TOMOGRAFIA

TOMOGRAFIA

KOMPUTEROWA

KOMPUTEROWA

WSTĘP

WSTĘP

BUDOWA TOMOGRAFU:

BUDOWA TOMOGRAFU:

Tomograf komputerowy składa

Tomograf komputerowy składa

się ze:

się ze:



Stołu na którym leży pacjent

Stołu na którym leży pacjent



Gantry w której znajduje się

Gantry w której znajduje się

lampa rtg wraz z detektorami

lampa rtg wraz z detektorami

oraz generator WN

oraz generator WN



Konsoli na której programuje

Konsoli na której programuje

się i ogląda badania. Zawiera

się i ogląda badania. Zawiera

ona:

ona:

1.

1.

Panel sterowania

Panel sterowania

2.

2.

Klawiatura systemowa

Klawiatura systemowa

3.

3.

Monitor

Monitor

4.

4.

Komputer sterujący

Komputer sterujący

rekonstrukcją i przetwarzaniem

rekonstrukcją i przetwarzaniem

obrazu

obrazu

Jak działa tomograf ?

Jak działa tomograf ?

Krążąca wokół lampa

Krążąca wokół lampa

rentgenowska aparatu TK

rentgenowska aparatu TK

emituje wiązki

emituje wiązki

promieniowania X, które

promieniowania X, które

przechodzą przez pacjenta

przechodzą przez pacjenta

pod różnymi kątami

pod różnymi kątami

ulegając osłabianiu i

ulegając osłabianiu i

następnie padają na

następnie padają na

detektory. Na podstawie

detektory. Na podstawie

pomiarów gęstości

pomiarów gęstości

osłabiania promieniowania

osłabiania promieniowania

komputer tworzy obrazy

komputer tworzy obrazy

poprzecznych przekrojów

poprzecznych przekrojów

ciała pacjenta

ciała pacjenta

uwidaczniające z dużą

uwidaczniające z dużą

dokładnością tkanki

dokładnością tkanki

organizmu i strukturę

organizmu i strukturę

narządów. Poddane dalszej

narządów. Poddane dalszej

obróbce komputerowej

obróbce komputerowej

przekroje poprzeczne mogą

przekroje poprzeczne mogą

być źródłem obrazów

być źródłem obrazów

trójwymiarowych.  

trójwymiarowych.  



1. LAMPA RENTGENOWSKA

1. LAMPA RENTGENOWSKA



2. DETEKTORY

2. DETEKTORY

PRZEBIEG BADANIA:

PRZEBIEG BADANIA:

Pacjent leżący na stole zostaje wsunięty do

Pacjent leżący na stole zostaje wsunięty do

gantry. W tym czasie odbywa się ekspozycja -

gantry. W tym czasie odbywa się ekspozycja -

wysyłane są wiązki promieniowania

wysyłane są wiązki promieniowania

rentgenowskiego i następuje akwizycja

rentgenowskiego i następuje akwizycja

danych. Podczas badania lekarz radiolog

danych. Podczas badania lekarz radiolog

może zadecydować o dożylnym podaniu

może zadecydować o dożylnym podaniu

kontrastu w celu uzyskania lepszych obrazów.

kontrastu w celu uzyskania lepszych obrazów.

PRZYGOTOWANIE DO

PRZYGOTOWANIE DO

BADANIA:

BADANIA:

Pacjent zgłasza się do badania na czczo lub

Pacjent zgłasza się do badania na czczo lub

przynajmniej po 6h od ostatniego posiłku.

przynajmniej po 6h od ostatniego posiłku.

W stanach nagłych chorzy badani są bez

W stanach nagłych chorzy badani są bez

przygotowania. Wszelkie przedmioty

przygotowania. Wszelkie przedmioty

metalowe, jakie znajdują się przy pacjencie,

metalowe, jakie znajdują się przy pacjencie,

znacznie obniżają jakość badania, dlatego

znacznie obniżają jakość badania, dlatego

po porozumieniu z lekarzem należy je

po porozumieniu z lekarzem należy je

usunąć (szyny unieruchamiające zaciski

usunąć (szyny unieruchamiające zaciski

chirurgiczne). Zawsze należy wyjaśnić

chirurgiczne). Zawsze należy wyjaśnić

pacjentowi jaki jest cel badania i jak będzie

pacjentowi jaki jest cel badania i jak będzie

ono przebiegało oraz pouczyć go jak ma się

ono przebiegało oraz pouczyć go jak ma się

zachowywać w czasie badania.

zachowywać w czasie badania.

Wskazania do wykonania

Wskazania do wykonania

badania TK w trybie

badania TK w trybie

natychmiastowym:

natychmiastowym:

•

Podejrzenie krwawienia

Podejrzenie krwawienia

doczaszkowego.

doczaszkowego.

•

Podejrzenie kliniczne ropnia mózgu.

Podejrzenie kliniczne ropnia mózgu.

•

Uraz głowy i kanału kręgowego.

Uraz głowy i kanału kręgowego.

Pozostałe wskazania

Pozostałe wskazania



Drobne rozsiane zwapnienia w ścianach naczyń

Drobne rozsiane zwapnienia w ścianach naczyń

(miażdżyca), w trzustce, w nerkach i nadnerczach

(miażdżyca), w trzustce, w nerkach i nadnerczach



torbiele, nowotwory z rozpadem, ropnie, krwiaki,

torbiele, nowotwory z rozpadem, ropnie, krwiaki,

płyn w opłucnej, otrzewnej i osierdziu

płyn w opłucnej, otrzewnej i osierdziu



uwidocznienie dużych narządów miąszowych

uwidocznienie dużych narządów miąszowych

jamy brzusznej, narządów śródpiersia

jamy brzusznej, narządów śródpiersia



uwidocznienie nowotworów, ogniska obrzęku,

uwidocznienie nowotworów, ogniska obrzęku,

niektórych nacieków zapalnych, szczególnie po

niektórych nacieków zapalnych, szczególnie po

dożylnym podanie środka cieniującego

dożylnym podanie środka cieniującego



uwidocznienie światła naczyń

uwidocznienie światła naczyń

Przed badaniem należy

Przed badaniem należy

zgłosić:

zgłosić:

•

Rozpoznaną wcześniej alergia lub wystąpienie

Rozpoznaną wcześniej alergia lub wystąpienie

w przeszłości jakichkolwiek reakcji

w przeszłości jakichkolwiek reakcji

uczuleniowych na leki lub środki kontrastowe.

uczuleniowych na leki lub środki kontrastowe.

•

Wyniki wszystkich poprzedzających badań.

Wyniki wszystkich poprzedzających badań.

•

Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna)

Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna)

•

w przypadku stosowania dożylnych środków

w przypadku stosowania dożylnych środków

kontrastowych.

kontrastowych.

•

Ciąża.

Ciąża.

W trakcie badania:

W trakcie badania:

Pomimo zamknięcia w hermetycznym

Pomimo zamknięcia w hermetycznym

pomieszczeniu pacjent ma ciągłą możliwość

pomieszczeniu pacjent ma ciągłą możliwość

kontaktu z badającymi i powinien natychmiast

kontaktu z badającymi i powinien natychmiast

zgłaszać:

zgłaszać:

•

Wszelkie nagłe dolegliwości (np. uczucie

Wszelkie nagłe dolegliwości (np. uczucie

klaustrofobii).

klaustrofobii).

•

Jakiekolwiek objawy po podaniu dożylnego

Jakiekolwiek objawy po podaniu dożylnego

środka cieniującego (duszność, zawroty głowy,

środka cieniującego (duszność, zawroty głowy,

nudności).

nudności).

CZAS TRWANIA

CZAS TRWANIA



Badanie nie powinno trwać dłużej niż

Badanie nie powinno trwać dłużej niż

15-30 minut. Czas badania różni się

15-30 minut. Czas badania różni się

w zależności od pacjenta i rodzaju

w zależności od pacjenta i rodzaju

badania.

badania.

Tomografia spiralna

Tomografia spiralna

Wiązki promieniowania

Wiązki promieniowania

rentgenowskiego nie są

rentgenowskiego nie są

wysyłane oddzielnie dla

wysyłane oddzielnie dla

każdej warstwy jak w

każdej warstwy jak w

klasycznym TK tylko

klasycznym TK tylko

wysyłana jest jedna wiązka w

wysyłana jest jedna wiązka w

całości pokrywająca badany

całości pokrywająca badany

odcinek ciała podczas

odcinek ciała podczas

przesuwu stołu, a komputer

przesuwu stołu, a komputer

wtórnie rekonstruuje dane na

wtórnie rekonstruuje dane na

odpowiednie warstwy. W

odpowiednie warstwy. W

badaniu klasycznym lampa

badaniu klasycznym lampa

porusza się po okręgu

porusza się po okręgu

oddzielnie dla każdej

oddzielnie dla każdej

warstwy, a w badaniu

warstwy, a w badaniu

spiralnym zakreśla elipsę

spiralnym zakreśla elipsę

jedynie raz podczas każdego

jedynie raz podczas każdego

badania.

badania.

PROGRAMY WTÓRNEJ

PROGRAMY WTÓRNEJ

REKONSTRUKCJI:

REKONSTRUKCJI:

1. Prezentacja trójwymiarowa –

1. Prezentacja trójwymiarowa –

chirurgia szczękowa,

chirurgia szczękowa,

urazowa kości, ortopedia

urazowa kości, ortopedia

2. MIP (Maximum intensity projection) –

2. MIP (Maximum intensity projection) –

odzwierciedla

odzwierciedla

jedynie te piksele, które w czasie dwuwymiarowej

jedynie te piksele, które w czasie dwuwymiarowej

projekcji prezentują najsilniejszy stopień osłabienia

projekcji prezentują najsilniejszy stopień osłabienia

promieniowania X – badanie układu naczyniowego

promieniowania X – badanie układu naczyniowego

3. SSD (Shaded surface display) –

3. SSD (Shaded surface display) –

odzwierciedla struktury

odzwierciedla struktury

anatomiczne, których współczynnik osłabienia jest

anatomiczne, których współczynnik osłabienia jest

większy od wybranej przez operatora wartości – układ

większy od wybranej przez operatora wartości – układ

naczyniowy

naczyniowy

4. Volume rendering –

4. Volume rendering –

odzwierciedla obszary słabiej

odzwierciedla obszary słabiej

pochłaniające promieniowanie nawet wówczas, gdy

pochłaniające promieniowanie nawet wówczas, gdy

położone są one poza obszarami o silnym pochłanianiu

położone są one poza obszarami o silnym pochłanianiu

5. Endoskopia wirtualna –

5. Endoskopia wirtualna –

obraz powstaje dzięki dużym

obraz powstaje dzięki dużym

różnicom w pochłanianiu promieni X, np. przez gaz

różnicom w pochłanianiu promieni X, np. przez gaz

wypełniający jelito lub krew po dożylnym podaniu

wypełniający jelito lub krew po dożylnym podaniu

środka cieniującego – odzwierciedlenie światła jelita

środka cieniującego – odzwierciedlenie światła jelita

grubego, tchawicy i oskrzeli, a także wielu naczyń

grubego, tchawicy i oskrzeli, a także wielu naczyń

.

.

BRZUSZNY ODCINEK AORTY I

BRZUSZNY ODCINEK AORTY I

TĘTNICE NERKOWE W

TĘTNICE NERKOWE W

PREZENTACJI SSD

PREZENTACJI SSD

TĘTNIAK AORTY BRZUSZNEJ W

TĘTNIAK AORTY BRZUSZNEJ W

PREZENTACJI VOLUME

PREZENTACJI VOLUME

RENDERING

RENDERING

WIRTUALNA ENDOSKOPIA

WIRTUALNA ENDOSKOPIA

JELITA CIENKIEGO

JELITA CIENKIEGO