Wprowadzenie do
Relacyjnych Baz Danych.
Pojęcia podstawowe

Piotr Piskozub

WYKŁAD

Informatyka – Semestr I

Terminologia relacyjnych baz
danych

Przestrzeń zagadnienia to dobrze zdefiniowany fragment świata rzeczywistego

Model danych to opis konceptualny przestrzeni zagadnienia

Schemat bazy danych opisuje model danych zapisywanych w bazie danych

System bazy danych

Baza danych stanowi

fizyczną implementację

schematu i danych

Aparat bazy danych

nie stanowi części

bazy danych

Aplikacja składa się z

formularzy i raportów

wykorzystywanych przez

użytkowników

RDBMS. Narzędzia baz danych

Microsoft Jet

Microsoft SQL Server

Oracle Server

MySQL Server

Aparat bazy danych

Microsoft Access

Visual Basic, Visual C++

Borland Delphi i C++Builder, JBuilder

HTML, ASP, JSP, XML, XSL

JavaScript, VBScript

Programowanie aplikacji końcowych

SQL – Structured Query

Language

ADO – ActiveX Data Objects

ODBC –Open Database

Connectivity

System RDBMS:
• realizuje procedury niskiego
poziomu,
które pozwalają utrzymać dane
w określonej postaci,
• przeprowadza wszelkie
operacje
odczytu i zapisu z/do plików,
• zapewnia mechanizmy
szybkiego
dostępu do danych,
• optymalizuje sposób
przechowywania
danych,
• zapewnia integralność
i spójność danych.

Etapy projektowania baz
danych

Koncepcja

Analiza

Projekt

Implementacja

Dokumentacja

Wdrażanie

Eksploatacja

Relacyjny model danych

Num_Iden

Imie

Nazwisko Typ_Uczel

1

Piotr

Miczulski

P

2

Jan

Kowalski

P

3

Marcin

Nowak

U

4

Anna

Potocka

A

5

Ewa

Lis

A

6

Anna

Wojtasik

A

7

Tomasz

Konieczny

P

Komórka

Atrybut

Krotka

Wartość

Różne spotykane sposoby
nazewnictwa:

• Relacja – Atrybut – Krotka

• Tablica – Kolumna – Wiersz

• Plik – Pole - Rekord

Sposoby nazewnictwa

Ogólne zalecenia nadawania nazw atrybutom:

• należy przyjąć jeden system nadawania nazw i konsekwentnie
go stosować,

• nie stosować polskich liter; może to prowadzić do błędów w
działaniu systemu,

• stosować opisowe nazwy atrybutów.

Przykład:

• każde słowo skracamy do czterech znaków: data_budowy =>
data_bud

• gdy słowo kończy się na samogłoskę to ją odrzucamy:

prędkość_pojazdu => pred_poj

• pojedyncze słowa pozostawiamy bez zmian: imię => imie

Tablice, unikalność klucze

• Aby zapewnić unikalność wierszy stosuje się w tablicach
klucze główne,
• Każda tabela powinna zawierać klucz główny,
• Klucz składający się z kilku kolumn nazywamy kluczem
złożonym,
• Klucze potencjalne, to kandydaci na klucze główne

ID_Klien Imie

Nazwisko Adres PESEL Telefon Miasto

1

Artur

Kotecki

...

...

...

...

2

Jan

Kowalski

...

...

...

...

3

Rafał

Czerniak

...

...

...

...

4

Stefan

Antkowiak

...

...

...

...

5

Ewa

Konieczna

...

...

...

...

6

Anna

Wojtasik

...

...

...

...

7

Jarosław

Nowak

...

...

...

...

klucze potencjalne

klucz główny

Klucze obce

• Klucz obcy to kolumna zawierająca odniesienie do klucza
głównego innej tabeli,

• Jeżeli nie ma powiązania pomiędzy tablicami, to nie istnieje
klucz obcy,

• Zaleca się, aby przy powiązaniach między dwoma różnymi
tabelami pola, które
są kojarzone miały takie same nazwy,

• Dziedzina klucza głównego i klucza obcego muszą być takie
same, a więc
muszą być tego samego typu.

ID_Klien

Imie

Nazwisko

Adres
PESEL

Telefon

...

ID_Zam

ID_Klien
Data_Zam
Opis_Zam

...
...
...

Klucz obcy
(Foreign
key)

1:N

Klucz
główny
(Primary
key)

Zapytania/Kwerendy

Kwerenda

jest pytaniem dotyczącym danych przechowywanych w tabelach.

Rodzaje kwerend



kwerendy wybierające,



kwerendy parametryczne,



kwerendy krzyżowe,



kwerendy funkcjonalne (tworzące tabele, usuwające,

aktualizujące, dołączające),



kwerendy SQL (składające, przekazujące, definiujące dane,

podkwerendy)

Wykorzystując kwerendy można:



wybierać pola



wybierać i sortować rekordy



stawiać pytania dotyczące danych w wielu tabelach i

wykonywać obliczenia



wykorzystywać kwerendy jako źródło danych dla formularzy,

raportów i kwerend



modyfikować dane w tabelach

Kwerenda wybierająca (1)

Tabela: Czytelnicy

NrKart

y

Nazwisko

Imie

Ucze

n

NrMiejscowos

ci

RokUrodzen

ia

DataZapis

u

1

Kowalski

Jan

Nie

2

1967

2000-11-24

2

Nowakows

ka

Anna

Tak

1

1975

1999-04-17

3

Kotecki

Michał

Tak

2

1977

2000-11-24

4

Markiewicz

Paweł

Nie

1

1975

2001-01-06

5

Komorowsk

a

Barbara

Tak

2

1975

2001-01-17

Kwerenda wybierająca (2)

SELECT p1, p2, ..., pN FROM NazwaTabeli;

SELECT Nazwisko FROM Czytelnicy;

Nazwisko

Kowalski

...

Komorowsk

a

SELECT Nazwisko, Uczen FROM Czytelnicy;

Nazwisko

Ucze

n

Kowalski

Nie

...

...

Komorowsk

a

Tak

SELECT * FROM NazwaTabeli;

SELECT * FROM Czytelnicy;

Pobieranie wszystkich wierszy i kolumn z
jednej tabeli

Pobieranie wszystkich wierszy i wybranych kolumn z
jednej tabeli

NrKart

y

Nazwisko

Imie

Ucze

n

NrMiejscowos

ci

RokUrodzen

ia

DataZapis

u

1

Kowalski

Jan

Nie

2

1967

2000-11-24

...

...

...

...

...

...

...

5

Komorowsk

a

Barbara

Tak

2

1975

2001-01-17

Kwerenda parametryczna

Kwerenda parametryczna z jednym parametrem określającym rok urodzenia
czytelnika

SELECT NrKarty, [Nazwisko] & " " & [Imie] AS Czytelnik, RokUrodzenia
FROM Czytelnicy
WHERE RokUrodzenia = [Podaj rok urodzenia:]
ORDER BY [Nazwisko] & " " & [Imie];

NrKarty

Czytelnik

RokUrodzenia

2

Komorowska

Barbara

1975

4

Markiewicz Paweł

1975

5

Nowakowska

Anna1

1975

SELECT NrKarty, Nazwisko, RokUrodzenia FROM Czytelnicy
WHERE Nazwisko Like [Wprowadź pierwsze litery nazwiska:] & "*"
ORDER BY Czytelnicy.Nazwisko;