antropologia

antropologia



z gr.

z gr.

anthropos

anthropos

- człowiek i

- człowiek i

logos

logos

– słowo, myśl, nauka: nauka o człowieku

– słowo, myśl, nauka: nauka o człowieku



pojawiła się w starożytności, ukonstytuowała jako nauka w XIX w.;

pojawiła się w starożytności, ukonstytuowała jako nauka w XIX w.;



jako określenie dyscypliny naukowej pojawiło się w pocz. XVI w.;

jako określenie dyscypliny naukowej pojawiło się w pocz. XVI w.;



odnosiła się pierwotnie do badań nad anatomią i fizjologią człowieka;

odnosiła się pierwotnie do badań nad anatomią i fizjologią człowieka;

gałęzie antropologii:

gałęzie antropologii:

- antropologia fizyczna/biologiczna: antropologia ras (obecnie – genetyka),

- antropologia fizyczna/biologiczna: antropologia ras (obecnie – genetyka),

antropologia ontogenetyczna i antropologia filogenetyczna

antropologia ontogenetyczna i antropologia filogenetyczna

(antropogeneza), neuronauka

(antropogeneza), neuronauka

- antropologia filozoficzna,

- antropologia filozoficzna,

- antropologia kultury (społeczna, kulturowa, społeczno-kulturowa) – jej

- antropologia kultury (społeczna, kulturowa, społeczno-kulturowa) – jej

twórcą Edward B. Tylor;

twórcą Edward B. Tylor;



antropologia jest nauką interdyscyplinarną (najbardziej pokrewną socjologii)

antropologia jest nauką interdyscyplinarną (najbardziej pokrewną socjologii)

– /por. słowa Clyde’a Kluckhohna na kolejnym slajdzie/

– /por. słowa Clyde’a Kluckhohna na kolejnym slajdzie/



w antropologii jako nauce istotne są dwa jej aspekty: teoria (paradygmat) i

w antropologii jako nauce istotne są dwa jej aspekty: teoria (paradygmat) i

etnografia (badania terenowe).

etnografia (badania terenowe).

Clyde Kluckhohn:

Clyde Kluckhohn:

antropologia jest

antropologia jest

‘licencjonowanym

‘licencjonowanym

kłusownictwem

kłusownictwem

intelektualnym’

intelektualnym’

antropologia

antropologia



za przedmiot badania ma kulturę:

za przedmiot badania ma kulturę:



jej strukturę, różnorodne kategorie, typy, procesy,

jej strukturę, różnorodne kategorie, typy, procesy,

systemy i elementy ją kształtujące (jak wartości,

systemy i elementy ją kształtujące (jak wartości,

wzory, normy, obyczaje, obrzędy, wierzenia),

wzory, normy, obyczaje, obrzędy, wierzenia),

kontakty międzykulturowe i ich konsekwencje,

kontakty międzykulturowe i ich konsekwencje,

relacje między naturą a kulturą, człowieka jako

relacje między naturą a kulturą, człowieka jako

wytwór i jako twórcę kultury

wytwór i jako twórcę kultury

J. Gajda, Antropologia kulturowa, s. 11.

J. Gajda, Antropologia kulturowa, s. 11.



gr. anthropos

gr. anthropos



gr. logos

gr. logos



dystrybutywny/atrybutywny

dystrybutywny/atrybutywny



etnocentryzm/relatywizm

etnocentryzm/relatywizm



my/oni

my/oni



ingroup/outgroup

ingroup/outgroup



identyfikacja/izolacja

identyfikacja/izolacja



przynależność/wykluczenie

przynależność/wykluczenie

Antropologia to zadziwienie,

Antropologia to zadziwienie,

ciekawość świata.

ciekawość świata.

Początkowo przyjmowała formę

Początkowo przyjmowała formę

zaszokowania obcością.

zaszokowania obcością.

Antropologia jako

Antropologia jako

nauka wyrasta z

nauka wyrasta z

zetknięcia z Innymi.

zetknięcia z Innymi.

Jej źródłami są: epoka odkryć geograficznych, kolonializm,

Jej źródłami są: epoka odkryć geograficznych, kolonializm,

oświeceniowa filozofia społeczna.

oświeceniowa filozofia społeczna.

Dwie postawy w spotkaniu z

Dwie postawy w spotkaniu z

Innymi:

Innymi:



Etnocentryzm

Etnocentryzm



Miarą człowieczeństwa jest

Miarą człowieczeństwa jest

realizacja norm kultury, z

realizacja norm kultury, z

punktu widzenia której

punktu widzenia której

dokonuje się pomiaru.

dokonuje się pomiaru.



Relatywizm kulturowy

Relatywizm kulturowy



Miarą człowieczeństwa

Miarą człowieczeństwa

jest realizacja norm kultur własnych;

jest realizacja norm kultur własnych;

akcentuje się różnorodność kulturową.

akcentuje się różnorodność kulturową.

Miarą

Miarą

Z

Z

Kosmografii

Kosmografii

Sebastiana Munstera, Bazylea 1552.

Sebastiana Munstera, Bazylea 1552.

Na podst. D. Śnieżko, Kronika wszytkiego świata

Na podst. D. Śnieżko, Kronika wszytkiego świata

Marcina Bielskiego.

Marcina Bielskiego.

Pogranicze dyskursów,

Pogranicze dyskursów,

Szczecin 2004.

Szczecin 2004.

TYPOWE WYOBRAŻENIE INNYCH JAKO

TYPOWE WYOBRAŻENIE INNYCH JAKO

MONSTRÓW, OBCYCH

MONSTRÓW, OBCYCH

Fot. na podst. D. Morris, Magia ciała, Warszawa 1993

Fot. na podst. D. Morris, Magia ciała, Warszawa 1993

Fot. D. Ożóg i M. Kowalczyk,

www.travelplanet.pl/relaceje_z_podrozy/

1405,1,magiczna-etiopia-cz-ii.html

Niewykluczonym źródłem takich wyobrażeń są zwyczaje etiopskiego plemienia Mursi –

Niewykluczonym źródłem takich wyobrażeń są zwyczaje etiopskiego plemienia Mursi –

kobiety wszczepiają w wargę lub uszy gliniany lub drewniany krążek; od wielkości krążka

kobiety wszczepiają w wargę lub uszy gliniany lub drewniany krążek; od wielkości krążka

zależy status („wartość”) kobiety.

zależy status („wartość”) kobiety.

Na podst. D. Śnieżko, Kronika wszytkiego świata

Na podst. D. Śnieżko, Kronika wszytkiego świata

Marcina Bielskiego.

Marcina Bielskiego.

Pogranicze dyskursów,

Pogranicze dyskursów,

Szczecin 2004.

Szczecin 2004.

„

„

OBCY” NIE PODZIELAJĄ NASZYCH ZWYCZAJÓW

OBCY” NIE PODZIELAJĄ NASZYCH ZWYCZAJÓW

ŻYWIENIOWYCH…

ŻYWIENIOWYCH…

…

…

wzorów miłości…

wzorów miłości…

…

…

KONWENCJI OZDABIANIA CIAŁA

KONWENCJI OZDABIANIA CIAŁA

Współcześnie egzotyka jest „za rogiem"

Współcześnie egzotyka jest „za rogiem"

Fot. na podst. D. Morris, Magia ciała, Warszawa
1993