Rodzaje błędów

Rodzaje błędów

językowych

językowych

Bogdana Nyczówna

Bogdana Nyczówna

Małgorzata Pomorska

Małgorzata Pomorska

Magdalena Moll

Magdalena Moll

Joanna Siedlecka

Joanna Siedlecka

Błąd językowy

Błąd językowy

, to nieświadome odstępstwo od

, to nieświadome odstępstwo od

obowiązującej w danym momencie normy

obowiązującej w danym momencie normy

językowej.

językowej.

Wszystkie błędy związane z posługiwaniem się

Wszystkie błędy związane z posługiwaniem się

językiem należy podzielić na zewnątrzjęzykowe

językiem należy podzielić na zewnątrzjęzykowe

i wewnętrzjęzykowe.

i wewnętrzjęzykowe.

Błędy zewnątrzjęzykowe

Błędy zewnątrzjęzykowe

to błędy zapisu:

to błędy zapisu:

ortograficzne i interpunkcyjne. Choć są one

ortograficzne i interpunkcyjne. Choć są one

związane z językiem, nie naruszają zasad, reguł

związane z językiem, nie naruszają zasad, reguł

wewnątrzjęzykowych.

wewnątrzjęzykowych.

Błędy wewnątrzjęzykowe

Błędy wewnątrzjęzykowe

można dalej podzielić na

można dalej podzielić na

błędy systemowe (językowe) i błędy użycia,

błędy systemowe (językowe) i błędy użycia,

czyli stylistyczne. W obrębie błędów językowych

czyli stylistyczne. W obrębie błędów językowych

mieszczą się błędy gramatyczne, leksykalne

mieszczą się błędy gramatyczne, leksykalne

i fonetyczne.

i fonetyczne.

Za: A. Markowski

Za: A. Markowski

Kultura Języka Polskiego,

Kultura Języka Polskiego,

PWN 2008

PWN 2008

Błędy wewnątrzjęzykowe –

Błędy wewnątrzjęzykowe –

systemowe

systemowe

I Błędy gramatyczne:

I Błędy gramatyczne:

1. Błędy fleksyjne.

1. Błędy fleksyjne.

Polegają na:

Polegają na:

a. Wyborze niewłaściwej postaci wyrazu , np.

a. Wyborze niewłaściwej postaci wyrazu , np.

widnokręg

widnokręg

zam.

zam.

widnokrąg

widnokrąg

,

,

brzytew

brzytew

zam.

zam.

brzytwa

brzytwa

,

,

ten kontrol

ten kontrol

zam.

zam.

ta kontrola

ta kontrola

,

,

wziąść

wziąść

zam.

zam.

wziąć

wziąć

,

,

szklanny

szklanny

zam.

zam.

szklany

szklany

,

,

dokonywujący

dokonywujący

zam.

zam.

d

d

okonujący.

okonujący.

b. Wyborze niewłaściwego wzorca odmiany, np.

b. Wyborze niewłaściwego wzorca odmiany, np.

zaoram

zaoram

zam.

zam.

zaorzę

zaorzę

,

,

tego

tego

zgorzela

zgorzela

zam.

zam.

tej

tej

zgorzeli

zgorzeli

,

,

bardziej

bardziej

wysoki

wysoki

zam. w

zam. w

yższy.

yższy.

c. Wyborze niewłaściwej postaci tematu fleksyjnego,

c. Wyborze niewłaściwej postaci tematu fleksyjnego,

np.

np.

przyjacielom

przyjacielom

zam.

zam.

przyjaciołom

przyjaciołom

, o

, o

aniole

aniole

zam.

zam.

o

o

aniele

aniele

,

,

kopła

kopła

zam.

zam.

kopnęła.

kopnęła.

d. Wyborze niewłaściwej końcówki fleksyjnej, np.

d. Wyborze niewłaściwej końcówki fleksyjnej, np.

diabłowi

diabłowi

zam.

zam.

diabłu

diabłu

,

,

kapciów

kapciów

zam.

zam.

kapci

kapci

,

,

znamieniowy

znamieniowy

zam.

zam.

znamieniu

znamieniu

,

,

umią

umią

zam.

zam.

umieją

umieją

,

,

bystszy

bystszy

zam.

zam.

bystrzejszy.

bystrzejszy.

e. Nieodmienianiu wyrazu, który ma swój wzorzec

e. Nieodmienianiu wyrazu, który ma swój wzorzec

deklinacyjny, np. z

deklinacyjny, np. z

Aleksandrem

Aleksandrem

Fredro

Fredro

zam. z

zam. z

Aleksandrem

Aleksandrem

Fredrą

Fredrą

, jadę do

, jadę do

Manchester

Manchester

zam.

zam.

jadę do

jadę do

Manchesteru

Manchesteru

.

.

f. Odmianie wyrazu, któremu nie można przypisać

f. Odmianie wyrazu, któremu nie można przypisać

wzorca odmiany, np. (wypić kubek)

wzorca odmiany, np. (wypić kubek)

kakaa

kakaa

zam.

zam.

kakao.

kakao.

I 1. Błędy gramatyczne fleksyjne

I 1. Błędy gramatyczne fleksyjne

I 2. Błędy gramatyczne składniowe

I 2. Błędy gramatyczne składniowe

2. Błędy składniowe

2. Błędy składniowe

. Polegają na wyborze

. Polegają na wyborze

niewłaściwego wzorca składniowego, czyli

niewłaściwego wzorca składniowego, czyli

niewłaściwego łączenia form wyrazowych w jednostki

niewłaściwego łączenia form wyrazowych w jednostki

tekstu. Mogą to być:

tekstu. Mogą to być:

a. Błędy w zakresie związku zgody, np.

a. Błędy w zakresie związku zgody, np.

do pokoju wszedł

do pokoju wszedł

Adam i Grzegorz,

Adam i Grzegorz,

zam.

zam.

do pokoju weszli Adam i

do pokoju weszli Adam i

Grzegorz, pies i Zuzia wbiegły na podwórko

Grzegorz, pies i Zuzia wbiegły na podwórko

zam.

zam.

pies

pies

i Zuzia wbiegli na podwórko, przyszło czterdzieści trzy

i Zuzia wbiegli na podwórko, przyszło czterdzieści trzy

osoby

osoby

zam.

zam.

przyszły czterdzieści trzy osoby.

przyszły czterdzieści trzy osoby.

b. Błędy w zakresie związku rządu, np.

b. Błędy w zakresie związku rządu, np.

używać dobrą

używać dobrą

szminkę

szminkę

zam.

zam.

używać dobrej szminki

używać dobrej szminki

,

,

rozróżniać

rozróżniać

prawdę od fałszu

prawdę od fałszu

zam.

zam.

rozróżniać prawdę i fałsz, brać

rozróżniać prawdę i fałsz, brać

się za malowanie pokoju

się za malowanie pokoju

zam.

zam.

brać się do malowania

brać się do malowania

pokoju, podobna nam

pokoju, podobna nam

zam.

zam.

podoba do nas, mniejszy

podoba do nas, mniejszy

jak ty

jak ty

zam.

zam.

mniejszy niż ty lub mniejszy od ciebie.

mniejszy niż ty lub mniejszy od ciebie.

c. Błędy w używaniu przyimków, np.

c. Błędy w używaniu przyimków, np.

przed

przed

i

i

po

po

obiedzie

obiedzie

zam.

zam.

przed obiadem i po obiedzie, warunki dla

przed obiadem i po obiedzie, warunki dla

rozwoju eksportu

rozwoju eksportu

zam.

zam.

warunki do rozwoju eksportu

warunki do rozwoju eksportu

lub

lub

warunki rozwoju eksportu

warunki rozwoju eksportu

,

,

siedzieć na kasie

siedzieć na kasie

zam.

zam.

siedzieć w kasie, jechać do Białoruś

siedzieć w kasie, jechać do Białoruś

zam.

zam.

na Białoruś.

na Białoruś.

d. Błędy w zakresie używania wyrażeń przyimkowych,

d. Błędy w zakresie używania wyrażeń przyimkowych,

np.

np.

brak postępu w temacie kopalń

brak postępu w temacie kopalń

zam.

zam.

brak

brak

postępu w sprawie kopalń, pytania odnośnie reformy

postępu w sprawie kopalń, pytania odnośnie reformy

służby zdrowia

służby zdrowia

zam.

zam.

pytania dotyczące reformy

pytania dotyczące reformy

służby zdrowia

służby zdrowia

albo

albo

odnośnie do reformy służby

odnośnie do reformy służby

zdrowia.

zdrowia.

e. Niepoprawne skróty składniowe, np.

e. Niepoprawne skróty składniowe, np.

organizuje i

organizuje i

kieruje ruchem oporu na tych terenach

kieruje ruchem oporu na tych terenach

zam.

zam.

organizuje ruch oporu na tych terenach i kieruje nim.

organizuje ruch oporu na tych terenach i kieruje nim.

I 2. Błędy gramatyczne składniowe

I 2. Błędy gramatyczne składniowe

I 2. Błędy gramatyczne składniowe

I 2. Błędy gramatyczne składniowe

f. Niepoprawne konstrukcje z imiesłowowym równoważnikiem

f. Niepoprawne konstrukcje z imiesłowowym równoważnikiem

zdania, np.

zdania, np.

zdając egzamin, został przyjęty na studia

zdając egzamin, został przyjęty na studia

zam.

zam.

zdawszy egzamin został przyjęty na studia

zdawszy egzamin został przyjęty na studia

lub

lub

po

po

zdaniu egzaminu został przyjęty na studia, czytając takie

zdaniu egzaminu został przyjęty na studia, czytając takie

reportaże, łzy napływają same do oczu

reportaże, łzy napływają same do oczu

zam.

zam.

kiedy czyta

kiedy czyta

się takie reportaże, łzy napływają same do oczu.

się takie reportaże, łzy napływają same do oczu.

g. Konstrukcje niepoprawne pod względem szyku, np.

g. Konstrukcje niepoprawne pod względem szyku, np.

wystąpienie kulturalnego attache ambasady Francji

wystąpienie kulturalnego attache ambasady Francji

zam.

zam.

wystąpienie attache kulturalnego ambasady Francji,

wystąpienie attache kulturalnego ambasady Francji,

wisząca groźba dyskwalifikacji nad zawodnikami

wisząca groźba dyskwalifikacji nad zawodnikami

zam.

zam.

groźba dyskwalifikacji wisząca nad zawodnikami, to w

groźba dyskwalifikacji wisząca nad zawodnikami, to w

minionych latach nie zdarzało się

minionych latach nie zdarzało się

zam.

zam.

to w minionych

to w minionych

latach się nie zdarzało.

latach się nie zdarzało.

h. Zbędne zapożyczenia składniowe, np.

h. Zbędne zapożyczenia składniowe, np.

założenia te wydają

założenia te wydają

się być sensowne

się być sensowne

zam.

zam.

założenia te wydają się sensowne,

założenia te wydają się sensowne,

wydarzyło się to nie wczoraj, a przed tygodniem

wydarzyło się to nie wczoraj, a przed tygodniem

zam.

zam.

wydarzyło się to nie wczoraj, ale przed tygodniem.

wydarzyło się to nie wczoraj, ale przed tygodniem.

II Błędy leksykalne

II Błędy leksykalne

1. Błędy słownikowe (wyrazowe):

1. Błędy słownikowe (wyrazowe):

a. Używanie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, czyli

a. Używanie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, czyli

zbędna neosemantyzacja, np.

zbędna neosemantyzacja, np.

wnioskować

wnioskować

‘zgłaszać

‘zgłaszać

wniosek’ (właściwe znaczenie ‘wysnuwać, wyciągać

wniosek’ (właściwe znaczenie ‘wysnuwać, wyciągać

wniosek’),

wniosek’),

posument

posument

‘pomnik’ (właściwie znaczenie

‘pomnik’ (właściwie znaczenie

‘podstawa pomnika, cokół’),

‘podstawa pomnika, cokół’),

enigmatyczny

enigmatyczny

‘zdawkowy, lapidarny’ (właściwe znaczenie

‘zdawkowy, lapidarny’ (właściwe znaczenie

‘zagadkowy, tajemniczy’),

‘zagadkowy, tajemniczy’),

dokładnie

dokładnie

‘właśnie tak,

‘właśnie tak,

zgoda, aha! (właściwe znaczenie ‘ściśle,

zgoda, aha! (właściwe znaczenie ‘ściśle,

precyzyjnie’).

precyzyjnie’).

b. Mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo lub

b. Mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo lub

morfologicznie i ich niepoprawne, wymienne

morfologicznie i ich niepoprawne, wymienne

używanie, np.

używanie, np.

klimatyzacja

klimatyzacja

i

i

aklimatyzacja

aklimatyzacja

,

,

ewangelik

ewangelik

i

i

ewangelista

ewangelista

,

,

adaptować

adaptować

i

i

adoptować

adoptować

,

,

formować

formować

i

i

formułować

formułować

,

,

monitować

monitować

i

i

monitorować

monitorować

,

,

maksymalny

maksymalny

i

i

maksymalistyczny

maksymalistyczny

,

,

efektowny

efektowny

i

i

efektywny.

efektywny.

II 1. Błędy leksykalne słownikowe

II 1. Błędy leksykalne słownikowe

c. Posługiwanie się pleonazmami, np.

c. Posługiwanie się pleonazmami, np.

całkowicie zlikwidować, cofnąć się do tyłu,

całkowicie zlikwidować, cofnąć się do tyłu,

akwen wodny, sopel lodu.

akwen wodny, sopel lodu.

d. Naruszanie łączliwości wyrazu, np.

d. Naruszanie łączliwości wyrazu, np.

odnieść

odnieść

porażkę

porażkę

(poprawnie: ponieść porażkę),

(poprawnie: ponieść porażkę),

wyrządzać straty

wyrządzać straty

(poprawnie: powodować

(poprawnie: powodować

straty.

straty.

e. Nadużywanie wyrazów modnych, takich

e. Nadużywanie wyrazów modnych, takich

jak

jak

asortyment, konsensus, opcja, pakiet,

asortyment, konsensus, opcja, pakiet,

kreować, posiadać, serwować, adekwatny,

kreować, posiadać, serwować, adekwatny,

poważny, strukturalny.

poważny, strukturalny.

II 2. Błędy leksykalne frazeologiczne

II 2. Błędy leksykalne frazeologiczne

a. Zmiana formy frazeologizmów wskutek wymiany,

a. Zmiana formy frazeologizmów wskutek wymiany,

redukcji lub uzupełnienia składu związku, np.

redukcji lub uzupełnienia składu związku, np.

ciężki

ciężki

orzech do zgryzienia

orzech do zgryzienia

(poprawnie: twardy orzech do

(poprawnie: twardy orzech do

zgryzienia),

zgryzienia),

dolać oliwy

dolać oliwy

(poprawnie: dolać oliwy do

(poprawnie: dolać oliwy do

ognia),

ognia),

zażyć z lewej mańki

zażyć z lewej mańki

(poprawnie: zażyć z

(poprawnie: zażyć z

mańki),

mańki),

pójść do przysłowiowej Canossy

pójść do przysłowiowej Canossy

(poprawnie: pójść do Canossy).

(poprawnie: pójść do Canossy).

b. Zmiana formy frazeologizmu wskutek zmiany

b. Zmiana formy frazeologizmu wskutek zmiany

postaci gramatycznej jednego ze składników, np:

postaci gramatycznej jednego ze składników, np:

palić na panewce

palić na panewce

(poprawnie: spalić na panewce),

(poprawnie: spalić na panewce),

szukać przy świecy

szukać przy świecy

(poprawnie: szukać ze świecą),

(poprawnie: szukać ze świecą),

plują sobie w brody

plują sobie w brody

(poprawnie: plują sobie w

(poprawnie: plują sobie w

brodę).

brodę).

II 2. Błędy leksykalne frazeologiczne

II 2. Błędy leksykalne frazeologiczne

c. Zmiana znaczenia frazeologizmu, np.

c. Zmiana znaczenia frazeologizmu, np.

łowić ryby w mętnej wodzie

łowić ryby w mętnej wodzie

‘tłumaczyć

‘tłumaczyć

się niejasno, nieprzekonująco’

się niejasno, nieprzekonująco’

(poprawnie: ‘czerpać zyski z

(poprawnie: ‘czerpać zyski z

nieuczciwych, podejrzanych interesów’).

nieuczciwych, podejrzanych interesów’).

d. Użycie frazeologizmu w niewłaściwym

d. Użycie frazeologizmu w niewłaściwym

kontekście, powodujące odżycie

kontekście, powodujące odżycie

znaczenia dosłownego, np.

znaczenia dosłownego, np.

Nowoczesna

Nowoczesna

technika startuje. Najwcześniej start ten

technika startuje. Najwcześniej start ten

wystąpił w lotnictwie.

wystąpił w lotnictwie.

II 3. Błędy leksykalne słowotwórcze

II 3. Błędy leksykalne słowotwórcze

a. Budowanie formacji niezgodnie z polskimi

a. Budowanie formacji niezgodnie z polskimi

modelami słowotwórczymi, np.

modelami słowotwórczymi, np.

specgrupa

specgrupa

(poprawnie: grupa specjalna),

(poprawnie: grupa specjalna),

sport telegram

sport telegram

(poprawnie: telegraficznie o sporcie).

(poprawnie: telegraficznie o sporcie).

b. Zastosowanie niewłaściwego formantu, np.

b. Zastosowanie niewłaściwego formantu, np.

głupość

głupość

(poprawnie: głupota),

(poprawnie: głupota),

babciowy

babciowy

(poprawnie: babciny).

(poprawnie: babciny).

c. Wybór niewłaściwej podstawy słowotwórczej,

c. Wybór niewłaściwej podstawy słowotwórczej,

np.

np.

eurosejm

eurosejm

(poprawnie: europarlament,

(poprawnie: europarlament,

sejm jest nazwą w zasadzie tylko parlamentu

sejm jest nazwą w zasadzie tylko parlamentu

polskiego).

polskiego).

III Błędy fonetyczne

III Błędy fonetyczne

1. Niepoprawna wymowa głosek

1. Niepoprawna wymowa głosek

2. Niepoprawna wymowa grup

2. Niepoprawna wymowa grup

spółgłoskowych

spółgłoskowych

3. „Literowe” odczytywanie wyrazów

3. „Literowe” odczytywanie wyrazów

4. Redukcja głosek i grup

4. Redukcja głosek i grup

spółgłoskowych

spółgłoskowych

5. Niepoprawne akcentowanie

5. Niepoprawne akcentowanie

wyrazów i form wyrazowych

wyrazów i form wyrazowych

Błędy wewnątrzjęzykowe –

Błędy wewnątrzjęzykowe –

stylistyczne

stylistyczne

1. Niewłaściwy dobór środków językowych w

1. Niewłaściwy dobór środków językowych w

określonej wypowiedzi, niedostosowanie ich do

określonej wypowiedzi, niedostosowanie ich do

charakteru i funkcji tej wypowiedzi:

charakteru i funkcji tej wypowiedzi:

a. Używanie elementów oficjalnych w wypowiedziach

a. Używanie elementów oficjalnych w wypowiedziach

potocznych, np.

potocznych, np.

Dokonałem zakupu maszynki do

Dokonałem zakupu maszynki do

golenia; Skonsumowałeś na obiad całą

golenia; Skonsumowałeś na obiad całą

kartoflankę.

kartoflankę.

b. Używanie elementów potocznych w wypowiedzi o

b. Używanie elementów potocznych w wypowiedzi o

charakterze publicznym, np.

charakterze publicznym, np.

następnie

następnie

zaobserwowałem, że człowiek ten wykopyrtnął

zaobserwowałem, że człowiek ten wykopyrtnął

się po wzięciu zakrętu; W wyniku obserwacji

się po wzięciu zakrętu; W wyniku obserwacji

ustalono, że facet przemieszkiwał w

ustalono, że facet przemieszkiwał w

wymienionym obiekcie.

wymienionym obiekcie.

c. Mieszanie elementów z kilku różnych stylów w jednej

c. Mieszanie elementów z kilku różnych stylów w jednej

wypowiedzi, np.

wypowiedzi, np.

Maszyna jechała zygzakiem, co

Maszyna jechała zygzakiem, co

wzbudziło poważne podejrzenia. Domniemywano,

wzbudziło poważne podejrzenia. Domniemywano,

że albo ma uszkodzone zawieszenie, albo woźnica

że albo ma uszkodzone zawieszenie, albo woźnica

jest nawalony. Był. Dał w rurę i próbował uciekać,

jest nawalony. Był. Dał w rurę i próbował uciekać,

przy okazji najeżdżając na funkcjonariuszy. Zdołali

przy okazji najeżdżając na funkcjonariuszy. Zdołali

uskoczyć. Tak się wkurzyli, że ruszyli do pościgu

uskoczyć. Tak się wkurzyli, że ruszyli do pościgu

wydobywając pistolety.

wydobywając pistolety.

d. Stylizacja językowa nie mająca uzasadnienia w treści

d. Stylizacja językowa nie mająca uzasadnienia w treści

i charakterze językowym wypowiedzi, np.

i charakterze językowym wypowiedzi, np.

Onegdaj

Onegdaj

nasi zawodnicy odbyli tylko jeden trening; mamy tu

nasi zawodnicy odbyli tylko jeden trening; mamy tu

duże utrudnienia, jako że samochody muszą jechać

duże utrudnienia, jako że samochody muszą jechać

tylko jedną stroną jezdni.

tylko jedną stroną jezdni.

Błędy wewnątrzjęzykowe – stylistyczne

Błędy wewnątrzjęzykowe – stylistyczne

2. Naruszanie zasad jasności, prostoty

2. Naruszanie zasad jasności, prostoty

i zwięzłości stylu

i zwięzłości stylu

Błędy zewnątrzjęzykowe

Błędy zewnątrzjęzykowe

1. Błędy ortograficzne:

1. Błędy ortograficzne:

a. Używanie niewłaściwych liter i połączeń

a. Używanie niewłaściwych liter i połączeń

literowych w zapisie, np.

literowych w zapisie, np.

ogurek, rzyczyć,

ogurek, rzyczyć,

druch, skoniczyć.

druch, skoniczyć.

b. Niewłaściwa pisownia łączna lub

b. Niewłaściwa pisownia łączna lub

rozdzielna; także niewłaściwe użycie

rozdzielna; także niewłaściwe użycie

łącznika, np.

łącznika, np.

świeżomalowany, codzień,

świeżomalowany, codzień,

po środku, jasno żółty, lekarz-dentysta.

po środku, jasno żółty, lekarz-dentysta.

c. Niewłaściwe używanie wielkich i małych

c. Niewłaściwe używanie wielkich i małych

liter na początku wyrazów, np.

liter na początku wyrazów, np.

maria

maria

nowak, w ostatnią Sobotę, Sok z Czarnych

nowak, w ostatnią Sobotę, Sok z Czarnych

Porzeczek.

Porzeczek.

Błędy zewnątrzjęzykowe

Błędy zewnątrzjęzykowe

2. Błędy interpunkcyjne:

2. Błędy interpunkcyjne:

a. Brak właściwego znaku

a. Brak właściwego znaku

interpunkcyjnego, zwłaszcza

interpunkcyjnego, zwłaszcza

przecinka

przecinka

b. Zbędne użycie znaku

b. Zbędne użycie znaku

interpunkcyjnego

interpunkcyjnego

c. Użycie niewłaściwego znaku

c. Użycie niewłaściwego znaku

interpunkcyjnego

interpunkcyjnego

Podział błędów językowych ze

Podział błędów językowych ze

względu na ich rangę

względu na ich rangę

Błędy rażące

Błędy rażące

naruszają podstawowe zasady

naruszają podstawowe zasady

poprawnościowe. Ich popełnienie powoduje zakłócenie

poprawnościowe. Ich popełnienie powoduje zakłócenie

podstawowej, komunikatywnej funkcji przekazu

podstawowej, komunikatywnej funkcji przekazu

językowego. Tekst, który zawiera takie błędu, jest albo

językowego. Tekst, który zawiera takie błędu, jest albo

zupełnie niezrozumiały dla odbiorcy, albo przekazuje

zupełnie niezrozumiały dla odbiorcy, albo przekazuje

mu informacje niezgodnie z intencją nadawcy; w obu

mu informacje niezgodnie z intencją nadawcy; w obu

wypadkach prowadzi to do nieporozumień. Tekst pełen

wypadkach prowadzi to do nieporozumień. Tekst pełen

błędów rażących może wreszcie utrudniać zrozumienie

błędów rażących może wreszcie utrudniać zrozumienie

treści, np. wskutek zawiłości czy rozwlekłości.

treści, np. wskutek zawiłości czy rozwlekłości.

Rażącym błędem jest np. forma

Rażącym błędem jest np. forma

myszów

myszów

w D. lm,

w D. lm,

powiedzenie

powiedzenie

ja to wypiła

ja to wypiła

, składnia

, składnia

dotknąć kobietę na

dotknąć kobietę na

ulicy

ulicy

(w znaczeniu ‘lekko trącić’; dotknąć kobietę

(w znaczeniu ‘lekko trącić’; dotknąć kobietę

znaczy bowiem ‘urazić ją’: dla wyrażenia znaczenia

znaczy bowiem ‘urazić ją’: dla wyrażenia znaczenia

styczności fizycznej należy użyć konstrukcji

styczności fizycznej należy użyć konstrukcji

dotknąć

dotknąć

kobiety

kobiety

, czy wymowa [kuje] zamiast [kłuje].

, czy wymowa [kuje] zamiast [kłuje].

Podział błędów językowych ze

Podział błędów językowych ze

względu na ich rangę

względu na ich rangę

Błędy pospolite

Błędy pospolite

nie powodują na ogół

nie powodują na ogół

nieporozumienia na poziomie semantycznym,

nieporozumienia na poziomie semantycznym,

jednakże, naruszając normę panującą w danym

jednakże, naruszając normę panującą w danym

środowisku, narażają osobą, która je popełnia, na

środowisku, narażają osobą, która je popełnia, na

negatywna ocenę ze strony odbiorcy. Takim błędem

negatywna ocenę ze strony odbiorcy. Takim błędem

jest np. brak odmiany nazwiska polskiego (

jest np. brak odmiany nazwiska polskiego (

idę do

idę do

pana Kościuszko

pana Kościuszko

), formy

), formy

wzięłem, włanczać

wzięłem, włanczać

czy

czy

konstrukcja

konstrukcja

używać szampon

używać szampon

.

.

Usterki językowe

Usterki językowe

, to takie odstępstwa od normy,

, to takie odstępstwa od normy,

które naruszają ją tylko w niewielkim zakresie;

które naruszają ją tylko w niewielkim zakresie;

usterką będzie np. przestawny szyk zdania, użycie

usterką będzie np. przestawny szyk zdania, użycie

neologizmy jeszcze niezakorzenionego w języku w

neologizmy jeszcze niezakorzenionego w języku w

tekście o charakterze oficjalnym, posłużenie się

tekście o charakterze oficjalnym, posłużenie się

formą przestarzałą w tekście potocznym albo wybór

formą przestarzałą w tekście potocznym albo wybór

niewłaściwego kontekstowo wariantu leksykalnego.

niewłaściwego kontekstowo wariantu leksykalnego.

Bibliografia

Bibliografia



Markowski A. Kultura języka

Markowski A. Kultura języka

polskiego: teoria, zagadnienia

polskiego: teoria, zagadnienia

leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo

leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo

Naukowe PWN, 2005.

Naukowe PWN, 2005.



Jadacka, H. (red.) Poprawna

Jadacka, H. (red.) Poprawna

polszczyzna: hasła problemowe.

polszczyzna: hasła problemowe.

Warszawa : Wydawnictwo Naukowe

Warszawa : Wydawnictwo Naukowe

PWN, 2008.

PWN, 2008.