psychologiczne reakcje na chorob

background image

PSYCHOLOGICZNE

PSYCHOLOGICZNE

PROBLEMY PACJENTA

PROBLEMY PACJENTA

background image

PRZYCZYNY ZMIAN STANU

PSYCHICZNEGO U OSÓB

CHORYCH

A. CZYNNIKI NALEŻĄCE DO OBRAZU

KLINICZNEGO CHOROBY

B. DOLEGLIWOŚCI I OGRANICZENIA

ZWIĄZANE Z CHOROBĄ

C. PSYCHOLOGICZNA OCENA I

INTERPRETACJA CHOROBY

background image

A. ZMIANY STANU PSYCHICZNEGO JAKO

CECHY OBRAZU KLINICZNEGO NIEKTÓRYCH

CHORÓB SOMATYCZNYCH

ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI

-

Przy niektórych chorobach zakaźnych (dur brzuszny, płatowe

zapalenie płuc, zimnica, zapalenie opon mózgowych), chorobach

trzustki, w zatruciach;

EGZOGENNE TYPY REAKCJI

(astenia prodromalna i schyłkowa: np.

drażliwość, przygnębienie, lęki, osłabienie, apatia, zaburzenia

pamięci i uwagi)

-

Reakcja na czynniki zewnątrzpochodne w stosunku do układu

nerwowego (bakteryjne, toksyczne, urazy mechaniczne)

OBJAWY RZEKOMONERWICOWE

(choroba wrzodowa,

nadciśnieniowa, przy tyreotoksykozie, w niedoczynności gruczołu

tarczycowego, w cisawicy)

STANY HIPOMANIAKALNE I PARANOIDALNE

(np. w chorobie Graves-

Basedowa)

INNE OBJAWY PSYCHOTYCZNE

(np. przy niedokrwistości Addisona –

Biermera)

ZMIANY ORGANICZNE W OBRĘBIE MÓZGOWIA W PRZEWLEKŁYCH

CHOROBACH ,

KTÓRYCH WYNIKIEM MOGĄ BYĆ CHARAKTEROPATIE I

INNE ZABURZENIA ZACHOWANIA ORAZ ZABURZENIA FUNKCJI

POZNAWCZYCH

(np. liczne przedłużające się stany śpiączkowe w

cukrzycy, gośćcowe zapalenie mózgu)

background image

C. ODDZIAŁYWANIE CHOROBY

NA STAN PSYCHICZNY

Zależy od wielu czynników:

- OBRAZ WŁASNEJ CHOROBY

- WŁAŚCIWOŚCI OSOBOWOŚCI
- SPOSOBY ZACHOWANIA W

SYTUACJACH TRUDNYCH

background image

REAKCJA NA CHOROBĘ

REAKCJA NA CHOROBĘ

1.

OCENA CIĘŻKOŚCI

2. ZNACZENIE CHOROBY DLA PACJENTA

3. REAKCJE EMOCJONALNE

4. SPOSOBY ZMAGANIA SIĘ Z CHOROBĄ

5. PSYCHOPATOLOGICZNE NASTĘPSTWA

CHOROBY

background image

1. OCENA CIĘŻKOŚCI

ZAPRZECZANIE

POMNIEJSZANIE

PRZYJĘCIE DIAGNOZY LEKARSKIEJ

WYOLBRZYMIENIE

background image

OCENA CIĘŻKOŚCI

- ZAPRZECZANIE

MECHANIZM OBRONNY:

MECHANIZM OBRONNY:

WYPARCIE I NIE PRZYJMOWANIE

WYPARCIE I NIE PRZYJMOWANIE

CZĘŚCI INFORMACJI

CZĘŚCI INFORMACJI

background image

OCENA CIĘŻKOŚCI

-POMNIEJSZANIE

MECHANIZM OBRONNY: RACJONALIZACJA

STOSOWANE NIEŚWIADOMIE W CELU
REDUKCJI LĘKU

ZAZWYCZAJ REAKCJA LUDZI POWAŻNIE
CHORYCH

CAŁKOWICIE NIEFRASOBLIWY STOSUNEK
DO CHOROBY MOŻE ŚWIADCZYĆ O
ZMIANACH ORGANICZNYCH

background image

OCENA CIĘŻKOŚCI - PRZYJĘCIE

OCENA CIĘŻKOŚCI - PRZYJĘCIE

DIAGNOZY LEKARSKIEJ

DIAGNOZY LEKARSKIEJ

AKCEPTACJA DIAGNOZY, CHORY ZDAJE SIĘ

AKCEPTACJA DIAGNOZY, CHORY ZDAJE SIĘ

NA OPINIĘ LEKARZA

NA OPINIĘ LEKARZA

CZASEM WYNIKA Z SILNEJ POTRZEBY

CZASEM WYNIKA Z SILNEJ POTRZEBY

OPARCIA SIĘ – SKRUPULATNE WYPEŁNIANIE

OPARCIA SIĘ – SKRUPULATNE WYPEŁNIANIE

ZALECEŃ SPRZYJA REDUKCJI LĘKU

ZALECEŃ SPRZYJA REDUKCJI LĘKU

MOŻE SPOWODOWAĆ PODDANIE SIĘ,

MOŻE SPOWODOWAĆ PODDANIE SIĘ,

REZYGNACJĘ

REZYGNACJĘ

background image

OCENA CIĘŻKOŚCI

-WYOLBRZYMIENIE

CZĘŚCIEJ MNIEJ POWAŻNE CHOROBY

NALEŻY PRÓBOWAĆ USTALIĆ
DLACZEGO PACJENT WYOLBRZYMIA
CHOROBĘ I CZY RZECZYWIŚCIE JĄ
WYOLBRZYMIA

background image

2. ZNACZENIE CHOROBY DLA

2. ZNACZENIE CHOROBY DLA

PACJENTA

PACJENTA

CHOROBA JAKO PRZESZKODA

CHOROBA JAKO STRATA

CHOROBA JAKO ULGA

CHOROBA JAKO KORZYŚĆ

CHOROBA JAKO WARTOŚĆ

background image

CHOROBA JAKO PRZESZKODA

CHOROBA JEST SPOSTRZEGANA JAKO
SYTUACJA TRUDNA „JAKO WYZWANIE
LUB WRÓG”

NASTAWIENIE MOŻE SPRZYJAĆ
DZIAŁANIU LEKARZA – „NALEŻY
WSPÓLNIE POKONAĆ CHOROBĘ”

MOŻE CZASEM OZNACZAĆ GOTOWOŚĆ
DO PODDANIA SIĘ

background image

CHOROBA JAKO STRATA

CHOROBA INTERPRETOWANA JAKO

NIEODWRACALNA STRATA LUB

USZKODZENIE

NALEŻY LICZYĆ SIĘ Z MOŻLIWOŚCIĄ

GŁĘBOKIEGO PRZYGNĘBIENIA, A

NAWET SAMOBÓJCZEJ REAKCJI

REZYGNACYJNEJ (INTERWENCJA

PSYCHOTERAPEUTYCZNA WSKAZANA)

background image

CHOROBA JAKO ULGA

CHOROBA PRZYNOSI
USPRAWIEDLIWIENIE WOBEC I
INNYCH I SIEBIE

PROWADZI DO UWOLNIENIA OD
OBOWIĄZKÓW, CIĄŻĄCEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI

MOŻE ZASPOKAJAĆ POTRZEBĘ
AKCEPTACJI PRZEZ ŚRODOWISKO

background image

CHOROBA JAKO KORZYŚĆ

CHOROBA PROWADZI DO ZASPOKOJENIA
POTRZEBY DOZNAWANIA OD INNYCH UCZUCIA,
DOWODÓW ZAINTERESOWANIA I TROSKI

OCENA TAKA MOŻE BYĆ PRZYCZYNĄ POGORSZENIA
STANU ZDROWIA GDY CHORY ZDROWIEJE

CHOROBA MOŻE TEŻ BUDZIĆ I NASILAĆ
MOTYWACJĘ DO ZYSKANIA KORZYŚCI
MATERIALNYCH W POSTACI ODSZKODOWANIA CZY
RENTY (NIE SPRZYJA TO POKONYWANIU CHOROBY)

background image

CHOROBA JAKO WARTOŚĆ

CIERPIENIE MOŻE KORZYSTNIE
CZŁOWIEKA ZMIENIĆ WYTWARZAJĄC
DYSTANS WOBEC SPRAW
PRZYZIEMNYCH, UKAZUJĄC
RZEZCZYWISTE WARTOŚCI I
SKŁANIAJĄC DO REWIZJI CELÓW
ŻYCIOWYCH, DOTYCZĄCYCH POSTAWY
WOBEC LUDZI I SWOJEGO
POSTĘPOWANIA

background image

3. REAKCJE EMOCJONALNE

3. REAKCJE EMOCJONALNE

STRACH

LĘK

GNIEW

PRZYGNĘBIENIE

NASTRÓJ WYRÓWNANY

NASTRÓJ PODWYŻSZONY

background image

STRACH

STRACH

CZĘSTO POPRZEDZA GO LUB PRZEPLATA
SIĘ Z NIM „EMOCJONALNY SZOK” – APATIA,
PUSTKA, ODRĘTWIENIE

PROWADZI DO CZUJNEGO OBSERWOWANIA
SIEBIE

BUDZI POTRZEBĘ OTRZYMANIA
ZAPEWNIENIA BUDZĄCEGO UFNOŚĆ,
ZMNIEJSZAJĄCEGO NIEPOKÓJ
(WYBIÓRCZOŚĆ W ODBIORZE INFORMACJ)

DĄŻENIE DO PRZYSTOSOWANIA SIĘ DO
CHOROBY

background image

LĘK

NIE STANOWI REAKCJI NA BEZPOŚREDNIE
ZAGROŻENIE, PACJENT CZĘSTO UWAŻA GO
ZA BEZPRZEDMIOTOWY

MOŻE BYĆ WYRAŻONY:

-

WPROST

-

POPRZEZ ŚLEDZENIE LOSÓW INNYCH
PACJENTÓW

-

TŁUMIONY POD POZOREM „KAMIENNEGO
SPOKOJU” I PRZEJAWIAJĄCY SIĘ PÓŹNIEJ W
GNIEWIE, AGRESJI

background image

LĘK I STRACH POTĘGUJĄ BÓL

BÓL MOŻE POWODOWAĆ WZMOŻENIE

NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO

ZMNIEJSZANIE LĘKU I NAPIĘCIA

(ODPOWIEDNIE INFORMOWANIE,

TECHNIKI RELAKSACYJNE) ZMNIEJSZA

WRAŻLIWOŚĆ NA BÓL A TAKŻE

ZMNIEJSZA „ZNUŻENIE” PACJENTA

background image

GNIEW

WYNIKA Z FRUSTRACJI WYNIKAJĄCEJ
Z NIEZASPOKOJONYCH PRZEZ
CHOROBĘ POTRZEB

MOŻE BYĆ SKIEROWANY NA LOS, NA
SIEBIE LUB NA INNYCH LUDZI

FRUSTRACJA MOŻE PROWADZIĆ DO
ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH

background image

PRZYGNĘBIENIE

W PRZYPADKU POWAŻNEJ CHOROBY JEST
REAKCJĄ FIZJOLOGICZNĄ, PRAWIDŁOWĄ Z
PUNKTU WIDZENIA NEGATYWNYCH SKUTKÓW
CHOROBY

LEKARZ POWINIEN UNIKNĄĆ:
- BŁĘDU POCHOPNEGO DOPATRYWANIA SIĘ

PATOLOGII W FIZJOLOGICZNYCH REAKCJACH
NA CHOROBĘ

-

BŁĘDU PRZEOCZENIA PATOLOGII

background image

NASTRÓJ WYRÓWNANY

ODWAŻNY SPOKÓJ (świadome
kontrolowanie zachowania, doświadczenie
radzeniu sobie z trudnościami)

RZECZYWISTY BRAK REAKCJI
EMOCJONALNEJ

POZORNY BRAK REAKCJI EMOCJONALNEJ
(tłumienie)

background image

NASTRÓJ PODWYŻSZONY

WYNIKA Z WŁAŚCIWOŚCI OSOBOWOŚCI
(pacjent pomniejsza cechy negatywne
choroby, życzeniowe zniekształcanie)

MOŻE BYĆ NASTĘPSTWEM ZASPOKOJONEJ
DZIĘKI CHOROBIE POTRZEBY

BYWA NASTĘPSTWEM ORGANICZNEGO
USZKODZENIA TKANKI MÓZGOWEJ

background image

4. SPOSOBY ZMAGANIA SIĘ Z

4. SPOSOBY ZMAGANIA SIĘ Z

CHOROBĄ

CHOROBĄ

WALKA

REZYGNACJA

PRZECIWSTAWIANIE SIĘ I ULEGANIE

background image

WALKA

WALKA

CHOROBA JAKO PRZESZKODA DO

POKONANIA

CZASEM PROWADZI DO ZBYTNIEGO

OBCIĄŻANIA CHOREGO NARZĄDU

CZĘŚCIEJ: SILNA MOTYWACJA DO POKONANIA

CHOROBY I SŁABOŃŚCI Z RACJONALNYM

PODPORZĄDKOWANIEM SIĘ ZALECENIOM

background image

REZYGNACJA

REZYGNACJA

REZYGNACJA WCZESNA (trwająca już od
wytworzenia sobie negatywnego obrazu
choroby)

STOPNIOWE WYCOFYWANIE SIĘ,
ZANIKANIE NADZIEI, PODDAWANIE SIĘ

background image

PRZECIWSTAWIANIE

PRZECIWSTAWIANIE

SIĘ I ULEGANIE

SIĘ I ULEGANIE

ZMAGANIE SIĘ Z CHOROBĄ Z OKRESAMI

ZMAGANIE SIĘ Z CHOROBĄ Z OKRESAMI

ZWĄTPIENIA BLISKIEGO REZYGNACJI (po

ZWĄTPIENIA BLISKIEGO REZYGNACJI (po

pojawieniu się nowych dolegliwości,

pojawieniu się nowych dolegliwości,

powikłań itp..)

powikłań itp..)

MOBILZUJĄCE ODDZIAŁYWANIA LEKARZA

MOBILZUJĄCE ODDZIAŁYWANIA LEKARZA

ORAZ POPRAWA SAMOPOCZUCIA ZNÓW

ORAZ POPRAWA SAMOPOCZUCIA ZNÓW

PROWADZI DO PONOWNEGO ZWIĘKSZENIA

PROWADZI DO PONOWNEGO ZWIĘKSZENIA

MOTYWACJI DO PRZEZWYCIĘŻENIA

MOTYWACJI DO PRZEZWYCIĘŻENIA

CHOROBY

CHOROBY

background image

5.

PSYCHOPATOLOGICZNE

NASTĘPSTWA CHOROBY

Zaburzenia nerwicowe

(często łączą

się z rzekomonerwicowymi)

Psychozy reaktywne

(depresje, stany

urojeniowe, epizodyczne zaburzenia

świadomości)

background image

Pomoc psychologiczna dla

pacjenta i rodziny

POMOC LEKARZA:

Pomoc w
nawiązaniu i
utrzymaniu
współdziałania z
lekarzem

POMOC

PROFESJONALNA:

Konsultacja
psychologiczna lub
psychoterapia

Grupy wsparcia dla
pacjentów i rodzin

Psychoedukacja na
temat choroby

background image

KONSULTACJA

PSYCHOLOGICZNA

Porada, forma pomocy polegająca na
omówieniu problemu

Odbywa się ono w formie jednego lub
kilku spotkań, których głównym
celem jest zidentyfikowanie
problemu i poszukiwanie wspólnie
sposobów najlepszego dla pacjenta
jego rozwiązania

background image

KRÓTKOTERMINOWA POMOC

PSYCHOLOGICZNA

Psycholog terapeuta niesie choremu
pomoc w radzeniu sobie ze stresem
spowodowanym chorobą, począwszy
od okresu podejrzenia choroby,
poprzez stres związany z badaniami
diagnostycznymi i potwierdzeniem
choroby oraz wynikąjacy z pobytu w
szpitalu

.

background image

PSYCHOTERAPIA

Do osób odczuwających niewspółmierny
do sytuacji
lęk, objawy depresyjne,
nerwice, stany psychotyczne oraz
przeżywających trudności w relacji z
drugim człowiekiem

Czas trwania: od kilku miesięcy do kilku
lat

Może być indywidualna lub grupowa
(prowadzi psychoterapeuta lub psycholog)

background image

GRUPA WSPARCIA

Członkowie grupy świadczą sobie różnego rodzaju pomoc

i nie jest to pomoc materialna. Zrzeszają się zazwyczaj ze

względu na jakąś wspólną, obciążającą psychicznie cechę

Grupy mogą się odbywać w obecności psychologa lub

bez jego obecności

Mają najczęściej charakter otwarty

Pomoc może przyjmować formę dostarczania

pożytecznych informacji, relacjonowania własnych

doświadczeń związanych z danym problemem, słuchania

i akceptacji doświadczeń innych, empatycznego

zrozumienia i nawiązania kontaktów społecznych z

osobami o podobnych doświadczeniach

background image

PSYCHOEDUKACJA

Polega na edukowaniu pacjentów i ich rodzin

z zakresu wiedzy o chorobie i jej leczenia

Prowadzona jest zazwyczaj w formie spotkań

grupowych 

Służy poprawie współpracy lekarz – pacjent,

bardziej świadomemu uczestnictwu w procesie

leczenia, redukcji obaw

Ważne jest tu, aby to sami pacjenci decydowali

się na uczestnictwo w zajęciach, bowiem wtedy

są świadomi tego, że dowiedzą się szczegółów na

temat swojej choroby

background image

POMOC LEKARZA DLA

PACJENTA

Nie popełnianie błędów w postępowaniu wobec

pacjenta, przede wszystkim błędów jastrogennych

Usunięcie czynników stwarzających niepotrzebny

dystans między lekarzem a pacjentem (okazywanie

mu szacunku, serdeczności)

Dostarczanie pacjentowi, w sposób umiejętny i

rozważny informacji dotyczących stanu jego zdrowia,

postępowania diagnostycznego i leczniczego

Dążenie do zrozumienia potrzeb pacjenta

Pogłębianie umiejętności właściwego działania w

interakcji lekarz-pacjent (treningi interpersonalne,

podyplomowe szkolenia w zakresie psychoterapii,

szkolenia z zakresu psychologii lekarskiej)

background image

RODZINA PACJENTA

Rodzina jest dla lekarza źródłem
wielu informacji dotyczących
pacjenta

Może mieć istotny wpływ na przebieg
choroby

background image

Udzielane rodzinie informacje o chorobie powinny
być jasne, a ich rodzaj i rozległość uwzględniające
oczekiwania rodziny

Informacje muszą być prawdziwe, lekarz nie może
kłamać

Informowanie powinno przebiegać jako proces

Rodzina często przeżywa niepokój, bezradność,
poczucie winy – lekarz powinien okazać spokój i
życzliwość

Lekarz nie powinien okazywać niepokoju

background image

NIEWŁAŚCIWE POSTAWY RODZINY

Rodzina przejawiająca skłonność do

nadmiernej aktywności” :

należy jasno

wyjaśnić potrzebę jednolitego

postępowania leczniczego, które skupia w

swych rękach lekarz

W przypadku „władczej opiekuńczości”

– gdy rodzina traktuje pacjenta jak

dziecko:

lekarz powinien wyjaśnić

rodzinie , że najważniejszą osobą jest

pacjent; powinien też podkreślać swój

szacunek do pacjenta

background image

Sytuacja „obcego w rodzinie”, gdy

dochodzi do skrajnego a nieuzasadnionego

izolowania się od chorego w obawie przed

zarażeniem:

lekarz powinien porozmawiać i

udzielić wiedzy rodzinie

Sytuacja gdy rodzina nie stosuje się do

zaleceń z powodu ich uciążliwości:

należy

obszernie wyjaśnić rodzinie potrzebę

wprowadzenia zmian i dążyć do

pozyskania rodziny dla zaleceń

background image

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
psychologiczna reakcja na katastrofy
CHARAKTERYSTYKA TYPÓW REAKCJI NA CHOROBĘ, Pedagogika opiekuńcza i resocjalizacyjna
Reakcja na chorobę nowotworową
drukTypy reakcji na chorobę nowotworową
psychologiczna reakcja na katastrofy
CZLOWIEK I CHOROBA – PODSTAWOWE REAKCJE NA
Reakcja otoczenia na chorobe poprawione
Cztery etapy reakcji na utrate pracy, STUDIA, na studia, psychologia społeczna
Psychologiczne uwarunkowania podatnosci na choroby1, Medycyna psychosomatyczna, Medycyna psychosomat
CZLOWIEK I CHOROBA – PODSTAWOWE REAKCJE NA
Opor jako reakcja na wplyw spoleczny
Pogranicza psychiatrii rozdz 11 OSTRE REAKCJE NA STRES
PSYCHOLOGIA W DZIAŁANIACH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA
Księga o Sczęściu, ! PSYCHOLOGIA PSYCHIATRIA, 0 0 NA DOBRY POCZĄTEK, 0 samorozwoj
testy na chorobÄ™
SPOSOBY REAKCJI NA KONFLIKT
Aminokwasy - REAKCJE NA WYKRYWANIE, Biochemia, Biochemia, aminokwasy
Reakcje na zmiany w organizacji (22 strony) 73EHGSZEPNSNKOIRPV5LPM2HFGGG5KRPSOVDD6A

więcej podobnych podstron