Prawo cywilne

Firma

dr hab. Paweł Podrecki

Modele regulacji prawnej oznaczeń



OZNACZENIA w obrocie prawnym



Przedsiębiorca - firma (art.43

2-10

k.c)



Przedsiębiorstwo – nazwa (art.55

1

k.c./art.5

uznk)



Towar lub usługa - znak towarowy (PWP)



s

prawa “Ariel”

(wyrok SN 26.03.2003 r. III CKN 777/00,

OSNC2003,3/40)

Modele regulacji prawnej oznaczeń

Przedsiębiorca - Accor Polska sp. z o.o.

Przedsiębiorstwa: IBIS, NOVOTEL,

MERCURE

SOFITEL

Znaki towarowe:

Firma – pojęcie



Firma

oznaczenie

podmiotowe

indywidualizujące przedsiębiorcę w obrocie
prawnym



Przedsiębiorca działą pod firmą – Art.43

2

par.1 k.c.



Przedsiębiorca (Art.43

1

k.c.) - os.fizyczna, os.prawna

i j.org, o której mowa w art.33

1

par.1, prowadząca we

własnym imieniu działalność gospodarczą lub
zawodową



Przedsiębiorca – inne definicje: w art. 2 ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji / art.4 ust.1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów

Zasady prawa firmowego



Jawności



Niezbywalności



Jedności



Wyłączności



Ciągłości



Prawdziwości

Zasady prawa firmowego



Zasada jawności firmy

– Art.43

2

par.2 k.c.



Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze
chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej



Prawo do firmy powstaje z chwilą wpisu do rejestru –
wpis ma charakter kontytutywny (Krajowy Rejestr
Sądowy);



zgłoszenie do ewidencji ma deklaratoryjny charakter
(Centralna Informacja o Działalności Gospodarczej)

Zasady prawa firmowego



Zasada niezbywalności firmy

– Art. 43

9

k.c.



Firma nie może być zbyta



Przedsiębiorca

może

upoważnić

innego

przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy, jeżeli nie
wprowadza to w błąd



Zasada jedności firmy

– Art.43

6

k.c.



Przedsiębiorca może obrać tylko jedną firmę

Zasady prawa firmowego



Zasada wyłączności firmy

– Art.43

3

par.1 k.c.



Każda

nowa

firma

powinna

odróżniać

się

dostatecznie

od

firm

innych

przedsiębiorców

prowadzących działalność na tym samym rynku



Zasada ciągłości firmy

– Art.43

8

k.c.



Zmiany kapitałowe nie wpływają na brzmienie firmy

Zasady prawa firmowego



Zasada prawdziwości firmy -

Art.43

3

par.2



Firma nie może wprowadzać w błąd,
w szczególności co do:



osoby przedsiębiorcy



przedmiotu działalności przedsiębiorcy (np.Fabryka
Leków)



miejsca działalności



źródeł zaopatrzenia

Budowa firmy



Korpus – brzmienie słowne

„ORLEN”; „LOT” „Johnson & Johnson”;



Dodatki

“spółka jawna”; „spółdzielnia”; „spółka

akcyjna”



Skróty

– Art. 43

5

par.4 k.c.



Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy
„Sp. z o.o.”; „S.A” ale nie firmą skróconą np. „J&J”

Budowa firmy



Polskie Linie Lotnicze LOT Spółka Akcyjna



Johnson&Johnson Poland Spółka z o.o.

Budowa firmy



Dodatki

służą ujawnieniu formy prawnej



Dodatek „w organizacji” (art.160 i 305
k.s.h.)



Dodatek „w likwidacji” (art.275 i 461 K.s.h.)



Dodatek „dawniej” (art.554 k.s.h.)



Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi
nie umieszczają dodatków



Nazwa osoby prawnej, która brzmi w języku
obcym powinna odpowiadać firmie w takim
brzmieniu

Modele regulalcji



Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko



Nie wyklucza to włączenia do firmy
pseudonimu lub określeń wskazujących na
przedmiot

działalności

przedsiębiorcy,

miejsce

jej

prowadzenia

oraz

innych

określeń dowolnie obranych



Minimalne elementy korpusu



Nazwisko lub firma przynajmniej jednego wspólnika
w Sp.J.



Nazwisko przynajmniej jednego partnera spółki
partnerskiej



Przynajmniej nazwisko lub firma jednego
komplementariusza spółki komandytowej lub
komandytowo-akcyjnej.

Modele regulalcji



Firmą osoby prawnej jest jej nazwa



Art.43

5

par.1 k.c.: “Firma zawiera określenie

formy prawnej osoby prawnej, które może
być podane w skrócie, a ponadto może
wskazywać na przedmiot działalności,
siedzibę tej osoby oraz inne określenia
dowolnie obrane”

np:

„Zakłady Spirytusowe Polmos – Łańcut S.A.”

Modele regulalcji



Firma oddziału



Art.43

6

k.c.: “Firma osoby prawnej zawiera

pełną nazwę tej osoby oraz określenie
“oddział” ze wskazaniem miejscowości, w
której oddział ma siedzibę”

np:
„BP EUROPA SE
Oddział w Polsce - Kraków”

Rodzaje firm



Pierwotne i pochodne



Proste i złożone



geograficzne Żywiec, Tymbark, Kotlin



rzeczowe Telekomunikacja, Kabel,



fantazyjne Wirtualna Polska, Alpinus,
Pożegnanie

z Afryką, Cotton Club



inne Adidas, Mont Blanc, FIAT,
BMW

Rodzaje firm



Osobowe

(nazwiska wspólników;

założycieli)



E.Wedel; Siemens; Heineken;
W.KRUK

Art.43

5

par.3 k.c.: “Firma osoby prawnej może

zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej,
jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z
powstaniem

lub

działalnością

przedsiębiorcy.

Umieszczenie w firmie nazwiska lub pseudonimu
osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a
w razie jej śmierci – zgody małżonka i dzieci.

Rodzaje firm

Ochrona prawa do firmy – charakter prawny



Prawo do firmy jest

prawem podmiotowym,

bezwzględnym, skutecznym erga omnes



Relacja art.43

10

k.c. do art.23 k.c. i uznk



naruszenie interesów majątkowych
przedsiębiorcy (naruszenie renomy, funkcji
reklamowej)



Ochrona w postępowaniu nieprocesowym
przed Sądem Rejestrowym (art.7 ustawy o
KRS)



Ochrona w postępowaniu procesowym przed
Sądem Okręgowym (art.17 k.p.c.)

Ochrona prawa do firmy



Ochrona prawa do firmy ma charakter

obiektywny,

jest niezależna od winy;



Zasada

domniemania bezprawności działań

zagrażających lub naruszających prawo;



Ciążar dowodu

braku bezprawności

spoczywa na osobie, której zarzucono
naruszenie;



Zachowanie

nie jest bezprawne,

jeżeli ma

swoje oparcie w ustawie, czynności prawnej
lub decyzji właściwego organu.

Ochrona prawa do firmy



Art.43

10

K.c

.: Przedsiębiorca, którego prawo

do

firmy

zostało

zagrożone

cudzym

działaniem, może żądać zaniechania tego
działania, chyba że nie jest ono bezprawne.



W razie dokonanego naruszenia może on także żądać:

– usunięcia jego skutków;
– złożenia oświadczenia lub oświadczeń w

odpowiedniej treści i formie;
– naprawienia na zasadach ogólnych szkody

majątkowej
– wydania korzyści przez osobę, która dopuściła się

naruszenia

Dziękuję za uwagę

dr hab. Paweł Podrecki