INSTRUKCJA

UDZIELANIA PIERWSZEJ

POMOCY

Przeżycie osób poszkodowanych

po wypadkach zależy od jak

najszybszego udzielenia pomocy

medycznej i właściwej

organizacji transportu do

szpitala.

Stosowanie tej pomocy

wymagane jest w przypadku gdy

u poszkodowanego występują:

• zaburzenia w oddychaniu

(bezdech)

• zatrzymanie krążenia

• krwotok

• wstrząs pourazowy

Przy udzielaniu pierwszej

pomocy, ratownik pomimo
atmosfery zdenerwowania i
grozy powinien
w miarę możliwości wykazać się
opanowaniem i zdrowym
rozsądkiem, gdy jest to
podstawa
skuteczności i sprawności jego
działania.

Należy skupić się na rzeczach zasadniczych

tj.:
1. przywróceniu wydolności oddechu i
krążenia oraz
2. udrożnieniu dróg oddechowych i
ewentualnym opanowaniu krwotoku.
Korzystając z pomocy innych osób wezwać
pogotowie ratunkowe. Jeżeli jest to tylko
możliwe, nie
należy czekać biernie na przyjazd karetki, a
przystąpić do ratowania ofiary wypadku.

I.

Pierwsza czynnością przed
przystąpieniem do pomocy
poszkodowanemu jest
zabezpieczenie
miejsca wypadku przed
ewentualnymi dalszymi
zagrożeniami np. wyłączając
maszyny, urządzenia,
zasilanie z sieci itp..

II.

Następną czynnością jest dokonanie
oceny stanu poszkodowanego czy
zachował on przytomność i
jaki jest stan wydajności jego
układów krążenia i oddychania.
Prawidłowa ocena tego stanu jest
podstawa do dalszych działań
związanych z pierwsza pomocą.

Takimi działaniami mogą być:

• podjecie sztucznego oddychania
• zewnętrzny masaż serca
• zatamowanie krwotoku
• ułożenie poszkodowanego w pozycji
bocznej ustalonej
• zabezpieczenie poszkodowanego
przed pogłębieniem wstrząsu
• wezwanie pogotowia ratunkowego

Udzielenie pierwszej

pomocy należy
kontynuować do
czasu przybycia
fachowego
personelu
medycznego.

Pozycja boczna ustalona

W pozycji bocznej ustalonej umieszczamy

poszkodowanego w następujący sposób:

1. u leżącego na plecach poszkodowanego

wyprostowujemy obie nogi,

2. następnie te, która będzie na dole, zginamy

w kolanie, przywodząc stopę w stronę

pośladka,

3. kończynę górna po tej samej stronie

umieszczamy pod jego pośladek, po czym

4. pociągając za przeciwległa rękę, obracamy

poszkodowanego na bok, pomagać

sobie druga ułożona na miednicy lub kolanie

poszkodowanego,

5. głowę poszkodowanego odchylamy do tyłu, a

twarz kierujemy ku dołowi,

6. dłoń ręki poszkodowanego umieszczamy pod jego
policzkiem,
7. druga ręka powinna leżeć wzdłuż (boku) tułowia.
Taka pozycja uniemożliwia mu przekręcenie się na plecy lub
brzuch. Odchylenie głowy w tył udrażnia drogi oddechowe.
Ułożona na boku i nisko głowa umożliwia wypływanie
substancji
obcych z ust poszkodowanego, które mogłyby zatkać drogi
oddechowe poszkodowanego.
W pozycji tej powinno się układać wszystkich nieprzytomnych
lub zagrożonych utrata przytomności.

Bezdech

Częstym objawem pourazowym

są zaburzenia w oddychaniu i

wiążące się z tym ściśle

zaburzenia

czynności krążenia.

Ratowanie poszkodowanego

wymaga przywrócenia lub

utrzymania czynności

obu układów.

W przypadku, kiedy pierwszy wystąpi zanik

czynności oddychania, krążenie może

trwać jeszcze przez krótki czas, ale jest ono

wtedy wówczas mniej wydajne i dochodzi

do jego zatrzymania.

Brak czynności oddechowej zwany jest

bezdechem. Może on wystąpić przy

uszkodzeniach mózgu, górnych czynności

oddechowych lub ich niedrożnością. W

większości przypadków przywrócenia

dokonuje się stosując proste czynności pod

warunkiem natychmiastowego ich podjęcia.

Objawy

Bezdech u poszkodowanego rozpoznajemy

przez:
• brak ruchów oddechowych klatki
piersiowej oraz
• niemożność wyczucia na własnym policzku
wydychanego przez poszkodowanego
powietrza.
Wówczas przystępujemy do udrożnienia
dróg oddechowych i sztucznego oddychania.

Przyczyna

Najczęstsza przyczyną niedrożności dróg

oddechowych jest zapadnięty język u osób
nieprzytomnych, leżących na plecach lub
ciało obce znajdujące się w drogach
oddechowych i
zatykające je. Ciałem obcym mogą być
krew, wymiociny, szczątki ubrania,
złamana proteza
zębowa itp.

Postępowanie

Niedrożność dróg oddechowych

w przypadku blokowania ich

przez język stosunkowo łatwo

usuwa

się poprzez odchylenie głowy

poszkodowanego do tyłu.

Czynność te wykonujemy

poprzez:

• podłożenie jednej ręki pod

szyje poszkodowanego i

jednoczesne ułożenie drugiej

na

jego czole;

• następnie, zachowując

ostrożność odchylamy jego

głowę maksymalnie do tyłu.

W przypadku kiedy zachodzi podejrzenie o

uszkodzenie kręgosłupa, zatkane językiem drogi

oddechowe udrażniamy poprzez uniesienie

żuchwy lub wyciągniecie języka.

żuchwę można unieść poprzez wysuniecie jej w

kierunku pionowym u poszkodowanego, leżącego

na wznak, poprzez naciskanie do przodu oboma

kciukami katów żuchwy. Wysuniecie żuchwy

można uzyskać równie przez pociągniecie za

dolne zęby, tak by wysunęły się przed zęby

górne.

Jeżeli omówione metody nie powodują

udrożnienia dróg oddechowych należy dokonać

tego

poprzez wyciągniecie języka.

Po rozwarciu szczeki poszkodowanego

należy uchwycić język w palce
wskazujący i kciuk a
następnie wyciągnąć go na brodę.
Usuwanie ciał obcych
Ciało obce z ust i gardła
poszkodowanego usuwa się poprzez
przewrócenie go na bok i otworzenie
jego ust.

Sztuczne oddychanie

Upewniwszy się że drogi oddechowe u
poszkodowanego są drożne można
przystąpić do
przywracania oddechu.
Najskuteczniejsza i stosunkowo najprostsza
metoda jest sztuczne oddychanie “ usta –
usta ”.
Stosowanie tej metody polega na tym, e
ratujący wdmuchuje swoje powietrze
wydechowe
bezpośrednio do ust ratowanego.

Po przechyleniu głowy poszkodowanego do tyłu i

zatkaniu jego nosa ratujący powinien wykonać

głęboki wdech i wdmuchiwać powietrze

bezpośrednio do ust poszkodowanego.

Unoszenie się ściany klatki piersiowej ratowanego

świadczy o skuteczności sztucznego oddechu.

Odjecie ust od ratowanego umożliwia bierny

wydech. Ratujący powinien upewnić się że w czasie

wydechu powietrze wydostaje się na zewnątrz,

wówczas czynności ratujące życie są skuteczne.

Czynności wdmuchiwania powietrza do płuc

wykonuje się z częstotliwością od 16 do 20 razy na

minutę do czasu powrotu samoistnego wydolnego

oddechu lub przejęcia poszkodowanego przez

personel karetki reanimacyjnej.

Wskazane jest stosowanie maski reanimacyjnej,

umożliwiającej przy założeniu jej zatkanie

nosa co ułatwia prowadzenie sztucznego

oddychania. Zapewnia ona również brak kontaktu

ratownika z ustami poszkodowanego.

Równie skuteczne jest oddychanie “ usta – nos ”.

Metodę te stosuje się poprzez zatkanie ust

poszkodowanego i wdmuchiwanie powietrza przez

nos,

co wymaga użycia większej siły ni przy metodzie

“usta – usta”. Podczas wydechu usta ratowanego

odsłania się .

Po odzyskaniu przez poszkodowanego własnego

oddechu należy ułożyć go w pozycji bocznej,

ustalonej.

Zatrzymanie czynności serca

Zatrzymanie czynności serca równoznaczne

jest z zatrzymaniem krążenia krwi w ustroju

poszkodowanego.

Objawy

• Nagła utrata przytomności i po kilku

sekundach bezdech.

• Brak tętna na dużych tętnicach w okolicy

szyi i pachwin. Należy zauważyć że brak

tętna w tętnicach promieniowych nie musi

świadczyć o zatrzymaniu krążenia.

• Źrenice poszkodowanego przestają

reagować na światło, a skóra przyjmuje

bladosina

barwę .

Zatrzymanie krążenia krwi

wymaga

natychmiastowego

przystąpienia do masażu

zewnętrznego i

równocześnie sztucznego

oddychania.

Upewniwszy się że

krążenie krwi rzeczywiście

ustało niezwłocznie

przystępujemy do

czynności

ratujących życie.

Masaż serca zewnętrzny polega na tym, że ratujący

uciska rytmicznie mostek ratowanego w

kierunku kręgosłupa, kiedy ten leży na plecach.

Na wskutek tych działań serce leżące pomiędzy

mostkiem a kręgosłupem zostaje uciśnięte, co

powoduje mechaniczne wyciśnięcie krwi z komór

małego i dużego krążenia. Odjecie nacisku na

klatkę piersiowa pozwala na powtórne

odkształcenie

się ściany klatki piersiowej, co pozwala na

napełnienie się krwią komór serca. Cały cykl

powtarza

się przy następnym ucisku mostka i jego

zwolnieniu.

Skuteczny masaż jest wykonywany przy

prędkości 80 uciśnięć na minutę.

Przy wykonywaniu masażu

poszkodowany powinien leżeć na
plecach. Na mostek należy uciskać
silnie, szybko, krótko, a nadgarstki
powinny być ułożone jeden na drugim.
Uciskać należy w miejscu środkowej linii
ciała tuż poniżej połowy długości
mostka.

Sztuczne oddychanie

Aby zapewnić skuteczność masażu serca, należy

połączyć go ze sztucznym oddychaniem. W

przypadku akcji prowadzonej przez jednego

ratującego, musi on wykonać zarówno sztuczne

oddychanie jak i masa serca, w następujący sposób:

• po każdych 2 wdmuchnięciach, wykonuje się 30

uciśnięć,

• liczba sztucznych oddechów powinna wynosić 16 –

20 na minutę.

W przypadku kiedy jest 2 ratowników, ratowanie jest

łatwiejsze, gdy w tym przypadku jeden

ratownik wykonuje sztuczne oddychanie, a drugi

masa zewnętrzny serca.

Osoba prowadząca sztuczne oddychanie powinna

wdmuchiwać powietrze 2 razy na 30

uciśnięć mostka.

Wyczuwalne tętno w tętnicach szyjnych lub

udowych a także obwodowych świadczy o

powrocie

czynność serca. Badanie tętna na tętnicach

szyjnych powinno być prowadzone dokładnie i w

miarę

krótko, tak by nie zakłócało swobodnego

przepływu krwi do mózgu.

Skutki

O skuteczności akcji ratowniczej świadczy

ustępowanie sinicy i reakcja źrenic na światło.

W przypadku, kiedy u poszkodowanego powrócą

podstawowe funkcje życiowe układamy go w

pozycji bocznej ustalonej.

Krwotok

W przypadku wystąpienia krwotoku u

poszkodowanego, tj. utraty dużej ilości krwi ( tzn.

około 1,5

– 2 litrów) wystąpią następujące objawy:

• bladość powłok ciała

• przyspieszenie tętna

• spadek ciśnienia krwi

• ogólne osłabienie

• szum w uszach

• zimny pot

• “mroczki” przed oczyma

• niepokój

• wreszcie utrata przytomności, poprzedzająca

zgon

Tamowanie krwotoku

Zatamowanie krwotoku na miejscu wypadku

jest czynnością ratującą życie.

Zatamować krwotok można poprzez :

• uniesienie kończyny

• ucisk ręczny w miejscu wypływu krwi

• założenie opatrunku uciskowego

Uniesienie kończyny stosowane jest w

mniejszych krwotokach.

W większych krwotokach stosujemy ucisk

ręczny, jednak dobrze jest uciskać ranę

przykrywając ja

gaza opatrunkowa.

Na krwawiąca ranę stosujemy opatrunek

uciskowy.

Opatrunek taki składa się z czystego

opatrunku

osłaniającego, który uciska się

wałkiem ze zwiniętego bandaża,
ligniny, waty itp. mocowanego
opaska dociskająca.

OPATRUNEK

OPATRUNEK

OPATRUNEK

Zdarza się jednak, że

mimo opatrunku
rana krwawi nadal.
W takim przypadku
nie należy
zdejmować
opatrunku lecz
dołożyć waty, ligniny
itp. i ucisnąć go
silniej druga opaska.

Wstrząs pourazowy

Objawy występujące u poszkodowanych po wypadku

zwane są wstrząsem pourazowym. Przyczyna

może być duży krwotok, zmiażdżenie, złamanie,

stłuczenie, oparzenie.

Objawy wstrząsu

Podstawowe objawy każdego wstrząsu

pourazowego to:

• szybko słabnące, nawet niewyczuwalne tętno

• bladość i ochłodzenie skóry

• zimny pot na powierzchni ciała

• płytki, przyspieszony oddech.

• niepokój poszkodowanego

• apatia i senność.

Łagodzenie objawów wstrząsu

Przy początkowych objawach wstrząsu poszkodowany raczej

jest przytomny, ale objawy te mogą

pogłębić się na wskutek strachu, bólu czy zimna. Należy

zatem starać się wyeliminować czynniki

powodujące ten wstrząs a w szczególności:

• zapewnić poszkodowanemu spokój

• osłonic przed zimnem

• zapewnić poszkodowanemu prawidłowy oddech

• opanować krwotok

• założyć opatrunek, lub unieruchomić złamanie

• ułożyć poszkodowanego na wznak z kończynami dolnymi

uniesionymi ku górze.

• uspokoić psychicznie

• ewentualnie podać do picia ciepłe płyny – jeśli

poszkodowany przytomny

• szybko wezwać kwalifikowana pomoc medyczna.

Omdlenie

Udzielający pierwszej pomocy

zemdlonemu powinien chorego:
• ułożyć wygodnie z nogami
uniesionymi do góry lub posadzić
pochylając mocno do
przodu , tak , by głowa znajdowała się
miedzy kolanami.
• rozpiąć ubranie,
• zapewnić dostęp świeżego powietrza,

UWAGA! Nieprzytomnemu nigdy nie

wolno podawać żadnych środków
doustnie!

Jeśli chory sinieje - podnieść do góry

dolna szczękę celem udrożnienia
dróg oddechowych.
Jeśli po kilku minutach chory nie
odzyskuje przytomności – wezwać
pogotowie ratunkowe.

POPARZENIA

• Najczęściej występujące oparzenia to:
• bezpośrednie oparzenia termiczne (poprzez

kontakt z ogniem lub gorącym przedmiotem).

•

Rzadziej występują oparzenia:

• słoneczne,
• chemiczne,
• elektryczne.
•

Najrzadziej:

• poprzez kontakt z parzącymi roślinami lub

zwierzętami.

Ogólne zasady

postępowania w przypadku

oparzeń

•

Co robić, gdy doszło do oparzenia, czyli ogólne

zasady postępowania ratowniczego w oparzeniach:

•

analiza zastanej sytuacji,

•

wezwanie pomocy,

•

zabezpieczenie miejsca zdarzenia,

•

dotarcie do poszkodowanego,

•

udzielenie pierwszej pomocy.

•

     Przestrzeganie wskazanej kolejności

podejmowanych czynności umożliwi racjonalne i

skuteczne działanie ratownicze zmniejszając ryzyko

wystąpienia paniki i działania chaotycznego, które

są bardzo prawdopodobne w zdarzeniach,

Objawy oparzenia

termicznego:

• rumień (zaczerwienienie skóry),
• ból,
• obrzęk,
• pęcherze,
• wstrząs (przy rozległych oparzeniach),
• duszność, kaszel, trudności w

oddychaniu (przy oparzeniach dróg

oddechowych),

• utrata przytomności.

Postępowanie przy

oparzeniach termicznych

• jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce,

• w trakcie schładzania usunąć odzież poprzez rozcięcie,

• w trakcie schładzania usunąć pierścionki, kolczyki, itp.,

• po zakończeniu schładzania rany oparzeniowe osłonić opatrunkiem

jałowym lub hydrożelowym, schładzającym,

• w miarę możliwości unieruchomić i unieść oparzoną część ciała,

• w przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu - blada spocona skóra,

szybkie tętno, pobudzenie psychoruchowe - należy dziecko ułożyć w

pozycji na wznak z uniesionymi kończynami dolnymi,

• zapewnić komfort cieplny,

• oparzonego należy chronić przed urazami wtórnymi,

• w cięższych przypadkach (rozległe oparzenie, objawy wstrząsu)

natychmiast powiadomić pogotowie ratunkowe.

Postępowanie przy

oparzeniach termicznych

• W żadnym wypadku nie wolno:

• odrywać przylgniętej do rany odzieży,
• przekłuwać pęcherzy,
• dotykać rany oparzeniowej,
• smarować oparzonej skóry maściami,

kremami, tłuszczami, piankami, białkiem jaja

kurzego, ani alkoholem,

• przy oparzeniach wewnętrznych i rozległych

oparzeniach zewnętrznych podawać doustnie

płynów lub pokarmów,

• pozostawić poszkodowanego bez nadzoru.

Oparzenia chemiczne

• Objawy:

• ostry kłujący ból,

• rumień lub plamiste przebarwienia skóry,

• pęcherze,

• złuszczanie martwiczych tkanek.

•

Postępowanie:

• obfite spłukanie rozproszonym strumieniem wody,

• usunięcie odzieży i biżuterii oraz kontynuacja spłukiwania ran

oparzeniowych,

• założenie opatrunku jałowego lub hydrożelowego schładzającego,

• łożenie poszkodowanego tak, by rany nie powodowały dalszych cierpień,

• identyfikacja substancji parzącej - zachować opakowanie,

• skontaktować się z lekarzem.

•

Oparzenia chemiczne

przewodu pokarmowego:

• Objawy:

• piekący bo! jamy ustnej, gardła oraz przełyku,

• odbarwienie czerwieni wargowej i błon śluzowych jamy ustnej

• nudności, wymioty.

•

Postępowanie:

• obmycie twarzy i płukanie jamy ustnej dużą ilością wody,

• podanie do picia małymi tykami chłodnej wody lub mleka,

• podanie białka jaja kurzego do wypicia,

• identyfikacja substancji parzącej - zachować opakowanie,

• natychmiast skontaktować się z lekarzem.

• W żadnym wypadku nie wolno wywoływać wymiotów!

•

Chemiczne oparzenia oka:

Objawy:

• ostry ból oka,

• trudności z otwieraniem oka,

• obfite łzawienie,

• światłowstręt,

• zaczerwienienie i obrzęk powiek.

•

Postępowanie:

• obfite przemywanie oka wodą bieżącą,

• delikatne i obfite spłukiwanie powiek od strony

wewnętrznej,

• opatrunek jałowy na oko,

• identyfikacja substancji parzącej - zachować

opakowanie,

• skontaktować się z lekarzem,

• W żadnym wypadku nie wolno:

– przecierać oczu.
– dopuścić do kontaktu wody spłukującej oparzone

oko z okiem zdrowym!

Oparzenia elektryczne

Prąd elektryczny przy kontakcie z

ludzkim ciałem powoduje nie

tylko silny, nieprzyjemny

wstrząs, ale także oparzenia.

Do oparzeń dochodzi, gdy

jesteśmy narażeni na kontakt

ze źródłem silnego prądu

elektrycznego oraz, gdy

dochodzi do długotrwałego

oddziaływania prądu na nasz

organizm.

Oparzenia elektryczne

     Do porażenia prądem elektrycznym może dojść

w wielu codziennych sytuacjach. Na oparzenie

narażamy się, gdy nieostrożnie lub

nieodpowiednio korzystamy ze sprzętu

zasilanego prądem. Do najczęstszych sytuacji, w

których dochodzi do porażeń należą: zabawa

sprzętem elektrycznym lub źródłem zasilania

elektrycznego, próby manipulowania sprzętem

zasilanym elektrycznie bez odłączenia źródła

zasilania, np. pomimo zakazu, próba naprawienia

radia, wymiany żarówki itp. Bardzo ostrożnie

należy obchodzić się z przewodami

elektrycznymi, zwłaszcza gdy są one stare i

łączone "domowymi sposobami".

     Pamiętaj, że woda jest dobrym

przewodnikiem prądu. Nie wchodź do niej

podczas burzy. Możesz zostać oparzony

piorunem.

Pierwszą i naczelną zasadą udzielania

pomocy osobie oparzonej prądem jest

odcięcie źródła prądu. W żadnym razie

nie wolno dotykać osoby porażonej

prądem przed odłączeniem napięcia.

W razie konieczności przemieszczenia

poszkodowanego używać przedmiotów

nie przewodzących prądu. Objawy

oparzenia prądem są podobne do

objawów oparzenia termicznego.

Pomoc oparzonemu (po upewnieniu

się, że nie oddziałuje na niego prąd)

udzielamy tak, jak osobie z objawami

oparzenia termicznego. Po porażeniu

pochodzącym z silnego źródła

zasilania konieczna jest fachowa

pomoc lekarska.

Porażenie prądem

elektrycznym może
być przyczyną
zatrzymania akcji
serca (zatrzymania
krążenia), zaś
skurcze mięśni są
częstą przyczyną
upadku.

Ratowanie zasypanych

ziemią

Podczas prowadzenia robót ziemnych

może zdarzyć się wypadek zasypania
ziemią , zatrucia gazem ziemnym lub
gazem świetlnym (gaz palny
otrzymywany z gazu ziemnego lub
gazu węglowego, używany jako
paliwo do celów komunalnych
i przemysłowych.).

Ratowanie zasypanych

ziemią

Ratując zasypanego w wykopie
należy zbliżać się do miejsca
wypadku układając przed sobą
drabinki lub deski dla zmniejszenia
nacisku własnego ciała na
obsypujący się grunt. Odkopać trzeba
szybko, ale i bardzo ostrożnie, aby
narzędziami nie uszkodzić ciała
poszkodowanego.

Ratowanie zasypanych

ziemią

Przede wszystkim trzeba jak

najszybciej rozpocząć zabiegi
ożywiania. Gdy poszkodowany jest
nieprzytomny i nie oddycha jeżeli jest
to możliwe, należy rozpocząć
sztuczne oddychanie już w czasie
odkopywania. Dopiero po
przywróceniu przytomności opatruje
się ewentualne rany lub złamania.

Użądlenia owadów

• Jak usunąć żądło

• Pozostawione żądło pszczoły na końcu posiada

pęcherzyk wypełniony trucizną. Jeśli przyjrzysz

się uważnie możesz zobaczyć nawet jak on

pompuje jad. Nie wolno wyciągać żądła palcami,

ponieważ jad może przedostać się do  krwi nawet

przez malutkie zadrapanie . Łatwo i bezpiecznie

można go usunąć pincetą.

• Użądlenie pszczoły lub osy w okolice jamy ustnej

• Ukąszenie owadów w okolice jamy ustnej jest

szczególnie niebezpieczne, ponieważ błony

śluzowe szybko puchną i grozi to uduszeniem. W

takim wypadku natychmiast trzeba powiadomić

pogotowie. Nie ma innych skutecznych środków

na udzielenie pierwszej pomocy. W karetce są

wszystkie potrzebne lekarstwa, aby zapewnić

pomoc poszkodowanemu.

Jest to najszybsza i najskuteczniejsza forma

pomocy.

Jak pomóc choremu na

padaczkę w trakcie napadu?

Padaczka (epilepsja) to zespół chorobowy,

którego nierozłącznym elementem są

nawracające napady padaczkowe, przebiegające

ze zmianami czynności bioelektrycznej mózgu.

Natomiast napad padaczkowy to przejściowe

zaburzenie pracy mózgu, dające

charakterystyczne objawy. Stan padaczkowy z

kolei,  to długotrwały napad epilepsji lub

występujące ataki jeden po drugim. Jednakże w

„przerwach” między napadami, chory nie

odzyskuje świadomości.

Objawy napadu padaczkowego:

aura – stan mogący zasugerować

napad za kilka dni, godzin, minut,
sekund; objawia się wizjami,
doznaniami słuchowymi, wzrokowymi
(mroczki, błyski) czuciem zapachów,
wymiotami, bólami brzucha,
zmianami nastroju, agresją,
wzmożonym pragnieniem, apetytem,
czy widzeniem w jednej barwie.

• naprężenie ciała i wygięcie w łuk (coś w rodzaju

mostka)

• szczękościsk i ślinotok
• drgawki
• bezwiedne oddanie moczu
• utrata przytomności 
• sen padaczkowy
• objawy atypowe: drżenie kącika ust, kciuka,

mrowienie w pewnych partiach ciała

• u dzieci: zapatrzenie się w jeden punkt i brak reakcji

na bodźce z zewnątrz, napięcia, drgawki, utrata

przytomności, mruganie powiek, ruchy głową

• Przeciętny napad trwa około 3 minuty 

Czynnikami mogącymi wywołać

napad padaczki są bodźce świetlne,
infekcje, niedostatek snu,
menstruacja, gorączka, niedojrzałość
układu nerwowego, śmiech, bieganie,
napięcie emocjonalne, zmiany
hormonalne, urazy głowy, przerwanie
leczenia, nieregularny tryb życia,
hałas czy spożycie alkoholu.

Pierwsza pomoc przy zespole padaczkowym

1. Zadbaj o to by minimalizować urazy (asekuracja

głowy poprzez jej podtrzymywanie rękami lub

umieszczenie między Twoimi kolanami, podłożenie

czegoś miękkiego pod głowę przed atakiem). Jeśli

poszkodowany wyczuwa napad i informuje Cię o

tym, postępuj zgodnie z jego wskazówkami. Istotne

jest np. aby przejść w miejsce gdzie jest miękkie

podłoże np. trawnik.

2. Po ataku ułóż poszkodowanego w pozycji

bezpiecznej (na boku) – nie budź go (sen

padaczkowy). Zadbaj o drożność dróg oddechowych

i monitoruj oddech (w razie potrzeby RKO). Pozycja

na boku jest konieczna także w celu ewakuacji śliny

z jamy ustnej (zapobieganie zachłyśnięciu).

3.  Wezwij Pogotowie Ratunkowe.

4. Poluzuj uciskającą odzież (guziki, paski,

szelki).

5.Gdy poszkodowany się obudzi, zapytaj jak

mu jeszcze możesz pomóc. Czy kogoś

bliskiego powiadomić o zdarzeniu, czy ma przy

sobie jakieś leki, które powinien zażyć po

napadzie?

6. Bezdyskusyjnie wezwij pomoc gdy napad

powtarza się już drugi raz, a poszkodowany

nie odzyskuje świadomości (stan padaczkowy

– konieczna interwencja lekarza).

7. CZEGO NIE WOLNO ROBIĆ!!!:

• wkładać poszkodowanemu żadnych przedmiotów do

ust,

• pozostawiać poszkodowanego samego,
• budzić, szarpać, cucić, polewać wodą, bić po twarzy,
• stosować sztucznego oddychania w pierwszych

chwilach napadu padaczkowego (chory może na

początku napadu nie oddychać przez około pół

minuty, co jest normalnym zjawiskiem),

• podawać wody, jedzenia,
• używać siły wobec poszkodowanego,
• robić niepotrzebnego zamieszania i napięcia

sytuacji.

Zatrucia organizmu

zatrucie to zespół objawów chorobowych

wywołanych substancjami trującymi tzw.

truciznami

Drogi wchłaniania: układ pokarmowy: leki, alkohol,

detergenty, grzyby

układ oddechowy: CO i CO2; skóra i błony

śluzowe: atropina, środki żrące, pestycydy;

dotkankowa: narkotyki

Przyczyny: zatrucie środkami chemicznymi

stosowane w domownictwie tj: środki czyszczące,

środki do prania; zatrucie lekami, CO i gazem

ziemnym; zatrucie grzybami, kwasami i zasadami

• Podział zatruć:- ze względu na dawkę i

czas działania trucizny – ostre, przewlekłe
- ze względu na sposób zażycia -
przypadkowe (nieświadome, omyłkowe);
zamierzone (próby samobójcze);

• Podobna praca 70%
•

Zatrucia

• zabójstwa

Ogólne objawy zatrucia: bóle i zawroty głowy, senność,

uczucie zimna, nudności, wymioty, dreszcze, gorączka,

zaburzenia widzenia, zaburzenia oddechowe, zaburzenia

świadomości

Płyny do picia osłabiające działanie trucizny:

- chłodna H2O ze sproszkowanym węglem lekarskim – 5

tabletek na szklankę wody – stosować przy zatruciu lekami,

grzybami i zatruciami pokarmowymi

- soda oczyszczona + H2O jedna łyżeczka na szklankę

- H2O z białkiem kurzym – 4 białka na szklankę – przy

zatruciu kwasami

- odtłuszczone mleko – przy zasadach, nie wolno: pestycydy

i śr.owadobójcze

- zawiesina mąki ziemniaczanej + H2O - przy jodynie

- sok malinowy + H2O – przy zatruciach lekami i

pokarmowych

- herbata liśc. – morfina; kw.cytrynowy + H2O – 1:10; ocet

winny + H2O - 1:10

Sposoby usuwania trucizn w zależności od drogi

dostania się do organizmu:

a) Przez skórę: zdjąć odzież, prezpłukac duża ilością

zimnej wody, wykonać opatrunek osłaniający, nie

stosować gąbek, szczotek do usuwania trucizny

b) Zatrucie gazami: (wziewne-oddechowe)

wyprowadzić lub wynieść na świeże powietrzem

posadzić, rozluźnić odzież w razie potrzeby RKO

zapewnić spokój i ciepło

c) Zatrucia pokarmowe, lekami: spowodować

wymioty poprzez podanie dużej ilości picia – lekko

osolonej wody, nie wolno wywoływać wymiotów u

osób z drgawkami, nieprzytomnych i z nadciśnieniem

tętniczym – może być zatrucie środkami pieniącymi

się, oleistymi, produktami naftowymi

Ważna logistyka !!!

Po zawiadomieniu pogotowia ratunkowego

należy zorganizować jego dojazd poprzez
wskazanie miejsca dojazdu do
poszkodowanego. Warto w tym celu wysłać
naprzeciw załogi karetki pogotowia jedną lub
dwie osoby, które w zdecydowany sposób
pokażą kierunek drogi do poszkodowanego.
Należy pamiętać aby możliwie szybko
otworzyć szlabany i przestawić ewentualnie
blokujące drogę pojazdy.

Dziękuje za uwagę