Hormonalna regulacja

Hormonalna regulacja

przebiegu ciąży

przebiegu ciąży

hormony steroidowe hormony peptydowe

hormony steroidowe hormony peptydowe

progesteron

progesteron

estrogeny

estrogeny

HCG

HCG

HPL

HPL

wydzielane przez: wydzielane gł. przez: wydzielane przez:

wydzielane przez: wydzielane gł. przez: wydzielane przez:

wydzielane przez:

wydzielane przez:

ciałko żółte

ciałko żółte

jajniki

jajniki

łożysko

łożysko

łożysko

łożysko

Hormony regulując

przebieg ciąży

Łożysko:

Łożysko:



Łożysko tworzy się w

Łożysko tworzy się w

pierwszych tyg.ciąży. W

pierwszych tyg.ciąży. W

10tyg. ciąży waży 10gram,

10tyg. ciąży waży 10gram,

a największą masę osiąga

a największą masę osiąga

w 40tyg.ciąży 650g.

w 40tyg.ciąży 650g.



Przylega do ściany macicy,

Przylega do ściany macicy,

łącząc z nią pępowinę i

łącząc z nią pępowinę i

płód.

płód.



Za pomocą łożyska

Za pomocą łożyska

zarodek oddaje dwutlenek

zarodek oddaje dwutlenek

węgla oraz zbędne

węgla oraz zbędne

produkty przemiany

produkty przemiany

materii. Oraz zachodzi

materii. Oraz zachodzi

usuwanie mocznika z

usuwanie mocznika z

płodu.

płodu.

Czynność łożyska c.d.:

Czynność łożyska c.d.:



Zarodek może otrzymać z krwi matki składniki odżywcze, witaminy

Zarodek może otrzymać z krwi matki składniki odżywcze, witaminy

przeciwciała, wirusy, składniki antybiotyków oraz tlen.

przeciwciała, wirusy, składniki antybiotyków oraz tlen.



Wymiana pomiędzy krwią matki, a krwią płodu zachodzi dzięki

Wymiana pomiędzy krwią matki, a krwią płodu zachodzi dzięki

dyfuzji, aktywnemu transportowi i pinocytozie.

dyfuzji, aktywnemu transportowi i pinocytozie.



Dyfuzja nie dotyczy związków białkowych, glukozy i katecholiny

Dyfuzja nie dotyczy związków białkowych, glukozy i katecholiny



Stanowi naturalną barierę immunologiczną.

Stanowi naturalną barierę immunologiczną.



Zachodzi w nim przemiana hormonów steroidowych. Łożysko

Zachodzi w nim przemiana hormonów steroidowych. Łożysko

stopniowo przejmuje produkcję progesteronu zastępując w ten

stopniowo przejmuje produkcję progesteronu zastępując w ten

sposób czynność ciałka żółtego ciążowego..

sposób czynność ciałka żółtego ciążowego..



Pod koniec ciąży wzrasta przepuszczalność łożyska dla hormonów

Pod koniec ciąży wzrasta przepuszczalność łożyska dla hormonów

tarczycy ,

tarczycy ,



Po porodzie łożysko jest wydalane.

Po porodzie łożysko jest wydalane.

Ciałko żółte

Ciałko żółte

Z pozostałości pękniętego

Z pozostałości pękniętego

pęcherzyka Graafa wykształca

pęcherzyka Graafa wykształca

się tzw.

się tzw.

ciałko żółte

ciałko żółte

, które

, które

produkuje hormon, zwany

produkuje hormon, zwany

progesteronem

progesteronem

. Pod jego

. Pod jego

wpływem śluzówka macicy

wpływem śluzówka macicy

rozrasta się, przygotowując

rozrasta się, przygotowując

się w ten sposób na przyjęcie

się w ten sposób na przyjęcie

dziecka. Progesteron

dziecka. Progesteron

powoduje także zmianę

powoduje także zmianę

wyglądu śluzu szyjkowego na

wyglądu śluzu szyjkowego na

biały i gęsty oraz

biały i gęsty oraz

podwyższenie podstawowej

podwyższenie podstawowej

temperatury ciała

temperatury ciała

Relaksyna

Relaksyna



Polipeptyd produkowany przez ciało żółte,

Polipeptyd produkowany przez ciało żółte,



Wydzielany przez jajnik i łożysko,

Wydzielany przez jajnik i łożysko,



Rozluźnia spojenie łonowe i rozwarcie

Rozluźnia spojenie łonowe i rozwarcie

szyjki macicy w czasie porodu,

szyjki macicy w czasie porodu,



Zmniejszając napięcie mięśnia szyjki

Zmniejszając napięcie mięśnia szyjki

macicy ułatwia przechodzenie dziecka,

macicy ułatwia przechodzenie dziecka,



Rozluźnienie połączenia kości spojenia

Rozluźnienie połączenia kości spojenia

łonowego w 28.–32. tygodniu ciąży często

łonowego w 28.–32. tygodniu ciąży często

jest źródłem tępego bólu w okolicy łonowej.

jest źródłem tępego bólu w okolicy łonowej.

Jeśli nastąpi zapłodnienie komórki

Jeśli nastąpi zapłodnienie komórki

jajowej :

jajowej :

do zagnieżdżenia się oraz prawidłowego rozwoju małego

do zagnieżdżenia się oraz prawidłowego rozwoju małego

zarodka konieczne jest, aby śluzówka macicy (endometrium)

zarodka konieczne jest, aby śluzówka macicy (endometrium)

była odpowiednio rozwinięta, a więc niezbędny jest

była odpowiednio rozwinięta, a więc niezbędny jest

progesteron. Aby nie doszło do spadku poziomu tego hormonu

progesteron. Aby nie doszło do spadku poziomu tego hormonu

i skutkiem tego złuszczenia się śluzówki macicy (czyli

i skutkiem tego złuszczenia się śluzówki macicy (czyli

miesiączki), dziecko wysyła sygnał - hormon gonadotropinę

miesiączki), dziecko wysyła sygnał - hormon gonadotropinę

kosmówkową (HCG), który powoduje dalszy rozwój ciałka

kosmówkową (HCG), który powoduje dalszy rozwój ciałka

żółtego i produkcję przez nie progesteronu. Ciałko żółte

żółtego i produkcję przez nie progesteronu. Ciałko żółte

rozrasta się, tworząc tzw. ciałko żółte ciążowe. Poziom

rozrasta się, tworząc tzw. ciałko żółte ciążowe. Poziom

progesteronu podwyższa się i temperatura również nieco się

progesteronu podwyższa się i temperatura również nieco się

podnosi

podnosi

Działanie progesteronu:

Działanie progesteronu:

Progesteron (luteina)

Progesteron (luteina)

- steroidowy żeński hormon płciowy

- steroidowy żeński hormon płciowy

wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko (w czasie ciąży).

wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko (w czasie ciąży).

Najważniejszy hormon wydzielany przez gonady (jajniki

Najważniejszy hormon wydzielany przez gonady (jajniki

i jądra)

i jądra)



Przygotowuje błonę śluzową macicy na przyjęcie

Przygotowuje błonę śluzową macicy na przyjęcie

zapłodnionego jaja,

zapłodnionego jaja,



Jest hormonem niezbędnym do utrzymania ciąży przez

Jest hormonem niezbędnym do utrzymania ciąży przez

cały okres jej trwania (niedobór może spowodować

cały okres jej trwania (niedobór może spowodować

poronienie),

poronienie),



Hamuje skurcze macicy,

Hamuje skurcze macicy,



Wstrzymuje dojrzewanie pęcherzyków Graafa,

Wstrzymuje dojrzewanie pęcherzyków Graafa,



Rozluźnia mięśnie gładkie układu pokarmowego,

Rozluźnia mięśnie gładkie układu pokarmowego,

moczowego i rozrodczego. Wywołuje to zgagę, zaparcia,

moczowego i rozrodczego. Wywołuje to zgagę, zaparcia,

wzdęcia, kłopoty z oddawaniem moczu.

wzdęcia, kłopoty z oddawaniem moczu.



Zatrzymuje płyny w organizmie, powodując obrzęki,

Zatrzymuje płyny w organizmie, powodując obrzęki,

Działanie progesteronu

Działanie progesteronu

c.d.

c.d.



Podczas ciąży poziom progesteronu ciągle

Podczas ciąży poziom progesteronu ciągle

wzrasta. Do piątego miesiąca ciąży jego

wzrasta. Do piątego miesiąca ciąży jego

produkcja jest na tyle duża, że ciałko żółte

produkcja jest na tyle duża, że ciałko żółte

nie jest niezbędne do dalszego utrzymania

nie jest niezbędne do dalszego utrzymania

ciąży.

ciąży.



Jego poziom spada tuż przed porodem i jest

Jego poziom spada tuż przed porodem i jest

sygnałem rozpoczęcia akcji porodowej.

sygnałem rozpoczęcia akcji porodowej.



W lecznictwie progesteron stosowany jest

W lecznictwie progesteron stosowany jest

zapobiegawczo przy ryzyku poronienia,

zapobiegawczo przy ryzyku poronienia,

niewydolności ciałka żółtego, zatruciu

niewydolności ciałka żółtego, zatruciu

ciążowym, zaburzeniach miesiączkowania.

ciążowym, zaburzeniach miesiączkowania.

Estrogeny

Estrogeny

Grupa hormonów płciowych do których zaliczamy:

Grupa hormonów płciowych do których zaliczamy:



Estriol

Estriol

(E3) – 9% wszystkich estrogenów w czasie ciąży,

(E3) – 9% wszystkich estrogenów w czasie ciąży,

wydzielany głównie do krwi matki.

wydzielany głównie do krwi matki.



Estron

Estron

(E1) powstaje w łożysku, wydzielany do krwi płodu.

(E1) powstaje w łożysku, wydzielany do krwi płodu.



Estradiol

Estradiol

(E2) powstaje w łożysku, wydzielany do krwi

(E2) powstaje w łożysku, wydzielany do krwi

matki.

matki.



Estetrol

Estetrol

(E4) wytwarzany w wątrobie płodu,

(E4) wytwarzany w wątrobie płodu,

W czasie ciąży zwiększa się wydzielanie estrogenów.

W czasie ciąży zwiększa się wydzielanie estrogenów.

Największy wzrost zawartości w dobowej porcji moczu osiąga

Największy wzrost zawartości w dobowej porcji moczu osiąga

estriol, znacznie mniejszy zaś estron i estradiol. Zawartość

estriol, znacznie mniejszy zaś estron i estradiol. Zawartość

estriolu w dobowej porcji moczu i we krwi stale wzrasta.

estriolu w dobowej porcji moczu i we krwi stale wzrasta.

Estradiol

Estradiol



Najsilniejszy z estrogenów.

Najsilniejszy z estrogenów.



Sterydowy hormon płciowy,

Sterydowy hormon płciowy,



Wytwarzany przez komórki pęcherzyków

Wytwarzany przez komórki pęcherzyków

Graafa w jajnikach, w niewielkich ilościach

Graafa w jajnikach, w niewielkich ilościach

również przez łożysko i korę nadnerczy,

również przez łożysko i korę nadnerczy,



Wpływa na rozwój gruczołów mlecznych,

Wpływa na rozwój gruczołów mlecznych,



Warunkuje rozwój żeńskich narządów

Warunkuje rozwój żeńskich narządów

płciowych,

płciowych,



Reguluje popęd płciowy,

Reguluje popęd płciowy,

Działanie estrogenów:

Działanie estrogenów:



dzięki nim piersi stają się większe, sylwetka zaokrąglona,

dzięki nim piersi stają się większe, sylwetka zaokrąglona,

włosy gęstsze i błyszczące, a skóra gładsza

włosy gęstsze i błyszczące, a skóra gładsza



pobudzają gruczoły śluzowe szyjki macicy do wydzielania

pobudzają gruczoły śluzowe szyjki macicy do wydzielania

śluzu,

śluzu,



kształtowanie się żeńskich narządów płciowych w czasie

kształtowanie się żeńskich narządów płciowych w czasie

rozwoju płodowego i po urodzeniu,

rozwoju płodowego i po urodzeniu,



rozwój

rozwój

drugorzędnych cech płciowych

drugorzędnych cech płciowych

kobiecych(srom

kobiecych(srom

,łechtaczka, pochwa, macica, jajowody),

,łechtaczka, pochwa, macica, jajowody),



stymulują rozrost błony śluzowej macicy i odbudowują w niej

stymulują rozrost błony śluzowej macicy i odbudowują w niej

naczynia krwionośne macicy;

naczynia krwionośne macicy;



przeciwdziałają przedwczesnym skurczom macicy, a tym samym

przeciwdziałają przedwczesnym skurczom macicy, a tym samym

poronieniom;

poronieniom;



Zwiększają przepływ krwi w macicy ( zwłaszcza ok.25tyg),

Zwiększają przepływ krwi w macicy ( zwłaszcza ok.25tyg),



przyrost i zwiększenie pobudliwości mięśni gładkich

przyrost i zwiększenie pobudliwości mięśni gładkich

(macicy i jajowodu),

(macicy i jajowodu),

Hormony białkowe:

Hormony białkowe:

Poza hormonami steroidowymi łożysko

Poza hormonami steroidowymi łożysko

wytwarza również hormony

wytwarza również hormony

białkowe. Są to:

białkowe. Są to:



gonadotropina łożyskowa (HCG)

gonadotropina łożyskowa (HCG)



łożyskowy laktogen (HPL)

łożyskowy laktogen (HPL)



w nieznacznych ilościach hormony

w nieznacznych ilościach hormony

wytwarzane przez płat przedni

wytwarzane przez płat przedni

przysadki.

przysadki.

Działanie gonadotropiny

Działanie gonadotropiny

łożyskowej (HCG):

łożyskowej (HCG):



Jest hormonem występującym we wczesnym okresie

Jest hormonem występującym we wczesnym okresie

ciąży, wytwarzany w łożysku.

ciąży, wytwarzany w łożysku.



Poziom hormonu rośnie 7-10dni od zapłodnienia.

Poziom hormonu rośnie 7-10dni od zapłodnienia.

Największe wydzielanie gonadotropiny łożyskowej

Największe wydzielanie gonadotropiny łożyskowej

przypada na 8 tydzień ciąży .Po 3 miesiącu ciąży poziom

przypada na 8 tydzień ciąży .Po 3 miesiącu ciąży poziom

HCG spada, aż do porodu.

HCG spada, aż do porodu.



Stymuluje ciałko żółte jajnika do produkcji

Stymuluje ciałko żółte jajnika do produkcji

progesteronu, co pozwala na utrzymanie

progesteronu, co pozwala na utrzymanie

ciąży.Zmniejszeniu się wydzielania HCG towarzyszy

ciąży.Zmniejszeniu się wydzielania HCG towarzyszy

stopniowe zanikanie ciałka żółtego ciążowego w

stopniowe zanikanie ciałka żółtego ciążowego w

jajnikach.

jajnikach.



HCG naśladuje działanie LH [hormon luteinizujący] w

HCG naśladuje działanie LH [hormon luteinizujący] w

naszym organizmie. LH jest gonadotropiną czyli

naszym organizmie. LH jest gonadotropiną czyli

substancją, która stymuluje ludzkie gonady [gruczoły

substancją, która stymuluje ludzkie gonady [gruczoły

płciowe - jajniki, jądra].

płciowe - jajniki, jądra].



HCG jest używane w medycynie do leczenia

HCG jest używane w medycynie do leczenia

niepłodności, pobudzania procesu owulacji u kobiet

niepłodności, pobudzania procesu owulacji u kobiet

Działanie laktogenu

Działanie laktogenu

łożyskowego ( HPL )

łożyskowego ( HPL )



Laktogen łożyskowy ma działanie podobne do prolaktyny, czyli

Laktogen łożyskowy ma działanie podobne do prolaktyny, czyli

pobudza wzrost piersi podczas ciąży i przygotowuje gruczoł

pobudza wzrost piersi podczas ciąży i przygotowuje gruczoł

sutkowy do laktacji,

sutkowy do laktacji,



Podczas prawidłowo rozwijającej się ciąży następuje wzrost tego

Podczas prawidłowo rozwijającej się ciąży następuje wzrost tego

hormonu aż do 34 - 36 tygodnia

hormonu aż do 34 - 36 tygodnia



Poziom laktogenu łożyskowego stanowi ocenę sprawności łożyska

Poziom laktogenu łożyskowego stanowi ocenę sprawności łożyska

i monitorowanie przebiegu ciąży,

i monitorowanie przebiegu ciąży,



Nadmierne stężenie laktogenu może oznaczać ciążę bliźniaczą,

Nadmierne stężenie laktogenu może oznaczać ciążę bliźniaczą,

czy też cukrzycę.

czy też cukrzycę.



Spadek poziomu laktogen w drugiej połowie ciąży świadczy o

Spadek poziomu laktogen w drugiej połowie ciąży świadczy o

niewydolności łożyska i zagrożeniu płodu.

niewydolności łożyska i zagrożeniu płodu.



Wykazuje odporność na insulinę,

Wykazuje odporność na insulinę,



Zwiększa syntezę białek i tłuszczów,

Zwiększa syntezę białek i tłuszczów,



Wzrost stężenia glukozy i aminokwasów we krwi matki i płodu,

Wzrost stężenia glukozy i aminokwasów we krwi matki i płodu,



Zatrzymuje w organiźmie takie jony jak Na, K, Ca.

Zatrzymuje w organiźmie takie jony jak Na, K, Ca.