1

BADANIA NAUKOWE W

ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCEGO

PRAWA

WYKŁAD 27

/Wybrane zagadnienia oraz materiały prezentacji zapożyczone

z wykładu mec. H. Polit/

Zakład Biomechaniki

Wydział Rehabilitacji

Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

Maj, 2009

2

Organizacja i finansowanie badań

naukowych w Polsce



Prawo

–

system

norm

prawnych

czyli

abstrakcyjnych ogólnych i jednoznacznych

dyrektyw postępowania, które powstały w

związku z istnieniem i funkcjono-waniem

państwa , zostały ustanowione i uznane przez

organy władzy tego państwa i stosowane pod

groźbą przymusu publicznego

3

Wpływ prawa na metodologię badań

naukowych



Zasada wolnosci badań naukowych



art. 73 Konstytucji RP -Każdemu zapewnia się wolność

badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników



Państwo nie ingeruje w przedmiot i metody badań

naukowych oraz w treści i metody nauczania



Prawo nie reguluje zasad doboru metody badawczej

oraz zakresu jej stosowania

4

Prawo jako czynnik kształtujący granice

badań naukowych



art.39 Konstytucji RP – nikt nie może być poddany

eksperymentom naukowym, w tym medycznym bez

dobrowolnie wyrażonej zgody



art. 38 Konstytucji RP – zasada zapewnienia

każdemu człowiekowi prawnej ochrony życia



art.47 Konstytucji RP -zasada ochrony prawa do

życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego

imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym,

5

Prawo własności intelektualnej –

ochrona wyników badań



Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i

prawach pokrewnych ( Dz. U. nr 90/2006 poz. 631- t.j.)-

ochrona utworów



Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku- Prawo własności

przemysłowej ( DZ. U. nr 119/2003 poz. 1117-t.j.) - ochrona

wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych ,

znaków towarowych, topografii układów scalonych



Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu

nieuczciwej konkurencji ( Dz. U. nr 153 /2003 poz.1503) –

ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa

6

Prawo określa sposób organizacji i

finansowania badań naukowych



Konstytucja RP



Ustawa z dnia 8 października 2004 roku – o zasadch

finansowania nauki ( DZ. U. nr 238 poz. 2390 )



Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o niektórych formach

wspierania działalności innowacyjnej



Ustawa z dnia 27 lipca 2005 roku - Prawo o Szkolnictwie

Wyższym ( Dz. U. nr 164 poz. 1365)

7

Prawo określa sposób organizacji i

finansowania badań naukowych



Ustawa z dnia 25 lipca 1985 roku o jednostkach badawczo

rozwojowych ( DZ. U. nr 33/2001 poz.388)



Ustawa z dnia 25 kwietania 1997 roku o Polskiej Akademii Nauk

(Dz. U. nr 75 poz.469),



Rozporzadzenia wykonawcze ,



Akty prawa wewnętrznego - statuty uczelni, instytutów ,

regulaminy

8

Organizacja badań naukowych w Polsce



Badania naukowe w sposób ciągły prowadzą:



podstawowe jednostki organizacyjne szkół wyższych

(wydziały),



placówki naukowe PAN ,



jednostki badawczo - rozwojowe,



międzynarodowe instytuty naukowe,



Polska Akademia Umiejętności



inne jednostki organizacyjne ( centra badawczo –

rozwojowe

)

9

Rodzaje działalności naukowej



badania naukowe podstawowe - prace eksperymentalne lub

teoretyczne podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy o

podstawach zjawisk i obserwowanych faktach , bez nastawienia

na ich praktyczne zastosowanie



badania naukowe przemysłowe – badania mające na celu

zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności celem opracowania

nowych produktów i usług



prace rozwojowe - nabywanie, łączenie i wykorzystywanie

dostępnej wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i

działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do

planowania produkcji oraz tworzenia nowych ulepszonych

produktów



badania własne – badania naukowe lub prace rozwojowe oarz

zadania z nimi związane służące rozwojowi kadry naukowej oraz

specjalności naukowych

10

Rodzaje działalności naukowej



działalność statutowa -realizacja określonych w statucie

jednostki naukowej zadań, związanych z prowadzonymi

przez nią w sposób ciągły badaniami naukowymi lub

pracami rozwojowymi



działalność wspomagająca badania - realizacja zadań,

służacych promocji i zastosowaniom praktycznym nauki, a

także wspierających wzrost innowacyjności

11

Finansowanie badań naukowych w

Polsce



Wydatki na naukę finansowane przez Państwo sa ustalane w

ustawie budżetowej



Środki finansowe są przyznawane przez Ministra Nauki i

Szkolnictwa Wyższego w postaci dotacji lub na podstawie

umowy



Przyznanie dotacji wymaga opinii Rady Nauki



Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego ustanawia Krajowy

Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych ,

12

Finansowanie badań naukowych w

Polsce



Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych –

strategiczny program zadań badawczych , wymagających

znacznych nakładów i dających wymierzalne efekty .

Realizuje go Narodowe Centrum Badań i Rozwoju .



Narodowe Centrum Badań i Rozwoju nie prowadzi badań

naukowych w ramach zleconych mu zadań , ale organizuje

badania naukowe poprzez ogłaszanie konkursów na zadania

badawcze , zawieranie umów oraz nadzór nad ich

wykonaniem

13

Finansowanie badań naukowych



Jednostki naukowe i uczelnie otrzymują:



dotacje na prowadzenie działalności statutowej



dotacje na inwestycje służące potrzebom badań

naukowych lub prac rozwojowych



dotacje celowe na realizację zadań i przedsięwzięć w

ustalonym okresie czasu i na ustalonych warunkach



dotacje na rozwój infrastruktury informatycznej

nauki

14

Finansowanie działalności naukowej



Ministrowie kierujący działami administracji rządowej ,

kierownicy urzedów centralnych i Prezes PAN otrzymują

dotację na realizację zadań z zakresu działalności

wspomagającej badania



Minister może podjąc decyzję o sfinansowaniu określonych

przedsięwzięć wyłacznie ze srodków pochodzacych z funduszy

strukturalnych przy zapewnieniu krajowego wkładu publicznego

15

Finansowanie działalności naukowej



Rodzaje działalności naukowej finansowanej przez Ministra

Nauki i Szkolnictwa Wyższego:



strategiczne badania naukowe i prace rozwojowe

zarzadzane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju



projekty badawcze, projekty rozwojowe i projekty celowe,



działalność statutową,



inwestycje służace badaniom naukowym i pracom

rozwojowym,

16

Finansowanie projektów



badawczych – obejmuje projekty własne , w tym projekty

habiliatcyjne o tematyce określonej przez wnioskodawcę

oraz projekty promotorskie mające na celu przygotowanie

pracy doktorskiej . Projekty są wyłaniane w drodze konkursu

wniosków , a srodki finansowe przekazane na podstawie

umowy



rozwojowych -projekty realizowane z inicjatywy Ministra lub

jednostki naukowej lub konsorcjum naukowo-

przemysłowego.Środki fiannsowe przekazywane na

podstawie umowy



celowych – finansowanie obejmuje część

17

Finansowanie działalności

wspomagającej badania



sporzadzanie ekspertyz i opini i ocen naukowych



tworzenie , przetwarzanie i upowszechnianie informacji

naukowych



promowanie przedsięwzięc innowacyjnych



środki przyznawane jako dotacja celowa

18

Znaczenie badań naukowych

dla Uczelni



prowadzenie badań naukowych jest podstawowym zadaniem

Uczelni i elementem jej misji,



ma wpływ na charakter Uczelni i poziom kształcenia,



wpływa na rozwój kadry akademickiej i jakość kształcenia,



decyduje o ocenie parametrycznej Uczelni,



kształtuje sytuację finansową szkoły,

19

Organizacja badań naukowych w Uczelni



Nadzór nad działalnością badawczą Uczelni sprawuje rektor



Działalność badawcza w AWF koordynuje Prorektor ds

Nauki i Współpracy z Zagranicą



Działaność badawcza jest realizowana na wydziałach



Działalność badawczą na wydziale nadzoruje dziekan , a

koodynuje prodziekan ds nauki

20

Jednostki wspomagające

badania



Jednostki obsługi lub wspomagania badań naukowych:



Dział Nauki i Wydawnictw AWF



Centralne Laboratorium Badawcze



Centrum Informatyczne



Biblioteka



Inne obiekty w tym Ośrodek Rehabiliatcji

Kompleksowej – niepubliczny zakład opieki zdrowotnej

21

Badania naukowe realizowane zagranicą



Badania naukowe mogą być realizowane zagranicą



Udział w badaniach następuje na koszt skierowanego na

koszt podmiotu przyjmujacego lub na koszt Uczelni



Warunkiem skierowania jest uczestniczenie w badaniach

naukowych w kraju



Warunki i tryb kierwania przez uczelnie zagranicę

pracowników, studentów i doktorantów określa Senat Uczelni.

22

Świadczenia na czas pobytu zagranicą



Uczelnia może przyznać:



zwrot kosztów podróży do miejsca prowadzenia badań

naukowych,



zwrot kosztów polisy ubezpieczeniowej na wypadek

choroby i następstw nieszczęsliwych wypadków ,



zwrot kosztów pomocy naukowych ,



urlop szkoleniowy lub urlop bezpłatny



warunki świadczeń reguluje umowa

23

Rozwój

naukowy

studenta



Prowadzenie badań naukowych nie jest obowiazkiem

studenta



Student może uczestniczyc w badaniach naukowych w

ramach koła naukowego, udziału w pracach naukowo –

badawczych jednostki uczelni lub pracownika naukowego , w

ramach wspłopracy z innymi osrodkami naukowymi lub

akademickim, poprzez publikacje referaty i opracowania,

poprzez udział w konferencjach naukowych

24

Koło naukowe



Uczelniana organizacja studencka tworzona przez studentów

lub studentów i nauczycieli akademickich Uczelni, która

podlega rejestracji przez rektora



Warunkiem założenia koła naukowego jest opracowanie

stautut koła i przedstawienie go rektorowi do zaresjestrowania



Koło naukowe moze otrzymywać środki finansowe niebędne

dla jego funkcjonowania

25

Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa

Wyższego



przyznawane studentom za osiągniecia naukowe i

aktywność naukową



warunkiem jest zaliczenie kolejnego roku studiów , nie

powtarzanie roku studiów w okresie zaliczonych lat studiów

oraz uzyskanie średniej ocen conajmniej 4,0 w skali ocen 5 ,

00



Osiągnięcia naukowe to: praca w kole naukowym , udział w

badaniach naukowych, publikacje, oparcowania, referaty,

udział w konferencjach



kwota do 1700 zł mięsiecznie

26

Działalność naukowa doktoranta



prowadzenie badań naukowych i składanie sprawozdan z

nich jest obowiązkiem doktoranta



praca naukowa jest elementem studiów doktoranckich



doktoranci mają prawo zrzeszania się w kołach naukowych



doktorant moze otrzymywać stypendia: za wyniki w nauce ,

stypendium doktorarnckie , stypendium doktorskie ,

stypendium dla młodych naukowców

27

Rozwój naukowy pracownika uczelni



prowadzenie

badań

naukowych

jest

obowiązkiem

pracownika

uczelni

zatrudnionego

na

stanowisku

naukowo- dydaktycznym: asystenta , adiunkta, profesora

zwyczajnego i nadzwyczajnego



praca naukowa podnosi poziom wykształcenia pracownika

i stabilizuje jego stosunek pracy



pracownik może otrzymywać stypendium habilitacyjne ,

jeśli

przygotowuje

się

do

wszczęcia

przewodu

habiliatcyjnego oraz uczelniane stypendium habilitacyjne

, przeznaczone także na staże zagraniczne

28