PROGRAMOWANIE

OBIEKTOWE.

PAKIET

DELPHI

Programowanie

obiektowe

najnowsza

generacja

najnowsza

generacja

metodologii programowania, w

której program komputerowy jest

tworzony

pomocą

„obiektów

pomocą

„obiektów

programowych"

stanowiących

programowych"

stanowiących

fragmenty programu zawierające

dane i procedury na tych danych.

W programowaniu obiektowym

PROGRAM

STANOWI

ZBIÓR

PROGRAM

STANOWI

ZBIÓR

WZAJEMNIE

KOMUNIKUJĄCYCH

WZAJEMNIE

KOMUNIKUJĄCYCH

SIĘ

OBIEKTÓW,

SIĘ

OBIEKTÓW,

WYKONYWUJĄCYCH

ZADANIA

WYKONYWUJĄCYCH

ZADANIA

ZGODNE Z ALGORYTMEM

ROZWIĄZYWANEGO PROBLEMU

Podstawowym

celem

Podstawowym

celem

wprowadzenia

programowania

wprowadzenia

programowania

obiektowego -ułatwienie pisania

programów

przez

programów

przez

wykorzystywanie już wcześniej

napisanych

fragmentów

napisanych

fragmentów

programów, które się powtarzają

bądź jako fragmenty obiektów,

bądź jako całe obiekty.

POJĘCIA

PODSTAWOWE (1)

Obiekt

- zbiór zadeklarowanych

danych

oraz

metod

procedur

funkcji

wykonywanych na danych. Obiekt jest

niepodzielny, mogą być używane

wyłącznie

metody

użytkownika

metody

użytkownika

Zmienne

obiektu

Zmienne

obiektu

właściwości

statyczne,

metody

- właściwości

dynamiczne.

Obiekty - bloki funkcji i danych

, na

których wykonywane są operacje.

Sposoby komunikacji obiektów :



wzajemna komunikacja,



komunikacja

systemem

komunikacja

systemem

programem

wykorzystująca

zdarzenia

, na które dany obiekt

reaguje.

Powiązania obiektów

oraz

atrybuty

obiektów

stanowią

cechy rozwiązywanego

problemu.

Charakterystyka procedur



hermetyzacja danych

- wzajemna

niezależność danych w różnych obiektach



prezentacja podejścia

: obiekt-atrybut,

całość-fragment programu, klasy

obiektów

i ich rozróżnienie,



wzajemne komunikowanie

się i

powiązania tworzonych i

wykorzystywanych obiektów

Przykłady

pakietów programowania obiektowego

narzędzia programowania

DELPHI

JAVA

VISUAL BASIC

CECHY OBIEKTÓW

( 1 )

Obiekty grupowane są w klasy.

Klasa jest zbiorem obiektów o jednakowych

zmiennych

i metodach.

Klasa jest deklaracją typu obiektowego, w której

obiekt jest zmienną tego typu.

Stworzenie klasy obiektów wymaga

podania



definicji typu obiektowego



implementacji metod obiektu

Przy deklaracji klasy zwykle występuje lista

przodków

danego obiektu wiążąca się z

dziedziczeniem cech

CECHY OBIEKTÓW ( 2 )

Dziedziczenie

- cecha pozwalająca na

budowanie

nowych

typów

budowanie

nowych

typów

obiektowych

bazie

już

obiektowych

bazie

już

istniejących.

Typ

pochodny

Typ

pochodny

(potomek)

dziedziczy

zawsze

dziedziczy

zawsze

wszystkie dane i metody

typu

bazowego

(rodzica),

ale metody

rodzica

mogą

zostać

dowolnie

rodzica

mogą

zostać

dowolnie

przedefiniowane.

CECHY OBIEKTÓW ( 3 )

Hermetyczność

- własność

programowania obiektowego

odseparowywująca zmienne obiektów

od bezpośredniego oddziaływania na

nie z zewnątrz.

Zaletą hermetyczności jest, że modyfikacje

w strukturze obiektu oraz implementacji

jego metod mają charakter lokalny, są

ograniczone do samego obiektu.

Polimorfizm

- operowanie na różnych

obiektach poprzez

wielokrotne

używanie kodu programu.

Polimorfizm wiąże się z dziedziczeniem

klas:

ta sama metoda może być

zastosowana zarówno do danej klasy,

jak i do podklas, które ją dziedziczą.

Sposoby dziedziczenia :

klasa może dziedziczyć z :



jednej klasy -

dziedziczenie jednokrotne



jednocześnie z wielu klas -

dziedziczenie

wielokrotne



zbiór własności klas podlegających

dziedziczeniu stanowią

metody

wartości

zmiennych



dziedziczenie

może

być

dziedziczenie

może

być

statyczne

lub

dynamiczne

w czasie

wykonywania programu



klasy mogą wielokrotnie zmieniać swoje

zachowanie w trakcie pojedynczego wykonania

programu.

MECHANIZM

PROGRAMOWANIA

OBIEKTOWEGO



wprowadzenie klas i obiektów na

zadanym poziomie abstrakcji,



znalezienie relacji klas i obiektów,



implementacje klas i obiektów do

rozwiązywanego zagadnienia,



uszczegółowienie mechanizmów

dziedziczenia i polimorfizmu :

kolejne

klasy i obiekty przejmują część atrybutów

i mechanizmów prostszych z

zachowaniem

hierarchicznego porządku



Klasa

- struktura łącząca pola (

fields

), metody

(

methods

) oraz właściwości (

properties



Pole -

zmienna

, będąca elementem obiektu.

Jest to pojęcie analogiczne do pola rekordu.



Metoda

- procedura lub funkcja związana z

klasą



Właściwość

- wielkość definiująca jeden

z atrybutów obiektu, jej wartość jest zwykle

przechowywana w jednym z pól obiektu.

Właściwość posiada klauzule dostępu (

access

specifiers

które

określają

jak

dana

które

określają

jak

dana

właściwość

jest

odczytywana

i/lub

właściwość

jest

odczytywana

i/lub

modyfikowana.

Deklaracja klasy

type

ClassName =

class

(AncestorClass)

.............................................

MemberList

.............................................

end

;

gdzie:

ClassName

- nazwa klasy;

AncestorClass

- nazwa klasy - przodka w stosunku do

danej klasy;

MemberList

- lista członów klasy.

Elementy deklaracji klasy



AncestorClass

- element opcjonalny.

Jeśli nie zostanie podany, to przyjmuje

się, że przodkiem danej klasy jest klasa

TObject

, będący najstarszym

przodkiem wszystkich klas

Delphi



MemberList

- lista wszystkich członów

danej klasy. Pod pojęciem członów

rozumie się pola, metody i właściwości.

Klasy w

Delphi

Klasy w

Delphi

stanowią rozbudowane drzewo

dziedziczenia. Każdy komponent w

Delphi

jest klasą

Przykładowo: komponent

MainMenu

(główne menu aplikacji)

w Delphi 7 jest klasą o nazwie

TMainMenu

, która dziedziczy

pola, metody i właściwości w ciągu dziedziczenia klas:

TObject - TPersistent - TComponent - TMenu -

TMainMenu

Szczegóły można odczytywać zaznaczając dany komponent,

wywołując

Help

poprzez

Ctrl-F1

oraz wybierając opcję

Hierarchy

a następnie nazwy poszczególnych klas.

Nie jest to jednak konieczne, można bowiem wykorzystywać

każdy komponent, nie interesując się jego miejscem w

strukturze klas środowiska.

Ważniejsze typy w

hierarchii klas

TObject

Exception

TStream

Tpesistent

TPrinter

TList

TGraphicsObject

TGraphics

TComponent

TCanvas TPicture Tstrings

TTimer

TScreen

TMenuItem

TMenu

TControl TCommonDialogTGlobalComponent

TGraphicsControl

TWinCintrol

TApplication

TCostomComboBox TCostomControl TCostomEdit TCostomListBox

TScrollingWinControl

TForm

Dziedziczenie i po

wtarzanie

się członów klas



Deklarując klasę, możliwe jest wskazanie jej

przodka

(

ancestor

). Dana klasa stanie się wówczas

potomkiem

(

descendant

), który będzie

dziedziczyć od przodka

wszystkie człony tj.

pola, metody i właściwości

. Można

zadeklarować nowe dodatkowe człony. Ich zasięg

ważności będzie sięgał od miejsca deklaracji i

rozciągać się na bloki wszystkich metod danej klasy i

na wszystkich potomków danej klasy.



Jeśli zadeklaruje się u potomka nowe człony o tych

samych nazwach jak u przodka, to nowe człony pokryją

(przysłonią) analogiczne człony przodka, jednak nie

zlikwidują ich. Będą one nadal dostępne, ale pod

warunkiem ich jawnego wywołania, to znaczy wraz z

poprzedzającą nazwą przodka.

Widoczność - dostęp

Delphi

każdy człon klasy cechuje jego

widoczności

przez

inne

elementy

widoczności

przez

inne

elementy

aplikacji (

visibility

). Istnieją następujące

klauzule widoczności – dostępu członów

klas:



private

(prywatne)



protected

(chronione)



public



published

(publikowane)



automated

(automatyczne)

private

(prywatne)

Człony tego typu są widoczne jedynie

wewnątrz modułu, w którym

znajduje się deklaracja klasy

protected

(chronione)

Człony tego typu są widoczne

jedynie wewnątrz modułu, w

którym znajduje się deklaracja

klasy, a także przez wszystkich

potomków danej klasy

;

public

(publiczne)

Człony tego typu są widoczne przez

wszystkie moduły aplikacji, które

widzą deklarację danej klasy;

published

(publikowane)

Człony tego typu są widoczne przez

wszystkie moduły aplikacji, które widzą

deklarację

danej

klasy.

deklarację

danej

klasy.

Informacje te nazywają się

RTTI - Runtime

Type Information

. Są one dostępne w

czasie wykonywania aplikacji, a także

wykorzystywane

przez

wykorzystywane

przez

inspektora

obiektów (Object Inspector);

automated

(automatyczne)

Człony tego typu są widoczne przez

wszystkie moduły aplikacji, które

widzą deklarację danej klasy.

Dodatkowo kompilator wydaje i

udostępnia specjalną informację o

tych członach wymaganą przez

serwery automatyzacji COM.

Brak jawnej klauzuli

widoczności

Człony zadeklarowane w początkowej

części deklaracji klasy, dla których

nie podano w sposób jawny klauzuli

widoczności są standardowo

traktowane jako

published

, pod

dodatkowym warunkiem, że aplikacja

jest skompilowana z dyrektywą

kompilatora {$M+}. W przeciwnym

razie są traktowane jako

public

Pole



Pole jest podobne do zmiennej

należącej do danego obiektu. Pole

może być dowolnego typu, włączając tu

także klasę (to znaczy, że klasa może

być zagnieżdżona w klasie). Pola mają

zazwyczaj przypisaną klauzulę

private

widoczności.



Deklaracje pól muszą poprzedzać

deklaracje metod i właściwości.

Przykład deklaracji pola

type

TNumber =

class

{klasa TNumber dziedziczy

człony od TObject}

Int: integer;

end

;

Metody



Wewnątrz

deklaracji

klasy

umieszcza

się

Wewnątrz

deklaracji

klasy

umieszcza

się

deklarację metody, to znaczy funkcji lub

procedury.



Deklarację klasy wraz z deklaracją metod

umieszcza zwykle w części publicznej modułu za

słowem kluczowym

interface

(choć można to

zrobić

też

zrobić

też

w części implementacyjnej modułu za słowem

kluczowym

implementation



Definicje metod muszą być umieszczone wyłącznie

w części implementacyjnej modułu.

Przykład

interface

.............................................

type

TMyClass =

class

.......................................

procedure

DoSomething;

.......................................

end

;

...............................................

implementation

...............................................

procedure

TMyClass.DoSomething;

begin

...................

end

;

...............................................

Deklaracja metod



W deklaracji metody

umieszcza się pełny nagłówek

metody wraz z listą parametrów formalnych i typem

zwrotnym, natomiast

w definicji metody

wystarczy podać nazwę metody, ale

z poprzedzającą nazwą klasy oddzieloną kropką bez listy

parametrów. Jeśli jednak listę parametrów formalnych

metody i typ zwrotny się powtarza, to muszą być one

identyczne jak w deklaracji.



Deklaracje metod

mogą być zaopatrzone w

specjalne

dyrektywy

funkcji lub procedury:

reintroduce

overload

binding

(w tym:

virtual

dynamic

override

calling

convention

(w tym:

register

pascal

cdecl

stdcall

safecall

abstract

oraz

warning

(w tym:

platform

deprecated

library

). Nazwy wyprowadzone kursywą są

to nazwy grup dyrektyw a nie samych dyrektyw.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32

3 w6m programowanie obiektowe delphi

Document Outline