Psychologia Emocji i Motywacji

Psychologia Emocji i Motywacji

Ocena poznawcza

Ocena poznawcza

Niektóre emocje są bardziej złożone od innych (gniew od ulgi).

Niektóre emocje są bardziej złożone od innych (gniew od ulgi).

Podstawowe procesu uczenia można zidentyfikować u prostszych

Podstawowe procesu uczenia można zidentyfikować u prostszych

stworzeń, a następnie zastosować tę wiedzę do stworzeń

stworzeń, a następnie zastosować tę wiedzę do stworzeń

najbardziej złożonych (szczury – ludzie).

najbardziej złożonych (szczury – ludzie).

Bolles – w procesie uczenia się wszystkie bodźce, wszystkie

Bolles – w procesie uczenia się wszystkie bodźce, wszystkie

reakcje i wszystkie organizmy funkcjonalnie są

reakcje i wszystkie organizmy funkcjonalnie są

równoważne...

równoważne...

Gniew u CZ wzrasta zwykle z bardzo złożonej i symbolicznej

Gniew u CZ wzrasta zwykle z bardzo złożonej i symbolicznej

aktywności poznawczej, ale różny jest gniew niemowlaka i

aktywności poznawczej, ale różny jest gniew niemowlaka i

dorosłego (różne genezy i jakości).

dorosłego (różne genezy i jakości).

Minimalne wymagania poznawcze- myślenie:

Minimalne wymagania poznawcze- myślenie:

a)

a)

Treści poznawcze poprzedzające pojawienie się emocji.

Treści poznawcze poprzedzające pojawienie się emocji.

b)

b)

Procesy poznawcze, dzięki którym relacyjne znaczenia są

Procesy poznawcze, dzięki którym relacyjne znaczenia są

konstruowane podczas transakcji z otoczeniem.

konstruowane podczas transakcji z otoczeniem.

Przeciwstawienie oceny automatycznej i Nświadomej ocenom

Przeciwstawienie oceny automatycznej i Nświadomej ocenom

rozmyślnym i świadomym jest tutaj obecne.

rozmyślnym i świadomym jest tutaj obecne.

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

Psychologia Emocji i Motywacji

Psychologia Emocji i Motywacji

>Poznawcza treść znaczeń relacyjnych

>Poznawcza treść znaczeń relacyjnych

Ile i jakich info potrzeba aby powstała emocja? Emocja

Ile i jakich info potrzeba aby powstała emocja? Emocja

zawsze odwołuje się do pewnych istotnych cech

zawsze odwołuje się do pewnych istotnych cech

relacji między człowiekiem a jego otoczeniem.

relacji między człowiekiem a jego otoczeniem.

Emocje dotyczą przeważnie związków. Ktoś musi uznać

Emocje dotyczą przeważnie związków. Ktoś musi uznać

subiektywnie czy coś jest zyskiem czy szkodą ->

subiektywnie czy coś jest zyskiem czy szkodą ->

„znaczenie relacyjne”.

„znaczenie relacyjne”.

Każdą emocję cechuje specyficzny rodzaj znaczenia

Każdą emocję cechuje specyficzny rodzaj znaczenia

relacyjnego, który określiłem mianem podstawowego

relacyjnego, który określiłem mianem podstawowego

tematu relacyjnego. Jeżeli jedna z osób interpretuje

tematu relacyjnego. Jeżeli jedna z osób interpretuje

sytuację jako egzemplifikację jakiegoś podstawowego

sytuację jako egzemplifikację jakiegoś podstawowego

tematu relacyjnego, następuje nieuniknione

tematu relacyjnego, następuje nieuniknione

wzbudzenie związanej z tym tematem emocji.

wzbudzenie związanej z tym tematem emocji.

>Poznawcza treść oceny

>Poznawcza treść oceny

Dotychczas omawiano molarny poziom analizy. Analiza

Dotychczas omawiano molarny poziom analizy. Analiza

bardziej molekularna daje ocenę poznawczą w

bardziej molekularna daje ocenę poznawczą w

rezultacie. 6 składników oceny (3 pierwotne i 3

rezultacie. 6 składników oceny (3 pierwotne i 3

wtórne).

wtórne).

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

Psychologia Emocji i Motywacji

Psychologia Emocji i Motywacji

Wszystkie pierwotne składniki oceny mają charakter

Wszystkie pierwotne składniki oceny mają charakter

motywacyjny, podczas gdy wszystkie sładniki wtórne

motywacyjny, podczas gdy wszystkie sładniki wtórne

dotyczą możliwości poradzenia sobie ze zdarzenim

dotyczą możliwości poradzenia sobie ze zdarzenim

wzbudzającym emocje.

wzbudzającym emocje.

Lazarus nie wierzy w tezę Scherera jakoby oceny poznawcze

Lazarus nie wierzy w tezę Scherera jakoby oceny poznawcze

przebiegały sekwencyjnie.

przebiegały sekwencyjnie.

Koniecznym warunkiem powstania oceny jest osąd, że w danym

Koniecznym warunkiem powstania oceny jest osąd, że w danym

zdarzeniu idzie o jakiś wazny cel. Natomiast niezbędnym

zdarzeniu idzie o jakiś wazny cel. Natomiast niezbędnym

warunkiem powstania emocji jest wykrycie owej

warunkiem powstania emocji jest wykrycie owej

istotności zdarzenia z uwagi na cel.

istotności zdarzenia z uwagi na cel.

Emocja może być negatywna lub pozytywna, ale bez wyjścia

Emocja może być negatywna lub pozytywna, ale bez wyjścia

poza samą konstatację istotności zdarzenia z uwagi na

poza samą konstatację istotności zdarzenia z uwagi na

cel nie sposób stwierdzić jej znaku. Specyfikacja

cel nie sposób stwierdzić jej znaku. Specyfikacja

emocji, o którą chodzi, wymaga każdorazowo dodatkowego

emocji, o którą chodzi, wymaga każdorazowo dodatkowego

składnika oceny.

składnika oceny.

Minimalnym warunkiem poznawczym wzbudzenia emocji jest

Minimalnym warunkiem poznawczym wzbudzenia emocji jest

konstatacja, że zdarzenie jest istotne z uwagi na

konstatacja, że zdarzenie jest istotne z uwagi na

pewien cel. Sprecyzowanie znaku emocji wymaga

pewien cel. Sprecyzowanie znaku emocji wymaga

określenia czy dane zdarzenie jest zgodne z celem, czy

określenia czy dane zdarzenie jest zgodne z celem, czy

też nie.

też nie.

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

Psychologia Emocji i Motywacji

Psychologia Emocji i Motywacji

Oceny poznawcze w wypadku gniewu

Oceny poznawcze w wypadku gniewu

Wzorzec oceny poznawczej jest niejednakowo skomplikowany

Wzorzec oceny poznawczej jest niejednakowo skomplikowany

dla różnych emocji. Gniew – emocja złożona.

dla różnych emocji. Gniew – emocja złożona.

Rodzajem zaangażowania ego uwikłanym w gniew dorosłego CZ

Rodzajem zaangażowania ego uwikłanym w gniew dorosłego CZ

jest obrona lub podwyższenie poczucia własnej wartości.

jest obrona lub podwyższenie poczucia własnej wartości.

Zniewagę pomniejszającą „ja” musi być wystosowana przez

Zniewagę pomniejszającą „ja” musi być wystosowana przez

kogoś innego (niż my). Gniew rośnie gdy np. możliwy

kogoś innego (niż my). Gniew rośnie gdy np. możliwy

jest rewanż za zniewagę.

jest rewanż za zniewagę.

Czteromiesięczniaki zdawały sobie sprawę z zewn.przeszkody

Czteromiesięczniaki zdawały sobie sprawę z zewn.przeszkody

krępującej rękę a siedmiomiesięczne szukały pomocy u

krępującej rękę a siedmiomiesięczne szukały pomocy u

matki – personifikowały swój gniew na obcego.

matki – personifikowały swój gniew na obcego.

Stern twierdzi, że poczucie własnej wartości pojawia się

Stern twierdzi, że poczucie własnej wartości pojawia się

tuż po urodzeniu...Ale jakieś prymitywne tego objawy

tuż po urodzeniu...Ale jakieś prymitywne tego objawy

udało się wykazać dopiero u 5cio miesięczniaków. Nie

udało się wykazać dopiero u 5cio miesięczniaków. Nie

można tego jednak porównywać do poczucia wartości osoby

można tego jednak porównywać do poczucia wartości osoby

dorosłej.

dorosłej.

Gdzie indziej wyróżniamy dwie formy gniwu: boczenie się i

Gdzie indziej wyróżniamy dwie formy gniwu: boczenie się i

radość z cudzego nieszczęścia.

radość z cudzego nieszczęścia.

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

Psychologia Emocji i Motywacji

Psychologia Emocji i Motywacji

Boczenie się – gdy czuje, że CZ, od którego jest

Boczenie się – gdy czuje, że CZ, od którego jest

uzależniona, nie obdarza jej wystarczającą

uzależniona, nie obdarza jej wystarczającą

uwagą.

uwagą.

Natomiast radość z cudzego nieszczęścia ma swoje

Natomiast radość z cudzego nieszczęścia ma swoje

źródło w pośrednim rewanżu na osobie

źródło w pośrednim rewanżu na osobie

dotkniętej tym nieszczęściem. Rewanż służy

dotkniętej tym nieszczęściem. Rewanż służy

odbudowaniu własnej wartości.

odbudowaniu własnej wartości.



Proces konstruowania znaczenia relacyjnego

Proces konstruowania znaczenia relacyjnego

Obok świadomych i kontrolowanych procesów

Obok świadomych i kontrolowanych procesów

konstruowania znaczeń relacyjnych, ludzie i

konstruowania znaczeń relacyjnych, ludzie i

zwierzęta są też w stanie dokonywać ocen

zwierzęta są też w stanie dokonywać ocen

automatycznych i nieświadomych. Różnie to

automatycznych i nieświadomych. Różnie to

określano: afordancje, rezonanse,

określano: afordancje, rezonanse,

intersubietywy, inteligencja zanurzoona czy

intersubietywy, inteligencja zanurzoona czy

wiedza utajona. LeDoux mówi o podkorowości

wiedza utajona. LeDoux mówi o podkorowości

sięgającej jądra migdałowatego.

sięgającej jądra migdałowatego.

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

Psychologia Emocji i Motywacji

Psychologia Emocji i Motywacji

Niektórzy mówią o konieczności

Niektórzy mówią o konieczności

rozróżnienia automatycznego i

rozróżnienia automatycznego i

kontrolowanego tworzenia znaczeń.

kontrolowanego tworzenia znaczeń.

Lazarus nie skłania się do

Lazarus nie skłania się do

użyteczności poszukiwania

użyteczności poszukiwania

minimalnych poznawczych przesłanek

minimalnych poznawczych przesłanek

emocji. Najważniejsze jest bowiem

emocji. Najważniejsze jest bowiem

znalezienie podstaw pozwalających

znalezienie podstaw pozwalających

na efektywne rozróżnienie między

na efektywne rozróżnienie między

poszczególnymi emocjami.

poszczególnymi emocjami.

R.Lazarus „Ocena poznawcza”

R.Lazarus „Ocena poznawcza”