Patrycja Chojnacka i Natalia

Sierszyńska

Konflikty w Ameryce

Południowej w latach 70-tych

20.05.09

Wojna Futbolowa

• Wojna futbolowa lub Wojna stu

godzin – krótkotrwały konflikt

zbrojny między Salwadorem a

Hondurasem, który miał miejsce

w 1969 roku. Określenie "wojna

futbolowa", rozpowszechnione

przez mass media, wywodzi się

z przekonania, że powodem

wybuchu wojny był przegrany

przez Honduras 15 czerwca

1969 mecz w czasie eliminacji

do mistrzostw świata. W

rzeczywistości stosunki między

państwami były napięte już

znacznie wcześniej, sam mecz

stał się niejako punktem

kulminacyjnym fali nacjonalizmu

i nienawiści rozpętywanej przez

obie strony.

Przyczyna Konfliktu

• Jedną z głównych przyczyn konfliktu było

osadnictwo salwadorskich rolników na

przygranicznych terenach Hondurasu.

Honduraski rząd pragnął zmusić ich do

opuszczenia kraju, wojskowe władze Salwadoru

obawiały się, że powrót dużej

liczby ubogich, pozbawionych ziemi chłopów

może wzmóc żądania przeprowadzenia reformy

rolnej, parcelacji majątków wielkich posiadaczy

ziemskich, a nawet rozwój partyzantki

antyrządowej.

• Podsycana m.in. przez media atmosfera wrogości między

obydwoma państwami sięgnęła zenitu po przegraniu przez

Honduras meczu piłki nożnej w stolicy sąsiada. Honduraskie

radio zaapelowało do obywateli o wypędzenie

Salwadorczyków z honduraskiej ziemi. W Salwadorze doszło

do masowych demonstracji przeciwko Hondurasowi, a

incydenty graniczne doprowadziły do zerwania stosunków

dyplomatycznych pomiędzy dwoma krajami. 14 lipca armia

Salwadoru zaatakowała sąsiada. W walkach zginęło ok. 3

tysięcy ludzi. Wojna została zakończona po interwencji

Organizacji Państw Amerykańskich, jednak napięcie

pomiędzy państwami utrzymało się do 1972. 30

października 1980 Salwador i Honduras podpisały traktat

pokojowy kończący wojnę futbolową.

Stwierdzenie Luisa Suareza

• Luis Suarez powiedział, że będzie wojna, a we

wszystko, co mówił Luis - wierzyłem. Mieszkaliśmy

razem w Meksyku, Luis dawał mi lekcje Ameryki

Łacińskiej. Czym jest i jak ją rozumieć. Potrafił

przewidzieć wiele wydarzeń. W swoim czasie

przewidział upadek Goularta w Brazylii, upadek

Boscha w Dominikanie i Jimeneza w Wenezueli. Na

długo przed powrotem Perona wierzył, że stary

caudillo będzie znowu prezydentem Argentyny,

zapowiedział też rychłą śmierć dyktatora Haiti

Françoisa Duvaliera, któremu wszyscy dawali wiele

lat życia. Luis umiał poruszać się po sypkich piaskach

tutejszej polityki, w których tacy amatorzy jak ja

grzęźli beznadziejnie, co krok popełniając błędy.

• Ryszard

Kapuściński opisał
swoje reporterskie
przeżycia z wojny
w książce Wojna
futbolowa.

Konflikty w Ameryce

Południowej w latach 90-tych

• Wojna o Falklandy lub wojna o Malwiny -

konflikt zbrojny pomiędzy Argentyną i Wielką

Brytanią, który miał miejsce w okresie od

marca do czerwca 1982 roku. Wyspy na

południowym Atlantyku należące do Wielkiej

Brytanii zostały zaatakowane przez wojska

argentyńskie. W wyniku wojny Falklandy

pozostały we władaniu Wielkiej Brytanii, co

było zgodne z oczekiwaniami ich

mieszkańców, a rządząca Argentyną junta

wojskowa upadła i wprowadzono tam

demokrację.

Panama

• Panama to republika leżąca w

Ameryce Środkowej otoczona

oceanem Spokojnym i Pacyfikiem.

Panama ma dwóch granicznych

sąsiadów Kostarykę i Kolumbię.

Łącznie ze strefą kanału zajmuje

prawie 80 tysięcy kilometrów

kwadratowych. Stolicą tego kraju

jest Panama City. Państwo składa

się z dziewięciu prowincji oraz

trzech autonomicznych

indiańskich kręgów. Znaczna

część kraju to góry i tereny

wyżynne z dwoma najwyższymi

szczytami Chinqui (3478 m n. p.

m.) i Santiago (2826 m n. p. m.).

•

Panuje tam klimat równikowy a

około ¾ kraju porośnięte jest

lasami, gdzie znajduje się bardzo

dużo rzek i potoków. Największe

skupiska ludzi występują głównie w

strefie kanału i paśmie równin

nadmorskich. Panama opiera swą

gospodarkę głównie o zyski z

obsługi kanału i z licznych banków

międzypaństwowych ulokowanych

w Panama City. Przemysł w tym

kraju stoi na bardzo niskim

poziomie. Najgęstszym terenem

przemysłowym jest strefa wolna od

cła w porcie Colon, gdzie mieści się

duża liczba zakładów z kapitałem

zagranicznym produkująca głównie

elementy elektroniczne i konfekcję.

Tereny nadające się do upraw

rolniczych to ok. 10 % powierzchni

całego kraju. Uprawia się tam

głównie na eksport trzcinę

cukrową, banany i kawę..

bunt Chiapas w Meksyku

• -W sylwestrową noc 1993/94

kilkuset powstańców - w

większości słabo uzbrojonych

indiańskich chłopów -

występuje przeciwko władzom

i zajmuje 6 miast w

graniczącej z Gwatemalą

najuboższej meksykańskiej

prowincji Chiapas

-Rebelianci przedstawiający

się jako Armia Wyzwolenia

Narodowego im. Zapaty

(przywódcy powstania

chłopskiego z początku XX w.),

obezwładniają policjantów,

atakują posterunki wojskowe i

biorą do niewoli członków

lokalnych władz i obszarników.

• -W manifeście rozklejonym w

liczącym 80 tys. mieszkańców

San Cristobal de Las Casas

powstańcy ogłaszają, że

wypowiadają wojnę reżimowi

meksykańskiemu za zbrodnie

przeciwko rdzennej ludności, a

na zwołanym wiecu żądają

dymisji rządu federalnego i

reformy rolnej.

-Przywódca powstańców, zwany

"komendantem Marcosem",

oświadczył dziennikarzom, że

jest to również protest

przeciwko wejściu w życie

układu o

północnoamerykańskiej strefie

wolnego handlu (NAFTA),

który .,Jest wyrokiem śmierci

dla rdzennej ludności Meksyku".

REWOLUCYJNY RUCH TUPAC

AMARU

• Świetlisty Szlak, El Sendero

Luminoso, został założony pod

koniec lat 60. XX w. przez

profesora filozofii Abimaela

Guzmana. Guzmán zainspirowany

podróżą do Chin stworzył własną

organizację opierającą się na

maoistycznej ideologii. Zyskał

spore poparcie młodego pokolenia

peruwiańskiej lewicy, co pozwoliło

wkrótce stworzyć pierwsze obozy

szkoleniowe dla partyzantów.

Ideologia organizacji była od

początku radykalna. Council on

Hemispheric Affairs (COHA)

stwierdza: „Głównym celem

Świetlistego Szlaku było

zniszczenie istniejących instytucji

Peru i zastąpienie ich

komunistycznym rewolucyjnym

reżimem chłopskim”.

• Wobec nieudolności władz w Limie

i chaosu panującego wówczas w

kraju organizacja szybko

osiągnęła znaczne wpływy i

cieszyła się sporym poparciem,

głównie wśród ubogich rolników,

przez lata wykorzystywanych

przez właścicieli ziemskich i

lokalne władze. Podkreślić trzeba

rzecz jedną – organizacja oparta

była na osobie swego

charyzmatycznego lidera,

cieszącego się niepodważalnym

autorytetem. Guzmán, który

przyjął pseudonim rewolucyjny,

Presidente Gonzalo, był mózgiem i

sercem Świetlistego Szlaku.

Rewolucyjny Ruch Tupac Amaru (MRTA -

Movimiento Revolucionario Tupac Amaru)

• Jest antykolonialnych walk

o wyzwolenie, które mają

swoją długą tradycję.

Członkowie MRTA widzą

siebie jako grupę ludzi,

którzy kładą szczególny

nacisk na współpracę z

innymi organizacjami

takimi jak związki

zawodowe, grupy

robotników, studentów czy

chłopów.

• Celem tej współpracy jest

utworzenie ruchu ludowego,

na bazie którego powstanie

nowe socjalistyczne

społeczeństwo. MRTA

uważa, że cel ten nie może

być osiągnięty tylko

poprzez parlamentarną

politykę, dlatego

organizacja ta zeszła do

podziemia krótko po tym

jak uformowano zbrojne

oddziały. Ekonomiczna wizja

MRTA jest mieszanką

gospodarki opartej na

społecznym planowaniu.

•  17 GRUDNIA 1996:

Komando MRTA zajmuje

rezydencję ambasadora Japonii w

Limie pod hasłem "PRZEŁAMAĆ

MILCZENIE! LUDZIE CHCĄ

WOLNOŚCI!" i bierze wszystkich

400 gości, będących na przyjęciu

wydanym na cześć japońskiego

imperium, jako zakładników.

Większość zakładników zostaje

wkrótce zwolnionych, ale

komando przetrzymuje wciąż 72

osoby, w tym brata prezydenta

Alberto Fujimori, kilku generałów i

szefów oddziałów policji, ministra

spraw zagranicznych Peru,

sędziów Sądu Najwyższego,

członków Kongresu z rządzącej

partii oraz ambasadorów Japonii i

Boliwii.

•  

• 22 KWIETNIA 1997:

•

Rozpoczęto atak na ambasadę

przy pomocy trenowanych przez

Amerykanów peruwiańskich sił

specjalnych. Wszyscy 14-ro

członków komando "Edgar

Sanchez", łącznie z przywódcą

Nestorem Cerpą, zostają zabici.

Ich ciała nigdy nie zostały

pokazane opinii publicznej ani ich

rodzinom.

•