Socjologia pokazuje konieczność uzyskania
szerszego spojrzenia na to, dlaczego
jesteśmy, kim jesteśmy i dlaczego działamy
tak,
jak działamy.

A. Giddens, Socjologia

Co to jest socjologia?

Powiada się, że socjologia to nowa nauka
na bardzo stary temat. Albo że socjologia
ma krótką historię, ale długą przeszłość.

P. Sztompka, Socjologia

Wyobraźnia socjologiczna



Socjologiczne spojrzenie na świat
musi być twórcze.



Socjolog bada rzeczy zanurzone
w szerokim kontekście społecznym.



Badanie socjologiczne wymaga
obserwowania i interpretowania
zjawisk społecznych z dystansu.

Studia socjologiczne



Jak kontekst społeczny, w którym
żyjemy wpływa na nasze zachowanie?



Jak nasze zachowania i decyzje
wpływają na kształt społeczeństwa?

Struktura społeczna –

wzory zachowań

i stosunków między jednostką
a społeczeństwem, podlega ciągłemu
procesowi strukturacji.

Myśl socjologiczna

Kontekst historyczny:



rewolucja francuska

(1789 r.)

która zmieniła dotychczasowy porządek społeczny



rewolucja przemysłowa

(XVIII/XIX w.)

która doprowadziła do powstania nowych form

stosunków społecznych i zmiany wielu zwyczajów

Te wydarzenia doprowadziły do

powstania pytań o przyczyny i skutki

zachodzących zmian.

August Comte (1798-1857)



Po raz pierwszy użył terminu socjologia.



Zgodnie z tradycją pozytywistyczną
pragnął badać społeczeństwo
rygorystycznymi metodami naukowymi:
obserwacją i eksperymentami.



Wierzył, że społeczeństwem rządzą
określone prawa, których odkrycie
miało pozwolić na kształtowanie losu
ludzkości.

A. Comte – Prawo trzech etapów

1.

Teologiczne –

społeczeństwo istnieje

z woli Boga.

2.

Metafizyczne –

społeczeństwem

nie rządzą nadnaturalne siły.

3.

Pozytywne –

poznawanie praw rządzących

społeczeństwem poprzez metody naukowe.

Emil Durkheim (1858 - 1917)

Fakty społeczne –

zewnętrzne wobec jednostki

sposoby działania, niezależne od jednostki, rządzące się
swoimi prawami, wywierające na jednostkę przymus ich
przyjmowania i zachowywania się wg tych wzorów.

Często przyjmowane nieświadomie, w przekonaniu,
że podporządkowanie się faktowi społecznemu jest
własnym wyborem jednostki.

Ich nieprzestrzeganie pociąga za sobą konsekwencje
wyciągane przez społeczność.

Emil Durkheim - solidarność



Solidarność mechaniczna - występuje
w społeczeństwach tradycyjnych, gdzie nie
istnieje specjalizacja pracy i jest oparta
na wspólnych przekonaniach.



Solidarność organiczna - charakteryzuje
społeczeństwo nowoczesne, w którym
występuje wyraźny podział pracy; spoiwem
jest tutaj ekonomiczna współzależność.



Anomia – zagrożenie wynikające
z gwałtownych zmian w społeczeństwie.

Karol Marks (1818 - 1883)

Kapitalizm i walka klas



kapitał –

mienie (pieniądze, maszyny, fabryki)

wykorzystywane do wytworzenia nowego

mienia



praca zarobkowa –

dotycząca tych grup,

które nie posiadają kapitału



proletariat –

klasa robotnicza, nie posiadająca

kapitału

Wzajemny stosunek między klasami ma

charakter wyzysku, który tworzy konflikt.

Karol Marks

- materialistyczna koncepcja dziejów

Zmiana społeczna



Jest konsekwencją warunków
ekonomicznych.



Narastający konflikt interesów i sprzeczności
ekonomiczne między klasami prowadzą do
przełomu i zmiany porządku społecznego
stopniowo lub drogą rewolucji.



Rewolucja robotnicza miała nastąpić
w niedługim czasie i obalić system
kapitalistyczny.

Max Weber (1864 - 1920)

Zmiana społeczna



Dokonuje się pod wpływem idei i wartości.



Socjologia powinna badać działanie

społeczne.



Czynniki ekonomiczne występują ale mają

one niewielkie znaczenie.



Struktury społeczne występują ale są

efektem istnienia skomplikowanych

zależności między działaniami jednostek.

Max Weber

Typ idealny



Model teoretyczny zjawiska w formie czystej.



Służy za punkt odniesienia dla badań
socjologicznych

Racjonalizacja



Forma organizacji życia społecznego przy
użyciu współczesnej techniki i wiedzy.



Kapitalizm jako proces rozwoju biurokracji.



Zagrożenie dla duchowości człowieka.

Współczesne teorie socjologiczne

Swoje korzenie mają w poglądach
wczesnych socjologów:



Funkcjonalizm – Comte i Durkheim



Teorie konfliktu (marksizm) –
– Marks



Teorie działania społecznego –
– Weber

Funkcjonalizm



Elementy społeczeństwa współgrają

tworząc stabilną całość.



Analogia organiczna – społeczeństwo

jest jak organizm ludzki, różne komórki

pełnią różne funkcje; te funkcje powinno

odkrywać badanie socjologiczne.



Konsens moralny – stabilizator

równowagi społecznej.



Krytyka: pomniejszenie znaczenia

podziałów i nierówności.

Teorie konfliktu



Silne akcentowanie struktur
społecznych.



Podkreślanie podziałów społecznych:
każda grupa dąży do realizacji
własnych interesów.



Te dążenia wywołują potencjalny
konflikt między grupami.

Teorie działania społecznego



Akcent na proces formowania struktur

przez działania i interakcje

w społeczeństwie



Podkreślenie zachowań jednostki

względem innych jednostek

i społeczeństwa.



Interakcjonizm symboliczny

(G. H. Mead)

każda interakcja między jednostkami

polega na wymianie symboli (słowa,

gesty, mimika).

Socjologia w życiu codziennym



Uświadomienie i próba zrozumienia
różnic kulturowych – współżycie
w społeczeństwach wielokulturowych.



Ocena efektów pewnych decyzji
i działań.



Lepsze poznanie siebie samego,
zrozumienie swojego funkcjonowania
w społeczności.

Co to jest socjologia?

Socjologia jest badaniem życia społecznego
człowieka, grup społecznych i społeczeństw.

A. Giddens, Socjologia

Za uwagę dziękuje:

Karolina Kumor

Ciąg dalszy w wykonaniu

Sylwii Szyszko

nastąpi za chwilę:)