Terapia Metodą

Terapia Metodą

Integracji Sensorycznej

Integracji Sensorycznej

mgr Monika

mgr Monika

Waśkowicz

Waśkowicz

fizjoterapeuta, terapeuta SI

fizjoterapeuta, terapeuta SI

Integracja sensoryczna

Integracja sensoryczna

(wg Jean Ayres)

(wg Jean Ayres)

to proces dzięki, któremu mózg

to proces dzięki, któremu mózg

otrzymuje informacje ze wszystkich

otrzymuje informacje ze wszystkich

zmysłów segregując, rozpoznając,

zmysłów segregując, rozpoznając,

interpretując i integrując ze sobą

interpretując i integrując ze sobą

i wcześniejszymi doświadczeniami

i wcześniejszymi doświadczeniami

odpowiada adekwatną reakcją,

odpowiada adekwatną reakcją,

inaczej mówiąc integracja

inaczej mówiąc integracja

sensoryczna jest taką organizacją

sensoryczna jest taką organizacją

wrażeń by mogły być użyte w

wrażeń by mogły być użyte w

celowym działaniu.

celowym działaniu.

Hipotetyczny model

Hipotetyczny model

przebiegu integracji

przebiegu integracji

sensorycznej

sensorycznej



Procesy integracji dokonują się

Procesy integracji dokonują się

w rdzeniu kręgowym, pniu mózgu,

w rdzeniu kręgowym, pniu mózgu,

głównie w jądrach

głównie w jądrach

przedsionkowych

przedsionkowych

i tworze siatkowatym, w móżdżku

i tworze siatkowatym, w móżdżku

i wreszcie półkulach mózgowych

i wreszcie półkulach mózgowych

Hipotetyczny model

Hipotetyczny model

przebiegu integracji

przebiegu integracji

sensorycznej

sensorycznej



Wszystkie wyższe procesy umysłowe

Wszystkie wyższe procesy umysłowe

a szczególnie te odpowiedzialne za

a szczególnie te odpowiedzialne za

uczenie się zależą od adekwatnej

uczenie się zależą od adekwatnej

organizacji wrażeń w pniu mózgu gdzie

organizacji wrażeń w pniu mózgu gdzie

mają swój początek wszystkie procesy

mają swój początek wszystkie procesy

integracyjne.

integracyjne.

Dopiero po przejściu pnia mózgu

Dopiero po przejściu pnia mózgu

następuje bardziej szczegółowe

następuje bardziej szczegółowe

opracowanie wrażeń

opracowanie wrażeń

w korze mózgowej i kojarzenie ich

w korze mózgowej i kojarzenie ich

z wcześniejszymi doświadczeniami.

z wcześniejszymi doświadczeniami.

Hipotetyczny model

Hipotetyczny model

przebiegu integracji

przebiegu integracji

sensorycznej

sensorycznej

Ten skomplikowany proces na

Ten skomplikowany proces na

wielu poziomach ośrodkowego

wielu poziomach ośrodkowego

układu nerwowego prowadzi do

układu nerwowego prowadzi do

rozwoju bardziej

rozwoju bardziej

skomplikowanych zachowań

skomplikowanych zachowań

w tym procesów uczenia się

w tym procesów uczenia się

Główne założenia integracji

Główne założenia integracji

sensorycznej

sensorycznej



Plastyczność neuronalna-

Plastyczność neuronalna-

zdolność systemu nerwowego do

zdolność systemu nerwowego do

zmian, modyfikacji.

zmian, modyfikacji.

Zależy

Zależy

to od:

to od:



Zaangażowania i motywacji

Zaangażowania i motywacji



Różnorodności doświadczeń

Różnorodności doświadczeń



Krytycznych okresów

Krytycznych okresów

rozwojowych dla poszczególnych

rozwojowych dla poszczególnych

funkcji i wieku

funkcji i wieku

Główne założenia integracji

Główne założenia integracji

sensorycznej

sensorycznej



Sekwencyjny rozwój procesów

Sekwencyjny rozwój procesów

integracji sensorycznej

integracji sensorycznej



Integralność systemu

Integralność systemu

nerwowego

nerwowego



Reakcje adaptacyjne wpływają

Reakcje adaptacyjne wpływają

na rozwój integracji

na rozwój integracji

sensorycznej

sensorycznej

Reakcja adaptacyjna

Reakcja adaptacyjna

Efektywne reagowanie odpowiednie

Efektywne reagowanie odpowiednie

do wymogów otoczenia.

do wymogów otoczenia.

Może to być odpowiedź odruchowa,

Może to być odpowiedź odruchowa,

reakcja w formie wykonania

reakcja w formie wykonania

właściwego ruchu czy myślowa.

właściwego ruchu czy myślowa.

Reakcje te są wielopoziomowe - od

Reakcje te są wielopoziomowe - od

bardzo prostych po złożone, co

bardzo prostych po złożone, co

zależy od percepcyjnych procesów

zależy od percepcyjnych procesów

integracji sensorycznej u dziecka.

integracji sensorycznej u dziecka.

Wg Ayres podstawowe znaczenie

Wg Ayres podstawowe znaczenie

dla rozwoju integracji zmysłowej

dla rozwoju integracji zmysłowej

ma funkcjonowanie układów

ma funkcjonowanie układów

zmysłowych odbierających i

zmysłowych odbierających i

analizujących informacje związane

analizujących informacje związane

z ciałem.

z ciałem.

Są to:

Są to:

układ przedsionkowy

układ przedsionkowy

układ proprioceptywny

układ proprioceptywny

układ dotykowy

układ dotykowy

Układ przedsionkowy wpływa

Układ przedsionkowy wpływa

na:

na:



Bezpieczeństwo grawitacyjne

Bezpieczeństwo grawitacyjne



Ruchy oczu

Ruchy oczu



Napięcie mięśni

Napięcie mięśni



Reakcje posturalne

Reakcje posturalne

Układ przedsionkowy wpływa

Układ przedsionkowy wpływa

na:

na:

Zmysł przedsionkowy odbiera siłę

Zmysł przedsionkowy odbiera siłę

grawitacji, umożliwia

grawitacji, umożliwia

przeciwstawianie się jej i

przeciwstawianie się jej i

zachowanie równowagi przy

zachowanie równowagi przy

zmianach pozycji ciała

zmianach pozycji ciała

Układ przedsionkowy

Układ przedsionkowy

odpowiada za:

odpowiada za:



kontrolowanie ruchów związanych z

kontrolowanie ruchów związanych z

przyspieszeniami liniowymi i kątowymi

przyspieszeniami liniowymi i kątowymi

działającymi na organizm człowieka

działającymi na organizm człowieka



odbieranie informacji związanych z

odbieranie informacji związanych z

działaniem siły grawitacji

działaniem siły grawitacji



orientację w położeniu ciała w

orientację w położeniu ciała w

stosunku do powierzchni ziemi

stosunku do powierzchni ziemi



informowanie OUN o położeniu głowy

informowanie OUN o położeniu głowy

w relacji do szyi i reszty ciała oraz

w relacji do szyi i reszty ciała oraz

otaczającej przestrzeni

otaczającej przestrzeni

Układ przedsionkowy

Układ przedsionkowy

odpowiada za:

odpowiada za:



podtrzymywanie prawidłowego

podtrzymywanie prawidłowego

napięcia mięśniowego

napięcia mięśniowego



wyzwalanie odruchów niezbędnych do

wyzwalanie odruchów niezbędnych do

utrzymania pozycji ciała w spoczynku,

utrzymania pozycji ciała w spoczynku,

wyzwalanie odruchów ocznych i

wyzwalanie odruchów ocznych i

koordynacji pracy obu oczu

koordynacji pracy obu oczu



utrzymywanie stałego pola widzenia w

utrzymywanie stałego pola widzenia w

czasie ruchów głowy

czasie ruchów głowy

Układ przedsionkowy

Układ przedsionkowy

odpowiada za:

odpowiada za:



zabezpieczanie prawidłowej

zabezpieczanie prawidłowej

organizacji wokół środkowej linii

organizacji wokół środkowej linii

ciała

ciała



poczucie bezpieczeństwa

poczucie bezpieczeństwa

grawitacyjnego

grawitacyjnego



ma wpływ na rozwój mowy

ma wpływ na rozwój mowy



oraz na autonomiczny układ

oraz na autonomiczny układ

nerwowy (przewód pokarmowy,

nerwowy (przewód pokarmowy,

odruch wymiotny)

odruch wymiotny)

Funkcjonowanie systemu

Funkcjonowanie systemu

przedsionkowego ma więc wpływ

przedsionkowego ma więc wpływ

na utrzymywanie równowagi,

na utrzymywanie równowagi,

koordynację oraz płynności ruchów

koordynację oraz płynności ruchów

ciała i gałek ocznych. Ma to swoje

ciała i gałek ocznych. Ma to swoje

odzwierciedlenie w możliwościach

odzwierciedlenie w możliwościach

ruchowych dziecka (w zakresie

ruchowych dziecka (w zakresie

dużej i małej motoryki),

dużej i małej motoryki),

zachowaniu prawidłowej postawy

zachowaniu prawidłowej postawy

podczas ruchu ale i zabaw przy

podczas ruchu ale i zabaw przy

stole, także w lepszej koncentracji

stole, także w lepszej koncentracji

i mniejszej męczliwości.

i mniejszej męczliwości.

Układ przedsionkowy rozwija się

Układ przedsionkowy rozwija się

w 10-11 tygodniu życia płodowego

w 10-11 tygodniu życia płodowego

a w 5 miesiącu życia podowego jest

a w 5 miesiącu życia podowego jest

całkowicie rozwinięty i wspólnie z

całkowicie rozwinięty i wspólnie z

układem czuciowym i

układem czuciowym i

wegetatywnym odbiera i prowadzi

wegetatywnym odbiera i prowadzi

prawie wszystkie impulsy do mózgu

prawie wszystkie impulsy do mózgu

Układ proprioceptywny

Układ proprioceptywny



czucie głębokie z mięśni i ścięgien

czucie głębokie z mięśni i ścięgien



czucie własnego ciała i jego

czucie własnego ciała i jego

ułożenia

ułożenia

Układ proprioceptywny

Układ proprioceptywny

odpowiada za:

odpowiada za:



poczucie cielesnej obecności ciała,

poczucie cielesnej obecności ciała,

odczuwanie ciężaru ciała i

odczuwanie ciężaru ciała i

poszczególnych jego części w

poszczególnych jego części w

przestrzeni

przestrzeni



wytwarzanie odruchów prostowania i

wytwarzanie odruchów prostowania i

równowagi, które służą prawidłowej

równowagi, które służą prawidłowej

motoryce i przyczyniają się do

motoryce i przyczyniają się do

przeciwdziałania sile grawitacji

przeciwdziałania sile grawitacji



poruszanie poszczególnymi częściami

poruszanie poszczególnymi częściami

ciała bez kontroli wzroku

ciała bez kontroli wzroku

Układ proprioceptywny

Układ proprioceptywny

odpowiada za:

odpowiada za:



swobodne wykonywanie ruchów

swobodne wykonywanie ruchów

precyzyjnych

precyzyjnych



percepcję kształtów drobnych

percepcję kształtów drobnych

przedmiotów

przedmiotów



percepcje położenia narządów

percepcje położenia narządów

jamy ustnej podczas mówienia

jamy ustnej podczas mówienia



tworzenie somatognozji

tworzenie somatognozji

(znajomość własnego ciała)

(znajomość własnego ciała)



tworzenie lateralizacji

tworzenie lateralizacji

Układ dotykowy:

Układ dotykowy:

Dotyk rozwija się z tego samego

Dotyk rozwija się z tego samego

listka zarodkowego, co Ośrodkowy

listka zarodkowego, co Ośrodkowy

Układ Nerwowy i dlatego poprzez

Układ Nerwowy i dlatego poprzez

ten zmysł możemy bezpośrednio

ten zmysł możemy bezpośrednio

wpływać na pobudzenie i

wpływać na pobudzenie i

hamowanie OUN

hamowanie OUN

Zmysł dotyku ma wpływ na:

Zmysł dotyku ma wpływ na:



poznawanie swojego ciała

poznawanie swojego ciała



wczesne poznawanie przedmiotów

wczesne poznawanie przedmiotów



rozpoznawanie przedmiotów bez

rozpoznawanie przedmiotów bez

pomocy wzroku

pomocy wzroku



różnicowanie bodźców dotykowych

różnicowanie bodźców dotykowych



rozwój emocjonalny

rozwój emocjonalny

DIAGNOZA ZABURZEŃ

DIAGNOZA ZABURZEŃ

INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

Metody diagnozy:

Metody diagnozy:



Kliniczna obserwacja

Kliniczna obserwacja



Standaryzowane testy

Standaryzowane testy

Kliniczna Obserwacja:

Kliniczna Obserwacja:

•

napięcie mięśniowe

napięcie mięśniowe

•

przetrwałe odruchy

przetrwałe odruchy

•

ruchy gałek ocznych

ruchy gałek ocznych

•

planowanie ruchu

planowanie ruchu

•

reakcje posturalne

reakcje posturalne

Kliniczna Obserwacja:

Kliniczna Obserwacja:

•

kokontrakcję

kokontrakcję

•

lateralizację

lateralizację

•

choreoatetozy

choreoatetozy

•

reakcje równoważne

reakcje równoważne

•

orientacja w przestrzeni

orientacja w przestrzeni

•

adiadochokinezę

adiadochokinezę

Standaryzowane testy:

Standaryzowane testy:



percepcji wzrokowej

percepcji wzrokowej



różnicowanie figura-tło

różnicowanie figura-tło



pozycja w przestrzeni

pozycja w przestrzeni



kopiowanie wzorów

kopiowanie wzorów

Standaryzowane testy:

Standaryzowane testy:



somatosensoryczne

somatosensoryczne



kinestezja

kinestezja



manualna percepcja form

manualna percepcja form



identyfikacja palców

identyfikacja palców



grafestezja

grafestezja



lokalizacja bodźca dotykowego

lokalizacja bodźca dotykowego

Standaryzowane testy:

Standaryzowane testy:



motoryczne

motoryczne



precyzja ruchów

precyzja ruchów



imitacja pozycji

imitacja pozycji



przekraczanie linii środkowej ciała

przekraczanie linii środkowej ciała



obustronna koordynacja-ruchowa

obustronna koordynacja-ruchowa



różnicowanie prawo-lewo

różnicowanie prawo-lewo



równowaga w pozycji stojącej:

równowaga w pozycji stojącej:

oczy otwarte-zamknięte

oczy otwarte-zamknięte



oczopląs porotacyjny

oczopląs porotacyjny

Efektem prawidłowej

Efektem prawidłowej

integracji wrażeń

integracji wrażeń

przedsionkowych i

przedsionkowych i

czuciowych są:

czuciowych są:



znajomość schematu ciała

znajomość schematu ciała

(prawidłowa somatognozja)

(prawidłowa somatognozja)



koordynacja, obu stron ciała

koordynacja, obu stron ciała



właściwe planowanie motoryczne

właściwe planowanie motoryczne



odpowiedni poziom aktywności

odpowiedni poziom aktywności

prawidłowa

prawidłowa



koordynacja oko – ręka

koordynacja oko – ręka

Efektem prawidłowej

Efektem prawidłowej

integracji wrażeń

integracji wrażeń

przedsionkowych

przedsionkowych

i czuciowych są:

i czuciowych są:



prawidłowe wzorce ruchowe

prawidłowe wzorce ruchowe



prawidłowy rozwój percepcji

prawidłowy rozwój percepcji

wzrokowo – przestrzennej

wzrokowo – przestrzennej



rozwój mowy

rozwój mowy



prawidłowa koncentracja uwagi

prawidłowa koncentracja uwagi



stabilność emocjonalna

stabilność emocjonalna

ZABURZENIA SENSORYCZNEJ

ZABURZENIA SENSORYCZNEJ

INTEGRACJI

INTEGRACJI

Objawy zauważane przez

Objawy zauważane przez

rodziców lub nauczycieli:

rodziców lub nauczycieli:



hiperaktywność

hiperaktywność



hipoaktywność

hipoaktywność



problemy z koncentracją uwagi

problemy z koncentracją uwagi



nadpobudliwość emocjonalna

nadpobudliwość emocjonalna



obniżony poziom koordynacji

obniżony poziom koordynacji

wzrokowo - ruchowej

wzrokowo - ruchowej

ZABURZENIA SENSORYCZNEJ

ZABURZENIA SENSORYCZNEJ

INTEGRACJI

INTEGRACJI



zaburzenia praksji

zaburzenia praksji



zaburzenia poczucia kierunku

zaburzenia poczucia kierunku



słaba organizacja zachowania

słaba organizacja zachowania



zaburzenia mowy

zaburzenia mowy



problemy w obcowaniu z innymi

problemy w obcowaniu z innymi

dziećmi

dziećmi



problemy z czytaniem, pisaniem

problemy z czytaniem, pisaniem



niska samoocena

niska samoocena

Objawy widoczne w

Objawy widoczne w

obserwacji klinicznej:

obserwacji klinicznej:



obniżone podstawowe napięcie

obniżone podstawowe napięcie

mięśniowe

mięśniowe



obecność tonicznych odruchów

obecność tonicznych odruchów

postawy we wzorcach ruchowych

postawy we wzorcach ruchowych

(słaba ich integracja)

(słaba ich integracja)



brak poczucia środkowej linii ciała

brak poczucia środkowej linii ciała

oraz trudności z jej

oraz trudności z jej

przekraczaniem

przekraczaniem

Objawy widoczne w

Objawy widoczne w

obserwacji klinicznej:

obserwacji klinicznej:



obecność współruchów, trudności w

obecność współruchów, trudności w

utrzymaniu równowagi szczególnie

utrzymaniu równowagi szczególnie

w pozycjach statycznych

w pozycjach statycznych



zaburzenia somatognozji

zaburzenia somatognozji

( zaburzenia percepcji schematu

( zaburzenia percepcji schematu

ciała, zaburzania lateralizacji)

ciała, zaburzania lateralizacji)



zaburzenia koordynacji wzrokowej i

zaburzenia koordynacji wzrokowej i

wzrokowo – ruchowej

wzrokowo – ruchowej



zaburzenia praksji oralnej

zaburzenia praksji oralnej

Objawy widoczne w

Objawy widoczne w

obserwacji klinicznej:

obserwacji klinicznej:



dyspraksja (obniżone zdolności

dyspraksja (obniżone zdolności

planowania i wykonywania

planowania i wykonywania

czynności ruchowych)

czynności ruchowych)



trudności w wykonywaniu zadań

trudności w wykonywaniu zadań

ruchowych na polecenie słowne

ruchowych na polecenie słowne



nieadekwatne stosowanie siły i

nieadekwatne stosowanie siły i

nieprawidłowa ocena odległości

nieprawidłowa ocena odległości

podczas wykonywanych czynności

podczas wykonywanych czynności

Problemy związane z

Problemy związane z

percepcją słuchową, mową i

percepcją słuchową, mową i

językiem

językiem

1.

1.

Ścisły związek pomiędzy rozwojem

Ścisły związek pomiędzy rozwojem

percepcji słuchowej a funkcjonowaniem

percepcji słuchowej a funkcjonowaniem

układu przedsionkowego:

układu przedsionkowego:



Zależności anatomiczne (lokalizacja w

Zależności anatomiczne (lokalizacja w

uchu środkowym bodźce przesyłane są

uchu środkowym bodźce przesyłane są

do oun VIII nerwem czaszkowym

do oun VIII nerwem czaszkowym



Hierarchia rozwoju systemów

Hierarchia rozwoju systemów

zmysłowych (system młodszy –

zmysłowych (system młodszy –

słuchowy zależny jest od starszego –

słuchowy zależny jest od starszego –

przedsionkowego z którego ewoluował

przedsionkowego z którego ewoluował

Zdaniem J. Ayers jeśli układ

Zdaniem J. Ayers jeśli układ

przedsionkowy nie pracuje

przedsionkowy nie pracuje

prawidłowo to i układ słuchowy może

prawidłowo to i układ słuchowy może

mieć trudności z rozwijaniem się i

mieć trudności z rozwijaniem się i

dobrym funkcjonowaniem

dobrym funkcjonowaniem

2.

2.

Poziom percepcji słuchowej główne jej

Poziom percepcji słuchowej główne jej

piętra to pień mózgu i półkule mózgowe

piętra to pień mózgu i półkule mózgowe



W pniu mózgu znajdują się jądra

W pniu mózgu znajdują się jądra

słuchowe- największe centra odbioru

słuchowe- największe centra odbioru

bodźców słuchowych i kojarzenia ich z

bodźców słuchowych i kojarzenia ich z

informacjami płynącymi z narządu

informacjami płynącymi z narządu

przedsionkowego oraz bodźcami

przedsionkowego oraz bodźcami

dotykowymi proprioceptywnymi

dotykowymi proprioceptywnymi

a szczególnie wibracyjnymi. Nieco poniżej

a szczególnie wibracyjnymi. Nieco poniżej

zlokalizowane są jądra przedsionkowe

zlokalizowane są jądra przedsionkowe

odbierające oprócz bodźców swojej

odbierające oprócz bodźców swojej

modalności także informację słuchową.

modalności także informację słuchową.

Impulsy zarówno z jąder przedsionkowych,

Impulsy zarówno z jąder przedsionkowych,

jak i słuchowych płyną do półkul

jak i słuchowych płyną do półkul

mózgowych tym samym nerwem

mózgowych tym samym nerwem

2.

2.

Poziom percepcji słuchowej

Poziom percepcji słuchowej

główne jej piętra to pień mózgu

główne jej piętra to pień mózgu

i półkule mózgowe

i półkule mózgowe



Zintegrowana informacja

Zintegrowana informacja

sensoryczna wykorzystywana jest

sensoryczna wykorzystywana jest

przez struktury korowe pierwszo-,

przez struktury korowe pierwszo-,

drugo-

drugo-

i trzeciorzędowe pola kojarzeniowe

i trzeciorzędowe pola kojarzeniowe

do rozwoju słuchu fonematycznego,

do rozwoju słuchu fonematycznego,

analizy – syntezy słuchowej,

analizy – syntezy słuchowej,

zdolności językowych

zdolności językowych

3.

3.

Praksje oralne – mówienie a

Praksje oralne – mówienie a

szczególnie nauka mówienia wymaga

szczególnie nauka mówienia wymaga

bardzo złożonego planowania

bardzo złożonego planowania

motorycznego. Dla wyartykułowania

motorycznego. Dla wyartykułowania

dźwięku tworzącego wyraz człowiek

dźwięku tworzącego wyraz człowiek

musi samodzielnie zaaranżować

musi samodzielnie zaaranżować

odpowiednią sekwencję ruchów w

odpowiednią sekwencję ruchów w

obrębie aparatu artykulacyjnego.

obrębie aparatu artykulacyjnego.

Częste jest współwystępowanie

Częste jest współwystępowanie

problemów w mowie czynnej i

problemów w mowie czynnej i

dyspraksji. Jeżeli trudności dotyczą

dyspraksji. Jeżeli trudności dotyczą

przede wszystkim planowania w

przede wszystkim planowania w

obrębie aparatu artykulacyjnego-

obrębie aparatu artykulacyjnego-

mówimy o praksji oralnej

mówimy o praksji oralnej

Występowanie dysfunkcji

Występowanie dysfunkcji

integracji sensorycznej

integracji sensorycznej

Dzieci z trudnościami w

Dzieci z trudnościami w

uczeniu

uczeniu

Obejmują zaburzenia w rejestracji

Obejmują zaburzenia w rejestracji

i przetwarzaniu bodźców w

i przetwarzaniu bodźców w

obrębie podstawowych systemów

obrębie podstawowych systemów

sensorycznych: przedsionkowego,

sensorycznych: przedsionkowego,

proprioceptywego i dotykowego.

proprioceptywego i dotykowego.

Dzieci z trudnościami w

Dzieci z trudnościami w

uczeniu

uczeniu

Przejawiają się dysfunkcjami w zakresie:

Przejawiają się dysfunkcjami w zakresie:



reakcji posturalnych (obronnych,

reakcji posturalnych (obronnych,

równoważnych, i posturalnych w tle)

równoważnych, i posturalnych w tle)



funkcji oko-ruchowych

funkcji oko-ruchowych



napięcia mięśniowego

napięcia mięśniowego



nieprawidłowym schematem ciała

nieprawidłowym schematem ciała



trudnościami w planowaniu ruchu

trudnościami w planowaniu ruchu



dysfunkcjami w obustronnej

dysfunkcjami w obustronnej

koordynacji ruchowej

koordynacji ruchowej



sekwencyjności

sekwencyjności

Zaburzenia te skutkują:

Zaburzenia te skutkują:



Trudnościami w nauce czytania i pisania

Trudnościami w nauce czytania i pisania



Obniżonym poziomem grafomotorycznym

Obniżonym poziomem grafomotorycznym



Błędami podczas pisania liter

Błędami podczas pisania liter

podobnych /b-d , p-b/

podobnych /b-d , p-b/



Trudności w przepisywaniu z tablicy

Trudności w przepisywaniu z tablicy



Kłopotami w różnicowaniu prawo - lewo

Kłopotami w różnicowaniu prawo - lewo



Słabej obustronnej koordynacji ruchowej

Słabej obustronnej koordynacji ruchowej



Zaburzenia emocjonalne, trudności w

Zaburzenia emocjonalne, trudności w

koncentracji uwagi nadpobudliwość

koncentracji uwagi nadpobudliwość

psychoruchowa

psychoruchowa

Mózgowe Porażenie

Mózgowe Porażenie

Dziecięce:

Dziecięce:

Przyczyny zaburzeń SI:

Przyczyny zaburzeń SI:



Pierwotne – występowanie

Pierwotne – występowanie

nieprawidłowości w

nieprawidłowości w

funkcjonowaniu struktur

funkcjonowaniu struktur

ośrodkowego układu nerwowego

ośrodkowego układu nerwowego



Wtórne – nieprawidłowy rozwój

Wtórne – nieprawidłowy rozwój

ruchowy dziecka powoduje

ruchowy dziecka powoduje

nieprawidłowe przetwarzanie

nieprawidłowe przetwarzanie

informacji zwrotnych

informacji zwrotnych

Zespół Downa

Zespół Downa

Zaburzenia rejestracji, modulacji i

Zaburzenia rejestracji, modulacji i

przetwarzania bodźców

przetwarzania bodźców

przedsionkowych, dotykowych,

przedsionkowych, dotykowych,

proprioceptywnych, wzrokowych i

proprioceptywnych, wzrokowych i

słuchowych.

słuchowych.

Deficyty te wpływają na dysfunkcje

Deficyty te wpływają na dysfunkcje

zachowania, uwagi, zdolności

zachowania, uwagi, zdolności

ruchowych

ruchowych

i procesów uczenia się.

i procesów uczenia się.

Dysfunkcja układu przedsionkowego:

Dysfunkcja układu przedsionkowego:



hipotonia

hipotonia



nieprawidłowe przystosowanie posturalne

nieprawidłowe przystosowanie posturalne



słabe reakcje posturalne

słabe reakcje posturalne

Dysfunkcja systemu proprioceptywnego:

Dysfunkcja systemu proprioceptywnego:



obniżone napięcie mięśniowe

obniżone napięcie mięśniowe



wiotkość stawów

wiotkość stawów



zakłócenie czucia położenia ciała

zakłócenie czucia położenia ciała



zakłócenie rejestracji ruchu

zakłócenie rejestracji ruchu

Dysfunkcja systemu dotykowego:

Dysfunkcja systemu dotykowego:



słabe planowanie ruchu

słabe planowanie ruchu



słaba percepcja ciała

słaba percepcja ciała



ograniczenie dotykowej eksploracji

ograniczenie dotykowej eksploracji

otoczenia

otoczenia



słaba zdolność do reagowania na

słaba zdolność do reagowania na

bodźce dotykowe

bodźce dotykowe

Zaburzenia percepcji wzrokowej:

Zaburzenia percepcji wzrokowej:

obniżony rozwój przetwarzania

obniżony rozwój przetwarzania

wzrokowego (słaba uwaga wzrokowa)

wzrokowego (słaba uwaga wzrokowa)

ograniczona eksploracja wzrokowa

ograniczona eksploracja wzrokowa

otocznia

otocznia

Zaburzenia systemu słuchowego:

Zaburzenia systemu słuchowego:



opóźnienie w rozwoju mowy

opóźnienie w rozwoju mowy



wolniejsze przetwarzanie

wolniejsze przetwarzanie

informacji słuchowych

informacji słuchowych



słaba pamięć słuchowa

słaba pamięć słuchowa



trudności z naśladowaniem

trudności z naśladowaniem

dźwięków

dźwięków

Autyzm

Autyzm

1.

1.

Zaburzenia rejestracji bodźców

Zaburzenia rejestracji bodźców

sensorycznych: wzrokowych

sensorycznych: wzrokowych

i słuchowych czasami węchowych,

i słuchowych czasami węchowych,

smakowych, przedsionkowych

smakowych, przedsionkowych

i dotykowych

i dotykowych

2.

2.

Zaburzenia modulacji impulsów

Zaburzenia modulacji impulsów

sensorycznych: głównie

sensorycznych: głównie

przedsionkowych i dotykowych

przedsionkowych i dotykowych