Mechanika górotworu

Mechanika górotworu

Pojęcia i zadania mechaniki

Pojęcia i zadania mechaniki

górotworu

górotworu

Nazwą

Nazwą

górotwór

górotwór

określa się utwory

określa się utwory

skalne tworzące skorupę ziemską. Dla

skalne tworzące skorupę ziemską. Dla

wyrobisk górniczych górotwór jest

wyrobisk górniczych górotwór jest

środowiskiem,

środowiskiem,

w którym są one wykonywane

w którym są one wykonywane

i utrzymywane, dlatego poznanie

i utrzymywane, dlatego poznanie

zasad zachowania się górotworu ma

zasad zachowania się górotworu ma

szczególne znaczenie dla górnictwa.

szczególne znaczenie dla górnictwa.

W górotworze nie naruszonym

W górotworze nie naruszonym

robotami górniczymi, pod wpływem

robotami górniczymi, pod wpływem

ciężaru warstw nadległych, a więc

ciężaru warstw nadległych, a więc

siły ciężkości, powstają w skałach

siły ciężkości, powstają w skałach

równoważące ją naprężenia.

równoważące ją naprężenia.

Są one tym większe, im większy jest

Są one tym większe, im większy jest

ciężar warstw nadległych, a więc im

ciężar warstw nadległych, a więc im

większa jest głębokość.

większa jest głębokość.

Wykonanie wyrobiska górniczego

Wykonanie wyrobiska górniczego

powoduje zaburzenie tej równowagi,

powoduje zaburzenie tej równowagi,

a naprężenia górotworu powodują na

a naprężenia górotworu powodują na

wszystkich powierzchniach wyrobiska

wszystkich powierzchniach wyrobiska

pojawienie się sił działających w

pojawienie się sił działających w

kierunku powstałej w górotworze

kierunku powstałej w górotworze

pustki.

pustki.

Siły te określa się ogólną nazwą

Siły te określa się ogólną nazwą

ciśnienia górotworu

ciśnienia górotworu

.

.

Ciśnienie górotworu

Ciśnienie górotworu

Powoduje pękanie i odspajanie skał na

Powoduje pękanie i odspajanie skał na

powierzchniach wyrobiska,

powierzchniach wyrobiska,

doprowadzając niejednokrotnie do

doprowadzając niejednokrotnie do

jego uszkodzenia

jego uszkodzenia

a nawet zniszczenia.

a nawet zniszczenia.

Intensywność działalności ciśnienia

Intensywność działalności ciśnienia

górotworu zależy od:

górotworu zależy od:

- czynników naturalnych, a więc

- czynników naturalnych, a więc

głębokości położenia wyrobiska,

głębokości położenia wyrobiska,

własności fizykomechanicznych skał, w

własności fizykomechanicznych skał, w

których je wykonano, zaburzeń

których je wykonano, zaburzeń

tektonicznych, stosunków wodnych itd.,

tektonicznych, stosunków wodnych itd.,

- samego wyrobiska, tj. jego wielkości,

- samego wyrobiska, tj. jego wielkości,

kształtu, sposobu drążenia, obudowy

kształtu, sposobu drążenia, obudowy

itp.,

itp.,

a więc od człowieka projektującego

a więc od człowieka projektującego

i wykonującego wyrobisko górnicze.

i wykonującego wyrobisko górnicze.

Mechanika górotworu

Mechanika górotworu

To nauka zajmująca się ciśnieniem

To nauka zajmująca się ciśnieniem

górotworu, jego skutkami w

górotworu, jego skutkami w

wyrobiskach górniczych w postaci

wyrobiskach górniczych w postaci

odkształceń, przemieszczeń i

odkształceń, przemieszczeń i

zniszczeń oraz przewidywaniem i

zniszczeń oraz przewidywaniem i

opanowaniem tych procesów.

opanowaniem tych procesów.

Mechanika górotworu zajmuje się:

Mechanika górotworu zajmuje się:

-

obserwacją i pomiarami ciśnienia

obserwacją i pomiarami ciśnienia

górotworu oraz jego skutków

górotworu oraz jego skutków

w wyrobiskach górniczych,

w wyrobiskach górniczych,

-

teoretyczną analizą tych zjawisk oraz

teoretyczną analizą tych zjawisk oraz

poszukiwaniem metod ich

poszukiwaniem metod ich

przewidywania

przewidywania

i opanowania,

i opanowania,

-

badaniem laboratoryjnych fizycznych

badaniem laboratoryjnych fizycznych

i mechanicznych własności skał.

i mechanicznych własności skał.

Znajomość mechaniki górotworu jest

Znajomość mechaniki górotworu jest

niezbędna przy:

niezbędna przy:

-

projektowaniu i prowadzeniu robót

projektowaniu i prowadzeniu robót

górniczych,

górniczych,

-

rozpoznaniu powstawania koncentracji

rozpoznaniu powstawania koncentracji

niebezpiecznych naprężeń w górotworze

niebezpiecznych naprężeń w górotworze

oraz zastosowaniu odpowiednich środków

oraz zastosowaniu odpowiednich środków

i sposobów w celu ich rozładowania,

i sposobów w celu ich rozładowania,

-

określeniu skutków wybierania złoża

określeniu skutków wybierania złoża

zarówno dla wyrobisk podziemnych, jak

zarówno dla wyrobisk podziemnych, jak

i dla terenów, obiektów oraz budynków

i dla terenów, obiektów oraz budynków

na powierzchni ziemi.

na powierzchni ziemi.