Wykład 7

Otrzymywanie i metody

badania związków

koordynacyjnych

Metody syntezy związków

kompleksowych

• Reakcje, w których wzrasta liczba koordynacyjna metalu,

nazywamy reakcjami przyłączania (addycji), a reakcje, w

których liczba ta nie zmienia się - reakcjami podstawiania

(substytucji).

W reakcjach dysocjacji (eliminacji) liczba koordynacyjna maleje.

Reakcje związane ze zmianami stopnia utlenienia noszą nazwę

reakcji utleniania lub reakcji redukcji.

• Klasyfikacja kompleksów oparta na szybkości reakcji

podstawienia, w których kompleksy te uczestniczą.

Gdy do roztworu siarczanu miedzi(II) w wodzie doda się wodnego

roztworu amoniaku, następuje niemal natychmiast zmiana barwy z

bladoniebieskiej na ciemnoniebieską w wyniku bardzo szybkiego

utworzenia aminakompleksu (w reakcji tej amoniak zastępuje część

cząsteczek wody skoordynowanych z jonem miedzi(II)). Jest to

przykład tworzenia przez miedź(II) kompleksów kinetycznie

labilnych.

Z drugiej strony, wielu godzin (a nawet dni w temperaturze

pokojowej) wymaga zastąpienie cząsteczek wody skoordynowanych

z jonem chromu(III) przez inne ligandy. Można tu również ogólnie

stwierdzić, że chrom(III) tworzy kompleksy kinetycznie inertne.

• Kompleksy kinetycznie labilne – czas półtrwania ≤ 1 minuta

• Kompleksy kinetycznie inertne – czas półtrwania > 1 minuta

CO

Ir

Br

Cl

PPh

3

H

Ph

3

P

Ir

Cl

PPh

3

CO

Ph

3

P

+ HBr

Co

(H

3

CO)

3

P

P(OCH

3

)

3

P(OCH

3

)

3

(H

3

CO)

3

P

P(OCH

3

)

3

Co

H

(H

3

CO)

3

P

P(OCH

3

)

3

CH

3

(H

3

CO)

3

P

+ CH

4

Reakcja addycji utleniającej

Reakcja reduktywnej
eliminacji

Reakcje dysocjacji termicznej:

CuSO

4







96,5°C

102°C

115°C

220°C

CuSO

4







CuSO

4







CuSO

4







CuSO

4

• Termiczna analiza różnicowa

(DTA)

• Analiza termograwimetryczna

(TGA)

Barwy odpowiadające różnym zakresom widzialnej

części widma:

A. kolor światła emitowanego przy danej długości fali,
B. kolor związku absorbującego promieniowanie z podanego
zakresu długości fal

Widmo absorpcyjne
kompleksu