Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Diagnoza

przedszkolna

Szkolenie dla dyrektorów

przedszkoli

Jachranka, lipiec 2009 r.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Plan prezentacji

1. Podstawa prawna
2. Diagnoza przedszkolna – informacje ogólne.
3. Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka

(GE-5)

i Skala Gotowości Szkolnej (SGS).

4. Obserwacja jako metoda poznawania dzieci

przez nauczyciela.

5. Współpraca z rodzicami, w tym przekazanie

wyników obserwacji.

6. Formy pracy z dziećmi sprzyjające osiąganiu

gotowości szkolnej - nauka przez zabawę.

7. Wspieranie dzieci w osiąganiu gotowości

szkolnej.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Podstawa prawna

Ustawa o Systemie Oświaty ze zmianami

wynikającymi

z Ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie

Ustawy o Systemie Oświaty

oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

(Dz. U. Nr 56, poz. 458)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy

programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach

szkół.

(Dz. U. Nr 4, poz.17, 2009)

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Diagnoza przedszkolna

Zadania nauczyciela przedszkola
od 1 września 2009 r.:
• prowadzenie obserwacji
pedagogicznych
(poznanie możliwości i potrzeb
rozwojowych
dziecka),
• dokumentowanie tych obserwacji,
• przeprowadzenie analizy gotowości
dziecka
do podjęcia nauki w szkole (diagnoza
przedszkolna).

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Cele diagnozy przedszkolnej

Zgromadzenie informacji, które mogą

pomóc:

•

rodzicom w poznaniu stanu gotowości

dziecka do podjęcia nauki w szkole

i wspieraniu jego rozwoju,

•

nauczycielowi w opracowaniu

indywidualnego programu

wspomagania

i korygowania rozwoju dziecka,

•

pracownikom poradni psychologiczno-

pedagogicznej, w pogłębionej

diagnozie związanej ze specjalnymi

potrzebami edukacyjnymi, w razie

potrzeby.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Kto dokonuje diagnozy?

• Nauczyciele danej placówki.
(nie osoby z zewnątrz np. specjaliści)

• Wszyscy nauczyciele – wychowawcy

pracujący z grupą dzieci.

(nie jeden nauczyciel przeszkolony
w danej metodzie)

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

•.

Kiedy przeprowadzić diagnozę?

„Z początkiem roku poprzedzającego
rozpoczęcie przez dziecko nauki w
klasie I szkoły podstawowej należy
przeprowadzić

analizę

gotowości

dziecka do podjęcia nauki w szkole
(diagnoza przedszkolna).”

Podstawa Programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli,

oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form
wychowania przedszkolnego. Zalecane warunki i sposób realizacji.

Załącznik nr 1 do Rozporządzenia.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

•.

Kiedy przeprowadzić diagnozę?

„Z początkiem roku poprzedzającego
rozpoczęcie przez dziecko nauki w
klasie I szkoły podstawowej należy
przeprowadzić

analizę

gotowości

dziecka do podjęcia nauki w szkole
(diagnoza przedszkolna).”

Podstawa Programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli,

oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form
wychowania przedszkolnego. Zalecane warunki i sposób realizacji.

Załącznik nr 1 do Rozporządzenia.

Ocena gotowości do nauki w

szkole

• Proponuje się dwukrotne przeprowadzenie obserwacji

dzieci w ciągu roku poprzedzającego decyzję rodziców
o rozpoczęciu przez dzieci nauki w kl. I szkoły
podstawowej.

• Dzieci 5-letnie, grupy jednolite badamy z

zastosowaniem arkusza obserwacyjnego (GE-5) w
styczniu- obserwacja wstępna, a na koniec roku (maj-
czerwiec) z zastosowaniem arkusza SGS.

- Dzieci w grupach mieszanych( 5-6 latki) badamy

dwa razy z zastosowaniem arkusza GE-5 i SGS.

Dzieci 6-letnie badamy SGS (maj-czerwiec).

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Skala Gotowości Szkolnej (SGS)- jest
obserwacyjną metodą dla nauczycieli dzieci 6-
letnich wystandaryzowaną i opublikowaną wraz
z podręcznikiem zawierającym szczegółową
instrukcję jej stosowania.

Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka (GE-
5), to adaptacja arkusza obserwacyjnego SGS

SGS i GE-5

zostały opracowane w oparciu o

szerokie rozumienie gotowości szkolnej,
związanej
z rozwojem poznawczym, fizycznym,
emocjonalnym
i społecznym dziecka.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Kierunki obserwacji według arkuszy

Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka

(GE-5)

Skala Gotowości Szkolnej (SGS)

• Poznaje środowisko i siebie, uczy się

rozumieć świat.

• Bawi się i uczy w grupie rówieśników,

zdobywa doświadczenia społeczne.

• Uczy się samodzielności w nowych
i trudnych sytuacjach.

• Wykonuje zadania, pracuje pod

kierunkiem nauczyciela.

• Przygotowuje się do nauki czytania,

pisania, matematyki.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Korzyści wynikające z

przeprowadzenia

diagnozy przedszkolnej

Wyrównanie startu szkolnego

• Rozpoznanie potrzeb i możliwości

dziecka.

• Rozpoznanie umiejętności społecznych

m.in. relacji w grupie, radzenia sobie
z emocjami, sytuacjami
trudnymi i nowymi.

• Indywidualizacja w doborze metod

pracy.

• Zapewnienie potrzebnych

doświadczeń edukacyjnych i
społecznych.

• Zapobieganie niepowodzeniom

szkolnym.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Obserwacja pedagogiczna polega na

świadomym, planowym

i celowym rejestrowaniu

zachowań człowieka, zjawisk i

zdarzeń.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Dobry obserwator

• Posiada niezbędną wiedzę do prowadzenia

obserwacji.

• Wykazuje zainteresowanie osobami

i zjawiskami, będącymi przedmiotem
obserwacji.

• Powinien być:

 rzetelny,
 spostrzegawczy,
 obiektywny.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Obserwowane dziecko

nie powinno wiedzieć,

że jego zachowanie

jest przedmiotem badań,

gdyż wtedy

mogłoby zachowywać się

nienaturalnie.

Nie należy na potrzeby obserwacji

specjalnie stwarzać sytuacji

trudnych dla dziecka ani nakłaniać

je do działań, których wykonania

odmawia.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Postawa nauczyciela wywiera wpływ

na klimat

w klasie oraz w znaczącym

stopniu na przebieg obserwacji

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Błędy w obserwacji

• Przedwczesna interpretacja
obserwowanego zachowania.

• Niewłaściwa interpretacja materiału

obserwacyjnego.

• Powierzchowność i stronniczość
dokonywanych spostrzeżeń.

• Niekompletność, niedokładność
rejestrowania zaobserwowanych

danych.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Współpraca z rodzicami,

w tym przekazywanie

wyników obserwacji.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Relacja nauczyciel - rodzic

Rodzic - cenne źródło informacji o dziecku.

Nauczyciel:

• Zachęca rodziców do współdecydowania

w sprawach przedszkola/szkoły.

• Systematycznie informuje o zadaniach

wychowawczych

i kształcących realizowanych w przedszkolu.

• Włącza rodziców do kształtowania u dziecka

określonych wiadomości i umiejętności.

• Informuje rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci

a także włącza ich do wspierania osiągnięć

rozwojowych dzieci

i łagodzenia trudności na jakie natrafiają.

• Przekazuje wyniki dokonanych obserwacji po to, aby

pomóc rodzicom w uzyskaniu wiedzy o tym, jak

funkcjonuje ich dziecko w określonych warunkach.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Jak przekazywać wyniki
obserwacji?

•

Zadbaj o dobry czas i miejsce na rozmowę.

•

Stwórz atmosferę zaufania i bezpieczeństwa.

•

Ustal cel spotkania.

•

Nazwij swoją pozytywną intencję, która
motywuje Cię do udzielenia informacji.

•

Przypomnij pozytywne doświadczenia

i osiągnięcia dziecka.
•

Opisz konkretne zachowanie, które powinno
ulec zmianie.

•

Zdefiniuj zachowania pożądane.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Jak przekazywać wyniki
obserwacji?

• Mów o zachowaniu, a nie o osobie.
• Skup się na swoich spostrzeżeniach, a nie na

wnioskach.

• Dokonuj opisu, a nie ocen.
• Dziel się pomysłami i informacjami, zamiast

dawać dobre rady.

• Skup się na korzyści, jaką informację zwrotną

chcesz przekazać odbiorcy, a nie na korzyści,

jaką jest "wyrzucenie" jej z siebie.

• Ogranicz się tylko do takiej liczby informacji,

którą odbierająca osoba może spożytkować.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Obserwacja zabawy umożliwia
dostrzeżenie:

- stosunku dziecka do siebie i otaczającego
świata,

- umiejętności społecznych i emocjonalnych
dziecka
(w tym radzenia sobie w sytuacjach trudnych),

- poziomu samodzielności dziecka,

- umiejętności komunikacyjnych -
funkcjonowania
dziecka w sytuacji zadaniowej,

- umiejętności poznawczych.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Wspieranie dzieci w osiąganiu gotowości

szkolnej - zadania (nie tylko) dla

nauczyciela



obserwowanie zachowań, poznawanie i

rozumienie dzieci, świadomość różnic

uwarunkowanych kulturowo

i społecznie a także wynikających ze stanu

zdrowia dzieci,



wspieranie rozwoju dzieci poprzez bogate,

zróżnicowane środowisko wychowawcze,



wspieranie aktywności i samodzielności dzieci –

zachowanie równowagi między aktywnością

dorosłych a aktywnością dzieci,



stopniowe przechodzenie od aktywności do

podejmowania zadań – poprzez celowe,

zaplanowane zabawy,



elastyczne stosowanie reguł w zabawach z grupą

dzieci o zróżnicowanych potrzebach,



stopniowanie trudności zadań, zapewnienie

ciągłości w edukacji.

Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-

Pedagogicznej

Wspieranie dzieci w osiąganiu gotowości

szkolnej - zadania (nie tylko) dla nauczyciela

•

zapewnienie dzieciom poczucia wartości,

zadowolenia, radości i ufności we własne siły,

•

rozwijanie umiejętności społecznych

i wielokulturowych, wyrażania siebie, szacunku

dla innych, umiejętności komunikowania się,

•

kształtowanie umiejętności językowych

i komunikacyjnych, rozwijanie słownictwa, i

zdolności ujmowania relacji przyczynowo-

skutkowych,

•

nie stawianie dzieciom rygorystycznych

wymagań, nie ocenianie poprawności i nie

formułowanie negatywnych ocen za brak

oczekiwanych umiejętności,

•

obserwowanie zachowań i umiejętności dziecka

w praktycznych, codziennych sytuacjach,

znanych dziecku.

„Równy start to udzielenie

takiej pomocy i stworzenie

takich warunków, by dziecko mogło w pełni wykorzystać

swe

dotychczasowe doświadczenie w procesie nabywania

nowych

wiadomości i umiejętności.”

Prof. Anna

Brzezińska

• Szczegółowe informacje na temat diagnozy

przedszkolnej dostępne są na stronie

www.cmppp.edu.pl

Dziękujemy za uwagę