Wspólna Polityka

Rolna

Malwina Mikos

Arkadiusz
Mroziński

WPR – co to jest?

• To „ogół działań podejmowanych przez

organy i instytucje UE oraz państw
członkowskich z wykorzystaniem zespołu
prawnych instrumentów o charakterze
ponadnarodowym i narodowym,
określonych w prawie pierwotnym i
wtórnym UE, które mają zapewnić rozwój
rolnictwa i obszarów wiejskich zgodnie z
europejskim modelem rolnictwa”

S.Szumski

Trochę historii...

1. Okres przygotowawczy od

traktatu rzymskiego do 1962 r.

 podstawowe, ponadczasowe cele integracji w

obszarze rolnictwa (m.in. podnoszenie
produktywności rolnictwa, zapewnienie
ludności wiejskiej godziwych warunków życia,
zagwarantowanie bezpieczeństwa
żywnościowego)

 Określenie instrumentów

na konferencji w Stresa (Włochy)
w dniach 3-11 lipca 1958 r.

2. Okres 1962 – 1968

 przyjęcie głównych zasad, które miały służyć

realizacji podstawowych celów postawionych

przed WPR (jednolitość wspólnotowego rynku

rolnego, preferencje dla wspólnotowych

produktów rolnych, solidarność finansowa)

 uporządkowanie funkcjonowania

poszczególnych rynków rolnych, np. zbóż,

wieprzowiny, jaj, owoców i warzyw

 1964 r. - ustanowienie Europejskiego

Funduszu Orientacji i Gwarancji

3. 1968 – 1975

 pierwsza nieudana

próba reform WPR
(plan Mansholta)

4. 1975 – 1985

 czas kryzysu w

procesie integracji
europejskiej, również
w sferze rolnictwa

5. Okres 1985 – 1992

 przyspieszenie w procesie integracji

uwieńczone podpisaniem Traktatu w Maastricht

 reforma MacSharry’ego

• Zdecydowane cięcia dopłat do cen
• Wprowadzenie dopłat bezpośrednich powiązanych z

“odłogowaniem” i poziomem produkcji w przeszłości;

• Wprowadzenie działań ukierunkowanych na

środowisko naturalne w rolnictwie na poziomie UE.

6. 1992 – 1999



Wdrażanie reformy MacSharry’ego



rozszerzenie WPR o wspieranie nie tylko rolnictwa,

ale

i obszarów wiejskich

7. 1999 – 2003



Agenda 2000

• pogłębia i rozwija zakres instrumentów zapoczątkowanych reformą

MacSharry’ego

• zmniejszenie intensyfikacji produkcji, wspieranie poziomu dochodów

producenta rolnego poprzez dopłaty bezpośrednie, działania

środowiskowe i rekompensaty z tytułu gospodarowania na

obszarach

o mniej korzystnych warunkach.

8. Od 2003 do ?

 Luksemburg – czerwiec 2003

• instrumenty dotyczące WPR, które będą wdrażane w

latach 2007-2013.

• Tytuł III TFUE (art. 38-44)
• Rozporządzenie Rady nr

1290/2005

Podstawy normatywne

Założenia i cele

• zwiększenie wydajności rolnictwa
• polepszanie poziomu życia ludności wiejskiej
• stabilizacja rynków
• zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw
• zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla

konsumentów

• Wspólna organizacja rynków rolnych nie może

służyć innym celom, a zwłaszcza prowadzić do
dyskryminacji między producentami lub
konsumentami w Unii

• Wspólna polityka cenowa musi się opierać na

wspólnych kryteriach i jednolitych metodach
kalkulacji

Zasady WPR

• zasada jednolitego rynku

• zasada preferencji Unii

• zasada solidarności finansowej

• zasada współodpowiedzialności

producentów

Filary WPR

I filar – instrumenty

rynkowo-cenowe

• Dopłaty

bezpośrednie

• Interwencja

rynkowa

• Polityka taryfowa

(cła importowe)

• Dopłaty eksportowe

II Filar –

instrumenty

strukturalne

(modernizacja
sektora rolno-
spożywczego,
podniesienie
poziomu życia na
wsi)

Instrumenty wspierania

rolnictwa

• podtrzymywanie cen rynkowych,
• ograniczenia ilościowe,
• bezpośrednie podtrzymywanie

dochodów

• oraz tzw. inne formy wspierania

rolnictwa.

Wcześniej...

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji

 Sekcja Gwarancji
 Sekcja Orientacji

(

współfinansował w PL

Sektorowy Program Operacyjny

„Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i

rozwój obszarów wiejskich” (2000-2006)

Dziś...

1. Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej
2. Europejski Fundusz Rolny na Rzecz

Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

PROW 2007-2013

• Największy program pomocowy dla sektora

rolno-spożywczego w historii Polski

• Budżet wynosi 17,2 mld €
• Polska w europejskiej czołówce realizacji.

Ok. 4,5 mld € zostało już wydane, a kolejne 9
mld € jest zagospodarowane, co łącznie

daje 70% realizacji projektu.

PROW 2007-2013

Oś 1

: Poprawa konkurencyjności

sektora rolnego i leśnego;

Oś 2

: Poprawa środowiska

naturalnego i obszarów wiejskich;

Oś 3

: Jakość życia na obszarach

wiejskich i różnicowanie
gospodarki wiejskiej;

Oś 4

: Leader.

Przyszłość?

• kwoty

produkcyjne na
mleko będą
prawdopodobnie
stopniowo
zniesione

• wzmacnianie II

filaru Wspólnej
Polityki przy
ograniczeniu
filaru I

Przyszłość?

• Jak uprościć i usprawnić działanie WPR?
• Jak przystosować instrumenty wspierające

rynek do 27 państw członkowskich?

• Jak sprostać nowym wyzwaniom
wynikającym ze zmian klimatycznych,
wzrostu zapotrzebowania na biopaliwa,
rosnącego deficytu wody
• Jak uchronić rolników przed klęskami
żywiołowymi, epidemiami w chowie
zwierząt…

Krytyka WPR

• koszty
• biurokracja
• negatywny wpływ

na środowisko

• nakazowo
– rozdzielcza

Bardzo kosztowna..

Bardzo kosztowna..

Źródło: http://ec.europa.eu/budget/library/publications/financial_pub/investing_2007-2013

„ Wspólna Polityka Rolna jest nie do utrzymania, jest

anachroniczna i niemoralna. Nie może być tak, że ponad 40
proc. budżetu Unii pochłania rolnictwo, które dotyczy 5 proc.
ludności Unii i zapewnia 2 proc. jej PKB. Subsydiowanie
produkcji rolnej uniemożliwia eksport do Europy produktów
rolnych najbiedniejszych państw, które nic innego często nie
mają. Konieczna jest zmiana priorytetów, trzeba inwestować
w naukę, w nowe technologie, w edukację (...)”

„Czy godzi się, by każda europejska krowa dostawała dziennie 2

euro dotacji podczas gdy na całym świecie ponad miliard
ludzi musi przeżyć dzień za połowę tej kwoty?”