Choroby żołądka,

Choroby żołądka,

dwunastnicy i jelit

dwunastnicy i jelit

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Cykliczne pojawienie się wrzodów

Cykliczne pojawienie się wrzodów

trawiennych w żołądku lub

trawiennych w żołądku lub

dwunastnicy

dwunastnicy

•

wrzód trawienny - ograniczony ubytek sięgający

wrzód trawienny - ograniczony ubytek sięgający

w głąb poza blaszkę mięśniową błony śluzowej z

w głąb poza blaszkę mięśniową błony śluzowej z

naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową w

naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową w

otoczeniu

otoczeniu

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Etiologia

Etiologia

1.

1.

Zakażenie

Zakażenie

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori

2.

2.

NLPZ

NLPZ

3.

3.

Stres w warunkach OIT

Stres w warunkach OIT

4.

4.

Z. Zollingera i Ellisona

Z. Zollingera i Ellisona

5.

5.

Ch. Leśniowskiego i Crohna

Ch. Leśniowskiego i Crohna

6.

6.

Kortykosteroidy

Kortykosteroidy

7.

7.

Chemioterapia, radioterapia

Chemioterapia, radioterapia

8.

8.

Przerost komórek G w części odźwiernikowej

Przerost komórek G w części odźwiernikowej

9.

9.

idiopatyczne

idiopatyczne

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori

•

75-90% wrzodów XII-cy i 70%

75-90% wrzodów XII-cy i 70%

żołądka

żołądka

•

Zakażenie – droga pokarmowa

Zakażenie – droga pokarmowa

•

W Polsce zakażonych 84% dorosłych i

W Polsce zakażonych 84% dorosłych i

32% dzieci

32% dzieci

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Czynniki genetyczne

Czynniki genetyczne

•

Palenie tytoniu

Palenie tytoniu

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Obraz kliniczny

•

Ból / dyskomfort w nadbrzuszu

Ból / dyskomfort w nadbrzuszu

•

Nudności, wymioty

Nudności, wymioty

•

Bezobjawowy przebieg

Bezobjawowy przebieg

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:

•

Gastroskopia

Gastroskopia

•

Testy wykrywające zakażenie

Testy wykrywające zakażenie

H. pylori

H. pylori

-

Inwazyjne (ureazowy, badanie

Inwazyjne (ureazowy, badanie

histopatologiczne, hodowla)

histopatologiczne, hodowla)

-

Nieinwazyjne (test oddechowy, testy

Nieinwazyjne (test oddechowy, testy

serologiczne, test na antygen H. pylori w

serologiczne, test na antygen H. pylori w

kale)

kale)

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Leczenie:

Leczenie:



Dieta

Dieta



Niepalenie tytoniu

Niepalenie tytoniu



Unikanie niektórych leków

Unikanie niektórych leków



Eradykacja

Eradykacja

H. pylori

H. pylori

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Eradykacja

Eradykacja

H. pylori

H. pylori



Wskazania:

Wskazania:

-

Wrzód (czynny/wygojony)

Wrzód (czynny/wygojony)

-

Chłoniak żołądka

Chłoniak żołądka

-

Zanikowe zapalenie żołądka

Zanikowe zapalenie żołądka

-

Stan po resekcji żołądka z powodu ca

Stan po resekcji żołądka z powodu ca

-

Krewni I st. chorych na ca żołądka

Krewni I st. chorych na ca żołądka

-

Życzenie pacjenta

Życzenie pacjenta

-

Dyspepsja niediagnozowana

Dyspepsja niediagnozowana

-

Zapobieganie przed/w trakcie leczenia NLPZ

Zapobieganie przed/w trakcie leczenia NLPZ

-

Niewyjaśniona niedokrwistość z niedoboru Fe

Niewyjaśniona niedokrwistość z niedoboru Fe

-

Pierwotna małopłytkowość immunologiczna

Pierwotna małopłytkowość immunologiczna

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa



Eradykacja

Eradykacja

H. pylori

H. pylori

-

Antybiotyki (2 z 3): metronidazol,

Antybiotyki (2 z 3): metronidazol,

amoksycylina, klarytromycyna

amoksycylina, klarytromycyna

-

IPP

IPP

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa



Leczenie chorych niezakażonych

Leczenie chorych niezakażonych

H. pylori:

H. pylori:

-

IPP

IPP

-

H2-blokery

H2-blokery

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

•

Leczenie operacyjne:

Leczenie operacyjne:

Wskazania:

Wskazania:

-

Nieskuteczne leczenie

Nieskuteczne leczenie

farmakologiczne

farmakologiczne

-

Powikłania wrzodu (przedziurawienie,

Powikłania wrzodu (przedziurawienie,

krwotok, zwężenie odźwiernika)

krwotok, zwężenie odźwiernika)

Rak żołądka

Rak żołądka

•

Objawy:

Objawy:

-

-

Objawy dyspeptyczne

Objawy dyspeptyczne

-

Brak łaknienia, utrata masy ciała

Brak łaknienia, utrata masy ciała

-

Wymioty

Wymioty

-

Dysfagia

Dysfagia

-

Ból w nadbrzuszu

Ból w nadbrzuszu

-

Wyczuwalny guz w nadbrzuszu, nad lewym

Wyczuwalny guz w nadbrzuszu, nad lewym

obojczykiem, w pępku

obojczykiem, w pępku

Rak żołądka

Rak żołądka

•

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:

-

Gastroskopia

Gastroskopia

-

Endosonografia, TK

Endosonografia, TK

Rak żołądka

Rak żołądka

•

Leczenie:

Leczenie:

-

Operacyjne

Operacyjne

-

ew. chemioterapia

ew. chemioterapia

-

Endoskopowa dyssekcja

Endoskopowa dyssekcja

podśluzówkowa (rak wczesny –

podśluzówkowa (rak wczesny –

dobrze zróżnicowany, nie przekracza

dobrze zróżnicowany, nie przekracza

bł. śluzowej )

bł. śluzowej )

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego

•

Stany przedrakowe:

Stany przedrakowe:

-

Pojedyncze gruczolaki

Pojedyncze gruczolaki

-

Zespoły polipowatości rodzinnej

Zespoły polipowatości rodzinnej

-

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego

•

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny

-niedrożność

-niedrożność



Rak prawej połowy:

Rak prawej połowy:

-utajone krwawienie do jelit

-utajone krwawienie do jelit



Rak lewej połowy:

Rak lewej połowy:

-jawne krwawienia z dopp

-jawne krwawienia z dopp

-zmiana rytmu wypróżnień

-zmiana rytmu wypróżnień

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego

Diagnostyka

Diagnostyka

-niedokrwistość

-niedokrwistość

-antygen rakowo-płodowy CEA

-antygen rakowo-płodowy CEA

-test na krew utajoną w kale

-test na krew utajoną w kale

-endoskopia

-endoskopia

-usg, TK, MRI, endosonografia

-usg, TK, MRI, endosonografia

-bad. histopatologiczne

-bad. histopatologiczne

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego

•

Leczenie:

Leczenie:

-operacyjne

-operacyjne

-chemioterapia

-chemioterapia

-radioterapia

-radioterapia

-paliatywne (udrożnienie odbytnicy,

-paliatywne (udrożnienie odbytnicy,

zniszczenie/wycięcie meta w

zniszczenie/wycięcie meta w

wątrobie)

wątrobie)

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego

•

Zapobieganie, skrining

Zapobieganie, skrining

-test na obecność utajonej krwi w kale

-test na obecność utajonej krwi w kale

-sigmoidoskopia

-sigmoidoskopia

-kolonoskopia

-kolonoskopia

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

-uchyłki nabyte (rzekome) -

-uchyłki nabyte (rzekome) -

przepukliny błony śluzowej przez

przepukliny błony śluzowej przez

błonę mięśniową, najczęściej w esicy,

błonę mięśniową, najczęściej w esicy,

ew. okrężnicy

ew. okrężnicy

-uchyłki wrodzone – uwypuklenie

-uchyłki wrodzone – uwypuklenie

ściany jelita

ściany jelita

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

•

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny

-

Najczęściej bezobjawowy przebieg

Najczęściej bezobjawowy przebieg

(uchyłkowatość okrężnicy)

(uchyłkowatość okrężnicy)

Choroba uchyłkowa okrężnicy

Choroba uchyłkowa okrężnicy

-

Ból w lewym podbrzuszu

Ból w lewym podbrzuszu

-

Wzdęcie, zaparcie, zmiana rytmu

Wzdęcie, zaparcie, zmiana rytmu

wypróżnień

wypróżnień

-

Przemijające zatrzymanie wypróżnień i

Przemijające zatrzymanie wypróżnień i

gazów

gazów

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

•

Objawy

Objawy

ostrego zapalenia uchyłków

ostrego zapalenia uchyłków

-gorączka

-gorączka

-leukocytoza

-leukocytoza

-guz, obrona mięśniowa, objaw

-guz, obrona mięśniowa, objaw

Blumberga w lewym dolnym

Blumberga w lewym dolnym

kwadrancie brzucha

kwadrancie brzucha

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

•

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:

-kontrastowy wlew doodbytniczny

-kontrastowy wlew doodbytniczny

-kolonoskopia

-kolonoskopia

-TK jb i miednicy (dgn zapalenia, jego

-TK jb i miednicy (dgn zapalenia, jego

powikłań)

powikłań)

-USG (identyfikacja zbiorników ropy)

-USG (identyfikacja zbiorników ropy)

-badanie naczyniowe/izotopowe (ustalenie

-badanie naczyniowe/izotopowe (ustalenie

źródła krwawienia)

źródła krwawienia)

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

•

Różnicowanie

Różnicowanie

-zaburzenia czynnościowe jelit

-zaburzenia czynnościowe jelit

-rak jelita grubego

-rak jelita grubego

-choroba Leśniowksiego i Crohna

-choroba Leśniowksiego i Crohna

-niedokrwienne zapalenie okrężnicy

-niedokrwienne zapalenie okrężnicy

-infekcyjne zapalenie jelit

-infekcyjne zapalenie jelit

-choroby ginekologiczne

-choroby ginekologiczne

-zapalenie pęcherza moczowego

-zapalenie pęcherza moczowego

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

Leczenie ostrego zapalenia

Leczenie ostrego zapalenia

uchyłków

uchyłków

-dieta ścisła

-dieta ścisła

-antybiotyki po/iv (metronidazil,

-antybiotyki po/iv (metronidazil,

ciprofloksacyna, cefalosporyny III

ciprofloksacyna, cefalosporyny III

generacji, aminoglikozydy)

generacji, aminoglikozydy)

Uchyłki jelita grubego

Uchyłki jelita grubego

•

Inne powikłania:

Inne powikłania:

-perforacja, ropień śródbrzuszny,

-perforacja, ropień śródbrzuszny,

niedrożność, przetoki, krwotok

niedrożność, przetoki, krwotok

Wrzodziejące zapalenie jelita

Wrzodziejące zapalenie jelita

grubego (colitis ulcerosa)

grubego (colitis ulcerosa)

•

Rozlane, nieswoiste zapalenie błony

Rozlane, nieswoiste zapalenie błony

śluzowej odbytnicy i okrężnicy,

śluzowej odbytnicy i okrężnicy,

prowadzące w części przypadków do

prowadzące w części przypadków do

powstania owrzodzeń

powstania owrzodzeń

WZJG

WZJG

•

Szczyt zachorowalności 20-40 lat

Szczyt zachorowalności 20-40 lat

•

Etiologia niewyjaśniona:

Etiologia niewyjaśniona:

-czynniki genetyczne

-czynniki genetyczne

-czynniki środowiskowe

-czynniki środowiskowe

-immunologiczne (aktywacja

-immunologiczne (aktywacja

limfocytów T)

limfocytów T)

WZJG

WZJG

•

Zmiany w okrężnicy i odbytnicy

Zmiany w okrężnicy i odbytnicy

•

Biegunka, domieszka krwi w kale

Biegunka, domieszka krwi w kale

•

Utrata masy ciała, odwodnienie,

Utrata masy ciała, odwodnienie,

gorączka

gorączka

•

Przebieg choroby przewlekły –

Przebieg choroby przewlekły –

zaostrzenia i okresy remisji

zaostrzenia i okresy remisji

WZJG

WZJG

•

Diagnostyka

Diagnostyka

-

W badaniach laboratoryjnych: cechy stanu

W badaniach laboratoryjnych: cechy stanu

zapalnego, niedokrwistość, hipoalbuminemia,

zapalnego, niedokrwistość, hipoalbuminemia,

p/ciała pANCA

p/ciała pANCA

-

RTG jb (megacolon toxicum)

RTG jb (megacolon toxicum)

-

Kontrastowy wlew doodbytniczny (płytkie

Kontrastowy wlew doodbytniczny (płytkie

owrzodzenia, polipy rzekome, zanik haustracji

owrzodzenia, polipy rzekome, zanik haustracji

-

TK, USG jb, MR

TK, USG jb, MR

-

Endoskopia

Endoskopia

-

Badanie histopatologiczne

Badanie histopatologiczne

WZJG

WZJG

•

Różnicowanie

Różnicowanie

-

Infekcyjne zapalenie jelita grubego

Infekcyjne zapalenie jelita grubego

-

ChLC

ChLC

-

Rak odbytnicy, esicy

Rak odbytnicy, esicy

-

Niedokrwienne zapalenie okrężnicy

Niedokrwienne zapalenie okrężnicy

-

popromienne zapalenie odbytnicy

popromienne zapalenie odbytnicy

WZJG

WZJG

•

Leczenie

Leczenie

-

Aminosalicylany (sulfasalazyna,

Aminosalicylany (sulfasalazyna,

mesalazyna)

mesalazyna)

-

GKS

GKS

-

Leki immunosupresyjne (azatiopryna,

Leki immunosupresyjne (azatiopryna,

cyklosporyna, merkaptopuryna,

cyklosporyna, merkaptopuryna,

infliksymab, takrolimus)

infliksymab, takrolimus)

WZJG

WZJG

•

Powikłania

Powikłania

-polipowatość zapalna

-polipowatość zapalna

-ostre rozdęcie okrężnicy

-ostre rozdęcie okrężnicy

-rak jelita grubego

-rak jelita grubego

-perforacja

-perforacja

-krwotok

-krwotok

-zwężenie jelita

-zwężenie jelita

-przetoki

-przetoki

-ropnie

-ropnie

-szczeliny

-szczeliny

Choroba Leśniowskiego i

Choroba Leśniowskiego i

Crohna

Crohna

•

Pełnościenne zapalenie, które

Pełnościenne zapalenie, które

dotyczyć może każdego odcinka pp

dotyczyć może każdego odcinka pp

od jamy ustnej do odbytu

od jamy ustnej do odbytu

ChLC

ChLC

•

Wiek zapadalności 15-25 lat

Wiek zapadalności 15-25 lat

ChLC

ChLC

•

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny

-osłabienie

-osłabienie

-gorączka

-gorączka

-utrata masy ciała

-utrata masy ciała

-ból brzucha, biegunka

-ból brzucha, biegunka

-rzadko domieszki krwi w stolcu, smoliste stolce

-rzadko domieszki krwi w stolcu, smoliste stolce

-wyczuwalny guz w jamie brzusznej

-wyczuwalny guz w jamie brzusznej

-ból, owrzodzenia w jamie ustnej

-ból, owrzodzenia w jamie ustnej

-dysfagia

-dysfagia

-wymioty

-wymioty

-szczeliny, przetoki okołoodbytowe

-szczeliny, przetoki okołoodbytowe

ChLC

ChLC

•

Diagnostyka

Diagnostyka

-badania laboratoryjne

-badania laboratoryjne

-

-

kontrastowe badania radiologiczne

kontrastowe badania radiologiczne

-usg, TK, MR

-usg, TK, MR

-

-

endoskopia

endoskopia

-endoskopia kapsułkowa

-endoskopia kapsułkowa

-

-

badanie histopatologiczne

badanie histopatologiczne

ChLC

ChLC

•

Różnicowanie

Różnicowanie

-gruźlica jelit

-gruźlica jelit

-ostre zapalenie jelita krętego

-ostre zapalenie jelita krętego

-WZJG

-WZJG

-rak okrężnicy

-rak okrężnicy

-niedokrwienne zapalenie jelita

-niedokrwienne zapalenie jelita

grubego

grubego

ChLC

ChLC

•

Leczenie

Leczenie

-leczenie p/zapalne (GKS,

-leczenie p/zapalne (GKS,

aminosalicylany, leki

aminosalicylany, leki

immunosupresyjne, antybiotyki)

immunosupresyjne, antybiotyki)

-leczenie operacyjne

-leczenie operacyjne

-uzupełnianie niedoborów, żywieniowe

-uzupełnianie niedoborów, żywieniowe

ChLC

ChLC

•

Powikłania

Powikłania

-przetoki, ropnie, perforacja, krwotok,

-przetoki, ropnie, perforacja, krwotok,

rak jelita grubego

rak jelita grubego