TELEFON, INTERNET, PORADY W

PRASIE

Zasady obowiązujące w trakcie

udzielania pomocy psychologicznej na

odległość

• Psycholog ma pozytywny stosunek do

klienta, przejawia troskę,
zainteresowanie i szacunek do klienta:

• 1. zachowuje własną odrębność w

kontakcie z klientem, niezależnie od
uczuć empatycznych;

• 2. przyzwala na rzeczywistą

odrębność osobie, której pomaga;

• 3.

jasno przekazuje wszystkie

konieczne informacje dotyczące
zasad udzielania pomocy oraz
swoich intencji;

• 4. jest zdolny do plastycznej

zmiany zachowania w
zależności od potrzeb klienta.

Pomoc psychologiczna przez

telefon

Zasady przyjęte przez APA w roku

1995

 Telefon może być używany w

następujących przypadkach:

 1. informacje edukujące
 2. gorąca linia dla osób z myślami

samobójczymi

 3. krótka interwencja kryzysowa

• 4. działalność rozjemcza

• Użycie telefonu do prowadzenia

systematycznej psychoterapii czy
celów diagnostycznych jest
niedopuszczalne

• Kontakt powinien być jednorazowy

Pytania, które należy stawiać w

przypadku udzielania pomocy

psychologicznej przez telefon

• 1. Czy ten rodzaj pomocy jest

wystarczający dla klienta, czy też

należy skierować go do psychologa

udzielającego pomocy bezpośrednio?

• 2. Czy jest możliwe adekwatne

określenie psychologicznej sytuacji

klienta. Czy psycholog jest świadomy

ograniczeń w diagnozie, sądach czy

prognozach w trakcie rozmowy przez

telefon?

• 3. Czy obydwoje – klient i psycholog,

są wolni od zakłóceń komunikacji i
uwagi oraz innych oddziaływań w
czasie kontaktu ?

• 4. Czy psycholog ma niezbędne

doświadczenie, trening i cechy
temperamentalne, niezbędne do
udzielania pomocy przez telefon ?

• 5. Czy psycholog ma wypracowany

system nagrywania i przechowywania

nagrań rozmów klientami oraz zasady

udostępniania ich klientom ?

• 6. Czy psycholog wie, jakie są

oczekiwania klienta wobec pomocy

przez telefon ?

• 7. Czy psycholog wie, jakie są koszty

ponoszone przez klienta ?

Udzielanie pomocy

psychologicznej przez Internet

• Kontakt internetowy nie pozwala na

zawarcie kontraktu, ponieważ:

• A. nieznane są oczekiwania klienta
• B. brak poinformowanej zgody klienta
• C. brak możliwości zachowania

poufności

• D. ograniczone możliwości ustalenia

celu interwencji

Poufność w Internecie

• Połączenie internetowe nie zapewnia

ani prywatności ani poufności,
ponieważ:

• A. każdy komunikat może zostać

przeczytany przez wielu ludzi

• B. można zidentyfikować nazwisko i

adres użytkowników tej usługi

• C. dane klienta mogą zostać

wykorzystane wbrew jego woli.

Obowiązki psychologa

udzielającego pomocy w

Internecie

Psycholog musi poinformować klienta, że:
• - system pozwala na przechowywanie

wszystkich danych klienta;

• - system nie zapewnia poufności i

prywatności;

• - psycholog ma obowiązek ujawnić

informacje, jeżeli uzna, że klient stanowi
zagrożenie dla siebie lub innych osób.

Zagrożenia pomocy przez

Internet

 Brak informacji o tym, czy to psycholog

odpowiada ( najczęściej tylko imiona)

 Brak kompetencji psychologów (nowa

metoda, niewiele dostępnych szkoleń –

kto szkoli ?):

 - stosowanie tych samych metod, jak w

przypadku pomagania „twarzą w twarz”

 - diagnozowanie
 - udzielanie porad

Przykład

„Nie mogę uwolnić się od matki”

Dzień dobry,
Moje życie od śmierci starszego brata (zmarł 7 lat

temu) obraca się wokół mamy, a praktycznie

zaspokajaniu jej nieograniczonych względem mnie

potrzeb i wymagań. Mam już 24 lata i nadal nie

mogę się od niej uwolnić. Właśnie skończyłam

studia i uzyskałam licencjat. W związku z tym, że

nie dostałam się na studia dzienne, zaczęłam

studiować zaocznie. Mój tata zmarł 10 lat temu,

więc dzięki uzyskiwanej rencie, mogłam sobie na

to pozwolić. I tak po niedługim czasie poszłam do

pracy.

Moja mama zadecydowała, że będzie mi teraz

zabierać te pieniądze w ramach utrzymania. Niestety,

na tym się nie skończyło. Wiecznie pożycza (na

wieczne oddanie) ode mnie pieniądze, których mi też

na wszystko brakuje. Dzięki jej staraniom muszę

wziąć kredyt na kontynuowanie nauki. Praktycznie nie

uciekłam z domu dlatego, że mam 11-letniego brata,

którego nie chcę zostawić z mamą. Ona by albo

wszystko przepiła, albo wykończyłaby go psychicznie.

Wiecznie się truje i usiłuje popełnić samobójstwa,

których przyczyna tkwi we mnie. Właśnie jestem w

pracy i przed chwilą zadzwoniła do mnie, żeby

się ze mną pożegnać. Mam naprawdę wszystkiego
dosyć. Brak pieniędzy na studia – magisterskie –
wieczne z nią kłopoty odbijają się nie tylko na mojej pracy, ale

i na całym życiu. Praktycznie wiecznie mam ochotę płakać, a

nawet najdrobniejsza sprawa potrafi wyrwać mnie z

równowagi, o ile mogę o czymś podobnym wspomnieć w takiej

sytuacji.

Proszę pomóżcie mi. Nie wiem co mam zrobić, jak z nią

rozmawiać. Staram się jej pomóc, rozmawiać, ale to nic nie

daje. Leczy się nawet u psychiatry już od pół roku, ale to też

nie przynosi efektów. Czuję się jakbym nie żyła… albo co

najmniej powoli i boleśnie umierała. Czy zbyt mało bólu

przeżyłam, aby mieć jeszcze gorzej. Wiem, że jestem silna, a

przynajmniej się staram, ale nie mogę odpowiadać za trzy

osoby, nie jestem w stanie, nie chcę i już nie potrafię. Co mam

robić ? Joanna

Odpowiedź

Witaj Joanno,

Twoja matka stosuje wobec ciebie szantaż emocjonalny –

stara się Ciebie wykorzystać grożąc śmiercią, jeśli się

jej nie podporządkujesz. Nie powinnaś się temu

poddawać – skoro renta po ojcu jest Twoja, to nie

musisz jej oddawać matce. Tak samo z pożyczaniem

pieniędzy. Rozumiem, że matka ma także jakieś źródła

dochodu (np. rentę po mężu). Powinnaś wyprowadzić

się z domu – nie ma co zostawać z matką. Wiem, że

troszczysz się o brata, ale czy to, ze jesteś blisko niego

coś zmienia? Czy matka i tak nie robi tego na co ma

ochotę ? Gdybyś sie wyprowadziła, paradoksalnie

Twoja pozycja mogłaby ulec wzmocnieniu i miałabyś

większy wpływ na matkę.

Powinnaś porozmawiać z nią i powiedzieć jej, że Ty także bardzo

cierpisz po stracie brata, jest ci ciężko, ale ciężko pracujesz,

• budujesz swoje szczęśliwe i niezależne życie. Twoja matka wciąga

Cię w bagno przeszłości i nie pozwala, żebyś się z niego
wydobyła.

• Pamiętaj, nie jesteś odpowiedzialna ani za matkę, ani za brata.

Jesteś przede wszystkim odpowiedzialna ZA SIEBIE i jeśli
zapomnisz o tym, to Twoje życie potoczy się tak, jak życie
Twojej matki. Nie staraj się być ratownikiem całej rodziny – stań
się ratownikiem samej siebie. Nie pozwalaj aby matka Cię
niszczyła ! Bądź z nią stanowcza. Skoro chce popełnić
samobójstwo – niech popełnia. Nikt nikogo jeszcze nie
odwiódł od samobójstwa, jeśli ktoś bardzo chce je
popełnić.

Co do brata – myślę, że także dla niego pobyt w domu
jest destrukcyjny. Staraj się mu pomagać, ale najlepiej
sama nie będąc w domu – wówczas Twój głos i
stanowcze zachowania będą bardziej wysłuchiwane
przez matkę. Będziesz w jej domu gościem, który może
w każdej chwili z niego wyjść. Nie będziesz już skazana
na jej humory. Podejrzewam, że to także choć trochę
zmieni jej zachowania.
Myślę, że dobrze zrobiłaby Ci psychoterapia lub DDA.
Jeśli Twoja matka nadużywa alkoholu, to może warto
pochodzić do grupy DDA – Dorosłe Dzieci Alkoholików.
Trzymaj się i pisz gdybyś miała dalsze pytania.
Jacek
www.swiatpsychologii.pl/listy

Granice kompetencji w trakcie

kontaktu przez Internet

• Możliwość błędu diagnostycznego,

wynikający z braku danych
obserwacyjnych i krótkiego czasu na
rozpoznanie problemu – ryzyko błędnej
identyfikacji problemów klienta czy też
zlekceważenia patologii jest bardzo
duże;

• Klient jest bardziej niż w osobistym

kontakcie narażony na stratę i cierpienie.

Zasady etyczne obowiązujące w

przypadku usług psychologicznych

w Internecie

Informacja o usługach musi być tak

skonstruowana aby klient wiedział, że:

 A. Jest to metoda eksperymentalna i

brak jest danych na temat jej

skuteczności;

 B. Kontakt nie jest poufny;

 C. Nie jest to relacja

psychoterapeutyczna;

 D. Kontakt powinien być jednorazowy !

 Warto obejrzeć w internecie

odpowiednie strony

Zasady etyczne odpowiadania na

listy w prasie

• 1. Psycholog stara się zachować

anonimowość klienta.

• 2. Psycholog nie ma podstaw do stawiania

diagnozy.

• 3. Psycholog stara się aby żadna z jego

opinii nie została potraktowana jako osąd.

• 4. Psycholog przedstawia różne

możliwości a nie jedno najlepsze

rozwiązanie.

• 5. Nie przypisywać żadnych etykiet
• 6. Zachować integralność i spójność w

udzielanych poradach

Przykład

 List:
 Ostatnio kilkakrotnie zauważyłam, że mój

siedemnastoletni syn wracał do domu

pachnący piwem, chociaż zachowywał się

normalnie i nie był pijany. Na razie nie robiłam

mu żadnych uwag, nie mówiłam też mężowi w

obawie, że zrobi dzieciakowi awanturę.

 Chłopak uczy się dobrze, nie ma z nim

kłopotów wychowawczych, nigdy nie zawiódł

naszego zaufania. Nie wiem, jak reagować

jeśli się to powtórzy, czy powinnam go

zganić ?

 Joanna

Odpowiedź

Powinna Pani nie tyle zganić, ile raczej szczerze z nim
porozmawiać.
Dobrze by było dowiedzieć się, gdzie, z kim, kiedy, a
także dlaczego pije piwo. Być może to, że parę razy
pachniał piwem, to jeszcze nie powód do niepokoju, lecz
niekiedy taka sytuacja bywa sygnałem dla rodziców, iż z
dzieckiem zaczynają się poważne kłopoty i wtedy
konieczna jest ostrzejsza interwencja z ich strony.

Myślę,

że gdy stworzy Pani atmosferę wzajemnego zaufania,
zwierzy się Pani. Trzeba dać chłopcu kilka przykładów,
choćby z sąsiedztwa, czym kończy się nadmierne picie.

Wskazać kogoś wiecznie podchmielonego, kto nie
budzi swoja osobą szacunku. Takie przykłady mogą
działać odstraszająco. Proszę też nie robić w domu tematu
tabu za spraw alkoholu. Wyjaśnić, że i on jest dla ludzi, ale
w rozsądnych ilościach; wypicie kieliszka wina lub
szklanki piwa do obiadu nie jest niczym nagannym, byle
odbywało się w sposób kulturalny. Chodzi przecież o to,
żeby latorośl wzorce zachowań wyniosła z domu, a nie z
ulicy.
 Życie na gorąco – mgr Anna Karska
 Radzi psycholog