Formy i metody wykorzystywane
w procesie szkolenia w Centrum.

CENTRUM SZKOLENIA WOJSK INŻYNIERYJNYCH I

CHEMICZNYCH

WE WROCŁAWIU im. gen Jakuba JASIŃSKIEGO

SEKCJA METODYKI NAUCZANIA

ZAGADNIENIA

1. Formy i metody stosowane przez kadrę

dydaktyczną i dowódczą w szkoleniu.

2. Zasady doboru metod nauczania.

LITERATURA:

Podstawowa:

1. Instrukcja o działalności szkoleniowo –

metodycznej – sygn. Szkol. 816/2009

2. Poradnik do działalności szkoleniowo-

metodycznej w Centrum
– sygn. CSWIiCH wewn. 7/2012

Dodatkowa:
1. Poradnik dowódcy plutonu – sygn. DWLąd.

Wew. 185/2011

2. Poradnik dowódcy drużyny ( sekcji,

obsługi)
– sygn. DWLąd. Wew. 190/2011

narada

szkoleniowo

–

metodyczna

zajęcia

instruktażow

o –

metodyczne

kurs

instruktorsk

o-

metodyczny

metodyczne

zajęcia

grupowe

instruktaż

kurs

szkoleniowo

–

metodyczny

zajęcia

instruktorsk

o –

metodyczne

samokształce

nie

metodyczne

zajęcia

pokazowe

opracowanie

materiałów

szkoleniowo

–

metodycznyc

h

Formy

działalności

szkol-met.

realizowane

w Centrum

KOMENDANT

CENTRUM

NARADA SZKOLENIOWO -

METODYCZNA

SZEF WYDZIALU

DYDAKTYCZNEGO

Kierownicza kadra

Centrum

kierownicy cykli

przedmiotowych,

wykładowcy i

instruktorzy

Przynajmniej raz w roku

Raz na kwartał

Plan narady

Notatka z wytycznymi

KURS SZKOLENIOWO - METODYCZNY

KOMENDANT

CENTRUM /

SZEF SEKCJI METODYKI

NAUCZANIA

Kierownicza kadra

Centrum

Plan kursu szkoleniowo - metodycznego

Raz w roku w miesiącu

styczniu w wymiarze od 1

do 3 dni

ZAJĘCIA INSTRUKTAŻOWO-

METODYCZNE

Według potrzeb

stosownie do

specyfiki

Na początku okresu

szkolenia

Nie rzadziej niż jedno

zajęcie w roku

kalendarzowym,

obligatoryjnie po

przybyciu nowych

wykładowców

Wyciąg z rozkazu

Plan - konspekt

Notatka

Ośrodki Szkolenia

Pododdziały

Zabezpieczają

Cykle przedmiotowe

Raz przed

rozpoczęciem

szkolenia w I i II

etapie

Raz w okresie

poprzedzającym

szkolenie

podstawowe i

specjalistyczne

Raz według potrzeb

plan kursu szkoleniowo-metodycznego, plan przeprowadzenia

instruktażu, wyciągi punktów z r-zu o realizacji zajęć z użyciem UiSW,

Plany – konspekty do poszczególnych zajęć, Plany pracy instruktora

na punkcie nauczania, prezentacje multimedialne wykorzystywane w

trakcie kursu, wyniki sprawdzianów (testy, karty

sprawdzenia/odpowiedzi), dziennik lekcyjny

Ośrodki Szkolenia

Pododdziały

Zabezpieczają

Cykle przedmiotowe

KURS INSTRUKTORSKO-

METODYCZNY

Plan – konspekt

(plan pracy instruktora
na punkcie nauczania
- zajęć instruktorsko-metodyczne)

Planuje się w ramach kursu instruktorsko-metodycznego lub według

potrzeb

ZAJĘCIA

INSTRUKTORSK

O-METODYCZNE

METODYCZNE

ZAJĘCIA

GRUPOWE

METODYCZNE

ZAJĘCIA

POKAZOWE

INSTRUKTAŻ

Organizowany przez kierowników zająć do wszystkich zająć z

wykorzystaniem środków bojowych, pozoracji pola walki,

uzbrojenia

i sprzętu wojskowego, natomiast do pozostałych zająć według

potrzeb

OPRACOWANIE

MATERIAŁÓW

SZKOLENIOWO –
METODYCZNYCH

SAMOKSZTAŁCENIE

Wykaz materiałów

szkoleniowo –

metodycznych do

opracowania w roku

wynika z indywidualnych

potrzeb szkoleniowych

według potrzeb

odprawy

metodyczne

doskonalenie

znajomości

wybranych
zagadnień

dydaktyki

wojskowej

wymiana

doświadczeń

szkoleniowo-

metodycznyc

h

konsultacje

Pomocnicze

formy

działalności

szkol-met.

realizowane w

Centrum

Organizowane są według potrzeb

sprawdziany

wiedzy z

metodyki

FORMY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWO-METODYCZNEJ REALIZOWANE W

CENTRUM

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I METODYCZNEJ

Metoda szkolenia jest to sposób przekazywania wiedzy

szkolonym w celu osiągnięcia zakładanych rezultatów

szkoleniowych, wyposażenia ich w wiadomości, wyrobienia

umiejętności oraz nawyków. Metody nauczania odpowiadają na

pytanie „jak uczyć”, czyli w jaki sposób należy przekazywać

wiedzę, aby umożliwić jej opanowanie oraz zapewnić

kształtowanie

odpowiednich

umiejętności,

pożądanych

nawyków, postaw i cech charakteru.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Do zasadniczych metod działalności szkoleniowej i

metodycznej należą:

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

a) podające:

- wykład informacyjny,
- opowiadanie,
- opis.

b) poglądowe:

- pokaz przedmiotów,
- pokaz działania (ćwiczenia),
- pokaz terenu,
- pokaz obrazów (rysunków, szkiców).

c) praktyczne:

- ćwiczenia sensoryczne,
- ćwiczenia motoryczne,
- instruowanie.

d) problemowe:

- klasyczna metoda problemowa,
- wykład problemowy,
- metody aktywizujące.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

a) podające:

- wykład informacyjny

polega

na

przekazywaniu

szkolonym

określonych informacji z zakresu przedmiotu szkolenia.

W szkoleniu wojskowym stosuje się go wówczas, gdy

w stosunkowo krótkim czasie należy omówić wiele

faktów, zdarzeń, praw itd. Ponieważ nie jest łatwy w

odbiorze, szkoleni powinni być do tego odbioru

odpowiednio przygotowani, np. sporządzając notatki.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

a) podające:

- opis

polega na charakteryzowaniu przedmiotów,

zjawisk, faktów historycznych i osób. Opis dotyczy

cech istotnych z punktu widzenia realizowanego

tematu. Metoda opisu jest stosowana powszechnie

na wszystkich szczeblach szkolenia wojskowego.

Najczęściej metoda opisu występuje jako metoda

pomocnicza w pokazach. W praktyce pokaz i opis

uznaje się za jedną metodę, zwaną opis z pokazem.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

a) podające:

- opowiadanie

jako metodę szkolenia wojskowego stosuje się

wówczas, gdy występuje konieczność przedstawienia

jakiejś akcji (rzeczywistej lub fikcyjnej). Temat

opowiadania w warunkach szkolenia wojskowego

może się odnosić do wydarzeń na hipotetycznym polu

walki lub do przedstawienia wydarzeń historycznych

dotyczących prowadzonych wojen, bitew, kampanii.

Można także posłużyć się zdarzeniami wymyślonymi,

zawartymi w scenariuszu zajęcia (ćwiczenia).

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

b) poglądowe:

- pokaz przedmiotów

polega na demonstrowaniu ich właściwości

przy

jednoczesnym

eksponowaniu

ich

cech

najbardziej istotnych. Jeżeli nie jest możliwy pokaz

oryginalnych przedmiotów, to wówczas należy

zastąpić je modelami, makietami lub przekrojami.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

b) poglądowe:

- pokaz działania (ćwiczenia)

powszechnie stosuje się w szkoleniu podstawowym żołnierzy.

Pokaz działania czynności dotyczy głównie takich przedmiotów szkolenia

bojowego, jak musztra indywidualna i zespołowa oraz taktyka działania

pojedynczego żołnierza. Niektóre czynności ćwiczone są we fragmentach

(tempach). Metoda ta jest stosowana do przygotowania metodycznego

kadr dowódczych, np. pokaz prowadzenia zajęcia (całości lub części) oraz

ćwiczenia.

Metoda

pokazu

działania

praktycznego

(ćwiczenia)

wykorzystywana jest też podczas ćwiczeń taktycznych. Celem tego

rodzaju

pokazu

jest

najczęściej

przedstawienie

wzorowo

zorganizowanych i przeprowadzonych działań bojowych z zastosowaniem

nowych technik i metod walki oraz praktycznego działania stanowisk

dowodzenia w czasie planowania, organizowania i prowadzenia walki.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

b) poglądowe:

- pokaz terenu

wykorzystuje się najczęściej do szkolenia żołnierzy

w umiejętnym orientowaniu się w terenie oraz ocenie

terenu pod względem topograficznym i taktycznym.

Metodę pokazu terenu w szerokim zakresie stosuje się w

czasie zajęć z topografii i terenoznawstwa. W działaniach

bojowych ważna jest nie tylko znajomość terenu, ale

także jego ocena z punktu widzenia potrzeb przyszłego

pola walki.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

a) poglądowe:

- pokaz obrazów (rysunków, szkiców)

jest

najczęściej

wykorzystywana

w

toku

wykładów i informacji oraz samodzielnej pracy, np.

nauki własnej przed zajęciami czy ćwiczeniami.

Największy efekt w tym zakresie daje film (prezentacja

multimedialna), ponieważ oddaje ruch, ukazuje

procesy i zjawiska, które są niedostępne bezpośredniej

obserwacji.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

c) praktyczne:

- ćwiczenia sensoryczne

(umysłowego) mają na celu przede wszystkim

kształtowanie umiejętności w zakresie rozwiązywania
problemów operacyjno-taktycznych. Podczas ćwiczeń
sensorycznych dowódcy zdobywają lub doskonalą
posiadane umiejętności i nawyki w wykonywaniu
czynności wynikających z procesu dowodzenia.
Stosowanie ćwiczeń praktycznych typu sensorycznego
daje możliwość wyrabiania u dowódcy wprawy w
operatywnym wykorzystaniu wiedzy teoretycznej, a
także kształtowania umiejętności myślenia kategoriami
taktyczno-operacyjnymi oraz dokonywania operacji
myślowych, takich jak: analizowanie, syntezowanie,
porównywanie, wnioskowanie czy uogulnienie.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

c) praktyczne:

- ćwiczenia motoryczne

o charakterze sprawnościowym (motorycznym),

wymagają aktywnych czynności motorycznych,

wyrabiają wytrzymałość fizyczną. Dzięki ćwiczeniom

tego typu nabywa się i doskonali umiejętności w

posługiwaniu się uzbrojeniem i sprzętem wojskowym.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

c) praktyczne:

- instruowanie

jest metodą praktyczną szeroko stosowaną w

ramach szkolenia wojskowego przede wszystkim żołnierzy

w okresie szkolenia podstawowego i specjalistycznego.

W działalności szkoleniowej stosuje się dwa

zasadnicze modele instruowania:

- podstawowy

- problemowy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Podstawowy model instruowania

Model ten obejmuje:
•podanie treści zagadnienia;
•określenie celu szkolenia (zagadnienia);
•wprowadzenie w sytuację taktyczną;
•podanie komendy, na jaką się wykonuje tę czynność;
•wzorowy pokaz;
•pokaz z objaśnieniem;
•ćwiczenia na tempa;
•ćwiczenia etapami;
•ćwiczenia do pełnego opanowania;

•reagowanie instruktora na popełniane błędy;

•omówienie zrealizowanego zagadnienia ze wskazaniem
najczęściej popełnianych błędów, sposobu ich usunięcia,
wskazanie najlepiej
i najsłabiej ćwiczących, zadań i czynności do pracy samodzielnej.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Problemowy model instruowania

Model ten obejmuje:
•wprowadzenie w sytuację taktyczną;
•przedstawienie przez szkolonych propozycji sposobów działania
w danej sytuacji;
•odniesienie się instruktora do wypowiedzi szkolonych – instruktor
poprawia lub uzupełnia wypowiedzi oraz wskazuje, które
z przedstawionych rozwiązań były poprawne;
•podanie komendy, na jaką wykonuje się nauczaną czynność;
•po wzorowym pokazie (przez instruktora) i pokazie z
objaśnieniem poszczególnych czynności, przystąpienie instruktora
do praktycznego ćwiczenia (szkolenia) żołnierzy;
•ćwiczenie praktyczne czynności danego zagadnienia, aż do
poprawnego ich opanowania;
•kontrolę przez instruktora poprawność wykonywania czynności
przez szkolonych;
•omówienie ćwiczenia.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

d) problemowe:

- klasyczna metoda problemowa

polega

na

wywołaniu

u

szkolonych

aktywności, której część stanowi formułowanie

problemów, a następnie samodzielne i aktywne

poszukiwanie ich rozwiązań.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

d) problemowe:

- wykład problemowy

jest to szczególny typ wykładu stosowanego

w uczelniach wojskowych. Umożliwia on szkolonym

czynny udział w toku jego trwania (głoszenia). Polega

najczęściej na przedstawianiu całości tematu w postaci

problemów wymagających rozwiązania oraz podaniu

przykładów ich metodologicznej analizy i ukazywania

następstw przyjętego sposobu rozumowania.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

PODAJĄCE

POGLĄDOWE

PRAKTYCZNE

PROBLEMOWE

WYKŁAD

INFORMACYJN

Y

OPIS

OPOWIADANIE

•

związana z

wykładem,

•

okrągłego stołu,

•

wielokrotna,

•

panelowa,

•

burza mózgów,

•

metaplan

POKAZ

PRZEDMIOTÓ

W

POKAZ

DZIAŁANIA

/ĆWICZENIA/

POKAZ

TERENU

POKAZ

OBRAZÓW

/RYSUNKÓW,

SZKICÓW/

ĆWICZENIA

SENSORYCZNE

ĆWICZENIA

MOTORYCZNE

INSTRUOWANI

E

KLASYCZNA

METODA

PROBLEMOWA

WYKŁAD

PROBLEMOWY

PODGRUPA

METOD

AKTYWIZUJĄCYCH

• metoda dyskusji

•

metoda sytuacyjna,

•

metoda przypadków,

•

metoda inscenizacji,

•

metoda gier,

•

seminarium,

•

konwersatorium,

•

repetytorium

METODY DZIAŁALNOŚCI SZKOLENIOWEJ I

METODYCZNEJ

Załącznik nr 2 - Instrukcja o działalności szkoleniowo – metodycznej – sygn. Szkol.
816/2009

d) problemowe:

- metody aktywizujące

do najbardziej rozpowszechnionych metod tej

podgrupy stosowanych w szkoleniu należą:

•metoda przypadków (zdarzeń),
•metoda sytuacyjna,
•metoda inscenizacji,
•metoda gier,
•metoda dyskusji,
•seminarium,
•konwersatorium,
•repetytorium.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Metoda dyskusji traktowana jest jako sposób
transmisji wiedzy w relacjach szkolący-szkolony i
szkolony-szkolący. Wyróżnia się kilka odmian tego typu
dyskusji:

•dyskusja związana z wykładem,

•dyskusja okrągłego stołu,

•dyskusja wielokrotna (grupowa),

•burza mózgów (giełda pomysłów),

•dyskusja panelowa (dyskusja obserwowana),

•metaplan.

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

d) problemowe:

- metody aktywizujące

Metoda metaplanu

charakteryzuje się wieloma

dodatnimi stronami, np. wszyscy uczestnicy mają

możliwość

wypowiadania

się

na

dany

temat,

oddziaływanie

wizualne

pozwala

uczestnikom

skoncentrować się na celu dyskusji, ponadto nie ma

potrzeby prowadzenia notatek (wszystko jest zapisane

na plakacie), a to daje możliwość skupienia całej energii

na tworzeniu rozwiązania postawionego zadania

Metody nauczania stosowane przez dowódcę plutonu w szkoleniu

żołnierzy

Zasady doboru metod nauczania

FORMY SZKOLENIA WOJSK

Szkolenie wojsk jest podstawowym obszarem

funkcjonowania sił zbrojnych w okresie pokoju.

Realizowane jest w garnizonach (MSD) w kraju i

poza jego granicami, w obiektach poligonowych,

centrach

i

ośrodkach

szkolenia.

Szkolenie

realizowane jest w cyklach, okresach i etapach

szkolenia, a ich czas trwania jest zróżnicowany i

wynika z przeznaczenia, ukompletowania, potrzeb

oraz możliwości ich zabezpieczenia.

Zasady doboru metod nauczania

W jednostkach wojskowych, szkolenie wojsk

prowadzi się najczęściej w takich formach jak:

a) ćwiczenie taktyczne z wojskami (ćwiczenie
taktyczno-
specjalne);
b) zajęcia taktyczne (taktyczno-specjalne);
c) zajęcia praktyczne;
d) musztra bojowa;
e) trening:

– sensoryczny (o charakterze teoretycznym);
– motoryczny (o charakterze praktycznym);

f) kurs szkoleniowy;
g) podróż szkoleniowa;
h) zajęcia teoretyczne.

to najwyższa forma praktycznego szkolenia

dowództw, sztabów i wojsk, w ramach której

ćwiczący, dążąc do wykonania określonego zadania

bojowego, na tle umownej sytuacji taktycznej, uczą

się

rozwiązywania

problemów

z

zakresu

przygotowania walki.

Forma szkolenia wojsk:

a. ćwiczenie taktyczne z wojskami

Zasady doboru metod nauczania

(taktyczno-specjalne) są formą szkolenia wojsk

składającą się z zagadnień szkoleniowych obejmujących
określony zakres tematyczny. Realizuje się je w ramach
szkolenia programowego na szczeblu drużyny i
plutonu (równorzędnych) oraz na szczeblu kompanii i
batalionu (równorzędnych) z wyjątkiem tematów, które
zostały zaklasyfikowane jako ćwiczenia. W czasie zajęć
taktycznych wykorzystywana jest już nabyta, w toku
szkolenia programowego, wiedza i umiejętności. Zajęcia
taktyczne, jako forma szkolenia pododdziałów, integrują
pozostałe przedmioty szkolenia bojowego i prowadzą do
kompleksowego

przygotowania

pododdziałów

do

działań bojowych zgodnie z przeznaczeniem.

Forma szkolenia wojsk:

b. zajęcia taktyczne

Zasady doboru metod nauczania

są formą szkolenia wojsk skoncentrowaną na

praktycznej realizacji zagadnień szkolenia programowego.

Celem zajęć praktycznych jest przekazanie wiedzy,

nauka i doskonalenie umiejętności, a także zgranie w

działaniu zespołowym. Zajęcia te prowadzone są w

ramach całego procesu szkolenia programowego tj.:

indywidualnego, pododdziałów, oddziałów i ZT.

Forma szkolenia wojsk:

c. zajęcia praktyczne

Zasady doboru metod nauczania

Zasady doboru metod nauczania

Zajęcia mogą być realizowane w następujących
formach organizacyjnych:

•szkolenie blokowe;
•szkolenie potokowe;
•szkolenie zintegrowane;
•szkolenie zgrywające.

Szkolenie blokowe polega na połączeniu kilku tematów,
zagadnień z danego przedmiotu w bloki szkoleniowe
(tematyczne), realizowanych na specjalistycznym obiekcie
szkoleniowym.
Szkolenie potokowe polega na szkoleniu realizowanym na
odpowiednio przygotowanym obiekcie szkoleniowym (w oparciu
o punkty nauczania), kolejno zmieniających się pododdziałów.
Szkolenie zintegrowane polega na równoczesnym szkoleniu
całości pododdziału, najczęściej wzmocnionego batalionu
(równorzędnego)

z

wykorzystaniem

odpowiedniej

bazy

szkoleniowej.
Szkolenie

zgrywające

jest

specyficzną

formą

zajęć

praktycznych stosowaną w szkoleniu bojowym, zwłaszcza w
taktyce. Poprzedza przejście od szkolenia indywidualnego do
szkolenia w składzie pododdziału wyższego szczebla.

stanowi podstawową formę szkolenia bojowego

wojsk w szkoleniu indywidualnym, sekcji, drużyny,

załogi oraz plutonu (równorzędnych). Ze względu na

swoją specyfikę musztra bojowa posiada cechy

zarówno metody jak i formy. Może być stosowana

samodzielnie lub w ramach zajęć praktycznych.

Istotą musztry bojowej jest wielokrotne

ćwiczenie czynności – aż do pełnego ich opanowania.

Forma szkolenia wojsk:

d. musztra bojowa

Zasady doboru metod nauczania

– sensoryczny (o charakterze teoretycznym);
– motoryczny (o charakterze praktycznym);

Forma szkolenia wojsk:

e. trening

Zasady doboru metod nauczania

jest zorganizowaną formą szkolenia żołnierzy

specjalistów w ośrodkach, centrach szkolenia i

jednostkach wojskowych. Kursy szkoleniowe można

prowadzić w poszczególnych okresach szkolenia

pododdziałów (drużyna, pluton, kompania, batalion).

Celem kursu jest wyposażenie żołnierzy w nową

wiedzę oraz doskonalenie umiejętności i nawyków w

ramach posiadanej lub dodatkowej specjalności.

Forma szkolenia wojsk:

f. kurs szkoleniowy

Zasady doboru metod nauczania

jest formą szkolenia żołnierzy - kandydatów na

dowódców w WSO, centrach, ośrodkach szkolenia oraz

forma szkolenia indywidualnego lub zespołowego

dowództw

polegająca

na

porównaniu

(analizie)

prowadzonych w historii działań zbrojnych (walk) w

danym terenie z podjętymi decyzjami przez szkolonych.

Forma szkolenia wojsk:

g. podróż szkoleniowa

Zasady doboru metod nauczania

są formą szkolenia ukierunkowaną na przekazanie

szkolonym wiedzy teoretycznej z danego obszaru, przez

kierownika zajęć (wykładowcę), w sali wykładowej lub w

terenie.

Celem zajęć teoretycznych jest wyposażenie

szkolonych

w

informację

dającą

podstawy

do

zrozumienia

określonej

problematyki.

Zajęcia

teoretyczne

przygotowują

szkolonych

do

zajęć

praktycznych.

Forma szkolenia wojsk:

h. zajęcia teoretyczne

Zasady doboru metod nauczania

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ