Eksploatacja środków
transportu

Wpływ warunków eksploatacji

na stan techniczny pojazdu

Czynniki eksploatacyjne
wpływające na stan techniczny pojazdu



Warunki drogowe



Warunki jazdy



Warunki transportowe



Warunki klimatyczno-przyrodnicze



Warunki sezonowe



Rola człowieka w eksploatacji pojazdu

Warunki drogowe

Warunki drogowe określają warunki pracy pojazdu i są

charakteryzowane przez:



parametry dróg



szerokość jezdni



promień zakrętu



wzniesienia i spadki



rodzaj i jakość nawierzchni drogowej



cementowo-betonowa, asfaltowo-betonowa



mieszanki mineralno-bitumiczne



brukowa, tłuczniowa, żwirowa, gruntowa



opory ruchu pojazdu

Warunki drogowe
Współczynnik oporu toczenia
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Średnia prędkość techniczna [km/h]
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Średnia prędkość wału korbowego [obr/min]
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Liczba włączeń sprzęgła na 100km przebiegu
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Liczba hamowań na 100km przebiegu
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Liczba przełączeń biegów na 100km przebiegu
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Liczba drgań zawieszenia (amplituda>30mm) na
100km dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Liczność użycia wybranych zespołów pojazdu
dla różnych nawierzchni

Warunki drogowe
Średnie roczne stężenie zapylenia powietrza nad
jezdnią

Szerokość jezdni

[m]

Natężenie ruchu
[szt.pojazdów/h]

Stężenie zapylenia

[mg/m

3

]

6

40-50

0,19

8

250-260

0,32

10

380-400

0,34

30

900-1100

0,37

Warunki drogowe
Koncentracja zanieczyszczeń w paliwach

Miejsce pobrania próbki

paliwa

Benzyna

Olej napędowy

Dystrybutor

430 [mg/m

3

]

600 [mg/m

3

]

Zbiornik samochodu

ciężarowego

7 480 [mg/m

3

]

6 930 [mg/m

3

]

Zbiornik samochodu

osobowego

2 160 [mg/m

3

]

-

Warunki drogowe
Koncentracja zanieczyszczeń w olejach

Typ silnika

Zakres

Średnia

ZS, 2-suw

66,6 - 122,4

95,5 [mg/kWh]

ZS, 4-suw, traktor

---

68,0 [mg/kWh]

ZS, 4-suw, samochód

21,7 - 81,6

61,0 [mg/kWh]

ZI, samochód ciężarowy

6,8 - 40,8

20,4 [mg/kWh]

ZI, samochód osobowy

8,2 - 54,4

27,2 [mg/kWh]

ZI, zasilanie gazem

2,0 - 10,9

5,4 [mg/kWh]

Warunki transportowe

Warunki transportowe scharakteryzowane są przez:



prędkość jazdy



długość kursu z ładunkiem



współczynnik wykorzystania przebiegu



współczynnik wykorzystania ładowności



rodzaj przewożonego ładunku



warunki jazdy (miasto, trasa)



rzeźba terenu (drogi równinne, wyżynne, górskie)

Warunki klimatyczno-przyrodnicze



Temperatura



Wilgotność



Zanieczyszczenie powietrza (ilość i jakość)



Nasłonecznienie



Cykliczność występowania gwałtownych zjawisk
atmosferycznych (np. burz piaskowych, śnieżyc, ulew)

Warunki klimatyczno-przyrodnicze
Eksploatacja samochodów STAR 660M2 na
Synaju

Zmiany w zakresie obsługiwania:



Czyszczenie filtrów powietrza trzy razy częściej, niż nakazuje to
instrukcja fabryczna samochodu a w przypadku burzy
piaskowej: czyszczenie filtra i wymiana oleju



Kontrolowanie co 3 dni poziomu elektrolitu w akumulatorach



Usuwanie oleju lub smaru z powierzchni zespołów w celu
zapewnienia lepszego chłodzenia



Skrócenie okresów międzyprzeglądowych

Warunki klimatyczno-przyrodnicze
Eksploatacja samochodów STAR 660M2 na
Synaju

Problemy:



Wysoka temperatura utrudniała ponowne uruchomienie
rozgrzanego silnika (korki parowe)



Częściej niż w Polsce dochodziło do przegrzania silnika co
niejednokrotnie doprowadziło do jego zatarcia



Pęknięcia głowic silnika S-47 średnio po przebiegu 10 tyś. km



Średnio 7-krotnie większa częstotliwość wymiany uszczelek
głowicy



Osadzanie się na gniazdach zaworów wylotowych twardego nalotu
krzemowo-wapniowego powodowało niedomykanie się zaworów
wydechowych prowadząc do wypalania się gniazd

Warunki klimatyczno-przyrodnicze
Eksploatacja samochodów STAR 660M2 na
Synaju

Problemy:



Nierównomierna praca silnika spowodowana zasysaniem
niewłaściwej mieszanki paliwowo-powietrznej o niewłaściwym
składzie do czego przyczyniło się niskie ciśnienie atmosferyczne,
wysokie temperatury i mała wilgotność powietrza



Podwyższone temperatury otoczenia obniżały lepkość olejów i
smarów, w wyniku czego zwiększały się wycieki z przegubów,
wielowypustów wałów, sworzni kulistych układu kierowniczego,
sworzni resorów itd. Średni przebieg do wymiany tych elementów
wynosił 39 tyś.km



Na skutek wycieków oleju przez uszczelnienie wału korbowego 2,5
raza częściej niż w Polsce dochodziło do wymiany panewek

Warunki klimatyczno-przyrodnicze
Eksploatacja samochodów STAR 660M2 na
Synaju

Problemy:



Duże wahania temperatury w ciągu doby powodowały znaczną
kondensację pary wodnej, co szczególnie niekorzystnie
wpływało na trwałość instalacji elektrycznej: przewody
wysokiego napięcia, rozdzielacz zapłonu, cewka i świece



W okresie wysokich temperatur przyspieszonemu zużyciu
ulegały części aparatów zapłonowych (płytki przerywacza
zapłonu, młoteczek-kowadełko), których konieczność wymiany
zachodziła już po 2-3 tyś.km



Zużycie świec i cewek następowało średnio już po przebiegu 7
tyś.km (w Polsce po około 30 tyś.km)

Warunki sezonowe



Przez warunki sezonowe należy rozumieć zmiany parametrów
makrootoczenia wpływających na intensywność starzenia się
pojazdu.



Warunki sezonowe mają wpływ na zakresy przeglądów oraz
planowanie ilości części zamiennych.



Przykładowo zimą zużycie klocków hamulcowych jest mniejsze a
wiosną i jesienią większe niż latem

Rola człowieka w eksploatacji pojazdu

Człowiek, jako element systemu obiektu, może występować:



jako element w układzie szeregowym (np. kierowca samochodu)



jako element w układzie równoległym (element rezerwy, gdy
zawiodą układy automatycznego sterowania)

Oddziaływanie człowieka na niezawodność obiektu występuje w
całym procesie jego eksploatacji, zarówno podczas użytkowania
jak i obsługiwania. Jest to głównie zdeterminowane jego:
kwalifikacjami, kulturą techniczną i stanem psycho-fizycznym.

Bibliografia



Jan Gronowicz: Eksploatacja techniczna i utrzymanie

samochodów. Politechnika Szczecińska, Zakład Techniki i

Eksploatacji Samochodów, Szczecin 1997