Przewodnik metodyczny

K l a s a

C z ę ś ć 2

Autor
Bożena Kotulska

Scenariusze zajęć z muzyki
Magdalena Ziółkowska

Scenariusze zajęć z wychowania
fi zycznego
Marianna Polasińska (Projekty nr 4, 5)
Izabela Kornecka (Projekt nr 6)

Scenariusze zajęć komputerowych
Kazimierz Kosmaciński

Rozkłady materiału
Karina Mucha
Anna Stalmach-Tkacz
Joanna Wosianek
Kazimierz Kosmaciński
Magdalena Ziółkowska
Marianna Polasińska
Izabela Kornecka

Porady logopedyczne
Łucja Skrzypiec

Porady psychologiczne
Paweł Pienkiewicz

ISBN 978-83-7491-624-0

© Grupa Edukacyjna S.A. 2012

Grupa Edukacyjna S.A.
25-655 Kielce, ul. Łódzka 308
tel. [phone]; faks 41 366 55 55
e-mail: [e-mail]; http://www.mac.pl

Koordynatorzy projektu
Krzysztof Chrobot
Ewelina Włodarczyk

Projekt okładki
Radosław Krawczyk
(według koncepcji
Anny Piwowarczyk-Głogowskiej)

Wykonanie okładki
Marcin Kot

Opracowanie grafi czne
Tomasz Kozłowski

Redakcja techniczna
Tomasz Ptak

Koordynator przewodnika metodycznego
Bożena Kotulska

Korekta
Krystyna Bajor

Skład i łamanie
Marek Zapała

3

Ikony występujące w przewodnikach:

czytanie

spostrzeganie

pisanie, grafomotoryka

słuchanie

mówienie

myślenie

liczenie

praca plastyczna

zajęcia techniczne, wycinanie

zabawa ruchowa

scenki dramowe, improwizacje

zabawa muzyczno-ruchowa

śpiew, ćwiczenia emisyjne

taniec

ćwiczenia rytmiczne, gra na instrumentach

4

CO TO ZNACZ Y: BYĆ DZIELNYM CZŁOWIE

EDUKACJA POLONISTYCZNO-SPOŁECZNA

• wprowadzenie liter t, T
• nauka pisania i czytania sylab
• układanie i opowiadanie historyjek obrazkowych
• rozpoznawanie globalne wyrazów jako podpisów do ilustracji
• ćwiczenia spostrzegawczości
• scenki dramowe

Uczeń:
– zwraca się grzecznie i kulturalnie do innych,
– ma poczucie własnej wartości (zna swoją wartość, wie, na czym polega jego war-

tość, zna swoje słabe i mocne strony),

– rozumie, co to znaczy być dzielnym,

WYTRWAŁOŚĆ

EDUKACJA MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• wprowadzenie liczby 1 i zapisu

cyfrowego

• klasyfi kowanie, porównywanie

i przeliczanie elementów

• ciągi rosnące i malejące

• praca weterynarza
• poznanie kota – budowa ciała,

odżywianie, opieka

Projekt

nr 4

JA

5

WIEKIEM? KOT Y. MONOGRAFIA LICZBY 1

EDUKACJA MUZYCZNA

• poznanie piosenki

Kocia samba

• interpretowanie

piosenki ruchem

• wykonanie ćwiczeń

oddechowych

EDUKACJA PLASTYCZNA

• projektowanie kota
• cięcie wg wzoru,

łączenie elementów
przez sklejanie

ZAJĘCIA TECHNICZNE

• poznanie zasady

działania latarki
– zabawy z latarką

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

• posługiwanie się

myszą, trzymając
wciśnięty lewy
przycisk

• stosowanie narzędzia

programu Paint –
Wypełnianie kolorem

TEMATY DNI

1. Czy jesteś dzielny?

2. Kocia rodzina

3. Jestem wytrwały

4. Współpracuję

w grupie

5. Rozdaję radość

– wie, co to znaczy być wytrwałym i pracowitym w życiu,
– wie, do czego prowadzi wytrwałość i pracowitość, jakie korzyści mogą przynieść,
– potrafi współpracować z kolegami przy wykonywaniu zadania,
– jest świadomy swoich zainteresowań,
– wie, że kontakty z rówieśnikami przynoszą zadowolenie i radość,
– potrafi wymienić swoje obowiązki w domu rodzinnym.

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I EDUKACJA ZDROWOTNA

• gry i zabawy orienta-

cyjno-porządkowe

• zabawy naśladowcze

z czworakowaniem

• zabawy ze współćwi-

czącym – zabawy
i ćwiczenia w parach

• właściwe reagowanie

na sygnały słowne
i dźwiękowe

6

PROJEK

T nr 4

I. T

emat

pr

ojektu:

C

o

to znacz

y b

y

ć dzieln

ym czło

wiek

iem? K

o

ty

. Monogr

afia liczb

y 1

Rodzaj

edukacji

Liczba godzin

Numer jednostki

Zapis

w dzienniku

T

reści pr

ogr

amo

w

e

Ma

teriał

Wymagania

szcz

egółow

e podsta

wy

progr

amow

ej

Uwagi

o realizacji

Ocz

ek

iw

ane

osiągnięcia ucznia

polonisty

czno

-

-społeczna

21

9

–20

Ć

wicz

enia w opo

wia-

daniu na podsta

wie

histor

yjk

i obr

azk

o

w

ej

Wy

cieczk

a

T

ereski i tat

y

– cz

yli jak miło mogą

k

ończ

y

ć się k

łopoty

.

S

w

o

bodne w

y

po

wiedzi

na tema

t w

a

rt

ości –

dzielność

.

•

ć

wicz

enia w opo

wiadaniu na podsta

wie

hist

or

yjk

i obrazko

w

e

j,

•

w

d

rażanie do umiejętności ok

reślania

war

tości na podsta

wie w

y

raż

enia

dzielna

Ter

esk

a

,

•

ć

wicz

enia w słuchaniu na podsta

wie

wiersza

Tata

,

•

kształc

enie umiejętności analiz

y tr

eści

wiersza,

•

doskonalenie umiejętności w

ypo

wiadania

się na podan

y t

emat,

•

ć

wicz

enia dramo

w

e

– odg

ry

wanie sc

enek

z ż

ycia szkoły

,

•

ro

zwijanie umiejętności społeczn

ych

dzieci popr

zez w

spólną zaba

w

ę – zaba

w

y

int

e

g

rac

yjne

,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne – k

reślenie

po śladzie kształt

ó

w lit

er

opodobn

ych,

kolor

o

w

anie

,

•

doskonalenie koor

dynacji wzr

oko

w

o

-

-rucho

w

ej – dor

y

so

w

y

w

anie brakując

ych

element

ó

w na ilustracji –

K

ot,

elemen

tar

z

s.16–17

ć

w

. pol-społ

.

s.16

Teczk

a dodat-

ko

wa –

Kar

ty k

reat

ywne

– bilet do war-

tości

WY

TR

W

AŁ

OŚĆ

(s

. 46, f

ormat

A5)

5.3)

2)

1)

1.1)a,

b,

c

,

1.2) a b

.f

1.3)ac

•

zgłasza się do odpo

wiedzi

i chętnie zabiera głos na

forum k

lasy

,

•

zna imiona kolegó

w i koleża-

nek w k

lasie

,

•

zw

raca się do inn

ych kultural-

nie i g

rz

ecznie

,

•

potrafi

podać pr

zyk

łady dziel-

nego i w

ytr

wałego zacho

wa-

nia na podsta

wie ilustracji,

hist

or

yjk

i obrazko

w

ej oraz

własn

ych doświadcz

eń,

•

potrafi

odeg

rać pr

ostą sc

enkę

o charakt

er

ze

dramo

w

ym,

•

w

yk

azuje mot

y

w

ację do

podejmo

wania działań

i r

o

związ

y

w

ania pr

ost

ych

pr

oblemó

w

,

•

k

reśli po śladzie r

ó

żne kształ-

ty

, znak

i lit

er

opodobne

,

•

pisz

e po śladzie i samodziel-

nie w liniatur

ze

lit

er

ę

T

, t

,

•

ro

zpo

znaje uk

ład lit

er w w

y

-

razach:

ko

t,

buty

, la

tarka

,

•

cz

yta sylab

y

to

, ot

oraz w

y

ra-

zy globalnie

,

W

ar

tość: WYTR

W

AŁ

OŚĆ

7

1

2

1

R

az

em z

T

e

resą po

znaje

-

m

y

liter

ę

T

, t

. Ć

wicz

enia

w cz

ytaniu sylab

,

zr

ostó

w

liter

o

w

y

ch

i w

y

ra

zó

w z liter

ami

T

, t

.

•

wpr

o

w

adz

enie lit

er

y

T

, t

na podsta

wie

w

y

ra

zów

T

e

reska

i

ta

ta

,

•

ć

wicz

enia w cz

ytaniu met

odą analit

yczno

-

-synt

e

ty

czną, globalną oraz z w

ykor

zy

-

staniem element

ó

w met

ody sylabo

w

ej;

w

y

ra

zy:

ko

t,

buty

, la

tarka

,

•

ć

wicz

enia z

wiązane z

e spostr

zeganiem

wzr

oko

w

ym lit

er

y

T

, t

,

•

cz

ytanie sylab:

ot

, to

, To

,

•

doskonalenie analiz

y i synt

e

zy

słucho

w

o

–

wzr

oko

w

ej w

y

raz

ó

w

,

•

ć

wicz

enia na r

o

zluźnienie i uspokojenie

,

słuchanie muz

yk

i k

lasy

cznej

,

elemen

tar

z

s.18 –19

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela s

.10

5.2)

1.1)a

b,

c

,

1.2)a

b,

f

1.3)a

c

•

stara się r

o

zluźniać

, uspok

a-

jać

, w

yciszać

,

•

dokonuje analiz

y i synt

e

zy

głosko

w

ej oraz sylabo

w

ej

z w

ykor

zy

staniem funkcji

słucho

w

ej

,

•

stara się r

o

zluźniać

, uspok

a-

jać

, w

yciszać

,

•

akt

y

wnie ucz

estnicz

y w zaba-

wach t

emat

yczn

ych, w

ciela

się w r

ó

żne r

ole

,

•

ró

żnicuje element

y

na ob

-

razk

ach, w t

ym r

ó

żnicuje

połącz

enia lit

er

o

w

e o pr

zesta-

wionej kolejności lit

er

,

•

potrafi

uważnie słuchać pole

-

ceń naucz

yciela, obser

w

o

wać

sytuację na obrazku i w

sk

a-

zy

wać na błędy log

iczne w

e

w

sk

azan

ym kont

ekście

,

•

wie

, dlacz

ego chodzi do szko

-

ły i zna war

tość nauk

i,

•

wie dlacz

ego należ

y w ż

yciu

zdob

y

w

ać wiedz

ę i umiejęt-

ności;

1

22

Nauka pisania liter

y

„T

”, „t

”.

Ro

zmo

w

a

o w

ytr

w

ałości.

•

wpr

o

w

adz

enie lit

er

y

T

, t

pisanej

,

•

ro

zmo

wa o w

ytr

wałości,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne

,

•

ć

wicz

enia w pisaniu po

znan

ych lit

er

,

•

poszuk

iwanie pr

zy

k

ładó

w w

ytr

wałości,

na podsta

wie ilustracji oraz doświadcz

eń

dzieci,

ć

w

. pol

.-społ

.

17, 18

por

tf

olio

ucznia –

kar

ta nr 12

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela

s. 9

(ć

wicz

enia spo

-

str

zega

w

cz

ości)

5.2)

1.1)a

b,

c

,

1.2)a

b.

f

1.3)a

c

1

23

T

w

or

zenie r

ymó

w

.

Dosk

onalenie umiejęt-

ności słuchania

ze zr

o

zumieniem

na podsta

wie bajk

i

O tr

zech k

otk

ach

.

•

kształt

o

w

anie umiejętności analiz

y i syn-

te

zy

głosko

w

ej w

y

raz

ó

w

,

•

doskonalenie umiejętności uk

ładania

rymó

w i pr

ost

ych r

ymo

wanek

,

•

doskonalenie umiejętności słuchania z

e

zr

o

zumieniem polec

eń naucz

yciela

i w

ykon

y

w

ania polec

eń sło

wn

ych,

•

ro

zwijanie umiejętności pisania po

zna-

n

ych lit

er

,

ć

w

. pol

.-społ

.

s. 19

1.1)a

1.2)c

1,2)d

1.2)f

1.3)a

5.2)

8

1

24

Ć

wicz

enia w cz

ytaniu

po

znan

y

ch liter i w

y

-

ra

zów

.

W

y

po

wiadanie się na

tema

t w

ar

tości, jaką jest

nauka.

•

w

d

rażanie do samodzielnej zaba

w

y

dzieci

w k

ącik

ach t

emat

yczn

ych,

•

ró

żnic

o

w

anie wzr

oko

w

e połącz

eń lit

er

o

-

w

ych

to

, ot

; cz

ytanie globalne po

znan

ych

w

y

ra

zów

,

•

doskonalenie analiz

y i synt

e

zy

słucho

w

ej

w

y

raz

ó

w

, w

yodr

ębnianie w w

y

razie miej-

sca spółgłosk

i t

,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne – pisanie po

śladzie pier

w

sz

ych sylab

, samodzielne

pisanie w z

esz

ycie po

znan

ych lit

er

,

•

ć

wicz

enie umiejętności w

ypo

wiadania się

na t

emat

y

z

wiązane z ż

yciem szkoln

ym –

C

zemu służ

y nauk

a i chodzenie do szk

oły?

;

1.1) a b

,

1.2) a

b,

ma

tema

t.

-

-pr

z

yr

o

dnicza

1

4

C

o wiem

y o k

o

cie?

•

po

znanie budo

w

y ciała kota, jego z

w

ycza-

jó

w

, tr

ybu ż

ycia,

•

w

d

rażanie do opiek

i nad z

wier

zętami

domo

w

ymi,

ć

wicz

enia ma-

tema

t.-pr

z

y

-

ro

d.

s

. 19

6.1)c

•

w

ymienia cz

ęści ciała kota,

•

wie

, jak opieko

wać się kot

em,

•

licz

y element

y

zbior

ó

w

,

•

por

ządkuje zbior

y r

osnąc

o

i malejąc

o z

e względu na

liczbę element

ó

w

,

•

dor

y

so

wuje brakując

e

element

y

zgodnie z liczbą

k

ropek

,

•

w

sk

azuje zbiór z

e w

sk

azaną

liczbą element

ó

w

,

•

ro

zpo

znaje i odcz

ytuje c

yfr

ę

1

,

•

pisz

e po śladzie c

yfr

ę

1

,

•

podpisuje c

yfrą liczbę ele

-

ment

ó

w w zbior

ze

,

•

ok

reśla miejsc

e elementu

,

•

ry

suje linie po

ziome i pio

-

no

w

e

,

•

w

sk

azuje uk

ry

te

element

y

na

obrazku

,

•

naz

y

w

a i w

sk

azuje kolejne

miejsc

e zbioru;

1

13

P

or

ządk

o

w

anie zbior

ó

w

ze

względu na liczbę

elemen

tó

w

.

•

kształt

o

w

anie pojęcia liczb

y w aspekcie

k

ar

dynaln

ym i por

ządko

w

ym,

•

por

ządko

wanie zbior

ó

w

r

osnąc

o i male

-

jąc

o

,

ć

wicz

enia ma-

tema

t.-pr

z

y

-

ro

d.

s

. 20

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 14

7.2)a

7.1)d

1

1

4

P

rz

eliczanie elemen

tó

w

zbior

ó

w

.

•

doskonalenie t

echnik

i licz

enia element

ó

w

,

•

kształt

o

w

anie pojęcia liczb

y w aspekcie

k

ar

dynaln

ym i por

ządko

w

ym,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

•

kształc

enie spostr

zega

w

cz

ości,

ć

wicz

enia ma-

tema

t.-pr

z

y

-

ro

d.

s

. 21

7.2)a

7.1)d

9

1

15

W

pr

o

w

adz

enie liczb

y 1

i jej zapisu c

yfr

o

w

ego

.

•

wpr

o

w

adz

enie liczb

y

1

w aspekcie k

a

rd

y-

naln

ym,

•

ć

wicz

enia w pisaniu c

yfr

y

1

,

•

pr

zeliczanie element

ó

w

,

•

kształc

enie spostr

zega

w

cz

ości,

ć

wicz

enia ma-

tem.-pr

z

y

ro

d

.

– s

. 22–23

7.2)a

1

1

6

G

rupo

w

anie i pr

zelicza-

nie elemen

tó

w

.

•

wpr

o

w

adz

enie liczb

y 1 w aspekcie po

-

rządko

w

ym,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne

,

•

ok

reślanie miejsca element

ó

w w zbior

ze

;

ć

wicz

enia ma-

tem.-pr

z

y

ro

d

.

s. 24-25

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 15

7.2)a

7.1)d

zajęcia

techniczne

1

4

P

o

znanie zasady funk-

cjono

w

ania la

tark

i.

•

zapo

znanie z budo

wą i działaniem latark

i;

•

w

d

rażanie do umiejętnego posług

iwania

się latark

ą;

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela s

.10

KOT

Y

9.1)b

•

naz

y

w

a cz

ęści latark

i,

•

w

ymienia żar

ó

wkę i bat

erie

,

•

posługuje się latark

ą;

edukacja

plasty

czna

1

4

P

rojekto

w

anie super-

k

ota – w

y

cinanie ele

-

men

tó

w i łącz

enie ich

popr

zez sk

lejanie

.

•

po

znanie c

ech f

o

rm

y płask

iej

,

•

ro

zwijanie umiejętności obr

y

so

w

y

w

ania,

w

ycinania po linii i k

lejenia;

por

tf

olio

ucznia – super-

k

ot (kar

ta 9S)

4.1)

•

w

ycina nar

y

so

w

anego kota;

•

w

ycina posz

cz

ególne

element

y

– ocz

y,

nos

, wąsy

i kok

ar

dkę i obr

y

so

wuje je na

k

ar

tc

e z kolor

o

w

ego papieru

,

•

w

ycina nar

y

so

w

ane ele

-

ment

y,

•

pr

zy

k

leja dr

obne element

y

na ciele w

ycięt

ego kota;

edukacja

muz

y

czna

1

4

K

o

cia muz

yka – nauka

piosenk

i

K

o

cia samba.

•

nauk

a piosenk

i K

o

cia samba,

•

int

e

rpr

etacja rucho

wa piosenk

i K

o

cia

samba,

•

gra

fi

czn

y zapis melodii;

kar

ta

pr

ac

y nr 3

3.1

3.2

ważne

jest pr

zy

-

got

o

w

a-

nie w sali

miejsca

do ć

wi-

cz

eń ru-

cho

w

ych

i tańca

•

śpiewa piosenkę

K

o

cia

samba

,

•

popra

wnie w

ykonuje

ć

wicz

enia oddecho

w

e

,

•

zna uk

ład taneczn

y do

piosenk

i K

o

cia samba

;

10

zajęcia

k

omputer

o

w

e

2

4

K

olor

o

w

anie r

y

sunk

ó

w

– pr

aca w pr

ogr

amie

P

a

int

.

•

doskonalenie umiejętności włączania

i w

yłączania komput

era,

•

kształt

o

w

anie na

w

yku pr

zyjmo

wania

właściw

ej po

zy

cji siedząc

ej podczas prac

y

pr

zy komput

er

ze

,

•

kształt

o

w

anie umiejętności posług

iwania

się m

y

szą,

•

st

oso

wanie nar

zędzia pr

og

ramu

P

aint

–

Wypełnianie k

olor

em

;

8.1)

8.2)

•

włącza i w

yłącza komput

er

pod kontr

olą naucz

yciela,

•

pr

zyjmuje właściwą posta

w

ę

pr

zed komput

er

em,

•

posługuje się m

y

szą, tr

zy

-

mając w

ciśnięt

y jej lew

y

pr

zy

cisk

,

•

st

osuje met

odę

złap

, pr

zesuń

i upuść;

•

st

osuje nar

zędzie pr

og

ramu

P

aint

Wypełnianie k

olor

em

,

w

ykor

zy

stując

P

ole k

oloru;

w

y

cho

w

anie

fi z

y

czne

i edukacja

zdr

o

w

otna

3

10-

12

10. Gr

y i zaba

w

y

orien-

tac

yjno por

ządk

o

w

e

.

11. Zaba

w

y

naślado

w

-

cz

e z cz

w

or

ak

o

w

aniem.

12. Zaba

w

y

w par

ach.

•

ro

zwijanie umiejętności orientac

yjno

-

por

ządko

w

ych popr

zez g

ry i zaba

w

y

rucho

w

e

,

•

w

y

rabianie umiejętności r

eago

wania na

sy

g

nały sło

wne i dź

więko

w

e

,

•

w

d

rażanie do pr

zestr

zegania r

eguł ustalo

-

n

ych w zaba

wach,

•

kształt

o

w

anie siły popr

zez zaba

w

y z cz

w

o

-

rako

waniem,

•

doskonalenie w

spółprac

y w ć

wicz

eniach

popr

zez zaba

w

y

w parach.

10.1)

10.2)b

•

właściwie r

eaguje na sy

g

nały

sło

wne i dź

więko

w

e

,

•

st

osuje się do ustalon

ych

reguł i zasad w czasie zaba

w

i ć

wicz

eń,

•

w

ykonuje ć

wicz

enia na cz

w

o

-

rak

ach,

•

pr

zestr

zega r

eguł ustalon

ych

w zaba

wach,

•

w

ykonuje ć

wicz

enia w parach,

•

pra

widło

w

o

r

eaguje na

sy

g

nały poja

wiając

e się

w trakcie zaba

w

.

11

Dzień 1.

TEMAT DNIA: Czy jestem dzielny?

(2 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. zaj. tech.)

Zapis w dzienniku: Ćwiczenia w opowiadaniu na podstawie historyjki obrazkowej Wyciecz-
ka Teresy i taty – czyli jak miło mogą kończyć się kłopoty. Swobodne wypowiedzi uczniów
na temat wartości – dzielność. Poznanie zasady funkcjonowania latarki.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie, co to znaczy być odpowiedzialnym. Znacie ważne numery telefonów. Potraficie
układać opowiadania na podstawie historyjek obrazkowych. Potraficie słuchać muzyki i ba-
wić się przy niej. Wiecie, że imiona piszemy wielką literą.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– zna imiona kolegów i koleżanek w klasie,
– grzecznie i kulturalnie zwraca się do innych,
– potrafi podać przykłady dzielnego zachowania na podstawie historyjki obrazkowej

i własnych doświadczeń,

– wypowiada się na temat wiersza Tata czytanego przez nauczyciela,
– potrafi odegrać prostą scenkę o charakterze dramowym,
– kreśli po śladzie różne kształty i znaki literopodobne,
– wskazuje podaną głoskę w wyrazie,
– wie, na czym polega działanie latarki,
– bierze udział w zabawach,
– wymyśla przygody kota.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach poznacie Teresę i dowiecie się, jaka przygoda spotkała ją po jej
powrocie z wycieczki. Ułożycie opowiadanie o przygodzie Teresy na podstawie historyjki
obrazkowej. Przedstawicie przygodę Teresy w formie scenek. Będziecie podawać przykłady
dzielnych zachowań. Poznacie rodzaje latarek i zasady ich funkcjonowania. Wykorzystacie
latarki do różnych zabaw.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– ułożyć zdania dotyczące sytuacji przedstawionych na obrazkach,
– opowiedzieć o sytuacjach, w których wykazaliście się dzielnością,
– podać wyrazy, które rozpoczynają się głoską t,
– stosować się do zasad w zabawach ruchowych.

Pytania kluczowe

• Co to znaczy: być dzielnym człowiekiem?
• W jakich sytuacjach dzieci nie powinny starać się zachować dzielnie?
• Do czego może służyć latarka?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, Karty kreatywne – teczka
dodatkowa: bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ (s. 46); kot maskotka, rękawice, latarki, kocyk,
płyta CD – muzyka relaksacyjna (dźwięki lasu, śpiew ptaków), wiersz Tata

Marcina Brykczyń-

skiego, obrazki, które w swej nazwie mają literę t (np.: truskawka, tort, tornister, kotwica,
torebka, talerz, kot, samolot, traktor, tygrys, lampart), kartki dla dzieci z zapisanym zadaniem
domowym.

12

Przebieg zajęć

1

. Witam cię... – zabawa integracyjna.

• Nauczyciel mówi: Na początku zajęć przywitamy się mocnym uściskiem ręki. Podając ko-

ledze rękę, patrz mu w oczy, uśmiechnij się i powiedz: „Witam cię, Olku. Cieszę się, że jesteś
z nami”. Każde dziecko wita się z osobami: z ławki, siedzącą za nim, przed nim, po lewej
stronie, po prawej stronie.

2. Bilet wstępu do krainy WYTRWAŁOŚĆ – wprowadzenie do tematu zajęć.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby wyjęły bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ – to bilet do po-

znania kolejnej wartości. Każde dziecko podpisuje ją dowolnym sposobem – odciskiem
palca, podpisem, rysunkiem. Na kolejnych zajęciach dzieci będą uzupełniały swój bilet
wyrazami i obrazkami kojarzącymi się z wyrazami wytrwałość, dzielność.

3.

Co to znaczy, że ktoś jest dzielny? – swobodne wypowiedzi dzieci, argumentowa-

nie, wzbogacanie słownictwa.

• Dzieci odpowiadają na pytania: – Co to znaczy, że ktoś jest dzielny? – W jakich sytuacjach

dzieci mogą zachowywać się dzielnie? – W jakich sytuacjach udało wam się zachować dziel-
nie? (np. w czasie wizyty u dentysty, dostając zastrzyk, zostając sama/sam w ciemnym
pokoju, opiekując się młodszym rodzeństwem, nie bojąc się powiedzieć swojego zda-
nia, pokonując bez marudzenia długie trasy na wycieczkach, zażywając niesmaczne le-
karstwo).

• Nauczyciel uświadamia dzieciom, że: Każdy człowiek czegoś się boi, odczuwa przed czymś

lęk, obawę, nie chce czegoś zrobić. Różne są tego przyczyny, wynikają z charakteru czło-
wieka – może to być strach przed ośmieszeniem lub odrzuceniem. Niektóre lęki wydają się
niewielkie, np. lęk przed wystąpieniem na scenie, powiedzeniem wierszyka w klasie, ale dla
niektórych są poważnym problemem.

• Nauczyciel zadaje dzieciom pytania: – Czy dzielność znaczy to samo co odwaga? (dziel-

ność – odwaga – męstwo; trzeba mieć dużą odwagę, żeby przyznać się do błędu, winy;
odwaga potrzebna jest, gdy chcemy zapytać kogoś o drogę, godzinę czy poprosić kogoś
o pomoc). – W jakich sytuacjach dzieci nie powinny starać się być dzielne? (np. odmowa
udziału w bójce, odmowa koledze, który chce, abyśmy dokuczali koleżance, wyśmiewali
się z niej, odmowa założenia się z kolegą o to, czy uda się coś małego ukraść w sklepie).

4. Zabawa słowami – podawanie synonimów do wyrazu dzielny.

• Nauczyciel zwraca uwagę dzieci na rysunek zamieszczony na bilecie – WYTRWAŁOŚĆ.

Prosi, aby spróbowały podać inne znaczenie wyrazu dzielny. W miarę potrzeby pomaga
im pytaniami, uzupełnia ich wypowiedzi (odważny, waleczny, zaradny, mocny, wytrzyma-
ły, energiczny, bohaterski, rycerski, nieustraszony, wytrwały, śmiały, mężny, nieulękły). Pod-
kreśla, że wartości nie są widoczne. To coś, co każdy człowiek ma w środku. Są one pielę-
gnowane przez nasze dobre uczynki, rosną razem z człowiekiem, nie od razu są wielkie.

5. Tata – wypowiadanie się na temat wartości dzielność na podstawie wiersza.

• Nauczyciel czyta wiersz Tata.

Mój tata jest rycerzem,

Mój tata wszystko umie

Mój tata żyje w zgodzie,

choć nie ma srebrnej zbroi.

i tatą jest wspaniałym.

z wszystkimi dookoła.

Mój tata mówi szczerze

Mój tata mnie rozumie,

Mój tata sprawia co dzień,

i prawdy się nie boi.

bo sam był kiedyś mały.

że mama jest wesoła.

(M. Brykczyński, w: „Świerszczyk” nr 12, 2009.)

13

• Dzieci wypowiadają się na temat treści, kierowane pytaniami nauczyciela: – Jakie cechy

ma tata-rycerz? – Co to znaczy, że ktoś zachowuje się po rycersku? – Czy o tacie z wiersza
można powiedzieć, że jest dzielny? Dzieci uzasadniają swoje odpowiedzi.

• Dzieci przedstawiają w formie scenek sytuacje z życia szkoły: Kiedy udało mi się być dziel-

nym w szkole?

6. Spacer w wyobraźni – ćwiczenia ruchowe przy muzyce.

• Nauczyciel mówi: Na dzisiejszych zajęciach poznacie Teresę i jej rodzinę. Dowiecie się, co

jej się przydarzyło. Jaka przygoda spotkała ją i jej tatę. Jak się oboje zachowali. Tymczasem
zapraszam was na wycieczkę. Włącza muzykę (słychać śpiew ptaków).

• Dzieci słuchają muzyki i opowiadania nauczyciela oraz wykonują polecenia.

Maszerujemy dziarsko (marsz w miejscu). Zatrzymujemy się. Rozglądamy się wokół cie-
kawie (ręka na czoło). Kucamy i przyglądamy się małemu żuczkowi, który siedzi w trawie.
Wstajemy i idziemy dalej (marsz w miejscu). Z oddali słychać stukanie dzięcioła (nauczyciel
stuka). Zatrzymujemy się. Rozglądamy się wokół, wypatrując ptaka (ręka na czoło). Nasłu-
chujemy (ręka do ucha). Cieszymy się, bo zobaczyliśmy dzięcioła (podskoki i uśmiechy).
Idziemy dalej (marsz w miejscu). Nagle dobiega nas piękny śpiew ptaszka (uśmiechamy
się, ręka przy uchu). Zatrzymujemy się i siadamy w trawie (na krzesłach).
Dzieci jeszcze przez chwilę słuchają śpiewu ptaków.

7. Litery w moim imieniu – doskonalenie słuchu fonemowego.

• Nauczyciel wydaje polecenia związane z imionami dzieci, np.: Jeśli w twoim imieniu jest

głoska a krzyknij: hej! Jeśli w twoim imieniu jest głoska k, pomachaj do wszystkich. Jeśli
w twoim imieniu jest głoska o, uderz rękami o uda. Dziewczynki, w których imionach jest
głoska s, niech się uśmiechną. Chłopcy, w których imionach jest głoska e, niech klasną
w dłonie. Wszystkie dzieci, w których imionach jest głoska r, niech głośno ją wykrzykną.

• Nauczyciel pyta: – Czy w klasie jest dziecko, którego imię rozpoczyna się głoską t? (Jeżeli

tak, dziecko wychodzi na środek, kłania się i przedstawia: Mam na imię... Wszyscy biją
mu brawo i głośno wołają: Huraaa!). Nauczyciel mówi: Dzisiaj poznamy dziewczynkę
o imieniu Teresa. Dzieci wołają: Huraaa! Teresa!

• Nauczyciel prosi dzieci, aby wymieniły imiona, które rozpoczynają się głoską t. Dopowia-

da imiona rzadziej spotykane, np. Tamara, Tekla, Telimena, Tobiasz, Tycjan, Tytus. Dzieci
głośno sylabizują imiona, określają liczbę sylab, ustalają, które imię jest najdłuższe.

Logopeda radzi – słuch fonemowy

Słuch fonemowy to umiejętność różnicowania, rozpoznawania dźwięków mowy – fo-
nemów. Uczniowie opanowują umiejętność analizy słuchowej (czyli wyodrębniania
w mowie zdań, w zdaniach wyrazów, w wyrazach sylab, w sylabach głosek) oraz synte-
zy słuchowej (scalania np. wyrazów z sylab). Ćwiczenia można rozpocząć od wysłuchi-
wania głosek w nagłosie (początek) wyrazów. Trudniej jest dziecku wysłuchać głoskę
w śródgłosie (środek) czy wygłosie (koniec) wyrazu. Dlatego uczniom, którzy mają imio-
na z głoską t w śródgłosie można dać więcej czasu na wykonanie zadania lub pomóc,
wolno wypowiadając imię.

8. Opowiadanie o przygodzie Tereski na podstawie historyjki obrazkowej (praca

z elementarzem).

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

elementarz na s. 16–17.

Przedstawia im Teresę

(odczytuje wypowiedź Teresy – może to również przeczytać dobrze czytające dziecko).

14

• Dzieci wypowiadają się na temat sytuacji przedstawionych na kolejnych obrazkach.

Odpowiadają na pytania: – W jaki sposób Teresa pomagała tacie? – Dlaczego tata włożył
rękawice? – Jak myślicie, co babcia powiedziała, kiedy zobaczyła tatę i Tereskę z kotem na
rękach? – Co powiedział tata o Teresce? – Dlaczego tata uważał, że dziewczynka zachowała
się dzielnie? – Czy wam, jak Teresce, zdarzyło się być dzielnymi? W jakiej sytuacji? – Co teraz
musi zrobić Tereska? (pójść do weterynarza, dowiedzieć się, jak opiekować się kotem,
zaplanować swój dzień tak, aby mieć czas na nowe obowiązki związane z opieką nad
zwierzątkiem).

9. Scenki dramowe – przedstawianie historyjki obrazkowej, wykorzystanie wiado-

mości uzyskanych na zajęciach.

• Nauczyciel przygotowuje scenę: ławka to samochód, krzesło to koło. Dzieli dzieci na

czteroosobowe zespoły. Wyjaśnia im, że będą przedstawiały scenki na temat przygody
Tereski. Zwraca im uwagę, aby w swoim przedstawieniu uwzględniły rozmowy, z któ-
rych wynikać będzie, że Tereska zachowała się dzielnie.
Dzieci zabierają potrzebne rekwizyty (rękawice, latarkę, kocyk, kota maskotkę). Przydzie-
lają sobie role: Teresa, mama, tata, babcia. Przygotowują się do przedstawienia historyjki.
Dzieci przedstawiają swoje scenki. Każda grupa dzieci nagradzana jest brawami.
Uwaga! Dzieci mogą przedstawiać w parach scenki z dialogami: babcia – Teresa,
tata – Teresa.

10. Zabawy ruchowe z latarką – ćwiczenie spostrzegawczości.

Latarka – ręka. Każde dziecko trzyma latarkę, którą przyniosło z domu. Nauczyciel
wskazuje latarkę i mówi: latarka. Wskazuje rękę i mówi: ręka. Wskazuje sufit i mówi: su-
fit. Dzieci naśladują ruchy nauczyciela. Po kilku powtórzeniach nauczyciel pokazuje tak,
żeby zmylić dzieci, np. pokazuje sufit, a mówi: latarka. Dzieci mają pokazywać to, co
nauczyciel wymienia, nie to, co pokazuje. Przy kolejnych powtórzeniach, zwiększamy
tempo zabawy.
Latarka świeci. Nauczyciel włącza i wyłącza latarkę i wyjaśnia dzieciom zasadę zabawy.
Gdy latarka świeci – dzieci maszerują w miejscu, latarka gaśnie – dzieci stoją nierucho-
mo, latarka miga – dzieci wykonują pajacyki.

15

Latarkowe kotki. Dzieci swobodnie bawią się latarkami, kierują snop światła w dowolne
miejsca, światła „gonią się” po całej klasie. Na hasło nauczyciela, np. Drzwi! (...okno, tabli-
ca, sufit) dzieci kierują tam światła latarek.
Latarkowy tropiciel. Nauczyciel zawiesza w różnych miejscach klasy obrazki, których
nazwy zawierają głoskę t, np.: tornister, torebka, truskawka, talerz, kot, samolot, tort,
traktor, tygrys, lampart. Dzieci nazywają je i kierują na nie światła latarek. Gra muzyka
i światła latarek tańczą na suficie. Gdy muzyka milknie, nauczyciel podaje polecenia:
Latarkowy tropiciel znalazł obrazek, który w swej nazwie ma głoskę t. Latarkowy tropiciel
znalazł obrazek, który ma nazwę jednosylabową, w tej nazwie słychać t na początku itd.
Dzieci kierują światła swoich latarek na prawidłowy obrazek. Gra muzyka i światła lata-
rek znowu tańczą na suficie.

11. Dlaczego latarka świeci? – rozmowy o działaniu i wykorzystaniu latarek.

• Dzieci opisują wielkość, kolor i kształt latarek, które przyniosły do klasy. Opowiadają, jak

one działają (na baterie). Opowiadają, w jaki sposób korzysta się z latarek w ich domach.
Nauczyciel pokazuje dzieciom zasadę działania baterii w latarce, mówi o ułożeniu zna-
ków + i –.

• Dzieci oglądają baterie i latarki. Wyjmują baterie z latarek, następnie samodzielnie je

wkładają, zgodnie z instrukcją nauczyciela.

12. Zabawy muzyczno-ruchowe – naśladowanie zachowania kota, ćwiczenie aparatu

artykulacyjnego.

• Dzieci naśladują zachowania kotów zgodnie z poleceniami nauczyciela: robią koci

grzbiet, wyciągają pazurki (zamykają i otwierają dłonie), czyszczą futerko, zwijają się
w kłębek, mruczą, miauczą – głośno, cicho, leniwie. Dobierają się w pary. Jedno dziecko
to kot, drugie – jego właściciel. Kotki witają się ze swoimi właścicielami, ocierając się
o ich nogi. Kotki zasypiają – zwijają się na krześle w kłębek. Następnie dzieci zamieniają
się rolami.

• Kotki piją mleko, oblizują pyszczki (dziecko oblizuje dolną wargę, potem górną, języ-

kiem zatacza kółka wokół wargi dolnej i górnej, chowa i wysuwa język).
Dzieci śpiewają piosenkę Wlazł kotek na płotek na sylabach: miau, ta, te, ma, mo.

13.

Dorysowywanie brakujących elementów
na ilustracji Kot – doskonalenie koordynacji
wzrokowo-ruchowej

(ćw. pol.-społ., s. 16).

• Dzieci wskazują podobieństwa i różnice w ry-

sunkach kotów. Dorysowują brakujące elemen-
ty. Kolorują kota, który wygląda wg nich jak
superkot. Wymyślają imię dla wybranego przez
siebie kota.

• Dzieci podają inne wyrazy nazywające kota:

mały kotek, kociak, kiciuś, kocurek, małe kociątko,
kocię, duże kocisko, duży kocur.

• Dzieci opowiadają wymyślone przez siebie przy-

gody superkota (wszystkie opowieści nagradza-
ne są brawami).

14. Podsumowanie zajęć.

• Dzieci odpowiadają na pytania: – Co z dzisiej-

szych zajęć zapamiętam najlepiej? – Co na tych

16

zajęciach uważam za najważniejsze? – O czym nie wiedziałem/am, a dowiedziałem/am się
na dzisiejszych zajęciach? – Co mi się najbardziej podobało? – Co mogę przykleić lub nary-
sować na bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ?

Zadanie domowe
Nauczyciel rozdaje dzieciom zapisane na kartkach zadanie domowe: Porozmawiam
z rodzicami o tym, co znaczy słowo: dzielność. Nakleję (lub narysuję) na bilecie do wartości
WYTRWAŁOŚĆ trzy obrazki kojarzące się z dzielnością. Pomyślę, jak uzasadnić, dlaczego
wkleiłem/am dany obrazek. Przyniosę obrazek przedstawiający kota.

Dzień 2.

TEMAT DNIA: Kocia rodzina

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. przyr. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Razem z Teresą poznajemy litery T, t. Ćwiczenia w czytaniu sylab, zro-
stów literowych i wyrazów z literami T i t. Co wiemy o kocie? Porządkowanie zbiorów ze
względu na liczbę elementów.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie już, co to znaczy być dzielnym człowiekiem i rozumiecie, kiedy nie należy zachowy-
wać się dzielnie. Potraficie układać opowiadanie do historyjki obrazkowej. Wiecie, do czego
może służyć latarka.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– rozpoznaje litery t, T,
– wyróżnia

głoskę

t w nagłosie, śródgłosie i wygłosie,

– czyta

sylaby

to, ot,

– dokonuje analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej wyrazów,
– rozpoznaje układ liter w wyrazach: kot, buty, latarka,
– opowiada na podstawie ilustracji i własnych przeżyć, jak wygląda gabinet weterynarza,
– wykonuje album o kotach,
– wyróżnia części ciała kota,
– potrafi opowiedzieć, jak opiekować się kotem,
– przelicza elementy w zbiorze,
– układa przedmioty rosnąco i malejąco,
– porównuje liczebność zbiorów.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach poznacie litery t, T. Będziecie uczyć się czytać sylaby i wyrazy
z literami o, t. Dowiecie się, jak wygląda gabinet weterynarza i jak należy opiekować się
kotem. Porozmawiacie o różnych rasach kotów i poznacie budowę kota. Będziecie porząd-
kować przedmioty ze względu na ich liczbę – w kolejności malejącej i rosnącej – oraz po-
rządkować elementy ze względu na daną cechę.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– wypowiadać się na temat ilustracji,
– uważnie słuchać poleceń,
– podać przykłady wyrazów zawierających literę t,
– prawidłowo odczytywać wyrazy ot, to, oto,

17

– poprawnie

liczyć,

– stosować ustalone reguły w czasie zabaw.

Pytania kluczowe

• Co powinnam/powinienem wiedzieć, aby właściwie opiekować się kotem?
• Co to znaczy, że jestem cierpliwy/a?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, matem.-przyr. cz. 1, port-
folio nauczyciela s. 10, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ,
ilustracja przedstawiająca kota, karton po mleku, obrazki kotów przyniesione przez uczniów,
kartki z bloku, kredki świecowe i ołówkowe, mazaki, pudło z kolorowymi gazetami i reklama-
mi ze sklepów, klej (wikol), nożyczki, dziurkacz, wąska wstążka lub wełna, patyczki do lodów,
rurki do napojów – po dwie dla każdego dziecka, albumy z kotami, książki o kotach, kłębek
wełny (lub mała piłka) dla każdego ucznia, kolorowe szarfy, płyta CD – muzyka relaksacyjna,
kartki dla dzieci z zapisanym zadaniem domowym.

Uwaga! Przed zajęciami nauczyciel przygotowuje różne atlasy kotów i książki o kotach
(z obrazkami).

Przebieg zajęć

1. Nitko, nitko – zabawa muzyczno-ruchowa, ćwiczenie pamięci.

• Nauczyciel śpiewa z dziećmi piosenkę Nitko, nitko. Następnie informuje, że nauczą się

jeszcze jednej zwrotki, ale zamienią niektóre słowa.
Kotku, kotku, hej koteczku

– nauczyciel pokazuje obrazek z kotem, dzieci śpie-

wają

zakochałeś się w tym mleczku.

– każde dziecko obejmuje się ramionami

Słodkie mleczko ci się śni

– nauczyciel pokazuje karton mleka, dzieci głaszczą

się po brzuchach

smaczne mleczko ci się śni.

– nauczyciel pokazuje karton mleka, dzieci kładą

głowy na rękach

Dzieci śpiewają pierwszą zwrotkę piosenki i poruszają się między ławkami. Podczas
śpiewania drugiej zwrotki zatrzymują się i pokazują ruchem słowa piosenki.

2. Przedstawienie celów zajęć, sprawdzenie pracy domowej.

• Nauczyciel przypomina nazwę wartości, którą dzieci poznały na poprzednich zajęciach

WYTRWAŁOŚĆ. Podają cechy człowieka, którego można nazwać dzielnym. Pokazują, ja-
kie obrazki przykleiły na swoich biletach do wartości. Wyjaśniają, dlaczego takie obrazki
przykleiły. Wymieniają sytuacje, kiedy były dzielne.

• Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, czego będą się uczyły i co będą robiły na zajęciach (patrz:

Cele lekcji w języku ucznia i Nacobezu). Prosi, aby miały uszy i oczy szeroko otwarte,
czyli uważnie słuchały, obserwowały i często się zgłaszały do odpowiedzi.

3. Zabawy doskonalące słuch fonemowy – ćwiczenie w parach.

• Nauczyciel zadaje dzieciom pytanie: Jaką głoskę słychać na początku imienia dzielnej

dziewczynki, którą wczoraj poznaliście? Prosi dzieci, aby podzieliły kartkę z bloku na dwie
części przez złożenie jej na połowę. Następnie dzieci zabierają z pudła kolorowe gazety
(m.in. ulotki ze sklepów) i szukają w nich obrazków, w nazwie których słychać głoskę t.
Wycinają je i wklejają na kartkach z bloku zgodnie z instrukcją: po lewej stronie kartki
przyklej obrazki, w nazwach których słychać głoskę t na początku, po prawej stronie kartki

18

przyklej obrazki, w nazwach których słychać t na końcu. Dzieci wymieniają nazwy obraz-
ków, słuchają innych i starają się po nich nie powtarzać. Wszystkie kartki nauczyciel łą-

czy za pomocą zszywacza, tworząc klasową książeczkę.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

elementarz na s. 18

, przyjrzały się ilustracji

i poszukały na niej przedmiotów, w których na-
zwach ukryła się głoska t: tornister, latarka, kot,
taboret, auto, kwiat, termometr, Teresa, tata, buty.
Określają miejsce występowania głoski: na po-
czątku, w środku, na końcu wyrazu.

4. Tereska opiekuje się bratem – opowiadanie

treści obrazka kierowane pytaniami nauczy-
ciela, ćwiczenia w wypowiadaniu się.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby jeszcze raz przyjrzały

się uważnie ilustracji i odpowiedziały na pytania:
– Gdzie znajduje się Tereska? – Co robi? – Dlaczego
braciszek Tereski się uśmiecha? – Co powiedział-
by, gdyby potrafi ł już mówić? – Co tata przyniósł
Teresce? – Co znaczy wyciągnięty do góry kciuk
taty? (Tak trzymaj, zgadzam się, jest okej, pierw-
sza klasa, super, jesteś dobra, jesteś dzielna, jestem
z ciebie dumny itp.).

5. Zabawa Zgadzam się – nie zgadzam się – analiza słuchowa wyrazów.

• Nauczyciel wypowiada różne wyrazy. W jednych słychać głoskę t, a w innych nie. Jeżeli

w usłyszanym wyrazie występuje głoska t, dzieci podnoszą do góry kciuk, jeżeli nie, sie-
dzą nieruchomo.
Po zakończonej zabawie nauczyciel chwali dzieci. Wszyscy wszystkim biją brawo i wo-
łają też: Brawo!

6. Wprowadzenie litery T, t na wyrazach podstawowych: Teresa, tata.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy drukowane litery t, T oraz rysuje modele wyrazów tata,

Teresa. Pyta, ile jest sylab w tych wyrazach. Dzieci podchodzą do tablicy i zaznaczają
pionową kreską sylaby na modelach wyrazów. Następnie określają miejsce występowa-
nia litery t przez pokolorowanie odpowiedniej kratki na niebiesko. Mówią, ile razy litera
t występuje w wyrazach Teresa, tata.

• Dzieci układają z kredek literę T. Wykonują literę T z patyczków do lodów zgodnie

z instrukcją nauczyciela. Głośno wołają – Oto T. Oto T. Kto je zrobił? Właśnie TY. Z dwóch
patyczków, raz, dwa, trzy zrobiłeś/aś piękne T.

• Dzieci chodzą po klasie i kładą swoją literę obok tego przedmiotu, w którego nazwie

jest litera t.

7. Nitko, nitko – zabawa muzyczno-ruchowa, ćwiczenie pamięci.

• Nauczyciel śpiewa z dziećmi piosenkę, której nauczyły się na początku zajęć.

8. Ćwiczenia w czytaniu sylab i wyrazów z literą t.

• Nauczyciel pyta: Jaką literę ostatnio poznaliście? Spróbujcie ją połączyć z literą t. Jakie wy-

razy powstały? Dzieci podają sylaby i układają je z alfabetu ruchomego na tablicy. Gło-
śno je odczytują. Najpierw w kolejności wyeksponowanej na tablicy, potem wskazywa-
nej przez nauczyciela. Dzieci czytają sylaby i litery zapisane na płocie przedstawionym

19

w 

elementarzu na s. 19

– najpierw wolno, potem coraz szybciej. Pokazują palcem litery

i sylaby, które czytają.
Wszystkie dzieci głośno czytają tekst obrazko-
wo-literowy. Następnie indywidualnie czytają
tekst zgodnie z poleceniem: smutno, wesoło, ze
zdziwieniem, z zachwytem.

9. Kocurki – zabawa ruchowa.

• Nauczyciel mówi zdania, a uczniowie przedsta-

wiają je ruchem. Po zakończonej zabawie dzie-
ci mówią, jakie kotki wystąpiły w opowiadaniu
(małe, szare, białe, czarne).
Mały kocurek śpi w koszyku. Mały kocurek otwiera
oczka. Mały kocurek przeciąga się. Mały kocurek
pije mleko. Szary kocurek wyciąga pazurki. Szary
kocurek chowa pazurki. (zamykanie i otwieranie
rąk). Biały kocurek wygina grzbiet. Biały kocurek
chowa grzbiet. Czarny kocurek mruczy. Czarny ko-
curek miauczy. Czarny kocurek myje się. Czarny
kocurek cichutko poluje na myszy (chodzenie na

palcach).

10. W przychodni dla zwierząt – opowiadanie o pracy weterynarza na podstawie do-

świadczeń dzieci, ilustracji i rozmowy kierowanej pytaniami nauczyciela.

• Nauczyciel umawia się z dziećmi, że każde będzie machało do niego, gdy usłyszy zda-

nie, które do niego pasuje. Zdania: To jest ktoś,
kto lubi koty. To jest ktoś, kto zna budowę kota.
To jest ktoś, kto ma w domu kota. To jest ktoś, czyj
kolega (czyja koleżanka) ma w domu kota. To jest
ktoś, kto ma w rodzinie kota. To jest ktoś, kto wie,
czym bawią się koty. To jest ktoś, kto potrafi opie-
kować się kotem. To jest ktoś, kto wie, czym żywią
się koty. To jest ktoś, kto wie, jak nazywa się lekarz
zwierząt. To jest ktoś, kto był już kiedyś u wetery-
narza. To jest ktoś, kto wie, jak zachowują się zwie-
rzęta u weterynarza. To jest ktoś, kto zna kuzynów
kota. Po każdym zdaniu nauczyciel wybiera
jedno dziecko, które machało do niego, i prosi
o odpowiedź.

• Dzieci otwierają

ćw. matem.-przyr. na s. 19

i opo-

wiadają o sytuacji przedstawionej na ilustracji –
praca weterynarza. Opisują wygląd gabinetu.
weterynarza. Próbują odpowiedzieć na pytanie:
Jakich rad udzielił weterynarz chłopcu?

• Nauczyciel mówi: Wyobraźcie sobie, że to wy przyszliście do weterynarza. W tym dniu przy-

szli do niego z wizytą i inni właściciele kotków. Były tam: mały kocurek, malutkie kociąt-
ko i wielki kocur. Wszystkie miauczały przeraźliwie, prychały, wyginały grzbiety, wyciągały
pazurki. I nagle do sali wszedł pan weterynarz. Od razu wszystkie umilkły, wiedziały, że on
nic złego im nie zrobi. Weterynarz musi dobrze znać swoich pacjentów – wiedzieć, jak mają
zbudowane ciała, co lubią jeść, jakie mają zwyczaje. Czy i wy chcecie się tego dowiedzieć?

20

11. Tworzenie albumów o kocie – poznanie budowy ciała kota, kocich zwyczajów i try-

bu życia.

Uwaga! Nauczyciel kseruje dla każdego dziecka kartę z portfolio nauczyciela, s. 10.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby przygotowały 4 kartki z bloku i kredki. Każdą kartkę dzieci

składają na pół i przecinają, otrzymując w ten sposób 8 kartek do wykonania albumu
o kotach. Pracują wg instrukcji nauczyciela. Kolejno omawiane są strony tworzonego
albumu. Na podstawie posiadanej wiedzy, własnych doświadczeń i ilustracji dzieci opo-
wiadają o budowie, trybie życia i odżywianiu się kota. Nauczyciel poszerza ich wiedzę
o dodatkowe informacje. Dzieci przyklejają obrazki z portfolio lub rysują je same.

Album
Strona tytułowa – dzieci przyklejają obrazek kota lub różnych kotów (zadanie domo-
we: jeżeli ktoś zapomniał – przyklei obrazek w domu). Kto potrafi, podpisuje KOT – KOTY
(napis na tablicy).
Strona 1. – BUDOWA KOTA. Dzieci nazywają i wskazują poszczególne części ciała
zwierzęcia: głowę, tułów, cztery łapy zakończone pazurami; pod łapkami miękkie po-
duszeczki, dzięki którym potrafi chodzić cichutko; ogon, uszy, oczy, wąsy; ciało pokryte
sierścią. Przyklejają z portfolio obrazki przedstawiające łapę kota ze schowanymi i wy-
ciągniętymi pazurkami. Rysują trzy głowy kota. Na pierwszej – źrenice w oczach kota
są duże i okrągłe – takie są w nocy (księżyc); na drugiej – to wąskie szparki – takie są
w dzień (słońce); na trzeciej – źrenice są poszerzone – jest mrok. Na każdej z tych głów
dzieci zaznaczają wyraźne wąsiki. Próbują odpowiedzieć na pytanie: Do czego kotu po-
trzebne są wąsy?
W miarę potrzeby nauczyciel poszerza wypowiedzi dzieci. Proponuje im wykonanie do-
świadczenia: Każde dziecko staje na czworakach i wkłada sobie między nos i usta dwie
rurki do napojów. Przytrzymuje je tak, aby nie wypadły. Wszystkie dzieci chodzą mię-
dzy krzesłami i ławkami. Opowiadają, co zauważyły. Wnioski: rurki dotykały nóg krzeseł
i ławek zanim dziecko zdążyło o nie zawadzić. Dzięki wąsom kot może szybko poruszać
się w ciemności.

(Na podst.: R. Corbella Paciotti, L. Cima, Eksperymenty i zabawy, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2002)

Strona 2. – RASY KOTÓW. Dzieci przyklejają z portfolio (pod kierunkiem nauczyciela)
obrazki przedstawiające rasy kotów: syjamski, szkocki zwisłouchy. Nauczyciel opowiada
o nich. Dzieci oglądają je w atlasach kotów.
Strona 3. – ODŻYWIANIE SIĘ KOTA. Dzieci rysują produkty, którymi żywi się kot (np.:
mięso, jaja, ryba, woda w miseczce, mleko, puszka z mięsem, sucha i mokra karma
w miseczkach, trawa w doniczce, fasolka, marchew, pomidor, mysz, ptak).
Strona 4. – OPIEKA NAD KOTEM. Obrazki przedstawiające akcesoria potrzebne do
opieki nad kotem.
Strona 5. – ZABAWY KOTA. Różne przedmioty, którymi bawi się kot – papierowa torba,
wypchana skarpeta, tekturowa rolka po ręczniku papierowym lub papierze toaletowym,
kulka zrobiona z papieru lub folii, kłębek wełny itp.
Strona 6. – KOTKA I KOCIĘTA. Kotka z kociętami (obrazki z portfolio). Rodzi się od 4 do
6 kociąt.
Strona 7. – KREWNI KOTA. Dzieci wycinają i przyklejają obrazki: lwa i tygrysa z kartki
otrzymanej od nauczyciela.
Nauczyciel robi dziurkaczem otwory w każdym albumie. Dzieci łączą kartki wstążką lub
warkoczykami z zaplecionych trzech nitek wełny.
Uwaga! Dzieci mogą w domu wzbogacić swoje albumy o dodatkowe ilustracje
i kartki z informacjami na temat kotów.

21

12. Myślę, więc odpowiem sam – pytania problemowe.

• Dzieci kolorują w

ćw. matem.-przyr., na s. 19

, akcesoria potrzebne do opieki nad kotem.

Uzasadniają, dlaczego je pokolorowały.

• Nauczyciel zadaje pytania. Dzieci najpierw dyskutują w parach, a potem zgłaszają się do

odpowiedzi. Każda poprawna odpowiedź nagradzana jest brawami. Pytania: – Dlacze-
go kot potrafi wdrapać się na drzewo, a pies tego nie potrafi ? – Do czego służą kotu wąsy?
– Dlaczego kot poluje w nocy? – Czy to prawda, że czarny oznacza nieszczęście? – Dlaczego
kot nie może być wegetarianinem? – Czy koty zawsze spadają na cztery łapy? – Co to zna-
czy: mieć koci chód? – Jak wyjaśnisz powiedzenia:
Gdy kota nie ma, myszy harcują; W nocy wszystkie koty są czarne; Żyje jak pies z kotem?

13. Kocie rodziny – liczenie elementów zbiorów, porównywanie

(ćw. matem.-przyr., s. 20).

• Na podstawie ilustracji dzieci liczą i odpowiadają na pytania: Ile kocich rodzin jest na ob-

razku? Ile kociąt jest w każdej rodzinie? W której ro-
dzinie jest najmniej, a w której – najwięcej kotów?
Ile jest kotów w środkowej rodzinie, ile – w pierw-
szej, a ile – w ostatniej? Stawiają krzyżyk przy ko-
ciej rodzinie, która razem ma 5 ogonów.

14. Kłębek i ja – zabawa ruchowa przy muzyce,

ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej.

• Słychać nagranie muzyki relaksacyjnej. Na każ-

dej ławce leżą kłębki wełny. Nauczyciel wyko-
nuje ruchy, które powtarzają za nim wszyscy
uczniowie: przeciąga się; rozgląda się wokół sie-
bie (ręka na czole); zatrzymuje wzrok na kłębku
wełny leżącym na ławce; podrzuca kłębek do
góry i łapie go; przekłada kłębek z ręki do ręki;
przekłada kłębek wokół siebie; kładzie kłębek na
prawej dłoni i podnosi go do góry; to samo na
lewej dłoni; kładzie kłębek na dwóch złączonych
dłoniach i podnosi go do góry; przekłada kłę-
bek pod lewym udem: to samo pod prawym. Dzieci spacerują po sali. Podczas przerwy
w muzyce zatrzymują się, kładą kłębki przed sobą i je przeskakują. Gdy gra muzyka,
ponawiają ćwiczenie.
Uwaga! Zamiast kłębków wełny mogą być piłeczki.

15. Przeliczanie kłębków wełny – zabawy matematyczne w kręgu.

• Dzieci głośno liczą wszystkie kłębki w klasie. Układają kłębki (lub piłeczki) w „koszykach”

(kolorowe szarfy lub koła hula-hoop). Do pierwszego kładą jeden kłębek, do drugiego
– dwa, do trzeciego – trzy itd., do każdego kolejnego koszyka o jeden kłębek więcej.
Nauczyciel wymienia imiona dzieci, a te wkładają kłębki.

• Nauczyciel miesza „koszyki”. Dzieci wskazują, w którym koszyku jest najwięcej, a w któ-

rym – najmniej kłębków wełny. Za każdym razem dzieci głośno przeliczają kłębki.
Ćwiczenie z kłębkami wełny w koszyku – samodzielne wykonanie zadania w

ćw. matem.-

przyr., na s. 20

.

22

16. Rysowanie myszek zgodnie z podanym warunkiem – o jeden więcej

(ćw. matem.-

-przyr., s. 20)

.

• Nauczyciel czyta dzieciom polecenie dotyczące myszek. Pyta dzieci, czy wiedzą, jak je

wykonać. Dzieci, które samodzielnie potrafi ą wykonać zadanie, wykonują je. Te, które
mają problem zgłaszają się i wykonują ćwiczenie pod kierunkiem nauczyciela.

17. Posumowanie zajęć – samoocena uczniów.

• Nauczyciel wymienia czynności i umiejętności zdobyte na zajęciach, np.: Potrafi ę wy-

mienić wyrazy z głoską t. Znam wyrazy jednosylabowe rozpoczynające się głoską t.
Wiem, jak wygląda litera t mała i T wielka. Potrafi ę rozpoznać literę t, T wśród innych li-
ter. Prawidłowo przeczytałem/am wyrazy to, oto, ot. Wiem już, jak opiekować się kotem.
Potrafi ę wymienić przynajmniej trzy produkty, którymi żywi się kot. Potrafi ę powiedzieć,
na czym polega praca weterynarza. Poprawnie dzisiaj liczyłem/am. Zapamiętałem/am
i śpiewałem/łam piosenkę o kotku.
Dzieci odpowiadają: TAK – podnosząc kciuk do góry (to potrafię), lub NIE – siedząc bez
ruchu (czyli: to jest jeszcze dla mnie trudne).

Zadanie domowe
Nauczyciel rozdaje dzieciom zapisane na kartkach zadanie domowe: Narysuję szlaczek –
koty – według podanego wzoru

ćw. matem.-przyr., s. 19

. Wykonam szlaczek najpiękniej jak

potrafię. Pokażę rodzicom wykonany na lekcji album o kotach. Opowiem, czego się dzisiaj
nauczyłem/łam. Mogę uzupełnić swój album dodatkowymi obrazkami.

Informacje dla nauczyciela – KOTY

• Wiadomości ogólne: Najważniejszy narząd zmysłu kota to wąsy. Informują one zwie-

rzę o najmniejszym dotknięciu, reagują na najsłabsze wibracje powietrza powstające
na brzegach przedmiotów, stąd fachowa nazwa – wibrysy. Dzięki nim kot swobodnie
porusza się w ciemnościach. Kot należy do czyścioszków, często się myje, liżąc swoje fu-
terko szorstkim językiem. Mycie łebka wykonuje następująco: najpierw liże wewnętrzną
stronę łapy, a potem myje nią łebek. Kot musi systematycznie ostrzyć sobie pazury, np.
o pnie drzew. Gdy przebywa tylko w domu, trzeba kupić mu tzw. drapaczkę, żeby nie
niszczył mebli. Kot zazwyczaj poluje w nocy. Przy jasnym świetle jego oczy wyglądają
jak wąskie szparki, w mroku rozszerzają się, a w ciemnościach są duże i okrągłe.

(Na podst.: R. Köthe, Koty, Wyd. Atlas, Wrocław 1996)

• Rasy: Koty mają różnobarwne futra – od bieli poprzez żółty, rudy, popielatoniebieski,

brązowy do czarnego. Różne są też wzory na futrze – mniejsze i większe cętki, kropki,
pasma, cieniowania, plamy. Włosy futra mogą być różnej długości i faktury – od bardzo
krótkich (są też koty bezwłose) do bardzo długich i gęstych, gładkie lub kręcone. Oczy
występują w trzech kolorach: żółtym, zielonym i niebieskim. Koty żyjące dziko w natu-
ralnym środowisku mają barwy ochronne, które pozwalają im wtopić się w otoczenie.
Człowiek poprzez krzyżowanie wybranych odmian stworzył określone wzory, kolory
i rodzaje włosów. W ten sposób powstały różne rasy kotów.

(Na podst.: R. Köthe, Koty, Wyd. Atlas, Wrocław 1996)

Kot kartuski – ma dużą głowę i żółte bądź pomarańczowe oczy.
Są to koty bardzo inteligentne, łatwo się uczą, np. włączania radia, otwierania drzwi. Na-
wet jako dorosłe osobniki uwielbiają zabawę, potrafią aportować jak psy. Zwykle wiążą
się z jedną osobą i często chodzą za nią po całym domu. Nie są agresywne, są przyjazne
wobec dzieci i innych zwierząt. Przepadają za pieszczotami. Miauczą bardzo rzadko, za
to bardzo głośno mruczą.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kot_kartuski

23

Kot birmański – jego cechą charakterystyczną są białe skarpetki.
To koty bardzo przyjacielskie i życzliwe w stosunku do ludzi. Są inteligentne i pojętne,
żywe i towarzyskie, ale też ogromnie uparte, potrafią domagać się swego. Świetnie po-
rozumiewają się z innymi domowymi zwierzętami, bardzo lubią dzieci. Wobec obcych
są raczej nieufne, przywiązują się do jednego, wybranego przez siebie członka rodziny.
Nie lubią samotności i potrzebują towarzystwa ludzi.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kot_birmański

Kot syjamski – ma jasnoniebieskie oczy.
Są to zwierzęta pełne temperamentu, bardzo inteligentne, odważne, łatwo się uczą. Ich
duża aktywność sprawia, że nie lubią być pozostawiane na zbyt długo same. Przy ich
temperamencie korzystny jest duży wybieg, najlepiej kiedy mają do dyspozycji dom
i ogród. Koty te czasami zachowują się samowolnie i miewają zmienne nastroje. Silnie
przywiązują się do jednego członka rodziny i nie zawsze liczą się z resztą domowników.
Stosunkowo dobrze traktują dzieci. Są bardzo „rozmowne” i wyróżniają się mocnym gło-
sem. Dzięki ich zdolnościom i cechom charakteru można nauczyć je wielu rzeczy.

http://www.cats.alpha.pl/syjamskie.htm

Kot szkocki zwisłouchy – znany od 1966 roku.
To koty bardzo sympatyczne i przyjazne. Lubią zabawę, są bardzo przymilne, łagodne,
zrównoważone, spokojne, o umiarkowanym temperamencie. Bardzo przywiązują się do
całej rodziny, ale najczęściej wybierają sobie na przyjaciela jedną osobę. Nie są natrętne
w domaganiu się pieszczot. Najczęściej żyją w zgodzie z innymi zwierzętami domowy-
mi. Mimo że nie są zbyt skoczne, uwielbiają polować.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Szkocki_zwis%C5%82ouchy

• Pożywienie: Ponieważ koty są drapieżnikami, podstawowym ich pożywieniem jest

mięso. Potrzebują go, aby zachować zdrowie i dobrą kondycję. Mięso, mleko, jaja, ryby,
sucha i mokra karma zapewniają im odporność na choroby i dobrą kondycję. Jajka – tyl-
ko gotowane i nie każdego dnia. Mleko piją tylko kocięta, u dużych może wywołać bie-
gunkę. Ryby i mięso – zawierają tłuszcze i witaminy warunkujące piękne futerko. Ryby
– nie za dużo, bez ości, surowe, gotowane lub z puszki, z jajem, mlekiem lub z serem.
Koty jedzą też ryż, ziemniaki, płatki zbożowe, warzywa (np. fasolkę, marchew, ogórki,
pomidory, szpinak, groszek), które powinny być ugotowane i dodawane do posiłków.
Koty jedzą w małych porcjach, dość często, raczej wieczorem i w nocy, kończą posiłek,
gdy są najedzone. Lubią urozmaicone jedzenie. Koty żyjące w otoczeniu przyrody zręcz-
nie łapią myszy, młode szczury, ptaki, a nawet ryby i płazy. Chętnie jedzą trawę – jest
w niej dużo związków mineralnych i działa jak środek wymiotny pomagający usuwać
kłębki włosów, które tworzą im się w żołądkach z połykanej podczas lizania sierści. Koty
trzymane w domu zjadają liście niektórych roślin doniczkowych, warto więc posiać tra-
wę lub zboże w osobnej skrzyneczce albo kupić doniczkę z kocimiętką. Należy również
zadbać, by naczynia – miseczka itp. – były zawsze dokładnie wymyte.
Bez odpowiedniego pożywienia koty chorują, ich sierść staje się szorstka i matowa.

• Opieka nad kotem to dbanie o szczepienia, czystą kuwetę, o to, żeby nie miał pcheł,

kleszczy, także czyszczenie uszu, oczu, zębów, obcinanie pazurów. Większość kotów nie
lubi kąpieli, ale są wyjątki. Koty kąpie się, używając specjalnych szamponów, tylko wte-
dy, gdy tego wymagają, np. po kuracji maścią, ubrudzeniu się w błocie. Koty poświęcają
zabiegom pielęgnacyjnym sporą część dnia, jednak i tak sierść kotów wymaga szczot-
kowania, długowłosych – codziennie, szczególnie w okresie zimowym, gdy grzeją ka-
loryfery; krótkowłosych – dwa razy w tygodniu. Warto zaopatrzyć się też w smycz do
chodzenia na spacery i specjalny koszyk przydatny w podróży.

24

• Zabawy: Zabawki kota to m.in. papierowa torba, skarpeta wypchana kocimiętką, tektu-

rowa rolka po ręczniku papierowym lub papierze toaletowym, kulka zrobiona z papieru
lub folii, kłębki. Odpowiednio podrzucone piłeczki, kawałki sznurka czy drucika skłonią
kota do imponujących wyskoków. Pusta wanna kąpielowa to arena do zabaw z piłką.
Bieganie po domu za owadami to również fascynująca zwierzę rozrywka. Kłębki wełny.

• Kotka i kocięta: Kotka może rodzić kocięta dwa razy w roku, zwykle jest ich troje–czworo.
• Ciekawostki:

Czarne koty przynoszą pecha – to jeden z najbardziej znanych przesądów. Z całko-
witą pewnością można powiedzieć, że jeśli komuś czarny kolor przyniósł pecha, to
tylko kotom – np. częściej niż inne giną nocą pod kołami samochodów. W średnio-
wieczu ciemne koty palono na stosach razem z kobietami uznanymi za czarownice.
A np. w Anglii uważa się odwrotnie – że czarne koty przynoszą szczęście. Ponadto wielu
właścicieli czarnych czworonogów twierdzi, że są one najinteligentniejsze.

http://tenkot.blog.onet.pl/

Koty mruczą tylko wtedy, gdy są zadowolone. Podobnie jak merdanie ogonem psów,
tak mruczenie kotów jest ich cechą charakterystyczną i jednym z powodów, za które je
kochamy. To ich sposób komunikacji – kotka mruczeniem uspokaja kocięta, a dorosłe
osobniki przekazują sobie przyjacielskie informacje. Nasze czworonogi mruczą, gdy je
trzymamy na kolanach i głaskamy, dając nam znak, że taki bliski kontakt sprawia im
radość i daje poczucie bezpieczeństwa. Wsłuchując się w kocie mruczenie, możemy roz-
różnić jego rytm, natężenie, głośność, w zależności od sytuacji. Wystarczy posłuchać, jak
rytmicznie, monotonnie mruczy kot, gdy zasypia, a jak donośnie i uparcie wtedy, gdy
domaga się jedzenia. Warto wiedzieć, że mruczenie może oznaczać ból – jest wówczas
długie i głośne – wywołany cierpieniem przy porodzie, chorobą czy zranieniem.

http://tenkot.blog.onet.pl/

Kot zawsze spada na cztery łapy. Opinię tę koty zawdzięczają zmysłowi równowagi
znajdującemu się w uchu środkowym. Narząd ten podczas spadania przekazuje do mó-
zgu precyzyjne dane o położeniu głowy względem ziemi. Właściwe ustawienie głowy
sprawia, że koty nie upadają na nią tylko na łapy. Znane są opowieści o wielkich wy-
sokościach, z jakich koty spadały i wychodziły z tego bez szwanku, jednak trzeba mieć
świadomość, że zwierzęta te nie są niezniszczalne. Niejednokrotnie po takich wypad-
kach cierpią na wewnętrzne urazy, których możemy nie zauważyć. To wysportowane,
ale bardzo delikatne stworzenia. Jeśli mamy na uwadze ich bezpieczeństwo, lepiej oto-
czyć balkon ochronną siatką i nie wystawiać ich zdolności spadania na cztery łapy na
próbę.

http://tenkot.blog.onet.pl/

Dzień 3.

TEMAT DNIA: Jestem wytrwały

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Nauka pisania litery t, T. Rozmowa o wytrwałości. Przeliczanie elemen-
tów zbiorów.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia

Wczoraj stworzyliście książeczki o kotach. Potraficie wymienić części ciała kota, wiecie, czym
się odżywia i jak należy się nim opiekować. Poznaliście krewnych kota domowego. Wiecie,
jak nazywa się lekarz zwierząt. Poznaliście litery t, T i potraficie czytać sylaby z literami o, t.
Potraficie przeliczać różne elementy.

25

Cele nauczyciela. Uczeń:

– pisze po śladzie i samodzielnie w liniaturze litery t, T,
– wskazuje przykłady wytrwałości na podstawie ilustracji i własnych doświadczeń,
– porządkuje zbiory ze względu na ich liczbę,
– rysuje w rytm muzyki kłębki wełny,
– porządkuje zbiory wg podanych warunków,
– porównuje liczbę elementów w zbiorach.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj będziecie ćwiczyć pisanie liter t, T. Będziecie rozmawiać o wytrwałości i wskazywać,
kiedy i w jakich sytuacjach byliście wytrwali. W rytm muzyki narysujecie kolorowe kłębki
wełny, które pomogą wam w liczeniu.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– prawidłowo napisać litery t, T po śladzie i samodzielnie w liniaturze,
– wykonywać zadania zgodnie z poleceniem,
– wypowiadać się zdaniami na temat wytrwałości.

Pytania kluczowe

• Co to jest wytrwałość?
• Dlaczego warto być w życiu wytrwałym?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1, ćw. pol.-społ., cz. 1,
portfolio ucznia karta 12, Karty kreatywne – Teczka dodatkowa: bilet do wartości WYTRWA-
ŁOŚĆ, albumy o kotach wykonane przez dzieci, płyta CD z muzyką relaksacyjną, patyczki,
kartki z bloku, kredki pastelowo-świecowe, taśma malarska do przyklejenia kartek do ławek.

Uwaga! Przed zajęciami nauczyciel przygotowuje miejsce z napisem Świat kotów na
wyeksponowanie albumów o kotach.

Przebieg zajęć

1. Świat kotów – tworzymy klasową wystawę albumów o kotach.

• Nauczyciel pyta dzieci, czy pokazały rodzicom albumy o kotach i opowiedziały, czego

się nauczyły.
Dzieci mówią, co najbardziej utkwiło im w pamięci z wczorajszych zajęć. Pokazują, co
wkleiły do swoich albumów, czy uzupełniły je o dodatkowe kartki. Nauczyciel chwali je
za wykonaną pracę. Wszyscy wszystkim biją brawo i kładą swoje albumy na przygoto-
wanym do tego celu miejscu – tworzą wystawę.

• Nauczyciel mówi dzieciom, co będą robiły na dzisiejszych zajęciach (patrz cele). Zwraca

uwagę na to, że dzielność to również wytrwałość, niezniechęcanie się przeszkodami lub
błędami, cierpliwość. Pyta dzieci, czy były wytrwałe w tworzeniu albumu. Zatem każde
z nich może na bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ narysować miniaturkę albumu.

2. Nitko, nitko – zabawa muzyczno-ruchowa.

• Nauczyciel i dzieci śpiewają pierwszą i drugą zwrotkę piosenki. Po drugiej zwrotce na-

uczyciel pyta: – Kto znalazł kotka? – Z kim Teresa uratowała kotka? – Jak zachowała się
Tereska? – W co Tereska zawinęła kotka? – Dokąd Tereska zabrała kotka?
Dzieci odpowiadają na pytania, a następnie powtarzają trzecią zwrotkę piosenki – naj-
pierw wolno, potem sylabizując tekst, następnie szeptem, półgłosem, na koniec głośno
śpiewając.

26

To Tereska go znalazła, dzielnie się zachowała.
W ciepły kocyk zawinęła i do domu zabrała.

3. Rysowanie po śladach, kolorowanie samochodu taty Tereski – ćwiczenia małej mo-

toryki.

• Nauczyciel pyta, gdzie Teresa znalazła kotka.

Prosi dzieci, aby otworzyły

ćw. pol.-społ. na

s. 18

i zgodnie z kierunkiem wskazywanym

przez strzałkę narysowały samochód. Następ-
nie każde dziecko wybiera dowolny kolor kredki
i starannie koloruje rysunek. Podczas kolorowa-
nia dzieci słuchają spokojnej muzyki relaksacyj-
nej. (Dziecko, które już skończyło kolorowanie
spaceruje po klasie i przygląda się pracy innych
dzieci).

4. Rozmowy o wytrwałości – ćwiczenia w wypo-

wiadaniu się na podstawie ilustracji.

• Nauczyciel chwali dzieci za wytrwałą pracę.

Prosi, aby obejrzały ilustracje i powiedziały, któ-
rym dzieciom należą się medale za wytrwałość
i dlaczego. Dzieci uzasadniają swoje opinie.
Przyklejają medale chłopcu, który zbudował
wielki dom, dziewczynce, która wytrwale hodowała kwiatek, chłopcu, który namalował
obrazek, oraz sobie, za wytrwałą pracę przy pokolorowaniu samochodu taty.
Pozostałe dzieci na obrazkach wytrwale się bawią, ale czy należy im się za to medal?

• Nauczyciel zadaje pytania: – Co to znaczy, że ktoś

jest wytrwały? Co to jest wytrwałość? (ktoś jest
mocny, odważny, do końca wykonuje zaczętą
pracę: to motywacja do działania, silna wola,
chęć robienia czegoś, samodyscyplina, niepod-
dawanie się i doprowadzanie pracy do końca,
wyznaczenie celu i dążenie do niego). – Czy
warto być wytrwałym? Dlaczego?

• Dzieci podają przykłady z ich życia, kiedy dzię-

ki swojej wytrwałości coś osiągnęły. Rysują
szlaczek, próbując nie odrywać ręki w czasie
rysowania –

ćw. pol.-społ., s. 17

. Następnie na-

zywają obrazki i wskazują liczbę głosek w tych
nazwach. Odpowiadają na pytanie: W nazwie
którego obrazka występuje głoska t?

5. Nauka pisania liter T, t –

ćw. pol.-społ., s. 18.

• Nauczyciel obok liter drukowanych pisze na ta-

blicy kilka razy wielką i małą literę – t, T.
Dzieci obserwują uważnie sposób pisania litery. Porównują litery drukowane z pisany-
mi, małą i wielką. Zwracają uwagę na ich kształt.

• Dzieci ćwiczą pisanie liter w powietrzu, gumką na ławce, na plecach kolegi i wreszcie po

śladzie w ćwiczeniach. Nauczyciel zwraca uwagę na to, że imiona piszemy wielką literą.
Uwaga! Dzieci piszą w ćwiczeniach ołówkiem.

27

6. Kolorowe kłębki wełny – rysowanie w rytm muzyki pętelek, koordynacja wzroko-

wo-ruchowa, przeliczanie elementów, porównywanie.

• Dzieci przyklejają taśmą malarską kartki do ławki (każda kartka musi być przypięta na

czterech rogach tak, aby nie poruszała się w czasie pracy). Następnie przygotowują kred-
ki pastelowo-świecowe. Wybierają jeden z czterech kolorów – czerwony, zielony, żółty,
niebieski. W rytm muzyki rysują na kartkach kolorowe pętelki, tworząc kłębki wełny.
Potem je wycinają. Odpowiadają na pytania: – Ile jest kłębków zielonych? Ile jest kłębków
niebieskich? – Ile jest kłębków czerwonych? – Ile jest kłębków żółtych? – Ile dziewczynek ma
kłębki niebieskie, a ile ma czerwone? – Ilu chłopców ma kłębki czerwone? – Których kłębków
jest najwięcej, a których – najmniej? – Ile jest małych kłębków, a ile – dużych? Dzieci same
podają, o co można jeszcze zapytać.

• Dzieci układają na podłodze szlaczek z określonym rytmem, np. dwa kłębki zielone, dwa

czerwone, jeden żółty i jeden czerwony itd.
Uwaga! Nauczyciel chowa do pudełka wycięte rysunki kłębków wełny – przydadzą
się następnego dnia.

7. Rysowanie desek w płocie – praca z

ćw. matem.-przyr., s. 21

, pod kierunkiem na-

uczyciela, utrwalanie pojęć tyle samo, o ile więcej.

• Dzieci rysują brakujące deski w płocie zgodnie z liczbą kropek narysowanych pod każ-

dym z płotów. Liczą deski w każdym z płotów. Porównują liczbę desek w płocie. Wska-
zują płot, w którym jest najwięcej desek i ten, w którym jest ich najmniej. Kolorują na

brązowo płot, w którym jest najmniejsza liczba desek.

• Dzieci przyklejają na płotach naklejki z kotami.

Na płocie zbudowanym z największej liczby desek
przyklej rysunek kota zwróconego w lewą stronę
(naklejka 2.). Rysunek kota zwróconego w prawą
stronę przyklej na płocie, w którym nie ma ani naj-
mniej, ani najwięcej desek (naklejka 3.).

• Śpiewają piosenkę Wlazł kotek na płotek.

8. Podsumowanie dnia.

Dzieci oceniają swoją pracę kocim murmuran-
dem i kocim zachowaniem.
– Jeżeli uważasz, że bardzo dobrze dzisiaj praco-
wałeś/aś na lekcji – zamiaucz głośno i wysuń pa-
zurki (dzieci szeroko otwierają dłonie).
– Jeżeli uważasz, że mogłeś/aś pracować lepiej –
zamiaucz cichutko i schowaj pazurki (dzieci za-
mykają dłonie).
– Jeżeli uważasz, że nie wszystko zrozumiałeś/aś,
coś było dla ciebie trudne – zwiń się w kłębek na krześle.

• Nauczyciel uważnie obserwuje dzieci. Wypowiada się na temat samooceny dzieci.

Zadanie domowe
Nauczyciel prosi dzieci, aby wyjęły z

portfolio ucznia kartę nr 12

. Omawia z nimi ćwicze-

nia, które się na niej znajdują. Zadaje wykonanie w domu zadań na karcie.

28

Dzień 4.

TEMAT DNIA: Współpracuję w grupie

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Tworzenie rymów. Doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumie-
niem na podstawie bajki O trzech kotkach. Wprowadzenie liczby 1 i jej zapisu cyfrowego.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie już czytać i pisać litery t, T oraz wyrazy z literami t, o. Wiecie, co to znaczy, że ktoś
jest dzielnym i wytrwałym człowiekiem. Prawidłowo liczycie. Jesteście małymi matematy-
kami.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– dokonuje analizy i syntezy głoskowej wyrazów,
– tworzy

rymy,

– rysuje kota zgodnie z instrukcją słowną,
– pisze i czyta sylaby to, ot,
– aktywnie uczestniczy w zabawach tematycznych, wciela się w różne role,
– uważnie słucha poleceń nauczyciela,
– wskazuje zbiór z określoną liczbą elementów.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie pisać sylaby to, ot po śladach, układać wyrazy z pierw-
szych głosek nazw obrazków. Będziecie uzupełniać rymy w wierszu. Narysujecie kota do
tekstu wierszyka. Wysłuchacie śmiesznego opowiadania o trzech kotkach. Ułożycie z obraz-
ków historyjkę obrazkową i ją opowiecie. Nauczycie się pisać cyfrę 1. Będziecie pracować
w grupach i stworzycie książeczki tematyczne.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– prawidłowo łączyć litery t, o w sylabach,
– uważnie słuchać czytanych bajek,
– poprawnie układać zdania opisujące treść bajki na podstawie obrazków,
– współpracować w grupie przy poszukiwaniach obrazków do książeczki.

Pytania kluczowe

• Jakie umiejętności potrzebne są do dobrej współpracy?
• Co to znaczy, że potrafi ę uważnie słuchać?

Środki dydaktyczne: Oto ja – ćw. matem.-przyr. cz. 1, ćw. pol.-społ. cz.1; pudło z kolorowy-
mi gazetami, drukami reklamowymi ze sklepów, nożyczki, klej, kartki z bloku, kredki świe-
cowe, obrazki: motyl, agrest, koń, laska, anioł, sowa, rower, noga, osioł; obrazki do podziału
na grupy: kurtka, pajac, latawiec, kapusta, sarna, samochód; słownik ortografi czny, atlasy
zwierząt, roślin, płyta CD z muzyką relaksacyjną, miseczka, szklanka, kubek, mleko, dzbanek,
karton mleka, plastelina, papier pakowy pocięty w długie paski, patyczki, portfolio ucznia –
karty nr 13 i 14 oraz historyjka obrazkowa o kotach, kartki dla dzieci z zapisanym zadaniem
domowym.

Uwaga! Nauczyciel przygotowuje wcześniej salę lekcyjną. Ustawia ławki w 6 grupach.
W każdej grupie leżą puste kartki A4, kleje i kilka kartek z bloku. Pod tablicą stawia
pudło z kolorowymi gazetami i reklamami produktów ze sklepów. Na katedrze kładzie
słownik ortografi czny, ilustrowane atlasy zwierząt, roślin, kwiatów.

29

Przebieg zajęć

1. Ludzie do ludzi – zabawa integracyjna.

• Dzieci dobierają się w pary. Witają się w sposób, jaki podaje im nauczyciel. Np.: łokieć do

łokcia – dzieci dotykają się łokciami, głowa do głowy – dotykają się głowami, lewa ręka do
lewej ręki – witają się lewymi rękami. Gdy nauczyciel powie: ludzie do ludzi, dzieci szukają
nowych partnerów do pary.

2. Nawiązanie do tematu zajęć.

• Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, że wykonają kilka prac – będą rysować ilustracje do wier-

sza, słuchać bajki, pisać sylabę to, tworzyć wyrazy i książeczkę obrazkową, nauczą się
pisać cyfrę 1. Aby te zadania dobrze wykonać, będą musiały uważnie słuchać, cierpliwie
pracować, poszukiwać informacji i dzielić się nimi z innymi. Nauczyciel podkreśla, że
wierzy w ich umiejętności i życzy im sukcesu.

3. Wyszukiwanie połączeń literowych ot, to – wzrokowe różnicowanie połączeń.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

ćw. pol.-

-społ. na s. 19

. Czyta polecenie i pyta, czy potrafi ą

je samodzielnie wykonać. Dzieci wykonują zada-
nie i podnoszą do góry ćwiczenia, pokazując wy-
konane przez siebie prace. Następnie te dzieci,
które nie miały z nią problemów, podnoszą kciu-
ki do góry. Wszyscy wszystkim biją brawo.

• Nauczyciel pisze na tablicy sylabę to. Dzieci ob-

serwują uważnie, słuchają wskazówek. Każde
dziecko pisze sylabę palcem na ławce, a następ-
nie w ćwiczeniach po śladzie.

4. Zagadki słowne – analiza słuchowa wyrazów,

tworzenie wyrazów z pierwszych głosek
nazw obrazków.

• Nauczyciel odsłania zawieszone na tablicy ob-

razki, na których są: motyl – agrest – koń, laska
– anioł – sowa, rower – anioł – koń, noga – osioł
– sowa, koń – osioł – sowa. Dzieci układają z pierwszych głosek nazw obrazków wyrazy
(mak, las, nos, kos). Próbują podać inny układ obrazków, z których mogą stworzyć nowe
wyrazy (np. rok, kara, sok). Dzieci samodzielnie wykonują

ćwiczenie na s. 19

– z pierw-

szych głosek nazw obrazków tworzą nowy wyraz. Kolorują rysunek przedstawiający roz-
wiązanie, jest to: kot.

• Dzieci wyjmują z

portfolio ucznia kartę nr 13

. Kolorują wzór z fi gur geometrycznych

zgodnie z podanym rytmem.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby podały nazwy obrazków znajdujących się na karcie portfo-

lio. Dzieci sylabizują nazwy obrazków. Podają liczbę sylab, w każdej nazwie. Rysują pod
obrazkami tyle okienek, ile sylab jest w każdej nazwie. Zastanawiają się, który obrazek
nie pasuje do pozostałych (dom, sowa). Uzasadniają swoją decyzję (to nie są przybory
szkolne).

30

Logopeda radzi – analiza słuchowa wyrazów

W tym zadaniu uczeń musi dokonać analizy słuchowej – rozłożyć na elementy podane
słowa, a następnie dokonać syntezy pierwszych głosek w celu utworzenia nowego wy-
razu. Jeżeli uczniowie będą mieli problemy z wykonaniem tego dość trudnego ćwicze-
nia, możecie Państwo sięgnąć do pozycji „Rebusy fonetyczne” autorstwa Janiny Wójto-
wiczowej, gdzie znajdziecie więcej podobnych przykładów. Ta pozycja często znajduje
się w szkolnych bibliotekach.

5. Rysujemy kota – rysowanie do instrukcji słownej, zabawa z rymami, aktywne słu-

chanie.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby uważnie słuchały wierszyka i kończyły rozpoczęte zdania.

Zaznacza, że wyrazy będą się rymowały. Dzieci będą też wykonywać ilustrację zgodnie
z instrukcją podawaną przez nauczyciela (IN).
Po zakończonej pracy wszystkie koty zostają przyczepione na tablicy.
Uwaga! Dzieci mogą podać dowolne, rymujące się wyrazy. Rymy podane w wier-
szyku są przykładowe.
Narysujemy za chwilę milutkie, miauczące zwierzątko,
które głowę ma małą, malutką, mniejszą niż... słoniątko
IN: Narysujcie głowę.
Ten milutki kotek jest ulubieńcem królów,
więc mu dorysuj piękny, kształtny... tułów
IN: Narysujcie tułów.
Położył się kotek w łóżku wśród poduszek,
tymczasem narysuj mu na głowie dwoje... uszek
IN: Narysujcie dwoje uszu.
Kotek ten ma wąsy, by wyglądać ładnie,
dzięki nim w ciemności może poruszać się... zgrabnie
IN: Narysujcie wąsy.
Czy teraz już kotek jest gotowy do drogi?
Nie, bo narysować mu musisz jeszcze cztery... nogi
IN: Narysujcie cztery nogi.
I oczu mu brakuje, by widzieć w ciemności! To każdy już wie,
że kot ma parę oczu i zmieniające się źrenice... dwie
IN: Narysujcie oczy kota i źrenice.
Naszemu kotkowi coś jeszcze brakuje?
Niech mu jeszcze ogon każdy...

dorysuje

IN: Narysujcie ogon.

(B. Kotulska)

6. Trzy kotki – słuchanie bajki czytanej przez nauczyciela, układanie historyjki obraz-

kowej, opowiadanie.

• Nauczyciel czyta dzieciom historyjkę O trzech kotkach.

Było sobie troje kociąt – Kotek Czarny, Kotek Szary i Kotek Biały. Zobaczyły mysz i... nuże za
nią. Mysz wskoczyła do puszki z mąką. Kotki za nią. Ale mysz uciekła. A z puszki wygramoliły
się trzy Białe Kotki. Trzy Białe Kotki ujrzały na podwórku żabkę i popędziły za nią. Żabka
wskoczyła do starej rury od samowara. Kotki – za nią! Żabka uciekła, a z rury wylazły trzy
Czarne Kotki. Trzy Czarne Kotki zobaczyły w stawie rybkę i hyc do wody! Rybka odpłynęła,
a z wody wynurzyły się trzy Mokre Kotki. Poszły trzy Mokre Kotki do domu. Po drodze obe-
schły i były teraz takie same jak przedtem: jeden Kotek Czarny, drugi Szary i trzeci Biały.

(W. Sutiejew, Bajeczki z obrazkami, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1988)

31

• Następnie prosi dzieci, aby wyjęły z

portfolio ucznia kartę

, na której narysowana jest hi-

storyjka obrazkowa (o kotkach). Dzieci przyglądają się kolejnym obrazkom i je wycinają.
Nauczyciel jeszcze raz powoli czyta bajkę, a dzieci starają się ułożyć obrazki w prawidło-
wej kolejności. Potem przyklejają je na kartce z bloku. Opowiadają treść bajki według
obrazków. Zwracają uwagę na prawidłowe budowanie zdań.
Nauczyciel chwali dzieci za uważne słuchanie bajki, za cierpliwość i prawidłowo wyko-
nane zadanie. Wszyscy wszystkim biją brawo.

7. Niech staną tutaj dzieci... – zabawa rozwijająca słuch fonem owy i koncentrację

uwagi.

• Przy tablicy stoi wielkie pudło z kolorowymi gazetami. Każde dziecko bierze jedną gaze-

tę. Zadaniem dzieci jest poszukanie i wycięcie dowolnego obrazka przedstawiającego
zabawkę, pojazd, warzywo, kwiat, zwierzę lub ubranie, w którego nazwie jest litera t.

• Nauczyciel włącza muzykę. Dzieci poruszają się po sali w jej rytmie. Podczas przerwy

w odtwarzaniu wykonują polecenia nauczyciela: Po mojej lewej ręce staną dzieci z obraz-
kami, w których nazwach słychać t na początku. Po mojej prawej ręce staną dzieci z obraz-
kami, w których nazwach słychać t na końcu. Przede mną ustawią się dzieci z obrazkami,
które w swej nazwie mają t w środku.

• Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania. Dzieci wymieniają się obrazkami

i zabawa trwa dalej (wymiana następuje co najmniej trzy razy, za każdym razem dziecko
wymienia się z kimś innym).

• Dzieci tworzą krąg. Nauczyciel podaje polecenia, dzieci kolejno wchodzą do kręgu:

Niech do kręgu wejdą te dzieci, które mają obrazki, przedstawiające zwierzęta, ...kwiaty,
...warzywa, ...pojazdy, ...zabawki, ...ubrania.

Logopeda radzi – ćwiczenia słuchowe

Powyższe zadanie doskonali uwagę słuchową. Zdolność skupienia się na tym co mówi
nauczyciel i wykonanie jego polecenia to fundamentalna umiejętność dla odniesienia
sukcesu w szkole. Wysłuchanie nauczyciela i wypełnienie jego poleceń w „szumie” – bo
przecież w klasie ciągle się coś dzieje – jest trudne, wymaga wielu ćwiczeń.

8. Książka z ilustracjami – stoliki zadaniowe, współpraca w grupie, poszukiwanie in-

formacji, komunikowanie się.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby odłożyły swoje obrazki na ławki, sam ma przygotowane inne

w koszyku. Dzieci podchodzą i biorą z koszyka po jednym obrazku. Następnie szukają
osób, które mają taki sam obrazek, i łączą się w grupy. Członkowie każdej z grup siadają
przy stoliku, na którym znajduje się symbol ich grupy: sarna to leśnicy, kapusta – ogrod-
nicy, tulipan – kwiaciarki, kurtka – krawcowe, pajac – ekspedienci, samochód – kierowcy.
Dzieci w grupach tworzą książkę z ilustracjami „do czytania”. Zadaniem każdej grupy
jest stworzenie jednej karty, przedstawiającej obrazki związane z ich symbolem i za-
wierające literę t. Dzieci wymieniają się nieprzydatnymi im obrazkami, oddają je tej
grupie, która ich potrzebuje do wklejenia. Szukają potrzebnych im obrazków w koloro-
wych gazetach. Dzieci, które potrafią czytać, szukają nazw w słownikach. Jeżeli w grupie
znajduje się dziecko, które potrafi pisać drukowanymi literami, zapisuje te nazwy. Dzieci
przeglądają też atlasy i książki przyniesione przez nauczyciela. Na wykonanie zadania
mają 15 minut.
Po wykonaniu zadania każda grupa prezentuje swoją pracę. Członkowie grup głośno
czytają wyrazy i „odczytują” znaczenie obrazków.

32

• Nauczyciel chwali dzieci za wytrwałość i współpracę. Podkreśla, że pomogło to w wyko-

naniu zadania. Wszyscy wszystkim biją brawo.

9. Jestem zuch – zabawa ruchowa.

• Dzieci głośno powtarzają zdania za nauczycielem i naśladują jego ruchy.

Jestem zuch, jestem zuch

jestem – ściśnięte pięści na klatce piersiowej

zuch – otwieranie pięści z wymachem rąk na boki

potrafię pracować za dwóch.

pokazanie kciuków

Nie straszne mi duże zadanie –

pokazanie na siebie i kręcenie głową

w grupie pracuję wytrwale.

bicie brawa

(B. Kotulska)

10. Wprowadzenie liczby 1.

• Nauczyciel nawiązuje do treści bajki o kotkach. Pyta: – Ile było kotków szarych? – Ile było

kotków białych? – Ile było kotków czarnych? – Ile było myszek? – Ile było żabek? – Ile było
rybek? – Czego było po jednym? (jedna: puszka z mąką, rura, miska na mleko; jeden: staw)

• Nauczyciel wlewa do dzbanka mleko z kartonu. Następnie wlewa mleko z dzbanka do

miseczki, szklanki, kubka. Wskazuje zgromadzone przedmioty i pyta: – Do ilu miseczek
nalałam mleko? – Do ilu kubków? – Do ilu szklanek? – Ile mam dzbanków? – Ile mam kar-
tonów mleka?

• Dzieci szukają wokół siebie i na sobie elementów zbiorów jednoelementowych – np.

jedno godło, jeden kosz na śmieci, jeden zegar, jedna tablica, jedna pani. Każdy z nas ma
jedną głowę, jeden nos, jeden język, jeden brzuch. W domu mam jedne drzwi wejścio-
we, jeden piecyk gazowy, jedną kuchenkę elektryczną, jedną ubikację.

• Ćwiczenia praktyczne. Polecenia: Połóż przed

sobą jedną kredkę, jeden patyczek, jeden klocek,
stuknij klockiem, kredką, patyczkiem jeden raz
o ławkę. Pokaż jeden palec. Podnieś jedną rękę.
Skacz na jednej nodze. Podskocz jeden raz, klaśnij
jeden raz, uderz jeden raz o uda, pstryknij palcami
jeden raz.

• Praca z ćwiczeniami (

ćw. matem.-przyr., s. 22

):

pierwsza godzina na zegarze – wskazówka
mała na 1, jedna kropka na kostce do gry, jedna
piramida, jeden klocek – klocek biały przed-
stawia liczbę 1.

• Nauczyciel wyjaśnia, że liczby piszemy za pomo-

cą cyfr. Pisze na tablicy cyfrę 1. Dzieci piszą tę
cyfrę w powietrzu, palcem po ławce, na plecach
kolegi. Tworzą cyfrę jeden z plasteliny i przykle-
jają ją na kartce.

• Nauczyciel pokazuje, jak zapisać cyfrę 1 w krat-

kach. Dzieci piszą w ćwiczeniach najpierw po śladzie, a potem samodzielnie w kratkach
w

ćw. matem.-przyr. na s. 22

.

11. Mam tylko jeden – zabawa ruchowa, ćwiczenie aparatu artykulacyjnego.

• Dzieci stoją obok swoich ławek. Nauczyciel czyta wierszyk, a dzieci wykonują odpo-

wiednie ruchy.

33

NAUCZYCIEL KAŻDE

DZIECKO

Mam jedną głowę i kręcić nią potrafię, kręci

głową

Nos mam też jeden i kiedy mnie swędzi, to się po nim drapię.

drapie się po nosie

Popatrzcie, język też jeden mam,

wysuwa język z buzi

potrafię go wysuwać i chować z powrotem do buzi sam. pokazuje
A teraz obliżę nim wargi wokoło, oblizuje

się

w lewo, potem w prawo, potem w górę i w dół, język bawi się wesoło.
Zabawa tak mu się spodobała, że zaczął mlaskać z zadowolenia mlaszcze
i znowu spróbował dotknąć nosa od niechcenia.

stara się dotknąć

nosa

językiem

Udało mu się, brawo! bije

brawo

Więc ustami, które też jedne mam,

wskazuje palcem

swoje

usta

cmokać zacząłem z podziwem cmoka
i całusy przesyłać migiem.
No i co jeszcze jedno mam? rozkłada

ręce

No, pupę też jedną mam!
Mam jedną pupę i kręcić nią potrafię. kręcą

pupą,

zataczają nią kółka

O właśnie tak, no popatrz, jak potrafię! to

samo

Gdy chodzę, kręcę nią dostojnie,

kręcą pupą, na lewo

i na prawo

a teraz na niej już usiądę spokojnie.

(B. Kotulska)

Logopeda radzi – ćwiczenie narządów mowy

Sprawne narządy mowy warunkują ładne mó-
wienie. Cmokanie, czyli puszczanie całusków,
to doskonałe ćwiczenie warg. Cmokając, usta
wysuwamy do przodu, robimy „dzióbek”. Ta
umiejętność jest potrzebna między innymi do
poprawnego wypowiadania głosek szeregu
szumiącego, a wiele dzieci tego nie potrafi. Gdy
chcemy usprawnić wargi ćwiczymy cmokanie
i  uśmiechanie się na przemian lub przygryzamy
raz górną, raz dolną wargę. Dla wzmocnienia
i usprawnienia mięśnia okrężnego ust możemy
go masować opuszkami palców.

12. Co ukryło się w worku? – ćwiczenia w pisaniu

cyfry.

• Dzieci przyklejają na workach naklejki z wyci-

nanki (

ćw. matem.-przyr., s. 23

). Zdrapują plam-

ki na woreczkach i odpowiadają na pytanie:
Czym bawi się kotek Tereski? (myszą, piłkami, wełną). Mówią, czym jeszcze bawią się kot-
ki, wykorzystując wiadomości z albumu o kotach, który wykonały na lekcji. Zapisują pod
workami cyfrę 1.

34

• Nauczyciel przygotował długie paski pakowego papieru. Dzieci przyklejają na nich pa-

pierowe kłębki wełny (nauczyciel schował je poprzedniego dnia do pudełka), tworzą
rytm. Wykonane prace wieszają w klasie.

13. Ćwiczenia spostrzegawczości i uwagi –

karta portfolio ucznia nr 14.

• Dzieci kolorują klocki zgodnie z podanym kodem. Stwierdzają, że taki sam kształt i taki

sam kolor ma zawsze 1 klocek. –

ćw. 1

.

• Dzieci przyglądają się narysowanym klockom. Mówią, jakie mają kolory (czerwony, zie-

lony i żółty) i wielkości. Otaczają pętlą klocki tej samej wielkości. Podają liczbę klocków,
które pozostały (1) . –

ćw. 2

.

• Nauczyciel proponuje dzieciom, aby zastanowiły się nad tym, jak jeszcze można by po-

łączyć klocki (kolorami).

14. Podsumowanie dnia.

Nauczyciel prosi dzieci, aby dokończyły zdania: Dzisiaj nauczyłam/nauczyłem się... Wiem,
że wytrwałość... Najtrudniejsze dla mnie było... Do dobrej współpracy potrzebne są...
Dzieci wspólnie z nauczycielem podają propozycje obrazków, które mogłyby przykle-
ić lub narysować na bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ, np. planowanie – zegar, tarcza
z dziesiątką w środku – dotarcie do celu, lupa – poszukiwania.

Zadanie domowe
Nauczyciel rozdaje dzieciom zapisane na kartkach zadanie domowe – Narysuję zwie-
rzątko, o którym marzę (

ćw. matem.-przyr., s. 23

). Dokończę szlaczek tak, by stworzyć rytm.

Pracę wykonam najpiękniej jak potrafię. Opowiem rodzicom, jak dzisiaj współpracowałam/
współpracowałem w grupie.

Dzień 5.

TEMAT DNIA: Rozdaję radość

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Ćwiczenia w czytaniu poznanych liter i wyrazów. Wypowiadanie się na
temat wartości, jaką jest nauka. Grupowanie i przeliczanie elementów.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie już, że liczby zapisuje się cyframi. Wczoraj poznaliście liczbę 1 i nauczyliście się ją
pisać. Wiecie, co wpływa na dobrą współpracę. Potraficie uważnie słuchać i wytrwale pra-
cować.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi uważnie słuchać tekstu czytanego przez nauczyciela,
– wie, dlaczego w życiu, należy zdobywać wiedzę i umiejętności,
– wie, po co się chodzi do szkoły,
– wypowiada się na temat nauki jako wartości w życiu,
– pisze

litery

o, O, t, T w zeszycie,

– pisze

cyfrę

1 w zeszycie,

– wskazuje ukryte elementy na obrazku,
– rozumie

terminy:

zwierzęta domowe, zwierzęta dzikie,

– określa miejsce elementu zbioru.

35

Cele w języku ucznia
Dziś porozmawiamy o nauce w szkole, dlaczego jest tak ważna. Zastanowimy się nad tym,
jak możemy rozdawać innym radość. Dzisiaj będziecie też pisać poznane litery, sylaby i cyfry
w zeszytach. Poćwiczycie swoją spostrzegawczość.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– poprawnie pisać litery t, T i ich połączenia z literą o,
– zapisać litery we właściwej liniaturze,
– właściwie rozplanować litery i cyfry na kartce w zeszycie,
– wskazać koty ukryte na obrazku,
– prawidłowo formułować zdania.

Pytania kluczowe

• Dlaczego należy zdobywać wiedzę i umiejętności?
• Dlaczego nauka jest wartością?
• W jaki sposób mogę rozdawać innym radość?

Środki dydaktyczne: Oto ja – ćw. matem.-przyr. cz. 1; kolorowe gazety, nożyczki, kredki
świecowe, kartki dla dzieci z zapisanym zadaniem domowym, zeszyty w linie, zeszyt w krat-
kę, płyta CD z muzyką relaksacyjną, albumy o kotach wykonane przez dzieci poprzedniego
dnia, portfolio ucznia – karta nr 15.

Przebieg zajęć

1. Zabawa integracyjna – wprowadzenie w temat dnia.

Iskierka. Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel puszcza iskierkę, mówiąc: Radosną iskierkę
puszczam w krąg, niech wróci do mych rąk. Każdy, kto poczuje uścisk na swojej dłoni,
przekazuje go dalej, ściskając sąsiada za rękę. Kiedy iskierka wróci do nauczyciela, ten
mówi: Radosny uśmiech puszczam w krąg, niech wróci do mnie, hop. Każdy po kolei prze-
syła uśmiech, odwracając się do sąsiada. Radosne mrugnięcie puszczam w krąg, niech
wróci do mnie, hop. Tym razem każdy przesyła mrugnięcie. Klaskanie wesołe puszczam
w krąg, niech wróci do mych rąk. Każdy po kolei klaszcze w swoje ręce, a potem w ręce
sąsiada.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły ćwiczenia z zadaniem domowym i pokazały, jakie

zwierzątko narysowały. Ogląda narysowane szlaczki, chwali dzieci za staranne wykona-
nie zadania domowego. Pyta, czy opowiedziały rodzicom, jak pracowały poprzedniego
dnia w klasie. Wyjaśnia dzieciom, o czym będą rozmawiały i czego się nauczą w dniu
dzisiejszym (patrz cele zajęć).

2. Co to znaczy rozdawać innym radość? – rozmowy i zabawy w kręgu.

• Nauczyciel prosi dzieci, żeby zastanowiły się i powiedziały, w jaki sposób można rozda-

wać innym radość; jaką radość ostatnio komuś sprawiły.
Uwaga! Nauczyciel tak prowadzi rozmowę, aby naprowadzić dzieci na wypowie-
dzi, że sprawianie innym radości to dobre słowa, dobre uczynki, dawanie czegoś,
rozdawanie wokół uśmiechu, przytulenie i pocieszenie kogoś, kto czuje się nie-
szczęśliwy, powiedzenie z uśmiechem: dzień dobry, proszę albo: przepraszam,
kiedy zrobimy coś nie tak; zapytanie: Czy mogę ci w czymś pomóc?; powiedzenie:
Chodź, pomogę ci, zrobimy to razem. Człowiek nie powinien być samotny. Gdy
ma wokół siebie ludzi życzliwych, uśmiechniętych, szczęśliwych, wtedy czuje się
szczęśliwy. Radość, uśmiech i optymizm przyczyniają się do tego, że człowiek czu-
je się szczęśliwy. Sprawianie innym radości czyni nas szczęśliwymi.

36

• Dzieci spacerują po sali przy dźwiękach spokojnej muzyki. Gdy muzyka cichnie, każde

mówi napotkanej osobie coś miłego, rozmawia z nią, klepie po ramieniu, przytula.

• Dzieci siadają w kręgu i kończą zdanie: Czuję się teraz....

Psycholog radzi – dawanie radości

Niezwykle ważne dla rozwoju społecznego poszczególnych dzieci w klasie, jak i dla in-
tegracji grupy klasowej jest wychodzenie z dziećmi poza egocentryczną perspektywę
spostrzegania świata. Dzisiejsza kultura masowa lansuje model samoodniesienia jed-
nostki, gdzie najwyższą wartość stanowię ja sam, potem długo, długo nie ma nic i do-
piero gdzieś dalej są inni ludzie. Podkreśla się ważność samorealizacji, zadbania o swoje
potrzeby, obronę swoich praw… Współczesne dzieci wśród takich bodźców kształtu-
ją swoje rozumienie świata i relacji z innymi. Dlatego dobrze jest świadomie i celowo
ukazywać im znaczenie relacji z innymi ludźmi. I, co ważne, relacji nastawionych nie
przede wszystkim na czerpanie dla siebie, ale na dawanie z siebie innym. Dawanie tego,
co mam w sobie cenne, dobre, piękne, aby sprawiać innym radość, która w efekcie nam
samym przyniesie satysfakcję i poczucie szczęścia. Gdzie, jeśli nie w szkole, współczesny
uczeń ma się dowiedzieć, że, jak to zauważył Albert Schweitzer, Szczęście to jedyna rzecz,
która się mnoży, jeśli się ją dzieli.

3. Pisanie w zeszytach poznanych liter: o, O, t, T – ćwiczenia w pisaniu.

• Nauczyciel przypomina dzieciom, jak należy napisać litery pisane o, O, t, T. Zwraca uwa-

gę na kierunek pisania liter. Dzieci oglądają liniaturę w zeszytach. Wskazują, w których
liniach będą pisały wielkie litery, a w których – małe. Piszą w zeszytach litery ołówkiem,
pod kierunkiem nauczyciela. W jednej linii litery o, t, w drugiej – O, T. Nauczyciel spraw-
dza, czy wszystkie dzieci zapisały litery we właściwej liniaturze.

• Nauczyciel przypomina dzieciom sposób pisania sylab to, ot – pisze je starannie jako

wzór na tablicy.
Uwaga! Jeżeli nauczyciel zauważy, że któreś dziecko ma problemy z zapisywaniem
liter we właściwej liniaturze, rysuje mu ołówkiem kreskę w jednej linii – na małą
literę i kreskę przez dwie linie – na wielką literę, tak do końca strony. Dziecko samo
decyduje, kiedy taka pomoc nie będzie mu już potrzebna.

4. Mam tylko jeden – zabawa ruchowa (patrz scenariusz na dzień 4.).

5. Ćwiczenia w rozpoznawaniu i pisaniu cyfry 1 – praca z

ćw. matem.-przyr., s. 24

.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby przygotowały zielone kredki, otworzyły

ćwiczenia na s. 24

i przypatrzyły się zapisanym tam cyfrom. Następnie odszukały cyfry 1 i otoczyły je zie-
lonymi pętlami.

• Dzieci otwierają zeszyty w kratkę i rysują dowolne zbiory jednoelementowe. W tym

czasie nauczyciel wpisuje każdemu dziecku cyfrę 1 do zeszytu. Dzieci wypisują cyfry
ołówkiem. Następnie pod kierunkiem nauczyciela rysują klocek symbolizujący liczbę
1 – (zapełniają kolorem jedną kratkę).

6. Znam różne koty – oglądanie albumów o kotach, ćwiczenia koordynacji wzroko-

wo-ruchowej.

• Nauczyciel pyta dzieci, czy pamiętają, jak się nazywają krewniacy kotów domowych.

Prosi, aby wzięły do ręki swoje albumy i przypomniały sobie, jak te zwierzęta wyglądają.

37

Pyta, jakie rasy kotów domowych przedstawione są na obrazkach w

ćw. matem.-przyr.

na s. 24

.

• Dzieci wykonują zadanie z kotami dzikimi i do-

mowymi – odpowiadają na pytania: – Które koty
można spotkać w ZOO? – Ile jest na obrazku ko-
tów dzikich? – Jak nazywa się trzeci kot, licząc od
lewej strony? – Jak nazywa się drugi kot, licząc od
prawej strony? – Które z kotów to koty domowe?
– Ile jest kotów domowych na obrazku? – Których
kotów jest więcej? – Narysuj drogi, którymi pójdą
koty. Które koty spotkają się na spacerze?

• Dzieci sprawdzają, który z kolei kot mieszka za

narysowanym ogrodzeniem. Mierzą klockiem
symbolizującym liczbę 1 to ogrodzenie.

7. Gdzie ukrył się kotek? – ćwiczenie spostrze-

gawczości.

• Dzieci szukają kotków ukrytych na obrazku. Ota-

czają je czerwonymi pętlami. Określają miejsca,
w których ukryły się koty, z użyciem: na, pod, za,
wysoko.
Dorysowują piłki w pudełkach, zgodnie z podanym warunkiem – o jeden więcej.

• Dzieci wyjmują

kartę nr 15 z portfolio ucznia

. Przyglądają się rysunkom kotów. Łączą

koty w pary zgodnie z warunkiem – jesteś moim lustrzanym odbiciem. Kolorują koty,
które pozostały bez pary. –

ćw. 1

.

• Ćwiczenia koordynacji-wzrokowo ruchowej – dzieci rysują w labiryncie drogę kota do

miski z wodą. –

ćw. 2.

8. Kotka i kocięta – ćwiczenie wrażliwości słuchowej.

• Dzieci stoją wokół środkowego rzędu. Jedno dziecko – kotka – wychodzi z klasy. Nauczy-

ciel wyznacza 4–5 dzieci, które będą miauczały. Wszystkie dzieci odwracają się. Kotka
wraca do klasy. Kocięta miauczą, kotka szuka swoich dzieci. Kiedy znajdzie już wszystkie,
nauczyciel wyznacza na kotkę inne dziecko.

Logopeda radzi – wrażliwość słuchowa

Wykształcenie tej funkcji jest niezbędne dla dziecka, by mogło prawidłowo pisać i czytać.
Najczęstszymi błędami uczniów, którzy mają zaburzoną wrażliwość słuchową są błędy
w zapisie wyrazów, w których występują litery dźwięczne i bezdźwięczne (d-t, b-p itp.).
Warto zatem dbać o ćwiczenie wrażliwości słuchowej, lecz nie można zapomnieć o tym,
by były one prowadzone w formie zabawowej i nie trwały zbyt długo. Trzeba brać pod
uwagę, że tego typu ćwiczenia mogą być męczące dla dzieci z zaburzeniami analiza-
tora słuchowego.

9. Co nam daje nauka i chodzenie do szkoły – swobodne wypowiedzi dzieci kierowane

pytaniami nauczyciela.

• Nauczyciel zadaje dzieciom pytania: – Czy lubicie się uczyć? – Czy lubicie chodzić do szko-

ły? – Co sprawia wam w szkole największą przyjemność? – Czy zawsze jesteście zadowolone
ze swojej pracy na lekcjach? Dlaczego?

38

Dzieci uzasadniają swoje odpowiedzi. Podają przykłady sytuacji, kiedy są w szkole zado-
wolone, radosne, uśmiechnięte, a kiedy jest inaczej. Opowiadają, jak się czują, gdy coś
im nie wychodzi.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby zastanowiły się i odpowiedziały na pytanie: – Po co ludzie się

uczą?
Dzieci opowiadają, czego nauczyły się w ostatnim tygodniu w szkole.

10. Co by było gdyby – burza mózgów.

• Dzieci odpowiadają na pytanie: Co by było, gdyby nie było szkoły? Zaczynają swoje wy-

powiedzi: Gdyby nie było szkoły... Zabawa toczy się tak długo, dopóty mają pomysły.
Efektem powinno być podsumowanie, że bez szkoły nie byłoby postępu techniki, ludzie
byliby leniwi, nudziliby się itd.

• Wszyscy decydują, że na bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ powinna też znaleźć się

szkoła.

11. Podsumowanie dnia.

Dzieci kończą rozpoczęte zdania:
– Czuję się potrzebny/a, kiedy... Czuję się szczęśliwy/a, kiedy... Jestem dumny/a, kiedy...
Zadanie domowe
Nauczyciel rozdaje dzieciom zapisane na kartkach zadanie domowe – Przyniosę zdjęcie,
które sam zrobiłem/am, dyplom, który otrzymałem/am, rzecz, którą sam wykonałem/am.

EDUKACJA PLASTYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Projektowanie superkota – wycinanie elementów

i łączenie ich poprzez sklejanie

Powiązanie zajęć z wcześniejszą wiedzą ucznia
Ulepiliście z plasteliny różne zwierzęta. Wykazaliście się dużą wyobraźnią. Kolorowaliście
superkota w ćwiczeniach, nadaliście mu imię i wymyślaliście jego przygody.

Cele nauczyciela Uczeń:

– wycina kontury kota zgodnie ze wzorem,
– bezpiecznie posługuje się nożyczkami,
– potrafi ciąć po wyznaczonej linii,
– łączy elementy kota,
– projektuje ozdoby kota,
– mocuje kota na tekturowej rolce.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach wykonacie superkota. Wytniecie i pokolorujecie elementy kota
z karty w portfolio ucznia, połączycie je. Potem wymyślicie taką ozdobę dla kota, aby każdy
mógł powiedzieć – To jest mój superkot.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracała uwagę na to, czy potraficie:

– wyciąć elementy kota po wyznaczonej linii,
– starannie wykonać kota zgodnie z instrukcją,
– wykonać ozdobę kota wg własnego pomysłu.

39

Pytania kluczowe

• Co powinien wiedzieć właściciel kota?
• W jaki sposób wyobraźnia może wpłynąć na wykonanie pracy plastycznej?

Środki dydaktyczne: karta z portfolio ucznia (karta 9S) – superkot, nożyczki, klej, płyta CD –
muzyka relaksacyjna, tekturowa rolka z papierowych ręczników, papier kolorowy, dwa małe
jednakowe guziki, materiały do wykonania ozdoby kota, np.: tasiemka, koronka, kawałki
materiałów tekstylnych, wstążka lub wełna, zdjęcia kotów oraz albumy kotów „Świat kotów”
wykonane przez dzieci na zajęciach (dzień 2).

Przebieg zajęć

1. Zabawa muzyczno-ruchowa – wprowadzenie w nastrój zajęć, integracja w grupie.

• Dzieci śpiewają piosenkę Kocia Samba lub Nitko, nitko (patrz scenariusz – dzień 2.).

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

• Dzieci oglądają różne koty na obrazkach, zdjęciach i ilustracjach. Zwracają uwagę na

wygląd i kolor futra kotów.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby przygotowały stanowiska pracy do wykonania swojego

superkota – wyjęły klej, nożyczki, papier kolorowy, tekturową rolkę z papierowych
ręczników, kartę portfolio oraz przyniesione z domu materiały (guziki, wełnę, tasiemki,
wstążki, koronki, skrawki materiałów tekstylnych). Następnie omawia z dziećmi sposób
wykonania pracy: wycinanie elementów kota, kolorowanie elementów kota lub ozda-
bianie wełną, wykonanie wąsów z kolorowego papieru, wykonanie oczu (mogą być
z guzików), połączenie poszczególnych elementów, przyklejenie kota na tekturową
rolkę.

• Nauczyciel informuje, że każde dziecko zaprojektuje i wykona superkotu ozdobę, która

wyróżni je wśród innych kotów. Może to być kokarda, obroża, spodnie czy też spódnicz-
ka, falbanka, jeżeli to kotka, lub inne – zgodnie z własną wyobraźnią.

3. Kryteria oceny pracy plastycznej.

• Nauczyciel przedstawia dzieciom kryteria oceny pracy plastycznej:

– staranność wykonania elementów kota,
– pomysłowość w wykonaniu ozdoby swojego kota,
– estetyka wykonania superkota.

• Dzieci podają zasady bezpiecznego posługiwania się nożyczkami w czasie pracy.

Uwaga! Dzieci mogą obejrzeć wykonane przez siebie albumy kotów i obejrzeć
koty, jakie się tam znajdują.

4. Superkot – wycinanie elementów kota z portfolio –

karta superkot (karta 9S)

.

• Dzieci wyjmują z portfolio kartę – superkot i wykonują pracę zgodnie z instrukcją na-

uczyciela.
Instrukcja

• Wycinamy wszystkie elementy kota: tułów, głowa, łapki.
• Kolorujemy elementy kota zgodnie z własnym pomysłem (możemy je również okleić wełną).
• Na głowie rysujemy pyszczek i oczy (oczy mogą być z guzików).
• Wycinamy z czarnego papieru wąskie paseczki (wąsy) i doklejamy je do pyszczka.
• Doklejamy do tułowia łapki.
• Kota doklejamy do tekturowej rolki papieru.

40

• Kota można również wykonać na drewnianej łyżce, plastykowym stojaku na ręczniki papie-

rowe lub przepychaczu do zlewu (w dwóch ostatnich propozycjach kot będzie stał).

Uwaga! Dzieci mogą wykonywać superkota przy dźwiękach muzyki relaksacyjnej.

5. Mój superkot – projektowanie ozdoby dla superkota.

• Nauczyciel pobudza wyobraźnię dzieci. Zwraca ich uwagę na to, że kot może mieć ozdo-

bę nie tylko na szyi, ale i na głowie – kokarda, kapelusz, opaska; lub na łapce – zegarek,
bransoleta. Jeżeli jest to elegancki kot, może mieć zamiast kokardy muszkę lub krawat.
Jeżeli to jest kot, który ma jakieś umiejętności lub hobby to jego ozdoba może wiązać
się właśnie z nimi, np.: spodnie ogrodnika, spódnica baletnicy, spódnica w szkocką krat-
kę, fartuszek dla kucharki lub kelnerki.

• Nauczyciel podkreśla, że ważnym jest, aby ozdoba była taka, jakiej nie ma żaden inny

superkot w klasie.

• Dzieci zastanawiają się, co mogą zrobić, jeżeli nie mają potrzebnych materiałów do zre-

alizowania swojego pomysłu? Wtedy pożyczą od kolegi, koleżanki, zwrócą się o pomoc
do nauczyciela. Ustalają, że w poszukiwaniu brakujących materiałów, mogą spacerować
po klasie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i kulturalnego zwracania się do siebie
– proszę, dziękuję.

6. Zorganizowanie wystawy kotów – podsumowanie zajęć.

• Dzieci organizują wystawę superkotów. Mówią, który kot podoba im się najbardziej

i dlaczego. Chwalą za oryginalność. Wszyscy wszystkim biją brawo.

• Wszystkie dzieci śpiewają piosenkę Kocia samba.

7. Porządkowanie miejsc pracy.

• Dzieci opowiadają, o czym musi pamiętać właściciel kota (wykorzystują wiadomości

z zajęć – dzień 2.). Następnie porządkują swoje miejsca (stanowiska) pracy.

Uwaga! Koty można wykorzystać do scenek dramowych – Opowieści superkota na
przykład: Jak mój właściciel dba o mnie? Porozmawiajmy o swoich właścicielach.
Co lubię robić? itd. Mogą też przedstawiać przygody superkota, które wymyśliły
na wcześniejszych zajęciach.

EDUKACJA MUZYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Kocia muzyka – nauka piosenki Kocia samba

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie już kilka piosenek i tańców. Potraficie improwizować muzykę ruchem oraz wypowia-
dać się na jej temat.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– śpiewa

piosenkę

Kocia samba,

– poprawnie wykonuje ćwiczenia oddechowe,
– zna układ taneczny do piosenki Kocia samba.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach poznamy taniec – sambę. Nauczymy się również nowej piosenki
pt. Kocia samba.

41

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na:

– prawidłową postawę podczas śpiewu,
– poprawne wykonanie tańca do piosenki Kocia samba.

Pytanie kluczowe

• Jak ma na imię kotka Muzyka?

Środki dydaktyczne:

płyta CD1, karta pracy nr 3.

Uwaga! Przed rozpoczęciem zajęć należy przygotować miejsce do zabaw ruchowych.

Przebieg zajęć

1. Zabawa muzyczno-ruchowa Przywitanie (patrz scenariusz 1.).

• Nauczyciel mówi: Dzisiejsze zajęcia rozpoczniemy od znanego nam muzycznego przywi-

tania. Będziemy śpiewać w kocim języku. Zamiast słów: hej, dzień dobry, witaj, cześć itd.
będziemy śpiewać: miau, miau, miau, miau...

• Śpiewanie przez dzieci piosenki Przywitanie na sylabie miau.

2. Kocia muzyka.

• Nauczyciel mówi: Czy wiecie, co nazywamy kocią muzyką?

Jeśli dzieci nie wiedzą, to nauczyciel wyjaśnia, że kocią muzyką określa się muzykę nie-
przyjemną, hałaśliwą, a także piski, wrzaski i jazgot.

• Improwizacje głosowe.

Nauczyciel pyta dzieci: Jakie dźwięki wydaje z siebie kot? (Odp.: miau, miau... mrrr).
– Dzieci improwizują głosem kocią muzykę, używając kociego języka – miau, miau...
mrrr.
– Nauczyciel rysuje na tablicy wzory.
1.

2.

3.

4.

Wyjaśnia dzieciom, że do każdego z wzorów można dopasować kocie dźwięki:

42

1. miau
2. mrrrrrrrrrrr
3. miau
4. mrrrrrrrrrrr
– Nauczyciel wskazuje wybrany wzór, a dzieci improwizują głosem kocie dźwięki.

3. Nauka piosenki Kocia samba (CD, DVD).

• Nauczyciel prezentuje dzieciom nagranie piosenki Kocia samba.

Wysłuchanie piosenki. Rozmowa z dziećmi na temat piosenki. Nauczyciel pyta dzieci:
O czym jest ta piosenka?

• Nauka tekstu i melodii pierwszej zwrotki.

– Nauczyciel mówi słowa pierwszej zwrotki po jednym wersie, a dzieci powtarzają.
– Nauczyciel śpiewa pierwszą zwrotkę po jednym wersie, a dzieci powtarzają.
– Wspólne zaśpiewanie pierwszej zwrotki.
– Wspólne zaśpiewanie refrenu.
– Wspólne zaśpiewanie pierwszej zwrotki i refrenu.

Uwaga! Drugiej zwrotki można nauczyć na następnych zajęciach.

słowa: R. Ragan

muzyka: M. Ziółkowska

1. Kot zawsze wie, gdzie puszyć się,

Kot zawsze wie, jak miauknąć: nie!

Kot drzemie tam, gdzie zechce sam,

Kot sambę zna i rusza w tan!

Ref. Ten nasz kotek sambę pląsa,

I strzepuje mleko z wąsa,

Zamaszyście stawia kroki,

W tył do przodu i na boki!

4. Rozwiązywanie zadań w karcie pracy (karta pracy nr 3).

• Nauczyciel czyta dzieciom tekst z karty pracy.

Poznajcie moją kotkę. Ma na imię Samba.
Mruczy, gdy śpiewam jej piosenki.

43

• Nauczyciel pyta dzieci: Czy wiecie, co oznacza słowo samba, gdy nie jest to imię? (samba

to taniec).

• Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, że samba* to taniec pochodzący z Brazylii. Jest bardzo

wesoły. Nauczyciel mówi: Piosenka o kotach, którą nauczyliśmy się na dzisiejszej lekcji,
również jest sambą. Na koniec lekcji nauczymy się ją tańczyć.

• Rozwiązywanie zadań w karcie pracy.

Ćwiczenie 1.
Pokoloruj ilustrację do piosenki Kocia samba.
Ćwiczenie 2.
Ułóż wzór kociej melodii i zaśpiewaj ją klasie.

Uwaga! Nauczyciel przypomina dzieciom wzory melodii, które są na tablicy. Wyja-
śnia, że z tych elementów należy stworzyć własną melodię.

5. Interpretacja ruchowa piosenki Kocia samba (DVD).

• Nauczyciel pyta dzieci: Jak ma na imię kotka Muzyka? (Samba).

Co to jest samba? (samba to taniec).

• Nauczyciel mówi: Na zakończenie dzisiejszych zajęć zatańczymy Kocią sambę.

*Samba  to taniec brazylijski. Prawdopodobnie wywodzi się z tańca w koło afrykań-
skich ludów Bantu, gdyż samba turniejowa tańczona jest po kole. Obecnie także jeden
z tańców towarzyskich, wchodzący w zestaw pięciu tańców latynoamerykańskich (sam-
ba, rumba, cza-cza, paso doble, jive).
Figury podstawowe samby można tańczyć w trzymaniu zamkniętym (prawa dłoń part-
nerki trzymana przez lewą dłoń partnera mniej więcej na wysokości ich wzroku, lewa
ręka partnerki leży luźno na prawym barku partnera, prawa dłoń partnera na lewej ło-
patce partnerki) lub w trzymaniu otwartym (prawa dłoń partnerki trzymana przez lewą
dłoń partnera na wysokości bioder, prawa ręka partnerki oraz prawa dłoń partnera
odprowadzone naturalnie do boku na wysokości barku). Taniec ten ma charakter pro-
gresywny – tańcząca para szybko przemieszcza się po całym parkiecie. Samba zwana
jest tańcem kochanków, gdyż wiele figur składa się z ruchów intymnych, wyrażających
uczucia, np. ruchy partnerów przypominające falowanie. W wielu figurach partnerzy
kolejno obiegają się dookoła, jakby starali się nawzajem przechytrzyć i wyprzedzić
w drodze do mety. Tańczenie samby może też przypominać bieganie po rozżarzonych
węglach, na których trzeba jak najkrócej stawać, by się nie poparzyć. Na turniejach tań-
ca samba tańczona jest jako pierwsza.

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

TEMAT ZAJĘĆ: Kolorowanie rysunków – praca w programie Paint

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie, jak wygląda okno programu Paint. Umiecie kolorować rysunki za pomocą narzędzia
Wypełnianie kolorem, wykorzystując Pole koloru.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– włącza i wyłącza komputer pod kontrolą nauczyciela,
– przyjmuje właściwą postawę przy komputerze,
– posługuje się myszą, trzymając wciśnięty jej lewy przycisk,
– stosuje

metodę

złap, przesuń i upuść,

– stosuje narzędzie programu Paint – Wypełnianie kolorem, wykorzystując Pole koloru.

44

Cele w języku ucznia
Dzisiaj dowiecie się, jak rysować linie, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy. Poznacie
metodę złap, przesuń i upuść. Będziecie także kolorować rysunki w programie Paint.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– narysować linie w programie Paint, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy,
– zastosować

metodę

złap, przesuń i upuść.

Pytanie kluczowe

• Na czym polega metoda złap, przesuń i upuść?

Środki dydaktyczne: Oto ja – zajęcia komputerowe, klasa 1, płyta CD dla ucznia – zajęcia
4., sprzęt komputerowy w pracowni komputerowej, zdjęcia zwierząt z rodziny kotowatych
(lew, tygrys, pantera, ryś, żbik), rekwizyty do zabawy pantomimicznej: drewniana, duża łyż-
ka, książka, mikrofon-zabawka, samochodzik-zabawka, młotek-zabawka, drewniane klocki
i inne.

Przebieg zajęć

1. Sprawy organizacyjne.

Nauczyciel podaje cele zajęć oraz kryteria oceny.

2. Wprowadzenie metody złap, przesuń i upuść.

Nauczyciel przypomina uczniom, gdzie znajduje się lewy przycisk myszy. Wyjaśnia, że
można go używać w rozmaity sposób, np.:

• krótkie naciskanie palcem wskazującym lewego przycisku myszy – klikanie,
• przesuwanie kursorem myszy – trzymanie palcem wskazującym wciśnięty lewy przycisk

myszy.
Nauczyciel wyjaśnia, że trzymając palcem wskazującym wciśnięty lewy przycisk myszy,
można przesuwać obrazki po ekranie monitora. Tłumaczy, na czym polega i do czego
służy metoda złap, przesuń i upuść

(s. 6)

.

3. Rozmowa na temat kotów i innych zwierząt z rodziny kotowatych.

Nauczyciel pyta:
Jakie zwierzęta można nazwać zwierzętami domowymi? (zwierzęta trzymane w domu dla
towarzystwa: psy, koty, papugi, kanarki, świnki morskie, chomiki, ryby akwariowe…)
Jakiej opieki wymagają koty domowe? (trzeba zapewnić im jedzenie i wodę, kuwetę
z piaskiem…)
Które zwierzęta, oprócz kota domowego, należą do rodziny kotowatych? (dzikie drapieżni-
ki żyjące w obcych krajach, np. lwy, tygrysy, pantery, oraz żyjące w Polsce – rysie i żbiki)
Nauczyciel pokazuje wcześniej przygotowane zdjęcia zwierząt z rodziny kotowatych.
Opowiada, gdzie one żyją, czym się odżywiają, jaki jest ich tryb życia. Potem poleca
uczniom pokolorować pola z kropkami znajdujące się na rysunku i odgadnąć, jakie
zwierzę, będące dzikim kuzynem kota domowego, tam się ukryło

(ćw. 1., s. 6)

.

4. Przypomnienie przeznaczenia narzędzia programu Paint – Wypełnianie kolorem.

Nauczyciel pyta uczniów, jak nazywa się narzędzie programu Paint, służące go koloro-
wania rysunków, i jak wygląda jego ikona. Poleca pokolorować rysunek kotka i nakleić w
okienku ikonę odpowiedniego narzędzia programu Paint

(ćw. 2., s. 6)

.

45

5. Włączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela. Uruchomienie płyty CD. Wyko-

nanie znajdujących się na niej ćwiczeń.

Ćwiczenie a.

Mój kotek

(Paint) – płyta CD, zajęcia 4.

Polecenie: Pokoloruj rysunek. Wykorzystaj Pole koloru oraz narzędzie Wypełnianie kolorem.

Ćwiczenie b.

Liczba 1

– płyta CD, zajęcia 4.

Polecenie: Połącz za pomocą linii liczbę 1 z pętlami, w których znajduje się tylko jeden ele-
ment. Rysuj linie, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy.

Ćwiczenie c.

Zwierzęta

– płyta CD, zajęcia 4.

Polecenie: Wskaż zdjęcia tych zwierząt, w których nazwach słychać głoskę t. W tym celu
klikaj w nie lewym przyciskiem myszy.

Ćwiczenie d.

Tata Tereski

– płyta CD, zajęcia 4.

Polecenie: Tata Tereski jest nauczycielem. Odgadnij, jakie zawody wykonują tatusiowie in-
nych dzieci. Obok każdego obrazka przedstawiającego tatę umieść, metodą złap, przesuń
i  upuść, obrazek przedstawiający jego nakrycie głowy.

6. Zakończenie pracy z płytą. Wyłączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela.

7. Zabawa pantomimiczna Zgadnij, kim jest mój tata.

Wybrany przez nauczyciela uczeń pokazuje gestami i ruchami ciała, bez użycia słów, jaki
zawód wykonuje jego tata. Może wykorzystać przygotowane przez nauczyciela rekwi-
zyty. Zadaniem pozostałych uczniów jest odgadnięcie czynności, które zostały pokaza-
ne. Uczeń, który jako pierwszy odgadnie właściwą nazwę zawodu, sam z kolei pokazuje,
co robi jego tata w pracy.
Rozmowa na temat zawodów, które wykonują ojcowie uczniów.
Nauczyciel pyta uczniów:
Kim są tatusiowie dzieci przedstawieni w ćwiczeniu? (uczniowie wymieniają odpowiednie
zawody)
Jakie zawody wykonują wasi tatusiowie? (uczniowie wymieniają zawody swoich ojców)
Nauczyciel poleca uczniom narysować portret swojego taty

(ćw. 3., s. 6)

.

Podsumowanie (próba odpowiedzi na pytanie kluczowe) i zakończenie zajęć.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

TEMAT ZAJĘĆ: Gry i zabawy orientacyjno-porządkowe

Cele nauczyciela. Uczeń:

– właściwie reaguje na sygnały słowne i dźwiękowe,
– stosuje się do ustalonych reguł i zasad podczas zabaw i ćwiczeń.

Przybory: szarfy, krążek, gwizdek.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka w dwuszeregu,

przypomnienie zasad zachowania się na zajęciach.

46

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Marsz po obwodzie koła
Dzieci wyciągają przed siebie ręce, w których trzymają rozciągniętą szarfę. Maszerują po
obwodzie koła. Na gwizdek unoszą w górę wyprostowane ręce z szarfą i idą na palcach.
W prawo, w lewo
Dzieci tworzą dwa współśrodkowe koła i stają twarzami do środka. Łączą się z sąsiadami
z lewej i prawej strony przy pomocy szarfy, chwytając ją za końce. Wykonują cwał kro-
kiem dostawnym (każde koło w inną stronę). Na sygnał – zmiana kierunku.
Krążenia ramion
Dzieci w rozsypce stoją w rozkroku w odpowiednich odległościach od siebie. Wykonują
jednoczesne krążenia ramion w przód, a następnie w tył.
Łokieć z kolanem
Dzieci unoszą naprzemiennie w górę raz lewe, raz prawe kolana. Jednocześnie prze-
ciwległymi łokciami dotykają uniesionych kolan. Starają się zachować wyprostowane
sylwetki.
Na jednej nodze
Dzieci w rozsypce wykonują luźne podskoki – na zmianę na prawej i na lewej nodze.

3. Część główna – zabawy orientacyjno-porządkowe.

Zmień ustawienie
Dzieci wykonują ćwiczenia zgodnie z usłyszanym sygnałem. Gdy słyszą jeden gwizdek,
biegają w dowolnych kierunkach. Na dwa gwizdki ustawiają się w dwuszeregu. Trzy
gwizdki oznaczają ustawienie w kole.
Spłoszone wróbelki
Na środku sali nauczyciel wyznacza przy pomocy szarf duże koło i kilka mniejszych.
Jedno dziecko otrzymuje krążek i gwizdek, odgrywa rolę samochodu. Reszta dzieci to
wróbelki, które w przysiadzie podskakują w dużym kole – szukają pożywienia. Kiedy nad-
jeżdża samochód (dziecko kieruje przy pomocy krążka i gwiżdże), wróbelki zrywają się do
pozycji stojącej i zwartymi podskokami uciekają do najbliższego kółeczka. Tam przysiadają
i czekają aż samochód odjedzie. Wtedy znów szukają pożywienia w dużym kole.
Pająk i muchy
Dzieci – muchy – biegają w luźnej gromadce, naśladując bzykaniem i brzęczeniem lata-
jące muchy. Jedno dziecko jest pająkiem. Kiedy nauczyciel mówi: Uwaga, pająk!, wszyst-
kie muchy stają nieruchomo. Pająk chodzi pomiędzy muchami i próbuje złowić muchę,
która się poruszy. Złapane muchy odprowadza do swojej sieci (miejsce wyznaczone
przez nauczyciela) i chwilę tam przebywa. Wówczas muchy znów wylatują.
Strażak
Nauczyciel układa koła z szarf w liczbie o jedno mniej niż liczba dzieci. Dziecko pełniące
rolę strażaka biega pomiędzy kołami i przez dotknięcie ręką wyprowadza dzieci poza
obręb kół (powstaje rząd ze strażakiem na przedzie). Kiedy wszystkie dzieci są już w  rzę-
dzie, strażak krzyczy Pożar! i szybko zajmuje najbliższe koło. Pozostałe dzieci szukają
wolnych kół i je zajmują. Kto nie zdąży, zostaje strażakiem.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Marsz w rzędzie
Dzieci maszerują rzędem dookoła sali. Podczas pierwszych czterech kroków wznoszą
ramiona bokiem w górę. W czasie czterech następnych – opuszczają ramiona przodem
w dół.

47

Mały krzaczek – duży krzak
Dzieci wykonują przysiad podparty ze schylonymi głowami, potem pomału przechodzą
do postawy stojącej z ramionami w górze rozłożonymi na boki.
Podsumowanie zajęć
Zbiórka w dwuszeregu, omówienie zajęć, ocena aktywności ćwiczących.

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy naśladowcze z czworakowaniem

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wykonuje ćwiczenia na czworakach,
– właściwie reaguje na sygnały słowne i dźwiękowe,
– przestrzega reguł ustalonych w zabawach.

Przybory: skakanki, ławeczki, materace, szarfy.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka w dwuszeregu,

przypomnienie zasad zachowania się na zajęciach.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Stary niedźwiedź – zabawa ze śpiewem.
Jedno dziecko wchodzi do środka koła, to niedźwiedź. Pozostałe dzieci stają na obwo-
dzie koła. Śpiewają piosenkę. Niedźwiedź przykuca i schyla głowę.

Stary niedźwiedź mocno śpi,

– dzieci poruszają się w prawą stronę

stary niedźwiedź mocno śpi.

– poruszają się w lewą stronę

My się go boimy,

– idą do środka koła na palcach

na palcach chodzimy,

– wracają na palcach na poprzednie miejsca

jak się zbudzi, to nas zje,

– klaszczą w dłonie

jak się zbudzi, to nas zje.

– przykładają palce wskazujące do ust

Pierwsza godzina – niedźwiedź śpi.

– grożą niedźwiedziowi palcem wskazującym

prawej

ręki

Druga godzina – niedźwiedź chrapie.

– grożą palcem wskazującym lewej ręki,

niedźwiedź powoli wstaje

Trzecia godzina – niedźwiedź łapie!

– klaszczą i uciekają, niedźwiedź stara się kogoś

złapać.

Schwytane dziecko zostaje niedźwiedziem.

Ćwiczenia ze skakanką

• Bieg po obwodzie sali z zataczaniem skakanką (złożoną na pół) kół z prawej i lewej strony.
• Stanie w rozkroku – podrzucanie skakanki (złożonej cztery razy i związanej), klaśnięcie

w dłonie i chwytanie spadającej skakanki.

• Skoki jednonóż przez skakankę rozłożoną na podłodze.
• Przejście drobnym krokami po rozłożonej skakance.
• Przeciąganie w parach za pomocą skakanek.
• Leżenie tyłem, pod wyprostowanymi nogami przeciągnięta skakanka. Końce skakanki

w dłoniach, przeniesienie wyprostowanych nóg nad głowę i powrót do leżenia.

• Leżenie przodem, ręce przed siebie, w dłoniach złożona na pół skakanka. Wyciągnięcie

wyprostowanych rąk do przodu z jednoczesnym unoszeniem tułowia. Oczy skierowane
na skakankę.

48

3. Część główna – zabawy naśladowcze z czworakowaniem.

Słońce, chmura, deszcz
Dzieci – koty – postępują zgodnie z zaleceniami swojej pani. Gdy słyszą słowo wypowie-
dziane przez nauczyciela: Słońce, leżą na bokach i wygrzewają się na słońcu. Na hasło:
Chmura podnoszą się, robią koci grzbiet. Na hasło: Deszcz – szybko biegają na czwora-
kach dotąd, aż usłyszą słowo: Słońce.
Koty przechodzą przez kałuże
Nauczyciel wyznacza za pomocą skakanek ulicę, pośrodku rozkłada szarfy – kałuże.
Dzieci – koty – czekają po jednej stronie ulicy. Kiedy nauczyciel podniesie zieloną szarfę,
przechodzą na czworakach na drugą stronę, omijając kałuże. Robią koci grzbiet i czekają
na podniesioną zieloną szarfę. Wtedy wracają na czworakach na przeciwną stronę ulicy.
Uważaj, myszko
Po jednej stronie sali przed wyznaczoną metą czekają na czworakach koty. Na wprost
nich stoi myszka i obserwuje koty. Kiedy przysłania sobie oczy, koty, najciszej jak po-
trafią, idą na czworakach w jej kierunku, aby ją upolować. Myszka co jakiś czas odsłania
oczy i próbuje dostrzec poruszające się koty. Jeśli któregoś przyłapie, każe mu wrócić na
miejsce startu. Zabawa kończy się, jeśli któremuś kotu uda się dojść niepostrzeżenie do
myszki.
Koty na płoty
Nauczyciel wyznacza troje dzieci do roli piesków, reszta to koty. Koty w luźnej gromadce
chodzą po sali, przewracają się, miauczą. Pieski cierpliwie czekające pod ścianą na znak
nauczyciela wpadają między koty, poszczekując. Kiedy nauczyciel zawoła: Koty na płoty!,
wtedy te uciekają na czworakach i wdrapują się na ławeczki, materace, drabinki. Kot,
który zostanie schwytany, przechodzi do drużyny piesków i razem z nimi łapie koty.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Gotowanie mleka – ćwiczenie uspokajające.
Dzieci siedzą na podłodze, liczą po cichu do dziesięciu. Kto policzy, wstaje najciszej, jak
potrafi.
Dmuchanie na gorące mleko – ćwiczenia oddechowe.
Mocne wdechy i wydechy naśladujące dmuchanie na gorące mleko dla kota.
Podsumowanie zajęć
Zbiórka w dwuszeregu, omówienie zajęć, ocena aktywności ćwiczących.

TEMAT: Zabawy ze współćwiczącym – zabawy i ćwiczenia w parach

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wykonuje ćwiczenia w parach,
– prawidłowo reaguje na sygnały pojawiające się w trakcie zabaw,
– potrafi wykonywać ćwiczenia ze współćwiczącym,
– poznaje zabawę bieżną Berek samotnik.

Przybory: szarfy, woreczki.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka w dwuszeregu,

przypomnienie zasad zachowania się na zajęciach.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

49

Rymowanka
Dzieci wykonują ćwiczenia razem z nauczycielem, zgodnie z treścią rymowanki.
Stań na baczność, klaśnij w ręce,
w bok ramiona daj czym prędzej.
Skłon do przodu, w górę skok,
znów ramiona wysuń w bok.
W prawo głową poobracaj,
a na koniec zrób pajaca.

(M.P.)

Marsz ze zmianą
Dzieci w parach trzymają się za ręce i maszerują po obwodzie koła. Gdy nauczyciel kla-
śnie, dwójki robią w tył zwrot i maszerują para za parą w przeciwnym kierunku.
Karuzela
Dzieci chwytają się za ręce w parach. Wykonują krążenie podskokami dookoła własnej
osi.

3. Część główna – zabawy w parach.

Berek samotnik
Nauczyciel wyznacza jedno dziecko do roli berka – wręcza mu czerwoną szarfę. Pozo-
stałe dzieci dzieli na dwie grupy. Jedna grupa oznaczona jest szarfami, ale innego koloru
niż szarfa berka. Berek goni wszystkich po sali. Kto chce uniknąć schwytania, musi do-
brać sobie parę. Parę tworzą dzieci – jedno z szarfą, drugie bez szarfy. Złapane dziecko
zostaje berkiem.
Dłoń o dłoń
Dzieci w parach zwrócone przodem do siebie robią przysiad. Podskakują i uderzają
dłońmi o dłonie przeciwnika. Kto podeprze się ręką albo wstanie, ten przegrywa.
Złap woreczek
Dzieci stają w rozkroku tyłem do siebie. Dotykają się plecami. Między stopy wkładają
woreczek. Na sygnał nauczyciela schylają się do przodu i szybkim ruchem chwytają za
woreczek. Komu się uda złapać, ten wygrywa.
Zegar
Dzieci stoją w parach zwrócone do siebie twarzami. Ramiona kładą na barkach kolegi.
Wykonują jednocześnie skłony boczne w lewo i w prawo, wymawiając tik-tak.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Dobranoc – dzień dobry
Nauczyciel mówi: Dobranoc. Dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym. Prostują nogi i opadają
tułowiem do leżenia tyłem, zamykają oczy. Gdy słyszą: Dzień dobry, szybko powracają
do siadu skrzyżnego – głowa wyprostowana, oczy otwarte.
Sprawdź postawę
Jedno dziecko w parze staje wyprostowane, głowa uniesiona lekko w górę, ściągnięte
łopatki. Drugie dziecko sprawdza prawidłową postawę kolegi, po czym następuje zmia-
na ról.
Podsumowanie zajęć
Zbiórka w dwuszeregu, omówienie zajęć, ocena aktywności ćwiczących.

50

ALBUM PEŁEN SUKCESÓW. LAS JES

EDUKACJA POLONISTYCZNO-SPOŁECZNA

• wprowadzenie liter a, A
• opowiadanie o swoich umiejętnościach (mocne i słabe strony)
• ćwiczenia grafomotoryczne
• rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem
• ćwiczenia relaksacyjne
• analiza i synteza wzrokowo-słuchowa
• czytanie globalne wyrazów
• ćwiczenia koncentracji uwagi

Wytrwałość to wartość, która jest wszystkim znana. Jednak często tak się zdarza, że
chcielibyśmy osiągać wielkie sukcesy z niewielką ilością nakładu swojej pracy. Czy to jest
możliwe? Podziwiamy osoby, które dzięki swojej pracy, wytrwałości, wyrzeczeniom, upo-
rowi osiągnęły sukces. Stawiaj takie osoby dzieciom na wzór do naśladowania. Tomasz
Edison, zanim wynalazł żarówkę, wykonał ok. 11 tysięcy nieudanych prób prototypów,
które nie działały, lub działały niewystarczająco. Myśl pozytywnie. Edison powiedział: „To

WYTRWAŁOŚĆ

EDUKACJA MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• wprowadzenie liczb 2, 3
• przeliczanie elementów w zbiorze,
• rysowanie rytmów
• układanie elementów w kolejności

rosnącej i malejącej

• porównywanie liczebności

zbiorów

• ćwiczenia w szacowaniu ciężaru,

długości

• obserwowanie jesiennych zmian

w przyrodzie

• zwierzęta i drzewa w lesie

Projekt

nr 5

JA

51

ESIENIĄ. MONOGRAFIE LICZB 2 I 3

EDUKACJA MUZYCZNA

• zabawy muzyczne

i rytmiczne z darami
jesieni

EDUKACJA PLASTYCZNA

• magiczny ptak – farby

plakatowe

• malowanie ptaka wg

własnego pomysłu

• barwa jako środek

wyrazu plastycznego

ZAJĘCIA TECHNICZNE

• aparat fotografi czny
• pojęcia: odbitka,

fotografi a, zdjęcie

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

• poznanie narzędzi

gumka, ołówek

TEMATY DNI

1. Znam swoje mocne

strony

2. Mieszkańcy lasu

3. Bawię się i uczę

4. Jestem wytrwałym

uczniem

5. Moje małe i duże

sukcesy

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I EDUKACJA ZDROWOTNA

• zabawy i ćwiczenia

w terenie

• kształtowanie zwinno-

ści i zręczności

• ćwiczenia i zabawy

utrwalające kierunki:
w prawo, w lewo

• ustawienia i pozycje

wyjściowe do ćwiczeń
i zabaw

nie były porażki, ja po prostu odkryłem kilka tysięcy sposobów, jak nie należy
robić żarówki”. Naucz swoich uczniów myśleć pozytywnie. Niech swoich ma-
łych błędów nie uważają za porażki. Bądź dla swoich uczniów wzorem. Z reguły
wiedzą, czego chcą. Potem wytrwale do tego dążą. Wspieraj dzieci w ich działa-
niach, nie skąp pochwał. Wspieraj w drodze do sukcesu. Pozwól im błądzić, nie
karz (oceną) za każdy błąd, bo pozbawisz je pasji poszukiwania wiedzy, ograni-
czysz ich chęć uczenia się. Ucz swoich uczniów wytrwałości – naprawdę warto.
Pamiętaj! Wytrwałość to sztuka, którą należy nieustannie ćwiczyć.

52

W

ar

tość: WYTR

W

AŁ

OŚĆ

PROJEK

T nr 5

I.

Temat pr

ojektu:

A

lbum pełen suk

cesó

w! Las jesienią. Monogr

afia liczb

y 2 i 3.

Rodzaj

edukacji

Liczba godzin

Numer jednostki

Zapis

w dzienniku

T

reści pr

ogr

amo

w

e

Ma

teriał

Wymagania

szcz

egółow

e podsta

wy

progr

amow

ej

Uwagi

o realizacji

Ocz

ek

iw

ane

osiągnięcia ucznia

polonisty

czno

-

-społeczna

22

5

-26

Album A

d

ama

– dlacz

e

-

go w

ar

to c

oś umieć?

W

y

po

wiadanie się

ucznió

w na podane

tema

ty

.

•

ro

zwijanie umiejętności w

spółprac

y

w g

rupie popr

zez zaba

w

y

int

e

g

rac

yjne

,

Lustr

a

, P

omnik

,

•

opo

wiadanie o umiejętnościach A

dama,

na podsta

wie pamiąt

ek w albumie

,

•

ć

wicz

enia z

wiązane z opisy

waniem pr

zez

dzieci sw

oich umiejętności,

•

kształt

o

w

anie umiejętności słuchania

cz

ytanego t

ekstu –

Bajk

a o zaczar

o

w

an

ych

ptak

ach

A.S,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne z

wiązane

z pr

zy

got

o

w

aniem r

ęk

i dzieck

a do pisania

po śladzie

, kolor

o

w

anie

, dor

y

so

w

y

w

anie

kontur

ó

w

, r

y

so

wanie oburącz jednocz

e

-

śnie

,

•

ro

zwijanie koor

dynacji wzr

oko

w

ej

, dobie

-

ranie do siebie element

ó

w uk

ładank

i,

•

ć

wicz

enia w cz

ytaniu pr

ost

ych z

dań,

elemen

tar

z

s. 20-21

ć

w

. pol

.-społ

.,

s. 20, 21

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 16

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela

s

. 11

(dr

abinka do

suk

cesu)

teczka doda

t-

kow

a

–

Kar

ty k

reat

ywne

– bilet do war-

tości

WY

TR

W

AŁ

OŚĆ

(s

. 46)

5.2)

1.1)a, b

,

c,

1.2)a, b

,

f

•

podejmuje pr

ób

y w

spółprac

y

w g

rupie

, r

ó

wnież w czasie

zaba

w t

emat

yczn

ych,

•

podejmuje pr

ób

y zainicjo

wa-

nia zaba

w

,

•

pra

widło

w

o

r

eaguje na pole

-

cenia naucz

yciela,

•

chętnie ucz

estnicz

y w zaję

-

ciach,

•

cz

yta pr

ost

e z

dania i w

y

raz

y,

•

potrafi

uło

ży

ć element

y

uk

ładank

i i wk

leić na właści-

w

e miejsc

e

,

•

ro

zpo

znaje i naz

y

w

a lit

er

ę

A

, a

,

•

pisz

e lit

er

ę

A

, a

po śladzie ,

podejmuje pr

ób

y samodziel-

nego pisania po

znan

ych lit

er

w liniatur

ze

z

esz

ytu

,

•

dokonuje analiz

y i synt

e

zy

słucho

w

ej w

y

raz

ó

w

, w

yzna-

cza miejsc

e głosk

i a

w w

y-

razie

,

•

w

odzi po śladzie lit

er

o

w

ym,

k

reśli szlaczk

i, obr

y

so

wuje

kontur

y r

y

sunku oburącz,

zakolor

o

w

y

wuje małe po

-

wier

zchnie

,

53

•

w

ypo

wiada się w upor

ząd-

ko

wan

y

sposób na podan

y

temat,

•

ro

zpo

znaje uk

ład lit

er w w

y

-

razach:

apar

at

, r

amk

a

, r

yba

,

•

podejmuje pr

ób

y zr

elakso

wa-

nia się i w

ycisz

enia,

•

wie

, c

o

t

o

znacz

y b

yć w

ytr

wa-

łym

”, potrafi

podać pr

zyk

ład

w

ytr

wałości,

•

pisz

e po śladzie połącz

enia

lit

er

o

w

e

,

•

cz

ynnie ucz

estnicz

y w zaba-

wach dramo

w

ych,

•

w

yodr

ębnia sylab

y w na-

zw

ach obrazkó

w

,

•

chętnie ucz

estnicz

y w zaba-

wach t

emat

yczn

ych,

1

2

7

W

pr

o

w

adz

enie liter

A, a, na posta

wie

wy

ra

-

zó

w A

d

am, album

.

Ć

wicz

enia analiz

y

i syn

tez

y

słucho

w

o

-

-wzr

ok

o

w

ej

.

•

ro

zwijanie umiejętności społeczn

ych po

-

pr

zez zaba

w

y

int

e

g

rac

yjne

Okr

ęt

, Łańcuch

;

•

akt

y

wiz

o

w

anie w

ypo

wiedzi dzieci na

temat ich własn

ych umiejętności,

•

budo

wanie poczucia spra

w

st

wa i war

tości

działania w ż

yciu

, na pr

zyk

ładzie bajk

i

psy

choeduk

ac

yjnej:

M

ró

w

eczk

a

M. M

o

-

lick

iej

,

•

ro

zwijanie umiejętności słuchania z

e

zr

o

zumieniem dłuższ

ych t

ekst

ó

w

,

•

k

reślenie szlaczkó

w po śladzie i bez odr

y-

wania r

ę

k

i,

•

doskonalenie per

cepcji wzr

oko

w

ej

,

•

wpr

o

w

adz

enie lit

er

y

A

, a

na podsta

wie

w

y

ra

zów

A

dam

, album

,

•

nauk

a cz

ytania met

odą analit

yczno

-syn-

te

ty

czną, globalną oraz z w

ykor

zy

staniem

element

ó

w met

ody sylabo

w

ej; w

y

raz

y

:

apar

at

, r

amk

a

, r

yba,

elemen

tar

z

s. 22–23

5.2)

1.1)a

b,

c

,

1.2)a

b,

f

•

stara się r

o

zluźniać

, uspok

a-

jać

, w

yciszać

,

•

dokonuje analiz

y i synt

e

zy

głosko

w

ej oraz sylabo

w

e

j,

•

stara się r

o

zluźniać

, uspok

a-

jać

, w

yciszać

,

•

akt

y

wnie ucz

estnicz

y w zaba-

wach t

emat

yczn

ych, w

ciela

się w r

ó

żne r

ole

,

•

ró

żnicuje element

y

na ob

-

razk

ach, w t

ym r

ó

żnicuje

połącz

enia lit

er

o

w

e o pr

ze

-

sta

wionej kolejności lit

er

,

•

potrafi

uważnie słuchać pole

-

ceń naucz

yciela, obser

w

o

wać

sytuację na obrazku

i w

sk

a

zy

wać na błędy lo

-

g

iczne w

e w

sk

azan

ym kon-

tekście

,

54

•

ć

wicz

enia z

wiązane z

e spostr

zeganiem

wzr

oko

w

ym lit

er

y

A

, a

, w

y

szuk

iwanie

lit

er

y spośr

ód inn

ych lit

er

,

•

ro

zwijanie umiejętności cz

ytania sylab:

at

,

ta

; w

y

raz

ó

w

: ta

ta

, ta

to

,

•

ro

zwijanie umiejętności k

reślenia po śla-

dzie znakó

w lit

er

opodobn

ych oraz inn

ych

element

ó

w ilustracji,

•

wie

, dlacz

ego chodzi do szko

-

ły i zna war

tość nauk

i,

•

wie

, dlacz

ego należ

y w ż

yciu

zdob

y

w

ać wiedz

ę i umiejęt-

ności;

1

28

R

az

em z A

damem pisz

e

-

m

y

liter

ę a, A.

Ro

z

wijanie umiejętno

-

ści społeczn

y

ch.

•

ć

wicz

enie słuchu f

onemat

ycznego

,

•

ć

wicz

enia na r

o

zluźnienie i uspokojenie

zaba

wa

M

inutk

a

,

•

wpr

o

w

adz

enie lit

er

y

A

, a

pisanej

,

•

ć

wicz

enia w pisaniu no

w

o po

znan

ych

lit

er

,

•

poszuk

iwanie pr

zy

k

ładó

w w

ytr

wałości,

na podsta

wie ilustracji oraz doświadcz

eń

dzieci,

ć

w

. pol

.-społ

.

s. 22

1.1) a

1.2) d

1.2) c

5.2)

1

2

9

Ro

zwijanie umiejętności

cz

ytania i pisania z

w

y

ko

-

rz

y

staniem po

znan

y

ch

liter: o

, t

, a.

R

o

z

m

o

wa

n

a

tema

t w

ytr

w

ałości.

•

w

d

rażanie do samodzieln

ych pr

ób zapisy-

wania lit

er

y

A

, a

w liniatur

ze

z

esz

ytu

,

•

w

ypo

wiadanie się na t

emat dot

ycząc

y

w

ytr

wałości w kont

ekście szkoły

„Cz

ym się

w

y

ró

żnia czło

wiek w

ytr

wały?”

,

•

w

ym

y

ślanie innego zakończ

enia hist

or

yjk

i

z komiksu

,

•

pisanie po śladzie połącz

eń lit

er

o

w

ych:

at

,

ta

, to

, ta

ta

, ta

to

,

•

w

y

szuk

iwanie sylab w naz

wach obrazkó

w

,

•

w

yr

ó

żnianie po

znan

ych lit

er

, łącz

enie t

ych

sam

ych lit

er

,

•

w

yznaczanie miejsca lit

er

y

a

w w

y

razie

,

elemen

tar

z

s. 23

ć

w

. pol

.-społ

.

s. 23

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 17

5.2)

1.1) a

b,

1.2) a

b

, c

, f

1

30

W

esołe gr

y i zaba

w

y

k

laso

w

e – r

ymo

w

ank

i,

uk

ładank

i, ć

wicz

enia

k

onc

en

tr

acji uw

agi.

•

ć

wicz

enia r

elaksac

yjne i oddecho

w

e

,

•

ucz

estnicz

enie w zaba

wach t

emat

yczn

ych

i dramo

w

ych,

•

w

ypo

wiadanie się na t

emat w

y

słuchane

-

go t

ekstu

,

•

ro

zwijanie umiejętności dostr

zegania

sukc

esó

w własn

ych oraz inn

ych osób

,

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela s

. 11

(dr

abinka do

suk

cesu)

s. 12 (r

ymo

-

wank

i)

1.1) a

1.1) b

1.3) a

5.2)

55

ma

tema

t.

-

-pr

z

yr

o

dnicza

1

1

5

Zmian

y zachodząc

e

w pr

z

yr

o

dzie

.

•

w

d

rażanie do obser

wacji zmian zachodzą-

c

ych w pr

zyr

odzie jesienią,

•

dostr

zeganie podobieńst

w i r

ó

żnic obser-

w

o

wan

ych obiekt

ó

w

pr

zy

rodnicz

ych,

•

doskonalenie umiejętności r

o

zpo

zna

wa-

nia dr

zew i z

wier

ząt ż

yjąc

ych w lesie

,

ć

wicz

enia

ma

tem.-pr

z

y

-

ro

d.

s

. 26–29

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 18

6.1)a

•

w

ymienia zaobser

w

o

wane

zmian

y w pr

zyr

odzie

,

•

naz

y

w

a po

znane dr

ze

wa,

•

w

ymienia pr

zynajmniej 4

ro

zpo

znane z

wier

zęta,

•

wie

, cz

ym się ż

y

wi wiewiórk

a,

dzik i jeż,

•

ro

zpo

znaje i odcz

ytuje c

yfr

ę

2 i 3,

•

pisz

e po śladzie c

yfr

ę 2 i 3,

•

pr

zelicza element

y,

•

podpisuje c

yfrą liczbę ele

-

ment

ó

w

,

•

posługuje się liczbami

w aspekcie por

ządko

w

ym,

•

kont

ynuuje podan

y r

ytm,

•

ry

suje r

ytm

y własnego po

-

m

y

słu;

1

17

W

pr

o

w

adz

enie liczb

y 2.

•

wpr

o

w

adz

enie liczb

y 2 w aspekcie k

a

rd

y-

naln

ym, por

ządko

w

ym i miar

o

w

ym,

•

ć

wicz

enia w pisaniu c

yfr

y 2,

•

pr

zeliczanie element

ó

w

,

•

ry

so

wanie i uk

ładanie r

ytmó

w

,

ć

wicz

enia ma-

tem.-pr

z

y

ro

d

.

s. 26–29

7.2)a

1

18

C

ech

y wielk

ościo

w

e –

cięższ

y

, lż

ejsz

y

.

•

w

d

rażanie do umiejętności por

ó

w

n

y

wa-

nia ciężaru

,

•

szac

o

w

anie ciężaru

,

•

kształc

enie umiejętności w

yciągania

wnioskó

w

,

ć

wicz

enia ma-

tem.-pr

z

y

ro

d

.

s. 30–31

7.1)b

7.2)a

7.1)f

1

19

W

pr

o

w

adz

enie liczb

y 3

i jej zapisu c

yfr

o

w

ego

.

•

wpr

o

w

adz

enie liczb

y 3 w aspekcie k

a

rd

y-

naln

ymi miar

o

w

ym,

•

ć

wicz

enia w pisaniu c

yfr

y 3,

•

pr

zeliczanie element

ó

w

,

ć

wicz

enia ma-

tem.-pr

z

y

ro

d

.

s. 32–33

7.2)a

7.1)c

1

2

0

Liczba 3 w aspek

cie

por

ządk

o

w

ym.

•

pr

zeliczanie element

ó

w

,

•

wpr

o

w

adz

enie liczb

y 3 w aspekcie po

-

rządko

w

ym;

ć

wicz

enia ma-

tem.-pr

z

y

ro

d

.

s. 34

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 19

7.1)b

7.2)a

7.1)f

zajęcia

techniczne

1

5

W

d

rażanie do bezpiecz-

nego posługiw

ania się

apar

a

tem f

o

togr

afi

cz-

n

ym.

•

w

d

rażanie do bezpiecznego posług

iwania

się aparat

em f

o

to

g

rafi

czn

ym,

•

zapo

znanie się z obsługą aparatu

,

•

uwrażliwienie na str

onę et

yczną r

obienia

zdjęć;

9.1)c

•

opisuje

, jak w

ygląda aparat

fo

to

gra

fi czn

y,

•

wie do cz

ego służ

y aparat,

•

potrafi

posług

iwać się apara-

te

m

f

o

to

gra

fi czn

ym,

•

robi z

djęcia;

56

edukacja

plasty

czna

1

5

Malo

w

anie magicznego

ptaka farbami plaka

to

-

w

ymi.

•

w

y

rażanie własn

ych m

y

śli i w

yobraż

eń za

pomocą plast

yczn

ych śr

odkó

w w

y

razu

,

•

w

d

rażanie do pr

zedsta

wiania postaci fan-

tast

yczn

ych za pomocą śr

odkó

w plast

ycz-

n

ych i inspir

o

w

an

ych opo

wiadaniem;

4.1)

4.4)

•

w

ypo

wiada się na t

emat

w

y

słuchanej bajk

i,

•

maluje ptak

a zgodnie z

e

sw

oimi w

yobraż

eniami,

•

w

ypo

wiada się na t

emat

sw

ojej prac

y

;

edukacja

muz

y

czna

1

5

Jesienne zaba

w

y mu-

z

y

czne – ć

wicz

enia

rytmiczno

-rucho

w

e

z  w

yk

or

z

y

staniem liści

i  kasztanó

w

.

•

impr

o

wizacja rucho

wa do sły

szanej mu-

zy

k

i,

•

w

ykor

zy

stanie w ruchu r

ek

wiz

yt

ó

w (k

asz-

tanó

w i liści),

•

kształc

enie wrażliw

ości muz

ycznej po

-

pr

zez słuchanie muz

yk

i;

3.2

3.3

3.5

ważne

jest pr

zy

-

got

o

w

a-

nie w sali

miejsca

do ć

wi-

cz

eń ru-

cho

w

ych

i tańca

•

impr

o

wizacje rucho

w

e

w charakt

er

ze

sły

szanej

muz

yk

i,

•

w

ykonuje pr

ost

e r

ytm

y,

w

ykor

zy

stując k

asztan

y

i liście

,

•

w

ypo

wiada się na t

emat

sły

szanej muz

yk

i;

zajęcia

k

omputer

o

w

e

1

3

P

o

znanie nar

zędzi

Ołó

w

ek

i

Gumk

a

– pr

aca

w pr

ogr

ami

P

a

int

.

•

doskonalenie umiejętności włączania

i w

yłączania komput

era za pomocą pr

zy

-

cisku oraz m

y

sz

y,

•

kształt

o

w

anie na

w

yku pr

zyjmo

wania

właściw

ej po

zy

cji siedząc

ej podczas prac

y

pr

zy komput

er

ze

,

•

kształt

o

w

anie umiejętności posług

iwania

się lew

ym pr

zy

cisk

iem m

y

sz

y,

•

Zapo

znanie z nar

zędziami pr

og

ramu

P

aint

–

O

łó

w

ek

, Gumk

a;

8.1)

8.2)

•

potrafi

włącz

yć i w

yłącz

yć

komput

er

,

•

pr

zyjmuje właściwą posta

w

ę

siedzącą podczas prac

y pr

zy

komput

er

ze

,

•

posługuje się m

y

szą

•

wie

, jak w

ygląda ok

no pr

o

-

g

ramu

P

aint,

•

wie

, c

o znajduje się w pr

zy

-

borniku i gdzie jest

Gumk

a

i Oł

ó

w

ek

;

57

w

y

cho

w

anie

fi z

y

czne

i edukacja

zdr

o

w

otna

3

13–

15

13. Zaba

w

y

i ć

wicz

enia

w ter

enie – kształto

w

a-

nie z

winności i zr

ęcz-

ności.

14. U

sta

wienia i po

z

y

cje

w

yjścio

w

e do ć

wicz

eń

i zaba

w

.

15. Ć

wicz

enia i zaba

w

y

utr

w

alając

e k

ierunk

i:

w pr

a

w

o

, w le

w

o

.

•

ro

zwijanie zr

ęczności i skoczności pr

zy

pokon

y

w

aniu pr

zeszkód w t

er

enie

,

•

w

d

rażanie do bezpiecznego ucz

estnic

tw

a

w zaba

wach na po

wietr

zu

,

•

utr

walenie umiejętności r

eago

wania na

ustalone sy

g

nały

,

•

w

y

rabianie spra

wności pr

zy

zmianie po

zy

-

cji w

yjścio

w

ych,

•

ć

wicz

enia spra

wnego usta

wiania się

w sz

er

egu

, parach, r

zędach, w kole

,

•

doskonalenie orientacji pra

w

ej i lew

ej

str

on

y popr

zez zaba

w

y i ć

wicz

enia,

•

kształt

o

w

anie koor

dynacji wzr

oko

w

o

-

-rucho

w

ej

.

10.1)

10.2)b

•

zwinnie pokonuje naturalne

pr

zeszkody w t

er

enie

,

•

zacho

wuje bezpiecz

eńst

w

o

podczas zaba

w na po

wietr

zu;

•

właściwie r

eaguje na sy

g

nały

sło

wne i dź

więko

w

e

,

•

spra

wnie zmienia po

zy

cje

reagując na sy

g

nały

,

•

pr

zyjmuje pra

widło

w

e

po

-

zy

cje w

yjścio

w

e do ć

wicz

eń

i zaba

w

,

•

nauk

a no

w

ych po

zy

cji do

ć

wicz

eń i utr

walenie po

zna-

n

ych,

•

utr

walenie orientacji pra

w

ej

i lew

ej str

on

y,

•

kształt

o

w

anie koor

dynacji

rucho

w

ej

.

58

Dzień 1.

TEMAT DNIA: Znamy swoje mocne strony

(2 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. zaj. tech.)

Zapis w dzienniku: Album Adama – dlaczego warto coś umieć? Wypowiadanie się uczniów
na podane tematy. Wdrażanie do bezpiecznego posługiwania się aparatem fotograficznym.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie już litery o, t. Potraficie czytać i pisać sylaby i wyrazy zawierające te litery. Jesteście
świadomi swoich mocnych stron. Wiecie, że nauka jest wartością w życiu człowieka. Wiecie,
po co chodzicie do szkoły. Rozumiecie, na czym polega dobra współpraca.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– współpracuje w grupie,
– podejmuje próby inicjowania zabaw,
– próbuje czytać proste wyrazy i zdania – podpisy do obrazków,
– potrafi ułożyć elementy układanki i wkleić je we właściwe miejsce,
– opisuje wygląd aparatu fotografi cznego,
– wie, do czego służy aparat,
– wypowiada się na temat wysłuchanej bajki.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie współpracować w grupie w zabawach i przy wykonywa-
niu różnych zadań, będziecie opowiadać o swoich marzeniach, zainteresowaniach, hobby.
Poznacie Adama, obejrzycie jego album i dowiecie się, co lubi i co potrafi robić. Zastanowicie
się, w czym jesteście dobrzy i opowiecie o tym. Wysłuchacie Bajki o zaczarowanych ptakach.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– współpracować w grupie,
– wypowiadać się w formie zdań,
– starannie wykonać szlaczki i wzory,
– uważnie słuchać wypowiedzi kolegów.

Pytania kluczowe

• Dlaczego ludzie robią zdjęcia?
• Dlaczego poczucie własnej wartości pomaga w życiu?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1; farby, kartki
z bloku, tamburyno, płyta CD z muzyką relaksacyjną, CD ze skoczną muzyką, kartki samo-
przylepne – po jednej dla każdego ucznia, zdjęcia, dyplomy, prace – przyniesione przez
dzieci (plastyczne lub inne – wykonane samodzielnie), aparat fotografi czny, zdjęcia czarno-
-białe i kolorowe, portfolio nauczyciela s. 11 – drabinka do sukcesu, Karty kreatywne – Teczka
dodatkowa: bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ.

Przebieg zajęć

1. Zabawy ruchowe – związane ze współpracą w grupie, integracyjne.

Lustro. Dzieci ustawiają się parami, stają twarzami do siebie. Każde wykonuje czynności
związane z osobą z pary, ta z kolei je powtarza. Np. głaskanie kolegi po policzku – potem
on powtarza to na tej osobie.

59

Figurki. Dzieci biegają swobodnie po sali przy dźwięku tamburyna. Na umówiony sy-
gnał dobierają się parami i tworzą dowolną figurę. Dziecko, które jest bez pary, może te
figury poprawiać.

• Po wykonaniu zadania nauczyciel chwali dzieci za pomysłowość i dobrze wykonane za-

danie. Wszyscy wszystkim biją brawo.

2. Rozmowa w kręgu – wypowiedzi na temat Jestem dobry w... Lubię robić... – ćwicze-

nia związane z opisywaniem przez dzieci swoich umiejętności.

Uwaga! Krąg może powstać wokół środkowego rzędu. Ważne jest, aby dzieci wi-
działy się wzajemnie.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci wyjęły zdjęcia, dyplomy, wykonaną przez siebie pracę. Każ-

de opowiada o tym, co potrafi , co lubi robić, co go interesuje, w czym jest dobre, co
zrobiło samo. Pokazuje przyniesione dyplomy, zdjęcia. Opowiada o swoich umiejętno-
ściach.

• Dzieci dobierają się w grupy – Potrafi ę robić to samo, co ty. Spacerują, rozmawiają ze

sobą i szukają osób, które lubią robić to samo, interesują się tym samym, są dobre w tym
samym. Kiedy grupy są już utworzone, dzieci układają zdania np.: W mojej grupie są dzie-
ci, które... są dobre w jeździe na rowerze; W mojej grupie są... (wskazuje na dzieci, które
się przedstawiają) Kasia, Magda, Karol (itd.); Potrafi my... dobrze jeździć na rowerze. Każda
grupa wybiera spośród siebie dziecko, które w ten sposób zaprezentuje grupę i umie-
jętności jej członków.

• Dzieci liczą, ile grup powstało oraz ile dzieci jest w każdej grupie. Porównują, w któ-

rej grupie jest najwięcej dzieci, a w której – najmniej. Wymieniają umiejętności, które
przedstawiła każda z grup. Nauczyciel pyta: – Czy wszyscy potrafi cie robić te same rzeczy?
– Czy robicie je tak samo dobrze? – Co to znaczy, że każdy człowiek ma jakieś zdolności i ta-
lenty? – Czy jest coś, czego chcesz się nauczyć w najbliższym czasie? Co to takiego?

3. Opowiadanie o umiejętnościach Adama na podstawie ilustracji –

elementarz,

s. 20–21.

• Nauczyciela prosi dzieci, aby otworzyły

elementarz na s. 20

. Przedstawia Adama. Czyta

(lub prosi dobrze czytające dziecko) to, co mówi Adam.

60

Dzieci oglądają zdjęcia i pamiątki w albumie Adama. Następnie opowiadają o tym, co
potrafi robić chłopiec. Próbują przeczytać podpisy pod zdjęciami, pamiątkami i dyplo-
mami. Odpowiadają na pytania: – Które zajęcia Adama podobają ci się najbardziej? – Które
z zainteresowań Adama jest podobne do twoich?

• Nauczyciel wymienia kolejne umiejętności Adama. Dzieci, które uważają, że jest to rów-

nież to, co sami potrafi ą, wołają: To ja, to ja! Potrafi ę to robić także ja! Np.: Adam jest dobry
w układaniu budowli z klocków. Adam potrafi dobrze pływać. Adam ma aparat i potrafi
robić zdjęcia.

4. Ćwiczenia grafomotoryczne związane z przygotowaniem ręki do pisania po śla-

dzie –

ćw. pol.-społ., s. 20.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby wzieły dwie kredki

– do lewej i do prawej ręki. Dzieci próbują nary-
sować oburącz kontury aparatu najpierw w po-
wietrzu – nad obrazkiem. Następnie rysują te
kontury oburącz po śladzie.

• Dzieci układają z puzzli obrazek

wycinanka nr 1–

ćw. pol.-społ. - s. 39.

Opowiadają o sytuacji, jaka

została na nim przedstawiona (pieczenie ciastek
z mamą). Ozdabiają ramkę zdjęcia szlaczkami.
Opowiadają o sytuacjach, kiedy razem z mamą
lub tatą wspólnie coś przygotowywały.

5. Jestem fotografem – zabawa ruchowa.

• Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy. Jedna

grupa to fotografowani, którzy będą wykonywa-
li czynności związane z ich zainteresowaniami,
umiejętnościami. Druga grupa to fotografowie,
którzy będą im robić zdjęcia. Dzieci spacerują
po sali przy dźwiękach skocznej muzyki. Kiedy muzyka milknie, każde dziecko wchodzi
w swoją rolę. Fotograf wybiera jedną osobę i mówi: Pstryk! Wtedy fotografowany zastyga
w bezruchu. Po kilku zdjęciach następuje zamiana ról.

6. Wokół aparatu fotografi cznego – rozmowa kierowana.

• Nauczyciel opowiada: Za datę wynalezienia fotografi i uważa się rok 1839, kiedy powsta-

ło pierwsze zdjęcie, tzw. dagerotyp. Aparaty fotografi czne były wtedy trudne w obsłudze.
W dzisiejszych czasach dzięki łatwym do obsługiwania aparatom każdy może sam robić
zdjęcia. Wielu z nas czuje potrzebę utrwalenia na obrazach bliskich nam osób czy tego, co
jest dla nas ważne – jakieś miejsca, obiekty, przedmioty, zdarzenia. Dlatego aparat fotogra-
fi czny towarzyszy nam wszędzie – na różnych uroczystościach, w czasie spacerów, wycie-
czek, podróży itd.

• Dzieci odpowiadają na pytania nauczyciela: – Kto z was robił już samodzielnie zdjęcie? –

Do czego służy fotografowanie? (Np.: rejestrowanie wydarzeń, utrwalanie przedmiotów,
osób, miejsc, sytuacji, zatrzymanie w miejscu jakiejś sytuacji, tworzenie cennych pamią-
tek, tworzenie historii) – Co trzeba wiedzieć, by zrobić dobre zdjęcie?

• Dzieci opowiadają o aparatach fotografi cznych, które mają w domu, i swoich doświad-

czeniach związanych z wykonywaniem zdjęć. Nauczyciel pokazuje stare (czarno-białe)
i nowe (kolorowe) zdjęcia. Opowiada o tym, jak kiedyś robiono zdjęcia. Pyta, czy rozu-
mieją znaczenie słowa odbitka.

61

• Nauczyciel pokazuje dzieciom współczesny aparat. Dzieci opowiadają, jak wygląda,

zwracają uwagę na sposób posługiwania się nim. Każdy robi zdjęcie wybranym oso-
bom w klasie lub grupie osób. (Zdjęcia, które zrobiły dzieci zostaną wyeksponowane
w  klasie)
Uwaga! Jeżeli istnieje możliwość, nauczyciel planuje wycieczkę do zakładu foto-
graficznego. Może też zaprosić do klasy rodziców na wspólne wykonywanie zdjęć.

7. Album Adama – ćwiczenia grafi czne, czytanie wyrazów –

ćw. pol.-społ., s. 21.

• Dzieci piszą po śladach wyrazy: to, ta, oto. Czy-

tają wypowiedzenia wyrazowo-obrazkowe. Łą-
czą ze zdjęciem Adama obrazek, który znalazł się
w jego albumie. Pomagają Adamowi zebrać li-
tery w labiryncie. Rysują po śladach wzory mu-
szelek.
Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 16 z port-

folio ucznia.

8. Bajka o zaczarowanych ptakach – bajka psy-

choterapeutyczna, kształtowanie umiejęt-
ności słuchania czytanego tekstu.

• Nauczyciel mówi: Opowiadaliście już dzisiaj

o tym, co potrafi cie robić najlepiej, czego się do
tej pory nauczyliście. Jedni z was potrafi ą świet-
nie jeździć na rowerze, robić kanapki, pisać litery,
czytać. Inni – rzucać piłką, rysować. Każde z was
jest inne. Posłuchajcie teraz pięknej bajki o ma-
gicznych ptakach. Każdy z nich był inny, każdy miał inne zdolności. Ale pewnego dnia coś
dziwnego im się przytrafi ło. Posłuchajcie.
Za górami, za lasami w pięknym pałacu na szczycie wysokiej góry żyła sobie wróżka, która
hodowała piękne ptaki. Każdy z nich był inny i miał również jedną magiczną zdolność, która
była bardzo pożyteczna. Kiedy jakiś człowiek potrzebował pomocy, wróżka wysyłała jedne-
go ze swoich ptaków, a on pomagał w taki sposób, że nikt na świecie nie domyślał się nawet,
że to jego zasługa. Ludzie mówili wtedy: ten człowiek ma szczęście w życiu – nie wiedząc,
że tak naprawdę zaczarowane ptaki dobrej wróżki krążyły wśród nich w każdej potrzebie.
Potrafiły wzbudzać w ludziach dobry humor, zamieniały smutki w radość, pomagały od-
naleźć drogę zagubionym, dbały o to, aby dzieci nie miały w nocy koszmarów, sprawiały,
że po deszczu na niebie pojawiała się tęcza i miały wiele innych zdolności, na temat któ-
rych można by opowiadać bez końca. Któregoś dnia złośliwy czarnoksiężnik podkradł się
po kryjomu do zamku wróżki i zaczarował ptaki. Sprawił, że każdy z nich zapomniał o swo-
jej magicznej zdolności, stracił swoje kolory i stał się zwykłym, podobnym do szarego wró-
bla ptaszkiem. Wróżka zasmucona, nie wiedząc, co robić, spojrzała w swoją czarodziejską
kulę i w niej znalazła rozwiązanie. Napisała krótki list i wysłała z pomocą czterech wiatrów
w świat, aby prosić o pomoc dzieci. List był skierowany do dzieci, ponieważ tylko one mają
czyste i otwarte umysły, w których drzemie wielka siła fantazji i wyobraźni, i tylko one mogły
na nowo stworzyć piękne i tajemnicze ptaki. W liście tym wróżka napisała tak: „Kochane
dzieci! Proszę Was o pomoc. Zły czarnoksiężnik zaczarował moje piękne ptaki, i tylko wy
możecie przełamać siłę jego magii. Namalujcie swoimi kolorowymi farbami tyle ptaków, ile
tylko zdołacie. Niech będą dziwaczne i cudaczne, a dla każdego z nich wybierzcie jakąś ma-
giczną zdolność, dzięki której będzie to wyjątkowy ptak. Nie zapomnijcie nadać mu również

62

imienia, abym mogła każdego z nich odróżnić. Wszystkie ptaki, które namalujecie, pojawią
się natychmiast w moim królestwie, a ja obiecuję, że zaklęcia czarnoksiężnika nigdy już ich
nie dosięgną. Dziękuję Wam za pomoc i czekam z niecierpliwością na pojawienie się pierw-
szych ptaków. Wasza Dobra Wróżka”.

(A. Stalmach-Tkacz)

9. Magiczne ptaki – ćwiczenia w wypowiadaniu się.

Dzieci opowiadają o zdolnościach jakie miały ptaki. Podają przykłady. Uzasadniają po-
trzebę niesienia pomocy innym, dzielenia się swoimi umiejętnościami.
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
Dlaczego kiedy ktoś zapomina o swoich zdolnościach, umiejętnościach, mocnych stronach
staje się podobny do szarego wróbelka? Czy czujecie się jak magiczne ptaki, czy jak szare
wróbelki? Podajcie przykłady, kiedy pomogliście innym. Jak się wtedy czuliście?

10. Podsumowanie dnia.

Nauczyciel zawiesza na tablicy drabinkę do sukcesu. Na każdym szczebelku zapisane jest
zdanie i rysunek:
– Wiem, w czym jestem dobry – symbol – medal,
– Wiem, nad czym muszę popracować – ręka,
– Muszę się jeszcze wiele nauczyć – głowa.
Dzieci mają małe kartki samoprzylepne. Podchodzą i przyklejają je na szczebelku z tym
stwierdzeniem, które uważają, że je dotyczy.

• Nauczyciel podsumowuje sytuację na drabince do sukcesu. Obrazuje ona, jakie jest zda-

nie każdego dziecka na temat swych umiejętności.

• Dzieci rysują na bilecie do wartości drabinkę do sukcesu.

Karta w portfolio nauczyciela s. 11 – drabinka do sukcesu – do wielokrotnego
wykorzystania.

Dzień 2.

TEMAT DNIA: Mieszkańcy lasu

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. przyr. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Zmiany zachodzące w przyrodzie. Rozpoznawanie i nazywanie drzew
i zwierząt żyjących w lesie. Wprowadzenie liter a, A na podstawie wyrazów album, Adam.
Ćwiczenia analizy i syntezy słuchowo-wzrokowej. Wprowadzenie liczby 2.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Na ostatnich zajęciach poznaliście Adama i jego umiejętności. Wskazaliście swoje ulubione
zajęcia i potraficie powiedzieć, w czym jesteście dobrzy, a nad czym chcecie jeszcze popra-
cować. Wiecie już, że imiona piszemy wielką literą. Próbowaliście czytać wyrazy zapisane
w albumie Adama.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wymienia zmiany zaobserwowane w przyrodzie,
– nazywa poznane drzewa,
– wymienia przynajmniej cztery poznane zwierzęta,
– wie, czym żywią się wiewiórka, jeż i dzik,
– rozpoznaje i nazywa litery a, A,

63

– podejmuje próby samodzielnego pisania poznanych liter w zeszycie,
– dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów,
– zaznacza miejsce głoski w wyrazie,
– kreśli po śladzie literowym,
– koloruje małe powierzchnie,
– rozpoznaje i odczytuje cyfrę 2,
– podpisuje cyfrą liczbę elementów.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach opowiecie o zmianach zachodzących w przyrodzie jesienią, tych,
które zaobserwowaliście w czasie wycieczki. Nazwiecie zwierzęta żyjące w lesie i dowiecie
się, czym się odżywiają. Będziecie nazywać znane wam drzewa, które rozpoznacie po li-
ściach. Dzisiaj poznacie litery a, A. Nauczycie się pisać cyfrę 2.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– rozpoznać po liściach i owocach przynajmniej dwa drzewa,
– nazwać co najmniej cztery zwierzęta żyjące w lesie,
– wymienić zmiany, które zachodzą w lesie jesienią,
– wskazać

literę

a wśród innych liter,

– prawidłowo zapisać cyfrę 2.

Pytania kluczowe

• Jak zwierzęta przygotowują się do zimy?
• Dlaczego należy wierzyć w siebie?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1, obrazki (wiewiórka,
lis, zając, dzik, jeleń, jeż, sarna, dzięcioł), płyta CD z nagraniem dźwięków lasu, ilustrowane
albumy nt. zwierząt, arkusze pakowego papieru, liście, kasztany, żołędzie, owoce klonu,
topoli, obrazki przedstawiające drzewa – brzozę, topolę, dąb, klon, kasztanowiec; patyczki
do lodów – dla każdego dziecka po trzy, klej, duże plansze z obrazkami drzew, ich liści
i owoców, patyczki, kostki do gry – po jednej na parę dzieci, liczby w kolorach, kartki z literą
a, A, sylabami i wyrazami – a, oto, tata, to, ta, tato, kartki dla dzieci z zapisanym zadaniem
domowym.

Przebieg zajęć

Zajęcia mogą być poprzedzone wycieczką do lasu (parku) lub oglądaniem filmu. W klasie
krzesła ustawione są w kręgu. W środku leżą obrazki przedstawiające takie zwierzęta, jak:
wiewiórka, lis, zając, dzik, jeleń, jeż, sarna, dzięcioł, sójka, wilk. Obrazki są odwrócone.

1. Leśne zwierzęta – zabawa ruchowa, reagowanie na polecenie, opowiadanie.

• Dzieci wchodzą do klasy. Słychać dźwięki lasu – szum drzew, śpiew ptaków. Nauczyciel

prosi, aby każde dziecko zabrało jeden obrazek. Dzieci cichutko siadają na krzesłach.
Gdy muzyka milknie, każde dziecko opowiada o zwierzęciu, które ma na obrazku – jak
się nazywa, jak wygląda, czy jest małe czy duże, gdzie w lesie można je spotkać (dzieci,
które mają to samo zwierzę, pomagają sobie wzajemnie).

• Zamiana miejsc. Dzieci zamieniają się miejscami, zgodnie z poleceniami: Niech sarenki

zamienią się miejscami, przebiegając. Niech jeże zamienią się miejscami, idąc tiptopami.
Niech wilki zamienią się miejscami, przebiegając i wyjąc. Niech zajączki zamienią się miej-

64

scami, kicając itd. Po chwili dzieci zamieniają się obrazkami i teraz są innymi zwierzątka-
mi. Zabawa trwa dalej.

• Rozmowa o wycieczce do lasu, parku – co tam zobaczyliśmy; jakie rośliny rozpoznali-

śmy; jakie zobaczyliśmy zwierzęta; co ze sobą przynieśliśmy (liście, kasztany, żołędzie,
owoce jarzębiny, piórka, wrzos); na jakie zmiany w przyrodzie zwróciliśmy uwagę (zmia-
nę kolorów liści, koloru trawy, temperatury powietrza, zapachu lasu, odgłosów lasu).

2. Idziemy do lasu – zabawa dźwiękonaśladowcza, rozwijanie aparatu artykulacyj-

nego.

• Nauczyciel opowiada, a dzieci powtarzają za nim ostatnie wyrazy:

Pewnego pięknego słonecznego dnia wybraliśmy się na wycieczkę do lasu, hejże ha, hejże
ha!
Słuchaliśmy szumu drzew – szuuuu, szuuuuu, szuuuuu...
Pod nogami chrzęściły nam liście – szszsz, szszsz, szzszsz...
Niedaleko lasu biegła szosa – szosa, szosa, szosa...
Usłyszeliśmy przejeżdżający samochód – wrrrrr, wrrrrr, wrrrr!
Poszliśmy leśną dróżką – tup, tup, tup...
Nagle usłyszeliśmy stukanie dzięcioła – stuk, stuk, stuk!
Spojrzeliśmy w górę i zobaczyliśmy wbiegającą po drzewie wiewiórkę – hyc, hyc, hyc...
Wtem Adamowi coś spadło na głowę, och, ojej, och, ojej!
To wiewiórka rzuciła w nas szyszką – pac, pac, pac...
Zmęczeni usiedliśmy na pieńku – ufff, ufff, ufff...
I stwierdziliśmy, że teraz już niczego nam nie potrzeba – aj, aj, aj...

(B. Kotulska)

Logopeda radzi – rola ćwiczeń emisyjnych

Ćwiczenia emisyjne uczą operowania głosem w mowie i śpiewie. Jedną z umiejętności
jaką musi opanować mały mówca, to modulowanie siły i wysokości głosu. Wyrażenia
dźwiękonaśladowcze w powyższym ćwiczeniu uczniowie mogą wypowiadać coraz gło-
śniej lub coraz ciszej.

3. Zwierzęta żyjące w lesie – wypowiadanie się na temat ilustracji

(ćw. matem.-przyr.,

s. 26–27).

• Dzieci oglądają ilustrację przedstawiającą las. Zwracają uwagę na widoczne na niej

zwierzęta, drzewa, kolory jesieni. Szukają zwierząt, które się tam ukryły. Wymyślają, na
jakie grupy można podzielić te zwierzęta (

ćw. s. 26

). Przyklejają w zeszycie obrazki zwie-

rząt (wilk, zając – naklejka 5).
Oglądają ilustracje ze zwierzętami w albumach – szukają zwierząt, które mają na swoich
obrazkach. Słuchają opowiadania nauczyciela na ich temat.
Dzieci przyglądają się zwierzętom przedstawionym na obrazkach (

ćw. s. 27

). Nazywają

je. Opowiadają to, co o nich zapamiętały. Łączą je z ich cieniami. Wpisują odpowiednią
cyfrę. Łączą zwierzęta z ich pożywieniem.

65

Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 18 z portfolio ucznia.

4. Podróż pewnego liścia – ćwiczenie relaksacyjne.

• Nauczyciel włącza muzykę – dźwięki lasu. Dzieci zamykają oczy i słuchają tekstu czyta-

nego przez nauczyciela.
Wyobraź sobie, że jesteś liściem, który wisi na drzewie. Nastała jesień, a ty zabarwiłeś się na
żółtozłoty kolor. Łagodny wiatr zdmuchuje cię z gałęzi i spadasz łagodnie na ziemię. Przez
pewien czas leżysz tam wygodnie. Jesteś przepięknym, złotym liściem... I znowu nadchodzi
wiatr i wysyła cię w długą podróż. Wdmuchuje cię do rzeki w górach. To pierwszy raz, kie-
dy pływasz w wodzie. Czujesz, jaka jest ona miękka i orzeźwiająca. A pozostałe liście płyną
obok ciebie w dół rzeki. Ty ślizgasz się dalej i dalej po wodzie... Teraz wpływasz pod duży
kamień, który cię przytrzymuje. Możesz przez chwilę odpocząć w spokoju na słońcu. Potem
nadpływa dość duża gałąź, która cię popycha i pozwala ci dalej płynąć. A pod tobą prze-
pływają małe rybki, a nad tobą tańczą komary w ciepłym powietrzu... Ten sposób podró-
żowania jest dla ciebie całkiem nowy i jest wspaniałą przygodą. Te wszystkie nowe rzeczy,
które oglądasz! Woda chłodzi cię, a jesienne słońce grzeje... A teraz zaczynasz kręcić się jak
na karuzeli. Wpadłeś wraz z pozostałymi liśćmi w wir wody. Być może zaczęło ci się już kręcić
w głowie. Na szczęście zbliża się duża, zielona żaba, która wskakuje tuż obok ciebie do wody.
Popycha cię tak, że możesz znowu płynąć dalej w dół rzeki... I wyobraź sobie, jak płyniesz co-
raz dalej i dalej... A kiedy będziesz już gotowy, powróć do nas wszystkich i odpocznij jeszcze
przez kilka chwil po podróży...

(K.W. Vopel, Dzieci bez stresu. W cudownej krainie fantazji, Tom I, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2000)

Psycholog radzi – emocje dzieci

Dzieci przeżywają wiele emocji, często więcej, niż dorośli sobie wyobrażają. Wielu
z tych emocji dziecko, na bazie swoich doświadczeń, nie ujawnia, nie chcąc narazić się
na śmieszność, zniecierpliwienie ze strony dorosłego, czy brak zrozumienia. Trudne
emocje jak lęk, strach, złość, gniew w konsekwencji podnoszą stan napięcia emocjo-
nalnego dzieci. Nie sposób ochronić dzieci przed trudnymi emocjami, dlatego istotne
jest, aby nauczyły się radzić sobie z nimi i ich następstwami. Rysuje się w związku z tym

66

potrzeba aby już młodsze dzieci nauczyły się odprężać i wpływając aktywnie na stan
swojego napięcia emocjonalnego, regulować swój rytm aktywności i odpoczynku oraz
zbierać siły do dalszej aktywności.
Pomoc w realizacji takich celów mogą stanowić ćwiczenia relaksacyjne. Naturalnie, po-
przez swoją konstrukcję, są w stanie wspomagać dzieci w odnajdywaniu równowagi
między aktywnością, a ciszą i odprężeniem. Równowaga taka tworzy optymalne warun-
ki dla kształtowania się harmonijnej osobowości człowieka.

5. Jesienny las w klasie – zabawa utrwalająca znajomość drzew.

• Dzieci grupują przyniesione do klasy liście ze względu na kształt, wielkość, kolor. Spraw-

dzają, jak nazywają się drzewa, z których one pochodzą. Liczą je. Określają, których liści
jest najwięcej, a których – najmniej. Nauczyciel dzieli uczniów na tyle grup, ile grup liści
dzieci utworzyły (może powstać grupa, w której będą liście tego samego koloru, ale
z różnych drzew). Przyklejają liście na przygotowane przez nauczyciela arkusze pakowe-
go papieru, gdzie narysowany jest kontur drzewa. Powstałe prace zostają zawieszone
w klasie.

• Nauczyciel pokazuje liście przyniesione do klasy (dębu, kasztanowca, brzozy, topoli,

klonu) i owoce drzew (kasztan, żołądź, orzeszek, podwójne skrzydełka, drobne orzeszki)
oraz obrazki drzew, z których pochodzą. Prosi dzieci, aby je nazwały, połączyły owoc
z liściem i drzewem. Następnie umieszcza w różnych miejscach sali obrazki drzew. Dzie-
ci stoją w kręgu blisko siebie, kołyszą się, szumią szuuuu, szuuuu. Za ich plecami chodzi
nauczyciel i mówi: Spaceruje jesień po lesie, wiele liści dzieciom niesie. A jakie, a jakie? Od-
wróćcie się i sprawdźcie. Kładzie po jednym liściu lub owocu przy wybranych dzieciach.
Na dźwięk tamburyna, krąg zatrzymuje się, dzieci odwracają się i sprawdzają, czy przy
nich leży liść. Jeżeli tak, dziecko podchodzi do drzewa, z którego liść lub owoc pochodzi
i mówi nazwę drzewa.

6. Budowanie poczucia sprawstwa i wartości działania w życiu, na przykładzie bajki

psychoedukacyjnej M. Molickiej Mróweczka.

• Nauczyciel mówi: W ubiegłym tygodniu opowiadaliście, dlaczego nauka jest ważna w ży-

ciu każdego człowieka. Wczoraj mówiliście o tym, co każdy z was potrafi , w czym jesteście
dobrzy. Dzisiaj posłuchajcie bajki o mróweczce, która tak jak wy rozpoczęła naukę w klasie
pierwszej. 
Od samego początku nauka i wypełnianie szkolnych obowiązków sprawiały mróweczce
trudności. Była zbyt mała, aby dźwigać ciężkie pakunki, z którymi inne mrówki radziły sobie
doskonale. Posłuchajcie, jak czuła się mróweczka, chodząc do szkoły, z czym miała proble-
my, jak zachowywali się jej koledzy i koleżanki, co ważnego wydarzyło się w jej mrowisku
i jak to wpłynęło na jej los.

• Nauczyciel czyta bajkę wolno, aby dzieci dobrze ją zrozumiały i miały czas na przemy-

ślenia.

Mała mróweczka rozpoczęła naukę w klasie pierwszej. Od samego początku nie mogła sobie
poradzić z zadaniami, jakie mają mrówki w szkole. Uczą się podnosić, a potem transporto-
wać różne rzeczy. Nauka jest ciężka, codziennie noszą na swoich grzbietach patyki, listeczki,
gałązki, poziomki, jagody, a także uczą się, jak je pakować, by się nie zniszczyły. Mrówka
była bardzo pracowita, bardzo chciała otrzymywać dobre oceny, ale co z tego – była bar-
dzo malutka, taka tyciu, tyciusieńka i nie mogła udźwignąć tych wszystkich ciężarów. Inne
silniejsze i większe dobrze sobie radziły, tylko ona zawsze zostawała w tyle. Mrówki przezy-
wały ją, wyśmiewały się z niej. Bardzo się tym martwiła, chodziła zasmucona. Bała się lekcji
i tego, że nie udźwignie zadanego ciężaru i dostanie znowu jedynkę. Najchętniej w ogóle nie

67

chodziłaby do szkoły. Wstydziła się złych stopni i tego, że jest taka słaba. Koleżanki mrówki
niechętnie się z nią bawiły, nawet nie chciały z nią siedzieć w jednej ławce. Mijały dni. Pew-
nego razu przyjechała do szkoły komisja. Każda mrówka została zmierzona, zważona. Naj-
dłużej badano małą mrówkę; członkowie komisji oglądali ją, kręcili głowami, potem długo
się naradzali, aż w końcu orzekli, że niektóre mrówki są za małe i muszą chodzić do szkół dla
liliputów. One przecież już niedużo urosną, a w starszych klasach dojdą nowe przedmioty
i ciężary będą jeszcze większe. Mrówki te przecież będą robotnicami. Postanowiono, że mała
przejdzie do specjalnej szkoły, gdzie też jest nauka, tylko ciężary troszkę mniejsze, takie, któ-
re bez trudu udźwignie. „Ona idzie do szkoły specjalnej dla liliputów!” – wyśmiewały się inne
mrówki. „No to co z tego?” – spytała pani Mrówka, nauczycielka. Nie umiały odpowiedzieć,
ale dalej się wyśmiewały, pilnując, czy pani słyszy. „Pójdę do innej szkoły – zadecydowała
mróweczka – bo tutaj, jak widzę, mnie nie lubią”. Jak pomyślała, tak zrobiła. Nowa szkoła
od razu jej się spodobała, była taka sama jak poprzednia, a jednak inna, ciężary do ćwiczeń
były mniejsze, a i koledzy milsi. Już po kilku dniach mróweczka miała szóstki i piątki w dzien-
niczku. Znalazła tam przyjaciółki, takie same jak ona – małe mróweczki. Bardzo lubiła cho-
dzić do tej szkoły, było jej tylko przykro, gdy spotykała kolegów z poprzedniej szkoły, którzy
dalej się z niej śmiali, pokazywali palcami i przeżywali.
Pewnego dnia przez las szedł groźny wielkolud, wymachiwał kijem na wszystkie strony
i niszczył wszystko, co było na jego drodze. Natknął się na mrowisko i kijem zaczął
w nim wiercić dziury. Ziemia zadrżała, zaczęły walić się w mrowisku domy, szkoły, wszyst-
kie mrówki patrzyły z przerażeniem, jak ich praca jest niszczona. Trzeba się było bronić,
więc solidnie wszystkie razem zaatakowały intruza. Pogryziony, jak niepyszny uciekł
gdzie pieprz rośnie. Ucieszone mrówki wróciły do mrowiska. Okazało się po chwili, że zo-
stało zniszczone wiele domów i ulic, a także cenne przedmioty, między innymi malut-
ka złota korona królowej. Lament wielki zapanował w mrowisku. Przecież królowa nie
może rządzić bez korony! Rozpoczęły się poszukiwania. Korony jednak jak nie było, tak
nie było. Wszystkie tunele, poza jednym, zostały sprawdzone. Do tego ostatniego nikt nie
mógł wejść. Tunel wił się głęboko w ziemi, był bardzo wąski, ciemny, niebezpieczny. Mógł
w każdej chwili się zawalić i pogrzebać na zawsze śmiałka. Nikt więc nie próbował tam
wejść. Tylko mała mróweczka zdecydowała się na ten odważny krok. I po chwili już wą-
skim korytarzem schodziła niżej i niżej. Dookoła był mrok, czuła wilgotną ziemię. Wol-
no sprawdzała każdy odcinek drogi. Niczego poza ciemnością tam nie było. Jednak się
nie zniechęcała, schodziła coraz głębiej. Zatrzymała się na chwilę, by otrzeć pot z czoła,
i wtedy zobaczyła, że coś połyskuje. Pochyliła się. Zobaczyła koronę. Ucieszona wracała jak
na skrzydłach. Wszyscy ją podziwiali. To przecież dzięki jej odwadze królowa mogła z powro-
tem rządzić mrowiskiem, mrówki chodzić do szkoły, a robotnice pracować. „Jesteś niezwykle
dzielna” – powiedziała królowa, wręczając jej order odwagi. Gratulacjom, uściskom nie było
końca. A ci, którzy się z niej kiedyś wyśmiewali, teraz wstydzili się tego okropnie. Bo nie jest
ważne, czy jest się dużym, czy małym; czy nosi się duże, czy małe ciężary. A co jest ważne?

• Dzieci wypowiadają się na temat wysłuchanej bajki, wskazują, co podobało im się naj-

bardziej. Które zachowania były dla nich zaskakujące, które wzbudziły radość bądź smu-
tek. Mówią, jak postąpiłyby w takiej sytuacji. Zastanawiają się, czy spotkały się z podob-
nymi sytuacjami i jak sobie wtedy poradziły.

• Dzieci rysują na bilecie do wartości małą mróweczkę – jako symbol pracowitości (mały

rysunek mrówki, może również przygotować nauczyciel).

Psycholog radzi – rola bajki psychoterapeutycznej

Bajka pozwala oderwać się od rzeczywistej sytuacji dziecka aby, niczym z lotu ptaka, zo-
baczyło swoje problemy wpisane w losy bohaterów. Dzięki temu może w bajce znaleźć

68

wzorce reakcji, konkretnych zachowań, sposobów poradzenia sobie z trudnościami.
Bajka jest poligonem doświadczalnym lub laboratorium, gdzie dokonują się ekspery-
menty na bajkowych postaciach – co się stanie, jeśli zrobi się tak, a co – jeśli będzie
się takim człowiekiem, będzie się myślało w ten, czy inny sposób? Bajki psychoeduka-
cyjne, czy terapeutyczne jeszcze konkretniej nawiązują do dylematów przeżywanych
w danej chwili przez dziecko. To, co najważniejszego wynika z bajek dla dziecka, to
możliwość skorzystania z wyników „bajkowych eksperymentów” w jego realnej sytuacji
życiowej. Dziecko, wybierając na swego modela bohatera najbardziej do siebie podob-
nego z powodu niezaspokojonych potrzeb i podobieństwa sytuacji, w której się znajdu-
je, przeżywa bajkowe wzloty i upadki bohatera, z którym się identyfikuje by wrócić do
realnego świata ubogacone i dojrzalsze.
Szczególnie ważne jest porozmawianie z dziećmi o bajce, o ich uczuciach, przemyśle-
niach, a może i pytaniach, które się zrodziły. Przykładowy zestaw zagadnień pokazany
jest w ćwiczeniu powyżej. Jego zastosowanie ma głęboki sens, gdyż powoduje, że ubo-
gacenie, jakiego doświadczyło dziecko nie pozostanie chwilowym wewnętrznym sta-
nem, ale może dzięki rozmowie z nauczycielem, wpisać się trwale w pamięć i schemat
zachowań dziecka.

7. Zabawy integracyjne – rozwijanie umiejętności społecznych, reagowanie na pole-

cenia.

• Zabawa Łańcuch przyjaźni. Wszystkie dzieci chwytają się za ręce, tworząc łańcuch przy-

jaźni. Dziecko na początku łańcucha wykonuje polecenia podawane przez nauczyciela
(np.: skacz na lewej nodze; skacz na prawej nodze; śpiewaj Wlazł kotek na płotek; idź
tiptopami; mów – wiem, jak się pisze literę a; mów – mam nogi dwie i ręce dwie). Dzieci
kolejno wykonują te polecenia. Kiedy polecenie dotrze do końca łańcucha, ostatnie
dziecko przechodzi do przodu i teraz ono jest prowadzącym.

• Zabawa Okręt. Dzieci stoją na środku klasy zwrócone w jednym kierunku. Nauczyciel

mówi np.:
– lewa burta – dzieci biegną na lewą stronę klasy,
– prawa burta – biegną na prawą stronę klasy,
– rufa – biegną do ściany z tyłu klasy,
– dziób – biegną do tablicy,
– pokład – stoją, nie wolno się ruszyć.
Dzieci, które się pomylą, odpadają z zabawy.

Psycholog radzi – rola zabaw

Zabawa, której istotą jest reagowanie na polecenia nauczyciela wypracowuje w dzie-
ciach dyscyplinę. Ile razy trzeba czasem powtórzyć uczniowi prośbę, czy polecenie.
Zabawy w rodzaju Łańcucha przyjaźni czy Okrętu wykształcają w dzieciach pożądany
nawyk w formie łańcucha bodziec – reakcja: polecenie nauczyciela – wykonanie przez
ucznia. Wartością dodaną jest przy tym atmosfera dobrej zabawy oraz intergacja grupy
klasowej. Co do tego ostatniego, to badania psychologii społecznej wskazują, że w gru-
pach klasowych, w których członkowie pozostają ze sobą w dobrych, bliskich relacjach,
rzadziej dochodzi do sytuacji agresji i przemocy. Tłumaczy się to faktem, że trudniej być
agresywnym wobec kogoś, z kim mamy dobrą relację, razem spędzamy czas przy zaba-
wie. Warto więc moderować sytuację zabaw w klasie całą grupą, jak i w różnorodnych kon-
figuracjach podgrup, dając możliwość różnym uczniom wejść w bliższe, osobiste relacje.

69

8. Wprowadzenie litery A, a na podstawie wyrazów Adam, album (

elementarz, s. 22

).

• Nauczyciel zawiesza na tablicy litery a, A – małą

i wielką.

• Dzieci dzielą wyrazy Adam, album na sylaby

i głoski. Określają miejsce występowania lite-
ry a w tych wyrazach. Przypominają, że imiona
zapisujemy wielką literą. Układają na ławkach,
w parach, literę A z kredek, za pomocą rąk itp.

9. Taniec z literą A – ćwiczenia analizy słucho-

wo-wzrokowej.

• Nauczyciel pyta dzieci, czy potrafi łyby z pa-

tyczków od lodów wykonać literę A. Dzie-
ci wykonują ją pod kierunkiem nauczyciela.
Potem każde dziecko podnosi literę do góry
i woła: Oto A, oto A! Kto je zrobił? Właśnie ja!
Z trzech patyczków, raz i dwa, ułożyłem piękne
A. Teraz dzieci rozglądają się po klasie i szukają
przedmiotów, w których nazwach słyszą gło-
skę a. Każde z dzieci staje przy tym przedmiocie, dotyka go zrobioną przez siebie literą
i głośno wymienia nazwę. Określa miejsce występowania głoski a wyrazie (na początku,
w środku, na końcu). Przy jednym przedmiocie może stać tylko jedno dziecko. Jeżeli stoi
dwoje, wszyscy szukają dla niego innego przedmiotu.

• Nauczyciel włącza wesołą muzykę. Dzieci tańczą po sali, zatrzymując się przy przedmio-

tach, w których nazwach występuje głoska a. Dotykają przedmiot literą A i mówią cicho:
tablica – tu jest a, to jest zegar – tu jest a.

(Na podst.: J. Silberg, Nauka czytania poprzez zabawę,

wyd. Liber, Warszawa 2005)

• Dzieci otwierają

elementarz na s. 22

i szukają na

ilustracji przedstawiającej pokój Adama przed-
miotów z głoską a. Dzielą te wyrazy na sylaby,
stukając ołówkami o ławkę (jak dzięcioły o pnie
drzewa). W wyrazach – aparat, sowa, lampa, ob-
razek, piłka, Adam, ryba, półka, wagon, poduszka,
woda wyodrębniają głoski. Następnie opowia-
dają, co robią Adam i jego starszy brat.

10. Ćwiczenia w czytaniu (

elementarz, s. 23

).

• Nauczyciel wiesza na tablicy kartki z literą a,

sylabami i wyrazami – a, oto, tata, to, ta, tato.
Kartek jest tyle, ile dzieci w klasie. Dzieci pod-
chodzą i zabierają wyrazy, które wypowiedział
nauczyciel. Głośno je czytają.

• Dzieci czytają litery i wyrazy A, a, to, oto, ta,

tata zapisane na ramach obrazów na ilustracji
w elementarzu – najpierw wolno i szeptem, potem coraz szybciej i głośniej. Pokazują
palcem czytane litery, sylaby i wyrazy.

• Nauczyciel głośno czyta tekst wyrazowo-obrazkowy. Dzieci, które mają kartkę z usłysza-

nym wyrazem, podnoszą ją do góry. Potem wymieniają się kartkami i nauczyciel znowu

70

czyta tekst. Na koniec dzieci oddają kartkę nauczycielowi, kiedy usłyszą wyraz, który
mają na tej kartce.

• Dzieci podnoszą literę A i wołają: Oto A, oto A! Kto je zrobił? Właśnie ja! Z trzech patyczków,

raz i dwa, ułożyłem piękne A. Czytać wyrazy z A już umiem i wszystkie je rozumiem. W szkole
jest świetna zabawa, bo chodzą tu zuchy nie lada. (zdania wypowiada nauczyciel, a dzieci
je powtarzają).

11. Zabawa dydaktyczno-ruchowa – wprowadzenie do poznania liczby 2.

Dwie ręce mam o tu i tam,

– pokazują rękę jedną, potem

drugą

zaklaskać nimi mogę raz i dwa.

– klaszczą

O ławkę też mogę dwa razy nimi uderzyć,

– uderzają dwa razy o ławkę

licz proszę, jak nie chcesz mi wierzyć.

– uderzają dwa razy o ławkę

–

liczą

Nogi mam także dwie,

– pokazują nogę jedną, potem

drugą

każda do skoków się rwie.

– podskakują dwa razy

Skaczą więc wysoko do góry,

– skaczą dwa razy wysoko

jakby chciały dosięgnąć chmury.

– skaczą wysoko dwa razy

Znowu będą dwa podskoki małe,

– podskakują dwa razy – małe

podskoki

potem znowu dwa wysokie wspaniałe.

– skaczą wysoko dwa razy

Teraz noga lewa podskoczy dwa razy spokojnie,

– skaczą na lewych nogach

a noga prawa powtórzy to dostojnie.

– skaczą na prawych nogach

Na koniec dwa przysiady zrobię

– robią dwa przysiady

i już spokojnie usiądę sobie.

(B. Kotulska)

12.

Wprowadzenie liczby 2

(ćw. matem.-przyr., s. 28).

• Dzieci szukają w klasie zbiorów dwuelemento-

wych, np. wskazują rękami na oczy, ręce, nogi,
dziurki w nosie, uszy, leżące dwa pióra, dwa
ołówki, dwa piórniki; wskazują na dwie kropki
na kostce do gry, dwoje dzieci siedzących w ław-
ce. Wykonują ćwiczenia praktyczne: ustawiają
się w pary, układają dwa buty, pokazują dwa
palce, dwa patyczki, dwa klocki, dwa kasztany,
dwa żołędzie, dwie fi gury geometryczne itp.

• Dzieci układają na ławce – od brzegu lewego

do prawego – szlaczek z fi gur geometrycznych
z rytmem po dwa. Opowiadają, jaki rytm zasto-
sowały, np. dwa koła czerwone i dwa zielone,
dwa koła i dwa trójkąty itd.
Dzieci porządkują ławkę i otwierają

ćw. ma-

tem.-przyr. na s. 28

. Oglądają obrazki – mówią,

ile jest liści na drzewie, którą godzinę pokazuje
mała wskazówka, wskazują klocek oznaczający
liczbę 2. Wyjmują klocki białe (symbolizujące liczbę 1) i różowe (symbolizujące liczbę 2)
i sprawdzają, ile klocków białych zmieści się w klocku różowym.

71

• Nauczyciel prezentuje na tablicy cyfrę 2. Zwraca uwagę na kierunek i sposób pisania

cyfry 2. Dzieci piszą palcem po śladzie powiększonej cyfry 2, a następnie w kratkach po
śladzie i samodzielnie.

13.

Ćwiczenia w rozpoznawaniu i pisaniu liczb 1 i 2 (

ćw. matem.-przyr., s. 29

).

• Dzieci wykonują zadania w

ćwiczeniach na s. 29

.

Przyklejają naklejki nr 6 i je zdrapują. Nazywają
zwierzęta, przedstawione na obrazkach. Mó-
wią, ile zwierząt sfotografował Adam i wpisują
w kratki odpowiednie liczby. Liczą trójkąty
w pętli i wpisują cyfrę 2 w kratkę. Rysują zielone
trójkąty w pętlach zgodnie z podpisami. Szuka-
ją cyfr 2 wśród innych cyfr i otaczają je pętlami.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby przygotowały kredki

żółtą i brązową. Wolno czyta polecenia, zgodnie
z którymi dzieci kolorują liście brzozy. Pyta, ile
liści dzieci pokolorowały i co zauważyły. Zwraca
uwagę na powstały rytm. Dzieci wpisują odpo-
wiedź – ile liści pokolorowały.

• Zabawa z kostką do gry. Każde dziecko przygo-

towuje 5 patyczków – tyle, ile razy będzie rzuca-
ło kostką. Każdy rzut to schowanie jednego pa-
tyczka do pudełka. Dzieci rzucają kostką. Komu
uda się wyrzucić dwa – zapisuje 2 na kartce i woła: Dwa, hej, dwa, niech żyje liczba dwa!
Po zakończonej zabawie dzieci mówią, ile razy udało im się wyrzucić 2, komu więcej niż
sąsiadowi i o ile, komu mnie niż sąsiadowi i o ile? Ilu dzieciom w klasie udało się wyrzucić
2 oczka aż 5 razy?

• Dzieci piszą cyfrę 2 w zeszycie. Rysują dowolne dwa elementy. Rysują klocek – różowy

– przedstawiający liczbę 2.

• Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 19 z portfolio ucznia.

14.

Podsumowanie zajęć – aktywizowanie wypowiedzi dzieci na temat umiejętności

zdobytych na zajęciach.

Dzieci kończą rozpoczęte przez nauczyciela zdania:
– Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem/łam się ...
– Dzisiaj udało mi się...

Zadanie domowe
Nauczyciel prosi dzieci, aby dokończyły rysowanie szlaczka w

ćw. matem.-przyr. na

s. 29

. Pyta je, czy rozumieją polecenie. Informuje, że zwróci uwagę na staranne wykona-

nie i pokolorowanie szlaczka.

Informacje dla nauczyciela

Dzięcioł. W lesie rozpoznamy go po charakterystycznym dźwięku stukania dziobem
w drzewo. Porusza się po drzewach przy pomocy sztywnego ogona oraz ostrych pazu-
rów. Ponieważ wyjada spod kory larwy owadów, nazywany jest lekarzem drzew. Lar-
wy wyciąga długim, mięsistym, lepkim językiem. Żywi się też nasionami wyjadanymi
z szyszek. W celu unieruchomienia szyszki umieszcza ją np. w zagłębieniu pnia. Takie
miejsce nazywa się kuźnią dzięciołów.

72

Wiewiórka. Spotkać ją można w lesie albo w parku. Futerko ma rude, czarne lub brą-
zowe w zależności od miejsca, w którym mieszka, np. w górach – czarne lub brunatne.
Jest bardzo zwinna, szybko wspina się na drzewa i biega po nich. Długi puszysty ogon
służy jej jako ster przy skokach z drzewa na drzewo. Na ziemi porusza się skokami. Zjada
owoce, orzechy, grzyby, a nawet jaja i pisklęta ptaków. Robi zapasy na zimę w dziuplach
lub w ziemi. W Polsce wiewiórki są pod ochroną.
Sarna. Kuzynka jelenia. Można ją spotkać w lesie, na polach i łąkach. Małe sarny to koźlę.
Ma cętki, które znikają, kiedy małe podrośnie. Sarna żywi się liśćmi krzewów i ziołami.
Nie boi się wody, potrafi przepłynąć przez rzekę.
Jeż. Bardzo sympatyczne, ale mocno kłujące zwierzę. Tylko na brzuchu i głowie ma nor-
malną sierść. Jest ostrożny i nieufny. Zaniepokojony – szybko zwija się w kolczastą kulkę.
Poluje nocą, a w dzień śpi ukryty w liściach. Jest bardzo pożyteczny, bo zjada szkodliwe
owady. Je też ślimaki, małe gryzonie, żaby, jaszczurki i węże. Na zimę zapada w sen. Jest
pod ochroną.
Zając. Krewniak królika. Żyje na łąkach i w zaroślach. Jest bardzo czujny i kiedy zobaczy
człowieka, szybko ucieka. Ma bardzo dobry słuch i wzrok. Jego pożywieniem są różne
rośliny.
Lis. Drapieżnik lasów, pól i łąk. Zwierzę odważne i inteligentne. Ma doskonale rozwi-
nięte zmysły: słuchu, węchu i wzroku. Jesienią żywi się młodymi nornikami i myszami.
Prowadzi samotny tryb życia.
Wilk. Wilk umie współdziałać w stadzie. Jest silny, bystry i wytrzymały.
Dzik. Często spotykany w lasach. Zjada larwy owadów, żołędzie, bulwy i kłącza, których
poszukuje, rozkopując ziemię. W zasadzie zjada wszystko: ślimaki, chrząszcze, pędraki,
jaja skowronka i kuropatwy. Dziki są towarzyskie i żyją w stadach.
Jeleń. Jesień dla jeleni to pora godów. Samce walczą wtedy ze sobą o łanie, a ich ryki
słychać w całym lesie.
Pamiętaj – jeżeli jesienią nazbierasz dużo kasztanów i żołędzi, ususz je i zanieś do gajów-
ki. Pomożesz wtedy i dzikowi i innym zwierzętom w czasie zimy.

(Na podst.: Zwierzęta lasów i łąk, Wyd. Elżbieta Jarmołkiewicz, Zielona Góra 2002)

Sójka. Ma piękne niebieskie, czarno prążkowane skrzydła. W lesie trudno ją dostrzec.
Mieszka głównie w lasach liściastych i mieszanych, również w parkach i ogrodach, gdzie
jest dużo dębów i orzechów włoskich. Żywi się gąsienicami, owocami jarzębiny, a jesie-
nią zjada żołędzie i orzechy. Wybiera też z gniazd jaja i pisklęta. Boi się jastrzębi.

(Na podst.: Z. Roller, Leśne zwierzęta, Wydawnictwo RTW, Warszawa 1998)

Dzień 3.

TEMAT DNIA: Poszukuję odpowiedzi na pytania

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Razem z Adamem piszemy literę a, A. Rozwijanie umiejętności społecz-
nych. Cechy wielkościowe – cięższy, lżejszy.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Dowiedzieliście się, jakie zwierzęta żyją w lesie i czym się odżywiają. Potraficie je rozpoznać.
Wiecie już, jak wyglądają litery drukowane – a, A. Potraficie znaleźć literę a w wyrazach.
Nauczyliście się pisać cyfrę 2. Znacie swoje mocne strony. Wiecie, nad czym chcecie popra-
cować.

73

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wypowiada się w sposób w miarę uporządkowany na podany temat,
– rysuje po śladzie elementy literopodobne,
– pisze po śladzie i bez litery a, A,
– wyszukuje poznane litery wśród innych,
– dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów,
– wyznacza miejsce głoski a w wyrazie,
– porównuje (szacuje) ciężary przedmiotów,
– uczestniczy w zabawach.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie ćwiczyć swoją rękę, rysując rybę po śladzie. Poznacie
kolory tęczy i pokolorujecie nimi rybę. Nauczycie się pisać litery a, A. Będziecie poszukiwać
odpowiedzi na pytania, współpracując w grupie.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– powiedzieć, czy głoska a występuje w usłyszanych wyrazach,
– zapisać poprawnie litery a, A,
– odpowiadać na pytania w formie zdań,
– sprawnie wykonać jesienną niespodziankę.

Pytania kluczowe

• W jaki sposób mogę wykazać się cierpliwością?
• Do czego potrzebna jest mi umiejętność szacowania?
• Na czym polega pozytywne myślenie?

Środki dydaktyczne: Oto ja – ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz.1; kasza manna,
przykrywka z pudełka po butach, litery A z patyczków od lodów, kredki, patyczki, zabawki
(lalki, misie, samochody), warzywa (marchew, pietruszka, burak, ziemniak), owoce (jabłko,
gruszka, pomarańcza, grejpfrut), naczynia (kubek, szklanka, fi liżanka), produkty spożywcze
(mąka, groch, fasola, cukier, kasza), kamienie (5 małych, 1 duży), dary jesieni (żołędzie, kasz-
tany), wieszak, małe worki, tamburyno, kredki pastelowe, szklanki, dzbanek z wodą, karty do
gry, studnia zbudowana z patyczków, domek z kart, wieża z klocków.

Uwaga! Nauczyciel przed zajęciami przygotowuje studnię z patyczków, domek z kart,
wieżę z klocków, dzbanek z wodą, szklanki.

Przebieg zajęć

1. Zabawy z literą A – analiza słuchowa wyrazów, rozwijanie słownictwa, zapamięty-

wanie.

• Dzieci trzymają w ręce wykonane przez siebie litery A, słuchają wyrazów i zdań

wypowiadanych przez nauczyciela.
– Za każdym razem, kiedy dzieci usłyszą głoskę a w wyrazie, który powie nauczyciel –
podnoszą literę A do góry.
– Za każdym razem, kiedy nauczyciel powie zdanie, w którym każdy wyraz rozpoczy-
na się głoską a, np. Adam analizuje alfabet. Aldona akceptuje Adama. Azor Alicji aportuje.
Anastazja asystuje Arturowi, dzieci podnoszą literę A do góry.

74

• Nauczyciel wypowiada zdanie: Ciocia Agata pojechała do Afryki i zabrała ze sobą aparat.

Każde następne dziecko powtarza zdanie, a następnie dodaje swój wyraz, który zaczyna
się głoską a. Wszyscy wszystkim pomagają. Kto potrafi powtórzyć wyrazy, podnosi literę
A do góry i odpowiada.

2. Tęczowa ryba – ćwiczenia wyobraźni, kreślenie po śladzie znaków literopodob-

nych, kolorowanie.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy sześć kartek –

czerwoną, pomarańczową, żółtą, zieloną, niebie-
ską i fi oletową. Pyta dzieci, z czym im się kojarzy
ten zestaw kolorów, jakie zjawisko w przyrodzie,
które pojawia się po deszczu, im przypomina. –
To są właśnie kolory tęczy.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby wyjęły kredki

w takich kolorach, w jakich są kartki na tablicy.
Każde dziecko rysuje ołówkiem rybę po śla-
dach i koloruje ją według własnego pomysłu,
ale tak, by pasowała do niej nazwa tęczowa ryba
(

ćw. pol.-społ. s. 22

).

3. Nauka pisania liter A, a.

Nauczyciel prezentuje litery pisane – a, A. Zwra-
ca uwagę na poprawne pisanie liter w liniaturze
i ich elementów.
Dzieci ćwiczą pisanie liter w powietrzu, na ław-
ce gumką, na plecach kolegów. Następnie w przygotowanych pudełkach (przykrywka
z pudełka po butach) z kaszą manną. Kiedy już są pewne, że potrafią napisać litery,
otwierają

ćw. pol.-społ. na s. 22

i piszą je – najpierw po śladzie, a następnie samo-

dzielnie.

4. Zabawa w szacowanie – ćwiczenia rozwijające matematyczne myślenie (

ćw. ma-

tem.-przyr., s. 30, 31

).

• Dzieci wykonują zadanie w

ćw. matem.-przyr.

na s. 30

– przyklejają obrazki przedstawiające

jeża, gęś, szyszki i rysują świerk zgodnie z pole-
ceniem. Następnie zastanawiają się i mówią, ile
potrzeba klocków oznaczających liczbę 1, a ile
oznaczających liczbę 2, żeby zmierzyć wysokość
drzewa na obrazku. Mierzą wysokość drzewa
klockami i podają odpowiedź.

• Nauczyciel ma dzbanek z wodą, szklanki, wie-

żę z klocków, domek z kart, studnię z patycz-
ków. Pyta dzieci: – Ile szklanek napełnię wodą,
która jest w dzbanku? – Z ilu kart zbudowany jest
ten domek? – Z ilu patyczków zbudowana jest ta
studnia? – Z ilu klocków zbudowana jest ta wieża?
Dzieci najpierw szacunkowo oceniają i podają
liczbę, a potem wspólnie sprawdzają – nalewa-
ją wodę z dzbanka do szklanek; liczą patyczki,
z których zbudowana jest studnia; karty, z któ-
rych zbudowany jest domek; klocki, z których zbudowana jest wieża.

75

• Na stołach rozłożone są zabawki (1), warzywa

(2), owoce (3), różne naczynia (4) , produkty spo-
żywcze (5), kamienie (6), dary jesieni (7). Nauczy-
ciel mówi dzieciom, że będą sprawdzały, co jest
lżejsze, a co – cięższe. Dzieli je na siedem grup.
Każda grupa chodzi od stołu do stołu, dzieci
sprawdzają, co jest cięższe, co jest lżejsze – biorą
do obydwu rąk i szacują. Porównują, co jest cięż-
sze, np. owoce (jabłko czy gruszka, jabłko czy
pomarańcza, pomarańcza czy grejpfrut), zabaw-
ki (miś czy lalka, ciężarówka czy samochód oso-
bowy), warzywa (marchewka czy pietruszka, bu-
rak czy ziemniak), produkty spożywcze (groch
czy fasola, cukier czy mąka), rzeczy (kubek czy
szklanka, kubek czy fi liżanka), kamienie (5 ma-
łych kamieni czy 1 duży kamień), dary jesieni (5
kasztanów czy 5 żołędzi). Uzasadniają swoje od-
powiedzi. Zastanawiają się, jak mogłyby spraw-
dzić, czy mają rację (muszą je zważyć). A jak to zrobić w klasie?

• Nauczyciel czyta wierszyk. Dzieci podają swoje propozycje.

Dzisiaj na lekcji wielkie wydarzenie,

Są wagi elektroniczne i szalkowe,

zorganizujemy wielkie ważenie.

łazienkowe i sklepowe,

Potrzebna nam będzie do tego waga,

na każdej z nich ważyć mogę.

bo to przyrząd ważny nie lada.

Dzisiaj wagę sami zrobimy

Na niej wiele rzeczy zważymy

I to, co chcemy – zważymy.

i się szybciutko nauczymy.

(B. Kotulska)

Wagi różne są na świecie,
czy wy już o tym wiecie?

• Nauczyciel przygotowuje wieszak (lub listewkę), bo bokach którego zawieszone są pu-

ste worki. Teraz każde oceniane pod względem wagi owoce, warzywa itd. wędrują na
klasową wagę. Dzieci opowiadają, gdzie używane są wagi, w jakich miejscach można je
zobaczyć. Zastanawiają się, gdzie każde dziecko widziało najprostszą wagę. To huśtaw-
ka na placu zabaw. Wyjaśniają zasadę jej działania (jak ktoś jest lekki, to jest na górze,
a jak ciężki, to na dole).

• Jestem wagą – zabawa ruchowa. Dzieci stoją prosto. Na dźwięk tamburyna wyciągają

ramiona w bok. Nauczyciel wydaje polecenia, a dzieci poruszają się zgodnie z nimi. Wa-
żymy zwierzęta. Na lewą szalkę kładziemy słonia, a na prawą – lisa (na lewej szalce większy
ciężar – dzieci opuszczają lewe ramiona, prawe podnoszą do góry). Teraz na wadze nic
nie leży (ramiona wyprostowane – równowaga). Teraz kładziemy wilka na prawą szalkę,
a na lewą – zająca (prawe ramiona w dół).

• Dzieci oglądają rysunki gałązek w

ćw. matem.-przyr. na s. 31

i odpowiadają na pytania.

Uzasadniają swoje odpowiedzi. Kolorują zwierzęta zgodnie z poleceniem. Porównują
ciężar zwierząt, łącząc obrazki strzałkami zgodnie z podanym warunkiem.

76

5. Rundka myślicieli – rozwijanie słownictwa.

• Przyrodnicze nazwiska. Zadaniem każdego ucznia jest wymyślenie dla siebie innego

nazwiska – musi to być nazwa zwierzęcia lub rośliny. Warunek: nazwisko musi rozpo-
czynać się na tę samą literę, którą rozpoczyna się imię, np. Agata Aligator, Basia Brzoza,
Sławek Sarenka, Lucyna Lampart, Kasia Kasztan.

• Myśliciele na start! Nauczyciel zadaje pytania, dzieci podają odpowiedzi i je uzasadniają.

Mówią, w jaki sposób można to sprawdzić. – Czy szklanka kaszy gryczanej jest cięższa od
szklanki kaszy manny? – Co jest cięższe: kilogram cukru czy kilogram mąki? – Co jest cięższe:
20 liści czy jeden kasztan? – Co jest cięższe: 5 cukierków irysów czy 5 cukierków krówek? –
Jakie kamienie znajdziemy w wodzie?

6. Podsumowanie dnia.

• Nauczyciel mówi dzieciom: Jestem zadowolona/y z waszej pracy na dzisiejszych zajęciach.

Bardzo dobrze wykonywaliście wszystkie zadania. Jeśli ktoś czegoś nie wiedział, pytał. To
bardzo ważne. Chodzicie do szkoły, żeby się nauczyć, zatem musicie zadawać pytania. Jeżeli
uważacie, że wasza głowa napełniła się dzisiaj nową wiedzą i jest ciężka, kucnijcie, ugnijcie
się pod ciężarem waszych umiejętności. A teraz wstańcie. Wyprężcie dumnie piersi. Wszyscy
wszystkim biją brawa.

Dzień 4.

TEMAT DNIA: Jestem wytrwałym uczniem

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Rozwijanie umiejętności czytania i pisania z wykorzystaniem pozna-
nych liter o, t, a. Rozmowa na temat wytrwałości. Wprowadzenie liczby 3 i jej zapisu cyfro-
wego.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Nauczyliście się pisać litery a, A oraz cyfrę 2. Potraficie określić, co jest cięższe, a co jest lżej-
sze. Wiecie, jak działa waga. Wiecie, po co jest szkoła.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– pisze po śladzie połączenia literowe,
– czynnie uczestniczy w zabawach dramowych,
– wyodrębnia sylaby w nazwach obrazków,
– rozpoznaje i odczytuje cyfrę 3,
– podpisuje cyfrą liczbę elementów.

Cele w języku ucznia
Będziecie ćwiczyć pisanie litery a z literą t. Będziecie czytać i pisać po śladzie sylaby i wyrazy
z literami a, t, o. Wskażecie miejsce głoski a w wyrazach. Nauczycie się pisać cyfrę 3.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– starannie zapisywać litery i sylaby,
– poprawnie zapisać cyfrę 3,
– podać cechy wytrwałego człowieka i wytrwałego ucznia.

Pytania kluczowe

• Jakie cechy ma wytrwały uczeń?
• Co to znaczy, że uczymy się na własnych błędach?

77

Środki dydaktyczne: Oto ja – ćw. matem.-przyr. cz. 1, elementarz cz.1, karta portfolio ucznia
nr 17; płyta CD z dźwiękami lasu, kartki z bloku, kolorowe gazety, reklamy ze sklepów, no-
życzki, klej, kredki świecowe lub ołówkowe, liście, patyczki, liczby w kolorach, alfabet rucho-
my dla dzieci, alfabet do demonstracji, obrazki przedstawiające zwierzęta (sarny, jeże, dziki,
wilki, dzięcioły, zające, lisy), kostki do gry – po jednej na parę, kartki dla dzieci z zapisanym
zadaniem domowym.

Przebieg zajęć

1. Zawody zajączków – zabawa integracyjna.

• Nauczyciel mówi dzieciom: Za chwilę usłyszycie wierszyk o zajączkach, które chciały

sprawdzić, kto jest z nich najlepszy w skakaniu. Będziecie wykonywały takie skoki, jakie wy-
konywały zajączki. Proszę, abyście zapamiętały kolejność tych skoków, bo na koniec wier-
szyka wszystkie te skoki kolejno powtórzycie.

Małych zajączków pięć
na zawody w skakaniu po trawie miało chęć.
Sprawdzić chciały,
kto w skakaniu jest doskonały.
Pierwszy zajączek, niech to zobaczę,

(skaczemy w miejscu na złączonych

od razu zaczyna i skacze, skacze, skacze.

nogach)

Drugi zajączek, niech to zobaczę,

(skaczemy na złączonych nogach

goni go i skacze, skacze, skacze.

w przód i w tył)

Na trzeciego kolej, niech to zobaczę,

(skaczemy na złączonych nogach

bo on również skacze, skacze, skacze.

w prawo i w lewo)

Wreszcie czwarty wyrusza, niech to zobaczę,

(skaczemy jak pajac)

bo on też daleko, skacze, skacze, skacze.

Na koniec piątego jeszcze tu zobaczę,

(skaczemy do góry i robimy nożyce –

jak on, ten ostatni, skacze, skacze, skacze.

prawa noga z przodu, lewa z tyłu,

zmieniamy w czasie podskoku)

I kto wygrywa?
Nikt!
Nikt też nie przegrywa!

Od tej pory małe zajączki razem, jedną drogą,

(powtarzamy po trzy razy kolejno

skaczą po trzy skoki, aż już więcej nie mogą.

każdy ze skoków)

(Na podst.: J. Bläsius, 3 minuty ruchu, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2009)

2. Przedstawienie celów zajęć.

• Nauczyciel pyta dzieci, po ile skoków wykonał każdy z zajączków. Informuje, że dzisiaj

nauczą się pisać liczbę 3, ale także będą pisać w zeszytach litery a, A i połączą je z litera-
mi, które już poznały. Dzieci przypominają, jakie litery poznały, jakie sylaby i wyrazy po-
trafi ą pisać (podchodzą do tablicy i zapisują je). Nauczyciel prosi, aby uważnie słuchały,
pracowały wytrwale i zwracały uwagę na staranne pisanie liter we właściwej liniaturze.

78

3. Rysunkowe kalambury – rozwijanie myślenia i słownictwa.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy różne litery

drukowane i pisane – wielkie i małe. Prosi, aby
dzieci zdjęły te, których jeszcze nie poznały – zo-
stają o, a, t. Dzieci wykonują ćwiczenie z korali-
kami (wyszukiwanie liter a, A) w

ćw. pol.-społ. na

s. 23

.

• Dzieci łączą się w czteroosobowe grupy (dzieci

z pierwszej ławki odwracają się do tych z dru-
giej ławki itd.). Każda grupa wymyśla zdanie,
w którym wyrazy rozpoczynają się literami a, t,
o. Rysują obrazek ilustrujący zdanie. Po wykona-
niu zadania siadają w kręgu i na podstawie ob-
razka zgadują, jakie zdania wymyśliły, np. Agata
oblizuje talerz. Alicja ogląda torebkę. Tadek oglą-
da akordeon. Arek akompaniuje Olkowi (im dziw-
niejsze zdanie, tym więcej śmiechu i radości).

4. Pisanie po śladzie i w liniaturze zeszytu – ćwi-

czenie w pisaniu poznanych sylab i wyrazów.

• Dzieci wykonują samodzielnie zadanie na

s. 23 w ćw. pol.-społ.

, dotyczące wyodręb-

niania głoski a w nazwach obrazków: Adam, ryba, woda, zamek. Zaznaczają głoskę
a w modelach wyrazów pod obrazkami. Następnie czytają sylaby – ta, to i piszą je po
śladzie. Nazywają obrazki i łączą je z odpowiednimi sylabami: ta – tablica, taboret, tata,
to – torebka.

• Dzieci czytają sylaby i wyrazy to, ta, Ta, At, at, tata, tato. Nauczyciel pokazuje prawi-

dłowe pisanie tych sylab i wyrazów, wskazując na połączenia liter i płynność pisania.
Dzieci ćwiczą pisanie najpierw na tablicy, a potem w ćwiczeniach po śladzie (nauczyciel
obserwuje prawidłowość zapisywania kształtu liter i połączeń).

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły zeszyty. Przypomina, w których liniach będą pi-

sały litery wielkie, a w których – małe. Dzieci piszą w zeszytach sylaby i wyrazy, które
zapisywały po śladzie w ćwiczeniach.
Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 17 z portfolio ucznia.

5. Twórcze czytanie – przekształcanie tekstu wyrazowo-obrazkowego w

elementa-

rzu na s. 23

.

• Dzieci czytają tekst wyrazowo-obrazkowy. Nazywają obrazki i mówią, jaka głoska

występuje na początku ich nazwy. Następnie nauczyciel mówi: Zadanie, które teraz wam
przedstawię, jest przeznaczone dla wytrwałych. Czy jesteście wytrwałymi uczniami? Stwo-
rzymy nowy tekst do czytania. Wyrazy w tekście zostaną te same, zamianie ulegną obrazki.
Będzie inny chłopiec, ale jego imię też musi rozpoczynać się głoską a, czyli Alojzy, Abraham,
Andrzej. Zamienicie obrazki aparat, ryba, paczka, akwarium na inne. Ich nazwy nie muszą
rozpoczynać się literami a, r, lub p, ale muszą w swej nazwie zawierać literę a. Tekst musi
być logiczny. Będziecie pracować w parach. Każda para wykona do elementarza swój tekst,
który potem przeczyta. Obrazki możecie narysować lub wyciąć z gazet. Podzielcie się pracą.
Na wykonanie zadania macie 10 minut. Do dzieła! Powodzenia.

• Po wykonanej pracy każda para czyta swój tekst. Wszystkie kartki zostają połączone

zszywaczem. Tak powstała książka będzie eksponowana w klasie. Wszyscy wszystkim
biją brawo.

79

6. Czym wyróżnia się człowiek wytrwały? – swobodne wypowiedzi dzieci na temat

wytrwałości w kontekście szkoły, scenki dramowe.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby odpowiedziały na pytanie: Jakie cechy ma człowiek wytrwały?

Podkreśla, że wytrwałość to również zapał do pracy. Aby ten zapał nie wygasł, trzeba
każdego chwalić za najmniejszy sukces i wskazywać mu jego mocne strony. Do sukce-
su dąży się małymi krokami, cierpliwie, nie zniechęca się porażkami, błędami, bo one
też nas czegoś uczą. Wytrwałe ćwiczenia są kluczem do doskonałości. Do wykonywa-
nia wielu ćwiczeń trzeba cierpliwości, szczególnie wtedy, kiedy nie lubimy czegoś ro-
bić, kiedy tego nie potrafimy i po prostu nam nie wychodzi. Trzeba jednak być upartym
i powiedzieć sobie – poradzę sobie, wytrwam, osiągnę sukces. Wytrwałość to mozolna,
mrówcza praca, to nasza pracowitość, która doprowadzi nas do celu. Musimy być dzielni
w swej wytrwałości. Tylko wytrwałość przyniesie nam efekty w naszych działaniach.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby przypomniały sobie sytuacje w szkole (nie tylko związane

z nauką, ale również w kontaktach z rówieśnikami), w których wykazały się wytrwało-
ścią. Dzieci opowiadają o tym, w czym czują się dobre, z czym świetnie sobie radzą,
co już potrafi ą, z czym nie mają problemów. Mówią o kontaktach z rówieśnikami, sy-
tuacjach na przerwach, podczas zabaw itp. Zastanawiają się, nad czym muszą jeszcze
popracować.

• Dzieci dobierają się w pary i przedstawiają scenki z życia szkoły – Jestem wytrwałym uczniem.
• Dzieci próbują odpowiedzieć na pytanie: Co to znaczy, że uczymy się na własnych błędach?

7. Łańcuch przyjaźni – zabawa ruchowa (patrz scenariusz dzień 2).

8. Wprowadzenie liczby 3.

• Na tablicy zawieszone są obrazki przedstawia-

jące zwierzęta (sarny, jeże, dziki, wilki, dzięcio-
ły, zające, lisy). Dzieci śpiewają piosenkę, np. tę,
której nauczyły się na zajęciach muzycznych.

• Nauczyciel chodzi po klasie z pudełkiem, z któ-

rego wyjmuje i kładzie na każdej ławce po dwa
obrazki jednakowych zwierząt. Pyta dzieci, ile
obrazków otrzymały i z jakimi zwierzętami. Pro-
si, żeby położyły na ławce, tyle patyczków, ile
mają obrazków zwierząt. Następnie prosi, żeby
jedno dziecko z każdej ławki podeszło do tabli-
cy i zabrało z niej tyle obrazków, żeby na ławce
były trzy obrazki zwierząt. Pyta dzieci, ile obraz-
ków dołożyły (1). Prosi, aby dołożyły tyle samo
patyczków (1). Pyta, po ile mają teraz patyczków
i obrazków zwierząt na ławce. Dzieci pokazują
trzy palce. Szukają klocka, który oznacza liczbę 3.

• Nauczyciel prezentuje na tablicy sposób pisania cyfry 3. Dzieci piszą dużą cyfrę 3 ma-

zakiem na kartce z bloku, a następnie wyklejają ją z liści zgromadzonych w klasie. Oma-
wiają obrazki – 3 palce, 3 koraliki, 3 aparaty fotografi czne, 3 kropki na kostce do gry, 3.
godzina – mała wskazówka wskazuje 3. godzinę. Szukają w klasie zbiorów 3-elemen-
towych, np. 3 okna, 3 kwiaty w doniczkach, 3 dziewczynki w okularach, 3 dziewczynki
w spodniach, 3 chłopców o imieniu Tomek (

ćw. matem.-przyr., s. 32

).

80

• Dzieci układają kolorowy dywanik z klocków. Odpowiadają na pytanie: Ile klocków

1 mieści się w klocku 3? Piszą cyfrę 3 w zeszycie ćwiczeń – najpierw po śladzie, a potem
w kratkach.

9. To jest trzy – zabawa dydaktyczno-ruchowa.

• Gra muzyka i dzieci swobodnie poruszają się po sali, każde z listkiem w ręce. Podczas

przerwy w muzyce wykonują polecenia: Dotknij liściem trzech kolan. Dotknij liściem
trzech głów. Dotknij liściem trzech stóp. Dotknij liściem trzech twarzy. Itd.

10. Ustalanie liczby elementów zbiorów –

ćw. matem.-przyr., s. 33

.

• Dzieci odpowiadają na pytania nauczyciela,

dotyczące sytuacji na obrazku: – Jakie zwie-
rzęta spotka w lesie turysta? – Ile jest saren? – Ile
jest lisów? – Ile jest zajęcy? – Których zwierząt jest
najwięcej? – Które zwierzęta spotkał turysta jako
pierwsze, a które – jako ostatnie?

• Dzieci przyklejają naklejki nr 8, aby dowiedzieć

się, jakie zwierzęta sfotografował turysta (sarnę,
zająca). Wpisują w kratki ich liczbę. Wykonują
zadanie z liśćmi – skreślają lub dorysowują liście
tak, aby w każdym zbiorze było ich po trzy.

11. Zabawa z kostką do gry – współpraca w gru-

pie, przestrzeganie zasad gry.

• Nauczyciel dzieli dzieci na zespoły 3-osobowe.

Każde dziecko przygotowuje pięć patyczków –
tyle, ile razy będzie rzucało kostką. Po każdym
rzucie kostką chowa jeden patyczek do pudełka.
Komu uda się wyrzucić 3, ten zapisuje cyfrę 3 na
kartce i woła: Trzy, hej, trzy, niech żyje trzy! Po zakończonej zabawie każda trójka odpo-
wiada na pytania: Ile razy udało im się wyrzucić 3? Komu udało się wyrzucić 3 aż pięć razy?
Komu dwa razy? Kto nie wyrzucił 3 w ogóle? Wszyscy wszystkim biją brawo i chwalą swoją
cierpliwość oraz wytrwałość w czasie gry.

12. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel chwali dzieci za wytrwałą pracę w czasie zajęć. Podkreśla ich uważne słucha-

nie i sposób wypowiadania się. Dzieci oceniają swoje umiejętności, wykonując polece-
nia nauczyciela.
– Jeżeli uważasz, że potrafisz policzyć do 3 – klaśnij tyle razy.
– Jeżeli dobrze wykonałeś zadania w ćwiczeniach matematycznych – klaśnij trzy razy. Jeżeli
potrzebowałeś pomocy – klaśnij dwa razy.
– Jeżeli często zgłaszałeś się dzisiaj do odpowiedzi – klaśnij trzy razy.
– Jeżeli zgodnie pracowałeś w grupie – klaśnij trzy razy.
– Jeżeli jesteś dzisiaj z siebie zadowolony – klaśnij trzy razy. Jeżeli uważasz, że mogłeś lepiej
– klaśnij 2 razy.
– Jeżeli uważasz, że jesteś wytrwałym uczniem – zawołaj Hura! Hura! Hura! Wytrwały uczeń
to ja!
– Jeżeli chciałbyś złożyć gratulacje swojej koleżance/swojemu koledze – zrób to. Podejdź do
niej/niego i złóż gratulacje. Pogratuluj przynajmniej trzem osobom.
A teraz usiądź spokojnie i posłuchaj, co zrobisz w domu.

81

Zadanie domowe
Narysuję pięć obrazków (lub przyniosę zdjęcia) przedstawiające czynności, w których je-
stem dobry, które są moją mocną stroną. Obrazki mają być wielkości kartki z zeszytu.

Dzień 5.

TEMAT DNIA: Moje małe i duże sukcesy

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Wesołe gry i zabawy klasowe – rymowanki, układanki, ćwiczenia kon-
centracji uwagi. Liczba 3 w aspekcie porządkowym.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie już liczbę 3. Wiecie, jakie efekty może przynieść wytrwała praca, cierpliwość, praco-
witość. Potraficie współpracować w grupie.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wypowiada się na temat wysłuchanego tekstu,
– uczestniczy w zabawach,
– podaje wyrazy rozpoczynające się literą a, o, t zgodnie z podanym warunkiem,
– układa rymy z obrazków,
– posługuje się liczbami w aspekcie porządkowym,
– tworzy swój album sukcesów.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj na zajęciach będziecie wskazywać przedmioty rozpoczynające się podaną literą,
stworzycie album swoich sukcesów. Będziecie brać udział w zabawach językowych i mate-
matycznych.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– zgodnie bawić się z innymi,
– prawidłowo wykonywać zadania matematyczne,
– układać rymy z obrazków,
– cierpliwie czekać na swoją kolejkę w czasie gry.

Pytania kluczowe

• Co trzeba zrobić, aby osiągać sukcesy?
• Co zrobić, aby nasze marzenia się spełniły?

Środki dydaktyczne: Oto ja – ćw. matem.-przyr. cz. 1; kartki z bloku, litery drukowane a, A,
t, T, o, O, pięć pudełek z obrazkami (ich nazwy rozpoczynają się literami o, a, t), kolorowe
gazety, nożyczki, płyta CD z muzyką relaksacyjną, portfolio nauczyciela s. 11–12 Drabinka do
sukcesu i obrazkami do układania rymów, kartki samoprzylepne, kartki z bloku, obrazki, któ-
re dzieci narysowały w domu, zszywacz, kartki dla dzieci z zapisanym zadaniem domowym.

Przebieg zajęć

1. Zabawy z literą A – doskonalenie spostrzegawczości i słuchu fonematycznego.

• Zabawa w sklep. Dzieci odliczają do 6 – tworzą grupy 6-osobowe. Każda grupa staje

w jednym kącie sali. Dzieci wybierają swoją sprzedawczynię, która podchodzi do na-

82

uczyciela, aby dowiedzieć się, co będzie sprzedawane w ich sklepie, np. produkty, które
w swych nazwach mają litery a, t, o; albo produkty, których nazwy rozpoczynają się lite-
rami a, o, t. Można podać dodatkowy warunek, że mają to być ubrania, owoce, warzywa,
zabawki itd. Sprzedawczyni wraca do swojej grupy i przekazuje polecenie. Następnie
rozpoczyna zabawę: Jestem sprzedawczynią w sklepie z zabawkami. Będę sprzedawała
produkty, których nazwy rozpoczynają się literą a. Dzieci wymieniają produkty zgodnie
z podanym warunkiem. Każde dziecko powtarza kolejno wymieniane produkty. Dzieci
same sprawdzają sposób wykonania zadania. Po każdej rundce sprzedawczyni wraca
do nauczyciela po następne zadanie (wskazówki).

• Latające pszczółki. Nauczyciel wyjaśnia zasady zabawy. Na ławkach położone są kartki

– na większości z napisanymi literami a, t, o; na niektórych – puste. Słychać nagranie
piosenki, np. Pszczółka Maja. Dzieci tańczą wśród ławek. Podczas przerwy w muzyce za-
trzymują się i podnoszą kartki do góry. To dziecko, które zatrzymało się przy ławce, na
której jest kartka z literą, wybiera osobę z pustą kartką. Mówi np.: Proszę Kasię o podanie
nazwy kwiatu na literę a. Proszę Olę o podanie nazwy zwierzęcia na literę t. Proszę Karola
o podanie nazwy owocu, w której występuje litera a.

2. Bajka o pszczółce M. Molickiej – słuchanie czytanego tekstu, ćwiczenia w mówieniu.

• Dzieci wyjaśniają słowa: repertuar, deklamować.
• Nauczyciel czyta Bajkę o pszczółce. Prosi dzieci, aby uważnie słuchały. 

Daleko stąd, daleko, w królestwie zwierząt, żyła pośród innych mała pszczółka. Tym się
jednak różniła od innych pszczółek, które latały po łąkach i spijały słodki nektar z kwia-
tów, że zapragnęła zrobić wielką karierę, występować w telewizji, być na pierwszych stro-
nach gazet. Marzyła o wielkiej sławie. Pewnego dnia powiedziała do mamy: „Zostanę
modelką”. Mama najpierw się zdziwiła, a potem zaczęła tłumaczyć córeczce: „Ależ kocha-
nie, modelki mają takie długie nogi, są bardzo wysokie, a ty jesteś malutką pszczółką”.
Pszczółka nie chciała tego słuchać i nie czekając aż mama skończy, odleciała czym prę-
dzej do szkoły modelek. Właśnie zaczynały się zajęcia. Sarenki i łanie biegały po wybiegu,
przytupywały kopytkami, kręciły ogonkami, a nasza biedna pszczółka musiała uważać,
by jej ktoś niechcący nie nadepnął. Na szczęście miała żądło i to ją uchroniło przed za-
deptaniem. Nikt jednak nie zwracał na nią uwagi. Po kilku lekcjach sama stwierdziła, że
to zajęcie nie dla niej. „Zostanę piosenkarką, pomyślała, potrafię tak doskonale brzęczeć”.
– Mamo – powiedziała – zmieniłam decyzję, zostanę piosenkarką.
– Ależ ty nie potrafisz śpiewać! Nie znasz nut – mówiła zmartwiona mama.
– Umiem za to pięknie brzęczeć – odparła pszczółka, wzruszyła lekceważąco ramionami
i nie słuchając dłużej mamy, odleciała do radia. – Pięknie brzęczę – powiedziała, wchodząc
do studia.
– Doskonale – odparł redaktor Słowik. – Właśnie dzisiaj mamy konkurs młodych talentów,
stań w kolejce i tutaj, na tej kartce, napisz swój repertuar.
– Repertuar... a co to takiego? – zdziwiła się pszczółka.
– Zapisz tutaj, o tu – redaktor wskazał pazurkiem – piosenki, jakie zaśpiewasz.
– Mmmhhhmmm – zamruczała niezadowolona pszczółka. I po chwili uzmysłowiła sobie, że
nie zna żadnej piosenki, potrafi tylko brzęczeć. Słowiki ciągnęły swoje trele, skowronki nuciły
smętne pieśni, nawet wróbelki dzióbkiem wystukiwały rytm i zawzięcie powtarzały słowa
piosenek. „Tutaj nie cenią prawdziwych talentów, pomyślała pszczółka. Tylko się skompro-
mituję, nie docenią mnie”. Czym prędzej odleciała do ula. „A może zostać aktorką, najlepiej
filmową? – zastanawiała się. – Tak nadaję się do tego”. Ale i tutaj okazało się, że liski, kreciki,
a nawet niedźwiadki lepiej znają sztukę aktorską. Nasza pszczółeczka, nie potrafiła zade-
klamować wiersza ani zatańczyć. „Może zostać sportowcem? Zajączki biegają szybciej, ko-

83

niki wyżej skaczą. Nie, do tego też się nie nadaję. Co ja nieszczęśliwa mam robić, jaki zawód
wybrać? – głośno lamentowała”. Przyleciały inne pszczółeczki, usiadły dookoła i spytały: –
Dlaczego nie chcesz zbierać miodu? Masz taki piękny ryjek, na pewno będziesz w tym zna-
komita. Chodź z nami. Poleciały na piękną łączkę  i po pracowitym dniu mała pszczółeczka
zebrała garnek słodkiego nektaru. – Jesteś w tym naprawdę wspaniała – pochwaliła mama.
– Bardzo się cieszę, że moja córeczka jest takim dobrym zbieraczem. Pszczółeczka spojrzała
z dumą  na garnek, pełen po brzegi i też się ucieszyła. Potem pomyślała: „do tego właśnie
się nadaję, to potrafię robić dobrze”. Zadarła łebek do góry bardzo z siebie dumna i razem
z innym poleciała do ula.

• Dzieci odpowiadają na pytania nauczyciela: – Kim chciała zostać pszczółka? – W czym

pszczółka była dobra? – Dlaczego marzenia pszczółki nie mogły się spełnić? – W czym ty
jesteś dobra/dobry? – Co potrafi sz robić doskonale dzięki swojej wytrwałości?

• Nauczyciel zwraca uwagę na to, że trzeba znać swoje talenty i wierzyć w swoje możli-

wości. Nie należy wyznaczać sobie celu, którego nie da się osiągnąć ze względu na brak
możliwości – np. bardzo niska osoba nie zostanie dobrym koszykarzem.

Logopeda radzi – dzieci z wadami wymowy

Nauczycielu! Już dobrze znasz swoich uczniów. Miałeś okazję wielokrotnie słuchać ich
wypowiedzi. Jeśli zauważyłeś/aś, u któregoś z nich wadę wymowy, problemy z płynno-
ścią mowy, trudności z poprawnym użyciem form gramatycznych, budowaniem zdań
i dłuższych wypowiedzi lub coś cię niepokoi w mowie dziecka, poproś rodziców o jak
najszybszą wizytę u logopedy. Dzieci z wadami wymowy, niezakończonym rozwojem
mowy mają problemy z nauką czytania i pisania.

3. Ćwiczenie się w wytrwałości – ćwiczenie spostrzegawczości, rymowanki, układanki.

• Nauczyciel mówi dzieciom, że będą uczestniczyć w zabawach, w których będą mogły

wykazać się różnymi umiejętnościami.

• Zabawa

rymami –

portfolio nauczyciela s. 12.

Dzieci wycinają różne obrazki i tworzą pary

wyrazów – rymy (beczka – teczka, sznurek – ogórek, słoń – koń, osa – kosa, sowa – kro-
wa, kot – młot, lodówka – mrówka, rozbójnik – piórnik).

• Tajemnicze pudełko. Dzieci dzielą się na 4-osobowe grupy. W każdej grupie krąży jedno

pudełko z obrazkami. Zadaniem każdego uczestnika grupy jest zebranie trzech obraz-
ków. Ich nazwy mają się rozpoczynać literami a, o lub t. Każde dziecko wyjmuje jeden
obrazek i sprawdza, czy jego nazwa rozpoczyna się którąś z tych liter. Jeżeli tak, zatrzy-
muje go. Jeżeli nie – wrzuca z powrotem do pudełka. Kto najszybciej zbierze trzy obraz-
ki, ten wygrywa.

• Fotograf. Nauczyciel pokazuje dzieciom obrazki, które wyciął z gazety. Zadaniem dzieci

jest powiedzenie, kto jest na obrazku, co robi, kto mógł zrobić to zdjęcie, kiedy zostało
ono zrobione. Potem każda para w ławce szuka w gazetach obrazków przedstawiają-
cych różne osoby. Dzieci bawią się ok. 10 min. Wybierają inną parę z klasy i zadają jej
pytania (Kto jest na obrazku? Co robi? Kto mógł zrobić to zdjęcie? Kiedy zdjęcie zostało zro-
bione?).

• Nauczyciel chwali dzieci za wytrwałą pracę przy wykonywaniu zadań. Wszyscy wszyst-

kim biją brawo.

4. Ćwiczenia oddechowe.

• Nauczyciel proponuje dzieciom ćwiczenia oddechowe, które rozluźnią ich i wyciszą po

tak intensywnej pracy umysłowej:

84

– wietrzenie umysłów – ziewanie (pamiętamy o zasłonięciu ust ręką),
– dmuchanie na kartkę,
– syczące węże – wciąganie powietrza nosem i wypuszczanie na głosce s – sssss.

Logopeda radzi – ćwiczenia oddechowe

Nauczycielu! Pamiętaj, że zbyt długie i bardzo intensywne ćwiczenia oddechowe mogą
doprowadzić do hiperwentylacji – szoku tlenowego. Objawem hiperwentylacji jest mię-
dzy innymi pogorszenie samopoczucia ucznia, zawroty głowy, w skrajnych przypadkach
omdlenie.

5. Ćwiczenia relaksacyjne.

• Nauczyciel nastawia cicho muzykę relaksacyjną. Na jej tle opowiada. Dzieci zamykają

oczy i słuchają.
Wyobraź sobie, że rządzisz całym światem. Jesteś mądrym i przyjacielskim władcą, który
jest bardzo szanowany. Pod twoim panowaniem wszystkim krajom wiedzie się bardzo do-
brze... Z daleka przychodzą do ciebie ludzie, aby wysłuchać twoich porad i wskazówek. Two-
ja mądrość jest tak wielka, że zarówno dzieci, jak i dorośli darzą cię głębokim poważaniem.
Dla wielu jesteś bohaterem... Czy potrafisz się cieszyć tym, że jesteś taki podziwiany? Czy
pozwolisz sobie na bycie dumnym z siebie samego? To, co osiągnąłeś, jest takie przyjemne
dla ciebie... Wyobraź sobie, że rządzisz również twoimi myślami tak samo, jak panujesz nad
światem... A teraz powiedz do samego siebie, że jesteś pilny, wartościowy, że zasługujesz na
miłość, że jesteś przyjacielski i uprzejmy... Poczuj wszystkie twoje zalety... I postanów sobie,
że będziesz miał zawsze przy sobie te pozytywne przyjemne uczucia i myśli, szczególnie wte-
dy, gdy będziesz musiał poradzić sobie kolejny raz z jakimiś trudnościami...

(K.W. Vopel, Dzieci bez stresu. W cudownej krainie fantazji,. Tom I, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2000)

• Dzieci otwierają oczy i mówią, jak się teraz czują. Nauczyciel prosi o otworzenie

ćw.

ma-

tem.-przyr. na s. 34

.

Psycholog radzi – ćwiczenia relaksacyjne

Należy podkreślić doniosłą rolę relaksacji w odkrywaniu przez dziecko – nierozpozna-
nego dotąd lub ukrytego przed nim – potencjału umysłowego, fizycznego i duchowe-
go. Współczesna psychologia i medycyna dostrzega wyraźny związek między stanem
zrelaksowania a funkcjonowaniem całego ciała. Hałas, niepokój i stres nie tylko wpły-
wają na pogorszenie funkcjonowania emocjonalnego i intelektualnego, ale, co zostało
potwierdzone w licznych badaniach, powodują obniżenie odporności i choroby soma-
tyczne. Dlatego ważne jest zapewnienie dzieciom pomocy w poradzeniu sobie z nimi
poprzez relaksację.
Temat opowiadania podczas relaksacji, związany z budowaniem pozytywnego obrazu
siebie, można traktować jako antidotum dla negatywnych oddziaływań różnych uwag,
które dzieci słyszą pod swoim adresem również ze strony rodziców. Rodzice biorący
udział w warsztatach kompetencji wychowawczych kiedy dowiadują się o działaniu
przykrych słów na kształtujące się JA ich dzieci, zastanawiają się czy to się da jeszcze
odwrócić, tyle złych słów wypowiedzianych w złości, „jadowitych”… Da się, ale potrzeba
antidotum na truciznę: pięknych słów, dających poczucie mocy i wiary we własne siły
– zamiast poniżenia; pochwały dla wysiłku – zamiast kąśliwych uwag odnośnie efektu;
pozytywnych scenariuszy dla dziecka na jego dorosłość – zamiast straszenia, jaki to bez-
nadziejny los je czeka.
To pole do działania dla świadomych rodziców i świadomych nauczycieli.

85

6. Wytrwały matematyk – przeliczanie elementów, rozpoznawanie cyfry 3, rozwija-

nie logicznego myślenia (

ćw.

matem.-przyr., s. 34

).

• Dzieci rysują liście na gałęziach zgodnie z po-

leceniem. Podają liczbę liści na każdej z gałęzi.
Wskazują, na której gałęzi jest najwięcej, a na
której – najmniej liści. Wpisują pod gałęziami
odpowiednie cyfry. Mówią, na której gałęzi jest
jeden liść. Otaczają pętlą gałąź, na której jest
najwięcej liści.

• Dzieci rozpoznają cyfrę 3 wśród innych i otaczają

je pętlą dowolnego koloru.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby uważnie przyjrza-

ły się obrazkom z aparatami fotografi cznymi
znajdującymi się na półkach. Dzieci wymieniają
kolory aparatów na każdej z półek. Porównują
aparaty na obydwu półkach. Otaczają pętlą re-
gał, który jest zgodny z podanym opisem.
Dzieci zastanawiają się, który aparat z zazna-
czonego regału kupił przyrodnik. Liczą aparaty
od lewej strony (liczą do 3) i wskazują zgodnie
z poleceniem, że jest to aparat środkowy – czerwony. Otaczają go pętlą. Liczą aparaty od
prawej strony (znowu liczą do 3) i znowu wskazują aparat środkowy - czerwony. Zauwa-
żają, że czy liczą do 3 aparaty od lewej, czy od prawej strony, zawsze trzeci jest aparat,
który znajduje się dokładnie w środku czyli aparat czerwony.

7. Moje małe i duże sukcesy – wykonanie albumu sukcesu przez każdego ucznia

w klasie.

• Dzieci opowiadają o swoich sukcesach, nawet tych najmniejszych, jak np. napisanie lite-

ry, zapamiętanie wierszyka, posprzątanie swojego pokoju, pomoc mamie, rozpoznanie
liter a, t wśród innych. Kończą rozpoczęte zdanie: Mój dobry dzień był wtedy, kiedy...
Każde dziecko wykonuje swój album sukcesów. Cztery kartki z bloku składa na pół
w poziomie i przecina je. Pierwszą stronę ozdabia w dowolny sposób – może odwzoro-
wać napis Moje małe i duże sukcesy z tablicy, narysować symbol sukcesu, np.: podium,
medal, dyplom, puchar. Na każdej następnej kartce przykleja jeden obrazek (zadanie
domowe) i opowiada, co narysowało i dlaczego.

• Nauczyciel prosi dzieci, żeby opowiedziały o swoich sukcesach w szkole, co osiągnęły

dzięki swojej wytrwałej pracy (pisanie liter i cyfr, czytanie, liczenie). Dzieci zapisują na
kolejnej kartce litery, sylaby, wyrazy i cyfry, które potrafi ą napisać i przeczytać. Na ostat-
niej kartce rysują swój własny pomysł na sukces. Wszystkie kartki należy łączyć zszywa-
czem.

8. Podsumowanie zajęć.

– Każde dziecko kończy zdanie: Jestem dumny/a z...
– Nauczyciel zawiesza na tablicy obrazek z drabiną sukcesu (patrz scenariusz 1). Rozdaje

dzieciom małe kartki samoprzylepne. Dzieci oceniają swoją pracę na zajęciach, przykle-
jając kartkę w odpowiednim miejscu drabiny. Wszyscy wszystkim biją brawo.

Zadanie domowe
Przyniosę fotografię osoby, którą podziwiam i chciałbym/abym w przyszłości wykonywać
taki sam zawód, np. aktora, sportowca, piosenkarza. Zastanowię się, jakie cechy wspólne ze
mną ma ta postać. Dlaczego właśnie tę postać wybrałam/wybrałem.

86

EDUKACJA PLASTYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Malowanie magicznego ptaka farbami plakatowymi

Powiązanie zajęć z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie wykonać pracę plastyczną według własnego pomysłu. Wiecie, jak malować farba-
mi. Potraficie zastosować kolory odpowiednio do sytuacji. Wysłuchaliście Bajki o zaczarowa-
nych ptakach.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– maluje ptaka wg własnego pomysłu,
– potrafi opowiedzieć o ptaku, który namalował,
– stosuje różne kolory w pracy plastycznej.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach namalujecie ptaka zgodnie z prośbą wróżki. Nadacie mu imię
i określicie, jaką zdolność posiada.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– wykazać się pomysłowością w namalowaniu magicznego ptaka,
– starannie malować farbami,
– właściwie dobierać kolory.

Pytanie kluczowe

• Jak możemy pomóc innym dzięki naszym zdolnościom?

Środki dydaktyczne: tekst Bajki o zaczarowanych ptakach, kartki z bloku, farby plakatowe,
pędzle różnej grubości, naczynia na wodę, stojak na ubrania lub mapę, gałęzie drzew, taśma
samoprzylepna lub malarska, płyta CD z muzyką relaksacyjną, kolorowe apaszki.

Uwaga! Przed zajęciami nauczyciel przygotowuje drzewo – stojak na mapę lub ubra-
nia, do którego przymocowane są gałęzie. (Można narysować kontury drzewa na ar-
kuszu papieru pakowego i zawiesić na tablicy)

Przebieg zajęć

1. Kolorowe ptaki – swobodny taniec przy muzyce, wprowadzenie w nastrój zajęć,

integracja w grupie.

• Nauczyciel przypomina dzieciom Bajkę o zaczarowanych ptakach. Rozdaje koloro-

we apaszki i włącza spokojną muzykę. Dzieci swobodnie poruszają się po sali, tańczą
w rytm muzyki, poruszając apaszkami – jak kolorowe ptaki.
Słuchają listu, który napisała do nich wróżka (patrz dzień 1.).

2. Magiczne ptaki – malowanie farbami plakatowymi.

• Nauczyciel proponuje uczniom, aby odpowiedziały na apel wróżki. Mówi: Przygotuj-

cie stanowiska pracy i namalujcie zaczarowane ptaki. Niech będą kolorowe, dziwne i nie-
samowite. Zastanówcie się, jakie te ptaki będą miały zdolności, czego każdy będzie umiał
dokonać, w jaki sposób pomagać ludziom. Każdy ptak, którego namalujecie, zostanie
umieszczony na gałęzi drzewa. Pamiętajcie, o co prosiła wróżka. Nadajcie swoim ptakom
imiona. Kto będzie potrzebował pomocy, niech mnie wezwie – wspólnie napiszemy imię
ptaka.

87

• Dzieci rozmawiają o kolorach, którymi mogą namalować swoje ptaki. Zwracają uwagę

na to, jakie kolory wychodzą z pomieszania różnych farb. Wykorzystują różne grubo-
ści pędzla przy malowaniu elementów takich elementów ptaka, jak: dziób, oczy, pióra,
nogi. Swoje prace wykonują przy dźwiękach muzyki, przy której tańczyły.
Po wykonaniu obrazków, dzieci porządkują stanowiska pracy.

3. Spotkanie w kręgu wokół drzewa – ćwiczenia w wypowiadaniu się.

• Dzieci przedstawiają narysowane przez siebie ptaki i opowiadają o ich zdolnościach.

Przy pomocy nauczyciela przypinają ptaki do gałęzi drzewa. Nauczyciel chwali pomysły
dzieci, dziękuje im za wytrwałą pracę. Wszyscy wszystkim biją brawo.

4. Latarnia morska – ćwiczenie relaksacyjne, wzmacnianie poczucia własnej wartości.

• Nauczyciel pyta dzieci, czy przy malowaniu myślały o swoich zdolnościach i o tym, że

chcą pomagać innym. Każde dziecko opowiada, w jaki sposób – dzięki swoim zdolno-
ściom – może pomóc koleżance lub koledze.
Nauczyciel nastawia płytę z muzyką relaksacyjną jako tło do czytania przez niego opo-
wiadania Latarnia morska. Dzieci zamykają oczy i słuchają.

Wyobraź sobie małą, skalistą wysepkę blisko wybrzeża oceanu. W najwyższym miejscu tej
wyspy stoi trwała, wąska i stabilna latarnia morska. Wyobraź sobie, że ty jesteś tą latarnią
morską, twój fundament jest ściśle związany ze skałami wyspy. Twoje ściany są tak stabil-
ne, że nie chwiejesz się nawet na milimetr, ani nie przechylasz się, kiedy nad wyspą szaleje
straszliwa burza. Dzień i noc wysyłasz ze swojego okna, znajdującego się wysoko u góry,
szerokie, jasne światło zarówno przy dobrej, jak i złej pogodzie. A w swoim wnętrzu ukry-
wasz zapasowe silniki, aby w razie czego mieć wystarczająco dużo prądu, który pozwoli
ci rozsiewać twoje światło ostrzegające statki przed klifami i mieliznami. Stoisz pewnie na
swym fundamencie i dajesz ludziom na morzu i na wybrzeżu poczucie bezpieczeństwa. Być
może czujesz w sobie to wewnętrzne światło, światło, które nigdy nie gaśnie, przez całe two-
je życie... A kiedy będziesz już gotowy, powróć do nas wszystkich, do tego pomieszczenia ...

(K. W. Vopel, Dzieci bez stresu. W cudownej krainie fantazji. Tom I, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2000)

5. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel życzy dzieciom, aby w swoim życiu były właśnie takimi latarniami morskimi.

Dzieci kończą rozpoczęte zdania: – Potrafi ę... – Mogę pomóc...

EDUKACJA MUZYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Jesienne zabawy muzyczne. Ćwiczenia rytmiczno-

-ruchowe z wykorzystaniem liści i kasztanów

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie już kilka piosenek i tańców. Potraficie tworzyć improwizacje ruchowe do muzyki oraz
wypowiadać się na jej temat.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– tworzy improwizacje ruchowe do muzyki,
– wykorzystuje w ruchu rekwizyty (kasztany i liście),
– kształci wrażliwość muzyczną poprzez słuchanie muzyki.

88

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziemy się bawić liśćmi i kasztanami. Będziemy z nimi tańczyć
i przedstawiać nimi różne rytmy.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– dostosować ruch do muzyki,
– wykazać poczucie rytmu w ćwiczeniach z kasztanami.

Pytanie kluczowe

• O czym opowiadała muzyka, której słuchałeś na dzisiejszych zajęciach?

Środki dydaktyczne: płyta CD1, płyta DVD, kasztany, liście (minimum po dwa dla każdego
dziecka).

Uwaga! Przed rozpoczęciem zajęć należy przygotować miejsce do zabaw ruchowych.

Przebieg zajęć

1. Jesienny taniec – swobodna improwizacja ruchowa do muzyki (CD, A. Vivaldi Czte-

ry pory roku. Jesień).

• Nauczyciel wprowadza dzieci w temat ruchowej improwizacji: Wyobraźcie sobie jesien-

ny las pełen złotych liści. Ogrzewają je ciepłe promienie słońca, które przedzierają się przez
gałęzie drzew. Wiatr porusza liśćmi. Niektóre odrywają się, szybują bardzo wysoko, potem
w dół. Na koniec zataczają szybkie koła wokół drzew. Wyobraźcie sobie, że jesteście jesien-
nymi liśćmi tańczącymi na wietrze.

• Dzieci trzymają w rękach liście i swobodnymi ruchami tworzą improwizację do utworu

A. Vivaldiego. Po chwili nauczyciel mówi, jak mają się poruszać liście:
– ...tańczą wysoko – dzieci poruszają się na palcach z rękami w górze,
– ...tańczą nisko – dzieci poruszają rękami nisko, przy podłodze,
– ...zataczają koła wokół drzew – dzieci poruszają się wokół własnych osi.

• Rozmowa z uczniami na temat muzyki. Nauczyciel zadaje pytania:

– Jaka była muzyka – wesoła czy smutna? Szybka czy wolna? Czy pasowała do tańca liści?

2. Rytmiczne kasztanki – ćwiczenie rytmiczne uwrażliwiające poczucie pulsu (CD1,

A. Vivaldi Cztery pory roku. Jesień).

Uczniowie siadają na podłodze w kole. Każdy otrzymuje dwa kasztany.

• Dzieci realizują puls utworu przez uderzanie kasztanami o podłogę.
• Nauczyciel, używając kasztanów, improwizuje ruchami muzykę, a uczniowie powtarzają

za nim (ruchy powinny być proste, nie należy ich zbyt szybko zmieniać).

• Dzieci kolejno przejmują rolę prowadzącego zabawę (pokazują po jednym geście).

3. Liście i kasztany – ćwiczenie ruchowe kształcące poczucie frazy muzycznej* (CD1,

A. Vivaldi Cztery pory roku. Jesień).

• Uczniowie dobierają się parami. Jedna osoba trzyma kasztany, druga – liście. Nauczyciel

mówi: Wyobraźcie sobie teraz, że jedno z was porusza się w tańcu jak drzewo, a drugie – jak
spadajacy z drzewa kasztan. Wasze ruchy muszą współgrać. Liście na drzewie niech poru-
szają się w miejscu, a kasztany niech skaczą w pulsie dookoła nich. Wsłuchajcie się w muzykę.
Podczas ćwiczenia nauczyciel może wydawać polecenia:

89

– ...tańczą tylko liście,
– ...tańczą tylko kasztany,
– ...tańczycie razem.

4. Ćwiczenie inhibicyjno-incytacyjne (pobudzająco-hamujące).

• Dzieci zajmują pozycję w siadzie skrzyżnym na podłodze. Każde dziecko trzyma dwa

kasztany. Uderza nimi o podłogę (w rytmie ćwierćnut). Na hasło słowne dwa lub trzy wy-
konuje dwa albo trzy uderzenia kasztanem o kasztan, po czym powraca do uderzania
o podłogę w rytmie ćwierćnut.

5. Kasztanowe rytmy – ćwiczenie rytmiczne.

• Nauczyciel improwizuje rytmy złożone z ćwierćnut i ósemek w takcie na 4. Ćwierćnuty

realizuje uderzaniem kasztanem o kasztan i mówiąc: kasztan. Ósemki wykonuje uderza-
niem kasztanami o podłogę, wypowiadając: liść. Dzieci powtarzają za nauczycielem na
zasadzie echa.
Przykładowe rytmy:

6. Układanie rytmów z kasztanów i liści.

Wersja łatwiejsza: Dzieci dobierają się w 4-osobowe zespoły. Z liści i kasztanów układają
rytmy i prezentują je całej klasie.

Wersja trudniejsza: Dzieci dobierają się w 4-osobowe zespoły. Nauczyciel wykonuje na
bębenku jednotaktowe rytmy w takcie na 4, złożone z ćwierćnut i ósemek. Zadaniem
dzieci jest ułożenie usłyszanych rytmów z liści i kasztanów.

7. Interpretacja przestrzenno-ruchowa utworu Jesień A. Vivaldiego (CD, DVD).

• Nauczyciel pyta dzieci: O czym opowiadała muzyka, której słuchałyście na dzisiejszej lekcji?

Potem mówi: Na zakończenie stańmy w kole i zatańczmy wspólnie taniec liści. Patrzcie na
mnie i róbcie to, co ja.

*Fraza muzyczna (z gr. phrásis – zwrot) – 1. cząstka budowy formalnej utworu, składa-
jąca się z dwóch lub kilku motywów tworzących zamkniętą myśl muzyczną i określoną
całość wyrazową; zwana dwutaktem, ponieważ w klasycznej budowie formalnej skła-
dała się zwykle z dwóch taktów; 2. odcinek utworu objęty w piśmie nutowym łukiem
frazowym (w muzyce instrumentalnej) lub znakami oddechu (w muzyce wokalnej).

(Wikipedia)

90

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

TEMAT ZAJĘĆ: Poznanie narzędzi Ołówek i Gumka – praca w pro-

gramie Paint

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie już metodę złap, przesuń i upuść. Potraficie kolorować rysunki w programie Paint oraz
rysować linie, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi włączyć i wyłączyć komputer,
– przyjmuje właściwą postawę podczas pracy przy komputerze,
– posługuje się myszą, trzymając wciśnięty jej lewy przycisk,
– używa

metody

złap, przesuń i upuść,

– z pomocą nauczyciela stosuje narzędzia programu Paint – Ołówek i Gumka oraz wyko-

rzystuje Pole koloru.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj poznacie narzędzia programu Paint – Ołówek i Gumka. Dowiecie się, jak je wykorzy-
stać do wykonywania kolorowych obrazków.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– rysować za pomocą narzędzia Ołówek w programie Paint i poprawiać swój rysunek za

pomocą Gumki,

– umiejętnie posługiwać się myszą komputerową.

Pytanie kluczowe

• W jaki sposób wymazać fragment rysunku wykonanego komputerowym ołówkiem?

Środki dydaktyczne: Oto ja – zajęcia komputerowe, klasa 1, płyta CD dla ucznia – zajęcia 5.,
sprzęt komputerowy w pracowni komputerowej, ołówek, gumka, dwa kartony, kolorowe
grube pisaki.

Przebieg zajęć

1. Sprawy organizacyjne.

Nauczyciel podaje cele zajęć oraz kryteria oceny.

2. Zabawa ruchowa Wspólnie rysujemy misia.

• Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy, które zajmują miejsca w dwóch kątach sali.

W pozostałych dwóch kątach znajdują się przygotowane wcześniej dwa duże kartony
i kolorowe grube pisaki. Zadaniem każdej grupy jest narysowanie misia. Uczniowie pod-
biegają kolejno do kartonu. Każdy z nich rysuje jeden element postaci misia, np. głowę
albo łapę, ale nie wie, co zostało wcześniej narysowane. Musi szybko podjąć decyzję
i narysować wybraną część ciała misia. Po wykonaniu zadania uczniowie wspólnie oce-
niają rysunki.

• Nauczyciel zadaje pytania:

– Czy rysunki wykonane pisakiem można poprawiać? (Nie można wytrzeć rysunku wykona-

nego pisakiem).

– Czy rysunki byłyby ładniejsze, gdyby można było używać ołówka i gumki? (Rysunki byłyby

wtedy ładniejsze, gdyż można byłoby je poprawić).

91

1. Poznanie narzędzi programu Paint – Ołówek, Gumka.

• Nauczyciel wyjaśnia, że w programie Paint można rysować cienką kreską tak samo, jak

rysujemy ołówkiem na kartce (pokazuje przygotowane przybory). Służy do tego narzę-
dzie, które nazywa się Ołówek. Można także poprawiać wykonane rysunki, wycierając
ich fragmenty za pomocą narzędzia Gumka.

• Nauczyciel pokazuje uczniom ikony tych narzędzi, znajdujące się w Przyborniku okna

Paint

(s. 7)

. Poleca uczniom nakleić obrazki przyborów szkolnych, które służą do ryso-

wania i ścierania, obok ikon narzędzi, dzięki którym można wykonywać podobne czyn-
ności w programie Paint

(ćw. 1, s. 7)

.

Potem nauczyciel omawia sposób posługiwania się wymienionych narzędziami.
Aby coś narysować, należy:

• kliknąć lewym przyciskiem myszy w ikonę narzędzia Ołówek

, znajdującego się

w Przyborniku,

• rysować w obszarze rysowania, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy,
• po narysowaniu określonego elementu trzeba zwolnić lewy przycisk myszy.

Uwaga! Kontury narysowanego elementu powinny być zamknięte, to znaczy, że
nie może być w nich żadnych luk. W przeciwnym razie podczas wypełniania kontu-
rów kolorem wyleje się on przez lukę i zabarwi tło.
Aby coś wytrzeć należy:

• kliknąć lewym przyciskiem myszy w ikonę narzędzia Gumka

, znajdującego się

w Przyborniku,

• wycierać określony element, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy,
• na koniec trzeba zwolnić lewy przycisk myszy.

2. Rozmowa na temat lasu.

Nauczyciel zadaje pytania:

– Jak wygląda las jesienią? (brązowe, pomarańczowe, żółte i czerwone liście opadają

z drzew, pod drzewami można znaleźć grzyby)

– Jakie znacie zwierzęta żyjące w lesie? (niedźwiedź, wilk, lis, sarna, jeleń, dzik, jeż, wiewiór-

ka, zając)

3. Włączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela. Uruchomienie płyty CD. Wyko-

nanie znajdujących się na niej ćwiczeń.

Ćwiczenie a.

Album

– płyta CD, zajęcia 5.

Polecenie: Pomóż Adamowi umieścić w albumie tylko te zdjęcia, które przedstawiają las
jesienią. Zastosuj metodę złap, przesuń i upuść.

Ćwiczenie b.

Las jesienią

(Paint) – płyta CD, zajęcia 5.

Polecenie: Pod drzewem narysuj listek i grzybek za pomocą narzędzia Ołówek. Jeśli chcesz
poprawić swoją pracę, możesz użyć narzędzia Gumka. Potem pokoloruj rysunek, wykorzy-
stując Pole koloru oraz narzędzie Wypełnianie kolorem.

Ćwiczenie c.

Leśne zwierzęta

– płyta CD, zajęcia 5.

Polecenie: Policz, ile zwierząt znajduje się w każdej pętli. Połącz liniami pętle z odpowiedni-
mi liczbami. Rysuj linie, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy.

Ćwiczenie d.

Aparat fotograficzny

– płyta CD, zajęcia 5.

Polecenie: Zrób zdjęcia tylko tym zwierzętom, w których nazwach słychać głoskę a. W tym
celu klikaj lewym przyciskiem myszy w pole z literą A, umieszczone na aparacie fotograficz-
nym.

92

4. Zakończenie pracy z płytą. Wyłączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela.

5. Podsumowanie (próba odpowiedzi na pytanie kluczowe) i zakończenie zajęć.

6. Praca domowa

Ćwiczenie 2., s. 7.

Nauczyciel wyjaśnia uczniom, w jaki sposób należy pokolorować ry-

sunek.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy i ćwiczenia w terenie – kształtowanie zwin-

ności i zręczności

Cele nauczyciela. Uczeń:

– zwinnie pokonuje naturalne przeszkody w terenie,
– zachowuje bezpieczeństwo podczas zabaw na powietrzu,
– właściwie reaguje na sygnały słowne i dźwiękowe.

Przybory: piłka, szarfy, kasztany.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka w dwuszeregu,

przypomnienie zasad bezpiecznego zachowania się na zajęciach w terenie.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Marsz po obwodzie koła, pobranie kasztanów do ćwiczeń.

W staniu – podrzucanie kasztanów niewysoko w górę, na zmianę prawą i lewą ręką.

Przeskoki w przód i w tył przez leżący kasztan.

W staniu na jednej nodze przekładanie kasztana pod uniesionym kolanem drugiej nogi.

W staniu na jednej nodze zataczanie kręgów drugą nogą nad leżącym kasztanem.

Stanie w rozkroku – skłony tułowia w przód do leżącego kasztana i wyprost.

3. Część główna – kształtowanie zwinności i zręczności.

Pośród drzew – bieg slalomem
Dzieci stoją w rzędzie jedno za drugim, mają w rękach kasztany. Pierwsze dziecko w rzę-
dzie biegnie między drzewami w jedną stronę i z powrotem. Kiedy dobiegnie do drugie-
go z kolei dziecka, stuka kasztanem w jego kasztan i odchodzi na koniec rzędu. Wtedy
slalom rozpoczyna drugie dziecko, które postępuje w ten sam sposób. Bieg kończy się,
kiedy wszystkie dzieci przebiegną slalomem.

Celuj w piłkę – zabawa rzutna
Nauczyciel wyznacza przy pomocy szarf pas szerokości 2 m. Po jednej stronie pasa stoją
dzieci z kasztanami w rękach. Nauczyciel toczy piłkę po wyznaczonym pasie, dzieci celu-
ją kasztanami do toczącej się piłki.

93

Lis i lisięta – zabawa bieżno-zręcznościowa
Pas szerokości 2 m, jak w poprzednim ćwiczeniu. Pośrodku rozłożone cztery szarfy. Do
środka szarf wchodzą dzieci – jedno z nich to lis, inne to lisięta. Pozostałe dzieci stają po
jednej stronie pasa. Na sygnał nauczyciela próbują przebiec na drugą stronę, omijając
lisa i lisięta, które mogą chwytać dzieci, ale nie wolno im opuszczać szarf. Schwytane
dzieci rozkładają szarfy i stają się lisiętami.
Przeszkody – ćwiczenie zwinnościowe
Dzieci idąc za nauczycielem, pokonują naturalne przeszkody:

– przeskakują nad nierównością terenu lub rowem,
– wykonują wyskoki w górę do nisko wiszących gałęzi,
– robią zwis na bezpiecznej gałęzi,
– przechodzą po pniu lub konarze drzewa.

Uwaga! Jeśli nie jest możliwe wykonanie ćwiczeń z wykorzystaniem naturalnych
przeszkód, nauczyciel może wykorzystać przybory gimnastyczne: skakanki, piłki,
linę, ławeczkę.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Zerwij kasztany – ćwiczenie korekcyjne
Dzieci maszerują po obwodzie koła, robią głębokie wdechy, unoszą wysoko ramiona
i wspinają się na palce. Następnie wydychają powietrze, opuszczają ramiona w dół, idą
na całych stopach.
Kto to mówi? – zabawa wyciszająca
Dzieci stoją w półkolu. Jedno z nich jest odwrócone tyłem. Wskazane przez nauczyciela
dziecko mówi: Lecą kasztany. Zadaniem stojącego tyłem jest odgadnąć, kto to powie-
dział.
Podsumowanie zajęć
Zbiórka w dwuszeregu, omówienie zajęć, ocena aktywności ćwiczących. Pochwalenie
tych dzieci, które stosowały się do zasad bezpieczeństwa omówionych na początku za-
jęć.

TEMAT ZAJĘĆ: Ustawienia i pozycje wyjściowe do ćwiczeń i zabaw

Cele nauczyciela. Uczeń:

– sprawnie zmienia pozycje, reagując na sygnały,
– przyjmuje prawidłowe pozycje wyjściowe do ćwiczeń i zabaw,
– nauczył się nowych pozycji do ćwiczeń i utrwalił te poznane.

Przybory: woreczki, chorągiewka, szarfy.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka w dwuszeregu,

przypomnienie zasad zachowania na zajęciach.

94

2. Część wstępna – rozgrzewka.

Berek z przysiadem – zabawa bieżna
Dziecko pełniące rolę berka goni pozostałe biegające po sali. Aby uniknąć złapania, trze-
ba wykonać przysiad podparty. Jeśli uciekające dziecko nie zdąży wykonać przysiadu
i zostanie złapane, wówczas przejmuje rolę berka.

Ćwiczenia z woreczkami:

– marsz po obwodzie koła z wysokim unoszeniem kolan z woreczkiem na głowie,
– bieg z omijaniem woreczków rozrzuconych w różnych miejscach sali,
– stanie w rozkroku – skłony tułowia w przód do leżącego woreczka,
– ustawienie w szeregu – wyrzucanie woreczka przez głowę za siebie,
– przeskoki przez woreczek,
– w klęku podpartym – koci grzbiet,
– w leżeniu przodem – ramiona wyprostowane przed sobą z woreczkiem w dłoniach,
– leżenie tyłem, woreczki między stopami – podnoszenie nóg do pozycji pionowej i po-

wrót do pozycji wyjściowej.

3. Część główna – ustawienia i pozycje wyjściowe do ćwiczeń i zabaw.

– Ustawienie w szeregu – na sygnał zwrot w prawo, marsz na palcach.
– Ustawienie w parach – rzuty woreczkiem do partnera z różnych pozycji: ze stania, z sia-

du rozkrocznego, siadu prostego, leżenia tyłem.

– Ustawienie w dwóch szeregach (jeden, dwa) tyłem do siebie. Na hasło nauczyciela: Je-

dynki dzieci z tego szeregu szybko odwracają się i gonią uciekające przed nimi dzieci
z przeciwnego szeregu.

Zwiąż – rozwiąż – ustawienie w dwóch rzędach
Dzieci stoją w dwóch rzędach. Na wprost każdego rzędu w odległości kilku metrów leżą
dwie szarfy. Pierwsi zawodnicy z rzędów biegną do szarf, związują je (w najprostszy spo-
sób, na jeden supeł) i szybko wracają na koniec swojego rzędu. W momencie przekro-
czenia linii startu wybiegają następne dzieci, które z kolei rozwiązują węzły.
Mijanie kolejek – ustawienie w czterech rzędach
Nauczyciel dzieli dzieci na cztery grupy. Każda grupa tworzy rząd – kolejkę i ustawia się
w jednym rogu boiska. Na środku przy chorągiewce stoi nauczyciel, który ruchem rąk
daje kolejkom znak do jazdy. Dwie wyznaczone przez nauczyciela kolejki mijają się po
przekątnej i zamieniają się miejscami.
Podaj woreczek – ustawienie w kołach
Dzieci stoją w dwóch kołach w odpowiednich odstępach między sobą. Jedno dziecko z
każdego koła ma woreczek. Na sygnał nauczyciela dzieci kolejno rzucają woreczkiem do
sąsiada z prawej strony. Wygrywa zespół, którego woreczek szybciej powróci do pierw-
szego dziecka.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Wypchnij woreczek – ćwiczenie korekcyjne
Dzieci siedzą z woreczkami na głowach. Na sygnał nauczyciela wstają, prostują się, wy-
ciągają kręgosłupy w górę, jakby chciały wypchnąć woreczki.
Kolory – zabawa wyciszająca
Dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym, plecy wyprostowane, ręce ułożone w skrzydełka. Na-
uczyciel wymienia nazwy kolorów. Kiedy powie: zielony, dzieci podnoszą w górę wypro-
stowane ramiona i trzykrotnie klaszczą nad głową. Kiedy usłyszą, jak nauczyciel mówi:
czerwony, uderzają kolana dłońmi – trzy razy.

95

Podsumowanie zajęć
Zbiórka w dwuszeregu, omówienie zajęć, ocena aktywności ćwiczących.

TEMAT: Ćwiczenia i zabawy utrwalające kierunki: w prawo, w lewo

Cele nauczyciela. Uczeń:

– utrwalił orientowanie się w stronach prawej i lewej,
– kształtuje swoją koordynację ruchową.

Przybory: ławeczki.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka w dwuszeregu,

przypomnienie zasad zachowania się na zajęciach.

2. Część wstępna – rozgrzewka.

Szkoła tańca – marsz z klaskaniem
Dzieci ustawiają się czwórkami – jedna czwórka za drugą. Nauczyciel mówi tekst, dzieci
maszerują zgodnie z jego poleceniami.
To jest szkoła

– robią 4 kroki do przodu, trzymając się za ręce

cudownego tańca

– 4 kroki do tyłu, trzymają się za ręce

cudownego tańca

– 4 kroki do przodu, trzymają się za ręce uniesione

w

górę

raz, dwa, trzy.

– klaszczą 3 razy

Cztery kroki w lewo

– 4 kroki w lewo

cztery kroki w prawo

– 4 kroki w prawo

kilka w przód

– kilka kroków w przód

i kilka w tył.

– kilka kroków w tył

Ćwiczenia w parach – ćwiczenie ramion, nóg i tułowia

– Marsz po obwodzie koła. Dzieci trzymają się za ręce. Zewnętrzne ręce wykonują w  mar-

szu krążenia ramion do przodu. Na sygnał – zwrot w parach w drugą stronę. Marsz
z krążeniem ramion do tyłu.

– Dzieci stają twarzami do siebie w odległości kroku. Jedno dziecko w parze unosi wypro-

stowane ramiona w górę, a drugie wykonuje skłon do przodu, próbując dostać rękami
do palców stóp. Potem następuje zmiana.

– Siad skrzyżny tyłem do siebie, ramiona w bok. Dzieci wykonują skłony tułowia: jedno

dziecko w prawą, drugie – w lewą stronę.

– Leżenie tyłem na wprost siebie, nogi ugięte w kolanach, stopy dotykają stóp partnera.

Na dany sygnał dzieci wykonują nogami ruchy naśladujące ruch nóg podczas jazdy na
rowerze.

– Dzieci stoją przodem do siebie. Wykonują podskoki obunóż w bok – jedno dziecko

w lewo, powrót; drugie w prawo i powrót.

96

3. Część główna – ćwiczenia i zabawy utrwalające kierunki w lewo, w prawo.

Omijanie ławeczki
Dzieci stoją w dwóch rzędach, na wprost każdego rzędu – ławeczka. Na sygnał nauczy-
ciela pierwsi z rzędu biegną obok ławeczki po jej prawej stronie, omijają ją i wracają
do swojego rzędu. Tak samo postępują następne dzieci. Zabawę można powtórzyć ze
zmianą kierunku omijania ławeczki.
Skoki przez ławeczkę
Ustawienie jak w poprzednim ćwiczeniu. Dzieci kolejno wykonują skoki zawrotne przez
ławeczkę – raz w lewo, raz w prawo.
Trzy kółeczka
Dzieci wiążą trzy kółeczka współśrodkowe, coraz mniejsze. Kółka posuwają się w prze-
ciwnych względem siebie kierunkach. Dzieci śpiewają lub skandują słowa piosenki: Pa-
trzcie, patrzcie, jak wesoło trzy kółeczka krążą w koło, trzy kółeczka krążą wraz, ach, jakże
to cieszy nas (na bis – zmiana kierunku). Zatrzymują się i wykonują ruchy dostosowane
do słów drugiej zwrotki: Rączki w górę wyciągamy, dookoła się obracamy. Lewą nóżką tup-
niem raz i do tego klaśniem wraz. Prawą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz.
Piłki krążą
Dzieci siedzą w kręgu na obwodzie koła. Nauczyciel daje po jednej piłce dwojgu dzie-
ciom siedzącym po przeciwnych stronach kręgu. Mówi: w lewą stronę – wówczas dzieci
po kolei podają sobie piłki zgodnie z podanym kierunkiem. Na zmianę hasła: w prawą
stronę dzieci szybko zmieniają kierunek podawania piłki. Kto się pomyli, odpada.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Pląs Pingwin
Dzieci stoją w rzędzie, jedno za drugim. Każde opiera dłonie na biodrach dziecka stojącego
przed nim. Idą, śpiewając piosenkę:
O, jak przyjemnie i jak wesoło
w pingwina bawić się, się, się.
Raz nóżka w lewo,

– dwa razy wysuwają nogę lewą w bok, skacząc

na

prawej

raz nóżka w prawo,

– dwa razy wysuwają prawą nogę w bok,

skacząc

na

lewej

do przodu, do tyłu i raz, dwa, trzy.

– skaczą do przodu, do tyłu i trzy razy do przodu

Ćwiczenia oddechowe
W staniu – kilka głębokich wdechów i wydechów.
Podsumowanie zajęć – zbiórka w dwuszeregu, omówienie zajęć, ocena aktywności
ćwiczących.

UCZ YMY SIĘ WY TRWAŁOŚCI. W OGRÓDKU W

EDUKACJA POLONISTYCZNO-SPOŁECZNA

• wprowadzenie liter l, L
• analiza i synteza wzrokowo-słuchowa wyrazów
• czytanie globalne wyrazów
• ćwiczenia koncentracji, uwagi, spostrzegawczości i pamięci
• ćwiczenia motoryki małej i wielkiej
• wypowiadanie się na temat tekstów i ilustracji

• Kropla rzeźbi skałę nie dzięki swej sile, ale dzięki wytrwałości, z jaką na nią wpada.

(przysłowie)

• Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie. Trzeba wierzyć, że człowiek jest do czegoś zdolny

i osiągnąć to za wszelką cenę. (M. Skłodowska-Curie)

WYTRWAŁOŚĆ

EDUKACJA MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• dostrzeganie symetrii
• wprowadzenie do dodawania na

konkretach

• rozpoznawanie monet 1zł, 2 zł
• rozpoznawanie godzin na zegarze

Projekt

nr 6

JA

• obserwacja prac w ogródku warzyw-

nym

• rozpoznawanie warzyw różnymi

zmysłami

• nazywanie warzyw

98

U WARZ Y WNYM. LICZENIE W ZAKRESIE 3

EDUKACJA MUZYCZNA

• nauka piosenki

Stragan z warzywami

• interpretacja ruchowa

piosenki

EDUKACJA PLASTYCZNA

• koszyk z warzywami
• magiczny ptak – farby

plakatowe

• modelowanie

w plastelinie

• tworzenie form

przestrzennych

ZAJĘCIA TECHNICZNE

• zegar – sposoby

mierzenia czasu
dawniej i dziś

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

• rysowanie linii

w programie Paint

• kolorowanie rysun-

ków.

TEMATY DNI

1. Marzenia małe i duże

2. Moje obowiązki

w domu

3. Pierwszak – zuch

4. Zabawy z literami

i sylabami

5. Wiem, co znaczy być

dzielnym i wytrwałym

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I EDUKACJA ZDROWOTNA

• pokonywanie natural-

nych przeszkód

• zabawy oswajające

z piłką

• zabawy bieżne i skoczne

• Wytrwałość jest cnotą, dzięki której wszystkie inne przynoszą owoce.

(A. Graf )

• Brak wytrwałości jest formą tchórzostwa wobec przeciwności. (przysłowie)
• Gdyby człowiek posiadł wytrwałość, nic nie byłoby niemożliwe. (przysłowie

chińskie)

99

100

W

ar

tość: WYTR

W

AŁ

OŚĆ

PROJEK

T nr 6

I.

Temat pr

ojektu:

Ucz

ym

y się w

ytr

w

ałości.

W ogr

ó

dku w

a

rz

y

w

n

ym. Licz

enie z zak

resie 3

Rodzaj

edukacji

Liczba godzin

Numer jednostki

Zapis

w dzienniku

T

reści pr

ogr

amo

w

e

Ma

teriał

Wymagania

szcz

egółow

e podsta

wy

progr

amow

ej

Uwagi

o realizacji

Ocz

ek

iw

ane

osiągnięcia ucznia

polonisty

czno

-

-społeczna

23

1

–32

Ro

z

wijanie umiejęt-

ności z

wiązan

y

ch

z opisy

w

aniem ilu-

str

acji i w

y

ciąganiem

wniosk

ó

w

. Ukaz

y

w

anie

pr

z

yk

ładó

w dziecięc

ej

w

ytr

w

ałości na podsta-

wie zajęć L

en

y

.

•

opo

wiadanie o sw

oich mar

zeniach,

opisy

wanie t

ego

, k

im chciałob

y się b

yć

w pr

zy

szłości,

•

opisy

wanie c

ech, jak

ie musiały posiadać

osob

y sukc

esu

, ab

y osiąg

nąć t

o

, c

o osią-

g

nęły

,

•

ć

wicz

enia r

o

zwijając

e sło

wnic

tw

o dzieck

a

– wpr

o

w

adz

enie słó

w opisując

ych r

ó

żne

stan

y fi

z

yczne dzieck

a: zmęcz

enie

, zado

-

w

olenie

, sz

cz

ęście

, zaprac

o

w

anie

,

•

opisy

wanie zajęć L

e

n

y

oraz specjaln

ych

w

ydar

zeń w jej ż

yciu

, w

spólne zastana-

wianie się nad t

ym, jak

a jest L

ena, na

cz

ym polega jej w

ytr

wałość

,

•

ro

zwijanie w

ytr

wałości dzieci:

kto najsz

yb

-

ciej

…, kto najdłużej

...

, popr

zez zaba

w

y na

popra

w

ę dy

sc

yplin

y w k

lasie

,

•

ro

zwijanie spra

wności r

ę

k

i popr

zez w

o

-

dz

enie po śladzie – r

y

so

wanie lustra

i element

ó

w g

raf

omot

or

yczn

ych pr

zy

go

-

to

wując

ych do pisania lit

er

y

L

, l

,

•

opo

wiadanie dzieci o zajęciach, jak

ie po

-

dejmują, ab

y r

o

zwijać sw

oje talent

y

(np

.

pły

wanie

, g

ra w piłkę

, r

y

so

wanie

, kursy

po

zaszkolne),

•

w

y

rażanie sw

oich z

dolności i pr

edy

spo

zy

-

cji za pomocą dram

y,

elemen

tar

z

s. 24–25

ć

w

. pol

.-społ

.

s. 24 i 25

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 20

Teczk

a dodat-

ko

wa –

Kar

ty k

reat

ywne

– bilet do war-

tości

WY

TR

W

AŁ

OŚĆ

(s

. 46)

1.1)a

b,

c

1.2)b

c, f

5.2)

•

opo

wiada, k

im chciałb

y

zostać w pr

zy

szłości,

•

odgaduje naz

wisk

a postaci

(słynn

ych akt

or

ó

w

, piosenk

a-

rz

y, spor

to

w

có

w) pr

zedsta-

wion

ych na f

ot

og

rafi

ach,

•

opisuje stan

y fi

z

yczne

, jak

zmęcz

enie

, sz

cz

ęście

, zapra-

co

wanie

,

•

opo

wiada o zajęciach L

en

y

na podsta

wie ilustracji,

•

podaje pr

zy

k

łady w

ytr

wa-

łości,

•

pisz

e po śladzie

,

•

bier

ze

udział w zaba

wach,

•

opisuje za pomocą słó

w

i gest

ó

w sw

oje z

dolności,

•

w

ymienia cz

ynności, kt

ór

e

musi podjąć

, b

y

osiąg

nąć suk

-

ces w w

ybranej dziedzinie

,

•

opisuje ilustrację pr

zedsta-

wiającą L

enę w k

lasie

,

•

dokonuje analiz

y i synt

e

zy

w

sk

azan

ych w

y

raz

ó

w

,

•

odcz

ytuje lit

er

ę

l,

L

,

•

pisz

e lit

er

ę

L

, l

,

•

w

spółpracuje w g

rupie

,

101

•

ro

zwijanie mot

y

w

acji dzieck

a do podej-

mo

wania akt

y

wności,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne r

y

so

wanie

szlaczk

a pr

zy

got

o

wując

ego r

ękę do pisa-

nia lit

er

y

L

;

•

inicjuje lub ucz

estnicz

y

w zaba

wie w k

ąciku zaint

e

-

reso

wań,

•

ro

zpo

znaje kształt

y po

zna-

n

ych lit

er

,

•

dokonuje analiz

y i synt

e

zy

w

y

ra

zów

,

•

dzieli w

y

raz

y

na sylab

y,

•

w

sk

azuje pr

zedmiot

y r

o

z-

pocz

ynając

e się na podaną

lit

er

ę

,

•

tw

or

zy „Bank

słó

w

”;

1

3

3

W

pr

o

w

adz

enie druk

o

-

w

anej liter

y L, l na pod-

sta

wie w

yr

az

ó

w

L

ena

,

lalk

a

, cz

ytanie k

rótk

ich

tekstó

w

.

•

ro

zwijanie w

ytr

wałości dzieci popr

zez

zaba

w

y

w

ymagając

e od nich cierpliw

ości

oraz wrażliw

ości na inn

ych,

•

opisy

wanie ilustracji z elementar

za pr

zed-

sta

wiając

ej L

enę w k

lasie

,

•

ro

zmo

w

y

inspir

o

w

ane ilustracją: jak

ie

obo

wiązk

i mają dzieci w domu

, jak się

z nich w

y

wiązują, z cz

ego muszą czasem

zr

ez

yg

no

wać

, ab

y je w

ypełnić

,

•

wpr

o

w

adz

enie w

y

raz

ó

w

podsta

w

o

w

ych

L

ena

, lalka

i wpr

o

w

adz

enie druko

wanej

lit

er

y

L

, l

, analiza i synt

eza w

y

raz

o

w

a,

•

cz

ytanie sylab i pr

ost

ych z

dań z w

ykor

zy

-

staniem no

w

o po

znanej lit

er

y,

•

dzielenie w

y

raz

ó

w

na sylab

y,

ok

reślanie

miejsca lit

er

y

l w w

y

razie

,

elemen

tar

z

s. 26–27

1.1)a

b,

c

1.2)b

c, f

1

34

W

pr

o

w

adz

enie pisanej

liter

y: L, l – ć

wicz

enia

w pisaniu liter i w

y

ra

-

zó

w po śladzie i samo

-

dzielnie

.

•

zajęcia int

e

rakc

yjne na dobrą w

spółprac

ę

w g

rupie z

e sz

cz

ególn

ym uwzględnie

-

niem sytuacji zadanio

w

ych w

ymagają-

c

ych w

ytr

wałości,

•

doskonalenie t

echnik

i cz

ytania,

•

utr

walanie po

znan

ych lit

er

,

elemen

tar

z 27

1.1)

a

1.2) b

1.2) c

1.2)f

1

35

Ć

wicz

enia w cz

ytaniu

sylab i k

rótk

ich tekstó

w

.

Utr

w

alenie po

znan

y

ch

liter

.

•

rucho

w

e zajęcia r

o

zluźniając

e i koor

dynu-

jąc

e uk

ład mot

or

yczn

y dzieck

a (mot

or

yk

a

wielk

a i mała),

•

ć

wicz

enia pr

zy

got

o

wując

e do pisania,

•

wpr

o

w

adz

enie pisanej lit

er

y

L

, l

, pisanie

lit

er

y

l po śladzie

,

•

ć

wicz

enia spostr

zega

w

cz

ości,

elemen

tar

z

s. 27

ćwicz

enia pol

.-

-społ

. s

. 26

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 21

1.2)a

1.2)

b1.2)c

1.2)f

102

1

3

6

Z

aba

w

y

z po

znan

ymi

liter

ami – tw

or

zenie

książ

eczk

i „bank

słó

w

”.

•

w

d

rażanie do sw

obodn

ych zaba

w t

ema-

ty

czn

ych w k

ącik

ach zaint

e

reso

wań,

•

utr

walanie po

znan

ych lit

er (

o

, a

, t

, l

) za

pomocą zaba

w

,

•

ro

zpo

zna

wanie kształt

ó

w

lit

er

, pisanie po

śladzie pr

ost

ych imion z

e znan

ych dzie

-

ciom lit

er

,

•

ć

wicz

enia słucho

w

e z

wiązane z w

ypo

-

wiadaniem w

y

raz

ó

w

i ok

reślaniem w

y

-

st

ępując

ych w nich głosek

, sylabiz

o

w

anie

pr

ost

ych w

y

raz

ó

w

,

•

ro

zwijanie pra

widło

w

ej analiz

y f

onemo

-

w

ej dzieci popr

zez ć

wicz

enia logope

-

dy

czne

,

•

tw

or

zenie

„Banku słó

w

” r

o

zpocz

ynając

ych

się na po

znane lit

er

y – r

y

so

wanie pr

zed-

miot

ó

w

, w

ycinanie

, pr

zyk

lejanie

, ogląda-

nie ef

ekt

ó

w

prac

y

;

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela s

.14

(samooc

ena)

1.1)a b

,

1.2)b

c,

5.2)

ma

tema

t.

-

-pr

z

yr

o

dnicza

1

6

Jesienne pr

ac

e w ogr

ó

d-

ku w

ar

z

y

wn

ym.

•

w

d

rażanie do obser

wacji prac w

ykon

y

w

a-

n

ych pr

zez ludzi w og

ródku

,

•

ro

zpo

zna

wanie i naz

y

w

anie war

zy

w

,

•

zak

łada og

ródek – pr

o

w

adzi hodo

wlę

,

ć

w

. ma

tem.-

-pr

z

yr

o

d

.

s. 35

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 22

6.1)a

6.1)c

•

ro

zpo

znaje i naz

y

w

a war

zy

w

a

upra

wiane w og

ródku

,

•

w

ymienia prac

e w

ykon

y

w

ane

w og

ródku

,

•

pr

o

w

adzi hodo

wlę

,

•

podpisuje c

yfrą liczbę ele

-

ment

ó

w

;

1

2

1

Odcz

yty

w

anie godzin

na z

egar

ze

w po

znan

ym

zak

resie liczbo

w

ym.

•

kształc

enie umiejętności kont

ynuo

wania

regularn

ych wz

or

ó

w

,

•

dostr

zega symetrię

,

•

w

d

rażanie do r

o

zpo

zna

wania godzin na

zegar

ze

,

•

w

d

rażanie do r

o

zpo

zna

wania monet,

ć

w

. ma

tem.-

-pr

z

yr

o

d

.

s

. 36–37

7.1)f

7.2)a

7.3)d

7.4)a

1

2

2

W

pr

o

w

adz

enie doda

w

a

-

nia na k

onk

retach.

•

kształc

enie umiejętności doda

wania na

konk

retach,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

ć

w

. ma

tem.-

-pr

z

yr

o

d

.

s. 38

7.2)a

7.2)b

7.2)c

103

1

2

3

D

oda

w

anie na k

onk

re

-

tach.

•

kształc

enie umiejętności doda

wania na

konk

retach,

•

pr

zy

got

o

w

y

w

anie do zapisy

wania doda-

wania,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

ć

w

. ma

tem.-

-pr

z

yr

o

d

.

s. 39

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 23

7.2)a

7.2)b

7.2)c

1

2

4

D

oda

w

anie liczb

w zak

resie 3 bez zapisu

działania.

•

kształt

o

w

anie umiejętności doda

wania na

konk

retach,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

•

w

d

rażanie do popra

wnego zapisy

wania

działań;

ć

w

. ma

tem.-

-pr

z

yr

o

d

.

s. 40

7.2)a

7.2)b

7.2)c

zajęcia

techniczne

1

6

P

o

znanie budo

w

y

i działania z

egar

a.

•

w

d

rażanie do po

znania sposobó

w mier

ze

-

nia czasu da

wniej i dziś

,

•

po

znanie podsta

w

o

w

ych element

ó

w

budo

w

y

z

egara,

•

po

znanie zasad działania z

egara,

•

w

d

rażanie umiejętności w

ymian

y bat

e

rii

w z

egar

ze;

9.1)b

9.2)a

9.2)c

•

wie

, jak da

wniej mier

zono

czas

, (z

egar słoneczn

y, k

lep

-

sy

dra),

•

w

ymienia podsta

w

o

w

e ele

-

ment

y

budo

w

y

z

egara

(tar

cza, w

sk

az

ó

wk

i, pasek

,

bat

e

rie

, obudo

wa),

•

wie

, ż

e z

egar mo

że b

yć nak

rę

-

can

y r

ęcznie

, bądź porusza

się na bat

erie),

•

potrafi

w

ymienić bat

erie

w z

egar

ze;

edukacja

plasty

czna

1

6

K

osz

yk z w

ar

z

y

w

ami –

lepienie z plastelin

y

.

•

w

y

ró

żnianie charakt

er

y

st

yczn

ych c

ech

y

budo

w

y

war

zy

w

,

•

utr

walenie pojęcia

rz

eźba

, r

zeźbiar

z,

•

ro

zwijanie umiejętności lepienia war

zy

w

pr

zestr

zenn

ych z plast

elin

y

;

4.1)

4.3)

4.4)

•

w

ymienia c

ech

y war

zy

w

–

kolor

, kształt,

•

lepi war

zy

w

a z plast

elin

y,

zacho

wując odpo

wiednie

pr

opor

cje

,

•

ro

zumie pojecie

rz

eźba,

•

wie

, cz

ym zajmuje się r

zeź-

biar

z;

edukacja

muz

y

czna

1

6

Zaba

w

y

r

ytmami na

podsta

wie piosenk

i

Str

agan z w

a

rz

y

w

ami.

•

nauk

a piosenk

i Str

agan z w

ar

zy

w

ami,

•

rytmizacja słó

w

: por

, mar

chew i k

alar

epa,

•

int

e

rpr

etacja rucho

wa piosenk

i Str

agan

z w

ar

zy

w

ami;

kar

ta pr

ac

y

na 4

3.1

3.2

3.3

ważne

jest pr

zy

-

got

o

w

a-

nie w sali

miejsca

do ć

wi-

cz

eń ru-

cho

w

ych

i tańca

•

potrafi

r

ytmiz

o

w

ać sło

wa,

•

śpiewa piosenkę pt.

Str

agan

z w

ar

zy

w

ami,

•

w

ymienia war

zy

w

a, kt

ór

e

w

y

st

ępują w piosenc

e;

104

zajęcia

k

omputer

o

w

e

1

4

Ry

so

w

anie w pr

ogr

amie

P

a

int

z w

yk

or

z

y

staniem

po

znan

y

ch nar

zędzi.

•

doskonalenie umiejętności włączania

i w

yłączania komput

era,

•

utr

walanie na

w

y

ku pr

zyjmo

wania właści-

w

ej po

zy

cji siedząc

ej podczas prac

y pr

zy

komput

er

ze

,

•

kształt

o

w

anie umiejętności posług

iwania

się m

y

szą,

•

uż

y

w

anie met

ody złap

, pr

zesuń

i upuść

,

•

st

oso

wanie nar

zędzi:

Wypełnianie k

olor

em,

ołó

w

ek

, gumk

a;

8.1)

8.2)

•

potrafi

włącz

yć i w

yłącz

yć

komput

er

,

•

pr

zyjmuje właściwą posta

w

ę

siedzącą podczas prac

y pr

zy

komput

er

ze

,

•

posługuje się m

y

szą,

•

st

osuje met

odę

złap

, pr

zesuń

i upuść

;

•

st

osuje po

znane nar

zędzia

pr

og

ramu

P

aint

–

Wypełnia-

nie k

olor

em

, w

ykor

zy

stując

P

ole K

oloru;

w

y

cho

w

anie

fi z

y

czne

i edukacja

zdr

o

w

otna

3

16–

18

16. P

ok

on

y

w

anie na

tu-

raln

y

ch pr

zeszk

ód

.

17. Zaba

w

y

osw

ajając

e

z piłką.

18. Zaba

w

y

bieżne

i sk

oczne

.

•

utr

walanie umiejętności st

oso

wania się

do r

eguł i zasad obo

wiązując

ych w czasie

zajęć

,

•

ro

zwijanie umiejętności t

ocz

enia, r

zu-

cania i ch

w

ytania piłk

i popr

zez zaba

w

y

rucho

w

e

,

•

utr

walanie umiejętności właściw

ego

reago

wania na sy

g

nały

,

•

ro

zwijanie umiejętności pokon

y

w

ania

naturaln

ych pr

zeszkód

.

•

zwinnie i bezpiecznie poko

-

nuje naturalne pr

zeszkody

,

•

pr

zesk

akuje z odbicia obu

nó

ż nad nisk

imi pr

zeszko

-

dami,

•

bezpiecznie pokonuje w

yższ

e

pr

zeszkody

,

•

balansuje na pniach, k

amie

-

niach,

•

szanuje pr

zyr

odę i jej miesz-

k

ańc

ó

w

,

•

ch

w

yta i r

zuca i t

ocz

y piłkę

,

•

st

osuje zasady bezpiecznej

zaba

w

y z piłk

ą,

•

popra

wnie w

ykonuje

ć

wicz

enia,

•

zna i st

osuje obo

wiązując

e

zasady

,

•

pra

widło

w

o

r

eaguje na

sy

g

nały podczas zaba

w

y.

105

DZIEŃ 1.

TEMAT DNIA: Marzenia małe i duże

(2 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. zaj. tech.)

Zapis w dzienniku: Rozwijanie umiejętności związanych z opisywaniem ilustracji i wycią-
gania wniosków. Ukazywanie przykładów dziecięcej wytrwałości na podstawie zajęć Leny.
Poznanie budowy i działania zegara.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Poznaliście Adama i jego sukcesy. Opowiadaliście o swoich małych i dużych sukcesach. Po-
traficie pisać i czytać litery o, a, t.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– opowiada, kim chciałby zostać w przyszłości,
– odgaduje nazwiska postaci (słynnych aktorów, piosenkarzy, sportowców) przedstawio-

nych na ilustracjach,

– opisuje stany fi zyczne: zmęczenie, szczęście, zapracowanie,
– opowiada o zajęciach Leny na podstawie ilustracji,
– podaje przykłady wytrwałości,
– opisuje za pomocą słów i gestów swoje zdolności,
– wymienia czynności, które musi podjąć, by osiągnąć sukces w wybranej dziedzinie,
– rysuje po śladach,
– bierze udział w zabawach,
– wie, jak dawniej mierzono czas (zegar słoneczny, klepsydra),
– wymienia podstawowe elementy budowy zegara (tarcza, wskazówki, pasek, baterie,

obudowa),

– wie, że zegar może być nakręcany ręcznie bądź porusza się na baterie.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj na zajęciach będziecie opowiadać o tym, kim chcielibyście zostać w przyszłości.
Przedstawicie postać, która jest dla was wzorem. Powiecie, dlaczego właśnie ją wybraliście.
Opowiecie na podstawie ilustracji, jakie cechy powinna posiadać osoba, która chce zostać
baletnicą. Zastanowicie się i powiecie, w czym chcielibyście osiągnąć sukces. Podacie przy-
kłady własnej wytrwałości w dążeniu do sukcesu. Wysłuchacie fragmentów muzyki do bale-
tu Jezioro łabędzie i spróbujecie zatańczyć jak baletnica. Będziecie rysować po śladzie różne
wzory. Dowiecie się, jak dawniej mierzono czas.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– starannie wykonywać ćwiczenia grafi czne,
– wykonywać zadania ruchowe zgodnie z poleceniem,
– wykazać się pomysłowością podczas przedstawiania ruchem swoich umiejętności,
– wyjaśnić, kto to jest człowiek sukcesu,
– uważnie

słuchać.

Pytanie kluczowe

• Jakie znaczenie w osiąganiu sukcesów mają nasze zdolności?

106

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1; obrazki prezentujące
przedstawicieli różnych zawodów i charakterystycznych dla nich przedmiotów: aktor – sce-
na, maska; malarz – pędzel, farby, sztaluga; piosenkarka – mikrofon, nuty; kolarz – rower;
narciarz – narty, góry; nauczycielka – tablica, kreda; informatyk – komputer; kowal – podko-
wa, koń; fryzjer – grzebień, lustro; stolarz – stół, hebel; dentystka – ząb; lekarz – stetoskop;
pielęgniarka – strzykawka; podróżnik – mapa; duże obrazki przedstawiające: dom, szkołę,
dziecko; kartki z bloku, kredki, płyta Słuchowiska z nagraniem Jeziora łabędziego Piotra Czaj-
kowskiego, klocki, piłeczka pingpongowa, rakietka, skakanki, karty do gry, rzeczy: pomidor,
kapusta, lalka, marchew, pietruszka, lusterko, zegarek, jabłko, burak, ogórek, aparat, róża,
klej, nożyczki, zegar do demonstracji, budzik elektroniczny, budzik zwykły nakręcany, ze-
garek na rękę elektroniczny i ze wskazówkami, portfolio nauczyciela, s. 13, rysunki różnych
zegarów: budzika, z wahadłem, słonecznego, piaskowego, cieniowego, wodnego, portfolio
ucznia – karta nr 20, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ.

Przebieg zajęć

1. Słoneczko – piosenka na dobry początek dnia, wprowadzenie do tematu dnia.

• Dzieci śpiewają z nauczycielem piosenkę Słoneczko. Nauczyciel prosi, aby zamiast słów

– maszerować z tobą będzie lżej zaśpiewały – uczyć się z tobą będzie lżej.

Słoneczko dzisiaj późno wstało

Słoneczko nasze, rozchmurz buzię,

i w takim bardzo złym humorze.

bo nie do twarzy ci w tej chmurze.

I świecić też mu się nie chciało,

Słoneczko nasze, rozchmurz się,

bo mówi, że zimno na dworze.

uczyć się z tobą będzie lżej.

A gdy piosenkę usłyszało,
to się od razu rozchmurzyło,
zza ciemnej chmury zaraz wyszło
i nam radośnie zaświeciło.

• Nauczyciel nawiązuje do treści piosenki. Mówi: Kiedy ktoś jest radosny i wesoły, postrzega

wszystko wokół w kolorowych barwach, uśmiecha się do ludzi, wszystko wydaje mu się ła-
twiejsze. Ktoś kiedyś powiedział piękne zdanie: „Tam się zatrzymaj, gdzie ludzie śpiewają, bo
ludzie złośliwi, źli, piosenek nie znają”. Zaśpiewajmy jeszcze raz piosenkę o słoneczku.

• Dzieci śpiewają z nauczycielem radośnie, z uśmiechem. Potem nauczyciel mówi: Niech

wszystkie dzieci, które wstały dzisiaj lewą nogą, tupną tą noga dwa razy; które wstały prawą
nogą – tupną nią trzy razy i klasną w ręce. Te dzieci, którym jest bardzo wesoło, niech za-
śmieją się głośno, radośnie – ha, ha, ha, ha! Te, którym jest smutno, niech rozejrzą się wokoło
i... spróbują się do nas uśmiechnąć. Na pewno zrobi im się weselej.

• Nauczyciel przedstawia dzieciom cele zajęć. Wyjaśnia, o czym będą mówiły i na co bę-

dzie zwracać uwagę w czasie zajęć.

2. Ludzie wykonują różne zawody – wzbogacanie słownictwa.

• Na tablicy zawieszone są ilustracje z przedstawicielami różnych zawodów, np.– aktor,

malarz, piosenkarz, kolarz, lekarz, dentysta. Dzieci wyjmują z pudełka (znajdującego się
przy tablicy) obrazki i przyporządkowują je do poszczególnych postaci: aktor – scena,
maska; malarz – pędzel, farby, sztaluga; śpiewaczka – mikrofon, nuty; sportowiec – ro-
wer; narciarz – narty, góry; nauczycielka – tablica, kreda; informatyk – komputer; kowal
– podkowa, koń; fryzjer – grzebień, lustro; stolarz – stół, hebel; dentystka – ząb; lekarz
– stetoskop; pielęgniarka – strzykawka; podróżnik – mapa.

• Dzieci odpowiadają na pytania: – Jakie cechy powinny posiadać osoby, które wykonują

zawody przedstawione na obrazkach? – Kim chciałabyś/chciałbyś zostać w przyszłości?

107

Dlaczego? Nauczyciel zwraca uwagę na cechy przydatne przy wykonywaniu poszcze-
gólnych zawodów (talent, umiejętność nawiązywania kontaktów, wytrwałość, cierpli-
wość itp.).

3. Nasi idole – opisywanie cech, które musi posiadać człowiek sukcesu.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby wyjęły przyniesione fotografi e słynnych osób. Dzieci opo-

wiadają o tych osobach, mówią, dlaczego je wybrały, jakie sukcesy te osoby osiągnęły.

• Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat sukcesu, zadaje im pytania: – Co to jest suk-

ces? – Dzięki czemu osiąga się sukces? – W jaki sposób osiąga się sukces? – Kiedy możemy
powiedzieć, że ktoś osiągnął sukces? Dzieci podają przykłady człowieka sukcesu z ich naj-
bliższego i dalszego otoczenia.
(Sukces to zrealizowanie marzeń, planów, dotarcie do celu, osiągnięcie czegoś w wy-
niku konsekwentnych działań, ćwiczeń, niekiedy wyrzeczeń, samodyscypliny; wyczyn,
z którego powinniśmy być dumni; nie należy zrażać się błędami, bo one także pomagają
w dotarciu do celu).

• Nauczyciel zwraca uwagę, że do wykonywania niektórych zawodów potrzebny jest kon-

kretny talent. Natomiast każdy zawód wymaga odpowiednich predyspozycji, dbania
o rozwijanie swoich umiejętności, mocnych stron. Nie każdy człowiek może spełnić swo-
je marzenia. Np. jeżeli ktoś jest bardzo niskiego wzrostu, nie może zostać koszykarzem,
kto ma lęk wysokości nie zostanie taternikiem, alpinistą. Na szczęście w każdym człowie-
ku tkwi ogromny potencjał. Musi on tylko odkryć swoje umiejętności, talenty, znaleźć,
rozpoznać to, w czym jest najlepszy i umiejętnie to pielęgnować i rozwijać. Pomogą mu
w tym rodzice, nauczyciele, a także koleżanki i koledzy.

Psycholog radzi

Być może na pierwszy rzut oka pojęcie idol kojarzy się ze starszymi dziećmi niż adresaci
niniejszego programu. Inaczej jednak ma się ta kwestia, jeśli spojrzymy na nią od stro-
ny teorii modelowania wyjaśniającej proces społecznego uczenia się. Modelowanie to
uczenie się zachowania w wyniku obserwacji modela (innej osoby), jego zachowań i ich
skutków. Zachodzi z dużą intensywnością już we wczesnym dzieciństwie. Pierwszymi
modelami są dla dziecka osoby znaczące – najczęściej rodzice. W późniejszym wieku
modelami zachowań stają się także inne osoby uznane przez dziecko za warte naślado-
wania. Uświadomienie sobie takiej fascynacji daną osobą przez dziecko sprawia, że staje
się ona idolem dla niego. Dziecko świadomie i celowo zaczyna się wzorować na swoim
idolu, naśladować jego zachowania, ubiór, sposób mówienia, itd., czasem, w odczuciu
otoczenia, aż do przesady. Najczęściej po pewnym czasie taka fascynacja przemija, po-
zostawiając w dziecku ubogaconą osobowość. Taka głęboka fascynacja nie jest jednak
konieczna aby zaszedł proces modelowania. Dla przykładu: nie wszystkie dzieci świado-
mie w dzieciństwie przeżywają etap: tata – mój idol, czy mama – moja idolka, a jednak
nie przeszkadza im to w przejmowaniu wzorców zachowań rodziców. Szczególnie ła-
two dzieci modelują się na osobach, które w powszechnym rozumieniu odniosły sukces:
sportowcach, aktorach, tancerzach, gwiazdach show-biznesu. Dobrze w tym kontekście
porozmawiać o planach dzieci na przyszłość, ich marzeniach. I powiązać je z konkretny-
mi działaniami dzieci, które mogą wdrożyć w czyn, aby ich plany i marzenia miały szanse
się zrealizować. Brak takiego powiązania u dzieci, młodzieży i dorosłych jest powodem
powszechnej sytuacji nierealizowania planów i marzeń w życiu ludzi. Warto dać dzie-
ciom szansę zauważenia własnego wpływu na to, co będą robić w życiu. Jest to nauka
wewnątrzsterowności – mechanizmu który cechuje osobowościowo dojrzałych ludzi.

108

Być może dobrze jest w rozmowie z dziećmi poruszyć kwestię uczenia się od innych
w kontekście wartości, czyli czego można i warto się uczyć, a na jakich zachowaniach
nie należy się wzorować. Dzieci bez trudu znajdą szereg zachowań nie tylko starszych
dzieci, młodzieży, ale i dorosłych, w tym rodziców, które są w stanie krytycznie ocenić
jako nienadające się do naśladowania.

4. Mój dobry dzień – rozmowa o sukcesach w domu, w szkole, wśród rówieśników.

Nauczyciel zawiesza na tablicy obrazki przedstawiające dom, szkołę i dziecko. Dzieci
zastanawiają się, jaki sukces osiągnęły w domu, w szkole, wśród rówieśników. Kończą
rozpoczęte zdanie:

Uważam, że osiągnąłem/ęłam sukces w... Odpowiadają chętni uczniowie, inni zachęcani
są do wypowiedzi.

• Dzieci rysują na kartkach symbol swojego suk-

cesu (np. usta – świetnie się porozumiewam
z innymi, dwoje dzieci trzymających się za ręce
– jestem dobrym przyjacielem, książka – do-
brze czytam, narty – potrafi ę jeździć na nartach,
miotła – potrafi ę robić porządki, litera – coraz le-
piej czytam) i zawieszają pod obrazkiem domu,
szkoły lub dziecka.

• Dzieci wykonują zadania z

ćw. pol.-społ., s. 25

– oglądają ilustracje i łączą przedmioty z zaję-
ciami, które im się z nimi kojarzą. Opowiadają
o tym, jakie zajęcia i koła zainteresowań są w ich
szkole. W których z nich uczestniczą, a w jakich
chciałyby uczestniczyć. Dzieci zastanawiają się,
co powinny zrobić, aby im się to udało.

• Dzieci piszą po śladach wyrazy To, a to i odczy-

tują tekst wyrazowo-obrazkowy. Rozmawiają
o  tym, na jakich zajęciach przydatne są przed-
mioty znajdujące się na obrazkach.

Psycholog radzi

Jak już wcześniej wspomniano, aby samoocena dziecka nie kształtowała się wyłącznie
w oparciu o jego marzenia i fantazje na swój temat, warto dostarczać dzieciom w rze-
czywistych sytuacjach zabawy i aktywności zadaniowej możliwości doświadczenia swo-
jej kompetencji, siły, wiedzy. Mój dobry dzień to właśnie taka propozycja zwrócenia
uwagi dzieci na to, co już udało im się osiągnąć i co może być budulcem ich pozytywne-
go obrazu siebie. Jednocześnie w zadaniu z ćwiczeń zawiera się kotwica do przyszłości
i realizacji kolejnych planów, które mogą stać się sukcesami dziecka.

5. Wierszyk wytrwałość – ćwiczenie aparatu artykulacyjnego.

• Nauczyciel mówi wiersz, a dzieci słuchają i powtarzają dwa razy ostatnie słowa w wer-

sach.

W naszej klasie już od rana

–

rana,

rana

wrzawa panuje niesłychana.

–

niesłychana,

niesłychana

Toczymy poważne rozmowy,

–

rozmowy,

rozmowy

jakie są na sukces sposoby.

–

sposoby,

sposoby

Wiemy, że potrzebna jest wytrwałość,

–

wytrwałość,

wytrwałość

109

by osiągnąć doskonałość.

–

doskonałość,

doskonałość

Teraz jesteśmy jeszcze mali,

–

mali,

mali

ale wiemy, że dzięki swej pracy będziemy doskonali.

– doskonali, doskonali

(B. Kotulska)

Logopeda radzi – ćwiczenia dykcyjne

Prosimy uczniów o wyraziste powtarzanie słów z wybrzmiewaniem wszystkich głosek,
gdyż dzieci mówią bardzo niedbale, upraszczają wyrazy (nie wypowiadają ich nagło-
su lub wygłosu). Często też upraszczają grupy spółgłoskowe w wyrazach. Mówią np.:
niesychana, wytwałoś czy dokonałość. Zazwyczaj jest to nawykowa niedbałość wypo-
wiadania się (nikt nie zwraca dziecku uwagi na taki sposób mówienia), rezultat naślado-
wania niedbałej mowy dorosłych, rówieśników lub efekt obniżonej percepcji słuchowej.

6. Opisywanie zajęć Leny oraz specjalnych wydarzeń w jej życiu, wspólne zastana-

wianie się, jaka jest Lena, na czym polega jej wytrwałość

– elementarz, s. 24, 25.

• Nauczyciel przedstawia Lenę. Czyta (może to zrobić dobrze czytające dziecko) to, co po-

wiedziała. Dzieci opowiadają na podstawie ilustracji, co Lena lubi robić i o czym marzy.
Wypowiadają się na temat ćwiczeń, jakie wykonuje. Wymieniają umiejętności, które –
ich zdaniem – musi posiadać baletnica. Opisują Lenę w stroju baletowym.

• Jestem jak Lena. Dzieci naśladują ćwiczenia Leny, próbują chodzić na palcach. Nauczy-

ciel informuje, że do takich ćwiczeń służą specjalne buty zwane baletkami. Pokazuje
zdjęcie tego obuwia (np. wydrukowane ze strony internetowej).

• Dzieci słuchają fragmentu baletu Jezioro łabędzie Piotra Czajkowskiego. Wymyślają i po-

kazują na środku klasy ćwiczenia, jakie można do tej muzyki wykonać. Nauczyciel infor-
muje, że Lena przygotowała się do występu w szkole, który zaprezentowała wszystkim
rodzicom. Nauczyciel mówi: Wyobraźcie sobie, że za chwilę, tak jak Lena usłyszycie muzy-
kę i zatańczycie przed publicznością. Zamknijcie oczy, poczujcie, jak przenika was muzy-
ka. Zatańczcie. Ponownie włącza muzykę. Teraz już wszystkie dzieci tańczą, korzystając
z pomysłów własnych i kolegów. Po zakończonym pokazie nauczyciel pyta dzieci, jak
się czuły.

110

• Nauczyciel prosi dzieci, żeby jeszcze raz obejrzały zdjęcia przedstawiające zajęcia Leny

w szkole baletowej. Czy na wszystkich zdjęciach Lena jest zadowolona? Dzieci powinny
zwrócić uwagę na to, że Lena rozciera nogi (zmęczone, obolałe), opiera głowę na drąż-
ku. Jest zamyślona... może zatroskana? Dzieci wyjaśniają – dlaczego.

7. Ćwiczenia rozwijające słownictwo – wprowadzenie słów opisujących różne stany

fi zyczne dziecka.

• Dzieci pokazują mimiką i ruchem: Jestem zmęczony/a. Jestem zadowolony/a. Jestem

szczęśliwy/a. Jestem zapracowany/a. Odpowiadają na pytania, w jakich sytuacjach czło-
wiek czuje się – zapracowany, zadowolony, szczęśliwy, zmęczony. Podają przykłady
z własnego życia, kiedy tak się czuły.

• Gry w wyobraźni. Dzieci ruchem ilustrują zdania: Chodzę jak człowiek zmęczony. Idę jak

człowiek zapracowany. Idę jak człowiek zasmucony. Chodzę jak człowiek szczęśliwy.

8. Zabawy rozwijające wytrwałość – zabawy indywidualne i w parach.

• Kto

najdłużej... – będzie skakać na skakance (np. na korytarzu szkolnym), podbijać piłecz-

kę rakietką.

• Kto najszybciej... – ułoży budowlę z klocków bo-

symi stopami.

• Kto najwyżej... – ułoży najwyższy domek z kart.

Uwaga! Nauczyciel może podzielić dzieci na
grupy. Każda z grup przez 5 minut będzie
próbowała wykonać poszczególne zadania.

9. Rozwijanie sprawności ręki poprzez wodze-

nie po śladzie – ćwiczenia grafomotoryczne
przygotowujące do pisania litery pisanej L.

• Dzieci dorysowują prawą stronę lustra po śla-

dzie kropkowym. Ruchem ręki w powietrzu
pokazują, jak układa się wstążka, w czasie kiedy
Lena z nią tańczy. Następnie rysują wstążkę po
śladzie.

(

ćw. pol.-społ., s. 24

)

• Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 20 z port-

folio ucznia.

10. Zabawa słowami – analiza i synteza wzrokowo-słuchowa (

ćw. pol.-społ., s. 24

).

• Dzieci układają z pierwszych głosek nazw przedmiotów przedstawionych na klockach

wyrazy: lata, fl et.

• Nauczyciel kładzie na ławce: pomidora, kapustę, lalkę, marchew, pietruszkę, lusterko, ze-

garek, jabłko, buraka, ogórka, aparat, różę. Prosi dzieci, aby je nazwały, a następnie ukła-
dały w takiej kolejności, aby powstawały wyrazy: polka, koza, por, bok, kora, bar. Dzieci
podają inne wyrazy, za każdym razem układając przedmioty tak, aby powstał podany
przez nich wyraz. Próbują (w parach) również ułożyć wyrazy z nazw przedmiotów znaj-
dujących się wokół nich, np. książka – ołówek – teczka, bluzka – ołówek – noga.

Uwaga! Nauczyciel może wykorzystać do tego ćwiczenia inne przedmioty.

11. Wokół zegara – poznanie sposobów mierzenia czasu dawniej i dziś.

• Dzieci słuchają dźwięków wydawanych przez zegary – tykanie, dzwonienie budzika,

wybijanie godzin zegara ściennego (bim-bam) itd. Odgadują, co to za dźwięki. Nauczy-

111

ciel zadaje dzieciom pytania: – Do czego służą zegary? – Dlaczego zegary są dla nas nie-
zbędne? – Kto naprawia zegary?

• Nauczyciel omawia z dziećmi budowę zegara na przykładzie zgromadzonych w klasie

czasomierzy: zegara ściennego, budzików (elektronicznego i zwykłego), zegarka na
rękę itd. Dzieci oglądają je i nazywają części: obudowa, tarcza, wskazówki, baterie.
Próbują odpowiedzieć na pytania: – Jak wygląda czas? – Czy można zobaczyć czas? –
Czy można go zmierzyć? – W jaki sposób dawniej mierzono czas? – Jak wynaleziono zegar
słoneczny? – Co to jest klepsydra? – Jak wyglądały zegary: wodny, ogniowy, piaskowy? – Na
czym polegało ich działanie? – Jak wyglądają współczesne zegary?

• Nauczyciel zawiesza na tablicy obrazki przedstawiające różne zegary (słoneczny, cienio-

wy, wodny, piaskowy). Dzieci próbują je nazwać. Nauczyciel rozdaje dzieciom

ksero s. 13

z portfolio nauczyciela

. Dzieci wycinają obrazki i je nazywają. Słuchają opowiadania na-

uczyciela i pod jego kierunkiem przyklejają zegary na kartce z bloku.

Jak wygląda czas? Tego nie wiemy, bo nie można go zobaczyć ani dotknąć. Wiadomo tylko,
że płynie ze stałą, niezmieniająca się prędkością. Można więc spróbować go zmierzyć. Ludzie
zaczęli to robić tysiące lat temu, wymyślali wciąż nowe, coraz dokładniejsze czasomierze.

Najstarszym czasomierzem świata jest… (dzieci odpowiadają) ...słońce – dzieci rysują słońce.
W pradawnych czasach nasi przodkowie kładli się spać, gdy zapadał zmrok, a wstawali
o świcie, z nastaniem dnia. Później wymyślili zegar cieniowy. Miał on kształt zagiętej litery
T. Porę dnia wskazywał cień rzucany przez poprzeczną listewkę na podziałkę (dzieci poka-
zują odpowiedni obrazek i przyklejają go na kartce z bloku).
Dokładniejszy od zegara cieniowego okazał się zegar słoneczny. Podziałkę z godzinami
umieszczono na tarczy z pionowym lub pochylonym prętem. Cień tego pręta przesuwał się,
jak przesuwa się wskazówka, w ciągu dnia po tarczy i wskazywał godzinę (dzieci pokazują
ten zegar na tablicy, wybierają taki sam spośród swoich obrazków i go przyklejają).
Jak myślicie, czy zegary słoneczne działały, gdy było pochmurno?... Macie rację, nie dzia-
łały. Ludzie martwili się, bo wtedy wszędzie się spóźniali. Aż pewnego pochmurnego dnia
mądry egipski kapłan wymyślił zegar wodny. Czy domyślacie się, jak działał ten zegar? Był
to zbiornik z wodą, który stopniowo się opróżniał. Na podstawie ilości cieczy pozostającej
w pojemniku można było wywnioskować, która jest godzina. W starożytnym Rzymie obsłu-
gą tych zegarów zajmowali się specjalnie wyszkoleni niewolnicy. Znajdźcie obrazek przed-
stawiający zegar wodny i przyklejcie go za zegarem słonecznym.

Popatrzcie teraz na ten zegar (pokazuje obrazek zegara ogniowego). Jest dość dziwny,
prawda? To chiński zegar ogniowy. Czy domyślacie się, jak działał? (dzieci odpowiadają)
Otóż ogień po kolei przepalał nitki, na których zawieszano ciężarki. Ciężarki spadały na me-
talową tacę i wybijały kolejne godziny. Podobnie jak we współczesnych zegarach ściennych:
bim-bom, bim-bom. Te czasomierze miały w sobie coś wyjątkowego: paliły się w nich kadzi-
dełka, które z godziny na godzinę zmieniały zapach (dzieci pokazują obrazek i przyklejają
go na kartce z bloku).
Uwaga! Nauczyciel może zapalić w klasie kadzidełko, ale musi pamiętać, że w kla-
sie mogą być dzieci alergiczne, które źle zareagują na zapach.
Jak sądzicie, czy zegary słoneczne, wodne i ogniowe były praktyczne?... Na pewno nie. Dla-
czego?... Zegara słonecznego nie można było trzymać w domu, zegary wodne wymagały
specjalnej obsługi, zegary ogniowe groziły pożarem. Takich wad nie miał zegar piaskowy.
Popatrzcie na ten obrazek. Ten zegar to klepsydra. Upływ czasu wskazywany był przez piasek
przesypujący się z jednego szklanego naczynia do drugiego. Przyklejcie obrazek na kartce.

112

Jednak i ten zegar nie należał do najlepszych. Leniwym nie chciało się odwracać klepsydry,
a roztargnieni o tym zapominali. Ludzie musieli poczekać, aż ktoś wymyślił zegar, którego
nie trzeba napełniać, odwracać, zapalać. Stało się to w roku 1650, gdy holenderski fizyk
Christian Huygens pokazał zegar, w którym wskazówki wprawiało w ruch wahadło. Stąd
był już tylko krok do skonstruowania w roku 1753 pierwszego zegarka kieszonkowego.

(Na podst.: http://dominstal.type.pl/sp3/C5.htm; „Świerszczyk” 1.01.2006)

• Nauczyciel mówi dzieciom, że przy pomocy obrazków mogą opowiedzieć rodzicom

w domu historię zegara. Na odwrocie kartki mogą narysować lub przykleić różne zegary.

12. Zabawy z zegarem – usprawnienie aparatu artykulacyjnego, koordynacja wzroko-

wo-ruchowa.

• Ćwiczenia ortofoniczne – dzieci powtarzają za nauczycielem: tik-tak; bim-bam; bum,

bum; drrrr!; cyk, cyk.

• Zabawy ruchowe:

Zegar. Tik-tak, tik-tak – dzieci kręcą głowami w lewo i w prawo; bim-bam – skłaniają
głowy w przód i w tył; drrrr! – kręcą głowami kółka (ćwiczenie wzmacniające mięśnie
szyi).
Reagowanie na dźwięk. Nauczyciel na bębenku wybija godziny: 1., 2., 3., 4., 5. Jeżeli
dzieci słyszą 1 uderzenie – stają na baczność, 2 – kołyszą się w lewo i prawo, 3 – przecią-
gają się, 4 i 5 – siedzą bez ruchu.

• Słuchanie wierszyka i naśladowanie ruchów wykonywanych przez nauczyciela.

Stary zegar tik-tak gada,

kołysanie na boki, ręce na

biodrach

wiele rzeczy ciekawych opowiada.

kołysanie na boki, ręce na

biodrach

Mówi mądrych rzeczy wiele – tiku-tak, tiku-tak.

głowa w lewo i w prawo

Pamiętaj o nich w dni powszednie i niedziele – bim-bam.

skłony w tył i w przód

Gdy masz zrobić coś ważnego

stanie na baczność

nie odkładaj tego do jutra, kolego.

kiwanie

palcem

Nie odkładaj do jutra tego, co masz zrobić dziś,

kciuk do góry

bo szczęście może odlecieć jak jesienny liść.

złapanie się za głowę

(B. Kotulska)

• Ćwiczenie wyobraźni – odpowiedzi na pytanie: Co by było, gdyby nie było zegarów?

13. Podsumowanie zajęć.

• Dzieci kończą rozpoczęte zdania:

– Czuję się szczęśliwy, bo...
– Szczęście smakuje jak...
– Gdy jestem zmęczony, to...

• Każde dziecko rysuje na bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ znaczek obrazujący, w czym

ono jest dobre.

Psycholog radzi

Podsumowanie zajęć jest ważne tak dla dzieci, jak i dla nauczyciela. Zatrzymanie uwa-
gi dzieci na ważnych kwestiach, których nauczyły się i dowiedziały się w danym dniu
pozwala, dzięki powtórzeniu, na przeniesienie ich do pamięci długotrwałej. Dla nauczy-
ciela z kolei podsumowanie jest informacją zwrotną dotyczącą odbioru lekcji przez dzie-

113

ci, ich przemyśleń, tego, co było dla nich najważniejsze. Dokańczanie takich zdań, jak
zaproponowane powyżej pozwala nauczycielowi zaobserwować zmiany zachodzące
w dzieciach i ich obrazie siebie pod wpływem poruszanych podczas lekcji tematów.

Zadanie domowe
Jutro przyjdę do szkoły w ubraniu w kolorze marchewki. Przyniosę dowolne warzywo.

Informacje dla nauczyciela

Zanim wynaleziono zegary, ludzie rozpoczynali dzień ze wschodem słońca
i udawali się na spoczynek, gdy zapadały ciemności. Odmierzali czas, obserwując zjawi-
ska przyrody: wędrówkę Słońca, fazy Księżyca, położenie gwiazd, zmieniające się pory
roku.
Najstarszym przyrządem do mierzenia czasu był gnomon, czyli wkopany pionowo
w ziemię pręt. Dał on początek znanym do dzisiaj zegarom słonecznym, których uży-
wano już w starożytności w Egipcie, Grecji i Rzymie.
Z potrzeby mierzenia czasu również po zachodzie słońca narodziła się klepsydra
(grec.´złodziejka wody`), czyli zegar wodny, później także piaskowy.
Pierwsze zegary mechaniczne wynaleziono w Europie w XIII wieku. Nie miały tarczy ani
wskazówek, tylko wydzwaniały godziny z wież kościelnych i ratuszowych.
Zegar w języku staropolskim to godzinnik. Jego wytwórcę – zegarmistrza – zwano go-
dziniarzem, zaś sztukę budowania zegarów – godziniarstwem.
Małe zegarki osobiste mają krótszą historię. Najpierw panowie nosili je (tzw. cebule)
w kieszonkach kamizelek. Podczas pierwszej wojny światowej żołnierze przekonali się,
że o wiele wygodniejsze są zegarki na rękę, które od tej pory stały się popularniejsze od
kieszonkowych.
Dziś największą potęgą w produkcji zegarków osobistych jest Szwajcaria. Tam też po-
wstają najdroższe zegarki, osiągające ceny w milionach dolarów.
Jednym z najsłynniejszych zegarów jest Big Ben w Londynie. Ma cztery tarcze, każda
o średnicy 7,5 m, i ponad 4-metrowe wskazówki. Odmierza czas od 1859 roku.
Najdokładniejsze, jak do tej pory, zegary atomowe zbudowano po raz pierwszy w USA
w 1948 roku. Wskazują czas z dokładnością do jednej sekundy na 1,6 miliona lat. Naj-
mniejszy zegar atomowy jest wielkości ziarenka ryżu i można go instalować na sateli-
tach, w telefonach komórkowych i laptopach.

(Na podst.: http://dominstal.type.pl/sp3/C5.htm; „Świerszczyk” 1.01.2005)

Dzień 2.

TEMAT DNIA: Moje obowiązki w domu

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. przyr. + 1 godz. eduk. matem.)

Uwaga! Jeżeli to możliwe, zajęcia warto poprzedzić wycieczką na działkę lub pokazem
fi lmu o pracy w ogródku warzywnym.

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie drukowanej litery L, l na podstawie wyrazów Lena, lalka.
Czytanie krótkich tekstów. Jesienne prace w ogródku warzywnym. Odczytywanie godzin na
zegarze w poznanym zakresie liczbowym.

114

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie już, co to jest sukces i jak go osiągnąć. Wiecie też, w jakiej dziedzinie chcielibyście
osiągnąć sukces. Nauczyliście się pisać litery o, a, t. Znacie cyfry 1, 2, 3.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– dokonuje analizy i syntezy wskazanych wyrazów,
– odczytuje

litery

l, L,

– rozpoznaje kształty poznanych liter,
– czyta sylaby i wyraz z nowo poznaną literą,
– rozpoznaje i nazywa warzywa uprawiane w ogródku,
– wymienia prace wykonywane w ogródku,
– odczytuje na zegarze godziny w poznanym zakresie liczbowym,
– rozróżnia monety o nominałach 1 zł i 2 zł,
– zapisuje cyfrą liczbę elementów,
– dostrzega

symetrię,

– współpracuje w grupie,
– bierze udział w zabawach.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj poznacie litery – l małą i L wielką. Będzieci bawić się sylabami i czytać wyrazy z literą l.
Opowiecie, jak wygląda praca w ogródku warzywnym, nazwiecie uprawiane tam warzywa.
Będziecie układać zadania matematyczne. Odczytacie godziny na zegarze.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– płynnie i poprawnie czytać sylaby i wyrazy,
– nazywać warzywa i rozpoznawać je różnymi zmysłami,
– ułożyć zadanie matematyczne,
– wypowiadać się na temat swoich obowiązków w domu.

Pytania kluczowe

• Dlaczego jedzenie warzyw jest ważne dla zdrowia?
• Które obowiązki w domu wypełniam z przyjemnością?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr.
cz. 1; obrazki przedstawiające zwierzęta – żółwia, ślimaka, chomika, rybę, krowę, zebrę,
owcę, mewę, węża; obrazki przedstawiające narzędzia ogrodnicze – motykę, łopatę, gra-
bie, pazurki, szpadel, taczki; napisy Smakosz warzyw. Dobry węch. Sprawne ręce. Myśliciel; ob-
razki (dla każdego dziecka jeden) przedstawiające: nos, język, głowę, rękę; oraz te same w
czterech różnych kolorach; patyczki do lodów; klej, nożyczki, kolorowe gazety, pokrojone
warzywa, warzywa przyniesione przez dzieci i nauczyciela, obrazki przedstawiające warzy-
wa, portfolio ucznia – karta nr 22, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości
WYTRWAŁOŚĆ.

Przebieg zajęć

1. Marchewkowe powitanie – zabawa na dobry początek dnia.

• Dzieci stoją w kręgu i oglądają swoje ubrania. Sprawdzają, czy każde ma na sobie ko-

lor związany z marchewką – czerwony lub pomarańczowy. Nauczyciel prosi, aby każde
dziecko powiedziało zdanie, w którym znajdzie się wyraz marchewka, np.: Lubię chru-
pać marchewkę. Marchewka to warzywo. Moja mama lubi surówkę z marchewki. Ania ma
spódniczkę koloru marchewki. Marchewka to przysmak zajączków.

115

2. Przedstawienie celów zajęć.

• Nauczyciel informuje, jakie są cele zajęć. Podkreśla, że dzieci wykażą się znajomością

nazw warzyw oraz będą opowiadać o obowiązkach wypełnianych przez siebie w do-
mach. Poznają też litery l, L drukowane i będą się bawiły sylabami i czytały różne sylaby
i wyrazy.

3. W ogródku warzywnym – uzupełnianie obrazka, zabawy, opowiadanie (

ćw. ma-

tem.-przyr., s. 35

).

• Dzieci przyklejają naklejki nr 9 w puste miejsca

na obrazku przedstawiającym prace w ogród-
ku warzywnym. Opowiadają, co znajduje się na
powstałym obrazku. Nazywają warzywa i czyn-
ności wykonywane przez dziewczynkę i mamę.
Opowiadają, na czym polegają jesienne prace
w ogródku warzywnym na podstawie ilustracji
i wycieczki (lub fi lmu). Następnie kolorują te
warzywa, które znajdują się na obrazku. Liczą je.
Nazywają warzywa, które mają podłużny kształt,
otaczają je pętlą, liczą i zapisują właściwą liczbę.

• Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedzą, jak nazywa-

ją się narzędzia potrzebne do prac w ogródku.
Pokazuje obrazki lub przyniesione do klasy na-
rzędzia: motykę, łopatę, grabie, pazurki, szpadel,
taczki. Dzieci naśladują czynności wykonywane
tymi narzędziami (wyrywanie korzeni, grabie-
nie liści, oczyszczanie grządek, przekopywanie
grządek, wywożenie liści taczkami).

• Dzieci pokazują warzywa, które przyniosły ze sobą. Nazywają je. Tworzą grupy zgodnie

z warunkami, np.: Jestem zielonym warzywem. Można ze mnie zrobić mizerię. Jestem wa-
rzywem, którego korzeń zjadają zajączki. Jestem czerwonym warzywem. Mam wiele sukie-
nek, szczypię w język. Dzieci, które mają odpowiednie warzywo, wychodzą na środek kla-
sy. (Nauczyciel również przynosi do klasy warzywa, np. kapustę, kalafi or), których dzieci
prawdopodobnie nie przyniosą).

4. Znawca warzyw – poznawanie warzyw różnymi zmysłami.

• Na czterech stolikach przygotowane są stanowiska z napisami, które czyta nauczyciel

(lub dziecko potrafi ące czytać) – Smakosz warzyw. Dobry węch. Sprawne ręce. Myśliciel.

• Nauczyciel chodzi po klasie z pudełkiem, w którym są białe i kolorowe kartki z obrazka-

mi odpowiadającymi stanowiskom: nos – Dobry węch, język – Smakosz warzyw, głowa
– Myśliciel, ręka – Sprawne ręce. Te dzieci, które wylosują obrazek na kolorowej kartce,
zostają pomocnikami nauczyciela. Każde z nich będzie przeprowadzało zabawę przy
swoim stoliku.

• Dzieci podchodzą do stolików według wylosowanych obrazków. Podchodzą pojedyn-

czo, ponieważ będą rozpoznawać warzywa. Przy stolikach Smakosze warzyw, Dobry
węch pomocnicy zawiązują im chustki wokół głowy, zakrywając oczy. Dzieci rozpoznają
warzywa po smaku i zapachu. Przy stoliku Sprawne ręce – dotykiem rozpoznają warzywa
znajdujące się w worku. Nazywają warzywo i wyjmują je, sprawdzając, czy dobrze roz-
poznały. Myśliciele odgadują, które warzywo jest na obrazku. Dziecko-pomocnik samo
układa zagadkę, np. Jestem czerwonym warzywem. Można mnie dodawać do sałatek i su-

116

rówek. Na początku mojej nazwy słychać głoskę p. Jeżeli dziecko odpowie źle, pomocnik
musi podać dodatkowe informacje. Nauczyciel wspiera pomocnika.
Organizacja stanowisk:
– Smakosz warzyw – za zasłonką (np. z kartonu) leżą na talerzykach pokrojone warzywa.
– Dobry węch – za zasłonką (np. z kartonu) leżą na talerzykach pokrojone warzywa.
– Sprawne ręce – w wielkim worku są schowane różne warzywa.
– Myśliciel – odwrócone obrazki warzyw.

• Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 22 z portfolio ucznia.

5. Ćwiczenia grafomotoryczne – dostrzeganie symetrii (

ćw. matem.-przyr. s. 36

).

• Dzieci dorysowują brakujące części marchewki, cebuli i ogórka po śladzie z kropek.

6. Ćwiczenie rozwijające myślenie matematyczne –

ćw. matem.-przyr. s. 36.

• Dzieci przyglądają się parom kaloszy na ilustra-

cji. Liczą, ile ich jest (5). Mówią, w którą stronę
zwrócone są kalosze (dwie pary w lewo – pierw-
sza i ostatnia, trzy środkowe pary w prawo). Słu-
chają poleceń nauczyciela. Kolorują buty i rysu-
ją na nich kropki i kwiaty zgodnie z podanymi
warunkami. (Jeżeli dzieci będą miały problemy
z rozpoznaniem na obrazku buta lewego i pra-
wego, nauczyciel ustawia buty w klasie, tak jak
w ćwiczeniach. Po obserwacji dzieci na pewno
pokolorują kalosze poprawnie).

7. Rozwiązywanie zagadek – analiza i synteza

słuchowo-wzrokowa.

• Nauczyciel czyta zagadki. Wybrane dziecko, któ-

re dobrze podało rozwiązanie zagadki zabiera
obrazek przedstawiający odpowiednie zwierzę
i staje na środku klasy. Na każdym obrazku zapi-
sana jest cyfra oznaczająca głoskę, którą należy głośno wypowiedzieć. Głoski te utworzą
wyraz: obowiązek.

Ten miły zwierzaczek robi spiżarkę ze swojej buzi i bardzo lubi ludzi. CHOMIK – 2

Te zwierzęta z kolei głosu nie mają, więc ci nic nie powiedzą ani nie zaśpiewają. RYBY – 3

Z dzwoneczkiem na szyi biega po łące, ma na sobie wełnę – w zimie i gdy świeci słońce.
OWCA – 1

Ten zwierzak swój dom na grzbiecie nosi też i nie straszny mu żaden zwierz. W skorupie
swojej się chowa, nie wystają mu z niej ani noga, ani głowa. ŻÓŁW – 4

Czy to w zimie czy też w lecie, swój domek zawsze na grzbiecie niesie. Na głowie ma dwa
rogi, na nodze żadnej ostrogi. ŚLIMAK – 3

Długi i syczący zwierz, ludzie się go boją – uwierz. WĄŻ – 2

To zwierzę, chociaż nie jest śpiochem, ciągle w piżamie chodzić ma ochotę. ZEBRA – 1

Ten ptak fruwa nad morzami i ściga się z falami. MEWA – 2

Dzięki niej mamy sery, masło i mleko... KROWA – 1

(autor zagadek B. Kotulska)

117

Dzieci stojące na środku sali wypowiadają głoski. Nauczyciel powtarza je głośno, poka-
zując na kolejne obrazki. Dzieci chórem wypowiadają rozwiązanie – o b o w i ą z e k.

• Nauczyciel pyta: – Które z tych zwierząt można mieć w domu? – Kto ma w domu chomika?

...żółwia? ...rybki? – Jak należy się opiekować tymi zwierzątkami? – Kto się u was w domach
nimi opiekuje?

Psycholog radzi

Ćwiczenia prowadzone prawie wyłącznie na materiale słownym bywają dla dzieci nu-
żące. Oczywistym jest, że ich ważność dla rozwoju umiejętność czytania i pisania nie-
jako „usprawiedliwia” męczący aspekt ćwiczeń. Ale tak nie musi być. Zaproponowany
powyżej model ćwiczeniowy oparty o rozwiązywanie łamigłówki składającej się z li-
ter, które dzieci same odkrywają pozwala połączyć pożyteczne z przyjemnym. Warto
zwrócić uwagę, na wykorzystanie zadania do porozmawiania z dziećmi o wartości obo-
wiązkowości oraz do poznania sytuacji domowej dzieci. Posiadanie zwierzątka, podział
obowiązków w opiece nad nim to ważny wskaźnik relacji wewnątrzrodzinnych, których
znajomość dla nauczyciela – wychowawcy ma duże znaczenie. Reasumując: ćwiczenie
usprawniające nie muszą być nużącą koniecznością ani dla uczniów ani dla nauczycieli.

8. Rozmowa o obowiązkach dzieci w domu – praca z elementarzem.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

ele-

mentarze na s. 26

i opowiedziały, jakim zwie-

rzątkiem opiekuje się Lena. Dzieci opowiadają
o sytuacjach przedstawionych na kolejnych ob-
razkach, zwracają uwagę na to, jak Lena opiekuje
się żółwiem. Nauczyciel podkreśla, że opiekując
się kimś (czymś) trzeba być odpowiedzialnym.

• Dzieci indywidualnie pokazują czynności, które

należą do ich obowiązków w domu (np. zmywa-
nie naczyń, kupowanie żywności, prasowanie
ubrań, pranie, wynoszenie śmieci, czyszczenie
obuwia, opiekowanie się młodszym rodzeń-
stwem, ścielenie łóżka), pozostałe je odgadują.

9. Pokaz litery l, L – analiza wyrazów Lena, lalka

(

elementarz, s. 26

).

• Nauczyciel zawiesza na tablicy drukowane litery

l, L.

• Dzieci określają miejsce występowania tych liter w wyrazach Lena, lalka. Mówią, ile razy

litera l występuję w tych wyrazach. Dzielą wyrazy na sylaby.

• Nauczyciel wydaje polecenia: – Niech zawołają hura, te dzieci, których imię rozpoczyna

się literą L. – Niech wstaną i zrobią pajacyka te dzieci, które w swoim imieniu mają literę l. –
Niech podskoczą dwa razy te dzieci, których imiona składają się z dwóch sylab.

• Dzieci wykonują L z patyczków do lodów, pod kierunkiem nauczyciela. Kiedy zrobią li-

tery, wołają. To L, to L – kto je zrobił? Właśnie my. Z dwóch patyczków piękne L zrobiliśmy
właśnie my.

• Dzieci szukają w klasie przedmiotów, których nazwy rozpoczynają się literą l (np. lampa,

latarka); w których nazwach znajduje się litera l (np. klocek, klej, plastelina, kaloryfer,
klamka); których nazwy kończą się literą l (np. pędzel, mebel). Zostawiają przy nich wy-
konane przez siebie litery.

118

Logopeda radzi – prawidłowa wymowa głoski l

Wiele dzieci nieprawidłowo wypowiada głoskę l – bez podniesienia języka do wałka
dziąsłowego za górnymi zębami. Uczniowie ci z powodu braku pionizacji języka nie po-
trafią również poprawnie mówić głosek szumiących sz, ż, cz, dż i r. Wprowadzając literę
L, można zademonstrować właściwe ułożenie narządów mowy przy jej wymawianiu.
Pierwszaki mogą przed lusterkami prawidłowo wypowiadać sylaby: la, le, lo, al, ol, el, ul
itp.

10. Zabawy sylab – zabawa ruchowa z sylabami, analiza słuchowo-wzrokowa wyrazów.

• Nauczyciel pyta dzieci, jakie sylaby można zapisać z literą l i poznanymi już literami

oznaczającymi samogłoski. Dzieci układają je z liter na tablicy – la, lo, al, ol. Każde dziec-
ko zapisuje na kartce sylabę (literami drukowanymi), którą wskazuje mu nauczyciel. Sły-
chać muzykę. Dzieci swobodnie tańczą w jej rytmie, machając kartkami z sylabami. Gdy
muzyka milknie, nauczyciel wydaje różne polecenia, np.: – Połączą się w pary takie same
sylaby. – Połączą się w pary sylaby zapisane tymi samymi literami. – Sylaby al i ol podskaku-
ją, a sylaby la i lo stoją bez ruchu. – Sylaby ol uklękną przed sylabami lo, a sylaby al uklękną
przed sylabami la. Po każdym poleceniu dzieci wymieniają się sylabami.

• Nauczyciel dzieli dzieci na zespoły 6-osobowe – sylaby są wymieszane. Dzieci stoją obok

siebie i trzymają kartki z sylabami tak, by były one widoczne. Każda grupa śpiewa sylaby
z grupy stojącej naprzeciwko na melodię wskazaną przez nauczyciela, np. Panie Janie,
Wlazł kotek na płotek albo My jesteśmy krasnoludki. Przykładowa grupa: la, lo, la, al, lo, lo.

11. Ćwiczenia w czytaniu liter, sylab i wyrazów.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

elementarz na s. 27

i przeczytały szeptem litery

i sylaby w czerwonej szarfi e. Każde dziecko czyta, wskazując palcem litery i sylaby. Na-
stępnie dzieci czytają pewnie i głośno. Na koniec śpiewają głoski i sylaby na melodię
Wlazł kotek na płotek.

• Dzieci czytają wyrazy w niebieskiej szarfi e, wyklaskując sylaby, tupiąc nogami, uderza-

jąc rękami o uda. Po tych ćwiczeniach próbują przeczytać wyrazy całościowo. Przy każ-
dym czytanym wyrazie uderzają rękami – raz prawą, raz lewą – o ławki.

• Dzieci liczą, ile razy litera l występuje w tekście wyrazowo-obrazkowym. Liczą sylaby

w wyrazach.

• Czytają tekst wyrazowo-obrazkowy zbiorowo, a następnie indywidualnie. Próbują prze-

czytać tekst zgodnie z poleceniami nauczyciela: radośnie, ze zdziwieniem itp.

• Dzieci próbują przeczytać wyrazy pod obrazkami. Liczą litery i sylaby w każdym z nich.

Układają śmieszne zdania z wykorzystaniem wyrazów: lotka, fotel, lusterko, np.: Lotka
siedzi na fotelu i przegląda się w lusterku. Lotka i lusterko siedzą na fotelu. Lotka siedzi na
fotelu, przegląda się w lusterku i mówi: lustereczko, powiedz mi, kto podrzuci mnie?

Logopeda radzi – czytanie

Czytanie sylab zamkniętych może sprawić trudność dzieciom z dominującym lewym
okiem. One często odczytują te sylaby „od tyłu” (mają przeczytać al a czytają la). Pomo-
gą im ćwiczenia kierunku pracy oka od lewej do prawej, czyli tak jak czytamy i piszemy.

119

12. Rozwijanie matematycznego myślenia – ćwiczenia praktyczne oraz praca z

ćw.

matem.-przyr., s. 37.

• Zabawy z zegarem. Nauczyciel przypomina

dzieciom zasadę odczytywania godzin na ze-
garze ze wskazówkami. Dzieci rozpoznają i na-
zywają godziny: 1., 2., 3. Nauczyciel wyjaśnia,
że zegar wskazuje tak samo godzinę 1. po po-
łudniu i 1. w nocy. Godzinę 1. po południu na-
zywamy godziną 13. To samo dotyczy innych
godzin, np. 2. to 14., 3. to 15. Dzieci wykonują
zadanie dotyczące prac w ogródku,

s. 37

. Licz-

ba kółek obok obrazka to godzina na zegarze.
Dzieci łączą zegary z obrazkami zgodnie z licz-
bą kółek.

• Zabawy z monetami. Dzieci wyjmują papiero-

we monety z

portfolio ucznia

i układają je w ko-

lejności rosnącej – 1 zł, 2 zł. Mówią, ile to razem
(3 zł). Nauczyciel pyta: Jakie inne monety mogą
pokazać 3 zł? (1 zł, 1zł, 1 zł)
Nauczyciel analizuje z dziećmi treść zadania.
Pyta: – Ile kosztuje bilet Leny? – Ile kosztuje bilet mamy? Dzieci wklejają do rysunkowych
portmonetek monety, którymi mogą zapłacić mama i Lena (naklejki 10). Zastanawia-
ją się, o co jeszcze możemy zapytać, np.: Który bilet jest droższy? O ile droższy jest bilet
mamy? O ile tańszy jest bilet Leny?

13. Podsumowania dnia.

• Nauczyciel zawiesza w trzech miejscach sali buzie:

☺ – potrafi ę, rozumiem;  – muszę

nad tym popracować;

 – nie potrafi ę.

• Dzieci słuchają zdań wypowiadanych przez nauczyciela, zastanawiają się i ustawiają

pod odpowiednią buźką.
– Dzisiaj potrafiłam/potrafiłem przeczytać wszystkie sylaby.
– Dobrze

liczyłam/liczyłem.

– Znałam/znałem odpowiedzi na zagadki o zwierzętach.
– Znam swoje obowiązki w domu.
– Rozpoznaję warzywa różnymi zmysłami.
– Znalazłam/znalazłem obrazki, których nazwy rozpoczynają się literą l. Itd.

Zadanie domowe
Dziewczynki przyniosą swoje lalki. Chłopcy przyniosą lotki do badmintona. Przyjdźcie ubra-
ni w coś zielonego. Przynieście zielone warzywa.

Uwaga! Przyniesione przez dzieci warzywa zostają do końca tygodnia w klasie.

120

Dzień 3.

TEMAT DNIA: Pierwszak zuch

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie pisanej litery L, l – ćwiczenia w pisaniu liter i wyrazów
po śladzie i samodzielnie. Wprowadzenie dodawania na konkretach.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie nazwać różne warzywa i rozpoznać je po smaku, zapachu i dotyku. Wiecie, jakie
prace należy wykonać jesienią w ogródku. Wiecie, jak wygląda litera l, L i potraficie ją odna-
leźć wśród innych liter. Potraficie czytać sylaby i wyrazy z literami l, t, a, o. Potraficie odczy-
tać 1., 2. i 3. godzinę na zegarze. Sprawnie posługujecie się monetami o wartości 1 zł i 2 zł.
Umiecie liczyć w zakresie 3. Wiecie, jakie macie obowiązki w domu.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– kontynuuje rysowanie szlaczków,
– pisze

litery

l, L po śladzie i samodzielnie,

– dzieli wyrazy na sylaby,
– dodaje elementy zbioru,
– układa dywanik dla liczby 3,
– odczytuje dodawanie z dywanika liczbowego,
– podpisuje cyfrą liczbę elementów,
– bierze udział w zabawach,
– współpracuje w grupie.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj nauczycie się pisać literę l, L. Weźmiecie udział w wielu zabawach. Będziecie mieć
okazję wykazania się logicznym myśleniem. Ułożycie z liczb w kolorach dywanik liczby 3.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– starannie zapisać wg wzoru i samodzielnie litery l, L,
– umiejętnie współpracować w grupie,
– uważnie słuchać i patrzeć,
– prawidłowo

liczyć,

– prawidłowo zapisywać cyfry,
– ułożyć dywanik liczby 3.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego myślenie jest tak ważne w naszym życiu?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. mat.- przyr. cz.1; róż-
ne warzywa, lotki do badmintona, lalki, patyczki, liczby w kolorach, portfolio ucznia – karta
nr 23, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ, domek samo-
głosek i spółgłosek (patrz Projekt nr 3 – dzień 4.).

Przebieg zajęć

1. Idzie zuch – zabawa muzyczno-ruchowa.

• Dzieci ustawiają się w kręgu lub wokół ławek środkowego rzędu. Śpiewają piosenkę

Idzie zuch i wykonują podane czynności.

121

Przygotował zuch dwie nogi

– trzymają się pod boki, twarze zwrócone

do

środka

kręgu

do dalekiej ciężkiej drogi.
Noga lewa, noga prawa

– wystawiają do przodu lewe nogi, potem

prawe

to dla zucha jest zabawa.

– wystawiają do przodu lewe nogi, potem

prawe

Ref.: Idzie zuch, wicher dmucha

– idą po obwodzie koła, machają ramionami

na

lewo

i

prawo

i do tyłu ciągnie zucha,

– chwytają osoby idące przed nimi w pasie,

ciągną

je

do

tyłu

ale zuch się nie przejmuje

– spokojnie maszerują

i do przodu maszeruje.
Przygotował zuch dwie ręce,

– zwracają twarze do środka kręgu, pokazują

dwie

ręce

tylko dwie, bo nie miał więcej.
Ręka lewa, ręka prawa

– wystawiają do przodu lewe ręce, potem prawą

to dla zucha jest zabawa

– wystawiają do przodu lewe ręce, potem prawą

(Na podst.: M. Bogdanowicz, Ruch i piosenka dla najmłodszych)

2. Przedstawianie celów zajęć.

• Nauczyciel mówi: Moje dzieci w klasie to prawdziwe zuchy. Dzisiaj pierwsza klasa, a nie-

dawno maluchy. Do szkoły dźwigacie tornistry wytrwale i muszę przyznać, uczycie się wspa-
niale. Pochwalić was muszę, moje zuchy kochane, bo dzielne jesteście niesłychanie.

• Dzieci kończą wypowiedzenia: Zielony jak... Zielona jak... Zielone jak... przez dodanie

nazw części garderoby, które mają na sobie (zadanie domowe), nazwy warzywa lub
przedmiotu w klasie.

• Nauczyciel mówi dzieciom, że z warzyw będą korzystać do końca tygodnia. Dzisiaj będą

liczyć, wykorzystując przyniesione warzywa, układać zagadki, a także czytać i pisać lite-
ry l, L.

3. Ćwiczenia grafomotoryczne – przygotowanie do pisania liter l, L.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci otworzyły

ćw. pol.-społ. na s. 26

i mówi: Obejrzyjcie cieka-

wy wzór na sukience Leny. Popatrzcie, jaki jest piękny. Spróbujcie narysować go palcem
na ławce. Następnie prosi o wyjęcie kartki z bloku. Mówi: Weźcie do ręki kredkę lub mazak
w dowolnym kolorze i poćwiczcie rysowanie wzoru z pętelkami. Kto stwierdzi, że już potrafi
go rysować, niech wypełni sukienkę wzorami. Wybierzcie kolor, w jakim mają być wzory.
Poprawcie tym samym kolorem kontury sukienki.

4. Wprowadzenie pisanych liter L, l – pisanie litery po śladzie.

• Nauczyciel pokazuje dzieciom, jak należy pisać litery l, L. Dzieci piszą je palcem na ka-

szy mannie, którą wypełnione jest pudełko – zostają ślady jak na piasku. Dzieci mówią:
l – jak lalka, L – jak Lena. Następnie piszą ołówkiem litery po śladach w ćwiczeniach
(

ćw. pol.-społ. s. 26

).

• Dzieci wyjmują kartkę z domkami samogłosek i spółgłosek. Zapisują literę l w domku

spółgłosek.

5. Zabawy słowami – gromadzenie słownictwa wokół wyrazu lalka.

• Nauczyciel pyta dzieci: – Jaka może być lalka? (mała, duża, śliczna, piękna, ulubiona, wy-

marzona). – Z czego może być zrobiona? (z gumy, plastiku, porcelany, może być szmacia-

122

na). – Do czego służy lalka? (do zabawy, do przytulania). – Jakie znacie inne wyrazy ozna-
czające lalkę? (lala, laleczka, kukiełka, marionetka, pacynka). Dzieci powtarzają nazwy
lalek, wystukując ołówkiem sylaby.

• Nauczyciel czyta tekst, w którym wyraz lalka występuje w różnych formach. Dzieci słu-

chają. Gdy słyszą słowo lalka, klaszczą.
Pewnego jesiennego dnia Lenka wybrała się na spacer do parku ze swoją lalką Lukrecją.
Lalkę dostała od swojej babci Leokadii. Lalka jest śliczna. Oczy lalki zamykają się, gdy Lena
kładzie ją do wózka. Włosy lalki są czarne. Sukienka lalki ma kolor fioletowy. Dzisiaj Lena
ubrała lalkę w sukienkę i płaszczyk, owinęła jej szyję szalikiem. Teraz z dumną miną idzie ze
swoją lalką przez park.

• Nauczyciel zaskakuje dzieci pytaniem: Ile razy słowo lalka wystąpił w opowiadaniu? Jeżeli

dzieci nie wiedzą, pyta je, co można zrobić, żeby się tego dowiedzieć. (Trzeba poprosić
o ponowne przeczytanie tekstu, uważnie słuchać i liczyć). Nauczyciel czyta tekst – tym
razem dzieci odpowiadają prawidłowo. Nauczyciel znowu zadaje pytanie: Ile razy w opo-
wiadaniu wystąpiły wyrazy z literą l? Jakie to wyrazy? Sytuacja się powtarza, nauczyciel
czyta ponownie tekst. Dzieci układają inne pytania, które można zadać do tekstu.

6. Ćwiczenie spostrzegawczości.

• Nauczyciel prosi, aby na środek klasy wyszły wszystkie dziewczynki, które przyniosły

lalki. Dzieci same tworzą różne zbiory lalek, podają warunki, jakie zbiory muszą spełniać.
Np.: lalki w sukienkach, lalki niemowlaki, lalki małe, lalki duże, lalki z blond włosami itd.
Za każdym razem dzieci przeliczają, ile jest elementów, i mówią, w którym zbiorze jest
ich najwięcej, a w którym – najmniej.

• Nauczyciel prosi, aby na środek wyszli chłopcy z lotkami. Wykonują podobne ćwiczenie.
• Dzieci porównują liczbę lotek i lalek. Tworzą z nich rytmy – ustawiają się z lalkami i lot-

kami.

• Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Zadaniem każdej z grup będzie ułożenie zabawy Co się

zmieniło. W każdej grupie dzieci ustawiają się w rzędzie w dowolny sposób, np. dziew-
czynka z lalką na ręce, chłopiec z lotką, chłopiec z dwiema lotkami, dziewczynka z dwie-
ma lalkami, dziewczynka podpierająca ręką głowę. Pozostałe grupy przyglądają im się
uważnie. Teraz wszyscy odwracają się, a dzieci w grupie wymieniają się lalkami i lotkami,
zamieniają się miejscami. Dzieci odwracają się z powrotem i odgadują, co się zmieniło.
Każda grupa układa dla pozostałych dzieci podobne zadanie. Liczy się inwencja twórcza.
Na zakończenie zabawy wszystkim wszyscy biją brawo.

Uwaga! W ćwiczeniach na spostrzegawczość i zapamiętywanie można wykorzystać
warzywa, które dzieci przyniosły do klasy.

7. Idzie zuch – zabawa z piosenką.

• Dzieci śpiewają piosenkę w takiej formie, jaką znają. Za drugim razem zmieniają słowa

piosenki. Nauczyciel podaje nowy tekst piosenki, a dzieci go powtarzają. Wymawiają
słowa piosenki na różne sposoby: dzieląc je na sylaby, wolno, cicho, potem coraz gło-
śniej i pewniej. Powtarzają tekst sylabami, rytmicznie.
Idzie pierwszak, zuch wytrwały,

Ref.:

Idzie zuch znów do szkoły

w cierpliwości doskonały

uśmiechnięty i wesoły,

Przyszedł dzisiaj znów do szkoły,

bo nauka i zabawa

uśmiechnięty i wesoły.

to dla niego prosta sprawa.

123

8. Rozwijanie myślenia matematycznego – układanie zadań z treścią (

ćw. matem.-

-przyr., s. 38

).

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły ćwiczenia

na s. 38. Dzieci przyglądają się obrazkom, nazy-
wają warzywa. Wpisują ich liczbę w kratkach.
Podają liczbę papryk, pomidorów i rzodkiewek:
2 i 1 to 3. 1 i 1 to 2. 1 i 2 to 3 1 i 1 i 1 to 3. Układają
treść zadań.

• Dzieci układają podobne zadania matematycz-

ne z wykorzystaniem warzyw, które są w klasie.
Następnie zastępują warzywa liczmanami.

9. Układanie kolorowego dywanika.

• Dzieci pokazują klocki 1, 2, a potem 3. Nauczy-

ciel pyta: – Ile klocków 1, białych, zmieści się na
klocku 3? Ile klocków 2 zmieści się na klocku 3?
Dlaczego tylko jeden? Dzieci samodzielnie ukła-
dają dywanik, a następnie kolorują klocki w ćwi-
czeniach. Czytają działania: 3 = 1 + 2, 3 = 2 + 1, 3
= 1 + 1 + 1 (

ćw. mat.-przyr., s. 38

).

Uwaga!

Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 23 z portfolio ucznia.

10. Podsumowanie dnia.

• Dzieci śpiewają z nauczycielem piosenkę Idzie zuch, której nauczyły się na zajęciach. Na-

stępnie mówią, czy czują się jak te zuchy w piosence – wytrwałe, doskonałe, uśmiech-
nięte i zadowolone, dziarsko przychodzące do szkoły.

• Dzieci wyjmują bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ i piszą na nim literę l, L – pisaną oraz

cyfrę 3.

Zadanie domowe
Jutro przyjdę do szkoły w ubraniu w kolorze pomidora.

Dzień 4.

TEMAT DNIA: Rozpoznaję warzywa

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Dodawanie na konkretach. Ćwiczenia w czytaniu sylab i krótkich tek-
stów. Utrwalenie poznanych liter.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie rozpoznać i nazwać warzywa rosnące w ogródku. Wiecie, jakie prace należy wyko-
nać jesienią w ogródku warzywnym. Potraficie śpiewać piosenkę Pierwszak – zuch. Umiecie
rozpoznać małą i wielką literę l, L wśród innych liter. Wiecie, że l jest spółgłoską. Potraficie
dzielić wyrazy na sylaby. Liczycie w zakresie 3.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– zapisuje liczbę elementów w zbiorze,
– liczy na konkretach,
– dzieli wyrazy na sylaby,
– rozpoznaje kształty poznanych liter,

124

– czyta sylaby i wyrazy z poznanych liter,
– wytrwale pracuje nad wykonaniem zadań.

Cele w języku ucznia
Będziecie dzielić wyrazy na sylaby i liczyć sylaby w wyrazach. Nauczycie się pisać płynnie
wyrazy. Ułożycie z liter różne imiona. Będziecie liczyć.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– prawidłowo pisać litery l, L i łączyć je z innymi literami,
– rozpoznać

litery

o, t, a, l wśród innych liter,

– dzielić wyrazy na sylaby,
– wskazać zbiory o tej samej liczbie elementów,
– podać liczbę elementów w zbiorach.

Pytania kluczowe

• Czym wyróżniam się na tle klasy?
• Które warzywa mają kolor czerwony?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. mat.-przyr. cz. 1; wa-
rzywa, kostki do gry, dla każdego ucznia kartka z tabelką do gry matematycznej, płyta CD
z muzyką relaksacyjną, przykrywka z pudełka po butach, kasza manna, kredki, kartki z bloku,
plastelina, domek samogłosek i spółgłosek, arkusze papieru pakowego z narysowanym trzy-
piętrowym domem z oknami w kolorach, zielonym, czerwonym, niebieskim, klej, nożyczki,
kolorowe gazety, portfolio ucznia karta nr 21.

Przebieg zajęć

1. Piosenka Pierwszak zuch – na dobry początek dnia w szkole (patrz scenariusz 3.).

2. Przedstawienie celów lekcji.

• Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, co będą robiły na zajęciach. Prosi o przypomnienie za-

dania domowego. Dzieci pokazują, które elementy ich ubrań są w kolorze czerwonym.
Mówią, z czym im się kojarzy ten kolor – z jakimi roślinami, z jakim zapachem, z jakim
uczuciem (np.: z pomidorem, papryką, jarzębiną, różą, sercem, ogniem, ciepłem, rado-
ścią, miłością, ustami, krwią). Każde dziecko próbuje ułożyć zdanie zawierające jeden
z podanych przez nie wyrazów.

3. Zabawy z literami i sylabami – ćwiczenia w rozpoznawaniu poznanych liter, licze-

nie sylab w wyrazach

ćw. pol.-społ., s. 27

.

• Dzieci czytają litery zapisane na klockach. Łączą te same litery liniami w różnych kolo-

rach. Określają, które z nich to samogłoski, a które spółgłoski. Sprawdzają poprawność
w domku samogłosek i spółgłosek.

• Nauczyciel wskazuje różne przedmioty w klasie. Dzieci nazywają je i podają liczbę sylab

w wyrazie. Następnie nazywają obrazki w ćwiczeniach (piłka, wrotki, klocki). Samodziel-
nie wykonują zadanie. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.

• Dzieci czytają imiona lalek Leny. Nauczyciel zapisuje je kolejno na tablicy. Zwraca uwagę

na prawidłowe zapisywanie liter i płynność pisania. Dzieci zapisują imiona po śladach
liter, stosując się do wskazówek nauczyciela. Następnie łączą każde imię z lalką. Podają
wyraz, który powstanie z pierwszych liter imion lalek – Tola. To imię pierwszej lalki.

125

Nauczyciel może wykorzystać

kartę nr 21 – portfolio ucznia

– ćwiczenia w czytaniu

wyrazów sylabami i całościowo. Pisanie wyrazów z literą l.

4. Dom litery l – zabawy ćwiczące cierpliwość i wytrwałość, ćwiczenia w układaniu

zdań.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy arkusz papieru pakowego, na którym narysowany jest

trzypiętrowy dom z oknami w trzech kolorach – zielonym, czerwonym i niebieskim.
Mówi dzieciom, że muszą te okna wypełnić obrazkami. Nazwy wszystkich obrazków
rozpoczynają się literą l lub ją zawierają. Na pierwszym piętrze będą mieszkały zwierzę-
ta, na drugim – przedmioty, na trzecim – owoce i warzywa. Na każdym piętrze są trzy
okna.

• Dzieci szukają w gazetach obrazków i je wycinają. Układają zdania: Na pierwszym piętrze

w zielonym oknie siedzi lampart. Jest on kuzynem kota domowego. Należy do dzikich ko-
tów; Na drugim piętrze w czerwonym oknie jest lodówka. Przechowujemy w niej żywność;
Na trzecim piętrze w niebieskim oknie leży kalarepa. Możemy ją jeść surową. Itd.

5. Ćwiczenia w pisaniu cyfr –

ćw. matem.-przyr., s. 39

.

• Dzieci zapisują najpiękniej, jak potrafi ą cyfry 1,

2, 3, tworząc rytm. Następnie oglądają warzy-
wa zgromadzone w klasie. Sprawdzają, ile mają
pomidorów, ogórków, główek zielonej kapusty,
marchwi itd. Tworzą z nich zbiory 2-elemento-
we i sprawdzają, ile takich zbiorów udało im się
ułożyć. Warunek: w każdym zbiorze muszą być
takie same warzywa. Podobnie tworzą zbiory
3-elementowe.

• Dzieci rozwiązują zadania w ćw. matem.-przyr.

Zapisują cyframi liczbę warzyw w zbiorach. Czy-
tają zapisane działania: 1 i 1 to 2; 2 i 1 to 3; 1 i 2
to 3.

6. Zabawa z kostką do gry – ćwiczenie wytrwa-

łości i cierpliwości.

• Nauczyciel wręcza każdej parze uczniów kartkę

z tabelą oraz kostkę do gry. Dzieci wpisują w ru-
bryki swoje imiona (lub pierwszą literę imienia, lub dowolny znaczek). Każde dziecko
rzuca kostką. Gdy wyrzuci 1 oczko, 2 lub 3 oczka, zapisuje liczbę w kratce. Gdy wyrzuci
inną liczbę oczek, stawia kreskę. Na koniec gry dzieci porównują, ile kto ma zapisanych
1, 2, 3.

Imię
............
Imię
...........

7. Wierszyki masażyki – ćwiczenia ruchowe rozluźniające i koordynujące układ mo-

toryczny dziecka.

• Nauczyciel włącza spokojną muzykę. Dzieci siedzą w ławkach. Jedno z nich odwraca

się plecami, drugie wykonuje na jego plecach masażyk zgodnie z tym, co słyszy od na-
uczyciela. Nauczyciel czyta tekst i pokazuje na tablicy ruchy, które dzieci powtarzają na
plecach koleżanki/kolegi. Potem dzieci zamieniają się rolami.

126

W jesiennym ogródku grabimy liście.

– przesuwają palcami z góry do dołu

Słoneczko wyszło zza chmurki

– rysują słoneczko

i radośnie zaświeciło.

– rysują słoneczko

Ogrodnik powyrywał marchewki

– delikatnie szczypią plecy

i wrzucił je do skrzynki.

– lekko uderzają otwartymi dłońmi

Nagle zaczął padać drobny deszczyk.

– lekko uderzają opuszkami palców

Zerwał się wiatr,

– przesuwają otwartymi dłońmi

w lewo i prawo

porozrzucał zgrabione liście.

– stukają palcami

Gdy wszystko ucichło,

– kładą ręce na plecach

słoneczko znowu zaświeciło,

– masują plecy całymi dłońmi

i ogrodnik znów zgrabił liście.

– przesuwają palcami w dół po

plecach

Zebrał je do worka i go zawiązał,

– kreślą palcami kółka

aby wiatr znowu liści nie porozrzucał.

(Bożena Kotulska)

Psycholog radzi

Ćwiczenia rozluźniające i relaksujące mają dużą wartość w pracy z dziećmi, o czym już
był mowa. Specyficzną kategorią są ćwiczenia wykonywane w parach z wykorzystaniem
kojącej mocy dotyku drugiego człowieka. Dzieci w tym ćwiczeniu uczą się odpowie-
dzialności za to, co robią drugiemu człowiekowi, uczą się uważności na niego i wrażliwo-
ści na jego odczucia. Z kolei w roli odbiorcy masażyków dzieci mają możliwość doświad-
czyć dobrego dotyku ze strony drugiego człowieka. I tutaj uwaga. Jeśli mamy dobry
dotyk, to należy pamiętać o możliwych doświadczeniach złego dotyku wynikających
z doświadczeń przemocy fizycznej lub seksualnej. Nauczyciel ma w tej przestrzeni waż-
ne zadanie bycia uważnym na zachowania i uczucia dzieci w momencie proponowa-
nia tego zadania. I absolutnie nie należy zmuszać dziecka do udziału w ćwiczeniu, jeśli
pokazuje ono, że nie chce czy boi się. Jest to dla nauczyciela ważna przesłanka, którą
warto sobie zanotować, ale nie dopytywać dziecka na gorąco o powody jego zacho-
wań. Należy zadbać o komfort dziecka: pozwolić mu pozostać z boku, poobserwować
i przekazać klasie krótką informację, że każdy ma do tego prawo, przekierowując uwagę
pozostałych dzieci z ucznia, który nie chce uczestniczyć w zadaniu. Być może podczas
kolejnego zadania z masażykami dziecko, które tym razem obserwowało, zdecyduje się
wziąć udział i przekonać się, że dotyk drugiego człowieka może być dobry. Być może
kiedyś będzie też okazja wrócić do tego doświadczenia i porozmawiać z dzieckiem
o powodach lęku przed udziałem w ćwiczeniu.

8. Podawanie gestów – zabawa w grupie, uczenie wytrwałości.

• Nauczyciel wyjaśnia zasady zabawy. Kto zaczyna zabawę, musi zaprezentować gest (za

pierwszym razem robi to nauczyciel), np. pstryknięcie palcami. Potem dzieci dzielą się
na dwie grupy – dziewczynki i chłopcy. Dzieci bawią się w grupach – należy powtó-
rzyć gest i dodać do niego swój. Po jednej rundce nauczyciel prosi, aby dziewczynki
i chłopcy odliczyli do dwóch. Tworzą się nowe grupy, tym razem mieszane – jedynek
i dwójek. Zabawa się powtarza. Po raz ostatni nauczyciel dzieli na grupy – tym razem
dzieci odliczają do czterech. Zabawa trwa. Dzieci bawią się przy cichutkiej muzyce. Po
zakończonej zabawie nauczyciel pyta, czy zabawa była trudna i kiedy była najłatwiejsza
(gdy w grupie było mało osób, bo było mniej gestów do zapamiętania).

127

9. Podsumowanie dnia.

• Dzieci kończą zdania: Wierzę w siebie, ponieważ... (...potrafi ę dobrze liczyć, ...potrafi ę po-

móc innym), Myślę, że na tle klasy wyróżniam się... Nauczyciel prosi dzieci, aby były to
umiejętności bezpośrednio ich dotyczące.

Dzień 5.

TEMAT DNIA: Wiem, co znaczy być dzielnym i wytrwałym

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Zabawy z poznanymi literami – tworzenie książeczki – „Banku słów”.
Dodawanie liczb w zakresie 3 bez zapisu działania.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Poznaliście już litery o, a, t, l. Wiecie, która z tych liter jest samogłoską a która spółgłoską.
Nauczyliście się czytać i pisać wyrazy z tymi literami. Potraficie liczyć w zakresie 3. Wiecie, co
to znaczy być wytrwałym i dzielnym człowiekiem.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– tworzy książeczkę – „Bank słów”,
– aktywnie współpracuje przy wykonaniu książeczki,
– rozpoznaje poznane litery,
– dzieli wyrazy na sylaby,
– wskazuje przedmioty rozpoczynające się podaną literą,
– dokonuje analizy i syntezy wyrazów,
– poprawnie przelicza elementy,
– zapisuje liczbę elementów w zbiorze.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach stworzycie książeczkę „Bank słów” – zbiór wyrazów, które możecie
zapisać z liter, które do tej pory poznałyście. Będziecie pracować w grupach, wykonując róż-
ne zadania. Sprawdzicie swoje wiadomości i umiejętności. Utrwalicie wiadomości o warzy-
wach. Opowiecie, co znajduje się na waszym bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– wymienić wyrazy, które możecie zapisać ze znanych wam liter,
– samodzielnie wykonać zadania matematyczne,
– wyjaśnić, co to znaczy być dzielnym i wytrwałym człowiekiem.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego wiara we własne możliwości pomaga w osiąganiu sukcesów?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. mat.- przyr. cz. 1, Kar-
ty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości WYTRWAŁOŚĆ; cyfry 1, 2, 3 i litery a, A, t,
T, o, O, l, L – wykonane z plasteliny; kartki z narysowanymi kwadratami oznaczającymi liczbę
sylab w wyrazie, różne obrazki (tyle, ile dzieci w klasie), kolorowe gazety i reklamy (ulotki)
ze sklepów, strona nr 14 z portfolio nauczyciela – samoocena ucznia, obrazki z podpisami
zawierającymi za dużo liter; kartki w różnych kolorach i z napisami: czerwona – OBOWIĄZEK,
zielona – PRZYJEMNOŚĆ, biała – NIECHĘĆ; arkusz papieru z napisem: UCZYMY SIĘ WYTRWA-
ŁOŚCI, trzy kartki A4 z narysowanymi rycerzami w zbrojach – czarnej, szarej i białej; kartki
samoprzylepne, kartka z napisem Bank słów.

128

Uwaga! Przed zajęciami nauczyciel musi przygotować salę – ustawić ławki w czterech
grupach, środek sali zostawić na ustawienie krzeseł w kręgu.

Przebieg zajęć

1. Mój tydzień – rozmowa w kręgu.

Nauczyciel prosi dzieci, aby zastanowiły się i dokończyły zdanie: Najmilsza rzecz, jaka
spotkała mnie w minionym tygodniu, to...

2. Przedstawienie celów zajęć.

• Nauczyciel mówi: Drogie moje pierwszaki – zuchy. Dotarliśmy do końca naszej podróży

w krainie wartości WYTRWAŁOŚĆ. Pokażcie, co się znajduje na waszych biletach. Jak one te-
raz wyglądają? Powiedzcie, dlaczego znajdują się na nim te obrazki i wyrazy. Opowiedzcie,
czego się nauczyłyście, o czym nie wiedziałyście, ale teraz będziecie o tym pamiętać. Dzieci
wypowiadają się na tematy poruszone przez nauczyciela i odpowiadają na pytania.

• Dzieci śpiewają piosenkę Pierwszak – zuch. Nauczyciel mówi im, że w ostatnim dniu po-

dróży obejrzą wszystko, co zrobiły w ciągu trzech tygodni: albumy, drzewa, książeczki
obrazkowe itd. Pyta, czy są z tego dumne. Dzieci przypominają, co robiły, i oglądają
wszystkie swoje prace.

• Nauczyciel informuje je, że dzisiaj wykonają książeczki z obrazkami i wyrazami zawie-

rającymi poznane litery. Będą pracowały w grupach w kącikach tematycznych. W

ćw.

matem-przyr.

wykona jeszcze kilka zadań. Proponuje dzieciom, aby spróbowały zrobić

je same.

3. Warzywne zagadki – rysowanie warzyw zgodnie z zapisem cyframi (

ćw. matem.-

-przyr., s. 40

).

Uwaga! Nauczyciel czyta kolejne polecenia. Za każdym razem pyta uczniów, czy je
rozumieją, czy wiedzą, co mają robić. Chodzi po klasie, obserwując pracę uczniów
i pomagając im w razie potrzeby. Po wykonaniu zadań chwali wszystkich za wy-
trwałość w pracy. Wszyscy wszystkim biją brawo.

• Dzieci liczą warzywa narysowane w pętlach. Kła-

dą na ławce tyle patyczków, ile warzyw jest w każ-
dej pętli. Skreślają lub dorysowują warzywa, aby
ich liczba była zgodna z zapisaną obok pętli cyfrą.

• Nauczyciel mówi zagadki dotyczące przedsta-

wionych w ćwiczeniach warzyw, dzieci podają
odpowiedzi i wskazują odpowiedni rysunek. Np.:
To warzywo szczypie w język; Jemy czerwone ko-
rzenie tego warzywa; To warzywo ma biały korzeń
i jadalną natkę; Okrągłe, czerwone warzywo, któ-
re możemy jeść także surowe. Potem zagadki do
pozostałych warzyw układają dzieci. Następnie
„wkładają” – rysując strzałkę – warzywa do koszy-
ka. Okazuje się, że na obrazku znalazły się także
owoce. Dzieci nazywają je i liczą, ile ich jest (3).

• Nauczyciel prosi dzieci, aby pokolorowały wa-

rzywa zielone i czerwone. Potem mają policzyć,
ile ich jest, i wpisać liczby do kratek. Następnie
podadzą nazwy warzyw, których nie pokolorowały (pietruszka, kalafi or).

129

4. Gry i zabawy w kącikach tematycznych – rozwijanie logicznego myślenia, analizy

słuchowo-wzrokowej i współpracy.

• Nauczyciel dzieli dzieci na cztery grupy (sam ustala sposób podziału) i przydziela każdej

grupie zadanie. Informuje dzieci, co się znajduje na każdym stole. Kto będzie potrzebo-
wał pomocy, ma się zgłosić. Pomocy może udzielić również dziecko z tej samej grupy.
Dzieci grupami spacerują po sali. Przy każdym stoliku zatrzymują się na ok. 5 minut.
Grupy i ich zadania:

– Rozpoznawanie liter i cyfr. Dzieci łączą się w pary. Jedno dziecko z pary zamyka oczy

i rozpoznaje dotykiem literę lub cyfrę z plasteliny, wskazaną mu przez partnera. Potem
następuje zamiana ról.

– Czarodziejski woreczek. Dzieci kolejno losują obrazki. Każde ma wyklaskać i zaśpiewać

sylaby w nazwie wylosowanego obrazka. Potem ten obrazek zostaje odłożony (obraz-
ków jest tyle, ile dzieci w klasie).

– Znam te litery – wyszukiwanie w kolorowych gazetach obrazków, które przedstawiają

przedmioty itp. rozpoczynające się literą l, i przyklejanie ich na kartki zgodnie z liczbą
sylab. Obrazki nie mogą się powtarzać. Przy tym stoliku dzieci pracują grupowo.

Uwaga! Nauczyciel przygotowuje wcześniej kartki do przyklejania obrazków. Na
kartkach są narysowane kwadraty, każdy z nich to jedna sylaba. Ile kwadratów,
tyle sylab w nazwie obrazka.

– Zaczarowane

wyrazy.

Dzieci wybierają obrazki z podpisami, w których jest za dużo liter.

Zadaniem dzieci jest wykreślanie tych liter, które do nazwy obrazka nie pasują, np. LU-
STRO – LLEUSDTRO, LENKA – LOENKA, MAOMA, TOATA (ten stolik jest dla dzieci, które
potrafi ą już czytać, lub chcą spróbować wykonać to zadanie).

5. Tworzymy książeczkę „Bank słów” – ćwiczenia w czytaniu i pisaniu.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy obok kartki z napisem Bank słów, kartki z obrazkami,

które dzieci wykonały przy stoliku Znam te litery. Dzieci kładą przed sobą wykonane
z patyczków do lodów litery T, A, L oraz literę O z alfabetu ruchomego. Nauczyciel
wskazuje obrazki, które przyklejone są na kartkach. Dzieci głośno wymieniają ich nazwy
i podnoszą do góry tę literę, którą rozpoczyna się nazwa obrazka.

• Dzieci otrzymują od nauczyciela kartki w liniaturę (takiej wielkości, aby zmieściło się na

niej 5 wyrazów). Wymieniają wyrazy, które mogą zapisać z poznanych liter. Nauczyciel
zapisuje je na tablicy, dzieci przepisują je. Każde dziecko wybiera 5 wyrazów, który chce
zapisać. Nauczyciel zbiera wszystkie kartki i przykleja je na kartkach z bloku.

• Nauczyciel łączy wszystkie kartki z obrazkami i wyrazami (może to zrobić zszywaczem

lub zrobić dziurkaczem i związać wstążeczką). Powstała książeczka zostaje wyekspono-
wana w klasie.

6. OTO JA – mój portret.

• Nauczyciel rozdaje dzieciom kartkę z obrazkami (

ksero z portfolio nauczyciela s. 12 –

SAMOOCENA

) i prosi, żeby wycięły wszystkie obrazki. Wyjaśnia ich znaczenie: książka,

litery – czytanie; cyfry – liczenie; miotła – sprzątanie w domu; zwierzątko – opieka nad
zwierzętami; szkoła – uczenie się; zabawka – bawienie się; telewizor – oglądanie bajek,
fi lmów; komputer – gry lub szukanie informacji; koleżanka/kolega – rozmowa, wspólna
zabawa, nauka; rodzina – spacery z rodziną; kąpiel w wannie – dbałość o higienę.
Dzieci kolorują obrazki:
– na czerwono – jeżeli uważają, że to, co przedstawia obrazek, to ich obowiązek,
– na zielono – jeżeli uważają, że robią to z przyjemnością,
– nie kolorują obrazka – jeżeli uważają, że robią to niechętnie.

130

• Dzieci kładą swoje obrazki na przygotowanych kartkach z napisami. Kartki to: czerwona

– OBOWIĄZEK, zielona – PRZYJEMNOŚĆ, biała – NIECHĘĆ. Nauczyciel wyznacza dzieci,
które grupują obrazki zgodnie z kolorami i przyklejają je na tych kartkach. Wszystkie
kartki zostają przyklejone na dużym arkuszu z napisem: UCZYMY SIĘ WYTRWAŁOŚCI.

• Wszyscy przyglądają się kartkom i zwracają uwagę na to, które czynności są dla nich

obowiązkiem, które – przyjemnością, a które wykonywane są z niechęcią. Zastanawia-
ją się – dlaczego. Wypowiadają się na temat różnicy w wytrwałości przy wykonywaniu
swoich obowiązków i oddawaniu się zajęciom sprawiającym przyjemność.

Psycholog radzi

Rozróżnianie przez dzieci aktywności, które sprawiają im przyjemność od tych, które ro-
bią niechętnie jest bardzo ważne dla lepszego rozumienia siebie i swoich predyspozycji.
W strukturze zadania jest ukryta pewna teza, na którą warto zwrócić dzieciom uwagę.
Ponieważ obowiązki są kolorowane na czerwono, a to co robią niechętnie, ma pozostać
niezakolorowane, jeśli coś jest obowiązkiem to zostanie, zgodnie z poleceniem zakolo-
rowane czerwonym kolorem i nie da się równocześnie aby pozostało niezakolorowane.
Tak właśnie jest w życiu: obowiązki są do wykonania nawet, jeśli są dla nas nieprzyjem-
ne. Warto również zauważyć, że wśród obowiązków mogą znaleźć się takie, które wyko-
nujemy z przyjemnością. Może dobrze byłoby znaleźć czerwone rysunki, którym można
dorysować zieloną ramkę? Przyjemny obowiązek – to zupełnie inna jakość.

7. Podsumowanie dnia.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy trzy kartki A4, na których narysowani są rycerze. Jeden

jest w czarnej zbroi, drugi – w szarej, a trzeci – w białej.

• Każde dziecko ma samoprzylepną kartkę, na którą wpisuje swoje imię (lub pierwszą lite-

rę imienia, inicjały). Tę kartkę przyklei na jednym z trzech obrazków z rycerzami.
– Jeżeli uważa, że wie, co znaczy, rozumie na czym polega wytrwałość, że może powie-
dzieć: uważam, że jestem wytrwały – przykleja kartkę na czarnym rycerzu.
– Jeżeli uważa, że wie, co to jest wytrwałość, ale jeszcze musi nad tą umiejętnością po-
pracować, jeszcze trudno mu być wytrwałym – przykleja kartkę na szarym rycerzu.
– Jeżeli nie rozumie, na czym polega wytrwałość, i uważa, że nie jest wytrwały – przykle-
ja kartkę na białym rycerzu.

• Nauczyciel informuje dzieci, że rycerze będą im towarzyszyć przez cały rok szkolny i że

będą mogły zmieniać miejsca swoich kartek.

• Dzieci śpiewają piosenkę Pierwszak zuch.

Psycholog radzi

Wytrwałość w dążeniu do celu jest kluczową determinantą jego osiągnięcia. Wartością
powyższego zadania jest poszerzenie samowiedzy ucznia w obszarze cechy, jaką jest
wytrwałość. Należy odwodzić dzieci od pochopnego przyklejania kartek na czarnym
rycerzu, akcentując wartość zmiany, która może się w każdym z nas dokonać. Perspek-
tywa ewentualnej zmiany miejsca przyklejenia swoich kartek w ciągu roku szkolnego
może być motywująca dla dzieci do pracy nad sobą, co jest kluczowe w kształtowaniu
dojrzałości osobowościowej.

131

EDUKACJA PLASTYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Koszyk z warzywami – lepienie z plasteliny

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie już lepić z plasteliny zwierzęta. Wiecie, kto to jest rzeźbiarz i czym się zajmuje. Po-
znaliście wiele warzyw, znacie ich cechy. Potraficie określić ich kolor, kształt, smak.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wymienia cechy warzyw – kolor, kształt,
– lepi warzywa z plasteliny, zachowuje odpowiednie proporcje,
– rozumie pojęcie rzeźba,
– wie, czym zajmuje się rzeźbiarz.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach przypomnicie sobie, kto to jest rzeźbiarz i czym się zajmuje. Ulepi-
cie z plasteliny koszyk pełen warzyw. Będziecie pracować w parach.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracała uwagę na to, czy potrafi cie:

– współpracować przy wykonaniu zadania,
– zachować ład i porządek w miejscu pracy,
– ulepić warzywa z zachowaniem ich kształtu, koloru i proporcji.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego należy jeść dużo warzyw?

Środki dydaktyczne: plastelina, podkładki tekturowe lub plastykowe, warzywa, papier ko-
lorowy, bibuła, zielona włóczka, koszyki plastikowe i wiklinowe różnej wielkości.

Przebieg zajęć

1. Układanie i rozwiązywanie zagadek o warzywach – wprowadzenie do tematu

zajęć.

• Nauczyciel stawia na ławce koszyk z różnymi warzywami. Dzieci wymieniają ich nazwy

zgodnie z podanym warunkiem (np. warzywa zielone, ...pomarańczowe, ...czerwone).
Następnie w parach układają zagadki o warzywach. W zagadce musi być podana infor-
macja dotycząca potraw, które można z tych warzyw przyrządzić. Np.: Jestem zielony.
Przyrządzisz ze mnie pyszną mizerię; Jestem okrągła i zielona. Możesz zrobić ze mnie smacz-
ną surówkę. Dziecko, które poda rozwiązanie zagadki, podchodzi do koszyka, wyjmuje
warzywo i głośno mówi jego nazwę.

2. Koszyk z warzywami – lepienie z plasteliny – praca w parach.

• Dzieci opowiadają o pracy rzeźbiarza. Wyjaśniają, na czym ona polega.

Nauczyciel informuje dzieci, że mają za zadanie ulepić z plasteliny kosz z warzywami i że
pracę będą wykonywały w parach. Pokazuje im koszyki plastykowe i wiklinowe, małe
i  duże, w których dzieci ułożyły warzywa, tworząc różne kompozycje.

• Proponuje dzieciom, aby odpowiednio zorganizowały swoją pracę. Mogą wykorzystać

również papier kolorowy, bibułę, włóczkę itp. do wykonania elementów kosza lub wa-
rzyw.

• Dzieci planują pracę. Ustalają, jak będzie wyglądał koszyk – jakiego będzie koloru, wiel-

kości, kształtu. Wybierają warzywa, które ulepią. Dzielą się zadaniami.

132

Dzieci przygotowują stanowiska pracy, gromadzą podkładki, plastelinę, papier ko-
lorowy i inne materiały. Ugniatają plastelinę, aby dobrze formowało się z niej koszyk
i warzywa.

3. Zorganizowanie wystawy.

• Po ulepieniu koszyków z warzywami dzieci porządkują stanowiska pracy. Potem orga-

nizują wystawę. Oglądają wykonane prace, chwalą pomysłowość i staranność. Opowia-
dają, dlaczego wybrały warzywa, które ulepiły. Wyjaśniają, dlaczego powinno się je jeść.

4. Podsumowanie zajęć.

• Dzieci mówią, jak im się współpracowało z koleżanką/kolegą. Zwracają uwagę na czyn-

niki wpływające na dobrą współpracę – zaplanowanie pracy, podział zadań, wzajemną
pomoc.

EDUKACJA MUZYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy rytmami na podstawie piosenki Stragan

z warzywami

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Na poprzednich zajęciach układaliście rytmy z kasztanów i liści oraz wykonaliście taniec do
jesiennej muzyki.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi rytmizować słowa,
– śpiewa

piosenkę

Stragan z warzywami.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie śpiewać piosenkę Stragan z warzywami oraz układać
różne rytmy ze słów.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– przyjąć poprawną postawę podczas śpiewania,
– równo i prawidłowo powtarzać usłyszany rytm.

Pytanie kluczowe

• Jakie nazwy warzyw występują w piosence?

Środki dydaktyczne: płyta CD1, płyta DVD, karta pracy nr 4.

Przebieg zajęć

1. Spacer po straganie – ćwiczenie inhibicyjno-incytacyjne (pobudzająco-hamujące).

• Nauczyciel gra na bębenku ćwierćnuty. Dzieci chodzą swobodnie po sali (spacerują po

targowisku), na hasła słowne:
Hop! – zatrzymują się i rytmizują tekst klaskaniem: czosnek, burak, chrzany dwa w rytmie:

Hip! – zatrzymują się i rytmizują ten sam tekst tupaniem.

133

2. Warzywne rytmy – ćwiczenie rytmiczne.

• Dzieci siedzą w kole na podłodze lub na krzesełkach. Powtarzają za nauczycielem rytmi-

zacje słowne i gesty. Nauczyciel improwizuje jednotaktowe schematy rytmiczne w tak-
cie na 4 z wykorzystaniem ćwierćnut, ósemek i szesnastek. Każdej wartości i grupie ryt-
micznej przyporządkowane jest słowo (nazwa warzywa) i gest wykonywany rękami:
– ćwierćnuty – por – klaskanie,
– ósemki – marchew – uderzanie rękami o uda,
– szesnastki – kalarepa – kręcenie młynka rękami.

• Jako pierwsze należy realizować rytmy złożone z jednorodnych wartości:

por por por por

mar-chew mar-chew mar - chew mar - chew

ka-la-re-pa ka-la-re-pa ka-la-re-pa ka-la-re-pa

Następnie można wprowadzać różne rytmy, np.:

3. Zabawa w kole – ćwiczenie polirytmiczne*.

• Dzieci siedzą w kole na podłodze w siadzie skrzyżnym (lub na krzesełkach). Wykonują

cztery gesty w rytmie czterech ćwierćnut: dwa uderzenia o uda, dwa klaśnięcia. Rów-
nocześnie z gestami recytują kolejno po jednym wyrazie: marchew, seler, szpinak, por.
Każde dziecko może wypowiedzieć nazwę tylko jednego warzywa. To, na które wypad-
nie por, musi wstać, biegiem okrążyć siedzące dzieci i usiąść na swoim miejscu. Po czym
zabawa jest kontynuowana.

• Dzieci, które będą wypowiadać słowa, mogą mieć problem z realizacją ćwierćnut – to

trudne zadanie. Nie przeszkadza to jednak, bo cała grupa będzie utrzymywać puls.

4. Ćwiczenia oddechowe (DVD Ćwiczenia emisyjne).

• Należy zwrócić uwagę na prawidłową postawę podczas nauki śpiewu. Każde dziecko

wykonuje ćwiczenie oddechowe:
I. Wdech – kieruje wskazujący palec w stronę nosa. Wydech – wypuszcza powietrze
na

głosce

sssssss, a ręką zatacza półkole.

134

Ćwiczenie powtarzamy kilka razy, za każdym razem ze zmianą ręki.
II. Wypowiada

głoskę

p, a lewą dłonią skierowaną do dołu wykonuje ruch pulsujący.

Wypowiada

głoskę

k, a lewą dłonią skierowaną w górę wykonuje ruch pulsujący.

III. Wypowiada głoskę g, a prawą dłonią wykonuje ruch pulsujący na boki.
IV. Wykonuje młynek rękami i wypowiada głoskę rrrrrrrrr.

5. Nauka piosenki Stragan z warzywami (CD 1).

• Dzieci wysłuchują nagrania piosenki Stragan z warzywami.

słowa: R. Ragan

muzyka: M. Ziółkowska

I. Chociaż już zapadła noc,

II. Muszą dobrze wyspać się,

na straganie warzyw moc.

bo nadchodzi długi dzień.

W skrzyniach, w koszach smacznie śpią,

Teraz cicho, pusto tu,

w rzędach ułożone są:

jutro przyjdzie ludzi tłum!

Ref.: Fasola, cebula,

czosnek, burak, chrzany dwa!

pomidor i kalafior,

marchew, seler, szpinak, por!

• Rozmowa z dziećmi na temat piosenki.

Nauczyciel zadaje pytania:
– O czym była piosenka? (o warzywach)
– Czy słowa tej piosenki pojawiły się już na dzisiejszych zajęciach? (tak)
– Jakie warzywa występują w piosence? (fasola, czosnek, por).

• Nauka piosenki.

– Nauczyciel rytmizuje słowa zwrotek (po jednym wersie), dzieci powtarzają.
– Nauczyciel śpiewa kolejne wersy piosenki, dzieci powtarzają.
– Wspólne zaśpiewanie piosenki.
– Soliści (lub nauczyciel), śpiewają zwrotki piosenki, a pozostali – refren.

6. Wykonanie zadania w karcie pracy (karta pracy nr 4).

• Nauczyciel czyta dzieciom tekst z karty pracy:

Zaśpiewaj razem ze mną piosenkę Stragan z warzywami. Refren tej piosenki jest bardzo we-
soły.
Rozwiązywanie zadania z karty pracy.

135

7. Zabawa ruchowa do piosenki Stragan z warzywami (DVD).

• Nauczyciel mówi: Na zakończenie dzisiejszych zajęć jeszcze raz zaśpiewamy i zatańczymy

do piosenki Stragan z warzywami.

*Polirytmia (gr. polýs, ´liczny` i rhytmós ´rytm`) – stosowanie zróżnicowanych przebie-
gów rytmicznych w różnych głosach.
Ćwiczenia polirytmicze polegają na słuchaniu i wykonywaniu co najmniej dwóch róż-
nych tematów rytmicznych jednocześnie. Uczą więc polifonicznego słyszenia. Jedno-
czesne wykonywanie różnych czynności wyrabia koordynację ruchów, ich niezależność,
umiejętność szybkiego reagowania na bodźce słuchowe, a ponadto kształci podziel-
ność uwagi, koncentrację i samoopanowanie.

(Wikipedia; A. Dasiewicz-Tobiasz, A. Kępska, Rytmika w klasach I–III, WSiP, Warszawa 1981)

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

TEMAT ZAJĘĆ: Rysowanie w programie Paint z wykorzystaniem

poznanych narzędzi

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie ikony narzędzi programu Paint – Ołówek i Gumka. Umiecie rysować za pomocą narzę-
dzia Ołówek i poprawiać swój rysunek za pomocą narzędzia Gumka.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi włączyć i wyłączyć komputer,
– przyjmuje właściwą postawę podczas pracy przy komputerze,
– sprawnie posługuje się myszą,
– stosuje

metodę

złap, przesuń i upuść,

– stosuje narzędzia programu Paint – Ołówek i Gumka, Wypełnianie kolorem, wykorzystu-

je Pole koloru.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj samodzielnie narysujecie warzywa w programie Paint. Będziecie także doskonalić
swoje umiejętności posługiwania się myszą.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– narysować według wzoru i pokolorować rysunek za pomocą poznanych narzędzi pro-

gramu Paint.

Pytanie kluczowe

• W jaki sposób narysować warzywa w programie Paint według wzoru?

Środki dydaktyczne: Oto ja – zajęcia komputerowe klasa 1, płyta CD dla ucznia – zajęcia 6.,
sprzęt komputerowy w pracowni komputerowej, kosz, dowolne warzywa.

Uwaga! Nauczyciel powinien sprawdzić, czy kon-
tury rysowanych przez uczniów warzyw są za-
mknięte, to znaczy, że nie ma w nich żadnych luk.
Jeśli kolor wydostanie się przez lukę i zabarwi tło,
należy zastosować narzędzie Cofnij. Należy jednak
pamiętać, że za pomocą tej opcji można cofnąć tyl-
ko trzy ostatnie czynności wykonane w programie
Paint.

136

Przebieg zajęć

1. Sprawy organizacyjne.

Nauczyciel podaje cele zajęć oraz kryteria oceny.

2. Przypomnienie poznanych narzędzi programu Paint.

Nauczyciel pyta uczniów:

– Jakimi narzędziami programu Paint posługiwaliście się podczas zajęć

komputerowych? (poznane narzędzia: Ołówek, Gumka, Wypełnianie kolo-
rem)

– Do czego służą poszczególne narzędzia? (Za pomocą narzędzia Ołówek

można wykonać rysunek, dzięki narzędziu Wypełnianie kolorem moż-
na go pokolorować, a narzędzie Gumka służy do poprawiania pomyłek
i usuwania niepotrzebnych fragmentów rysunku).

Nauczyciel poleca uczniom otoczyć pętlami ikony poznanych narzędzi
programu Paint i napisać, ile ich jest (ćw. 1, s. 8).
Następnie wyjaśnia, w jaki sposób można rysować kolorowe linie za po-
mocą narzędzia Ołówek z wykorzystaniem Pola kolorów. Tłumaczy, jak
wybrać wielkość Gumki w odpowiednim polu znajdującym się w Przy-
borniku (s. 8).

3. Rozmowa na temat wartości odżywczych warzyw.

Uczniowie wymieniają swoje ulubione warzywa. Nauczyciel zwraca uwagę na zawar-
te w nich witaminy i związki mineralne. Wyjaśnia, że warzywa są zdrowe i pozytywnie
wpływają na organizm człowieka. Przypomina, że zbiory warzyw z ogródków odbywają
się jesienią.

4. Zabawa dydaktyczna Zgadnij, czego brakuje.

W koszu znajdują się różne, wcześniej przygotowane warzywa. Nauczyciel pokazuje je
kolejno, a uczniowie wymieniają ich nazwy. Wybrany uczeń odwraca się, a nauczyciel
chowa jedno z warzyw. Zadaniem ucznia jest odgadnąć, którego warzywa brakuje. Jeśli
to zadanie nie sprawia dzieciom trudności, nauczyciel może schować dwa lub trzy wa-
rzywa.

5. Kolorowanie rysunku.

Uczniowie oglądają w podręczniku rysunek przedstawiający warzywa i wymieniają ich
nazwy. Nauczyciel poleca odszukać w wyklejance obrazek przedstawiający koszyk i na-
kleić go na rysunku tak, aby w środku znalazły się warzywa. Potem uczniowie kolorują
rysunek (ćw. 2., s. 8). Nauczyciel poleca wymienić nazwy narzędzi, których należy użyć,
aby narysować warzywa w programie Paint (ćw. 3, s. 8).

6. Włączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela. Uruchomienie płyty CD. Wyko-

nanie znajdujących się na niej ćwiczeń.

Ćwiczenie a. Warzywa (Paint) – płyta CD, zajęcia 6.
Polecenie: Policz warzywa. Za pomocą narzędzia Ołówek napisz w okienku, ile ich jest.
Obok narysuj takie same warzywa i pokoloruj je według wzoru. Połącz dokładnie kontury
warzyw, aby nie było luk. Wykorzystaj Pole koloru oraz narzędzia: Ołówek, Gumka, Wypeł-
nianie kolorem.

137

Ćwiczenie b. Kosz z warzywami – płyta CD, zajęcia 6.
Polecenie: Umieść warzywa w koszu metodą złap, przesuń i upuść. Powiedz, jak one się na-
zywają. Wytrzyj gumką obrazki przedstawiające owoce. Podczas wycierania cały czas trzy-
maj wciśnięty lewy przycisk myszy.

Ćwiczenie c. Skaczące litery – płyta CD, zajęcia 6.
Polecenie: Złap wszystkie – małe i wielkie – litery l, L, klikając w nie lewym przyciskiem my-
szy.

Ćwiczenie d. Układanie wyrazów– płyta CD, zajęcia 6.
Polecenie: Powiedz, co znajduje się na obrazku. Umieść brakujące litery we właściwych
okienkach metodą złap, przesuń i upuść.

7. Zakończenie pracy z płytą. Wyłączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela.

8. Podsumowanie (próba odpowiedzi na pytanie kluczowe) i zakończenie zajęć.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

TEMAT ZAJĘĆ: Pokonywanie naturalnych przeszkód (zajęcia w te-

renie)

Cele nauczyciela. Uczeń:

– zwinnie i bezpiecznie pokonuje naturalne przeszkody,
– przeskakuje z odbicia obunóż nad niskimi przeszkodami,
– bezpiecznie pokonuje wyższe przeszkody,
– balansuje na pniach, kamieniach,
– szanuje środowisko przyrodnicze i jego mieszkańców.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się do wyjścia (luźny strój,

obuwie sportowe), zbiórka w szeregu.

2. Część wstępna – rozgrzewka, przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Zabawa ze śpiewem – Idzie zuch
Dzieci maszerują, śpiewają i wykonują odpowiednie ruchy.

Przygotował zuch dwie nogi,
do dalekiej ciężkiej drogi.
Noga lewa, noga prawa

– wystawiają do przodu nogę lewą, potem

nogę

prawą

to dla zucha jest zabawa.
Ref.: Idzie zuch, wicher dmucha

– maszerują do przodu, machają ramionami

na lewo i prawo

i do tyłu ciągnie zucha,

– chwytają osobę idącą przed nimi w pasie,

ciągną ją do tyłu

ale zuch się nie przejmuje

– znowu spokojnie maszerują

i do przodu maszeruje.

138

Przygotował zuch dwie ręce,

– pokazują ręce

tylko dwie, bo nie miał więcej.
Ręka lewa, ręka prawa

– dzieci wystawiają do przodu lewą i prawą rękę

to dla zucha jest zabawa.

(źródło s. 121)

Zrywanie owoców
Dzieci poruszają się po kole i naśladują ruchem zbieranie owoców z drzew. Nauczyciel
pyta: Jakie owoce można zbierać w sadzie o tej porze roku?
Zbieranie warzyw
Dzieci maszerują. W marszu schylają się i sięgają raz prawą, raz lewą ręką w dół, naśladu-
jąc wyrywanie warzyw z ziemi.
Uciekające myszki
Dzieci na czworakach naśladują biegnące myszy.
Jesienne wykopki
Dzieci udają, że trzymają motykę w wyprostowanych rękach. Wykonują skłony tułowia
i naśladują wykopywanie ziemniaków. Następnie naśladują wrzucanie ziemniaków do
kosza.

3. Część główna – kształtowanie skoczności, pokonywanie naturalnych przeszkód.

Uwaga! Należy sprawdzić teren pod względem bezpieczeństwa. Nauczyciel wraz
z dziećmi obchodzi miejsce do ćwiczeń, zwracając uwagę na znajdujące się tam
przeszkody (kamienie, pnie), sprawdza, czy są one stabilne.

• Wąż. Nauczyciel dzieli dzieci na kilkuosobowe zespoły. Każdy zespół tworzy węża,

chwytając się za ręce, i rozpoczyna bieg między drzewami.

• Przechodzenie po pniach, dużych, stabilnych kamieniach bez dotykania ziemi.
• Przeskakiwanie naturalnych przeszkód terenowych.
• Wyskoki z biegu i odbicia na małe wzniesienie.
• Rzuty do celu – szyszkami, żołędziami.
• Przejście na czworakach i w pozycji wyprostowanej po zwalonym pniu.
• Tor przeszkód (można zrobić zawody, gdy pozwolą na to warunki):

– start z pozycji leżącej i bieg 10 metrów w linii prostej,
– wyskok z odbicia na małe wzniesienie,
– oddanie trzech celnych rzutów do wyznaczonego punktu,
– przejście na czworakach po pniu lub po ziemi,
– bieg do mety, około 10 m, z pokonaniem naturalnej przeszkody (wyskok do gałęzi).

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Ćwiczenie oddechowe

Dzieci wdychają powietrze nosem, jednocześnie podnoszą ręce do góry i wyciągają się
w górę. Wydychają powietrze ustami i wykonują skłon.

• Ćwiczenie uspokajające

Dzieci zamykają oczy i starają się usłyszeć i rozpoznać dochodzące dźwięki (coś spadło
i uderzyło o ziemię, trzask gałęzi, śpiew ptaków).

• Zbiórka – omówienie zajęć

Pochwalenie tych, którzy przestrzegali zasad zachowania w terenie. Podkreślenie roli
zabaw na świeżym powietrzu.

139

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy oswajające z piłką

Cele nauczyciela. Uczeń:

– toczy piłkę zgodnie z poleceniami,
– rzuca piłką i ją chwyta,
– stosuje zasady bezpiecznej zabawy z piłką.

Przybory: piłki, taboret.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie przy-

gotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad bezpieczeństwa.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Zabawa ze śpiewem

• Nauczyciel dzieli dzieci na trzy zespoły o różnej liczbie osób, które tworzą trzy współ-

środkowe koła. Każde koło kręci się w inną stronę. Dzieci śpiewają piosenkę:
Patrzcie, patrzcie, jak wesoło trzy kółeczka krążą w koło,
trzy kółeczka krążą wraz, och, jakże to cieszy nas. (bis)
Podczas śpiewu koła przesuwają się w przeciwnych kierunkach. Po zatrzymaniu się
dzieci wykonują odpowiednie ruchy rąk i nóg do słów piosenki:
Rączki w górę wyciągamy, dookoła się obracamy,
lewą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz.
Prawą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz.

3. Ćwiczenia indywidualne z piłką.

• marsz – przekładanie piłki z ręki do ręki – z przodu, potem z tyłu,
• marsz – przekładanie piłki dookoła bioder w prawo, w lewo,
• lekki bieg – w jednej ręce piłka, drugą ręką wykonuje krążenie ramion, następnie zmia-

na rąk,

• lekki bieg – dziecko trzyma piłkę przed sobą na wysokości bioder i stara się ją dotknąć

kolanami, raz lewym, raz prawym,

• w pozycji stojącej podrzucanie piłki do góry raz prawą, raz lewą ręką i chwytanie obu-

rącz,

• siad prosty, nogi w rozkroku, toczenie piłki dookoła nóg i tułowia w jedną i drugą stronę,
• pozycja klęcząca – toczenie piłki w lewo i w prawo,
• rozkrok – toczenie piłki w prawo i w lewo.

4. Część główna – zabawy oswajające z piłką.

Piłka w tunelu
Nauczyciel dzieli dzieci na dwa lub więcej zespołów, które ustawiają się w rzędy. Dzieci
stają w szerokim rozkroku, dokładnie siebie „kryjąc”, jeden od drugiego na odległość
ramion. Pierwsze dziecko z każdego rzędu uderza w leżącą przed nim piłkę tak, aby
toczyła się przez tunel powstały z nóg wszystkich dzieci stojących w rzędzie. Toczącą się
piłkę dzieci popychają rękami, przyśpieszając jej dojście do ostatniego dziecka. Ten bie-
gnie z piłką na czoło, staje w rozkroku i jak najszybciej wtacza piłkę ponownie do tunelu.
W ten sposób piłka odbywa wielokrotnie drogę przez tunel, aż dojdzie do dziecka, które
rozpoczęło wyścig i obecnie jest na końcu rzędu. Wówczas podnosi piłkę do góry, woła-
jąc: Gotów!, a wszyscy z jego rzędu stają równo w pozycji prostej. Wygrywa rząd, którego
piłka szybciej odbędzie drogę.

140

Uwaga! Można zwiększać odległość między graczami, tym samym wydłużając tu-
nel. Za każdym razem „krycie” powinno być dokładne, a rozkrok jednakowy.

Wyścig piłek w siadzie
Nauczyciel dzieli dzieci na dwa (lub więcej) zespoły, które ustawiają się w rzędy i siadają
w siadzie płaskim rozkrocznym. Przed każdym pierwszym dzieckiem w rzędzie leży pił-
ka. Pierwsze dziecko zwraca się w prawą (lub lewą) stronę i podaje piłkę sąsiadowi z tyłu,
a ten podaje ją następnemu. W ten sposób piłka przedostaje się do ostatniego dziecka
w rzędzie, które wstaje i biegnie z nią na czoło rzędu. Tam siada i podaje piłkę ponownie.
Piłka wędruje więc wielokrotnie, aż pierwsze dziecko wróci na swoje miejsce. Wygrywa
rząd, którego piłka odbyła drogę najszybciej.
Odmiana II – przebieg podobny, tylko uczestnicy podają sobie piłkę nad głowami.
Podrywka toczona
Dzieci stają na obwodzie koła. Nauczyciel wyznacza (lub losuje) jedno dziecko, które
będzie podrywaczem. Podrywacz otrzymuje piłkę, idzie do środka koła i stara się prze-
toczyć ją poza jego obręb przez luki zauważone między dziećmi. Tymczasem stojący
w rozkroku na obwodzie koła przez szybkie łączenie nóg zamykają drogę piłce. Podry-
wacz może stosować różne zwody i niespodziane akcje. Na miejsce podrywacza idzie
ten, kto nie złączy nóg i piłka się wydostanie poza obręb koła.
Celowanie do dużej piłki
Dzieci ustawiają się dużym kołem, w środku którego znajduje się duży przedmiot, np.
taboret. Każde dziecko trzyma w ręce piłeczkę. Dzieci rzucają piłeczkami tak, by strącić
piłkę ustawioną na taborecie. Jedno z dzieci jest wartownikiem, który ustawia strącone
piłki. Gdy dzieci zbierają piłeczki, wartownik stara się chwycić jedną piłeczkę. Jeśli prze-
chwyci czyjąś piłkę, ustawia się na obwodzie koła, a dziecko bez piłki zostaje wartowni-
kiem.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Lampa, nos, podłoga
Wszystkie dzieci w leżeniu przodem na podłodze, na obwodzie koła, twarzą do środ-
ka lub w rozsypce. Na sygnał wykonują lekki skłon tułowia, ułożenie ramion w pozycji
skrzydełek. Utrzymując taką pozycję, dzieci muszą prawidłowo wskazywać przedmioty
lub części ciała wymieniane przez nauczyciela, Za niewykonanie zadania dziecko otrzy-
muje punkt ujemny. Zwycięży ten, kto otrzyma najmniej punktów ujemnych. Uroz-
maicenie stanowią wszelkie ruchy ramion, jak np.: wystukiwanie narzuconego przez
nauczyciela rytmu pięścią o podłogę, z boku przy barkach; tzw. lot samolotów krótko-
i długoskrzydłowych.
Marsz po obwodzie koła na zewnętrznych częściach stóp
Marsz. Zatrzymanie się i wykonywanie ćwiczeń:
– oddechowych ze skłonami,
– muchy łażą po suficie,
– koci

grzbiet.

Zbiórka
Omówienie zajęć. Pochwalenie tych, którzy przestrzegali zasad zachowania.

141

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy bieżne i skoczne

Cele nauczyciela. Uczeń:

– poprawnie wykonuje ćwiczenia,
– zna i stosuje obowiązujące zasady,
– prawidłowo reaguje na sygnały podczas zabawy.

Przybory: szarfy, lina, piłki palantowe lub woreczki, hula-hoop, krążki.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka, przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

3. Zabawa ze śpiewem – Ele-mele

Dzieci ustawione są w kole, trzymają linkę prawymi rękami. Stają w lekkim wykroku ze-
wnętrzną nogą, którą zaczynają posuwanie się do przodu. Maszerują szybko po obwo-
dzie koła, potem przechodzą w rytmiczny bieg.
Teraz szybko dużym kołem, wszyscy biegiem, wszyscy społem,
dalej w lewo dużym kołem, wszyscy biegiem, wszyscy społem.
Dzieci stopniowo zwalniają bieg i przechodzą do coraz wolniejszego marszu:
Wolniej, wolniej, już zwalniajcie, karuzelę zatrzymajcie.
Raz i dwa, raz i dwa, już się kończy nasza gra.
Raz i dwa, raz i dwa, już skończona nasza gra.
Na ostatnie słowo dzieci zwracają się podskokiem do środka koła, przysiadają i składają
linkę równo na ziemi.

Ćwiczenia indywidualne z szarfą.
Dzieci trzymają szarfy w ręku i swobodnie biegają w różnych kierunkach. Na polecenie
nauczyciela przekładają szarfy z ręki do ręki, z przodu, z tyłu, ruchem okrężnym wokół
siebie, a na zapowiedź: Figurki zatrzymują się w fantazyjnej pozycji.

Ćwiczenie rąk, nóg i tułowia:

– podrzuty i chwyty prawą i lewą ręką w marszu, w biegu,
– w staniu w rozkroku przekładanie szarfy między nogami,
– przeskoki przez leżące szarfy,
– leżenie tyłem – przenoszenie szarfy za głowę.

4. Część główna – zabawy bieżne i skoczne.

Nie marudź
Dzieci wchodzą do kół hula-hoop położonych na podłodze tak, że tworzą koło. Jedno
dziecko, oznaczone szarfą, pozostaje bez miejsca. Na dany sygnał wszyscy opuszczają
koła i biegają swobodnie. Na ponowny sygnał starają się szybko zająć jedno z miejsc.
Miejsca szuka też dziecko oznaczone szarfą. Ten, kto pozostanie bez miejsca, staje
w środku i w następnym biegu stara się zdobyć miejsce.
Uwaga! Miejsca można zajmować tylko na dany sygnał. Jeśli dzieci biegają blisko
swych kół, jakby czatując na moment, kiedy będą mogły je zająć, wówczas można

142

nieco przedłużyć bieg lub wyprowadzić dzieci poza obręb koła i dopiero wtedy
dać sygnał do powrotu.
Wyścig do piłki
Nauczyciel dzieli dzieci na dwa zespoły ustawione w szeregu na przemian (reprezentan-
ci obu szeregów).
Na dany znak dzieci biegną do oddalonej o 30–40 kroków mety, na której ułożone są
piłki palantowe w liczbie odpowiadającej liczbie połowy graczy. Każde dziecko stara się
zdobyć piłeczkę. Uzyskuje wtedy punkt. Wygrywa zespół, któremu udało się uzyskać
więcej punktów w jednym lub kilku przebiegach.

Czarodziej
Nauczyciel dzieli dzieci na 8–10-osobowe grupy i każdej przydziela czarodzieja. Każdy
zespół otrzymuje szarfy w jednym kolorze. Czarodziej goni swoją grupę, starając się ko-
goś schwytać. Dotknięty zostaje „zaczarowany” i musi stanąć w miejscu. Nie wolno mu
biegać dotąd, aż odczaruje go ktoś z jego grupy, jeszcze niezaczarowany. Czarodziej
stara się zaczarować wszystkich członków swej grupy. Wygrywa ten czarodziej, który
pierwszy wykona zadanie, albo w oznaczonym czasie zaczaruje największą liczbę dzieci.
Uwaga! Należy wyznaczyć każdej grupie część boiska, aby dzieci nie przeszkadza-
ły sobie wzajemnie. Na czarodziejów trzeba wyznaczyć silniejszych i szybszych
uczestników zabawy.

Piłka parzy
Dzieci biegają swobodnie po sali, prowadzący rzuca im pod nogi piłkę, która parzy. Dzie-
ci przeskakują ją w biegu.

Bieg sztafetowy z podskokami
Nauczyciel wyznacza dwie linie równoległe, odległe od siebie o 15 kroków. Następnie
dzieli dzieci na zespoły. Każdy zespół ustawia się w rzędzie tak, że jedna połowa stoi
naprzeciwko drugiej. Pierwsze dziecko z każdego rzędu dobiega małymi skokami obu-
nóż do pierwszego dziecka z naprzeciwka, uprawnia go do biegu przez dotknięcie jego
wyciągniętej dłoni, sam zaś udaje się na koniec. Wygrywa zespół, który szybciej i bez
błędu ukończy wyścig.
Uwaga! Za błąd należy przyjąć bieg zwykły, przedwczesny start lub bieg na jednej
nodze.

Przeprawa przez rzekę
Nauczyciel wykorzystuje linie równoległe z poprzedniego ćwiczenia. Między liniami
układa krążki lub rysuje małe koła w takiej odległości, aby można było przeskoczyć
z jednego krążka na drugi. Przeprawa odbywa się za pomocą przeskoków. Dzieci wyko-
nują zadanie indywidualnie.

5. Ćwiczenia kończące zajęcia.

Mruczek
Dzieci siedzą skrzyżnie lub leżą przodem, tworząc koło lub półkole, w środku którego
siedzi Mruczek.
Mruczek przywołuje do siebie na migi kogoś z koła. Wezwany podnosi się jak najciszej
i stara się bezszelestnie dojść do Mruczka. Ten, jak i pozostałe dzieci, pilnie śledzi ruchy
wezwanego. Jeżeli wezwanemu uda się dostać do Mruczka bez żadnego szmeru, wów-
czas zajmuje jego miejsce. W przeciwnym zostaje odesłany na miejsce i wzywany jest
ktoś inny.

143

Uwaga! By zabawa spełniła swą wychowawczą rolę, musi zostać przeprowadzona
konsekwentnie. Zarówno dzieci w kole, jak i wezwany oraz Mruczek muszą zacho-
wywać bezwzględną ciszę.

Marsz po obwodzie koła
Wspięcie na palcach, ręce do góry i wdech, następnie opuszczenie rąk i lekki skłon oraz
wydech.

Zbiórka
Omówienie zajęć. Pochwalenie tych, którzy przestrzegali zasad zachowania.

Notatki