Stany zagrożenia

Stany zagrożenia

życia i zdrowia w

życia i zdrowia w

chorobach

chorobach

sercowo-

sercowo-

naczyniowych

naczyniowych

Jacek Mućka

Jacek Mućka

2 Klinika Medycyny

2 Klinika Medycyny

Ratunkowej

Ratunkowej

UMK CM

UMK CM

Główne dolegliwości

Główne dolegliwości

zgłaszane przez pacjenta w

zgłaszane przez pacjenta w

chorobach SN

chorobach SN



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Duszność

Duszność



Kołatania serca

Kołatania serca



Nadmierne męczenie (

Nadmierne męczenie (

↓ tolerancji

↓ tolerancji

wysiłku)

wysiłku)



Obrzęki

Obrzęki

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Trzewny –

Trzewny –

rozlany, trudny do dokładnego

rozlany, trudny do dokładnego

umiejscowienia (zawał serca, zapalenie osierdzia)

umiejscowienia (zawał serca, zapalenie osierdzia)



Somatyczny –

Somatyczny –

ostry, czasem punktowy, dający się

ostry, czasem punktowy, dający się

łatwo zlokalizować (neuralgia, uraz)

łatwo zlokalizować (neuralgia, uraz)



Ostry, przewlekły (<48h>)

Ostry, przewlekły (<48h>)



Bóle udzielone –

Bóle udzielone –

bóle w obrębie kl. Piersiowej

bóle w obrębie kl. Piersiowej

wynikające ze schorzeń zlokalizowanych poza kl. Piers.

wynikające ze schorzeń zlokalizowanych poza kl. Piers.

(kamica p. żółciowego, perforacja wrzodu żołądka)

(kamica p. żółciowego, perforacja wrzodu żołądka)

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

WYWIAD

WYWIAD



Charakter bólu (trzewny, somatyczny)

Charakter bólu (trzewny, somatyczny)



Umiejscowienie

Umiejscowienie



Promieniowanie

Promieniowanie



Czas trwania

Czas trwania



Objawy współistniejące

Objawy współistniejące

(duszność,sinica, itp.)

(duszność,sinica, itp.)



Choroby współistniejące,przebyte

Choroby współistniejące,przebyte



Wpływ pozycji, wysiłku, ruchów

Wpływ pozycji, wysiłku, ruchów

oddechowych, leków na charakter bólu

oddechowych, leków na charakter bólu

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

badanie fizykalne

badanie fizykalne



RR i HR

RR i HR

na obu kończynach górnych

na obu kończynach górnych



Ilość oddechów

Ilość oddechów



Tętno – tt. promieniowe - wypełnienie

Tętno – tt. promieniowe - wypełnienie



Wypełnienie żył szyjnych (poz leżąca i

Wypełnienie żył szyjnych (poz leżąca i

siedząca)

siedząca)



Skóra – bladość, sinica, poty

Skóra – bladość, sinica, poty



Osłuchiwanie i opukiwanie kl. Piersiowej

Osłuchiwanie i opukiwanie kl. Piersiowej



Osłuchiwanie serca (obecność szmerów)

Osłuchiwanie serca (obecność szmerów)

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

badanie dodatkowe

badanie dodatkowe

przedszpitalne

przedszpitalne



Możliwe do wykonania w domu

Możliwe do wykonania w domu

pacjenta i karetce pogotowia –

pacjenta i karetce pogotowia –

pomagają w podjęciu właściwej

pomagają w podjęciu właściwej

decyzji dotyczących transportu do

decyzji dotyczących transportu do

odpowiedniej jednostki (zawał serca)

odpowiedniej jednostki (zawał serca)



EKG 12-odprowadzeniowe

EKG 12-odprowadzeniowe



SatO2, SatCO

SatO2, SatCO

2

2



Topopnina, mioglobina (testy paskowe

Topopnina, mioglobina (testy paskowe

+/-)

+/-)

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

badanie dodatkowe SOR

badanie dodatkowe SOR



EKG 12 – odp.

EKG 12 – odp.



Sat O2

Sat O2



Markery uszkodzenia m. sercowego

Markery uszkodzenia m. sercowego



Troponina, Mioglobina, CK-MB mass

Troponina, Mioglobina, CK-MB mass



Morfologia, CRP, D-dimery, gazometria

Morfologia, CRP, D-dimery, gazometria

tęt.,

tęt.,



RTG kl. Piersiowej

RTG kl. Piersiowej



ECHOKARDIOGRAFIA

ECHOKARDIOGRAFIA



KT. KLATKI PIERSIOWEJ

KT. KLATKI PIERSIOWEJ

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

badanie fizykalne

badanie fizykalne

Badajcie

Pacjentów

!!!!

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

ZNACZENIE WYWIADU I

ZNACZENIE WYWIADU I

BADANIA FIZYKALNEGO

BADANIA FIZYKALNEGO

PRAWIDŁOWO ZEBRANY WYWIAD I

PRAWIDŁOWO ZEBRANY WYWIAD I

BADANIE FIZYKALNE POZWALA W

BADANIE FIZYKALNE POZWALA W

PRAWIE 100%

PRAWIE 100%

WŁAŚCIWIE

WŁAŚCIWIE

OCENIĆ STAN

OCENIĆ STAN

PACJENTA I PODJĄĆ

PACJENTA I PODJĄĆ

WŁAŚCIWE

WŁAŚCIWE

DECYZJE

DECYZJE

DOTYCZĄCE DALSZEGO POSTĘPOWANIA

DOTYCZĄCE DALSZEGO POSTĘPOWANIA

PRAWIDŁOWE WYKONANIE TYCH

PRAWIDŁOWE WYKONANIE TYCH

CZYNNOŚĆI POZWALA UNIKNĄĆ

CZYNNOŚĆI POZWALA UNIKNĄĆ

ROSZCZEŃ PACJENTÓW I ICH RODZIN

ROSZCZEŃ PACJENTÓW I ICH RODZIN

Ból w klatce piersiowej -

Ból w klatce piersiowej -

różnicowanie

różnicowanie

NAJWAŻNIEJSZE

NAJWAŻNIEJSZE

TO WYCHWYCENIE PACJENTÓW

TO WYCHWYCENIE PACJENTÓW

GDZIE BÓL W KLATCE

GDZIE BÓL W KLATCE

PIERSIOWEJ JEST OBJAWEM

PIERSIOWEJ JEST OBJAWEM

CHOROBY

CHOROBY

BEZPOŚREDNIO

BEZPOŚREDNIO

ZAGRAŻAJĄCEJ ŻYCIU

ZAGRAŻAJĄCEJ ŻYCIU

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

przyczyny

przyczyny

BEZPOŚREDNIO

BEZPOŚREDNIO

zagrażające życiu

zagrażające życiu



Ostre niedokrwienie m.

Ostre niedokrwienie m.

sercowego

sercowego



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Tętniak rozwarstwiający aorty

Tętniak rozwarstwiający aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Odma opłucnowa prężna

Odma opłucnowa prężna



Ostra perforacja przełyku

Ostra perforacja przełyku

Ból w klatce piersiowej –

Ból w klatce piersiowej –

przyczyny

przyczyny

nie

nie

zagrażające

zagrażające

bezpośrednio życiu

bezpośrednio życiu



Stabilna choroba niedokrwienna serca

Stabilna choroba niedokrwienna serca



Zapalenie płuc i opłucnej

Zapalenie płuc i opłucnej



Odma samoistna

Odma samoistna



Choroby przełyku (kurcz wpustu, GERD,

Choroby przełyku (kurcz wpustu, GERD,

przepuklina rozworu przełykowego)

przepuklina rozworu przełykowego)



Zapalenie osierdzia

Zapalenie osierdzia



Dolegliwości ze str. Ukł. Mięśniowo-

Dolegliwości ze str. Ukł. Mięśniowo-

szkieletowego

szkieletowego



Zapalenie chrząstek żebrowych – zesp

Zapalenie chrząstek żebrowych – zesp

Tietza.

Tietza.

Ból w klatce – postacie

Ból w klatce – postacie

typowe

typowe



Ból typowy w chorobie

Ból typowy w chorobie

niedokrwiennej serca

niedokrwiennej serca



Gniotący, dławiący, uciskającyc-

Gniotący, dławiący, uciskającyc-

zlokalizowany za mostkiem-promieniuje

zlokalizowany za mostkiem-promieniuje

do szyi lub ramion (zwł. Lewego)

do szyi lub ramion (zwł. Lewego)



Wywołany przez wysiłek fizyczny lub

Wywołany przez wysiłek fizyczny lub

stres

stres



Ustępuje po odpoczynku lub po

Ustępuje po odpoczynku lub po

przyjęciu nitrogliceryny pod język.

przyjęciu nitrogliceryny pod język.

Ból w klatce – postacie

Ból w klatce – postacie

typowe

typowe



Tętniak rozwarstwiający aorty

Tętniak rozwarstwiający aorty



Bardzo silny „rozdzierający” ból

Bardzo silny „rozdzierający” ból

zazwyczaj promieniuje do pleców w

zazwyczaj promieniuje do pleców w

okolicę międzyłopatkową

okolicę międzyłopatkową



Nie reaguje na NTG

Nie reaguje na NTG



Pęknięcie przełyku

Pęknięcie przełyku



Nagły ostry ból za mostkiem z

Nagły ostry ból za mostkiem z

promieniowaniem do szyi najczęściej

promieniowaniem do szyi najczęściej

poprzedzony gwałtownymi wymiotami

poprzedzony gwałtownymi wymiotami

Główne dolegliwości

Główne dolegliwości

zgłaszane przez pacjenta w

zgłaszane przez pacjenta w

chorobach SN

chorobach SN



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Duszność

Duszność



Kołatania serca

Kołatania serca



Nadmierne męczenie (

Nadmierne męczenie (

↓ tolerancji

↓ tolerancji

wysiłku)

wysiłku)



Obrzęki

Obrzęki

Duszność

Duszność

Duszność to uczucie braku powietrza i/lub

Duszność to uczucie braku powietrza i/lub

potrzeby częstszego lub głębszego

potrzeby częstszego lub głębszego

oddychania

oddychania

Duszność jest objawem często subiektywnym,

Duszność jest objawem często subiektywnym,

w różny sposób opisywanym i

w różny sposób opisywanym i

prezentowanym przez pacjenta

prezentowanym przez pacjenta

W chorobach SN może być objawem

W chorobach SN może być objawem

świadczącym o bezpośrednim zagrożeniu

świadczącym o bezpośrednim zagrożeniu

życia dlatego

życia dlatego

Należy skupić się na obiektywnych

Należy skupić się na obiektywnych

wykładnikach duszności

wykładnikach duszności

Choroby układu SN –

Choroby układu SN –

duszność

duszność

Objektywizacja objawu

Objektywizacja objawu



Ilość oddechów <6 lub >20

Ilość oddechów <6 lub >20



Obecność sinicy

Obecność sinicy



Niemożność wypowiedzenia kilku słów na

Niemożność wypowiedzenia kilku słów na

jednym wdechu

jednym wdechu



SatO

SatO

2

2

↓90% przy tachypnoe

↓90% przy tachypnoe



Objawy wegetatywne (poty)

Objawy wegetatywne (poty)



Zmiany osłuchowe nad płucami (często

Zmiany osłuchowe nad płucami (często

słyszalne bez stetoskopu) rzężenia, świsty

słyszalne bez stetoskopu) rzężenia, świsty



Praca dodatkowych mięśni oddechowych

Praca dodatkowych mięśni oddechowych



Charakterystyczna pozycja ( np. ortopnoe)

Charakterystyczna pozycja ( np. ortopnoe)

Choroby układu SN –

Choroby układu SN –

duszność

duszność



Jednostki chorobowe dotyczące USN

Jednostki chorobowe dotyczące USN

z dominującą dusznością ostrą

z dominującą dusznością ostrą



Ostra niewydolność lewokomorowa

Ostra niewydolność lewokomorowa

(obrzęk płuc)

(obrzęk płuc)



Zatorowość płucna ostra

Zatorowość płucna ostra



Dusznica bolesna niestabilna i stabilna

Dusznica bolesna niestabilna i stabilna



Zapalenie osierdzia z zespołem małego

Zapalenie osierdzia z zespołem małego

rzutu (tamponada lub zapalenie

rzutu (tamponada lub zapalenie

zaciskające)

zaciskające)

Główne dolegliwości

Główne dolegliwości

zgłaszane przez pacjenta w

zgłaszane przez pacjenta w

chorobach SN

chorobach SN



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Duszność

Duszność



Kołatania serca

Kołatania serca



Nadmierne męczenie (

Nadmierne męczenie (

↓ tolerancji

↓ tolerancji

wysiłku)

wysiłku)



Obrzęki

Obrzęki

Kołatania serca

Kołatania serca



Jest to uczucie nieprawidłowego (wg.

Jest to uczucie nieprawidłowego (wg.

Pacjenta) bicia serca opisywane

Pacjenta) bicia serca opisywane

najczęściej jako

najczęściej jako



Kołatanie

Kołatanie



Nierówne bicie serca

Nierówne bicie serca



Mocne bicie serca

Mocne bicie serca



Szybkie lub wolne bicie serca

Szybkie lub wolne bicie serca



Zatrzymywanie pracy serca

Zatrzymywanie pracy serca



Podobnie jak duszność wymaga

Podobnie jak duszność wymaga

obiektywizacji

obiektywizacji

Kołatania serca -

Kołatania serca -

obiektywizacja

obiektywizacja



Badanie tętna

Badanie tętna



Osłuchiwanie serca

Osłuchiwanie serca



EKG 12-

EKG 12-

odprowadzeniowe

odprowadzeniowe



Proszę pamiętać, że niektóre zaburzenia

Proszę pamiętać, że niektóre zaburzenia

rytmu mogą mieć charakter zwiewny i nie

rytmu mogą mieć charakter zwiewny i nie

występować w momencie badania.

występować w momencie badania.

Choroby USN przebiegajace

Choroby USN przebiegajace

z kołataniem serca

z kołataniem serca



Tachyarytmie i bradyarytmie

Tachyarytmie i bradyarytmie

pierwotne i w przebiegu innych chorób

pierwotne i w przebiegu innych chorób

(ChNS, NT, zapalenie mięśnia

(ChNS, NT, zapalenie mięśnia

sercowego, BZW, zesp. tarczycowo-

sercowego, BZW, zesp. tarczycowo-

sercowy)

sercowy)



Migotanie przedsionków

Migotanie przedsionków



Częstoskutcze nadkomorowe

Częstoskutcze nadkomorowe



Częstoskurcze komorowe z tętnem

Częstoskurcze komorowe z tętnem



Dodatkowe pobudzenia

Dodatkowe pobudzenia



Blok II i III stopnia

Blok II i III stopnia

Główne dolegliwości

Główne dolegliwości

zgłaszane przez pacjenta w

zgłaszane przez pacjenta w

chorobach SN

chorobach SN



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Duszność

Duszność



Kołatania serca

Kołatania serca



Nadmierne męczenie (

Nadmierne męczenie (

↓

↓

tolerancji wysiłku)

tolerancji wysiłku)



Obrzęk

Obrzęk

Spadek tolerancji wysiłku

Spadek tolerancji wysiłku



Zazwyczaj jest objawem dłużej trwającej

Zazwyczaj jest objawem dłużej trwającej

choroby o bardzo różnej etiologii

choroby o bardzo różnej etiologii

(choroby serca, płuc, endokrynologiczne i

(choroby serca, płuc, endokrynologiczne i

metaboliczne, nowotwory, otyłość, AIDS)

metaboliczne, nowotwory, otyłość, AIDS)



Ważny wywiad

Ważny wywiad



Najważniejsza ocena pacjenta pod

Najważniejsza ocena pacjenta pod

kontem objawów zagrażąjacych życiu i

kontem objawów zagrażąjacych życiu i

zdrowiu. - leczenie szpitalne czy

zdrowiu. - leczenie szpitalne czy

ambulatoryjne

ambulatoryjne



Duszność spoczynkowa z objawami

Duszność spoczynkowa z objawami

obiektywnymi

obiektywnymi



Ciśnienie tetnicze (<100 lub

Ciśnienie tetnicze (<100 lub

>180mmHg )

>180mmHg )



Towarzyszący ból w klatce

Towarzyszący ból w klatce

piersiowej

piersiowej



Zmiany osłuchowe nad płucami lub

Zmiany osłuchowe nad płucami lub

sercem

sercem

Główne dolegliwości

Główne dolegliwości

zgłaszane przez pacjenta w

zgłaszane przez pacjenta w

chorobach SN

chorobach SN



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Duszność

Duszność



Kołatania serca

Kołatania serca



Nadmierne męczenie (

Nadmierne męczenie (

↓ tolerancji

↓ tolerancji

wysiłku)

wysiłku)



Obrzęki

Obrzęki

Obrzęki

Obrzęki



Zwiększenie objętości płynu w

Zwiększenie objętości płynu w

przestrzeni pozanaczyniowej

przestrzeni pozanaczyniowej

objawiającymi się

objawiającymi się

charakterystycznymi zmianami w

charakterystycznymi zmianami w

obrębie skóry i tkanki podskórnej

obrębie skóry i tkanki podskórnej

Obrzęki w chorobach SN

Obrzęki w chorobach SN



Przewlekła niewydolność serca

Przewlekła niewydolność serca



Kk. dolne,

Kk. dolne,



Symetrycznie

Symetrycznie



Powolne tępo narastania (dni – tygodnie)

Powolne tępo narastania (dni – tygodnie)



Zazwyczaj niebolesne, ciastowate

Zazwyczaj niebolesne, ciastowate



ŻChZZ

ŻChZZ



Zazwyczaj kk.dolne

Zazwyczaj kk.dolne



Często dotyczy jednej kończyny

Często dotyczy jednej kończyny



Szybki czas narastania objawów (godziny, dni)

Szybki czas narastania objawów (godziny, dni)



Towarzyszący ból i wzrost ciepłoty kończyny

Towarzyszący ból i wzrost ciepłoty kończyny



Skóra napięta, twarda.

Skóra napięta, twarda.

Obrzęki w chorobach SN

Obrzęki w chorobach SN



Zazwyczaj jedynie ciężkie zaostrzenia PNS

Zazwyczaj jedynie ciężkie zaostrzenia PNS

wymagają leczenia szpitalnego

wymagają leczenia szpitalnego

(towarzyszące zapalenie płuc, zaostrzenie

(towarzyszące zapalenie płuc, zaostrzenie

ChNS, brak poprawy po leczeniu

ChNS, brak poprawy po leczeniu

ambulatoryjnym

ambulatoryjnym



Objawy ostrej zakrzepicy z dusznością,

Objawy ostrej zakrzepicy z dusznością,

hipotonią czy omdleniem, nawet

hipotonią czy omdleniem, nawet

nietypowym bólem w klatce piersiowej

nietypowym bólem w klatce piersiowej

wymagają diagnostyki w kierunku ostrej

wymagają diagnostyki w kierunku ostrej

zatorowości płucnej.

zatorowości płucnej.

Omówienie

Omówienie

wybranych

wybranych

jednostek

jednostek

chorobowych

chorobowych



Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Tętniak rozwarstwiający

Tętniak rozwarstwiający

aorty

aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Obrzęk kardiogenny płuc

Obrzęk kardiogenny płuc

Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe

(OZW)

(OZW)



OZW są konsekwencją

OZW są konsekwencją

nagłego pogorszenia

nagłego pogorszenia

ukrwienia m.

ukrwienia m.

sercowego. Przyczyną

sercowego. Przyczyną

jest najczęściej nagłe

jest najczęściej nagłe

ograniczenie drożności

ograniczenie drożności

tętnicy wieńcowej.

tętnicy wieńcowej.



Taka sytuacja jest

Taka sytuacja jest

wywołana przez

wywołana przez

zakrzep powstający na

zakrzep powstający na

powierzchni pękniętej

powierzchni pękniętej

blaszki miażdżycowej

blaszki miażdżycowej

Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe



STEMI

STEMI

(ST-elevation myocardial

(ST-elevation myocardial

infarction)

infarction)



NSTEMI

NSTEMI

(non-ST-elevation myocardial

(non-ST-elevation myocardial

infarction)

infarction)



Niestabilna choroba

Niestabilna choroba

wieńcowa

wieńcowa



Nagły zgon sercowy

Nagły zgon sercowy

OSTRE ZESPOŁY WIEŃCOWE

OSTRE ZESPOŁY WIEŃCOWE

12 odprowadzeniowe EKG i

12 odprowadzeniowe EKG i

markery uszkodzenia

markery uszkodzenia

miokardium

miokardium

Ból wieńcowy w spoczynku

Ból wieńcowy w spoczynku

Zawał bez

Zawał bez

uniesienia ST

uniesienia ST

(NSTEMI)

(NSTEMI)

Zawał z

Zawał z

uniesieniem ST

uniesieniem ST

(STEMI)

(STEMI)

Niestabilna

Niestabilna

choroba

choroba

wieńcowa

wieńcowa

Bez uniesienia ST

Z uniesieniem ST

wstępne
(przyjęcie)

Rozpoznanie

końcowe
(wypis)

Klasyfikacja ostrych zespołów

Klasyfikacja ostrych zespołów

wieńcowych - EKG

wieńcowych - EKG

Typy ostrych zespołów wieńcowych

Typy ostrych zespołów wieńcowych

Bez przetrwałego uniesienia ST

Z przetrwałym
uniesieniem ST

OZW z przejściowym
uniesieniem ST

OZW z obniżeniem ST

OZW z odwróceniem załamków T

OZW z pseudonormalizacją T

OZW ze spłaszczeniem T

OZW bez zmian w EKG

OZW - STEMI

OZW - STEMI



Zawał serca z uniesieniem odcinka

Zawał serca z uniesieniem odcinka

ST

ST



Bardzo ważne wczesne rozpoznanie

Bardzo ważne wczesne rozpoznanie

zawału serca z przetrwałym

zawału serca z przetrwałym

uniesieniem odcinka ST z uwagi na

uniesieniem odcinka ST z uwagi na

leczenie inwazyjne

leczenie inwazyjne



12-odprowadzeniowe EKG

12-odprowadzeniowe EKG

Zawał ściany dolnej

Zawał ściany dolnej

Wczesne

rozpoznanie

OZW

CZAS

Nowoczesne leczenie

zgodnie ze

standardami

postępowania

KOMPETENCJA

System transportu chorych

do ośrodków kardiologii

inwazyjnej

LOGISTYKA

OPTYMALNE

LECZENIE

OZW

Ostre zespoły wieńcowe -

Ostre zespoły wieńcowe -

objawy

objawy



Ból w klatce piersiowej typowy

Ból w klatce piersiowej typowy



Gniotący, uciskający, dławiący, piekący

Gniotący, uciskający, dławiący, piekący



Zlokalizowany za mostkiem

Zlokalizowany za mostkiem



Promieniowanie do szyi, ramion, pleców,

Promieniowanie do szyi, ramion, pleców,

żuchwy, nadbrzusza

żuchwy, nadbrzusza



Występuje w spoczynku lub nie ustępuje po

Występuje w spoczynku lub nie ustępuje po

odpoczynku

odpoczynku



Nie reaguje na NTG sl. Lub nawraca po kilku

Nie reaguje na NTG sl. Lub nawraca po kilku

min. Od przyjęcia

min. Od przyjęcia



Nie zależy od pozycji ciała i ruchów

Nie zależy od pozycji ciała i ruchów

oddechowych

oddechowych

Ostre zespoły wieńcowe -

Ostre zespoły wieńcowe -

objawy

objawy



Duszność

Duszność



Niepokój, lęk, pobudzenie

Niepokój, lęk, pobudzenie



Bladość powłok

Bladość powłok

Schemat MONA

Schemat MONA



M

M

– morfina - dożylnie 5 mg (2,5 mg)w

– morfina - dożylnie 5 mg (2,5 mg)w

ciągu 1 minuty, dalej 5 mg co 5-15 minut

ciągu 1 minuty, dalej 5 mg co 5-15 minut



O

O

– oxygen (tlen)

– oxygen (tlen)



N

N

- nitrogliceryna – 1 tabletka pod język

- nitrogliceryna – 1 tabletka pod język

(lub w

(lub w sprayu

) do 3 razy co 5-10 minut

) do 3 razy co 5-10 minut

[ pod warunkiem, że ciśnienie > 90

[ pod warunkiem, że ciśnienie > 90

mmHg]

mmHg]



A

A

– aspiryna – 300 mg doustnie (tabletka

– aspiryna – 300 mg doustnie (tabletka

rozpuszczona)

rozpuszczona)

Wytyczne dla

Wytyczne dla

pracowników pogotowia

pracowników pogotowia

ratunkowego dotyczące

ratunkowego dotyczące

postępowania u chorych

postępowania u chorych

z podejrzeniem ostrego

z podejrzeniem ostrego

zespołu wieńcowego.

zespołu wieńcowego.



Personel pogotowia

Personel pogotowia

ratunkowego powinien podać

ratunkowego powinien podać

chorym z podejrzeniem

chorym z podejrzeniem

ostrego zespołu wieńcowego

ostrego zespołu wieńcowego

(OZW) 300 mg kwasu

(OZW) 300 mg kwasu

acetylosalicylowego (ASA) do

acetylosalicylowego (ASA) do

żucia.

żucia.



Wszystkim chorym z OZW

Wszystkim chorym z OZW

należy stosować

należy stosować

tlenoterapię.

tlenoterapię.

Chorzy z utrzymującym się
bólem stenokardialnym
powinni otrzymać
nitroglicerynę podjęzykowo co
5 minut, łącznie trzy dawki.
Nie należy podawać NTG u
chorych z ciśnieniem
skurczowym <90mmHg, oraz u
pacjentów którzy w ciągu
ostatnich 24 godzin przyjęli
inhibitor fosfodiesterazy
(Viagra)

Lekiem przeciwbólowym z
wyboru jest siarczan morfiny
w 2-4 mg i.v. powtarzalnych
w razie potrzeby dawkach co
5-10 minut.

Każdemu choremu z
podejrzeniem OZW należy
wykonać 12-
odprowadzeniowy
elektrokardiogram (EKG).

Jeżeli EKG świadczy o
możliwości zawału serca należy
dokonać transmisji zapisu do
Kliniki Kardiologii Szpitala
Uniwersyteckiego im. dr
Jurasza.

Dalsze postępowanie
zostanie ustalone po
porozumieniu telefonicznym
z dyżurnym lekarzem
Kliniki Kardiologii.

Na zlecenie lekarza Kliniki
Kardiologii może istnieć
wskazanie do podania 300 mg
Clopidogrelu p.o. oraz 70j/kg
heparyny niefrakcjonowanej
i.v.

UA – kryteria wysokiego

UA – kryteria wysokiego

zagrożenia

zagrożenia



bólem wieńcowym trwającym

bólem wieńcowym trwającym

ponad 20 min.,

ponad 20 min.,



bólem powikłanym

bólem powikłanym

zastojem w płucach do

zastojem w płucach do

obrzęku płuc

obrzęku płuc

włącznie,

włącznie,



dławicą z towarzyszącą

dławicą z towarzyszącą

hipotonią

hipotonią

,

,



nowym lub nasilającym się

nowym lub nasilającym się

szmerem

szmerem

niedomykalności mitralnej,

niedomykalności mitralnej,



dławicą spoczynkową współistniejącą z

dławicą spoczynkową współistniejącą z

niedokrwiennymi zmianami

niedokrwiennymi zmianami

odcinka ST

odcinka ST

(

(

obniżenie lub uniesienie ~0.1 mV),

obniżenie lub uniesienie ~0.1 mV),



dławicą i stwierdzonymi jednocześnie

dławicą i stwierdzonymi jednocześnie

zmianami

zmianami

załamka T

załamka T

lub patologicznymi

lub patologicznymi

załamkami Q

załamkami Q

w licznych odprowadzeniach,

w licznych odprowadzeniach,



dławicą w początkowym okresie

dławicą w początkowym okresie

klasy III lub IV

klasy III lub IV

,

,



chorzy w wieku ponad

chorzy w wieku ponad

65

65

lat.

lat.



Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Tętniak rozwarstwiający

Tętniak rozwarstwiający

aorty

aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Obrzęk kardiogenny płuc

Obrzęk kardiogenny płuc

ZATOR TĘTNICY

ZATOR TĘTNICY

PŁUCNEJ

PŁUCNEJ



100 000 /rok Francja

100 000 /rok Francja



65 000/rok Wielka Brytania

65 000/rok Wielka Brytania



60 000/ rok Włochy

60 000/ rok Włochy



12-15 % w badaniach sekcyjnych

12-15 % w badaniach sekcyjnych

Zakrzepica żył głębokich

Zakrzepica żył głębokich

+

+

Zator tętnicy płucnej

Zator tętnicy płucnej

ŻYLNA CHOROBA ZAKZREPOWO -

ŻYLNA CHOROBA ZAKZREPOWO -

ZATOROWA

ZATOROWA

CZESTOŚĆ ZAKRZEPICY

CZESTOŚĆ ZAKRZEPICY

ŻYŁ GŁĘBOKICH

ŻYŁ GŁĘBOKICH



Zakrzepica żył

Zakrzepica żył

głębokich

głębokich

0.5-1 /1000 osób

0.5-1 /1000 osób



ILE przypadków

ILE przypadków

klinicznie

klinicznie

NIEMYCH??

NIEMYCH??



Operacje brzuszne-

Operacje brzuszne-

15-30 %

15-30 %



Złamanie kości

Złamanie kości

udowej 50-75%

udowej 50-75%

ZAKRZEPICA A

ZAKRZEPICA A

ZAROROWOŚĆ

ZAROROWOŚĆ



Żyły podudzia-

Żyły podudzia-

46%

46%



Żyły udowe - 67%

Żyły udowe - 67%



Żyły miednicy

Żyły miednicy

mniejszej 77 %

mniejszej 77 %

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA

ŻCHZZ

ŻCHZZ



PIERWOTNE np..:

PIERWOTNE np..:



Mutacje cz. V (Leiden)

Mutacje cz. V (Leiden)



Niedobór białka C,S

Niedobór białka C,S



Z. antyfosfolipidowy

Z. antyfosfolipidowy



Niedobór

Niedobór

antytrombiny

antytrombiny



WTÓRNE

WTÓRNE



Operacja

Operacja



Uraz

Uraz



Unieruchomienie

Unieruchomienie



Ciąża

Ciąża



Choroba

Choroba

internistyczna

internistyczna



Otyłość

Otyłość



HTZ,antykoncepcja,

HTZ,antykoncepcja,

nikotynizm

nikotynizm

ZATOR

ZATOR

T. PŁUCNEJ

T. PŁUCNEJ



Śmiertelność

Śmiertelność

30 %

30 %



Właściwe leczenie

Właściwe leczenie

redukcja śmiertelności do

redukcja śmiertelności do

2-8 %

2-8 %

OBJAWY

OBJAWY



 

 

Duszność - 73 %

Duszność - 73 %



Ból w klatce piersiowej 66%

Ból w klatce piersiowej 66%



Kaszel 37 %

Kaszel 37 %



Krwioplucie 13

Krwioplucie 13



Tachypnoe 70%

Tachypnoe 70%



Tachycardia 30 %

Tachycardia 30 %



IV ton 24 %

IV ton 24 %



Omdlenie 8 %

Omdlenie 8 %

OBJAWY

OBJAWY



Duszność

Duszność



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Omdlenie

Omdlenie

90%

90%

OBECNOŚĆ CZYNNIKÓW

OBECNOŚĆ CZYNNIKÓW

RYZYKA

RYZYKA

ZATOR TĘTNICY

ZATOR TĘTNICY

PŁUCNEJ

PŁUCNEJ



NIE MASYWNY

NIE MASYWNY



MASYWNA - wstrząs lub

MASYWNA - wstrząs lub

hipotonia !!!

hipotonia !!!

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA



Ocena prawdopodobieństwa

Ocena prawdopodobieństwa

choroby

choroby



rtg kl piersiowej, gazometria, ekg

rtg kl piersiowej, gazometria, ekg



D- dimery

D- dimery



Usg układu żylnego

Usg układu żylnego



Echokardiografia

Echokardiografia



Scyntygrafia płuc

Scyntygrafia płuc



Spiralna KT

Spiralna KT



Arteriografia t. płucnej

Arteriografia t. płucnej

LECZENIE

LECZENIE



Dostęp do żyły

Dostęp do żyły



Tlen

Tlen



Płyny ???? OSTROŻNIE!!

Płyny ???? OSTROŻNIE!!

500 – 1000 ml

500 – 1000 ml



Dopamina, dobutamina

Dopamina, dobutamina



norepinefryna

norepinefryna



Intubacja i wentylacja mechaniczna

Intubacja i wentylacja mechaniczna

LECZENIE

LECZENIE



TROMBOLIZA (rTPA- rekombinowany

TROMBOLIZA (rTPA- rekombinowany

tkankowy aktywator plazminogenu)

tkankowy aktywator plazminogenu)



Heparyna niefrakcjonowana / heparyny

Heparyna niefrakcjonowana / heparyny

drobnocząsteczkowe – wg. masy ciała

drobnocząsteczkowe – wg. masy ciała



Doustne antykaogulanty

Doustne antykaogulanty



Chirurgiczna embolektomia

Chirurgiczna embolektomia



Filtry do żyły głównej dolnej

Filtry do żyły głównej dolnej



Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Tętniak rozwarstwiający

Tętniak rozwarstwiający

aorty

aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Obrzęk kardiogenny płuc

Obrzęk kardiogenny płuc

Rozwarstwienie aorty

Rozwarstwienie aorty

Rozwarstwienie aorty -

Rozwarstwienie aorty -

objawy

objawy



„

„

Przeszywający” ból w klatce piersiowej

Przeszywający” ból w klatce piersiowej

z promieniowaniem do ok.

z promieniowaniem do ok.

międzyłopatkowej

międzyłopatkowej



Bez reakcji na NTG

Bez reakcji na NTG



50% Wysokie RR w

50% Wysokie RR w



30% ASYMETRIA RR I HR na kk.

30% ASYMETRIA RR I HR na kk.

Górnych

Górnych



20% - poprzedzone omdleniem

20% - poprzedzone omdleniem



15% - objawy neurologiczne

15% - objawy neurologiczne

Rozwarstwienie aorty-

Rozwarstwienie aorty-

postępowanie

postępowanie



Leki p/bólowe (Morfina)

Leki p/bólowe (Morfina)



Obniżenie RR do 120-100mmhg skurcz

Obniżenie RR do 120-100mmhg skurcz



Propranolol

Propranolol



Metoprolol

Metoprolol



Nitrogliceryna sl

Nitrogliceryna sl



Monitorowanie parametrów krytycznych

Monitorowanie parametrów krytycznych

w czasie transportu i pobytu w SOR

w czasie transportu i pobytu w SOR



Przewiezienie pacjenta do ośrodka

Przewiezienie pacjenta do ośrodka

specjalistycznego z o. Kardiochirurgii

specjalistycznego z o. Kardiochirurgii



Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Tętniak rozwarstwiający

Tętniak rozwarstwiający

aorty

aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Obrzęk kardiogenny płuc

Obrzęk kardiogenny płuc

Tamponada serca

Tamponada serca



Powstawanie tamponady serca w wyniku

Powstawanie tamponady serca w wyniku

powikłania zawału serca

powikłania zawału serca

Tamponada serca

Tamponada serca

Tamponadą nazywamy upośledzenie czyności serca
w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrzosierdziowego
wskutek nagromadzenia się dużej Ilości płynu w worku osierdziowym

Tamponada serca -

Tamponada serca -

przyczyny

przyczyny



Pęknięcie serca

Pęknięcie serca



Urazy klatki piersiowej

Urazy klatki piersiowej



Zapalenie osierdzia o różnej etiologii

Zapalenie osierdzia o różnej etiologii

Tamponada serca -

Tamponada serca -

objawy

objawy



Duszność nasilająca się w pozycji

Duszność nasilająca się w pozycji

leżącej

leżącej



Tachykardia

Tachykardia



Poszerzenie żył szyjnych

Poszerzenie żył szyjnych



Tetno dziwacze

Tetno dziwacze



Ściszenie tonów serca

Ściszenie tonów serca

-

-

triada

triada

Becka

Becka



hipotonia

hipotonia

Tamponada serca -

Tamponada serca -

rozpoznanie

rozpoznanie



Triada Becka

Triada Becka



EKG

EKG



ECHOKARDIOGRAFIA - standard

ECHOKARDIOGRAFIA - standard



TK

TK



Ostre zespoły wieńcowe

Ostre zespoły wieńcowe



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Tętniak rozwarstwiający

Tętniak rozwarstwiający

aorty

aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca

Szybkie pojawianie się podmiotowych

Szybkie pojawianie się podmiotowych

i przedmiotowych objawów

i przedmiotowych objawów

upośledzenia czynności serca

upośledzenia czynności serca

wskutek dysfunkcji skurczowej lub

wskutek dysfunkcji skurczowej lub

rozkurczowej, zab. Rytmu, lub

rozkurczowej, zab. Rytmu, lub

nieodpowiedniego obciążenia serca.

nieodpowiedniego obciążenia serca.

Ostra niewydolność serca-

Ostra niewydolność serca-

postacie kliniczne

postacie kliniczne



Obrzęk płuc

Obrzęk płuc



Wstrząs kardiogenny

Wstrząs kardiogenny



Nadciśnieniowa ONS (przełom

Nadciśnieniowa ONS (przełom

nadciśnieniowy)

nadciśnieniowy)



Ostra niewyrównana NS

Ostra niewyrównana NS

(dekompensacja PNS)

(dekompensacja PNS)



Niewydolność serca z dużym rzutem

Niewydolność serca z dużym rzutem



Prawostronna NS

Prawostronna NS

ONS – obrzęk płuc

ONS – obrzęk płuc



Najczęściej choroby z upośledzeniem

Najczęściej choroby z upośledzeniem

funkcji skurczowej LK

funkcji skurczowej LK



w przebiegu przełomu

w przebiegu przełomu

nadciśnieniowego

nadciśnieniowego



OZW

OZW



Dekompensacji wady serca

Dekompensacji wady serca



Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu

ONS – obrzęk płuc -

ONS – obrzęk płuc -

objawy

objawy



Ostra duszność ortopnoe

Ostra duszność ortopnoe



Rzężenia nad polami płucnymi

Rzężenia nad polami płucnymi



Kaszel z odpluwaniem różowej

Kaszel z odpluwaniem różowej

pienistej wydzieliny

pienistej wydzieliny



Sat O2 <90%

Sat O2 <90%

ONS – obrzęk płuc -

ONS – obrzęk płuc -

postępowanie

postępowanie



Tlen 100% min10l/min – maska tlenowa

Tlen 100% min10l/min – maska tlenowa



Obniżanie RR (jeśli wysokie)

Obniżanie RR (jeśli wysokie)



Nitrogliceryna sl

Nitrogliceryna sl



Captopril sl.

Captopril sl.



Furosemid iv

Furosemid iv

(małe dawki w skojarzeniu z lekiem

(małe dawki w skojarzeniu z lekiem

rozszerzającym naczynia dajeznacznie lepszy efekt niż duże dawki

rozszerzającym naczynia dajeznacznie lepszy efekt niż duże dawki

furosemidu)

furosemidu)



Morfina iv

Morfina iv



Transport w pozycji siedzącej

Transport w pozycji siedzącej



Postępowanie przyczynowe (w zależności od

Postępowanie przyczynowe (w zależności od

jednostki)

jednostki)

ONS – z małym rzutem

ONS – z małym rzutem

WSTRZĄS

WSTRZĄS

KARDIOGENN

KARDIOGENN

Y

Y

WSTRZĄS

WSTRZĄS

kardiogenny

kardiogenny

Zespół objawów chorobowych

Zespół objawów chorobowych

spowodowanych hipoperfuzją

spowodowanych hipoperfuzją

tkanek, czego konsekwencją

tkanek, czego konsekwencją

jest niedostateczna podaż

jest niedostateczna podaż

tlenu do komórek wywłany

tlenu do komórek wywłany

upośledzeniem funkcji

upośledzeniem funkcji

m.sercowego jako pompy.

m.sercowego jako pompy.

WSTRZĄS

WSTRZĄS



Oligowolemia

Oligowolemia



Rozszerzenie łożyska naczyniowego

Rozszerzenie łożyska naczyniowego



NIEWYDOLNOŚĆ MIĘŚNIA

NIEWYDOLNOŚĆ MIĘŚNIA

ŚERCOWEGO

ŚERCOWEGO

WSTRZĄS KARDIOGENNY -

WSTRZĄS KARDIOGENNY -

przyczyny

przyczyny

1.

1.

Uszkodzenie mięśnia sercowego

Uszkodzenie mięśnia sercowego

( zawał, zapalenie, toksyczne

( zawał, zapalenie, toksyczne

uszkodzenie)

uszkodzenie)

2. Zaburzenia rytmu serca

2. Zaburzenia rytmu serca

3. Przyczyny mechaniczne ( ciężkie

3. Przyczyny mechaniczne ( ciężkie

uszkodzenie zastawek, guzy serca)

uszkodzenie zastawek, guzy serca)

4. Pozasercowe („extracardiac”) zator t.

4. Pozasercowe („extracardiac”) zator t.

płucnej, tamponada, odma,

płucnej, tamponada, odma,

nadciśnienie płucne

nadciśnienie płucne

OBJAWY

OBJAWY



Hipotonia - RR skurczowe < 90 /mm

Hipotonia - RR skurczowe < 90 /mm

Hg

Hg

obniżenie RR o co najmniej 40mm

obniżenie RR o co najmniej 40mm

Hg

Hg



Zimna, blada, wilgotna skóra

Zimna, blada, wilgotna skóra



Oliguria

Oliguria



Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości

BADANIE

BADANIE

PRZEDMIOTOWE

PRZEDMIOTOWE



Częstość pracy serca ?

Częstość pracy serca ?



Charakter tonów serca, obecność

Charakter tonów serca, obecność

szmerów ?

szmerów ?



Zmiany osłuchowe nad płucami ?

Zmiany osłuchowe nad płucami ?

+ co w EKG ?

+ co w EKG ?

WSTRZĄS- leczenie

WSTRZĄS- leczenie



Zapewenić drożność dróg

Zapewenić drożność dróg

oddechowych

oddechowych



Dostęp do żyły

Dostęp do żyły



Monitorowanie (HR, RR, DIUREZA)

Monitorowanie (HR, RR, DIUREZA)



Tlen

Tlen



Leki p. bólowe

Leki p. bólowe



Płyny ( jakie nawodnienie?)

Płyny ( jakie nawodnienie?)

WSTRZĄS- leczenie

WSTRZĄS- leczenie



Aminy katecholowe

Aminy katecholowe

dopamina > 5 mikrogr/kg/min

dopamina > 5 mikrogr/kg/min

dobutamina 2-20 mikrogr /kg/min

dobutamina 2-20 mikrogr /kg/min

noradrenalina 0,2-1

noradrenalina 0,2-1

mikrogr/kg/min – gdy nieskuteczny

mikrogr/kg/min – gdy nieskuteczny

wlew z dopaminy.

wlew z dopaminy.

Prawostronna NS

Prawostronna NS



Niewydolność prawokomorowa z

Niewydolność prawokomorowa z

zastojem wstecznym

zastojem wstecznym



Przyczyny

Przyczyny



Zawał serca z zajęciem prawej komory

Zawał serca z zajęciem prawej komory



Zatorem masywnym t.płucnej

Zatorem masywnym t.płucnej



Ustrym uszkodzeniem zastawek

Ustrym uszkodzeniem zastawek

prawego serca

prawego serca

Prawostronna NS -

Prawostronna NS -

objawy

objawy



Duszność

Duszność



Hipotonia

Hipotonia



Przepełnienie żył szyjnych

Przepełnienie żył szyjnych



Powiększenie wątroby (tkliwość,

Powiększenie wątroby (tkliwość,

bolesność nadbrzusza prawego)

bolesność nadbrzusza prawego)



Skapomocz

Skapomocz

Prawostronna NS -

Prawostronna NS -

postepowanie

postepowanie



Tlenoterapia

Tlenoterapia



Leki moczopędne – furosemid,

Leki moczopędne – furosemid,

spironolakton

spironolakton



Płyny iv. – ostrożnie

Płyny iv. – ostrożnie



Dopamina – gdy inne postepowanie

Dopamina – gdy inne postepowanie

nieskuteczne

nieskuteczne