Ułożenia do wykonywania

Ułożenia do wykonywania

zdjęć kończyny dolnej

zdjęć kończyny dolnej

Wskazania: do badania radiologicznego obręczy

kończyny dolnej i kończyny dolnej stanowią:

wszelkie stwierdzone przy badaniu klinicznym

wrodzone lub nabyte nieprawidłowości. Powodem

skierowania na badanie może być ból, zaburzenia

czynności stawów i mięśni, przewlekłe i ostre,

obrzęki różnego pochodzenia, swoiste i nieswoiste

zmiany zapalne kości i stawów, aseptyczna

martwica chrząstek, wady wrodzone, choroby i

zmiany zwyrodnieniowe stawów, nowotwory.

Przeciwwskazania: przeciwwskazaniem do

wykonania jakiegokolwiek badania radiologicznego

jest ciąża! Poza tym w zasadzie nie istnieją.

Jedynie w stanach po ciężkich urazach i

złamaniach należy niejednokrotnie zrezygnować z

rutynowego ułożenia chorego do zdjęcia, aby nie

spowodować pogorszenia stanu zdrowia, w takich

przypadkach zdjęcia wykonujemy w pozycji

najmniej uciążliwej dla chorego.

Przygotowanie: Bezpośrednio przed badaniem

miednicy i uda należy obnażyć badaną okolicę.

Przy badaniu dalszych części kończyny dolnej

zazwyczaj obnażenie tułowia nie jest potrzebne. W

przypadku jednak, gdy ubranie wyżej położonych

części ciała mogłoby stanowić jakąkolwiek

przeszkodę przy badaniu części położonych niżej,

to ubranie należy usunąć, np. przy zdjęciu stawu

kolanowego, spodnie podwinięte ponad kolano,

znacznie utrudniają ułożenie do zdjęcia.

Ochrona przed nadmiernym działaniem promieni X

polega na odpowiednim osłonięciu niebadanych

części ciała chorego, a przede wszystkim gonad.

W tym celu używamy fartuchów z gumy ołowianej,

osłon na gonady. Należy jednak pamiętać, aby

osłona nie zasłaniała badanego miejsca.

Standardowo wszystkie zdjęcia

kończyny dolnej wykonujemy w
dwóch projekcjach a-p i boczne lub
skośne (w przypadku stopy) na
kasecie dzielonej gumą ołowianą,
wszystkie dodatkowe projekcje
wykonuje się na wyraźne zlecenie
lekarza kierującego.

Wykonywanie zdjęcia zazwyczaj

zaczynamy od prostszego, czyli a-p.

Zdjęcie skośne podeszwowo-

Zdjęcie skośne podeszwowo-

grzbietowe palców stopy

grzbietowe palców stopy



Ułożenie: chory leży na brzuchu, stopa

badana w zgięciu podeszwowym przylega

brzegiem bocznym i powierzchnią

grzbietową palców do błony leżącej na

stole, między palce można włożyć watę

lub wałeczki z ligniny, pięta oparta na

wysokiej podstawce.



Kaseta: 13x18 ułożona poprzecznie,

dalszy brzeg kasety o szerokości palca ku

przodowi od końca palucha.



PC: pada na trzeci palec i przebiega od

strony podeszwowej ku grzbietowej i

nieco bocznie, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne są

lekko skośne rzuty paliczków wszystkich

palców. Zdjęcie skośne wykonuje się

zazwyczaj zamiast zdjęcia ściśle

bocznego, na zdjęciu ściśle bocznym rzuty

wszystkich paliczków pokrywają się ze

sobą i nie są dostatecznie wyraźne. Na

zdjęciu skośnym nie pokrywają się ze

sobą, są wyraźne i widoczne.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowania do

niezbędnego minimum.

Zdjęcie grzbietowo-podeszwowe

Zdjęcie grzbietowo-podeszwowe

palców stopy

palców stopy



Ułożenie: chory siedzi na stole,
kończyna badana zgięta w stawie
kolanowym i biodrowym, opiera się
podeszwą o kasetę, między palce
można włożyć watę lub ligninę
starając się w ten sposób je
rozchylić.



Kaseta: 13x18 ułożona poprzecznie
lub 18x24 dzielona, dalszy jej brzeg
jest uniesiony ku górze o szerokości
dwóch palców ku przodowi od końca
palucha.



PC: pada na staw śródstopno-
paliczkowy trzeciego palca i
przebiega od strony grzbietowej ku
podeszwowej, prostopadle do kasety



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne
są paliczki i stawy wszystkich
palców.



Ochrona: Fartuch z gumy ołowianej,
ograniczenie wiązki promieniowania
do niezbędnego minimum.

Standardowo wykonujemy:

Standardowo wykonujemy:



Zdjęcie grzbietowo – podeszwowe
palców stopy



Zdjęcie skośne – najczęściej w
rzucie grzbietowo –
podeszwowym, rzadziej
podeszwowo - grzbietowym

Zdjęcia stopy (śródstopia) grzbietowo-

Zdjęcia stopy (śródstopia) grzbietowo-

podeszwowe

podeszwowe



Ułożenie: chory siedzi na stole,
kończyna badana zgięta w stawie
kolanowym i biodrowym, stopa
przylega podeszwą do kasety
leżącej na stole.



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie
(lub 24x30 dzielona podłużnie),
przedni brzeg błony o szerokości
dwóch palców ku przodowi od
końca palucha.



PC: pada na środek sródstopia i
przebiega od strony grzbietowej ku
podeszwowej, prostopadle do
kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu
widoczne są kości stępu, śródstopia
i palców, w rzucie grzbietowo-
podeszwowym



Ochrona: Fartuch z gumy
ołowianej, ograniczenie wiązki
promieniowania do niezbędnego
minimum.

Zdjęcie stopy (śródstopia)

Zdjęcie stopy (śródstopia)

podeszwowo-grzbietowe

podeszwowo-grzbietowe



Ułożenie: chory leży na brzuchu,

stopa badanej kończyny grzbietową

powierzchnią leży na kasecie,

kaseta umieszczona na drewnianej

klinowej podstawce lub na worku z

piaskiem.



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie,

ułożenie kasety na podstawkach

musi być tak dobrane, aby grzbiet

stopy przylegał do niej jak

najściślej, dalszy brzeg błony

wystaje o szerokości dwóch palców

ku przodowi od końca palucha.



PC: pada na środek podeszwy i

przebiega od strony podeszwowej

ku grzbietowej, prostopadle do

kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczne są części kości stępu oraz

kości śródstopia i palców.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowanie do niezbędnego

minimum

Zdjęcie porównawcze grzbietowo-podeszwowe

Zdjęcie porównawcze grzbietowo-podeszwowe

obu stóp

obu stóp



Ułożenie: chory siedzi na stole

lub leży na plecach, obie kończyny

zgięte w stawach kolanowych i

biodrowych, podeszwy obu stóp

ułożone na błonie równolegle do

siebie, w nieznacznej odległości

od siebie.



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie,

dalszy brzeg kasety wystaje o

szerokość dwóch palców ku

przodowi od szczytów palców.



PC: Pada na punkt leżący w

połowie linii łączącej środki obu

stóp, inaczej mówiąc na środek

kasety i przebiega od strony

grzbietowej ku podeszwie,

prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczne są kości obu stóp.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowania do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie skośne (boczno-przyśrodkowe) stopy

Zdjęcie skośne (boczno-przyśrodkowe) stopy

(śródstopia)

(śródstopia)



Ułożenie: chory leży na boku

zdrowym, kończyna badana lekko

ugięta w stawie kolanowym i

biodrowym i nieco wysunięta ku

przodowi, kolano kończyny badanej

nieco uniesione ponad

powierzchnie stołu, stopa

przyśrodkowym brzegiem przylega

do błony ułożonej na stole,

płaszczyzna powierzchni podeszwy

tworzy z płaszczyzną stołu i kasety

kąt 45*



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie

lub 24x30 dzielona



PC: pada na środek stopy i

przebiega skośnie od strony

bocznej i grzbietowej ku stronie

przyśrodkowej i podeszwie,

prostopadle do kastety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczne są w rzucie lekko

skośnym kości stępu, śródstopia i

palców.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowania do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie skośne podeszwowo –

Zdjęcie skośne podeszwowo –

grzbietowe stopy.

grzbietowe stopy.



Ułożenie: kończyna badana

odwrócona, zgięta w stawie

biodrowym i kolanowym,

stopa przylega powierzchnią

grzbietową do kasety.



Kaseta: 18x24 ułożona

podłużnie lub 24x30

dzielona, przedni brzeg

błony o szerokości dwóch

palców ku przodowi od

końca palucha



PC: pada na środek stopy



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie

wiązki promieniowanie do

niezbędnego minimum.

Zdjęcie boczne (boczno-przyśrodkowe)

Zdjęcie boczne (boczno-przyśrodkowe)

stopy. Pozycja stojąca (z obciążeniem)

stopy. Pozycja stojąca (z obciążeniem)



Ułożenie: chory stoi na grubych,

około 3cm podpórkach



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie,

prostopadle do powierzchni stołu i

przylega do przyśrodkowej

powierzchni stopy.



PC: pada na środek stopy i

przebiega od strony bocznej ku

przyśrodkowej, prostopadle do

kasety



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne

są kości stopy w rzucie bocznym,

zdjęcie takie wykonuje się przy

badaniu układu kości stopy

podczas obciążenia



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowanie do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie boczne (przyśrodkowo-boczne)

Zdjęcie boczne (przyśrodkowo-boczne)

stopy. Pozycja leżąca

stopy. Pozycja leżąca

.

.



Ułożenie: chory leży na boku

strony badanej, kończyna badana

lekko zgięta w stawie kolanowym,

przylega boczną powierzchnią do

powierzchni stołu, podeszwa stopy

prostopadła do powierzchni błony,

kończyna zdrowa ułożona ku

tyłowi.



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie

lub 24x30 dzielona



PC: pada na środek stopy i

przebiega od strony przyśrodkowej

ku bocznej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczne są kości stopy w rzucie

bocznym, rzuty kości śródstopia

nakładają się na siebie, podobnie

jak rzuty kości wszystkich palców.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowanie do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie grzbietowo-podeszwowe

Zdjęcie grzbietowo-podeszwowe

(podwójne) całej stopy. Pozycja stojąca.

(podwójne) całej stopy. Pozycja stojąca.



Ułożenie: chory stoi, badana

stopa ustawiona na kasecie, linia

środkowa stopy w linii

środkowej kasety



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie



Zdjęcie wykonane w dwóch

ekspozycjach:

1)

Goleń pochylona maksymalnie

do przodu, PC przebiega

pionowo od góry ku dołowi w

płaszczyźnie strzałkowej i pada

tuż powyżej pięty.

2)

Goleń kończyny badanej

odchylona ku tyłowi, PC

przebiega od góry ku dołowi i

pada na środek stopy

Ważne jest, żeby stopa w czasie obu

ekspozycji nie została poruszona

i żeby podeszwa całej

powierzchni przylegała do błony.

Zdjęcie grzbietowo-podeszwowe

Zdjęcie grzbietowo-podeszwowe

palucha

palucha



Ułożenie chorego: chory siedzi na

stole, kończyna dolna badana zgięta

w stawie biodrowym i kolanowym

opiera się podeszwą stopy o stół.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie,

staw śródstopno-paliczkowy palucha

na środek kasety



PC: pada na staw śródstopno-

paliczkowy palucha i przebiega od

strony grzbietowej ku podeszwowej,

prostopadle do kasety



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne

są paliczki i stawy palucha oraz staw

śródstopno-paliczkowy I w rzucie

grzbietowo-podeszwowym.



Ochrona: pacjentowi zakładamy

fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowania

do niezbędnego minimum.

Standardowo wykonujemy:

Standardowo wykonujemy:



zdjęcie grzbietowo - podeszwowe
stopy



Zdjęcie skośne podeszwowo –
grzbietowe stopy



Przy podejrzeniu ciała obcego
zdjęcie przyśrodkowo – boczne
stopy

Zdjęcie osiowe (rzut górno-dolny)

Zdjęcie osiowe (rzut górno-dolny)

porównawcze obu kości piętowych.

porównawcze obu kości piętowych.



Ułożenie: chory leży na brzuchu,

kończyny dolne wyprostowane,

golenie oparte na odpowiedniej

wysokości podpórce. Obie stopy

ułożone obok siebie, stopy i palce

zgięte w kierunku grzbietowym

tak, że palce powierzchnią

podeszwową opierają się o blat

stołu, podeszwy okolicy piętowej

opierają się o błonę lub kasetę

ustawioną prostopadle do

powierzchni stołu, przyśrodkowe

brzegi stóp równoległe do siebie i

prostopadłe do powierzchni stołu.



Kaseta: 18x24 ułożona

poprzecznie, błona ułożona jest

pionowo i przylega bezpośrednio

do podeszwy obu pięt, opiera się o

drewnianą podstawkę lub

podparta jest workiem z piaskiem,

środek kasety w połowie

odległości między palcami, bliższy

brzeg kasety o szerokości dwóch

palców powyżej zarysu pięt.



PC: pada na punkt leżący w połowie odległości między
środkami grzbietowych powierzchni pięt, inaczej
mówiąc na środek kasety i przebiega półosiowo od tyłu
i głowy ku przodowi i dołowi w płaszczyźnie strzałkowej
środkowej pod katem 45* do błony.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne są ułozone obok
siebie lekko skośne górno dolne rzuty obu kości
piętowych.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej, ograniczenie
wiązki promieniowana do niezbędnego minimum.

Zdjęcie osiowe (rzut górno-dolny)

Zdjęcie osiowe (rzut górno-dolny)

kości piętowej. Pozycja leżąca.

kości piętowej. Pozycja leżąca.



Ułożenie: chory leży na brzuchu,
nogi wyprostowane, stopy i palce
badanej kończyny zgięte
maksymalnie w kierunku
grzbietowym (dogłowowo) tak, że
palce powierzchnią podeszwową
opierają się o powierzchnię stołu,
goleń opiera się o podstawkę,
podeszwa okolicy piętowej
przylega do kasety ustawionej
prostopadle do powierzchni stołu i
opartej o podstawkę,
przyśrodkowy brzeg stopy
prostopadły do powierzchni stołu.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie,
ustawiona pionowa i oparta o
podstawkę, przylega bezpośrednio
do powierzchni pięty, linia
środkowa stopy w linii środkowej
kasety, bliższy brzeg kasety o
szerokości dwóch palców powyżej
zarysu pięty.



PC: pada na środek grzbietowej powierzchni pięty i
przebiega półosiowo od tyłu głowy ku przodowi i do
przodu w płaszczyźnie strzałkowej, pod katem 45* do
kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczny jest lekko skośny
rzut górno dolny kości piętowej.



Ochrona: Fartuch z gumy ołowianej, ograniczenie
wiązki promieniowanie do niezbędnego minimum.

Zdjęcie osiowe (rzut dolno-górny)

Zdjęcie osiowe (rzut dolno-górny)

kości piętowej. Pozycja leżąca.

kości piętowej. Pozycja leżąca.



Ułożenie: chory siedzi na stole,

wyprostowana kończyna dolna opiera się

piętą o kasetę ułożoną na stole, na stopę

w okolicy palców zakładamy opaskę lub

bandaż za który chory ciągnie ręką,

starając się utrzymać stopę w

maksymalnym zgięciu grzbietowym, linia

środkowa stopy w linii środkowej kasety.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie, dalszy

brzeg kasety wysunięty o szerokość

dwóch palców ku przodowi od podeszwy

stopy.



PC: pada na środek pięty od strony

podeszwowej i przebiega półosiowo od

dołu i przodu ku górze oraz tyłowi w

płaszczyźnie strzałkowej pod katem 45*

do kasety leżącej na stole.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczny jest

lekko skośny dolno-górny rzut kości

piętowej.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowania do

niezbędnego minimum.

Zdjęcie osiowe (rzut górno-dolny)

Zdjęcie osiowe (rzut górno-dolny)

kości piętowej. Pozycja stojąca.

kości piętowej. Pozycja stojąca.



Ułożenie: chory stoi, badana stopa
ustawiona jest na stole tak aby tylny
zarys pięty znajdował się o szerokości
dwóch palców ku przodowi od tylnego
brzegu kasety, pięta powinna przylegać
doskonale do kasety, badana kończyna
zgięta nieco w kolanie, goleń pochylony
ku przodowi, druga kończyna wysunięta
ku przodowi.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie, linia
środkowa stopy wzdłuż linii środkowej
kasety, tylny brzeg kasety o szerokości
dwóch palców powyżej zarysu pięty.



PC: pada na środek powierzchni
grzbietowej pięty oraz przebiega
półosiowo od głowy i tyłu ku dołowi oraz
przodowi pod katem 45* do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczny jest
górno-dolny rzut kości piętowej.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,
ograniczenie wiązki promieniowanie do
niezbędnego minimum.

Zdjęcie boczne (przyśrodkowo-

Zdjęcie boczne (przyśrodkowo-

boczne) kości piętowej.

boczne) kości piętowej.



Ułożenie: chory leży na boku

strony badanej, badana

kończyna dolna ugięta w

stawie kolanowym i

biodrowym przylega boczną

powierzchnia do stołu, druga

kończyna wyprostowana.



Kaseta: 13x18 poprzecznie,

kość piętowa na środek

kasety.



PC: pada na środek kości

piętowej i przebiega od strony

przyśrodkowej ku bocznej,

prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczny jest rzut boczny

kości piętowej.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowiowej, ograniczenie

wiązki promieniowania do

niezbędnego minimum.

Kość piętową standardowo

Kość piętową standardowo

wykonujemy w

wykonujemy w

projekcjach:

projekcjach:



Zdjęcie boczne kości piętowej



Zdjęcie osiowe (rzut dolno – górny) kości

piętowej

Wykonywane w dwóch projekcjach na

kasecie 18x24 ułożonej poprzecznie,

dzielonej poprzecznie

Zdjęcie skośne stawu skokowego.

Zdjęcie skośne stawu skokowego.

Zdjęcie kostki bocznej.

Zdjęcie kostki bocznej.



Ułożenie: chory leży na boku strony
badanej, kończyna badana zgięta w
stawie kolanowym i biodrowym
przylega kostka boczną do kasety
ułożonej na stole, stopa ustawiona pod
katem prostym do goleni, druga
kończyna wyprostowana.



Kaseta: 13x18 podłużnie . Dolny brzeg
kasety na wysokości podeszwy, a tylny
brzeg o szerokości palca ku tyłowi od
tylnego zarysu pięty.



PC: pada na punkt leżący w połowie
odległości między ścięgnem Achillesa a
kostką przyśrodkową i przebiega
skośnie od tyłu i strony przyśrodkowej
ku przodowi i stronie bocznej
przechodząc przez kostkę boczną, 10-
15* do kasety



Ocena zdjęcia: przy dobrym ułożeniu
na zdjęciu widoczna jest kostka boczna



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,
ograniczenie wiązki promieniowanie
do niezbędnego minimum.

Zdjęcie celowane przednio- tylne szpary

Zdjęcie celowane przednio- tylne szpary

stawowej między kostką boczną a kością

stawowej między kostką boczną a kością

skokową.

skokową.



Ułożenie: chory leży na

plecach, obie kończyny dolne

wyprostowane, ułożone

swobodnie, kończyna badana

nawrócona do wewnątrz o kat

30*, stopa oparta o podpórkę.



Kaseta: 13x18 ułożona

podłużnie, szpara stawu

badanego na środek kasety.



PC: pada na przyśrodkowy

brzeg przedniej powierzchni

kostki bocznej i przebiega od

przodu ku tyłowi prostopadle

do kasety



Ocena zdjęcia: przy dobrym

ułożeniu na zdjęciu widoczne

są nieco skośne rzuty kostki

bocznej, kości skokowej oraz

szpara stawu pomiędzy tymi

kośćmi.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowanie do

niezbędnego minimum.

Zdjęcie przyśrodkowo-boczne stawu skokowo-

Zdjęcie przyśrodkowo-boczne stawu skokowo-

goleniowego. (zdj.boczne stawu skokowego)

goleniowego. (zdj.boczne stawu skokowego)



Ułożenie: chory leży na boku
strony badanej, kończyna badana
ugięta w stawie kolanowym i
biodrowym, przylega boczną
powierzchnia do stołu.



Kaseta: 13x18 podłużnie lub 18x24
dzielona, dolny brzeg kasety na
wysokości podeszwy, pięta w rogu
kasety.



PC: pada na szparę stawu skokowo-
goleniowego (około 1cm powyżej
wierzchołka kostki przyśrodkowej) i
przebiega od strony przyśrodkowej
ku bocznej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu
widoczne są szpary obu badanych
stawów, obie kostki rzutują na
siebie.



Ochrona: fartuch z gumy
ołowianej, ograniczenie wiązki
promieniowania do niezbędnego
minimum.

Zdjęcie przednio-tylne stawu

Zdjęcie przednio-tylne stawu

skokowo-goleniowego.

skokowo-goleniowego.



Ułożenie: chory siedzi na stole, goleń i

pięta nogi badanej przylegają do stołu,

stopa lekko nawrócona do wewnątrz tak

że boczny brzeg stopy ustawiony jest

prostopadle do powierzchni stołu, palce

maksymalnie przyciągnięte do siebie.



Kaseta: 13x18 podłużnie lub 18x24

dzielona, dalszy brzeg kasety na

wysokości podeszwy .



PC: pada na szparę stawu badanego w

połowie odległości pomiędzy kostkami i

przebiega od przodu ku tyłowi w

płaszczyźnie strzałkowej, prostopadle

do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne są

wyraźnie przednio-tylne rzuty szpary

stawu skokowo-goleniowego, dalsze

nasady kości piszczelowej i strzałkowej

wraz z kostkami – zewnętrzną i

przyśrodkową – oraz kość skokowa.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowanie do

niezbędnego minimum.

Staw skokowo – goleniowy standardowo

wykonujemy w projekcjach:



Przednio – tylnej



Bocznej



Inne wg zaleceń lekarza prowadzącego

Zdjęcia wykonujemy w dwóch projekcjach

na kasecie 18x24 ułożonej poprzecznie i

dzielonej poprzecznie.

Zdjęcie tylno-przednie

Zdjęcie tylno-przednie

goleni

goleni



Ułożenie: chory siedzi na stole,
kończyny dolne wyprostowane,
ułożone swobodnie, rzepka nogi
badanej zwrócona dokładnie do
przodu, przyśrodkowy brzeg
ustawiony pionowo.



Kaseta: 15x40 ułożona podłużnie
lub 30x40 dzielona podłużnie,
bliższy jej brzeg na wysokości
szpary stawu kolanowego, zdjęcie
bez kratki
przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na goleń w połowie jej
długości i przebiega od przodu ku
tyłowi prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu
widoczne są kości goleni wraz ze
stawem skokowym w rzucie a-p.



Ochrona: fartuch z gumy
ołowianej, ograniczenie wiązki
promieniowania do niezbędnego
minimum.

Zdjęcie boczne

Zdjęcie boczne

(przyśrodkowo-boczne)

(przyśrodkowo-boczne)

goleni

goleni



Ułożenie: chory leży na boku

strony badanej, badana kończyna

dolna przylega powierzchnią

boczną goleni do kasety i jest

lekko zgięta w stawie kolanowym i

biodrowym.



Kaseta: 15x40 ułożona podłużnie

lub 30x40 dzielona podłużnie,

bliższy jej brzeg na wysokości

szpary stawu kolanowego, zdjęcie

bez kratki

przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na goleń w połowie jej

długości i przebiega od strony

przyśrodkowej ku bocznej w

płaszczyźnie czołowej, prostopadle

do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczne są częściowo rzutujące

na siebie kości goleni.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowania do niezbędnego

minimum

Zdjęcie przednio-tylne

Zdjęcie przednio-tylne

głowy strzałki

głowy strzałki



Ułożenie: chory siedzi na stole,
badana kończyna dolna nawrócona
do wewnątrz o kąt około 30*, dzięki
takiemu ułożeniu uzyskuje się
swobodne wyrzutowanie do
zewnątrz głowy strzałki,
przyśrodkowy brzeg stopy jest
pochylony do wewnątrz.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie,
głowa strzałki na środek kasety,
zdjęcie bez kratki
przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na środek głowy strzałki i
przebiega od przodu i strony bocznej
ku tyłowi i stronie przyśrodkowej,
prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: przy dobrym
ułożeniu na zdjęciu widoczna jest
wolno wyrzutowana głowa strzałki.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,
ograniczenie wiązki promieniowania
do niezbędnego minimum.

Standardowo wykonujemy:

Standardowo wykonujemy:



Zdjęcie tylno – przednie goleni



Zdjęcie boczne (przyśrodkowo – boczne)
goleni



Zdjęcia wykonujemy zazwyczaj na kasecie
30x40 dzielonej podłużnie



Wszystkie dodatkowe projekcje wykonuje
się na wyraźne zlecenie lekarza kierującego

Zdjęcie przednio-tylne

Zdjęcie przednio-tylne

stawu kolanowego

stawu kolanowego



Ułożenie: chory siedzi na stole,

kończyna dolna badana

wyprostowana, jest ona nawrócona

lekko do wewnątrz, druga noga

odwiedziona w bok.



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie

lub 24x30 dzielona, środek kasety

na wysokości stawu kolanowego,

zdjęcie bez kratki

przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na okolicę stawu

kolanowego, tuż poniżej

wierzchołka rzepki i przebiega od

przodu ku tyłowi w płaszczyźnie

strzałkowej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczna jest szpara stawu

kolanowego oraz przednio-tylne

rzuty kości tworzących ten staw.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowania do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie porównawcze

Zdjęcie porównawcze

przednio-tylne obu stawów

przednio-tylne obu stawów

kolanowych.

kolanowych.



Ułożenie: chory siedzi na stole, obie

dolne kończyny wyprostowane leżą

swobodnie, lekko nawrócone do

wewnątrz.



Kaseta: 24x30 ułożona poprzecznie

środek kasety znajduje się na wysokości

szpar stawów kolanowych, to znaczy na

poziomi linii łączącej wierzchołki obu

rzepek, zdjęcie bez kratki

przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na punkt leżący nieco poniżej

środka linii łączącej wierzchołki obu

rzepek, inaczej mówiąc na środek

kasety i przebiega w płaszczyźnie

strzałkowej środkowej od przodu ku

tyłowi, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na dobrze wykonanym

zdjęciu powinny być widoczne zupełnie

symetryczne rzuty obu stawów

kolanowych.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowania do

niezbędnego minimum.

Zdjęcie przednio-tylne porównawcze obu

Zdjęcie przednio-tylne porównawcze obu

stawów kolanowych przy ugiętych

stawów kolanowych przy ugiętych

kolanach

kolanach



Ułożenie: chory leży na plecach, obie

kończyny dolne zgięte w stawach

kolanowych pod kątem 120*, pod

kolana podkładamy odpowiedniej

wysokości wałek.



Kaseta: 24x30 ułożona poprzecznie,

do zdjęcia używamy kasety

elastycznej, układamy ją na wałku tuż

pod kolanami, zdjęcie bez kratki

przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na środek linii łączącej

wierzchołki obu rzepek i przebiega w

płaszczyźnie strzałkowej środkowej,

prostopadle do goleni.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne

są oba stawy kolanowe, rzuty

bliższych nasad kości piszczelowej i

szpar stawowych uwidaczniają się

podobnie jak na zdjęciu wykonanym

przy wyprostowanych kolanach, rzuty

dolnych nasad kości udowych wobec

skośnego d dołu padania promieni są

w dużym stopniu zniekształcone.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowanie

do niezbędnego minimum.

W diagnostyce ortopedycznej ważne jest

niekiedy uzyskanie wyraźnego obrazu
szpary stawowej stawu kolanowego dla
oceny zmian urazowych łękotek
stawowych. W takich przypadkach
wykonywane są zdjęcia porównawcze w
ustawieniu szpotawym (varus) lub
koślawym (valgus) stawów.

Z uzyskanych w ten sposób zdjęć, na

podstawie oceny stopnia rozszerzenia się
przyśrodkowej czy bocznej szczeliny stawu,
lekarz odczytujący zdjęcie orientuje się co
do stanu aparatu więzadłowego kolana.

Dla uzyskania

ustawienia

szpotawego, między

stawy kolanowe

wkładamy twardą

pelotę, a następnie

przy pomocy rąk lub

opaski staramy się

zbliżyć do siebie

kostki wewnętrzne.

Na zdjęciu

wykonanym w ten

sposób szpary

stawowe po stronie

zewnętrznej będą

nieco szersze.

Dla uzyskania

ustawienia
koślawego stawów
kolanowych wkładamy
pelotę dostatecznie
szeroko między uda.
Na stawy nakładamy
mocną opaskę.
Następnie staramy się
oddalić od siebie
dalsze odcinki goleni.
Na zdjęciu wykonanym
w takim ustawieniu
wewnętrzne odcinki
szpar stawowych będą
nieco szersze.

Zdjęcie porównawcze tylno-

Zdjęcie porównawcze tylno-

przednie obu stawów

przednie obu stawów

kolanowych

kolanowych



Ułożenie: zdjęcie można wykonać

przy wyprostowanych kolanach

lub przy ugiętych. W pierwszym

przypadku chory leży na brzuchu

ze swobodnie wyciągniętymi

nogami, ułożonymi równolegle

obok siebie. W drugim przypadku

choremu podkładamy pod dolną

część brzucha grubą poduszkę lub

wałek, miednica jest wtedy

uniesiona ponad poziom stołu, a

kolana są lekko ugięte, chory

przyjmuje pozycję jakby na wpół

klęczącą.



Kaseta: 24x30 ułożona

poprzecznie, zdjęcie bez kratki

przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na punkt leżący w

środku linii łączącej szpary

stawowe, inaczej mówiąc na

środek kasety i [przebiega od tyłu

ku przodowi, w płaszczyźnie

strzałkowej środkowej,

prostopadle do kasety.

Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne są oba

stawy kolanowe w rzucie tylno – przednim.
Ustawione prostopadle do płaszczyzny kasety
szpary stawowe są wyraźnie widoczne. W
drugiej alternatywie „przy kolanach ugiętych”
rzut dolnych nasad kości udowych jest nieco
zniekształcony perspektywicznie.

Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowania do
niezbędnego minimum.

Zdjęcie boczne (przyśrodkowo-

Zdjęcie boczne (przyśrodkowo-

boczne) stawu kolanowego

boczne) stawu kolanowego



Ułożenie: chory leży na boku strony

badanej, badana kończyna lekko

ugięta w kolanie (nie za mocno!), aby

wyrzutować rzepkę, przylega boczną

powierzchnią do stołu.



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie lub

24x30 dzielona, środek kaset na

wysokości szpary stawowej, zdjęcie

bez kratki przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na punkt leżący na

wysokości szpary stawowej w

połowie odległości między

wierzchołkiem rzepki a tylną

powierzchnia stawu, inaczej mówiąc

na środek kasety i przebiega od

strony wewnętrznej ku bocznej,

prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na dobrze

wykonanym zdjęciu rzuty

powierzchni stawowej obu kłykci

kości udowej, nakładają się na siebie.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,

ograniczenie wiązki promieniowania

do niezbędnego minimum.

Standardowo wykonujemy:

Standardowo wykonujemy:



Zdjęcie przednio – tylne stawu

kolanowego



Zdjęcie boczne (przyśrodkowo –

boczne) stawu kolanowego



Wszystkie dodatkowe projekcje

wykonuje się na wyraźne zlecenie

lekarza kierującego.

Zdjęcie osiowe rzepki. Rzut

Zdjęcie osiowe rzepki. Rzut

dogłowowy.

dogłowowy.



Ułożenie: chory leży na brzuchu,
badana kończyna zgięta
maksymalnie w stawie kolanowym,
należy zwrócić uwagę, aby udo
przylegało dokładnie do
powierzchni stołu i aby płaszczyzna
strzałkowa goleni była prostopadła
do stołu.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie,
środek kasety znajduje się pod
rzepką, zdjęcie bez kratki
przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na wierzchołek rzepki,
trafia ja stycznie i przebiega
osiowo w stosunku do rzepki od
nóg w kierunku głowy.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu
widoczna jest w rzucie osiowym
rzepka oraz szpara stawowa,
oddzielająca ją od nasady kości
udowej.



Ochrona: fartuch z gumy
ołowianej, ograniczenie wiązki
promieniowania do niezbędnego
minimum.

Zdjęcie osiowe rzepki według

Zdjęcie osiowe rzepki według

Laqerriera.

Laqerriera.



Ułożenie: chory siedzi na stole,
badana kończyna ugięta w stawie
kolanowym i biodrowym, pod kolano
podłożona podpórka.



Kaseta: 13x18 ułożona poprzecznie,
chory trzyma kasetę rękoma opierając
ją dłuższą krawędzią o przednią
powierzchnię uda powyżej stawu
kolanowego (uwaga! Ręce chorego w
rękawicach ochronnych), płaszczyzna
kasety jest ustawiona prostopadle do
płaszczyzny stołu, zdjęcie bez kratki
przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na wierzchołek rzepki i
trafia ją stycznie, przebiega poziomo,
osiowo w stosunku do rzepki, od nóg
do głowy, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczna
jest rzepka w rzucie osiowym.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,
rękawice ochronne, ograniczenie
wiązki promieniowania do
niezbędnego minimum.

Zdjęcie tylno-przednie rzepki wg

Zdjęcie tylno-przednie rzepki wg

Kuchendorfa

Kuchendorfa



Ułożenie: chory leży na brzuchu,
jest on tak ułożony, że stopa zwisa
swobodnie poza brzeg stołu,
kończyna badana jest nieco
odwrócona do zewnątrz, rzepkę tej
kończyny odciągamy na zewnątrz w
stosunku do kości udowej, kolano
przyciskamy do powierzchni stołu.



Kaseta: 13x18 ułożona podłużnie,
środek kasety znajduje się pod
rzepką, zdjęcie bez kratki
przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na środek rzepki i
przebiega od tyłu ku przodowi,
prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na dobrze
wykonanym zdjęciu widoczna jest
wyrzutowana boczna część rzepki.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej,
ograniczenie wiązki promieniowania
do niezbędnego minimum.

Zdjęcie boczne rzepki

Zdjęcie boczne rzepki



Ułożenie: chory leży na boku

strony badanej, badana

kończyna lekko ugięta w

kolanie przylega powierzchnią

boczna do stołu.



Kaseta: 13x18 ułożona

podłużnie, rzepka na środku

kasety, zdjęcie bez kratki

przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na środek

przyśrodkowego brzegu rzepki i

przebiega od strony

przyśrodkowej ku bocznej,

prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu przy

dobrym ułożeniu widoczna jest

rzepka w rzucie bocznym i

szpara stawowa oddzielająca

rzepkę od powierzchni

stawowej uda.



Ochrona: fartuch z gumy

ołowianej, ograniczenie wiązki

promieniowania do

niezbędnego minimum.

Standardowo wykonujemy:

Standardowo wykonujemy:



Zdjęcie osiowe rzepki ( wg uznania w
rzucie dogłowowym lub wg Laqerriera)



Zdjęcie boczne



Bardzo często wykonuje się jedynie
zdjęcie osiowe obu rzepek bez zdjęć
bocznych, jednak decyzję o tym
podejmuje lekarz.

Zdjęcie przednio-tylne kości udowej

Zdjęcie przednio-tylne kości udowej



Ułożenie: chory leży na plecach,

badana kończyna ułożona na środku

stołu jest nieco nawrócona do

wewnątrz.



Kaseta: 15x40 ułożona podłużnie lub

30x40 dzielona podłużnie, zależnie od

wskazań zmieniamy nieco wysokość

położenia kasety, dla uzyskania na

zdjęciu stawu biodrowego górny brzeg

kasety układamy o szerokości 4 palców

powyżej krętarza większego, jeśli na

zdjęciu chcemy uzyskać staw kolanowy

to dolny brzeg kasety umieszczamy o

szerokość jednego palca poniżej

poziomu dolnej krawędzi rzepki, zdjęcie

bez kratki przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na środek kości udowej i

przebiega w płaszczyźnie strzałkowej od

przodu ku tyłowi, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczny

jest trzon kości udowej oraz jedna z jej

nasad w rzucie przednio tylnym.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej (tak

aby nie zachodziła na badaną kończynę)

lub ochrona na gonady, ograniczenie

wiązki promieniowania do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie boczne kości

Zdjęcie boczne kości

udowej

udowej



Ułożenie: chory leży na boku strony
badanej, kończyna badana lekko zgięta w
stawie kolanowym i udowym, przylega
boczną powierzchnia do stołu.



Kaseta: 15x40 ułożona podłużnie lub
30x40 dzielona podłużnie, dla uzyskania na
zdjęciu stawu biodrowego górny brzeg
kasety układamy o szerokości 4 palców
powyżej krętarza większego, przy zdj.
dalszej części uda wraz ze stawem
kolanowym dolny brzeg kasety
umieszczamy o szerokość jednego palca
poniżej poziomu dolnej krawędzi rzepki,
zdjęcie bez kratki przeciwrozproszeniowej.



PC: pada na środek uda i przebiega od
strony wewnętrznej uda ku stronie
zewnętrznej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczny jest
trzon kości udowej i jedna z nasad w rzucie
bocznym.



Ochrona: fartuch z gumy ołowianej (tak
aby nie zachodziła na badaną kończynę)
lub ochrona na gonaddjy, ograniczenie
wiązki promieniowania do niezbędnego
minimum.

Zdjęcie boczne (wewnętrzno-

Zdjęcie boczne (wewnętrzno-

zewnętrzne) szyjki kości udowej

zewnętrzne) szyjki kości udowej



Ułożenie: chory leży na wznak, kończyna
badana wyprostowana i lekko nawrócona do
wewnątrz, kończyna druga zgięta pod kątem
prostym w stawie biodrowym i kolanowym i
ułożona na odpowiednio wysokiej podstawce,
tak aby goleń zwisała równolegle do
powierzchni stołu.



Kaseta: 18x24 jest ustawiona swą
powierzchnią prostopadle do powierzchni stołu,
jedna z krótszych krawędzi opiera się o bok
strony badanej chorego i jest wciśnięta w
tkanki miękkie tuż powyżej grzebienia kości
biodrowej, druga krótsza krawędź jest od ciała
odwiedziona do zewnątrz, przednia
powierzchnia kasety skierowana ku nogom i
nieco ku środkowi, płaszczyzna kasety powinna
przebiegać mniej więcej równolegle do osi
szyjki badanej kończyny. Odpowiednie
ustawienie kasety uzyskujemy przez ustawienie
jej płaszczyzny pod kątem około 50* w stosunku
do linii przebiegu osi długiej uda badanego. W
położeniu tym utrzymujemy kasetę podpierając
workami z piaskiem od strony tylnej
powierzchni i od strony odprowadzonej do boku
krótszej krawędzi, zdj. bez kratki
przeciwrozproszeniowej.



PC: przebiega równolegle do płaszczyzny stołu od
strony przyśrodkowej do zewnątrz i dogłowowo przez
staw biodrowy, prostopadle do szyjki kości udowej i
do kasety ( pod kątem 40* w stosunku do osi długiej
uda badanego), przechodząc pod zgiętą kończyną
zdrową.



Ocena zdjęcia: na dobrze wykonanym zdjęciu
widoczna jest w rzucie pionowym (dolno-górnym)
wraz z głową szyjka kości udowej oraz panewka
stawu biodrowego.



Ochrona: gonady męskie chronione ochraniaczem z
blaszki ołowianej. Ochrona gonad żeńskich jest
utrudniona, wskazane jest pionowe ustawienie
dostatecznie dużej płytki ołowianej przed tylną
powierzchnią uda, uniesionego ku górze, w ten
sposób można zatrzymać znaczną część promieni,
padających na miednicę.

Zdjęcie boczne szyjki kości udowej

Zdjęcie boczne szyjki kości udowej

(stawu biodrowego)

(stawu biodrowego)



Ułożenie: chory leży na plecach, udo
badane zgięte w stawie biodrowym i
kolanowym, i odwiedzione na zewnątrz,
przylega zewnętrzną powierzchnią do
powierzchni stołu, miednica strony
przeciwnej uniesiona nieco ponad
powierzchnie stołu i podparta workiem z
piaskiem (ułożona skośnie), druga
kończyna dolna wyciągnięta i ułożona
swobodnie, ew lekko zgięta w stawie
kolanowym, pod kolano i goleń kończyny
zdrowej podkładamy worki z piaskiem.



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie pod
bliższą część uda badanego i zewnętrzną
część pośladka tak, aby okolica szyjki
kości udowej znalazła się ponad
środkiem kasety. Krętarz duży badanej
kości udowej powinien swą boczną
powierzchnia przylegać do kasety mniej
więcej na pograniczu jej środkowej i
dolnej trzeciej części, oś długa kasety
równoległa do osi długiej uda,



PC: pada na środek pachwiny i przebiega od
przodu i strony przyśrodkowej ku tyłowi i
stronie bocznej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczny jest staw
biodrowy, głowa kości udowej i skrócony
przyśrodkowo-boczny rzut szyjki kości udowej.



Ochrona: gonady osłonięte płytkami
ołowianymi (osłona na gonady).

Zdjęcie boczne (zewnętrzno-

Zdjęcie boczne (zewnętrzno-

wewnętrzne) szyjki kości udowej,

wewnętrzne) szyjki kości udowej,

stawu biodrowego

stawu biodrowego



Ułożenie: chory leży na plecach,
badana kończyna dolna odwrócona do
wewnątrz, kończyna nie badana
uniesiona do góry.



Kaseta: 24x30 ustawiona jest swoja
płaszczyzną prostopadle do
płaszczyzny stołu, umieszczona jest
między udami i przylega przednią
powierzchnią do przyśrodkowej
powierzchni uda badanego, dla
lepszego unieruchomienia kasetę
podpieramy workiem z piaskiem



PC: pada poniżej kolca biodrowego
przedniego górnego na okolicę stawu
biodrowego i przebiega poziomo od
boku i głowy ku środkowi i nogom
oraz jest skierowany na środek kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne
są znacznie wydłużone rzuty szyjki i
głowy kości udowej.



Ochrona: gonady osłonięte płytkami
(ochrona na gonady)

Standardowo wykonujemy:

Standardowo wykonujemy:



Zdjęcie przednio- tylne kości udowej



Zdjęcie boczne kości udowej



Zdjęcia wykonujemy zazwyczaj na kasecie
30x40 ułożonej podłużnie i dzielonej podłużnie



Wszystkie dodatkowe projekcje w obrębie uda
oraz głowy i szyjki kości udowej wykonujemy
na wyraźnie zlecenie lekarza kierującego.

Zdjęcie przednio-tylne stawu

Zdjęcie przednio-tylne stawu

biodrowego

biodrowego



Ułożenie: chory leży na plecach,

kończyny dolne swobodnie

wyciągnięte, kończyna badana

nawrócona do wewnątrz.



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie

pod okolicę stawu biodrowego,

górny brzeg kasety na wysokości

grzebienia kości biodrowej, zdjęcie

z kratką przeciwrozproszeniową.



PC: pada na punkt leżący bocznie i

o szerokości dwóch palców poniżej

środka linii łączącej spojenie

łonowe z kolcem biodrowym

przednim górnym, inaczej mówiąc

na staw biodrowy i przebiega od

przodu ku tyłowi w płaszczyźnie

strzałkowej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczny jest staw biodrowy, głowa,

szyjka i krętarz większy kości

biodrowej, dobre uwidocznienie

krętarza dużego jest odpowiednim

skrętem kończyny do wewnątrz.

Zdjęcie przednio-tylne porównawcze

Zdjęcie przednio-tylne porównawcze

obu stawów biodrowych.

obu stawów biodrowych.



Ułożenie: chory leży na

plecach, kończyny dolne

swobodnie wyciągnięte i

skręcone do wewnątrz, paluchy

stykają się ze sobą, należy

zwrócić szczególna uwagę na

symetryczne ustawienie obu

kończyn.



Kaseta: 30x40 lub 35,6x42,3

ułożona poprzecznie, górny

brzeg kasety na wysokości

grzebieni kości biodrowych,

zdjęcie z kratką

przeciwrozproszeniową.



PC: pada na punkt leżący w linii

środkowej ciała w połowie

odległości między spojeniem

łonowym a linią łączącą górne

kolce biodrowe i przebiega od

przodu ku tyłowi w płaszczyźnie

strzałkowej środkowej,

prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu prawidłowo
wykonanym widoczne są symetrycznie ustawione
stawy biodrowe, głowy i krętarze obu kości
udowych oraz górne przynasadowe części trzonów
kości udowych, górne odcinki (grzebienie) kości
biodrowych nie są widoczne za zdjęciu.



W przypadku, gdy chodzi o uwidocznienie wraz ze
stawami biodrowymi również całej miednicy,
kasetę przesuwamy o szerokość trzech palców ku
górze. Wówczas będą uwidocznione i całe talerze
kości biodrowych, kosztem uwidocznienia
mniejszych odcinków przynasadowych części
trzonów kości udowych.

Zdjęcie osiowe stawu biodrowego

Zdjęcie osiowe stawu biodrowego



Ułożenie: chory leży na wznak,

kończyna badana mocno zgięta w

stawie kolanowym i biodrowym,

stopa opiera się podeszwa o

powierzchnię stołu, pięta dotyka

pośladka, udo przyjmuje w stosunku

do kasety pozycje zbliżona do

pionowej, jest jedynie nieznacznie

odwiedzione do wewnątrz, druga

noga wyciągnięta swobodnie.



Kaseta: 18x24 lub 24x30 ułożona

podłużnie, górny brzeg kasety na

wysokości grzebienia kości

biodrowej, zdjęcie z kratką

przeciwrozproszeniową.



PC: pada o szerokość dwóch palców

poniżej i nieco bocznie od środka

linii łączącej górny brzeg spojenia

łonowego z przednimi górnymi

kolcami kości biodrowej (środek

pachwiny) i trafia na szparę stawu

biodrowego, przebiega wzdłuż

przyśrodkowej powierzchni uda,

równolegle do jego osi długiej

(osiowo), prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu uzyskujemy skrócony
(dolno-górny) rzut szyjki i głowy kości udowej oraz
przednio-tylny rzut panewki stawu biodrowego.



Podobne zdjęcie można uzyskać w pozycji
siedzącej chorego. Chory siedzi na krześle uda ma
jak najbardziej rozchylone. Kaseta ustawiona poza
plecami chorego równolegle do płaszczyzny
czołowej, zsunięta ku stronie badanej tak by
prostopadły do kasety rzut krętarza dużego padał
na środek kasety. Promień centralny kierujemy od
przodu poprzez szyjkę kości udowej, prostopadle
do kasety.



Zazwyczaj i najczęściej wykonuje
się jedynie zdjęcie przednio –
tylne porównawcze obu stawów
biodrowych, wszystkie pozostałe
zdjęcia wykonuje się jedynie na
wyraźne zlecenie lekarza
kierującego.

Zdjęcie osiowe spojenia

Zdjęcie osiowe spojenia

łonowego

łonowego



Ułożenie: chory siedzi na stole do

zdjęć pochylając się nieco ku tyłowi,

opiera się na rękach ułożonych za

pośladkami, odcinek lędźwiowy

kręgosłupa wygięty jak najbardziej ku

przodowi (pogłębiona lordoza), dzięki

czemu spojenie łonowe ustawia się

prawie pionowo, uda lekko rozstawione



Kaseta: 18x24 ułożona poprzecznie;

dolny brzeg kasety wysunięty o

szerokość trzech palców ku przodowi

od spojenia łonowego, zdj. z kratką

przeciwrozproszeniową



PC: pada na spojenie łonowe i

przebiega osiowo od głowy w kierunku

nóg w płaszczyźnie strzałkowej

środkowej, prostopadle do kasety



Ocena zdjęcia: na dobrze wykonanym

zdjęciu widoczna jest szczelina

spojenia łonowego w rzucie osiowym

(górno – dolnym)



Ochrona: ograniczenie wiązki

promieniowania do niezbędnego

minimum.

Zdjęcie tylno-przednie

Zdjęcie tylno-przednie

kości łonowej

kości łonowej



Ułożenie: chory leży na

brzuchu, pod głowę podłożony

miękki wałek, ręce założone

na głowę.



Kaseta: 18x24 ułożona

poprzecznie; dolny brzeg

kasety o szerokość dwóch

palców poniżej spojenia

łonowego, z kratką

przeciwrozproszeniową



PC: pada na środek spojenia

łonowego i przebiega od tyłu

ku przodowi w płaszczyźnie

strzałkowej środkowej, jest on

odchylony od pionu o 10* w

kierunku nóg.



Ocena zdjęcia: na zdjęciu

widoczne są: spojenie łonowe i

obie kości łonowe w rzucie

tylko – przednim.

Zdjęcie skośne talerza

Zdjęcie skośne talerza

kości biodrowej

kości biodrowej



Ułożenie: chory leży na plecach, talerz

badany przylega do stołu, bok

przeciwległy uniesiony ku górze i

podparty woreczkami z piaskiem,

płaszczyzna czołowa tworzy z

płaszczyzną stołu kąt 45*, kończyny

dolne lekko ugięte w stawach

biodrowych i kolanowych.



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie;

górny brzeg kasety powyżej grzebienia

kości biodrowej, z kratką

przeciwrozproszeniową



PC:

pada na środek talerza badanej

kości biodrowej i przebiega skośnie od

przodu i strony uniesionej ku tyłowi i

stronie badanej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: na dobrze wykonanym

zdjęciu dzięki ułożeniu talerza

biodrowego równolegle do płaszczyzny

kasety, widoczny jest bez większych

zniekształceń, perspektywiczny rzut

całej płaszczyzny talerza.

Zdjęcie osiowe stawów

Zdjęcie osiowe stawów

krzyżowo-biodrowych

krzyżowo-biodrowych



Ułożenie: chory siedzi na brzegu
stołu pochylony do przodu, pod
nogi podstawiony stołek.



Kaseta: 18x24 ułożona
poprzecznie; górny brzeg kasety
wystaje nieco ku tyłowi od tylnej
granicy pośladków; z kratką
przeciwrozproszeniową



PC: pada na pochylony do przodu
grzbiet chorego i trafia na punkt
leżący o 5cm ku tyłowi od
płaszczyzny prostopadłej do kasety,
przebiega prawie stycznie do kości
krzyżowej, osiowo, od głowy w
kierunku nóg w płaszczyźnie
strzałkowej i środkowej,
prostopadle do kasety



Ocena zdjęcia: na dobrze
wykonanym zdjęciu widoczne są
szpary stawów krzyżowo-
biodrowych w rzucie osiowym

Zdjęcie skośne stawu krzyżowo-

Zdjęcie skośne stawu krzyżowo-

biodrowego

biodrowego



Ułożenie: chory leży na plecach,

przy badaniu prawego stawu

unosimy nieco ku górze prawy bok,

pod uniesiony bok podkładamy

klinową podstawkę, płaszczyzna

czołowa tworzy z płaszczyzną stołu

kąt 25-30*, przy ułożeniu tym

płaszczyzna, w której leży szpara

stawu badanego, jest prostopadła

do płaszczyzny stołu.



Kaseta: 18x24 ułożona podłużnie;

górny brzeg kasety nieco powyżej

grzebieni kości biodrowych, a

przyśrodkowy w linii środkowej

ciała, z kratką

przeciwrozproszeniową.



PC: pada na punkt leżący pośrodku

odległości między kolcem

biodrowym górnym strony badanej

a kresą białą i przebiega od przodu

i strony badanej ku tyłowi i

przyśrodkowo.



Ocena zdjęcia: przy dobrym

ułożeniu chorego promień środkowy

biegnąc w płaszczyźnie szpary

stawu dokładnie uwidacznia jej

szerokość.

Zdjęcie przednio-tylne stawów

Zdjęcie przednio-tylne stawów

krzyżowo-biodrowych

krzyżowo-biodrowych



Ułożenie: chory leży na plecach,
kończyny dolne zgięte w stawach
kolanowych i biodrowych, tak aby
lordoza lędźwiowa uległa
wyrównaniu.



Kaseta: 24x30 ułożona podłużnie;
górny brzeg kasety powyżej
grzebieni kości biodrowych, z
kratką przeciwrozproszeniową



PC: pada na punkt leżący na
kresie białej, na wysokości
grzebieni kości biodrowych i
przebiega od przodu ku tyłowi w
płaszczyźnie strzałkowej
środkowej, prostopadle do kasety.



Ocena zdjęcia: widoczne są
symetrycznie rzutujące się stawy
krzyżowo biodrowe, zdjęcie nie
daje możliwości dokładnej oceny
szerokości stawów krzyżowo-
biodrowych.

Zdjęcie osiowe miednicy

Zdjęcie osiowe miednicy



Ułożenie: chory siedzi na stole
pochylony nieco ku tyłowi, rękoma
opiera się o stół, ważne jest dla
dobrego ustawienia, aby odcinek
lędźwiowy kręgosłupa pozostawał w
głębokiej lordozie, dzięki czemu
miednica zostaje ustawiona bardziej
pionowo, kończyny dolne
rozstawione



Kaseta: 30x40 ułożona poprzecznie;
dolny brzeg kasety o szerokości
trzech palców ku dołowi od spojenia
łonowego, z kratką
przeciwrozproszeniową



PC: pada na środek linii łączącej
przednie górne kolce biodrowe i
przebiega osiowo w płaszczyźnie
strzałkowej środkowej, prostopadle
do kasety



Ocena zdjęcia: na zdjęciu widoczne
są kości miednicy w rzucie osiowym
oraz owal światła miednicy.

Zdjęcie przednio-tylne

Zdjęcie przednio-tylne

miednicy

miednicy



Ułożenie: chory leży na plecach,

kończyny dolne lekko ugięte w

stawach kolanowych i biodrowych,

pod kolana podłożony wałek,

należy zadbać o zupełnie

symetryczne ułożenie kończyn

dolnych



Kaseta: 30x40 ułożona

poprzecznie; górny brzeg o

szerokości trzech palców powyżej

grzebieni kości biodrowych, z

kratką przeciwrozproszeniową



PC: pada na punkt leżący na

kresie białej w połowie odległości

między spojeniem łonowym a linią

łączącą przednie górne kolce

biodrowe i przebiega od przodu ku

tyłowi w płaszczyźnie strzałkowej

środkowej, prostopadle do kasety



Ocena zdjęcia: na prawidłowo

wykonanym zdjęciu widoczne są

kości miednicy i stawy biodrowe w

rzucie przednio-tylnim.