Charakterystyka

Charakterystyka

pomników historii

pomników historii

w Polsce

w Polsce

Co to jest pomnik

Co to jest pomnik

historii??

historii??

Pomnik Historii

Pomnik Historii

to

to

szczególna forma ochrony

szczególna forma ochrony

najcenniejszych zabytków

najcenniejszych zabytków

w Polsce. Tytuł Pomnika

w Polsce. Tytuł Pomnika

Historii może otrzymać

Historii może otrzymać

zabytek nieruchomy o

zabytek nieruchomy o

szczególnej wartości

szczególnej wartości

historycznej, naukowej i

historycznej, naukowej i

artystycznej, utrwalony w

artystycznej, utrwalony w

powszechnej świadomości i

powszechnej świadomości i

mający duże znaczenie dla

mający duże znaczenie dla

dziedzictwa kulturalnego

dziedzictwa kulturalnego

Polski.

Polski.

Pomniki historii to:

Pomniki historii to:

•krajobrazy kulturowe układy urbanistyczne, ruralistyczne i
zespoły budowlane tworzące jednorodne zespoły zabudowy
zachowujące pierwotne funkcje użytkowe

•obiekty architektoniczne i zespoły tych obiektów
prezentujące wybitne wartości architektoniczne, unikatowe
pod względem rozwiązań projektowych, jednorodne stylowo,
zawierające historyczny bądź artystyczny wystrój

•zabytki gospodarki i przemysłu reprezentujące tradycyjne
lub unikalne dziedziny działalności typowe dla ziem polskich,
posiadające zachowane dawne urządzenia produkcyjne,
zachowane w historycznych układach urbanistycznych

•obiekty budownictwa obronnego

•parki i ogrody o wybitnych walorach kompozycyjnych,
krajobrazowych i przyrodniczych

•cmentarze o historycznym układzie przestrzennym, z
wybitnymi dziełami sztuki kamieniarskiej, skrywające prochy
wybitnych Polaków lub będące świadkami ważnych wydarzeń
historycznych

•miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci
historycznych - w tym świadectwa wielokulturowości dawnej
Polski

•wykopaliska archeologiczne

Gdzie zarejestrowane są

Gdzie zarejestrowane są

pomniki historii?

pomniki historii?

Pomniki historii zgłaszane są do

Pomniki historii zgłaszane są do

Międzynarodowego Rejestru Dóbr

Międzynarodowego Rejestru Dóbr

Kulturalnych Objętych Ochroną

Kulturalnych Objętych Ochroną

Specjalną na podstawie konwencji o

Specjalną na podstawie konwencji o

ochronie dóbr kulturalnych w razie

ochronie dóbr kulturalnych w razie

konfliktu zbrojnego, podpisanej w

konfliktu zbrojnego, podpisanej w

Hadze w dniu 14 maja 1954 roku.

Hadze w dniu 14 maja 1954 roku.

Jak zabytek ma się stać

Jak zabytek ma się stać

pomnikiem historii?

pomnikiem historii?

•Obiekt musi być na liście zabytków

•zgłaszający składa wniosek do
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków

•ten opiniuje go, a wniosek leci na biurko
do Generalnego Konserwatora Zabytków

•Departament Ochrony Zabytków zgłasza
go do Krajowego Ośrodka Badań i
Dokumentacji Zabytków w Warszawie

•KOBIDZ opiniuje zasadność propozycji
uznania obiektu za pomnik historii

•po tej opinii Minister Kultury przedkłada
wniosek Radzie Ochrony Zabytków

•jak Rada się ucieszy z tego pomysłu (czyli
pozytywnie go zaopiniuje), zgłoszenie wraca
do KOBIDZ

•KOBIDZ przygotowuje projekt
rozporządzenia Prezydenta RP wraz z
uzasadnieniem i załącznikiem graficznym

•projekt wędruje do Ministra Kultury, a ten go
akceptuje (bądź nie) i kieruje wniosek do
Prezydenta RP (bądź nie)

•jak Prezydentowi wniosek się spodoba,, to
wprowadza go w życie (czyli w drodze
rozporządzenia uznaje obiekt za pomnik
historii i określa jego granice)

•na koniec rozporządzenie ukazuje się w
gazetce parlamentarno –rządowo –
prezydenckiej zwanej Dziennikiem Ustaw..

Kryteria przyznawania

Kryteria przyznawania

pomnika historii

pomnika historii

Pomnikiem historii mogą być zabytki które:

Pomnikiem historii mogą być zabytki które:

-zachowały pierwotną kompozycję przestrzenną

-zachowały pierwotną kompozycję przestrzenną

lub uległy nieznacznym przekształceniom

lub uległy nieznacznym przekształceniom

 

 

- są jednorodne stylowo lub o czytelnych i

- są jednorodne stylowo lub o czytelnych i

zharmonizowanych ze sobą nawarstwieniach

zharmonizowanych ze sobą nawarstwieniach

 

 

- są należycie wyeksponowane w przestrzeni

- są należycie wyeksponowane w przestrzeni

miejskiej lub krajobrazie i zachowały pierwotne

miejskiej lub krajobrazie i zachowały pierwotne

relacje z otoczeniem,

relacje z otoczeniem,

 

 

- są dziełami wybitnych twórców, np.:

- są dziełami wybitnych twórców, np.:

architektów, planistów, architektów krajobrazu,

architektów, planistów, architektów krajobrazu,

ogrodników,

ogrodników,

 

 

- są dobrze zachowane lub w stanie pozwalającym

- są dobrze zachowane lub w stanie pozwalającym

na ich rewaloryzację,

na ich rewaloryzację,

 

 

- są przedmiotem troski konserwatorskiej

- są przedmiotem troski konserwatorskiej

W Polsce mamy 36

W Polsce mamy 36

pomników historii,

pomników historii,

które teraz

które teraz

przedstawie

przedstawie

BISKUPIN

BISKUPIN

Rezerwat przyrodniczy

Rezerwat przyrodniczy

BOCHNIA

BOCHNIA

Kopalnia soli

Kopalnia soli

CHEŁMNO

CHEŁMNO

Stare miasto

Stare miasto

CZĘSTOCHOWA

CZĘSTOCHOWA

Jasna Góra – Klasztor oo

Jasna Góra – Klasztor oo

Paulinów

Paulinów

FROMBORK

FROMBORK

Zespół katedralny

Zespół katedralny

GDAŃSK

GDAŃSK

Miasto w zasięgu

Miasto w zasięgu

obwarowań z XVIIIw. i Pole

obwarowań z XVIIIw. i Pole

bitwy na Westerplatte

bitwy na Westerplatte

GNIEZNO

GNIEZNO

Katedra p.w. Wniebowzięcia

Katedra p.w. Wniebowzięcia

NMP i św. Wojciecha

NMP i św. Wojciecha

GOSTYŃ-GŁOGÓWKO

GOSTYŃ-GŁOGÓWKO

Zespół klasztorny

Zespół klasztorny

Kogregacji oratorium św.

Kogregacji oratorium św.

Filipa Neri

Filipa Neri

GÓRA ŚW. ANNY

GÓRA ŚW. ANNY

Komponowany krajobraz

Komponowany krajobraz

kulturowo-przyrodniczy

kulturowo-przyrodniczy

KALWARIA

KALWARIA

ZEBRZYDOWSKA

ZEBRZYDOWSKA

Krajobrazowy zespół

Krajobrazowy zespół

manierystycznego parku

manierystycznego parku

pielgrzymkowego

pielgrzymkowego

KAMIEŃ POMORSKI

KAMIEŃ POMORSKI

Zespół katedralny

Zespół katedralny

KANAŁ AUGUSTOWSKI

KANAŁ AUGUSTOWSKI

Droga wodna

Droga wodna

KAZIMIERZ DOLNY

KAZIMIERZ DOLNY

KOZŁÓWKA

KOZŁÓWKA

Zespół pałacowo-parkowy

Zespół pałacowo-parkowy

KRAKÓW

KRAKÓW

Historyczny zespół miast

Historyczny zespół miast

KRZEMIONKI

KRZEMIONKI

Kopalnie kamienia z czasów

Kopalnie kamienia z czasów

neolitów

neolitów

KRZESZÓW

KRZESZÓW

Zespół dawnego opactwa

Zespół dawnego opactwa

cystersów

cystersów

LĄD

LĄD

Zespół dawnego opactwa

Zespół dawnego opactwa

cysterskiego nad Wartą

cysterskiego nad Wartą

LEGNICKIE POLE

LEGNICKIE POLE

Pobenedyktyński zespół

Pobenedyktyński zespół

klasztorny

klasztorny

LEŻAJSK

LEŻAJSK

Zespół klasztorny

Zespół klasztorny

oo.Bernardynów

oo.Bernardynów

LUBLIN

LUBLIN

Historyczny zespół

Historyczny zespół

architektoniczno-

architektoniczno-

urbanistyczny

urbanistyczny

ŁAŃCUT

ŁAŃCUT

Zespół pałacowo-parkowy

Zespół pałacowo-parkowy

ŁĘKNICA

ŁĘKNICA

Park Mużakowski

Park Mużakowski

MALBORK

MALBORK

Zespół zamku krzyżackiego

Zespół zamku krzyżackiego

OSTRÓW LEDNICKI

OSTRÓW LEDNICKI

POZNAŃ

POZNAŃ

Historyczny zespół miast

Historyczny zespół miast

RACŁAWICE

RACŁAWICE

Teren historyczny Bitwy

Teren historyczny Bitwy

Racławickiej

Racławickiej

SREBRNA GÓRA

SREBRNA GÓRA

Twierdza srebrnogórska

Twierdza srebrnogórska

nowożytna warownia górska

nowożytna warownia górska

z XVIIIw.

z XVIIIw.

TARNOWSKIE GÓRY

TARNOWSKIE GÓRY

Podziemia zabytkowej

Podziemia zabytkowej

kopalni rud srebnośnych

kopalni rud srebnośnych

oraz sztolni

oraz sztolni

TORUŃ

TORUŃ

Stare i nowe miasto

Stare i nowe miasto

WARSZAWA

WARSZAWA

Historyczny zespół miasta z

Historyczny zespół miasta z

Traktatem Królewskim i

Traktatem Królewskim i

Wilanowem

Wilanowem

WIELICZKA

WIELICZKA

Kopalnia soli

Kopalnia soli

WROCŁAW

WROCŁAW

Hala stulecia i zespół

Hala stulecia i zespół

historycznego centrum

historycznego centrum

ZAMOŚĆ

ZAMOŚĆ

Historyczny zespół miasta w

Historyczny zespół miasta w

zasięgu obwarowań z XIXw.

zasięgu obwarowań z XIXw.

Bibliografia

Bibliografia



www.pomniki.w.interia.pl

www.pomniki.w.interia.pl



www.kobidz.pl

www.kobidz.pl