Niewydolność oddechowa

Niewydolność oddechowa

 

 

 

 

 

 

Definicja

Definicja

Oddychanie - jest wymianą gazową 

Oddychanie - jest wymianą gazową 

pomiędzy organizmem a 

pomiędzy organizmem a 

otoczeniem. Czynność układu 

otoczeniem. Czynność układu 

oddechowego polega na 

oddechowego polega na 

przenoszeniu tlenu z atmosfery do 

przenoszeniu tlenu z atmosfery do 

krwi i usuwaniu dwutlenku węgla z 

krwi i usuwaniu dwutlenku węgla z 

krwi do atmosfery

krwi do atmosfery

  

  

                                                       

                                                       

 

 

 

 

czynność płuc

czynność płuc

 

 

Wentylacja

Perfuzja

Dystrybucja

Dyfuzja

 

 

 

 

Kłębki szyjne

resekcja

Nerw IX
Ucisk, uszkodzenie

Ściana klatki piersiowej

Otyłość
Zniekształcenie
(kyfoskolioza

Drogi oddechowe

obturacja

Rdzeń przedłużony

Zakażenie,

 Krwawienie,

 Uraz,

 Syringomielia,

 Leki i subst.

    odurzające

Rdzeń kręgowy

uszk. poprzeczne

 poliomyelitis

  SLA

Nerwy:
Z-ł. Guillain-Barre’

Mięśnie

Myasthenia gravis
Miotonie
Leki zwiotczające

Zapalenie płuc

Możliwe przyczyny niewydolności oddechowej

zator

 

 

 

 

Zdolność utlenowania tkanek 

Zdolność utlenowania tkanek 

zależy od

zależy od



F

F

i

i

O

O

2

2

    

    

P

P

A

A

O

O

2

2

  

  

P

P

A

A

CO

CO

2

2

     

     

Ciśnienie pęcherzykowe

Ciśnienie pęcherzykowe

                

                

Wentylacja

Wentylacja

                   

                   

Zdolność dyfuzji

Zdolność dyfuzji

                       

                       

Perfuzja

Perfuzja

                           

                           

Odpowiedni stosunek 

Odpowiedni stosunek 

                           

                           

wentylacji do perfuzji V/Q

wentylacji do perfuzji V/Q

 

 

 

 

 

 

Zdolność eliminacji CO

Zdolność eliminacji CO

2 

2 

zależy 

zależy 

od:

od:



Częstość oddychania           

Częstość oddychania           

Wentylacja

Wentylacja



Objętości oddechu (TV, T

Objętości oddechu (TV, T

v 

v 

)  

)  

minutowa(MV)

minutowa(MV)



Przestrzeń martwa

Przestrzeń martwa

 

 

 

 

Definicja kliniczna 

Definicja kliniczna 

(wg Rossier’a)

(wg Rossier’a)

Niewydolność oddechowa określona 

Niewydolność oddechowa określona 

wg kryteriów gazometrycznych przy 

wg kryteriów gazometrycznych przy 

oddychaniu powietrzem: 

oddychaniu powietrzem: 

TYP I

TYP I

     

     

---------------------------

---------------------------

 

 

       

       

 

 

PaO2 <60 mmHg, 

PaO2 <60 mmHg, 

PaCO2

PaCO2

 w normie lub obniżone

 w normie lub obniżone

TYP II

TYP II

    ---------------------------

    ---------------------------

PaO2<60 mmHg

PaO2<60 mmHg

PaCO2 >50 mmHg

PaCO2 >50 mmHg

.

.

 

 

 

 

Niewydolność oddechowa 

Niewydolność oddechowa 

hypoksemiczna (częściowa)        

hypoksemiczna (częściowa)        

TYP I

TYP I

    

    



PaO

PaO

2

2

 <60mmHg 

 <60mmHg 

przy prawidłowym lub 

przy prawidłowym lub 

niskim

niskim

 PaCO

 PaCO

2   

2   





 

 

prawidłowe lub obniżone 

prawidłowe lub obniżone 

(przy 

(przy 





pH)

pH)



Najczęstsza postać niewydolności 

Najczęstsza postać niewydolności 

oddechowej

oddechowej



Zaburzony jest płucny transport tlenu

Zaburzony jest płucny transport tlenu

, 

, 

ale 

ale 

utrzymana jest wentylacja

utrzymana jest wentylacja



Przyczyny fizjologiczne

Przyczyny fizjologiczne

: 

: 

zaburzenia 

zaburzenia 

stosunku 

stosunku 

V/Q 

V/Q 

i przeciek

i przeciek

 

 

 

 

Niewydolność oddechowa 

Niewydolność oddechowa 

hyperkapniczna (całkowita)   

hyperkapniczna (całkowita)   

(Typ II)

(Typ II)



Zaburzone są płucny transport tlenu i 

Zaburzone są płucny transport tlenu i 

wentylacja

wentylacja



PaCO

PaCO

2

2

 >50 mmHg

 >50 mmHg



Hypo

Hypo

ks

ks

emia 

emia 

zawsze obecna (paO2 < 60 mmHg)

zawsze obecna (paO2 < 60 mmHg)



pH 

pH 

zależy od poziomu

zależy od poziomu

 HCO

 HCO

3

3



HCO

HCO

3

3

 

 

zależy od czasu trwania hyperkapni

zależy od czasu trwania hyperkapni



Nerkowe mechanizmy wyrównawcze rozwijają 

Nerkowe mechanizmy wyrównawcze rozwijają 

się w ciągu dni do tygodni

się w ciągu dni do tygodni

 

 

 

 

Ostra niewydolność oddechowa 

Ostra niewydolność oddechowa 

hyperkapniczna 

hyperkapniczna 

(Typ II)

(Typ II)





 

 

Ostry przebieg

Ostry przebieg



pH

pH

 krwi tętniczej

 krwi tętniczej

 

 

jest niskie

jest niskie



Przyczyny:

Przyczyny:

 

 

- 

- 

przedawkowanie leków narkotycznych i sedacyjnych

przedawkowanie leków narkotycznych i sedacyjnych

- 

- 

ostra niedomoga mięśni oddechowych (Myasthenia G

ostra niedomoga mięśni oddechowych (Myasthenia G

- 

- 

ciężkie schorzenie płuc

ciężkie schorzenie płuc

:                                             

:                                             

 

 

           nie można utrzymać wentylacji pęcherzykowej 

           nie można utrzymać wentylacji pęcherzykowej 

                     

                     

(np. zapalenie płuc, astma

(np. zapalenie płuc, astma

 

 

)

)

                               

                               

    

    

•

Ostry lub przewlekły przebieg

Ostry lub przewlekły przebieg

:

:



Zdarza się u pacjentów z przewlekłym zaleganiem CO2, 

Zdarza się u pacjentów z przewlekłym zaleganiem CO2, 

które narasta i powoduje dalszy spadek pH

które narasta i powoduje dalszy spadek pH



Mechani

Mechani

zm: wyczerpanie z powodu zmęczenia mm. 

zm: wyczerpanie z powodu zmęczenia mm. 

oddechowych

oddechowych

 

 

 

 

Zasady postępowania w 

Zasady postępowania w 

niewydolności oddechowej

niewydolności oddechowej



Niedotlenienie może spowodować zgon

Niedotlenienie może spowodować zgon



Po pierwsze odwrócić hypoksemię i 

Po pierwsze odwrócić hypoksemię i 

zapobiegać

zapobiegać



Po drugie kontrolować paCO2 i kwasicę 

Po drugie kontrolować paCO2 i kwasicę 

oddech.

oddech.

 

 



Leczyć chorobę podstawową

Leczyć chorobę podstawową



Monitorować świadomość, ukł. Krążenia

Monitorować świadomość, ukł. Krążenia

    

    

i oddychania

i oddychania

 

 

                    

                    

 

 

 

 

Strategia postępowania w 

Strategia postępowania w 

O.N.Odd.

O.N.Odd.

Typ I

  

TLENOTERAPIA BIERNA 
+ FIZYKOTERAPIA ODDECHOWA
+ FARMAKOTERAPIA

Typ

 

II

WENTYLACJA MECHANICZNA   
+TLENOTERAPIA
+FIZYKOTERAPIA ODDECHOWA
+FARMAKOTERAPIA
+TRACHEOSTOMIA ?

 

 

 

 

Tlenoterapia

Tlenoterapia

Metody podawania tlenu

Metody podawania tlenu



Nisko-przepływowe – nie zapewniają 

Nisko-przepływowe – nie zapewniają 

utrzymania

utrzymania

                                     

                                     

stałego FiO

stałego FiO

2

2

cewniki donosowe

cewniki donosowe

maski twarzowe

maski twarzowe

maski twarzowe z workiem rezerwuarowym

maski twarzowe z workiem rezerwuarowym

Wysoko-przepływowe– zapewniają  stały FiO

Wysoko-przepływowe– zapewniają  stały FiO

2

2

        

        

maski ze zwężką Venturiego (Venti mask)

maski ze zwężką Venturiego (Venti mask)

 

 

 

 

Tlenoterapia

Tlenoterapia



Tlen jest lekiem toksycznym

Tlen jest lekiem toksycznym



FiO2 > 0,6 przez dłużej niż 24 godz. jest 

FiO2 > 0,6 przez dłużej niż 24 godz. jest 

ekspozycją toksyczną na tlen

ekspozycją toksyczną na tlen



Powinien być podawany tylko w 

Powinien być podawany tylko w 

przypadku wskazań i właściwie 

przypadku wskazań i właściwie 

dawkowany

dawkowany



Wraz z rozpoczęciem tlenoterapii należy 

Wraz z rozpoczęciem tlenoterapii należy 

wziąć pod uwagę postępowanie 

wziąć pod uwagę postępowanie 

zapobiegające działaniu toksycznemu O2

zapobiegające działaniu toksycznemu O2

 

 

 

 

Tlenoterapia

Tlenoterapia



Istotą jest suplementacja O

Istotą jest suplementacja O

2

2

 

 



Miareczkowanie w oparciu o pomiar

Miareczkowanie w oparciu o pomiar

   

   

sat%O

sat%O

2

2

Hgb, p

Hgb, p

a

a

O

O

2 

2 

i p

i p

a

a

CO

CO

2

2



Celem jest zapobieganie niedotlenieniu tkanek

Celem jest zapobieganie niedotlenieniu tkanek



Niedotlenienie tkanek ma miejsce gdy:

Niedotlenienie tkanek ma miejsce gdy:

 (Hb

 (Hb

&

&

CO

CO

 w 

 w 

N

N

)              -

)              -

krew

krew

 

 

żylna

żylna

 

 

p

p

v

v

O

O

2

2

 < 20 mmHg 

 < 20 mmHg 

lub

lub

 S

 S

v

v

O

O

2

2

 < 

 < 

40%                     -

40%                     -

krew tętnicza

krew tętnicza

  

  

p

p

a

a

O

O

2

2

 < 

 < 

40

40

 mmHg 

 mmHg 

lub

lub

 S

 S

a

a

O

O

2 

2 

< 

< 

8

8

0%

0%



Zwiększyć

Zwiększyć

 

 

p

p

a

a

O

O

2

2

 > 60 mmHg

 > 60 mmHg

 

 

(S

(S

a

a

O

O

2

2

 > 90%) 

 > 90%) 

   

   

lub ż

lub ż

 S

 S

 v

 v

O

O

2

2

 > 60%

 > 60%



O

O

2

2

 

 

dawkować wg przepływu

dawkować wg przepływu

 (L/min) 

 (L/min) 

lub

lub

 F

 F

i

i

O

O

2

2

 (%)

 (%)

 

 

 

 

 

 

O2 

O2 

przez kaniule nosową

przez kaniule nosową



FiO2 

FiO2 

wzrasta o

wzrasta o

 4% 

 4% 

na każdy litr 

na każdy litr 

przepływu

przepływu



Przepływ większy niż 6 l/min

Przepływ większy niż 6 l/min

   

   

nie jest tolerowany

nie jest tolerowany

 

 

 

 

Maska niskoprzepływowa z 

Maska niskoprzepływowa z 

rezerwuarem

rezerwuarem

 

 

 

 

Maska wysokoprzepływowa 

Maska wysokoprzepływowa 

(VENTIMASK)

(VENTIMASK)



Pozwala na podawanie określonego 

Pozwala na podawanie określonego 

stężenia O2 od 24% d0 50%

stężenia O2 od 24% d0 50%

 

 

 

 

Jak dawkować tlen?

Jak dawkować tlen?

Przepływ tlenu   [L/min]
Zwężka Venturiego

Zwężka

Zwężka

Venturieg

Venturieg

o

o

Przepływ 

Przepływ 

O2

O2

[ L/min]

[ L/min]

Dostarczane

Dostarczane

Stężenie O2 [%

Stężenie O2 [%

%]

%]

Niebieska

Niebieska

2

2

24

24

Biała

Biała

4

4

28

28

Zielona

Zielona

8

8

35

35

Czerwona

Czerwona

8

8

40

40

Zielona

Zielona

12

12

60

60

O

2 

100%

powietrze

24-60% O2

[m/sek]

 

 

 

 

Niebezpieczeństwa 

Niebezpieczeństwa 

tlenoterapii

tlenoterapii



Toksyczność O

Toksyczność O

2

2

:

:

                                                   

                                                   

                           

                           

-  

-  

CUN  - toksyczność i drgawki

CUN  - toksyczność i drgawki

       

       

                                                                        

                                                                        

 

 

   

   

-

-

  uszkodzenie naczyń włosowatych

  uszkodzenie naczyń włosowatych

,

,

   

   

 

 

   

   





przeciekanie i zwłóknienie płuc

przeciekanie i zwłóknienie płuc

                              

                              

                     -  

                     -  

 zwłóknienie pozasoczewkowe

 zwłóknienie pozasoczewkowe

             

             

         

         

 

 



Narkoza dwutlenkowęglowa

Narkoza dwutlenkowęglowa

:

:

  

  

 

 

- 

- 

wzrost p

wzrost p

a

a

CO

CO

2

2

 wywołujący  śpiączkę i kwasicę 

 wywołujący  śpiączkę i kwasicę 

    

    

- p

- p

a

a

CO

CO

2 

2 

 wzrasta wtórnie do

 wzrasta wtórnie do

 

 

      

      

   

   

a) 

a) 

zniesienie niedotlenienia jako napędu 

zniesienie niedotlenienia jako napędu 

            

            

oddechowego

oddechowego

                              

                              

 

 

      

      

b) 

b) 

wzrostu przestrzeni martwej

wzrostu przestrzeni martwej

 

 

 

 

Wentylacja mechaniczna – 

Wentylacja mechaniczna – 

zasadnicze determinanty 

zasadnicze determinanty 



Dostarczenie O2 

Dostarczenie O2 

↑ 

↑ 

F

F

i

i

O

O

2

2

↑

↑

Średnie ciśn. 

Średnie ciśn. 

Pęcherzykowe

Pęcherzykowe

 

 

PEEP- otwiera 

PEEP- otwiera 

pęcherzyki

pęcherzyki

↓

↓

przecieku

przecieku

PEEP – poprawa 

PEEP – poprawa 

natlenienia

natlenienia



Eliminacja CO2  

Eliminacja CO2  

    ↑ 

    ↑ 

częstość 

częstość 

oddychania

oddychania

    ↑ 

    ↑ 

wzrost objętości 

wzrost objętości 

odd.

odd.

        

        

(TV)

(TV)

 

 

 

 

WENTYLACJA MECHANICZNA

WENTYLACJA MECHANICZNA



Nieinwazyjna – przez maską lub tzw. „żelazne płuca”

Nieinwazyjna – przez maską lub tzw. „żelazne płuca”



Inwazyjna – przez rurkę dotchawiczą / tracheostomię

Inwazyjna – przez rurkę dotchawiczą / tracheostomię

 

 

    

    

-  

-  

 odciążenie pracy mm. oddechowych

 odciążenie pracy mm. oddechowych

 

 



Przy hyperkapni

Przy hyperkapni

:                                                            

:                                                            

         -

         -

WM zwiększa wentylacją pęcherzykową 

WM zwiększa wentylacją pęcherzykową 

obniżając

obniżając

 

 

         

         

           

           

p

p

a

a

CO

CO

2

2

  i korygując

  i korygując

 pH 

 pH 



Przy hypoksemii

Przy hypoksemii

:                                                            

:                                                            

          - 

          - 

gdy tlenoterapia sama nie umożliwia 

gdy tlenoterapia sama nie umożliwia 

skorygowania    

skorygowania    

      

      

niedotlenienia wywołanego przez przeciek

niedotlenienia wywołanego przez przeciek

-

-

najczęstszą przyczyną przecieku jest płyn 

najczęstszą przyczyną przecieku jest płyn 

wypełniający światło pęcherzyków lub zapadnięte 

wypełniający światło pęcherzyków lub zapadnięte 

pęcherzyki (obrzęk płuc)

pęcherzyki (obrzęk płuc)

 

 

 

 

Respirator

Respirator

wentylacja inwazyjna i nieinwazyjna

wentylacja inwazyjna i nieinwazyjna

 

 

 

 

Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna



Wentylacja wspomagana /kontrolowana  - 

Wentylacja wspomagana /kontrolowana  - 

A/CMV

A/CMV



Przerywana wentylacja wymuszona  - 

Przerywana wentylacja wymuszona  - 

IMV

IMV

 

 



Synchronizowana Przerywana Wentylacja Wymuszona- 

Synchronizowana Przerywana Wentylacja Wymuszona- 

SIMV

SIMV



Obowiązkowa Wentylacja Minutowa

Obowiązkowa Wentylacja Minutowa

  - MMV

  - MMV



Wentylacja Kontrolowana Ciśnieniem – 

Wentylacja Kontrolowana Ciśnieniem – 

PCV

PCV



Wentylacja o Odwróconym Stosunku Wdechu do Wydechu

Wentylacja o Odwróconym Stosunku Wdechu do Wydechu

                                                                                           

                                                                                           

-   

-   

IRV

IRV

            

            

                                                                             

                                                                             



Wentylacja Wspomagana Ciśnieniem  

Wentylacja Wspomagana Ciśnieniem  

PSV

PSV



Dodatnie Ciśnienie w końcowej Fazie Wydechu  - 

Dodatnie Ciśnienie w końcowej Fazie Wydechu  - 

PEEP

PEEP



Stałe Dodatnie Ciśnienie w Drogach Oddechowych   

Stałe Dodatnie Ciśnienie w Drogach Oddechowych   

CPAP

CPAP



Wentylacja z uwalnianiem Ciśnienia w Drogach Oddechowych

Wentylacja z uwalnianiem Ciśnienia w Drogach Oddechowych



Wentylacja dwufazowa - 

Wentylacja dwufazowa - 

BIPAP

BIPAP

                                    - 

                                    - 

APRV

APRV



Wentylacja Dyszowa z Wysoką Częstością  HFJV

Wentylacja Dyszowa z Wysoką Częstością  HFJV



Wentylacja oscylacyjna

Wentylacja oscylacyjna

   HFO / OV

   HFO / OV

                                                                                         

                                                                                         

                                                                                       

                                                                                       

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Objętościowo-zmienny

- Objętościowo-zmienny

 

 

- Ciśnieniowo-zmienny

- Ciśnieniowo-zmienny

 

 

- Czasowo-zmienny

- Czasowo-zmienny

 

 

- Przepływowo-zmienny

- Przepływowo-zmienny

 

 





  

  

 

 

Wg kryterium zmiany fazy  wdechowej / 

Wg kryterium zmiany fazy  wdechowej / 

wydechową

wydechową

Sposoby wentylacji

Sposoby wentylacji



Wg ilości pracy respiratora

Wg ilości pracy respiratora

   

   

- wspomagana  (Assist)

- wspomagana  (Assist)

   

   

- kontrolowana (Control)

- kontrolowana (Control)



Wg celu jaki ma być osiągnięty pod koniec 

Wg celu jaki ma być osiągnięty pod koniec 

wdechu

wdechu

  

  

- objętościowa

- objętościowa

  

  

- ciśnieniowa        

- ciśnieniowa        

  

  

- czasowa

- czasowa

 

 

 

 

Zasady Wentylacji 

Zasady Wentylacji 

Mechanicznej

Mechanicznej



Zapewnienie wystarczającej wentylacji 

Zapewnienie wystarczającej wentylacji 

pęcherzykowej , by utrzymać prawidłowe p

pęcherzykowej , by utrzymać prawidłowe p

a

a

CO

CO

2

2



Zapewnienie wystarczającego utlenowania p

Zapewnienie wystarczającego utlenowania p

a

a

O

O

2

2



Ułatwienie współpracy pacjenta z respiratorem

Ułatwienie współpracy pacjenta z respiratorem



Zastosowanie dodatniego ciśnienia w końcowej 

Zastosowanie dodatniego ciśnienia w końcowej 

fazie wydechu (PEEP) w celu utrzymania 

fazie wydechu (PEEP) w celu utrzymania 

rekrutacji pęcherzyków

rekrutacji pęcherzyków



Stosowanie najniższego możliwego F

Stosowanie najniższego możliwego F

I

I

O2 (stęż.O

O2 (stęż.O

2

2



Unikanie nadmiernego rozdęcia pęcherzyków 

Unikanie nadmiernego rozdęcia pęcherzyków 

płuc

płuc



Unikanie auto-PEEP

Unikanie auto-PEEP

 

 

 

 

1 Zasada wentylacji

1 Zasada wentylacji

Zapewnienie wystarczającej wentylacji pęcherzykowej

Zapewnienie wystarczającej wentylacji pęcherzykowej  

prawidłowe paCO2

•Wentylacja Minutowa (V

E

)

• Całkowita obj. Gazu 

wydychiwana/min.

• V

E

 = (RR) x (T

V

) *

• V

E

 składa się z 2 czynników

• V

A

 = wentylacji pęcherzykowej

• V

D

 

= 

wentylacji 

przestrzeni 

martwej

• V

D

/V

T

 = 0.33

• V

E

 wentylacja minutowa 

regulowana przez pień 

mózgu, 

  w odpowiedzi na  pH  i P

a

CO

2

•Wentylacja w  OIT

• Wzrost produkcji  CO

2

 

• Gorączka, sepsa, uraz

• Zwiększona  przestrz.  martwa 

VD

• Niedodma, 

uraz 

ARDS, 

zatorowość 

• Regulacja:  Częstość odd. i T

V

Zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji
1.Wentylacja przestrzeni martwej
2.Prawidłowa perfuzja i wentylacja
3.Przeciek

*RR=częstość odd T

V

= obj. oddechowa

 

 

 

 

2 Zasada - utlenowanie

2 Zasada - utlenowanie

Zapewnić maksymalną dostawę O2 do krwi O

2

  (P

a

O

2

)

•Pęcherzykowo-tętnicza 

różnica (P

A

O

2 

– P

a

O

2

)

• Równowaga pomiędzy tlenem 

we krwi i w pęcherzykach

• gradient A-a miarą 

skuteczności utlenowania

• P

a

O

2 

tylko częściowo zależy od 

wentylacji ale bardziej od 

  zaburzeń V/Q 

•Utlenowanie w kontekstcie 

OIT

• Zaburzenia stosunku V/Q  

• Ułożenie pacjenta (na wznak)
• Ciśnienie w dr. oddech, choroby 

miąższu płuc i drobnych dr.odd.

• Regulacja :  FiO

2

  i  PEEP

Zaburzenia stosunku wentylacji 
do perfuzji
1.Wentylacja przestrzeni 
martwej
2.Prawidłowa perfuzja i 
wentylacja
3.Przeciek

 

 

 

 

Wentylacja ciśnieniowa a wentylacja 

Wentylacja ciśnieniowa a wentylacja 

objętościowa

objętościowa

Wentylacja Ciśnieniowa  dostarcza stałe ciśnienie i zmienną objętość
Wentylacja Objętościowa  dostarcza stałą objętość przy zmiennym ciśnieniu

•Tryb Ciśnieniowo-zmienny

• Pressure Support Ventilation 

(PSV)

• Pressure Control Ventilation 

(PCV)

• CPAP
• BiPAP

•Tryb Objętościowo-zmienny

• Control
• Assist
• Assist/Control
• Intermittent Mandatory 

Ventilation (IMV)

• Synchronous Intermittent 

Mandatory Ventilation (SIMV)

 

Z wentylacją Objętościową wiąże 

się ryzyko volotraumy

 

 

 

 

Wentylacja Wspomagana Ciśnieniem

Wentylacja Wspomagana Ciśnieniem

Pressure Support Ventilation (PSV)

Pressure Support Ventilation (PSV)

Pacjent określa częstość oddechów, V

E

, czas wdechu – tryb wentylacji spontan.

•Parametry:

• Oddechy  wyzwalane  przez 

pac.

• Ograniczenie ciśnieniem
• Dotyczą tylko wdechu

•Użycie:

• Składowa wentylacji 

objętościowo-zmienn (np. 

SIMV)

•Nie zwiększa Tv lecz 

przezwycięża opór rur 

oddechowych

• Tylko PSV 

•Ułatwia odzwyczajenie od 

respiratora

•Zwiększa objętość wdechu w 

trakcie oddychania 

spontanicznego 

• BiPAP (CPAP plus PS) 

PSV najczęściej jest używana łącznie z innym
 trybem wentylacji objętościowo-zmiennym. 
Zapewnia Odpowiednie ciśnienie dla 
Pokonania oporu rur respiratora i działa tylko
 w czasie wdechu

 

 

 

 

Wentylacja Kontrolowana Ciśnieniem

Wentylacja Kontrolowana Ciśnieniem

Pressure Control Ventilation (PCV)

Pressure Control Ventilation (PCV)

Wentylator określa czas wdechu – bez udziału pacjenta

•Parametry:

• Wyzwalana przez czas
• Ograniczana przez ciśnienie
• Wpływa tylko na wdech

•Wady:

• Wymaga częstej regulacji 

utrzymać odpowiednią V

E

Pacjent z niepodatnymi 

płucami wymaga zmian 

czasu wdechu by osiągnąć 

odpowiednią objętość 

oddechową TV

 

 

 

 

Oddychanie ze stałym dodatnim 

Oddychanie ze stałym dodatnim 

ciśnieniem w drogach oddechowych     

ciśnieniem w drogach oddechowych     

CPAP 

CPAP 

 i 

 i 

 BiPAP

 BiPAP

CPAP to stały  PEEP;    BiPAP to  CPAP plus PS

•Parametry:

 CPAP – PEEP ustawić na  5-10 cm H2O
 BiPAP  –  CPAP  z    Pressure  Support  (Wspomaganie 

Ciśnieniem) 

                                                              (5-20 cm H2O)
 Zmniejsza konieczność intubacji i śmiertelność u 

pacjentów z POChP

 Wskazania:

 Gdy zawodzi zwykła terapia (tachypnoe, hypoksemia, 

kwasica oddechowa)

 Stosowane łącznie z bronchodilatatorami, sterydami, 

antybiotykami celem uniknięcia/opóźnienia intubacji

 Odzwyczajanie od respiratora
 Obturacyjny Bezdech Nocny

 

 

 

 

Tryb Wspomagany / Kontrolowany

Tryb Wspomagany / Kontrolowany

Assist/Control Mode

Assist/Control Mode

•Tryb Kontrolowany 

-Control 

• Pacjent otrzymuje stałą, 

nastawioną ilość oddechów, 

nie może oddychać pomiędzy

• Podobny do Trybu wentylacji 

Kontrolowanej ciśnieniem

•Tryb Wspomagany -Asist 

• Pac. Inicjuje oddechy, które 

wyzwalają dalszy wdech z 

respiratora o ustalonej obj. 

TV

• Pacjent kontroluje 

częstość,ale zawsze 

otrzymuje wdech masz.

•Tryb Assist/Control Mode

• Tryb wspomagany dopóki 

częstość odd. nie spadnie 

poniżej ustalonej w 

respiratorze

• Wtedy respirator przełącza 

się na tryb kontrolowany

• Szybko oddychający pacjent 

może być nadmiernie 

wentylowany  i wywołać ciężką 

alkalozę oddechową i 

nadmierne rozdęcie płuc 

(hyperinflacja) (auto-PEEP)

Wentylator dostarcza stałą objętość

 

 

 

 

Przerywana / Synchronizowana 

Przerywana / Synchronizowana 

Wentylacja Obowiązkowa         

Wentylacja Obowiązkowa         

  

  

 SIMV 

 SIMV 

Tryb objętościowo-Zmienny typowo wzmacniany Wsp.Ciś.  Pressure Support

•SIMV

• Tryb stosowany najczęściej
• Oddechy spontaniczne i 

obowiązkoowe

• Obowiązkowe oddechy z 

respiratora są 

synchronizowane ze 

spontanicznymi oddechami 

pacjenta 

• Gdy brak spontanicznych 

oddechów pacjent otrzymuje 

zaplanowane na respiratorze 

oddechy obowiązkowe

• Przy zbyt niskich częstościach 

nastawionych na respiratorze 

możliwa hypowentylacja

• SIMV wraz z PS ułatwia 

odzwyczajaniem od wentylacji

 

 

 

 

Nastawy respiratora dla poprawy 

Nastawy respiratora dla poprawy 

utlenowania  

utlenowania  

•FIO

2  

stężenie tlenu w mieszaninie powietrza 

oddechowego

• Najprostszy sposób podniesienia P

a

O

2

• Przy długotrwałym stosowaniu O2 w stężeniu >60% - 

toksyczność

• Szkodliwość wolnych rodników

•Gdy utlenowanie jest niedostateczne przy 100% FiO

2

 

zwykle spowodowane jest to przeciekiem płucnym

• Zapadnięte pęcherzyki - niedodma
• Ropna wydzielina w pęcherzykach – zapalenie płuc
• Woda / Białka – ARDS
• Woda – zastoinowa niewydolność krążenia
• Krew - krwawienie

PEEP i FiO

2

  są nastawiane wspólnie

 

 

 

 

Nastawy respiratora dla poprawy 

Nastawy respiratora dla poprawy 

utlenowania

utlenowania

 

 

PEEP 

PEEP 

=

=

Dodatnie Ciśnienie w Końcowej Fazie 

Dodatnie Ciśnienie w Końcowej Fazie 

Wydechu

Wydechu

•PEEP 

•  Zwiększa FRC

• Zapobiega postępowaniu niedodmy i 

przeciekowi płucnemu

• Zapobiega powtarzalnym 

zapadaniem/otwieraniem się 

pęcherzyków

• Rekrutuje zapadnięte pęcherzyki i 

poprawia stosunek V/Q 

• Zmniejsza przeciek płucny
• Poprawia podatność

• Umożliwia utrzymanie właściwego 

PaO2 przy bezpiecznym stężeniu O2 

(FiO2)

• Wady:

• Zwiększa ciś. Wewnątrz kl. piersiowej 

(może być konieczny Cewnik S-G)

• Może powodować ARDS 

 

Dostarczanie  O2  (DO

2

),  a  nie  PaO

2

,  powinno  być 

używane do oceny optymalnego PEEP.

 

 

 

 

Nastawianie respiratora dla poprawy 

Nastawianie respiratora dla poprawy 

wentylacji

wentylacji

•Częstość oddechów  (RR)

• Maks. RR  35 odd/min 
• Skuteczność wentylacji 

zmniejsza się wraz ze wzrostem 

częstości

•T

V 

– Objętość oddechowa

• Docelowa 10 ml/kg
• Ryzyko wolotraumy

•Inne sposoby obniżenia 

P

a

CO

2

 aktywności 

mięśniowej/drgawek

  obciążenia węglowodanami
• Kontrola stanu 

hypermetabolizmu

•Permisywna hyperkapnia

•  granicą jest pH > 7.15
• Tv 6 ml/kg

RR i T

V

 są nastawiane by utrzymać  V

E

  i  P

a

CO

2

•I:E ratio (IRV)

• Przedłużony czas 

wdechu:wydechu, zwiększa 

Tv ale może  auto-PEEP

•PIP szczytowe ciś. 

wdechowe

• Za duże PIP sugeruje 

zmianę z trybu Obj. na 

ciśnieniowy 

• Utrzymywany <45cm H

2

O  

minimalizuje  barotraumę

•Ciśnienie Plateau P

plat

• Pomiar pod koniec fazy 

wdechu

• Utrzymywane <30-35cm H

2

O 

 zmniejsza barotraumę

 

 

 

 

Metody alternatywne

Metody alternatywne

•I:E inverse ratio ventilation 

(IRV)

   odwrócony stosunek wdech : 

wydech

• ARDS i ciężkie niedotlenienie
• Przedłużony czas wdechu (3:1)  

lepsza dystrybucja gazu z niższym 

PIP

• Poprawia rekrutacją pęcherzyków
• Nie ma przewagi statyst. nad PEEP, 

nie zapobiega powtarzanym 

zapadaniom i otwieraniom 

pęcherzyków

•Pozycja na brzuchu (prone pos)

• Nakierowana na niedodmę w 

podstawych regionach

• Poprawia rekrutację i FRC, zmienia 

ciś. Trzewi na przeponę, poprawia 

drenaż wydzieliny

• Trudności techniczne

•Airway Pressure Release (APR)
   CPAP, który wspomaga wentylację

•High-Frequency  Oscillatory 

Ventilation (HFOV) 

• Wysoka częstość, niska 

amplituda wentylacji nałożona 

na podwyższone P

aw

• Zapobiega 

otwieraniu/zamykaniu

• Zapobiega rozdęciu płuc
• Dobrze tolerowana, poprawa 

utlenowania, niejasny wpływ na 

śmiertelność

• Wady

• Upośledzenie hemodynamiki
• Odma opłucnowa
• Środki zwiotczające

Wentylacja płynowa

  

wentylacja płuc wypełnionych

  perfluorocarbonem (śr. krwiozastępczy)

 

•ECHMO –Pozaustrojowe 
 Przezbłonowe Utlenowanie 

Krwi

 

 

 

 

Pielęgnacja pacjenta 

Pielęgnacja pacjenta 

wentylowanego

wentylowanego



Pozycja pacjenta – półsiedząca *

Pozycja pacjenta – półsiedząca *



Okresowe spłycanie sedacji,

Okresowe spłycanie sedacji,



Wspomaganie aktywności pacjenta

Wspomaganie aktywności pacjenta



Toaleta drzewa oskrzelowego

Toaleta drzewa oskrzelowego



Fizykoterapia oddechowa

Fizykoterapia oddechowa



Kontrola ciśnienia w mankiecie 

Kontrola ciśnienia w mankiecie 

uszczelniającym

uszczelniającym



Umocowanie i kontrola położenia rurki

Umocowanie i kontrola położenia rurki

 

 

 

 

Powikłania MW

Powikłania MW



Respiratorowe Zapalenie Płuc  (VAP)

Respiratorowe Zapalenie Płuc  (VAP)



Barotrauma

Barotrauma



Volotrauma

Volotrauma



Dynamiczna hyperinflacja (astma, 

Dynamiczna hyperinflacja (astma, 

POChP)

POChP)

 

 

 

 

ARDS/ALI

ARDS/ALI

Ostry zespół niewydolności oddechowej

Ostry zespół niewydolności oddechowej



ARDS: 

ARDS: 

Obustronnie nacieki płucne

Obustronnie nacieki płucne

, 

, 

nie ma 

nie ma 

obrzęku płuc kardiogennego

obrzęku płuc kardiogennego

,

,

  

  

 

 

paO2/FiO2 <200

paO2/FiO2 <200

Ostre uszkodzenie płuc

Ostre uszkodzenie płuc



Acute Lung Injury (ALI): paO2/Fi02<300

Acute Lung Injury (ALI): paO2/Fi02<300



U ok.

U ok.

10-15% 

10-15% 

pacjentów OIT stwierdza się 

pacjentów OIT stwierdza się 

lub rozwija się ALI lub ARDS

lub rozwija się ALI lub ARDS

                              

                              

European American Consensus Conference 1994

European American Consensus Conference 1994

 

 

 

 

Acute

Acute

 Respiratory 

 Respiratory 

D

D

istress 

istress 

Syndrome (ARDS)

Syndrome (ARDS)

Ostry zespół 

Ostry zespół 

niewydolności odd.

niewydolności odd.



Zespół kliniczny o różnej etiologii, w którym 

Zespół kliniczny o różnej etiologii, w którym 

dochodzi do masywnego uszkodzenia 

dochodzi do masywnego uszkodzenia 

powierzchni wymiany gazowej w płucach

powierzchni wymiany gazowej w płucach

 

 



Używane synonimy

Używane synonimy

 ARDS

 ARDS

                

                

    

    

Zespół Ostrej Niewydolność Oddechowej

Zespół Ostrej Niewydolność Oddechowej

                     

                     

                     

                     

 

 

   

   

Zespół przesiąkania kapilarnego

Zespół przesiąkania kapilarnego

          

          

                                           

                                           

 

 

    

    

              Płuco z Da 

              Płuco z Da 

Nang

Nang

                                                                

                                                                

 

 

      

      

Płuco wstrząsowe

Płuco wstrząsowe

                                                          

                                                          

                   

                   

 

 

          

          

Mokre płuco urazowe

Mokre płuco urazowe

                      

                      

                                                  

                                                  

 Ostra Choroba błon 

 Ostra Choroba błon 

hialinowych dorosłych

hialinowych dorosłych

                                                          

                                                          

 

 

 

 

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

 ARDS

 ARDS

Sepsa

Sepsa

                                         3.8%      

                                         3.8%      

               

               

Krążenie pozaustrojowe

Krążenie pozaustrojowe

           

           

 

 

 

 

1.7%                    

1.7%                    

Transfuzje

Transfuzje

                   

                   

             

             

   

   

5.0%                   

5.0%                   

Ciężkie 

Ciężkie 

zapalenie

zapalenie

 

 

płuc    

płuc    

          12.0%               

          12.0%               

Oparzenia

Oparzenia

                                 

                                 

  

  

2.3%     

2.3%     

           

           

Aspiracja                        

Aspiracja                        

         

         

  

  

35.6%                 

35.6%                 

Złamania                      

Złamania                      

  

  

            

            

 

 

5.3%              

5.3%              

Koagulopatie       

Koagulopatie       

                      

                      

12.5%                

12.5%                

Dwa lub 

Dwa lub 

więcej z powyższych

więcej z powyższych

   24.6%

   24.6%

                   

                   

              

              

 

 

 

 

Patofizjologia i patogeneza ARDS

Patofizjologia i patogeneza ARDS



Rozlane uszkodzenie powierzchni 

Rozlane uszkodzenie powierzchni 

wymiany gazowej zarówno od strony 

wymiany gazowej zarówno od strony 

pęcherzyków jak i kapilarnej bariery 

pęcherzyków jak i kapilarnej bariery 

krew/gaz

krew/gaz

               

               



Wzrost przepuszczalności naczyń 

Wzrost przepuszczalności naczyń 

prowadzi do obrzęku płuc

prowadzi do obrzęku płuc



Patologia

Patologia

: 

: 

płyn i granulocyty w przestrzeni 

płyn i granulocyty w przestrzeni 

śródmiąższowej

śródmiąższowej

,

,

 błony hialinowe

 błony hialinowe



Utrata surfaktantu 

Utrata surfaktantu 





 zapadanie się 

 zapadanie się 

pęcherzyków

pęcherzyków

 

 

 

 

 

 

ARDS

ARDS

Śmiertelność wciąż

Śmiertelność wciąż

 50 

 50 

do

do

 60%

 60%

 

 

 

 

Postępowanie w ARDS

Postępowanie w ARDS



Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna

 

 

„

„

otwórz płuca i utrzymaj otwarte”

otwórz płuca i utrzymaj otwarte”

   

   

korekta niedotlenienia / kwasicy 

korekta niedotlenienia / kwasicy 

oddechowej

oddechowej

 

 

   

   

( 

( 

małe TV (6ml/kg), PEEP, prone position)

małe TV (6ml/kg), PEEP, prone position)

 

 



Terapia płynami

Terapia płynami

                                              

                                              

        

        

korekta hypowolemii/anemii/ bilans -

korekta hypowolemii/anemii/ bilans -



Farmakoterapia

Farmakoterapia

                                   

                                   

Dopamin

Dopamin

a

a

 

 

celem zwiększenia 

celem zwiększenia 

 C.O.               

 C.O.               

                       

                       

Diuretyki

Diuretyki

                           

                           

                                          

                                          

Antybiotyki

Antybiotyki

       

       

                                                                      

                                                                      

Kortykosterydy

Kortykosterydy

              

              

 

 

 

 

Prone ventilation

 

 

 

 

Recent Advances

Recent Advances



IMO (

IMO (

Intravenous or Impantable 

Intravenous or Impantable 

Membrane Oxygenator

Membrane Oxygenator

) 

) 

    

    

artificial lung device 

artificial lung device 

www.vuse.vanderbilt.e

www.vuse.vanderbilt.e

du

du

Wszczepialny oksygenator błonowy

 

 

 

 

Artificial Impantable Lung

Artificial Impantable Lung

www.vuse.vanderbilt.e

www.vuse.vanderbilt.e

du

du

Sztuczne płuco

 

 

 

 

MONITOROWANIE CZYNNOŚCI 

MONITOROWANIE CZYNNOŚCI 

ODDECHOWEJ

ODDECHOWEJ

Ocena czynności ukł. oddechowego

Ocena czynności ukł. oddechowego

Ciągła lub niemal ciągła, powtarzalna

Ciągła lub niemal ciągła, powtarzalna

Ukierunkowana

Ukierunkowana

Służy w podejmowaniu decyzji 

Służy w podejmowaniu decyzji 

terapeutycznych i w ocenie ich 

terapeutycznych i w ocenie ich 

skuteczności

skuteczności

Zapewnienie bezpieczeństwa pacjenta

Zapewnienie bezpieczeństwa pacjenta

np. alarm niskiego i wysokiego ciśnienie

np. alarm niskiego i wysokiego ciśnienie

 

 

 

 

 

 

WYMIANA GAZOWA

WYMIANA GAZOWA



GAZOMETRIA KRWI TĘTNICZEJ:

GAZOMETRIA KRWI TĘTNICZEJ:

    ● 

    ● 

paO2,      ● paCO2,      ● pH 

paO2,      ● paCO2,      ● pH 



PULSOKSYMETRIA

PULSOKSYMETRIA



Wysycenie hemoglobiny tlenem

Wysycenie hemoglobiny tlenem



KAPNOMETRIA

KAPNOMETRIA



Zawartość CO2 w drogach oddechowych, 

Zawartość CO2 w drogach oddechowych, 

mierzone pod koniec wydechu określane 

mierzone pod koniec wydechu określane 

jest jako P

jest jako P

et

et

CO2 – końcowo-wydechowe 

CO2 – końcowo-wydechowe 

stężenie / prężność dwutlenku węgla    [vol

stężenie / prężność dwutlenku węgla    [vol

% lub mmHg]

% lub mmHg]

 

 

 

 

CZYNNOŚĆ PŁUC

CZYNNOŚĆ PŁUC



WSKAŹNIK UTLENOWANIA

WSKAŹNIK UTLENOWANIA



P

P

a

a

O

O

2

2

 / F

 / F

I

I

O

O

2

2

   

   

ALI <300      ARDS  <200

ALI <300      ARDS  <200



P

P

(A-a)

(A-a)

O

O

2     

2     

< 50mmHg przy 100%)O

< 50mmHg przy 100%)O

2

2

 

 

 

 

MECHANIKA PŁUC

MECHANIKA PŁUC



Ciśnienie plateu Pplat  - średnie 

Ciśnienie plateu Pplat  - średnie 

ciśnienie szczytowe w pęcherzykach 

ciśnienie szczytowe w pęcherzykach 

   

   

należy utrzymać <35mmHg

należy utrzymać <35mmHg



Ciśnienie szczytowe wdechowe PIP 

Ciśnienie szczytowe wdechowe PIP 

należy utrzymać <45mmHg

należy utrzymać <45mmHg



Auto-PEEP

Auto-PEEP



Podatność płuc

Podatność płuc



Opór w drogach oddechowych

Opór w drogach oddechowych



Krzywa ciśnienie – objętość

Krzywa ciśnienie – objętość



Grafika respiratorów

Grafika respiratorów