Zaburzenie odżywiania się polegające
na dążeniu do ograniczenia masy ciała
poniżej norm przyjętych w odniesieniu do
wieku i wzrostu przy jednoczesnej
nieprawidłowej ocenie własnego wyglądu
i współistnieniu lęku przed przybraniem
na wadze, co powoduje drastyczne
ograniczenie przyjmowanego pożywienia.
Stan ten nie jest spowodowany
organicznymi zmianami w o.u.n. ani
chorobą somatyczną.



Częstość występowania jadłowstrętu
psychicznego 0,5%( ścisła definicja) do
3,7% ( przypadki z pogranicza)



6-12 razy częściej u kobiet niż u
mężczyzn



Największa zachorowalność między 14 a
18 r.ż.



Badania prowadzone w USA i Europie
Zachodniej w latach 1950-1980 wykazały
10 krotny wzrost częstości wstępowania
jadłowstrętu psychicznego.

1)

Czynniki osobowościowe

2)

Czynniki biologiczne

3)

Czynniki rodzinne

4)

Czynniki społeczno-
kulturowe

Najczęściej spotykane są trzy typy osobowości



Obsesyjno-kompulsywna



Histrioniczna



Schizoidalna

Średni poziom intelektu u chorych na
jadłowstręt psychiczny odpowiada średniemu w
populacji ogólnej.
Indywidualną cechą jest bardzo wysoki poziom
aspiracji , niezależny od realnych możliwości,
oraz wysoki poziom tłumionej agresji.



Uwarunkowania genetyczne- zgodność

zachorowań u 44-57% bliźniąt

jednojajowych, u 3-12% bliźniąt dwujajowych



Neuroprzekaźniki i neuromodulatory- rec. 5-

HT2a, rec.opiatowe, regulacja

dopaminergiczna, leptyna, neuropeptyd Y,

cholecystokinina, interleukiny,cytokiny



Układ hormonalny- zaburzenia osi

podwzgórzowo-przysadkowo- nadnerczowej,

podwzgórze-przysadka-gonady ,

podwzgórze-przysadka-tarczyca



Nieprawidłowe relacje małżeńskie rodziców oraz

nieprawidłowe funkcjonowanie obustronnych
relacji pomiędzy chorą a każdym z rodziców z
osobna. Źródło tych nieprawidłowych relacji leży
zwykle w uwarunkowaniach
międzypokoleniowych.



Cechy rodziny anorektycznej wg Minuchina to

sztywność relacji wewnątrz rodziny, brak
rozwiązywania konfliktów, nadmierne wiązanie,
uzależnienie i blokowanie procesu uzyskiwania
autonomii przez potencjalną pacjentkę.
Odchudzanie hamuje rozwój biologiczny i pozwala
uniknąć konfliktów związanych z dojrzewaniem



Wzrost częstości zachorowań w ostatnim

trzydziestoleciu jest kojarzony ze wzrostem
wpływu mediów na kształtowanie modelu idealnej
sylwetki i stylu życia.



Szczupła sylwetka to wzorzec urody, sukces

życiowy, lepsza wydolność fizyczna i umysłowa.



Zmiana stereotypu funkcjonowania kobiety,

realizacji ambicji zawodowych przy jednoczesnym
zachowaniu tradycyjnych cech kobiecości staje się
często źródłem mniej lub bardziej uświadamianych
konfliktów , w których zachowanie kontroli nad
wagą ciała staje się często jedynym czynnikiem
stabilizującym rzeczywistość.

A.

Zmniejszenie masy ciała, a u dzieci brak przyrostu wagi
prowadzące do osiągnięcia masy ciała co najmniej o
15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej przy danym
wieku i wzroście

B.

Postępowanie mające na celu zmniejszenie masy ciała
jest narzucone samemu sobie przez unikanie
„tuczącego pożywienia”

C.

Samoocenianie siebie jako osoby otyłej oraz
występowanie zaburzającego prawidłowe odżywianie
się lęku przed przytyciem, co prowadzi do narzucania
sobie samemu niskiego progu masy ciała.

D.

Obejmujące wiele układów zaburzenia endokrynne
przejawiają się u kobiet zanikiem miesiączkowania, a u
mężczyzn utratą seksualnych zainteresowań i potencji

E.

Zaburzenie nie spełnia kryteriów AiB żarłoczności
psychicznej.

Objawy psychopatologiczne:



zaburzenia poznawcze (pamięci i
uwagi),



utrudnienie oceny poczucia głodu i
sytości,



utrwalenie nieprawidłowej oceny
obrazu własnego ciała



stany depresyjne,



wycofanie się z kontaktów
społecznych



Objawy somatyczne



Zwolnienie akcji serca, spadek ciśnienia krwi i

temperatury ciała, zaburzenia przewodnictwa

przedsionkowo-komorowego



Obrzęki obwodowe



Pojawienie się owłosienia tzw. meszek(lanugo)



Wypadanie włosów



Suchość skóry z tendencją do żółtego podbarwienia w

wyniku karotenemii



Osłabienie siły mięśniowej z zanikami mięśni



Bóle brzucha, stany zapalne przewodu pokarmowego



Zanik miesiączki



Podwyższone stężenie cholesterolu



Osteoporoza



Zmiany w obrazie krwi



Średni czas trwania to 5 lat.



Najlepiej rokują osoby, u których początek

przypada 14-18 r.ż.



Trwałe wyleczenie bez nawrotów spotyka się u

około 15% chorych



Jadłowstręt psychiczny łączy się ze

zwiększonym ryzykiem śmiertelności. Badania

przeprowadzone u chorych pomiędzy 20 a 30 r.ż.

wykazały, że w 18% choroba zakończyła się

zgonem. ( samobójstwo, nagła niewydolność

krążenia, zaburzenia elektrolitowe )



Zaburzenia depresyjne 75%



Zaburzenia obsesyjno-

kompulsyjne



Zespół lęku uogólnionego



Napady lęku panicznego



Zaburzenia kontroli impulsów



Uzależnienie od środków

psychoaktywnych lub alkoholu



Uzyskanie stopniowego przyrostu masy

ciała



Leczenie powikłań somatycznych



Utrwalenie motywacji do leczenia



Edukacja w zakresie odżywiania



Korekta zachowań związanych z jedzeniem



Korekta objawów psychopatologicznych

-zaburzeń samooceny, obrazu ciała,

zaburzeń nastroju



Wsparcie lub terapia rodzin



Zapobieganie nawrotom



Młode kobiety 18-25 rok życia



Częstość występowania 1,1-4,2%

( ścisłe kryteria) , 8% ( subkliniczny)



Kobiety chorują 10x częściej niż

mężczyźni chociaż badania węgierskie
wskazują , że liczba chorujących
mężczyzn jest wyższa niż
przypuszczano.

1.

Czynniki indywidualne

2.

Czynniki rodzinne

3.

Czynniki społeczno-kulturowe

•

Zaburzenia neuroprzekaźników w

o.u.n. zwłaszcza serotoniny

•

Leptyna, neuropeptyd Y, peptyd YY i

in.

•

Hipoteza wspólnego podłoża depresji i

bulimii

•

Czynniki związane z osobowością –

osobowość z pogranicza ( borderline )

•

Charakterystyczne są: chaotyczna

struktura , częste rozwody, uzależnienie

rodziców od alkoholu, substancji

psychoaktywnych oraz choroby psychiczne.

•

Często zdarza się maltretowanie fizyczne lub

wykorzystywanie seksualne.

•

W odróżnieniu od rodzin osób chorych na

anoreksję, które są bardzo stabilne i negują

istnienie konfliktów lub rozwiązują je nie

wprost, członkowie rodzin osób chorych na

bulimię otwarcie , czasami burzliwie walczą

ze sobą. Nie można jednak mówić o jednym

modelu rodziny bulimicznej.

Do rozpoznania konieczne jest stwierdzenie wszystkich

następujących objawów:

a)

Stałe zaabsorbowanie jedzeniem i niepowstrzymane

pragnienie jedzenia; pacjent miewa epizody żarłoczności,

polegające na pochłanianiu olbrzymich ilości jedzenia w

krótkim czasie i z niewielkimi przerwami

b)

Pacjent próbuje przeciwdziałać „tuczącym” skutkom

pokarmów , stosując co najmniej jedną z następujących

metod: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków

przeczyszczających, okresowe głodówki, stosowanie leków

tłumiących łaknienie, preparatów tarczycy lub środków

moczopędnych; chory ze współistniejącą cukrzycą może

zaniechać przyjmowania insuliny

c)

Obraz psychopatologiczny dotyczy chorobliwej obawy

przed otyłością; pacjent określa nieprzekraczalne granice

masy ciała, znacznie poniżej przedchorobowej czy

optymalnej; często, choć nie zawsze , w wywiadzie stwierdza

się epizod jadłowstrętu psychicznego; okres dzielący te dwa

zaburzenia wynosi od kilku miesięcy do wielu lat.



Zaburzenia elektrolitów



Zaburzenia metaboliczne



Niedobory witamin



Uszkodzenia tylnej ściany gardła i przełyku



Erozja szkliwa zębów przez kwas solny,

powiększenie ślinianek przyusznych



Nasilone rozstępy skórne wynikające z wahania

masy ciała



Biegunki/zaparcia-nadużywanie środków

przeczyszczających



Niedrożność porażenna jelit



Osłabienie ,bóle głowy



Neuropatie , miopatie, czasami napady drgawkowe

Pięciostopniowy model leczenia

1.

Minimalne interwencje takie jak psychoedukacja,

grupy samopomocowe

2.

Ambulatoryjna terapia behawioralno-poznawcza

3.

Leczenie farmakologiczne w połączeniu z

psychoterapią podtrzymującą

4.

Psychoterapia interpersonalna lub

psychodynamiczna

5.

Hospitalizacja dzienna lub całodobowa dla

pacjentek, u których nie uzyskano poprawy albo
które są w złym stanie psychicznym lub
somatycznym



Przy prawidłowo prowadzonym leczeniu

50% pacjentek nie ma objawów po 2-10
latach od początku leczenia



U 20% pacjentek objawy bulimii występują

w sposób stały



U 30% przechodzi w stan chroniczny z

okresami poprawy i pogorszeń