AKCJE

jako

kierunek

inwestowan

ia

Prof. dr hab. Irena Jędrzejczyk

Zakład Prawa i Finansów

Wydział Nauk Ekonomicznych

SGGW Warszawa

WYKŁAD 5.12.2009

Terminowi „akcja”, używanemu czy to w przepisach, czy to w

doktrynie, przypisywane są różne znaczenia. Zwykle wyróżnia się trzy
znaczenia tego terminu i – w konsekwencji – pojęcia akcji. Zatem
„akcja” oznacza:

1. część kapitału zakładowego spółki, ściślej ułamek kapitału,
wynikający z podziału wysokości spółki przez ilość wyemitowanych
przez spółkę akcji

2. ogół praw (niekiedy także obowiązków) akcjonariusza w stosunku do
spółki, przy czym oznacza no jednocześnie uczestnictwo akcjonariusza
w spółce

3. papier wartościowy, czyli dokument wystawiony przez spółkę,
ucieleśniający prawo podmiotowe akcjonariusza

Znaczenie terminu „akcja”

W języku potocznym, a także w doktrynie, terminu

„akcja” używa się dla określenia papieru wartościowego.

 

Miedzy trzema znaczeniami terminu „akcja” zachodzą

istotne związki wyrażające się m.in.

- w określeniu chwili powstawania prawa podmiotowego,

- chwili powstania papieru wartościowego,

- uregulowaniu zagadnienia możliwości rozporządzania prawem
czy jego unicestwienia.

Pojęcia te bywają zatem ze sobą utożsamiane i

niejednokrotnie terminu „akcja” używa się więcej niż w jednym
znaczeniu.

Jedną z podstawowych cech papierów wartościowych jest
związana z nimi zasada legitymacji formalnej. Przez legitymację
formalną rozumie się zwykle ustawowo określony sposób
wykazywania posługującego danemu podmiotowi uprawnienia.
Opiera się ona na domniemaniu, że posiadać dokumentu jest
uprawniony

materialnie,

czyli

jest

podmiotem

prawa

inkorporowanego w dokumencie i może nimi rozporządzać.

W ramach klasyfikacji papierów wartościowych ze względu

na funkcje prawne, akcje zaliczane są do papierów inkorporujących
tzw. prawa udziałowe. Można zatem określić także w ten sposób, że
akcja jest prawem podmiotowym, w skład którego wchodzi „wiązka”
różnych uprawnień.

Akcja jako papier wartościowy

Akcja jest tzw. deklaratywnym papierem wartościowym, gdyż

dla powstania prawa podmiotowego akcjonariusza – a także
wykonywania niektórych przynajmniej praw udziałowych – nie jest
niezbędne ani wystawienie, ani wydanie dokumentu akcyjnego. Innymi
słowy, dokument akcyjny może być wydany określonej osobie, dlatego
że jest ona już uprawniona z prawa podmiotowego, które ucieleśnione
zostanie w dokumencie jest już akcjonariuszem).

 

Akcja jako papier wartościowy powstaje nie z chwilą

sporządzenia przez spółkę dokumentu, tylko z chwilą wydania jej – na
podstawie umowy – do rąk akcjonariusza. Do powstania papieru
wartościowego konieczne jest wystąpienie zdarzenia powodującego
powstanie akcji – prawa podmiotowego, inkorporowanie tego prawa w
dokumencie oraz wydanie tego dokumentu do rak akcjonariusza.

Prawo polskie kształtuje akcje przede wszystkim przez

przepisy
KSH – Kodeks Spółek Handlowych dotyczące spółki akcyjnej, a także
spółki komandytowo-akcyjnej, bo i ta może emitować akcje.

Doniosłe znaczenie maja również przepisy zawarte w

PrPapW – Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi,
regulujące obrót pierwotny i wtórny papierami wartościowymi
emitowanymi w serii, w tym akcjami, przez co rozumie się
proponowanie nabycia lub nabywania tych papierów, przy
wykorzystaniu środków masowego przekazu albo w inny sposób.

W obrocie regulowanym przepisami PrPapW akcje występują

w postaci „zdematerializowanej”, nie są zatem ucieleśnione w
dokumentach.

Reżim prawny akcji jako papier wartościowych

Forma dokumentu akcji

Przepisy KSH nie regulują formy, w jakiej powinien być

sporządzany dokument akcji. Kwestia ta pozostawiona zatem została
uznaniu spółki emitującej akcje. W normalnym toku rzeczy, decyzje co
do formy dokumentu akcji podejmuje zarząd, chyba że statut zawiera
w tym względzie odmienne rozwiązania, czy to przyznając w tym
zakresie kompetencję innemu organowi, czy to wprost określając
formę dokumentu.

Dokument akcji. Forma i treść.

„dematerializowa

ne”

„zdematerializowane”

formy akcji

w formie tradycyjnych
dokumentów

wystawionych

w

dowolnej

formie

–

występuje

konieczność

umieszczenia

na

dokumencie

oryginalnej

pieczęci

spółki

oraz

podpisów

członków

zarządu,

brak

któregoś

z

tych

elementów na

dokumencie akcji

powoduje jego nieważność

Papierowy dokument akcji zwany
jest

popularnie

„płaszczem”.

Dokument ten może być sporządzany
na dowolnym nośniku i dowolna
techniką. Do dokumentu akcji mogą
być dołączone kupony dywidendowe
(na podstawie których wypłacane są
dywidendy),

a

także

talon

umożliwiający wymianę dokumentu na
nowy

w

przypadku

wyczerpania

kuponów dywidendowych.

-         czyli nie przybierające
postaci dokumentu

Akcje te nie maja formy

dokumentu i wyrażają się w formie
zapisu

w

pamięci

centralnego

komputera

Krajowego

Depozytu

Papierów Wartościowych, a także na
rachunkach papierów wartościowych,
prowadzanych dla uprawnionych z tych
akcji.

„Dematerializacja”

akcji

nie

pozbawia

jej

statusu

papieru

wartościowego.

Wymagalna treść dokumentu akcji określa przepis art. 328 § 1

KSH. Jednak treść dokumentu akcji powinna być nieco bogatsza niż
wymagania w art. 339 KH. Tak więc dokument akcji powinien zawierać
następujące elementy i dane:

Treść dokumentu akcji.

•nazwa dokumentu („akcja”)
• firma, siedziba oraz adres spółki
• oznaczenie sądu rejestrowego i
numeru, pod którym spółka wpisana
jest do rejestru sądowego

• data zarejestrowania spółki
• data „wystawienia akcji”
(wystawienia dokumentu akcji, a nie
data emisji akcji)

• wartość nominalna, seria i numer,
rodzaj danej akcji i uprawnienia
szczególne z akcji, postanowienia
statutu o związanych z akcją
obowiązkach wobec spółki

• wysokość „wpłaty” w przypadku akcji
imiennych, co odnosi się także do akcji
wydanych w zamian za wkłady
niepieniężne

• ograniczenia co do każdej postaci
„rozporządzania akcją”

Dokument akcji nie zawierający danych, o których mowa w art.

328 § 1 pkt 1, 2 i 4 KSH, albo też zawierający dane niezgodne z
rzeczywistością, względnie nie opatrzony pieczęcią spółki lub podpisami
zarządu jest nieważny.

Wartość akcji

Wartość nominalna :

 wartość tę wyraża się zawsze w złotych (niezależnie od tego,
jakiego rodzaju wkłady wnoszone są przez akcjonariuszy na
pokrycie akcji)

 nie może być ona mniejsza niż 1zł

 wszystkie akcje emitowane przez dana spółkę muszą posiadać
jednakową wartość nominalną (wartość ta może ulegać
podwyższeniu względnie obniżeniu, ale nie zawsze z zachowaniem
wymogów odnoszących się, odpowiednio, do podwyższenia albo
obniżenia kapitału zakładowego)

nominalna

emisyjna

rynkowa

Wartość emisyjna :

 jest to należna spółce „cena”, za którą akcje są obejmowane przez
akcjonariuszy w ramach tzw. obrotu pierwotnego

 z reguły wartość nominalna akcji = cena emisyjna akcji (w
przypadku pierwszej emisji akcji)

 natomiast w przypadku następnych emisji akcji (podwyższenia
kapitału przez spółkę już działającą na rynku) cena emisyjna >
wartości nominalnej akcji, gdyż wartość spółki, przypadająca na
jedną akcję, przewyższa z reguły wartość nominalną akcji

Wartość rynkowa:

 cena, za jaka akcję można zbyć w tzw. obrocie wtórnym

 cena, po której można sprzedać akcje na giełdzie

 zależy od korzyści, jaką akcja przynosi posiadaczowi, głównie od
dywidendy

 kształtuje się na giełdzie, a jej cena giełdowa nazywa się kursem

 koszt uplasowania emitowanych akcji w publicznym obrocie
 koszt związane z publiczną emisją akcji są rekompensowane
poprzez:

• bezpłatną reklamę w mediach, które przedstawiają spółki
dopuszczone
do publicznego obrotu,

• łatwość pozyskania nowych inwestorów,
• uzyskanie statusu „bezpiecznej” spółki po badaniu kondycji
finansowej dokonanej przez Komisję Nadzoru Finansowego

Koszty związane z emisja akcji.

Zalety emisji akcji:

 długoterminowy charakter kapitału (brak określonego terminu
wymagalności)
 korzyści z kontroli nad spółką:

• kontrola nad decyzjami strategicznymi, dotyczącymi
kierunków przyszłego rozwoju spółki,

• kontrola decyzji związanych z polityką dywidendy (decyzje
te w pośredni sposób oddziałują na koszt kapitału własnego
spółki

Wady emisji akcji:

 zmniejszenie wpływu dotychczasowych właścicieli na spółkę.
 zmniejszenie udziału w zyskach dotychczasowych właścicieli.
 najwyższy koszt kapitału spośród wszystkich składników struktury
finansow. przedsiębiorstwa.
 stosunkowo długi czas oczekiwania na środki z emisji akcji.
 w przypadku publicznej emisji udziałów konieczność sporządzenia
prospektu emisyjnego

Rodzaje akcji

Akcja jako papier wartościowy, a także rozumiana jako prawo
podmiotowe, może występować w różnych postaciach. Istnieją
zatem różne rodzaje akcji.

Kodeks spółek handlowych rozróżnia następujące akcje:

 imienne i na okaziciela
 aportowe i gotówkowe
 zwykłe i uprzywilejowane

Rodzaje akcji

 akcje imienne - akcje z których uprawnienia przysługują osobie
(fizycznej lub prawnej) wskazanej w dokumencie akcji. Cechą
charakterystyczną akcji imiennych jest to, że akcje te związane są z
konkretną osobą wymienioną w dokumencie akcji z imienia i
nazwiska (w przypadku osób fizycznych) bądź nazwy firmy (w
przypadku osób prawnych)

Dochodzenie praw ucieleśnionych w akcji imiennej wymaga, oprócz
okazania dokumentu akcji, wykazania przez posiadacza tego
dokumentu, że jest on osobą wymienioną w jego treści i że
rzeczywiście jemu przysługuje inkorporowane w dokumencie
prawo.

Uprawnieni z akcji imiennych wpisywani są do księgi

akcji imiennych i świadectw tymczasowych(księga akcyjna),
prowadzonej przez spółkę. Księga akcyjna jest wewnętrznym
dokumentem spółki, dostępnym tylko dla członków organów
spółki i akcjonariuszy (uprawnionych zarówno z akcji imiennych
jak i z akcji na okaziciela).
Ujawnia się w niej:

 akcjonariuszy posiadających akcje imienne wraz z ich
adresem

(siedzibą)

 wysokość dokonanych wpłat na akcje
 wpisy o przeniesieniu akcji na inną osobę wraz z datą
wpisu
 ustanowienie na akcji ograniczonego prawa rzeczowego
(zastawu lub użytkowania)

Rodzaje akcji

Rodzaje akcji

 akcje na okaziciela - akcje, z których uprawnionym jest każda
osoba będąca w posiadaniu dokumentu akcji.

W przeciwieństwie do akcji imiennych

nie są związane z konkretną osobą, a dane osobowe akcjonariusza
nie są uwidocznione na dokumencie akcji.

Dokument akcji na okaziciela, legitymuje osobę, która jest

jego posiadaczem. Osoba ta jest legitymowana do wykonywania
wszystkich praw udziałowych(z wyjątkiem uczestnictwa w walnym
zgromadzeniu), za okazaniem dokumentu akcji.

Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane

przed pełną wpłatą. Spółka na dowód posiadania akcji i
dokonywanych na nie wpłat wydaje imienne świadectwa
tymczasowe, które wymagają wpisu do księgi akcyjnej.

Rodzaje akcji

 akcje aportowe - akcje pokryte wkładem niepieniężnym.
Przedmiotem aportu nie może być prawo niezbywalne lub
świadczenie pracy albo usług, zasad pokrycia akcji, czasowego
ograniczenia obrotu oraz odpowiedzialności akcjonariuszy
wnoszących wkład niepieniężny z tytułu wad.

Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być

pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po
zarejestrowaniu spółki. Jeżeli cena po której obejmowane są akcje
jest wyższa od wartości nominalnej, cała nadwyżka powinna być
opłacona przed zarejestrowaniem spółki.

Rodzaje akcji

 akcje gotówkowe - akcje pokryte w formie pieniężnej.
Wymagają one pokrycia co najmniej w jednej czwartej ich
wartości nominalnej przed rejestracją spółki albo podwyższenia
kapitału.

Jeżeli cena, po jakiej obejmowane są akcje jest wyższa od
wartości nominalnej, cała nadwyżka powinna być uiszczona
przed rejestracją.

Wpłaty na akcje dokonywane są bezpośrednio lub za
pośrednictwem domu maklerskiego, na rachunek spółki
prowadzony przez bank.

Rodzaje akcji

 akcje zwykłe - akcje, którym przysługują “standardowe”
uprawnienia, przewidziane przepisami KSH. Jeżeli statut spółki nie
przyznaje niektórym akcjom szczególnych uprawnień, to wszystkie
akcje spółki są akcjami zwykłymi.

Akcjonariusze, uprawnieni z akcji zwykłych, mają taki zakres praw
w spółce – jeżeli nie występują w niej akcje uprzywilejowane – jaki
wynika z proporcji udziału wartości nominalnej ich akcji w kapitale
zakładowym.

Akcje zwykłe upoważniają ich posiadacza do na w sprawach
wyboru , kierunków rozwoju oraz do udziału w wypracowanych
przez spółkę zyskach proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji.

 akcje uprzywilejowane – są akcjami imiennymi. Akcje, które
przyznają uprawnionym – z mocy postanowień statutu – szerszy
zakres uprawnień niż wynikający z modelu kodeksowego, a
przysługujący akcjom zwykłym. Spółka może wydawać akcje o
szczególnych uprawnieniach, które powinny być w statucie
określone.
Wedle przepisów KSH, można wyraźnie wyróżnić dwa rodzaje
przywilejów, jakie przysługiwać mogą akcjonariuszom:

a) przyznanie szczególnych uprawnień konkretnemu
akcjonariuszowi, związanych z jego osobą. W tym przypadku
zbycie akcji nie powoduje przejścia uprawnień osobistych na
nabywcę.

b) szczególne korzyści, polegać mogą na uprzywilejowaniu
akcji. W tym przypadku, szczególne korzyści związane z
akcją przechodzą na następcę prawnego akcjonariusza.

Przywileje akcyjne powinny być określone w statucie

Rodzaje akcji

Rodzaje akcji

 uprzywilejowanie co do dywidendy

Akcji uprzywilejowanej w zakresie dywidendy może przypadać
dywidenda wyższa niż wyliczona dla akcji zwykłej, ale nie może ona
przekraczać 150% wysokości dywidendy przysługującej z akcji
zwykłej.

 uprzywilejowanie co do głosu

Większa liczba głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
Obecnie liczba ta może wynosić 2 głosy za każdą posiadaną akcję.
Uprzywilejowanie takie wygasa w przypadku zamiany akcji
uprzywilejowanej na akcję na okaziciela.

 uprzywilejowanie co do kwoty likwidacyjnej

Przypis art. 351 par 2 KSH wspomina o uprzywilejowaniu akcji co do
“podziału majątku w przypadku likwidacji spółki”. Jego istota
sprowadza się do zagwarantowania akcjonariuszowi – w związku z
likwidacją spółki – pełnego zwrotu wniesionych przez niego wpłat na
akcje.

 akcje „nieme”

KSH wprowadził nową, nieznaną wcześniej prawu polskiemu,
instytucję akcji niemych, czyli pozbawionych prawa głosu.

To akcje, z których akcjonariuszowi nie przysługuje prawo głosu, w
zamian za to posiadacz takiej akcji jest uprzywilejowany co do
wysokości dywidendy (przy czym może to być więcej niż 150%
dywidendy przypadającej na akcje nieuprzywilejowane) oraz prawa
pierwszeństwo wypłaty dywidendy.

Akcjom niemym – i tylko takim akcjom – może być przyznany
dodatkowy przywilej polegający na uprawnienie do poboru
dywidendy “zaległej”, czyli prawo do wypłaty w całości lub w części
dywidendy nie wypłaconej w danym roku obrotowym z zysku lat
następnych.

Rodzaje akcji

Rodzaje akcji

 akcja złota

jest szczególnym rodzajem akcji, uprawniającym akcjonariusza
posiadającego jedną akcję, do zgłoszenia veta wobec istotnych
uchwał walnego zgromadzenia.

 akcje założycielskie

(imienne świadectwa założycielskie) - mogą być wydawane w celu
wynagrodzenia usług świadczonych przez założycieli spółki.

Prawa akcjonariuszy

Akcjonariusz-

Akcjonariusz- osoba, która jest wpisana do księgi akcyjnej lub

też posiada akcje na okaziciela, z uwzględnieniem przepisów
o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

Akcjonariuszem

Akcjonariuszem jest ten, kto legitymuje się aktualnym

świadectwem depozytowym. Zgodnie z ustawą Prawo
o publicznym obrocie papierami wartościowymi, prawa
z papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego
obrotu, powstają z chwilą zapisania papierów po raz pierwszy
na rachunku papierów wartościowych i przysługują
właścicielowi tego rachunku.

Akcjonariusz

Akcjonariusz jako formalny właściciel majątku spółki nie

posiada jednak prawa do bezpośredniego dysponowania jej
majątkiem, tzn. fizycznie nie może sprzedać części majątku
spółki, a może jedynie zbyć swoje akcje.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Ogół praw przysługujących akcjonariuszom spółki można podzielić na:

1)

1)

Uprawnienia majątkowe (udziałowe)

Uprawnienia majątkowe (udziałowe)

Prawo do udziału w zysku spółki (prawo do dywidendy)

- Każdy akcjonariusz spółki ma prawo do udziału w jej zysku wykazanym

w sprawozdaniu finansowym. Przysługiwanie prawa nie jest równoznaczne

z otrzymaniem udziału w zyskach. Podstawą jego realizacji jest

wypracowanie przez spółkę zysku w danym roku obrachunkowym oraz

przekazanie, przez walne zgromadzenie, części tego zysku do podziału dla

akcjonariuszy.

- Organem decyzyjnym w zakresie podjęcia uchwały o przeznaczeniu zysku

jest walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki (WZA). Jeżeli zgodnie

z oczekiwaniami akcjonariuszy, WZA zdecyduje się wypłacić zysk

akcjonariuszom to jego podział następuje w stosunku do liczby posiadanych

akcji lub w stosunku do dokonanych wpłat na akcje.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

- Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych zysk nie może zostać

wypłacony jeśli w poprzednich latach spółka osiągnęła straty i nie

zostały one jeszcze w całości pokryte. Część zysku spółka musi

przeznaczyć na kapitał zapasowy (co najmniej 8 % za dany rok,

dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej 1/3 kapitału

zakładowego).

- Zysk przypadający na jedną akcję nazywany jest

dywidendą.

dywidendą.

- W spółce publicznej, walne zgromadzenie ustala dzień dywidendy

oraz termin wypłaty dywidendy.

- Dywidenda może zostać wypłacona zaliczkowo, jeżeli spółka

posiada środki wystarczające na wypłatę.

Prawo do udziału w zysku spółki (prawo do dywidendy)- c.d.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Prawo pierwszeństwa w objęciu nowych akcji (prawo poboru)

- W przypadku podwyższenia kapitału akcyjnego spółki, dotychczasowi

akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa w objęciu nowych akcji, w stosunku

do liczby posiadanych akcji (o ile statut lub uchwała o podwyższeniu kapitału

nie stanowi inaczej).

- W interesie spółki WZA, większością 4/5 głosów, może pozbawić

akcjonariuszy prawa poboru akcji w części lub w całości. Uchwała o wyłączeniu

prawa pierwszeństwa musi znajdować się w porządku obrad WZA.

- Istotną cechą prawa poboru jest możliwość zbycia prawa poboru na giełdzie.

Jest ono przedmiotem obrotu giełdowego jako osobny papier. Dotychczasowi

właściciele akcji mogą zatem zrezygnować z objęcia akcji nowej emisji.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Prawo do majątku spółki w przypadku jej likwidacji (prawo

do kwoty likwidacyjnej)

- Kwota likwidacyjna to nadwyżka czystego majątku spółki

po pokryciu jej zobowiązań. W przypadku rozwiązania spółki,

podziałowi majątku nie podlega cały majątek spółki, ale tylko

to co pozostanie po uregulowaniu zobowiązań wobec

wierzycieli. Jeśli istnieją akcje uprzywilejowane co do majątku

mają one pierwszeństwo przed akcjami zwykłymi.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

2) Uprawnienia organizacyjne (prawa korporacyjne) - ich celem jest

zapewnienie wpływu akcjonariuszy na działalność spółki oraz stanowienie
pewnej kontroli nad organami zarządzającymi i kontrolnymi spółki. W przypadku
większości tych uprawnień nie istnieje obowiązek świadczenia po stronie spółki.

Prawo do udziału w walnym zgromadzeniu (WZ)

- Do uczestnictwa w WZ uprawnieni są posiadacze akcji imiennych i świadectw

tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu,
jeżeli zostali wpisani do księgi akcyjnej co najmniej tydzień przed odbyciem
walnego zgromadzenia. Posiadacze akcji na okaziciela muszą złożyć w spółce
dokumenty akcji również co najmniej na tydzień przed walnym zgromadzeniem

- Akcjonariusze spółek publicznych, aby wziąć udział w WZ, powinni złożyć

w spółce, imienne świadectwa depozytowe wystawione przez podmiot
prowadzący rachunek papierów wartościowych zgodnie z przepisami
o publicznym obrocie papierami wartościowymi .

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Wraz z prawem udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszom

Wraz z prawem udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszom

przysługują prawo do:

przysługują prawo do:

• składania wniosków przed i w trakcie walnego zgromadzenia,
• wydania odpisu wniosków w sprawach objętych porządkiem obrad,
• umieszczenia określonych spraw na porządku obrad najbliższego

zgromadzenia, (prawo to przysługuje akcjonariuszom
reprezentującym co najmniej 1/10 kapitału, chociaż statut może
przyznać takie uprawnienia także akcjonariuszom reprezentującym
mniej niż 1/10 kapitału),

• przeglądania księgi protokołów z walnego zgromadzenia,
• żądania wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał,
• żądania tajnego głosowania,
• zaskarżenia uchwał walnego zgromadzenia,

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Prawo do informacji

Akcjonariusz może wymagać od Zarządu spółki udzielenia mu informacji

dotyczących spraw objętych porządkiem obrad WZ . Zarząd jest
zobowiązany udzielić akcjonariuszowi żądanych informacji. Ma prawo
jednak odmówić udzielenia informacji w przypadku, gdy:

- mogłoby to wyrządzić szkodę spółce albo spółce z nią powiązanej bądź

spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic
technicznych, handlowych albo organizacyjnych przedsiębiorstwa,

- mogłoby narazić członka zarządu na poniesienie odpowiedzialności

karnej, cywilnoprawnej lub administracyjnej.

Jeżeli akcjonariuszowi odmówiono ujawnienia informacji podczas obrad

walnego zgromadzenia i zgłosił on swój sprzeciw do protokołu, może
złożyć do sądu rejestrowego wniosek o zobowiązanie zarządu do udzielenia
informacji.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Prawo do głosu
- Prawo do udziału w walnym zgromadzeniu oznacza jednocześnie prawo

głosu.

Akcja daje prawo do jednego głosu na WZ. Posiadaczom akcji

uprzywilejowanych co do głosu mogą być przyznane najwyżej 2 głosy na
akcję .

Statut spółki może ograniczyć prawo głosu akcjonariuszowi posiadającemu

ponad 1/5 ogółu głosów w spółce.

- Akcjonariusze mogą uczestniczyć w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać

prawo głosu osobiście lub przez przedstawicieli. Pełnomocnictwo powinno być
udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu
walnego zgromadzenia.

- Prawo głosu ze świadectwa tymczasowego lub akcji imiennej, na której

ustanowiono zastaw lub użytkowanie mogą wykonywać zastawnik
i użytkownik, jeżeli przewiduje to czynność prawna ustanawiająca ograniczone
prawo rzeczowe oraz gdy w księdze akcyjnej dokonano wzmianki o jego
ustanowieniu i o upoważnieniu do wykonywania prawa głosu.

- Jednocześnie prawo głosu z akcji dopuszczonych do publicznego obrotu, na

których ustanowiono użytkowanie lub zastaw, a które są zapisane na
rachunkach papierów wartościowych w domu maklerskim lub w banku
prowadzącym rachunki papierów wartościowych, przysługuje wyłącznie
akcjonariuszowi, a nie użytkownikowi czy zastawnikowi.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

• Prawo do otrzymania od spółki dokumentu akcyjnego.

Roszczenie o wydanie dokumentu akcyjnego nabywa

akcjonariusz w terminie miesiąca od dnia rejestracji spółki.

Dokument powinien zostać wydany w terminie tygodnia od

dnia zgłoszenia. Akcjonariusz spółki publicznej ma prawo do

otrzymania imiennego świadectwa depozytowego

wystawionego przez podmiot prowadzący rachunek papierów

wartościowych, zgonie z przepisami o publicznym obrocie

papierami wartościowymi.

Prawa akcjonariuszy

Prawa akcjonariuszy

Prawo przeglądania księgi akcyjnej
Każdy akcjonariusz ma prawo wglądu w księgę akcyjną i żądania

odpisu za zwrotem kosztów jego sporządzenia.

Spółka może wydawać akcje o szczególnych uprawnieniach (akcje

uprzywilejowane), dlatego też niektóre prawa akcjonariuszy
wynikają z rodzaju posiadanych akcji. Akcje imienne mogą być
uprzywilejowane:

- co do głosu (najwyżej 2 głosy na jedną akcję),
- co do dywidendy (nie więcej niż o połowę dywidendy przyznanej

innym akcjonariuszom),

- do podziału majątku w przypadku likwidacji.
Niektórym indywidualnie oznaczonym akcjonariuszom statut może

również przyznawać osobiste uprawnienia. Katalog uprawnień,
które mogą być przyznane osobiście akcjonariuszowi, jest otwarty.
Istnieje możliwość przyznania innych praw, np. do swobodnego
zbycia posiadanych przez niego akcji mimo ograniczenia
nałożonego na pozostałych akcjonariuszy. Uprawnienia związane
z indywidualnie określonym akcjonariuszem muszą być
zamieszczone w statucie spółki akcyjnej.

Prawa akcjonariusza powstają z chwilą rejestracji spółki.

Obowiązki akcjonariuszy

Obowiązki akcjonariuszy

Podstawowym obowiązkiem akcjonariusza spółki jest wniesienie

pełnego wkładu na akcje

- Wpłaty powinny być dokonywane równomiernie na wszystkie akcje,

bezpośrednio lub za pośrednictwem domu maklerskiego, na
rachunek spółki prowadzony przez bank w Rzeczpospolitej Polskiej.

- Termin i wysokości wpłat na akcje określa statut lub walne

zgromadzenie.

- O unieważnieniu akcji z powodu niedokonania wpłat spółka

zawiadamia akcjonariusza, który nie dokonał wpłaty, oraz jego
prawnych poprzedników, którzy w ciągu ostatnich pięciu lat byli
wpisani do księgi akcyjnej. Numery unieważnionych akcji oraz
świadectw tymczasowych powinny zostać ogłoszone w pismach
przewidzianych do ogłoszeń spółki. Po ogłoszeniu numerów
unieważnionych spółka powinna wydać nowe dokumenty akcji lub
świadectwa tymczasowe pod dawnymi numerami i sprzedać je za
pośrednictwem notariusza, domu maklerskiego lub banku. Z kwoty
uzyskanej ze sprzedaży spółka pokrywa koszty ogłoszeń, odsetki,
odszkodowania zaliczane na zaległą płatność, a pozostałe środki
zwraca akcjonariuszowi, który spóźnił się z wpłatą. Inne obowiązki
akcjonariuszy mają w zasadzie charakter wtórny i wynikają
z podstawowego obowiązku dokonania pełnej wpłaty na akcje.
Spośród nich można wymienić obowiązek zwrotu wypłaty
otrzymanej wbrew przepisom prawa albo postanowieniom statutu.