji podstawowej.
Od 20 sierpnia 2014 r. weszła w życie zmiana regulaminu płac, obniżająca dodatki funkcyjne do
maksymalnie 20 proc. pensji zasadniczej. W 2014 roku mężczyzna pobrał w lipcu 2900 zł brutto
prowizji, w czerwcu 3030 zł brutto i w maju 2800 zł brutto. Jego wynagrodzenie nie ulega znacz-
nym wahaniom. W okresie tym nie opuścił żadnego dnia pracy i nie pracował w nadgodzinach.
Osobno ustalamy podstawę wymiaru płacy za urlop wypoczynkowy od 14 do 19 sierpnia (3 dni,
czyli 24 godziny) i osobno – za urlop od 20 do 25 sierpnia (4 dni, czyli 32 godziny).

Podstawa wymiaru pensji za urlop od 14 do 19 sierpnia 2014 r.
(według starej stawki dodatku)

Miesiąc wliczany do podstawy

2014 r.

Sposób ustalania

lipiec

2900 zł x 35 proc. = 1015 zł
2900 zł + 1015 zł = 3915 zł

czerwiec

3030 zł x 35 proc. = 1060,50 zł
3030 zł + 1060,50 zł = 4090,50 zł

maj

2800 zł x 35 proc. = 980 zł
2800 zł + 980 zł = 3780 zł

Łącznie podstawa wymiaru

3915 zł + 4090,50 zł + 3780 zł = 11 785,50 zł

godzinowa stawka pensji za urlop 11 785,50 zł : 504 godz. = 23,38 zł

finalna pensja za urlop od 14 do 19 sierpnia 23,38 zł x 24 godz. = 561,12 zł.

Podstawa wymiaru pensji za urlop od 20 do 25 sierpnia 2014 r.
(według nowej stawki dodatku)

Miesiąc wliczany do podstawy

2014 r.

Sposób ustalania

lipiec

2900 zł x 20 proc. = 580 zł
2900 zł + 580 zł = 3480 zł

czerwiec

3030 zł x 20 proc. = 606 zł
3030 zł + 606 zł = 3636 zł

maj

2800 zł x 20 proc. = 560 zł
2800 zł + 560 zł = 3360 zł

Łącznie podstawa wymiaru

3480 zł + 3636 zł + 3360 zł = 10 476 zł

godzinowa stawka pensji za urlop 10 476 zł : 504 godz. = 20,79 zł

finalna pensja za urlop od 20 do 25 sierpnia 20,79 zł x 32 godz. = 665,28 zł.

Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy to łącznie 1226,40 zł.

PRZYKŁAD 15

Spóźnienia obniżają dodatek

W lipcu 2014 roku pan Sylwester, zatrudniony na pełnym etacie, miał 7 dni urlopu wypoczynkowe-
go. Dostaje pensję zasadniczą według stawki 12 zł za godzinę oraz ruchome dodatki motywacyjne
w wysokości 10 proc. płacy zasadniczej. Jednym z warunków przyznania dodatku jest niezanoto-
wanie w analizowanym miesiącu nieusprawiedliwionego spóźnienia do pracy. Podstawę wymiaru
wynagrodzenia urlopowego kalkulujemy na podstawie czerwca, maja i kwietnia 2014 roku.
W okresie tym mężczyzna w czerwcu przepracował 152 godziny i uzyskał dodatek, w maju prze-
pracował 160 godzin i nie otrzymał dodatku z powodu dwóch spóźnień do pracy i w kwietniu
przepracował 160 godzin i pobrał dodatek. Wynagrodzenie za urlop liczymy tak:

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

czerwiec: 12 zł/godz. x 152 godz. + 12 zł/godz. x 152 godz.

x 10 proc. = 2006,40 zł

maj: 12 zł/godz. x 160 godz. + 0 zł = 1920 zł

kwiecień: 12 zł/godz. x 160 godz. + 12 zł/godz. x 160 godz.

x 10 proc. = 2112 zł

łącznie podstawa wymiaru: 6038,40 zł

Godzinowa stawka

6038,40 zł : 472 godz. = 12,79 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

12,79 godz. x 56 godz. 716,24 zł

Zakładając, że w lipcu 2014 roku poza urlopem wypoczynkowym pan Sylwester nie opuścił innego
dnia roboczego, w miesiącu tym powinien dostać 1536 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego
(128 godz. x 12 zł/godz.), 153,60 zł brutto dodatku motywacyjnego, jeśli spełnił warunki jego nabycia
za ten miesiąc, oraz 716,24 zł brutto wynagrodzenia urlopowego.

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

czynkowy w bardziej skomplikowanych

okolicznościach, gdy nie da się jej oszaco-

wać według generalnej reguły – jako sumy

zmiennych składników za okresy nie dłuż-

sze niż miesiąc wypłaconych w ciągu 3 lub

do 12 miesięcy poprzedzających miesiąc

rozpoczęcia wypoczynku. Ustęp 1 dotyczy

sytuacji, kiedy przez cały okres przyjmo-

wany do tej podstawy (3 lub do 12 miesięcy

występujących przed miesiącem rozpoczę-

cia wypoczynku) lub przez okres krótszy,

ale obejmujący pełny miesiąc bądź pełne

miesiące kalendarzowe, zatrudnionemu

w ogóle nie przysługiwały jakiekolwiek

ruchome składniki za okresy nie dłuższe

niż miesiąc (taki miesiąc kalendarzowy

powszechnie nazywamy pustym). Pusty

miesiąc wyłączamy z podstawy wymia-

ru, zastępując go najbliższym miesiącem,

w którym pracownikowi należało się to

wynagrodzenie choćby za jeden dzień.

W rozumieniu potocznym zwrot najbliż-

szy miesiąc oznacza sąsiedni miesiąc, czyli

poprzedzający dziurawy miesiąc bądź na-

stępujący po nim. Większość ekspertów

uważa, że chodzi o któryś z miesięcy po-

przedzających wyłączany miesiąc. Powo-

łują się na art. 172 k.p., w świetle którego

zmienne składniki uwzględnia się z 3 lub

do 12 wcześniejszych miesięcy. Poniżej

omawiamy szczególne przypadki.

1. Puste miesiące

Chodzi tu o różnego rodzaju nieobecności

w pracy, za które zatrudniony nie zachowu-

je prawa do wynagrodzenia, np. choroba,

urlop bezpłatny, podstawowy lub dodat-

kowy urlop macierzyński/na warunkach

macierzyńskiego, urlop rodzicielski, urlop

wychowawczy. Ustęp 1 nie odnosi się na-

tomiast do pracownika, który nie dostał

w danym miesiącu np. zmiennej premii

miesięcznej lub ruchomego dodatku mie-

sięcznego, ponieważ nie spełnił wszyst-

kich przesłanek jego nabycia. Taki miesiąc

przyjmujemy do podstawy wymiaru pła-

cy urlopowej w kwocie zero zł, a podsta-

wę wymiaru dzielimy odpowiednio przez

3 lub więcej miesięcy w razie jej wydłużenia

z powodu znacznego wahania zmiennych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc.

[przykład 15]

2. Absencje krótsze niż miesiąc

kalendarzowy

Inaczej postępujemy, gdy w okresie przyj-

mowanym do podstawy wymiaru wynagro-

dzenia za urlop wypoczynkowy pracownik

zanotował nieobecności, za które nie za-

chowuje wynagrodzenia, krótsze niż mie-

siąc kalendarzowy (np. trwające kilka lub

kilkanaście dni chorobę czy urlopy: bezpłat-

ny, podstawowy lub dodatkowy macierzyń-

ski/na warunkach macierzyńskiego, rodzi-

cielski albo wychowawczy), a w miesiącu

tym dostał składniki zmienne ze okres nie

dłuższy niż miesiąc choćby za jeden dzień.

Taki miesiąc wchodzi do podstawy wymia-

ru płacy urlopowej na ogólnych zasadach,

a więc pod warunkiem, że przypada w ciągu

3 lub do 12 miesięcy poprzedzających mie-

siąc rozpoczęcia wypoczynku.

[przykład 16]

3. Krótki okres zatrudnienia

Ustęp 2 komentowanego przepisu regulu-

je sposób szacowania podstawy wynagro-

dzenia za urlop w sytuacji, gdy pracow-

nik poszedł na urlop wypoczynkowy przed

upływem odpowiednio 3 lub do 12 pełnych

miesięcy kalendarzowych zatrudnienia.

Chodzi więc o sytuację, kiedy przed miesią-

cem rozpoczęcia wypoczynku łącznie pra-

cował krócej niż wymagane 3 lub do 12 mie-

sięcy kalendarzowych. Wówczas podstawę

wymiaru płacy za urlop stanowią ruchome

składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc

wypłacone za okres faktycznie przepra-

cowany w nowym miejscu pracy. Przy tej

okazji odstępujemy też od zasady, że do

podstawy tej wliczmy wskazane składniki

wypłacone w danym okresie. W opisanych

okolicznościach trzeba przyjąć składniki

wypłacone za okres faktycznie przepraco-

wany, bo inaczej nie mielibyśmy w ogóle

podstawy wymiaru.

[przykład 17]

Paragraf 11 ust. 2 omawianego rozporzą-

dzenia stosujemy odpowiednio także, gdy

firma:

– niedawno wprowadziła do siatki płac

dany zmienny składnik za okres nie dłuż-

szy niż miesiąc i pracownik pobiera go

przez okres krótszy niż odpowiednio 3 lub

do 12 miesięcy wypadających przed mie-

siącem rozpoczęcia wypoczynku,

– przekształciła składnik w stałej stawce mie-

sięcznej lub zmienny za okres dłuższy niż

miesiąc w ruchomy składnik za okres nie

dłuższy niż miesiąc i zatrudniony otrzymu-

je go przez okres krótszy niż odpowiednio

3 lub do 12 miesięcy wypadających przed

miesiącem rozpoczęcia wypoczynku.

Podstawę wymiaru pensji urlopowej sta-

nowi wówczas zmienny składnik za okres

nie dłuższy niż miesiąc wypłacony za okres

faktycznie przepracowany.

[przykład 18]

Par. 12.

[Składniki za okresy

dłuższe niż miesiąc]

komentarz

Składniki przysługujące za okresy dłuższe niż

miesiąc nie wchodzą do podstawy wymia-

ru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Chodzi tu zarówno o te w stałej stawce mie-

sięcznej, jak i ruchome, np. premie i dodatki

kwartalne, półroczne czy roczne. Składniki

te wypłacamy pracownikowi w przyjętych

terminach ich wypłaty, traktując urlop wy-

poczynkowy za okres zatrudnienia. Ozna-

cza to, że składników zmiennych za okresy

dłuższe niż miesiąc nie wolno zmniejszać

z powodu przebywania przez zatrudnionego

na urlopie wypoczynkowym.

Jednym z takich składników może być de-

putat. Jest on składnikiem wynagrodzenia

za pracę wyrażonym w naturze, np. węgiel

dla górników, drewno opałowe dla leśników.

Rodzaj i wielkość deputatu zazwyczaj okre-

śla układ zbiorowy pracy. W zakresie prawa

do deputatu okres urlopu wypoczynkowego

pracodawca również musi uważać za okres

zatrudnienia. Przez sam fakt przebywania

na urlopie wypoczynkowym w czasie, za

który przysługuje deputat, zatrudnione-

mu nie wolno pomniejszyć jego wartości.

Firmy często wypłacają pracownikom ru-

chome składniki, których nie da się od

razu zakwalifikować do przysługujących

za okresy nie dłuższe niż miesiąc czy za

okresy dłuższe niż miesiąc, np.:

– premia dla audytora badającego bilans,

należna w częściach po zakończeniu każ-

dego etapu badań niezidentyfikowanego

co do długości; jeden odcinek premiowy

może trwać 2 tygodnie, ale równie dobrze

3 miesiące, co zależy od wielu czynni-

ków (liczba wykrytych w dokumentach

księgowych nieprawidłowości, sprawność

współpracowników),

– prowizja dla przedstawiciela handlowego

wypłacana po uregulowaniu przez kontra-

henta firmy faktury sprzedażowej (nigdy

nie wiadomo, kiedy opłaci on fakturę).

„Premia wypłacana co pewien czas za

okresy zróżnicowane co do ich długo-

ści jest świadczeniem periodycznym, do

którego nie ma zastosowania wyłączenie

przewidziane w par. 6 pkt 1 rozporządze-

nia urlopowego” – stwierdził SN wyroku

z 22 września 2000 r. (sygn. akt I PKN 33/00;

OSNAPiUS 2002/8/182). Polecił weryfikację

częstotliwości wypłaty takich składników

w ciągu 12 miesięcy poprzedzających mie-

siąc rozpoczęcia urlopu. I tak, jeśli mię-

dzy terminami wypłat takich składników

w podanym okresie przeważają przerwy:

– nie dłuższe niż miesiąc – składniki te

wliczamy do podstawy wymiaru pensji

za urlop jak zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc, czyli w łącznej

sumie uiszczonej pracownikowi w cią-

gu tego roku,

– dłuższe niż miesiąc – wyłączamy z pensji

za urlop; regulujemy je w standardowych

terminach, urlop wypoczynkowy trak-

tując na równi z okresem zatrudnienia.

[przykład 19]

Par. 13.

(uchylony)

Par. 14.

[Ekwiwalent za urlop]

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczyn-
kowy, zwany dalej „ekwiwalentem”, ustala

się stosując zasady obowiązujące przy
obliczaniu wynagrodzenia urlopowego,
ze zmianami określonymi w § 15–19.

komentarz

W pierwszej kolejności zatrudniony po-

winien wykorzystać urlop wypoczynko-

wy w naturze (wyrok SN z 12 kwietnia

2007 r., sygn. akt I PK 261/2006; LexPolonica

nr 2422730). Nie jest dopuszczalne oszczę-

dzanie urlopu podczas stosunku pracy tak,

by uzyskać większy ekwiwalent pieniężny

z tego tytułu po jego ustaniu. Pracownik

musi np. pójść na urlop wypoczynkowy

podczas wypowiedzenia, jeśli szef udzieli

mu urlopu. Zakład posyła go w tej sytu-

acji na urlop poza planem urlopów i bez

uzgodnień z zainteresowanym, a ten musi

odebrać cały urlop zaległy i bieżący ustalo-

ny proporcjonalnie do okresu przepraco-

wanego w firmie w roku kalendarzowym

ustania stosunku pracy (art. 167

k.p.). Okres

wypowiedzenia biegnie w tych okoliczno-

ściach od złożenia oświadczenia wypowia-

dającego, choćby faktycznie jest on dłuższy

od kodeksowych terminów wypowiedzenia

(wyrok SN z 26 kwietnia 2011 r., sygn. akt II

PK 302/2010; OSNP 2012/17-18/215).

Pieniężny ekwiwalent za niewykorzystany

w naturze urlop wypoczynkowy przysługu-

je jedynie zatrudnionemu, który nie wyko-

rzystał wypoczynku w całości bądź w części

w związku z rozwiązaniem bądź wygaśnię-

ciem stosunku pracy (art. 171 par. 1 k.p.).

Przepisy przewidują sytuacje zwalniające

pracodawcę z tej powinności. Po pierwsze

nie musi on wypłacać ekwiwalentu mimo

spełnienia ustawowych przesłanek, gdy

strony postanowiły o przełożeniu urlopu do

odbioru podczas trwania kolejnej umowy

o pracę z tym samym zakładem zawartej

bezpośrednio po rozwiązaniu albo wyga-

śnięciu poprzedniej umowy o pracę. Po dru-

gie uiszczenia ekwiwalentu unika firma,

która na podstawie odrębnych przepisów

objęła pracownika obowiązkowo ubezpie-

czeniem gwarantującym mu świadczenie

pieniężne za czas urlopu. Chodzi o popu-

PRZYKŁAD 14

Osobne podstawy

Podstawa wymiaru pensji za urlop od 14 do 19 sierpnia 2014 r.
(według starej stawki dodatku)

Miesiąc wliczany do podstawy

2014 r.

Sposób ustalania

lipiec

2900 zł x 35 proc. = 1015 zł
2900 zł + 1015 zł = 3915 zł

czerwiec

3030 zł x 35 proc. = 1060,50 zł
3030 zł + 1060,50 zł = 4090,50 zł

maj

2800 zł x 35 proc. = 980 zł
2800 zł + 980 zł = 3780 zł

Łącznie podstawa wymiaru

3915 zł + 4090,50 zł + 3780 zł = 11 785,50 zł

godzinowa stawka pensji za urlop 11 785,50 zł : 504 godz. = 23,38 zł

finalna pensja za urlop od 14 do 19 sierpnia 23,38 zł x 24 godz. = 561,12 zł.

Podstawa wymiaru pensji za urlop od 20 do 25 sierpnia 2014 r.
(według nowej stawki dodatku)

Miesiąc wliczany do podstawy

2014 r.

Sposób ustalania

lipiec

2900 zł x 20 proc. = 580 zł
2900 zł + 580 zł = 3480 zł

czerwiec

3030 zł x 20 proc. = 606 zł
3030 zł + 606 zł = 3636 zł

maj

2800 zł x 20 proc. = 560 zł
2800 zł + 560 zł = 3360 zł

Łącznie podstawa wymiaru

3480 zł + 3636 zł + 3360 zł = 10 476 zł

godzinowa stawka pensji za urlop 10 476 zł : 504 godz. = 20,79 zł

finalna pensja za urlop od 20 do 25 sierpnia 20,79 zł x 32 godz. = 665,28 zł.

Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy to łącznie 1226,40 zł.

PRZYKŁAD 15

Spóźnienia obniżają dodatek

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

czerwiec: 12 zł/godz. x 152 godz. + 12 zł/godz. x 152 godz.

x 10 proc. = 2006,40 zł

maj: 12 zł/godz. x 160 godz. + 0 zł = 1920 zł

kwiecień: 12 zł/godz. x 160 godz. + 12 zł/godz. x 160 godz.

x 10 proc. = 2112 zł

łącznie podstawa wymiaru: 6038,40 zł

Godzinowa stawka

6038,40 zł : 472 godz. = 12,79 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

12,79 godz. x 56 godz. 716,24 zł

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

6 / 8

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

larne w Europie Zachodniej kasy urlopo-

we polegające na wpłacaniu do nich przez

pracodawców ułamka poborów pracownika,

z czego otrzymuje on potem od kasy pie-

niądze na okres wypoczynku. System taki

spotykamy w Austrii, Niemczech, Fran-

cji, Danii czy Belgii. Jeśli jednak świadcze-

nie ubezpieczeniowe okazuje się niższe

od ekwiwalentu za urlop, jaki podwładny

otrzymałby na podstawie kodeksu pracy,

pracodawcy nie ominie wyrównanie.

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy ustala-

my niemal identycznie jak wynagrodzenie

za urlop wypoczynkowy, z odrębnościami

wynikającymi z par. 15–17 rozporządzenia.

Kierujemy się przy tym odpowiednio art.

172 k.p., zgodnie z którym świadczenie to

ma oddawać wynagrodzenie, jakie pracow-

nik dostałby, gdyby w tym czasie pracował.

Ekwiwalent powinien jak najbardziej przy-

pominać wynagrodzenie za urlop wypo-

czynkowy (wyrok SN z 5 lipca 2005 r., sygn.

akt III PK 20/07; OSNP 2008/17-18/253). In-

nowacje stosowane przy kalkulacji podsta-

wy ekwiwalentu za urlop to:

– podstawa ekwiwalentu stanowiąca śred-

nią miesięczną pensję,

– przyjmowanie do tej podstawy składni-

ków w stałej stawce miesięcznej w peł-

nej kwocie należnej w miesiącu ustania

zatrudnienia według umowy o pracę

albo innego aktu nawiązującego stosu-

nek pracy,

– wliczanie do niej wszystkich rodzajów

składników, w tym w stałej stawce mie-

sięcznej oraz przysługujących za okresy

dłuższe niż miesiąc,

– uwzględnianie w niej składników zmien-

nych w średnich miesięcznych kwotach

wypłaconych podczas 3 lub 12 miesię-

cy poprzedzających miesiąc ustania za-

trudnienia,

– dzielenie podstawy przez współczynnik

ekwiwalentu (a nie przez liczbę godzin

faktycznej pracy w okresie branym do

podstawy) i jeszcze przez normę czasu

pracy obowiązującą zatrudnionego.

Do podstawy wymiaru ekwiwalentu urlo-

powego przyjmujemy te same rodzaje wy-

nagrodzeń i świadczeń, co do podstawy

płacy urlopowej. Do podstawy wymiaru

ekwiwalentu przyjmujemy zatem wszyst-

kie wynagrodzenia wypłacane pracowniko-

wi za wyjątkiem wymienionych enumera-

tywnie w par. 6 rozporządzenia.

Par. 15.

[Składniki w stałej stawce]

Składniki wynagrodzenia określone
w stawce miesięcznej w stałej wysokości
uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu
w wysokości należnej w miesiącu nabycia
prawa do tego ekwiwalentu.

komentarz

W odróżnieniu od wynagrodzenia za urlop

składniki określone w stałej stawce mie-

sięcznej wchodzą do podstawy wymiaru

ekwiwalentu za urlop. Przyjmujemy je

do tej podstawy w pełnej kwocie należnej

w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu.

Zatrudniony uzyskuje prawo do ekwiwa-

lentu za urlop wypoczynkowy w dniu roz-

wiązania albo wygaśnięcia stosunku pra-

cy (wyrok SN z 29 marca 2001 r., sygn. akt

I PKN 336/2000; OSNP 2003/1/14). Skoro tak,

to składniki w stałych stawkach miesięcz-

nych uwzględniamy w podstawie ekwiwa-

lentu w pełnych kwotach miesięcznych

przysługujących w miesiącu ustania za-

trudnienia, zgodnie z umową o pracę czy

innym aktem nawiązującym stosunek pra-

cy (stanowisko Departamentu Prawa Pracy

MPiPS z 29 grudnia 1999 r., sygn. PP-024-

1227/99). Przyjmując je w wysokości fak-

tycznie przysługującej za miesiąc ustania

zatrudnienia, doprowadzilibyśmy niejed-

nokrotnie do nieuzasadnionego zaniżenia

podstawy ekwiwalentu, jak i samego ekwi-

walentu za urlop. Podstawa ekwiwalen-

tu ma natomiast uosabiać jak najbardziej

miesięczną średnią płacę, jaką pracownik

dostawał przed ustaniem stosunku pracy.

Par. 16.

[Składniki zmienne

za okresy nie dłuższe niż miesiąc]

1. Składniki wynagrodzenia przysługujące
pracownikowi za okresy nie dłuższe niż
1 miesiąc, z wyjątkiem określonych w § 7,

wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpo-
średnio poprzedzających miesiąc nabycia
prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy
ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości
z tego okresu.
2. Jeżeli pracownik nie przepracował pełnego
okresu, o którym mowa w ust. 1, wynagro-
dzenie faktycznie wypłacone mu w tym
okresie dzieli się przez liczbę dni pracy,
za które przysługiwało to wynagrodze-
nie, a otrzymany wynik mnoży się przez
liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby
w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie
z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
3. Przepis § 11 stosuje się odpowiednio.

komentarz

Zmienne składniki za okresy nie dłuższe

niż miesiąc wliczamy do podstawy wymia-

ru ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

w przeciętnej kwocie wypłaconej pracow-

nikowi podczas 3 miesięcy poprzedzających

miesiąc ustania zatrudnienia. Okresu re-

ferencyjnego nie możemy wydłużyć po-

nad owe 3 miesiące. Zwrot „3 miesiące bez-

pośrednio poprzedzające miesiąc nabycia

prawa do ekwiwalentu” oznacza dokładnie

3 miesiące wypadające przed miesiącem

ustania zatrudnienia niezależnie od tego,

czy koniec pracy przypadł na pierwszy, czy

też końcowy dzień ostatniego miesiąca za-

trudnienia (interpretacja Departamentu

Prawa Pracy MPiPS z 9 września 1997 r.,

sygn. PP-024-1377/97). Regułę określoną

w ust. 1 komentowanego przepisu (me-

diana uiszczona w 3 miesiącach) stosuje-

my wprost do osoby, która przepracowała

pełne 3 miesiące występujące przed miesią-

cem rozwiązania bądź wygaśnięcia umowy

o pracę.

[przykład 20]

Jeżeli przed dniem rozwiązania lub wyga-

śnięcia stosunku pracy zatrudniony nie

przepracował pełnych 3 miesięcy kalenda-

rzowych branych do podstawy ekwiwalen-

tu za urlop, musimy uzupełnić tę podsta-

wę do wynagrodzenia za pełne 3 miesiące,

oczywiście tylko w zakresie ruchomych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc. Jest to konieczne, ponieważ podsta-

wa ekwiwalentu powinna odzwierciedlać

średnie miesięczne wynagrodzenie pra-

cownika.

[ramka 6]

Dni pobytu na urlopie wypoczynkowym,

szkoleniowym, okolicznościowym lub in-

nym odpłatnym zwolnieniu od pracy rów-

nież uważamy za dni nieprzepracowane.

Zmienne wynagrodzenie należne za wska-

zane absencje podlega bowiem wyłącze-

PRZYKŁAD 16

Bez zmian przy wyliczaniu

Pani Iza, przedstawiciel handlowy zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, otrzymuje
tylko wynagrodzenie prowizyjne. W sierpniu 2014 roku była przez 6 dni na urlopie wypoczyn-
kowym (48 godzin). Podstawę wymiaru powinniśmy ustalić z prowizji wypłaconych kobiecie
w lipcu, czerwcu i maju 2014 roku (prowizja nie podlega znacznym wahaniom). W okresie tym
w lipcu uzyskała 3400 zł brutto prowizji za cały miesiąc pracy, w czerwcu zero zł, gdyż cały
miesiąc korzystała z urlopu bezpłatnego, a w maju 1500 zł za 10 dni pracy, bo przez pozostałą
część miesiąca chorowała. Zwolnienie lekarskie nieobejmujące pełnego miesiąca kalendarzowego
nie powoduje zmiany sposobu kalkulacji podstawy wymiaru pensji urlopowej, a czerwiec zastępu-
jemy kwietniem, kiedy to pobrała 3200 zł prowizji za cały miesiąc pracy. Wynagrodzenie za urlop
obliczamy tak:

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

lipiec: 3400 zł

kwiecień: 3200 zł

maj: 1500 zł

łącznie podstawa wymiaru: 8100 zł

Godzinowa stawka

8100 zł : 432 godz. = 18,75 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

18,75 godz. x 48 godz. = 900 zł

W sierpniu 2014 roku pani Iza powinna otrzymać prowizję uzależnioną od wyników pracy i 900 zł
wynagrodzenia za urlop.

PRZYKŁAD 17

Składniki wypłacone za okres faktycznie przepracowany

Pan Arek, zatrudniony na pół etatu, podjął 21 lipca 2014 r. pracę na okres próbny 3 miesięcy.
Od początku nie sprawdzał się i strony rozstały się na mocy porozumienia 14 sierpnia 2014 r.,
uzgodniwszy, że 13 i 14 sierpnia pracownik odbierze urlop wypoczynkowy (8 godzin). Otrzymuje
on pensję zasadniczą w wysokości minimalnej płacy oraz ruchome premie miesięczne wynoszące
do 30 proc. pensji zasadniczej. Od 21 do 31 lipca mężczyzna zgodnie z rozkładem przepracował
36 godzin, a od 1 do 12 sierpnia – 32 godziny. Dodajemy 8 godzin do przepracowania podczas
urlopu wypoczynkowego i łącznie uzyskujemy 40 godzin. Za czas faktycznie przepracowany w tych
okresach dostał łącznie 150 zł miesięcznych premii (50 zł za lipiec i 100 zł za sierpień).
Częściową stawkę zasadniczą za lipiec 2014 roku liczymy tak:

podstawa wymiaru 840 zł brutto

godzinowa stawka 840 zł : 92 godz. = 9,13 zł

kwota zmniejszenia 9,13 zł x 56 godz. = 511,28 zł

finalna stawka zasadnicza za lipiec 2014 roku 840 zł – 511,28 zł = 328,72 zł.

Częściową stawkę zasadniczą za sierpień 2014 roku ustalamy tak:

podstawa wymiaru 840 zł brutto

godzinowa stawka 840 zł : 80 godz. = 10,50 zł

kwota zmniejszenia 10,50 zł x 40 godz. = 420 zł

finalna stawka zasadnicza za sierpień 2014 roku 840 zł – 420 zł = 420 zł.

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

150 zł

Godzinowa stawka

150 zł : 68 godz. = 2,21 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

2,21 zł x 8 godz. = 17,68 zł

Za lipiec 2014 roku pan Arek powinien dostać 328,72 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego i 50 zł
premii, a za sierpień 2014 roku 420 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego (zawiera ona w sobie
pensję urlopową ze składnika w stałej stawce miesięcznej), 100 zł premii i 17,68 zł pensji za urlop
wypoczynkowy.

PRZYKŁAD 18

Po zmianie siatki płac

Pani Ewa, zatrudniona w danym zakładzie od 7 lat na pełnym etacie, 25 i 26 sierpnia 2014 r.
pozostawała na urlopie wypoczynkowym. Otrzymywała tylko wynagrodzenie w stałej stawce
miesięcznej 1980 zł brutto. Pracodawca zmienił regulamin płac, wprowadzając zmienne miesięcz-
ne dodatki motywacyjne w granicach od 10 do 500 zł brutto. Korekta regulaminu wynagradzania
weszła w życie 5 sierpnia 2014 r., a za czas faktycznie przepracowany w tym miesiącu przed rozpo-
częciem urlopu (od 6 do 21 sierpnia przypadło 11 dni, czyli 88 godzin pracy) pani Ewa uzyskała 120 zł
dodatku. Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy kalkulujemy tak:

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

120 zł

Godzinowa stawka

120 zł : 88 godz. = 1,36 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

1,36 zł x 16 godz. = 21,76 zł

W sierpniu 2014 roku pani Ewa powinna dostać 1980 zł wynagrodzenia zasadniczego, dodatek
motywacyjny w kwocie przyznanej przez szefa i 21,76 zł wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Ramka 6.

Uzupełnienie podstawy ekwiwalentu

Ruchome wynagrodzenie za okresy nie dłuższe niż miesiąc faktycznie uzyskane

w okresie rzeczywiście przepracowanym w ciągu tych 3 miesięcy, ale poprzedzającym

miesiąc ustania zatrudnienia, dzielimy przez liczbę dni, za które ono przysługiwało.

Wynik mnożymy przez liczbę dni, jaką zatrudniony powinien przepracować w ciągu

3 miesięcy w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z rozkładem czasu pracy.

PRZYKŁAD 19

Gdy przerwy są krótsze niż miesiąc

W sierpniu 2014 roku pan Kamil, przedstawiciel handlowy zatrudniony na pełny etat, korzystał
z 7 dni urlopu wypoczynkowego. Otrzymuje pensję podstawową 4200 zł brutto miesięcznie oraz
prowizję ustaloną jako 1,5 proc. zysku z zawartych przez niego umów z kontrahentami pracodaw-
cy. Prowizję zakład wypłaca mu w ciągu 7 dni od daty faktycznego opłacenia przez klienta faktury
sprzedażowej wynikającej z umowy wynegocjowanej przez pracownika. W celu weryfikacji, czy
prowizja wchodzi do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop w sierpniu 2014 roku, pracodawca
analizuje odstępy między terminami jej wypłat w okresie od sierpnia 2013 roku do lipca 2014 roku.
Okazało się, że przeważały przerwy krótsze niż miesiąc, wobec czego prowizję wliczamy do tej
podstawy w kwotach rzeczywiście wypłaconych w ciągu wskazanych 12 miesięcy. Tak ustalo-
ną podstawę wymiaru płacy urlopowej dzielimy następnie przez liczbę godzin, jakie zatrudniony
faktycznie przepracował przez te 12 miesięcy (wliczając nadgodziny), a uzyskaną godzinową stawkę
mnożymy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w trakcie sierpniowego urlopu.

PRZYKŁAD 20

Średnia z 3 miesięcy

Stosunek pracy pani Joanny uległ rozwiązaniu za porozumieniem stron 5 sierpnia 2014 r. i tego dnia
zostało jej 88 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z umową o pracę przy-
sługiwała jej płaca zasadnicza 2400 zł brutto miesięcznie i zmienne premie miesięczne wahające
się od 2 do 35 proc. pensji zasadniczej. W 2014 roku uzyskała:

w lipcu: 480 zł brutto (20 proc. podstawy) premii oraz 97,80 zł brutto normalnego wynagrodze-

nia i dodatków za nadgodziny,

w czerwcu: 360 zł brutto (15 proc. podstawy) premii,

w maju: 480 zł brutto (20 proc. podstawy) premii oraz 78,24 zł normalnego wynagrodzenia

i dodatków za godziny nadliczbowe.

Całe te 3 miesiące kobieta przepracowała i w konsekwencji podstawę ekwiwalentu za urlop
tworzy przeciętna suma wynagrodzenia zasadniczego w pełnej kwocie miesięcznej i średnich
premii oraz normalnego wynagrodzenia i dodatków za nadgodziny z wypłaconych w ciągu
3 miesięcy wypadających przed sierpniem 2014 roku: 2400 zł + (480 zł + 97,80 zł + 360 zł + 480 zł
+ 78,24 zł) : 3 miesiące = 2400 zł + 1496,04 zł : 3 miesiące = 2898,68 zł.

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

larne w Europie Zachodniej kasy urlopo-

we polegające na wpłacaniu do nich przez

pracodawców ułamka poborów pracownika,

z czego otrzymuje on potem od kasy pie-

niądze na okres wypoczynku. System taki

spotykamy w Austrii, Niemczech, Fran-

cji, Danii czy Belgii. Jeśli jednak świadcze-

nie ubezpieczeniowe okazuje się niższe

od ekwiwalentu za urlop, jaki podwładny

otrzymałby na podstawie kodeksu pracy,

pracodawcy nie ominie wyrównanie.

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy ustala-

my niemal identycznie jak wynagrodzenie

za urlop wypoczynkowy, z odrębnościami

wynikającymi z par. 15–17 rozporządzenia.

Kierujemy się przy tym odpowiednio art.

172 k.p., zgodnie z którym świadczenie to

ma oddawać wynagrodzenie, jakie pracow-

nik dostałby, gdyby w tym czasie pracował.

Ekwiwalent powinien jak najbardziej przy-

pominać wynagrodzenie za urlop wypo-

czynkowy (wyrok SN z 5 lipca 2005 r., sygn.

akt III PK 20/07; OSNP 2008/17-18/253). In-

nowacje stosowane przy kalkulacji podsta-

wy ekwiwalentu za urlop to:

– podstawa ekwiwalentu stanowiąca śred-

nią miesięczną pensję,

– przyjmowanie do tej podstawy składni-

ków w stałej stawce miesięcznej w peł-

nej kwocie należnej w miesiącu ustania

zatrudnienia według umowy o pracę

albo innego aktu nawiązującego stosu-

nek pracy,

– wliczanie do niej wszystkich rodzajów

składników, w tym w stałej stawce mie-

sięcznej oraz przysługujących za okresy

dłuższe niż miesiąc,

– uwzględnianie w niej składników zmien-

nych w średnich miesięcznych kwotach

wypłaconych podczas 3 lub 12 miesię-

cy poprzedzających miesiąc ustania za-

trudnienia,

– dzielenie podstawy przez współczynnik

ekwiwalentu (a nie przez liczbę godzin

faktycznej pracy w okresie branym do

podstawy) i jeszcze przez normę czasu

pracy obowiązującą zatrudnionego.

Do podstawy wymiaru ekwiwalentu urlo-

powego przyjmujemy te same rodzaje wy-

nagrodzeń i świadczeń, co do podstawy

płacy urlopowej. Do podstawy wymiaru

ekwiwalentu przyjmujemy zatem wszyst-

kie wynagrodzenia wypłacane pracowniko-

wi za wyjątkiem wymienionych enumera-

tywnie w par. 6 rozporządzenia.

Par. 15.

[Składniki w stałej stawce]

Składniki wynagrodzenia określone
w stawce miesięcznej w stałej wysokości
uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu
w wysokości należnej w miesiącu nabycia
prawa do tego ekwiwalentu.

komentarz

W odróżnieniu od wynagrodzenia za urlop

składniki określone w stałej stawce mie-

sięcznej wchodzą do podstawy wymiaru

ekwiwalentu za urlop. Przyjmujemy je

do tej podstawy w pełnej kwocie należnej

w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu.

Zatrudniony uzyskuje prawo do ekwiwa-

lentu za urlop wypoczynkowy w dniu roz-

wiązania albo wygaśnięcia stosunku pra-

cy (wyrok SN z 29 marca 2001 r., sygn. akt

I PKN 336/2000; OSNP 2003/1/14). Skoro tak,

to składniki w stałych stawkach miesięcz-

nych uwzględniamy w podstawie ekwiwa-

lentu w pełnych kwotach miesięcznych

przysługujących w miesiącu ustania za-

trudnienia, zgodnie z umową o pracę czy

innym aktem nawiązującym stosunek pra-

cy (stanowisko Departamentu Prawa Pracy

MPiPS z 29 grudnia 1999 r., sygn. PP-024-

1227/99). Przyjmując je w wysokości fak-

tycznie przysługującej za miesiąc ustania

zatrudnienia, doprowadzilibyśmy niejed-

nokrotnie do nieuzasadnionego zaniżenia

podstawy ekwiwalentu, jak i samego ekwi-

walentu za urlop. Podstawa ekwiwalen-

tu ma natomiast uosabiać jak najbardziej

miesięczną średnią płacę, jaką pracownik

dostawał przed ustaniem stosunku pracy.

Par. 16.

[Składniki zmienne

za okresy nie dłuższe niż miesiąc]

1. Składniki wynagrodzenia przysługujące
pracownikowi za okresy nie dłuższe niż
1 miesiąc, z wyjątkiem określonych w § 7,

komentarz

Zmienne składniki za okresy nie dłuższe

niż miesiąc wliczamy do podstawy wymia-

ru ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

w przeciętnej kwocie wypłaconej pracow-

nikowi podczas 3 miesięcy poprzedzających

miesiąc ustania zatrudnienia. Okresu re-

ferencyjnego nie możemy wydłużyć po-

nad owe 3 miesiące. Zwrot „3 miesiące bez-

pośrednio poprzedzające miesiąc nabycia

prawa do ekwiwalentu” oznacza dokładnie

3 miesiące wypadające przed miesiącem

ustania zatrudnienia niezależnie od tego,

czy koniec pracy przypadł na pierwszy, czy

też końcowy dzień ostatniego miesiąca za-

trudnienia (interpretacja Departamentu

Prawa Pracy MPiPS z 9 września 1997 r.,

sygn. PP-024-1377/97). Regułę określoną

w ust. 1 komentowanego przepisu (me-

diana uiszczona w 3 miesiącach) stosuje-

my wprost do osoby, która przepracowała

pełne 3 miesiące występujące przed miesią-

cem rozwiązania bądź wygaśnięcia umowy

o pracę.

[przykład 20]

Jeżeli przed dniem rozwiązania lub wyga-

śnięcia stosunku pracy zatrudniony nie

przepracował pełnych 3 miesięcy kalenda-

rzowych branych do podstawy ekwiwalen-

tu za urlop, musimy uzupełnić tę podsta-

wę do wynagrodzenia za pełne 3 miesiące,

oczywiście tylko w zakresie ruchomych

składników za okresy nie dłuższe niż mie-

siąc. Jest to konieczne, ponieważ podsta-

wa ekwiwalentu powinna odzwierciedlać

średnie miesięczne wynagrodzenie pra-

cownika.

[ramka 6]

Dni pobytu na urlopie wypoczynkowym,

szkoleniowym, okolicznościowym lub in-

nym odpłatnym zwolnieniu od pracy rów-

nież uważamy za dni nieprzepracowane.

Zmienne wynagrodzenie należne za wska-

zane absencje podlega bowiem wyłącze-

PRZYKŁAD 16

Bez zmian przy wyliczaniu

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

lipiec: 3400 zł

kwiecień: 3200 zł

maj: 1500 zł

łącznie podstawa wymiaru: 8100 zł

Godzinowa stawka

8100 zł : 432 godz. = 18,75 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

18,75 godz. x 48 godz. = 900 zł

W sierpniu 2014 roku pani Iza powinna otrzymać prowizję uzależnioną od wyników pracy i 900 zł
wynagrodzenia za urlop.

PRZYKŁAD 17

Składniki wypłacone za okres faktycznie przepracowany

podstawa wymiaru 840 zł brutto

godzinowa stawka 840 zł : 92 godz. = 9,13 zł

kwota zmniejszenia 9,13 zł x 56 godz. = 511,28 zł

finalna stawka zasadnicza za lipiec 2014 roku 840 zł – 511,28 zł = 328,72 zł.

Częściową stawkę zasadniczą za sierpień 2014 roku ustalamy tak:

podstawa wymiaru 840 zł brutto

godzinowa stawka 840 zł : 80 godz. = 10,50 zł

kwota zmniejszenia 10,50 zł x 40 godz. = 420 zł

finalna stawka zasadnicza za sierpień 2014 roku 840 zł – 420 zł = 420 zł.

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

150 zł

Godzinowa stawka

150 zł : 68 godz. = 2,21 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

2,21 zł x 8 godz. = 17,68 zł

PRZYKŁAD 18

Po zmianie siatki płac

Etapy rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

120 zł

Godzinowa stawka

120 zł : 88 godz. = 1,36 zł

Finalne wynagrodzenie za urlop

1,36 zł x 16 godz. = 21,76 zł

W sierpniu 2014 roku pani Ewa powinna dostać 1980 zł wynagrodzenia zasadniczego, dodatek
motywacyjny w kwocie przyznanej przez szefa i 21,76 zł wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Ramka 6.

Uzupełnienie podstawy ekwiwalentu

Ruchome wynagrodzenie za okresy nie dłuższe niż miesiąc faktycznie uzyskane

w okresie rzeczywiście przepracowanym w ciągu tych 3 miesięcy, ale poprzedzającym

miesiąc ustania zatrudnienia, dzielimy przez liczbę dni, za które ono przysługiwało.

Wynik mnożymy przez liczbę dni, jaką zatrudniony powinien przepracować w ciągu

3 miesięcy w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z rozkładem czasu pracy.

PRZYKŁAD 19

Gdy przerwy są krótsze niż miesiąc

PRZYKŁAD 20

Średnia z 3 miesięcy

w lipcu: 480 zł brutto (20 proc. podstawy) premii oraz 97,80 zł brutto normalnego wynagrodze-
nia i dodatków za nadgodziny,

w czerwcu: 360 zł brutto (15 proc. podstawy) premii,

w maju: 480 zł brutto (20 proc. podstawy) premii oraz 78,24 zł normalnego wynagrodzenia
i dodatków za godziny nadliczbowe.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

7 / 8

Komentarze

gazetaprawna.pl

[przykład 21]

[przykład 22]

Par. 17.

komentarz

[przykład 23]

l
l

Par. 18.

komentarz

[tabela 4]

Par. 19.

komentarz

[przykład 24]

Par. 20.

Par. 21.

PrEnumErata:

Tabela 4.

PrZYKŁaD 21

PrZYKŁaD 22

PrZYKŁaD 23

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 28 sierpnia 2014 nr 166 (3807)

gazetaprawna.pl

niu z podstawy wymiaru wynagrodzenia

i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.

Podstawę ekwiwalentu za urlop w okre-

sie, w którym wystąpiły takie nieobecno-

ści, trzeba zatem wyrównać; inaczej nie

oddawałaby ona średniej miesięcznej płacy.

Opisane zasady dopełniania wynagrodzenia

w podstawie ekwiwalentu stosujemy, gdy

zatrudniony nie przepracował kilku czy

kilkunastu dni w okresie kwalifikowanym

do tej podstawy (nieobecność trwała krócej

niż miesiąc kalendarzowy). Nie ma przy

tym znaczenia przyczyna absencji (cho-

roba, urlop okolicznościowy, opieka nad

dzieckiem czy nieusprawiedliwiona nie-

obecność). Nieobecność obejmująca pełny

miesiąc powoduje wyłączenie danego mie-

siąca z podstawy ekwiwalentu i zastąpienie

go innym miesiącem.

[przykład 21]

Gdy przez pełny miesiąc bądź pełne mie-

siące kalendarzowe, przypadające w okresie

przyjmowanym do podstawy ekwiwalentu,

pracownikowi nie przysługiwało wyna-

grodzenie zmienne za okresy nie dłuższe

niż miesiąc, miesiąc ten wyłączamy z tej

podstawy, stosując odpowiednio par. 11

ust. 1 omawianego rozporządzenia. Cho-

dzi o chorobę, podstawowy lub dodatkowy

urlop macierzyński/na warunkach macie-

rzyńskiego, urlop rodzicielski, urlop wycho-

wawczy albo urlop bezpłatny obejmujący

pełny miesiąc (tzw. pusty miesiąc). Okresy

wskazanych nieobecności sumujemy. Jeżeli

więc przez część miesiąca kalendarzowego

kobieta chorowała, a przez pozostałą część

była na podstawowym urlopie macierzyń-

skim, mamy do czynienia z pustym miesią-

cem podlegającym zastąpieniu. W zamian

szukamy wstecz innego, najbliższego mie-

siąca, za który pracownik otrzymał podane

składniki choćby za jeden dzień; wystąpi

wtedy ewentualnie konieczność uzupełnie-

nia podstawy ekwiwalentu do ruchomego

wynagrodzenia za pełne 3 miesiące, wedle

zasad wskazanych w par. 16 ust. 2 niniej-

szego rozporządzenia.

[przykład 22]

Do podstawy wymiaru ekwiwalentu stosu-

jemy też odpowiednio par. 11 ust. 2 rozpo-

rządzenia. Gdy zmienne składniki za okresy

nie dłuższe niż miesiąc pracownik otrzy-

mał przed ostatnim miesiącem zatrud-

nienia za okres krótszy niż 3 wcześniejsze

miesiące, do podstawy ekwiwalentu przyj-

mujemy te uśrednione składniki wypłacone

za okres faktycznie przepracowany. Chodzi

o dwie sytuacje, kiedy pracownik w trakcie

3 miesięcy poprzedzających miesiąc usta-

nia zatrudnienia:

– podjął zatrudnienie,

– zaczął pobierać wskazane składniki.

Par. 17.

[Składniki za okresy dłuższe

niż miesiąc]

1. Składniki wynagrodzenia przysługują-
ce pracownikowi za okresy dłuższe niż
1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesię-
cy bezpośrednio poprzedzających miesiąc
nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia
się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej
wysokości z tego okresu.
2. Przepisy § 11 i 16 ust. 2 stosuje się odpo-
wiednio.

komentarz

W przeciwieństwie do wynagrodzenia za

urlop składniki za okresy dłuższe niż mie-

siąc (zarówno w stałej stawce miesięcznej,

jak i ruchome) uwzględniamy w podsta-

wie wymiaru ekwiwalentu za wypoczynek

w przeciętnej kwocie wypłaconej podczas

12 miesięcy poprzedzających miesiąc usta-

nia zatrudnienia. Stosujemy tu odpowied-

nio opisane w komentarzu do par. 16 ni-

niejszego rozporządzenia zasady:

– uzupełniania wynagrodzenia przyjętego

do podstawy ekwiwalentu ze składni-

ków za okresy dłuższe niż miesiąc, jeśli

pracownik pozostawał w zatrudnieniu

przez cały okres 12 miesięcy poprzedza-

jących miesiąc ustania zatrudnienia, ale

nie przepracował pełnego okresu (odpo-

wiednie stosowanie par. 16 ust. 2 niniej-

szego rozporządzenia),

[przykład 23]

– zastąpienie pustego miesiąca, podczas

którego pracownikowi nie przysługiwały

składniki za okresy dłuższe niż miesiąc,

wcześniejszym najbliższym miesiącem,

kiedy takie wynagrodzenie należało się

choćby za 1 dzień (odpowiednie stosowa-

nie par. 11 ust. 1 rozporządzenia),

– ustalania podstawy ekwiwalentu ze śred-

niego wynagrodzenia za okresy dłuższe

niż miesiąc wypłaconego za czas fak-

tycznie przepracowany przed miesiącem

ustania zatrudnienia, gdy przez okres

krótszy niż 12 wcześniejszych miesięcy:

pracownik pozostawał w stosunku pracy,

otrzymywał składniki za okresy dłuższe

niż miesiąc.

Par. 18.

[Obliczenie podstawy]

1. Ekwiwalent za niewykorzystany przez
pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się:
1) dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń
ustalonych na podstawie § 15–17 przez
współczynnik, o którym mowa w § 19,
a następnie
2) dzieląc tak otrzymany ekwiwalent
za jeden dzień urlopu przez liczbę odpo-
wiadającą dobowej normie czasu pracy
obowiązującej pracownika, a następnie,
3) mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za
jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin
niewykorzystanego przez pracownika
urlopu wypoczynkowego.

komentarz

O ile poprzednie przepisy niniejszego rozpo-

rządzenia, dotyczące ekwiwalentu za urlop

(par. 15–17), odnosiły się do wliczania po-

szczególnych składników pensji pobiera-

nych przez pracownika, to par. 18 odnosi się

do rozliczania podstawy ekwiwalentu. Przy-

pominamy, że podstawa ta stanowi średnie

miesięczne wynagrodzenie zatrudnionego.

W następnym etapie podstawę ekwiwalen-

tu dzielimy przez wskaźnik zwany współ-

czynnikiem ekwiwalentu, który w 2014

roku wynosi dla pełnego etatu 20,83 i jest

proporcjonalny do wymiaru czasu pracy.

Szczegółowe zasady ustalania współczyn-

nika ekwiwalentu opisaliśmy w komenta-

rzu do par. 19 niniejszego rozporządzenia.

W ten sposób uzyskujemy stawkę dzienną

ekwiwalentu za urlop.

Ekwiwalent za dzień urlopu dzielimy po-

tem przez dobową normę czasu pracy, we-

dług jakiej pracuje zatrudniony. Dobowa

norma czasu pracy to pojęcie obrazujące

maksymalną liczbę godzin roboczych, jaką

podwładny powinien pracować w ciągu

doby w ramach normalnego czasu pracy.

Nie ma jednolitej dla wszystkich pracow-

ników dobowej normy czasu pracy. Dla

większości zatrudnionych dobowa nor-

ma czasu pracy to osiem godzin, również

dla zatrudnionych na niepełnym etacie.

Jednak dla innych pracowników jest ona

niższa i wynosi:

– 7 godzin na dobę – dla niepełnospraw-

nych w stopniu znacznym lub umiar-

kowanym,

– 7 godzin 35 minut na dobę – dla zatrud-

nionych w podmiotach leczniczych, za

wyjątkiem pracowników technicznych,

obsługi i gospodarczych (tych wiąże 8-go-

dzinna norma dobowa),

– 6 godzin na dobę – dla niewidomych

pracowników podmiotów leczniczych

zatrudnionych na stanowiskach wyma-

gających kontaktu z pacjentami (art. 93

i 94 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o dzia-

łalności leczniczej, Dz.U. nr 112, poz. 654).

W ostatnim etapie godzinową stawkę ekwi-

walentu mnożymy przez liczbę godzin nie-

wykorzystanego urlopu wypoczynkowego

na dzień rozwiązania bądź wygaśnięcia

stosunku pracy. Otrzymujemy w ten spo-

sób finalną kwotę ekwiwalentu za urlop.

[tabela 4]

Par. 19.

[Współczynnik

ekwiwalentu]

1. Współczynnik służący do ustalenia ekwi-
walentu za 1 dzień urlopu ustala się odrębnie
w każdym roku kalendarzowym i stosuje
przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego
pracownik nabył prawo w ciągu tego roku
kalendarzowego.
2. Współczynnik ustala się odejmując od
liczby dni w danym roku kalendarzowym
łączną liczbę przypadających w tym roku
niedziel i świąt oraz dni wolnych od pracy
wynikających z rozkładu czasu pracy w prze-
ciętnie pięciodniowym tygodniu pracy,
a otrzymany wynik dzieli się przez 12.
3. Jeżeli pracownik jest zatrudniony
w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość
współczynnika, ustaloną zgodnie z ust. 2,

obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu
pracy tego pracownika.

komentarz

Podstawę ekwiwalentu za urlop wypo-

czynkowy dzielimy przez współczynnik

ekwiwalentu, aby uzyskać stawkę ekwiwa-

lentu za jeden dzień urlopu. Współczyn-

nik ekwiwalentu przedstawia przeciętną

liczbę dni roboczych w poszczególnych

miesiącach roku kalendarzowego. Usta-

lamy go dla każdego roku kalendarzowe-

go, a służy do obliczenia ekwiwalentu za

urlop, do którego pracownik nabył prawo

od 1 stycznia do 31 grudnia. Nie ma przy

tym znaczenia, że ekwiwalent przysługuje

z racji bieżącego urlopu wypoczynkowe-

go czy też należnego za lata poprzednie.

[przykład 24]

Współczynnik ekwiwalentu ustalamy tak:

– od liczby dni roku kalendarzowego odej-

mujemy sumę występujących w tym

roku niedziel, świąt i dni wolnych z ty-

tułu przeciętnie pięciodniowego tygo-

dnia pracy,

– wynik dzielimy przez 12 miesięcy.

Często święto pokrywa się z dniem wol-

nym od pracy z tytułu przeciętnie pię-

ciodniowego tygodnia pracy. Zdaniem

inspekcji pracy oraz resortu pracy przy

takiej kumulacji dzień ten wliczamy po-

jedynczo jako święto (stanowiska Depar-

tamentu Prawa Pracy MPiPS z 17 grud-

nia 2010 r. oraz Departamentu Prawnego

Głównego Inspektoratu Pracy z 15 lutego

2011 r., sygn. GPP-364/501-4560-93-1/10/

PE/RP).

W 2014 roku występuje:

– 365 dni kalendarzowych,

– 52 niedziele,

– 11 dni świątecznych, łącznie ze świętami

wypadającymi w sobotę,

– 52 dni wolne od pracy z racji przeciętnie

5-dniowego tygodnia pracy.

(365 dni – 52 dni – 11 dni – 52 dni) : 12 mie-

sięcy = 20,83 – współczynnik ekwiwalen-

tu w 2014 r.

Współczynnik ekwiwalentu dla zatrudnio-

nego na niepełnym etacie jest proporcjo-

nalny do wymiaru czasu pracy.

Par. 20.

(pominięty)

Par. 21.

(pominięty)

PrEnumErata:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard – miesięczna (sierpień 2014 r.): 96 zł: – sierpień–grudzień 2014 r.: 456,25 zł: Wersja Premium – miesięczna
(sierpień 2014 r.): 112 zł – sierpień–grudzień 2014 r.: 540,00 zł. Wszystkie ceny brutto (zawierają 8% VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

Tabela 4.

Schemat ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

Etap rachunków

Sposób obliczania

Podstawa wymiaru

Suma:

składników w stałej stawce miesięcznej – należnych

w pełnych kwotach miesięcznych w ostatnim miesiącu
zatrudnienia zgodnie z umową o pracę lub innym aktem nawią-
zującym stosunek pracy,

zmiennych składników za okresy nie dłuższe niż miesiąc

– w średniej kwocie wypłaconej w ciągu 3 miesięcy poprzedza-
jących ostatni miesiąc zatrudnienia,

składników za okresy dłuższe niż miesiąc – w średniej

kwocie wypłaconej w ciągu 12 miesięcy poprzedzających ostatni
miesiąc zatrudnienia

Dzienna stawka ekwiwalentu

Podstawę wymiaru dzielimy przez współczynnik ekwiwalentu,
czyli w 2014 r. przez 20,83 zł (wskaźnik jest proporcjonalny do
wymiaru czasu pracy).

Godzinowa stawka
ekwiwalentu

Dzienną stawkę ekwiwalentu dzielimy przez normę dobową
czasu pracy obowiązującą pracownika.

Finalny ekwiwalent za urlop

Godzinową stawkę ekwiwalentu mnożymy przez liczbę godzin
niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

PrZYKŁaD 21

Po uzupełnieniu podstawy

Umowa o pracę pana Romana, zatrudnionego na pełnym etacie, uległa 31 lipca 2014 r. rozwiąza-
niu i tego dnia zostało mu 40 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Otrzymywał
jedynie wynagrodzenie prowizyjne. W 2014 roku pobrał w czerwcu 2700 zł brutto prowizji, w maju
2920 zł, a w kwietniu tylko 1500 zł, gdyż przez 12 dni w tym miesiącu chorował i przez 3 był na
urlopie wypoczynkowym. Podstawę wymiaru ekwiwalentu ze składników zmiennych za okresy nie
dłuższe niż miesiąc tworzy średnia miesięczna prowizja, po uprzednim uzupełnieniu. Uzupełnie-
nie podstawy ekwiwalentu wygląda tak: (2700 zł + 2920 zł + 1500 zł) : (20 dni + 20 dni + 6 dni)
x 61 dni = 7120 zł : 46 dni x 61 dni = 9441,74 zł. Podstawa wymiaru wynosi 3147,25 zł (9441,74 zł
: 3 miesiące).

PrZYKŁaD 22

Marzec zamiast kwietnia

Umowa o pracę pana Wiesława, zatrudnionego na w pełnym wymiarze czasu pracy, uległa
rozwiązaniu 31 lipca 2014 r. i tego dnia zostało mu 80 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczyn-
kowego. Dostawał on tylko płacę podstawową według stawki godzinowej 13 zł. W czerwcu i maju
2014 roku nie opuścił żadnego dnia roboczego, ale przez cały kwiecień chorował. Kwiecień wyłą-
czamy z podstawy wymiaru ekwiwalentu za wypoczynek, przyjmując zamiennie marzec 2014 roku,
w którym zatrudniony przepracował 70 godzin (a powinien 168 godzin). Musimy uzupełnić
wynagrodzenie wchodzące do podstawy ekwiwalentu ze względu na to, że pan Henryk nie prze-
pracował pełnego okresu wliczanego do tej podstawy. Jednak ze względu na to, że otrzymywał
wyłącznie składnik godzinowy, dopełnienia podstawy dokonujemy na podstawie stawki godzino-
wej, ustalając, ile godzin w marcu przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy: 13 zł/godz.
x 160 godz. + 13 zł/godz. x 160 godz. + 13 zł/godz. x 168 godz. = 2080 zł + 2080 zł + 2184 zł
= 6344 zł. Podstawa wymiaru wynosi 6344 zł : 3 miesiące = 2114,67 zł brutto.

PrZYKŁaD 23

231 zamiast 250 dni

Stosunek pracy pani Iwony, zatrudnionej na 2/3 etatu, uległ rozwiązaniu z 31 lipca 2014 r. i tego
dnia zostało jej 48 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Otrzymywała 1200 zł
brutto miesięcznie pensji zasadniczej i zmienne premie kwartalne do 500 zł brutto, wypłacane
do 10. dnia następnego miesiąca kalendarzowego po zakończeniu kwartału. W ciągu 12 miesięcy
poprzedzających miesiąc ustania zatrudnienia (lipiec 2013 r. – czerwiec 2014 r.) kobieta przepra-
cowała 231 dni, a powinna przepracować 250 dni. W okresie tym dostała łącznie 1790 zł premii.
Uzupełnienie podstawy ze składników zmiennych za okresy dłuższe niż miesiąc wygląda tak:
1790 zł : 231 dni x 250 dni = 1937,23 zł; 1937,23 zł : 12 miesięcy = 161,44 zł. Podstawa ekwiwalentu
wynosi 1361,44 zł.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

8 / 8

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DGP 2014 11 27 kadry i place
DGP 2014 09 25 kadry i place
DGP 2014 10 30 kadry i place
DGP 2014 07 31 kadry i place
DGP 2014 11 27 kadry i place
DGP 2014 09 25 kadry i place
DGP 2014 10 30 kadry i place
DGP 2014 10 28 firma i prawo
DGP 2014 04 28 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 07 28 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 07 28 podatki i ksiegowosc
DGP 2014 08 29 prawnik
DGP 2014 08 04 rachunkowosc i a Nieznany
DGP 2014 01 28 firma i prawo
DGP 2014 08 14 ubezpieczenia i swiadczenia
DGP 2014 08 11 rachunkowosc i audyt

więcej podobnych podstron