ZAPALENIE PŁUC I

ZAPALENIE PŁUC I

ASTMA

ASTMA

OKRZELOWA

OKRZELOWA

✗

Malwina Antosiewicz

✗

Monika Dominiak

✗

Monika Mzyk

ZAPALENIE PŁUC

●

To zakażenia miąższu płucnego na

To zakażenia miąższu płucnego na

skutek działania czynników

skutek działania czynników

biologicznych.

biologicznych.

●

Powstają nacieki zapalne w miąższu

Powstają nacieki zapalne w miąższu

płucnym oraz wysięk w pęcherzykach

płucnym oraz wysięk w pęcherzykach

płucnych.

płucnych.

Zapalenia płuc według

etiologii można podzielić

na:

●

bakteryjne

bakteryjne

●

wirusowe

wirusowe

●

grzybicze

grzybicze

●

pasożytnicze

pasożytnicze

Najczęściej stosowaną

klasyfikacją zapaleń płuc w

zależności od miejsca

nabycia infekcji jest podział

na:

●

zapalenia pozaszpitalne (środowiskowe)

zapalenia pozaszpitalne (środowiskowe)

●

zapalenia szpitalne (rozwijają się >48h

zapalenia szpitalne (rozwijają się >48h

od chwili przyjęcia do szpitala)

od chwili przyjęcia do szpitala)

Pozaszpitalne zapalenie

płuc

Najczęstszym patogenem jest -

Streptococcus pneumoniae.

Objawy:

●

kaszel

kaszel

●

gorączka

gorączka

●

odkrztuszanie ropnej plwociny

odkrztuszanie ropnej plwociny

●

ból opłucnowy (nasila się przy

ból opłucnowy (nasila się przy

oddychaniu)

oddychaniu)

●

potliwość

potliwość

●

dreszcze

dreszcze

W badaniu fizykalnym

można stwierdzić:

●

osłabienie szmeru pęcherzykowego

osłabienie szmeru pęcherzykowego

●

szmer oskrzelowy

szmer oskrzelowy

●

trzeszczenia

trzeszczenia

●

rzężenia

rzężenia

Szpitalne zapalenia płuc

●

Dochodzi do niego u chorego przebywającego

Dochodzi do niego u chorego przebywającego

w szpitalu powyżej 48h.

w szpitalu powyżej 48h.

●

Główną drogą zakażenia jest aspiracja treści z

Główną drogą zakażenia jest aspiracja treści z

jamy nosowo-gardłowej.

jamy nosowo-gardłowej.

●

Najczęściej wywołane czynnikami

Najczęściej wywołane czynnikami

bakteryjnymi:

bakteryjnymi:

➔

pałeczki gram-ujemne (50-70%)

pałeczki gram-ujemne (50-70%)

➔

Staphylococcus aureus (15-30%)

Staphylococcus aureus (15-30%)

➔

bakterie beztlenowe (10-30%)

bakterie beztlenowe (10-30%)

➔

Haemophilus influenzae (10-02%)

Haemophilus influenzae (10-02%)

➔

Streptococcus pneumoniae (ok. 10%)

Streptococcus pneumoniae (ok. 10%)

Czynniki ryzyka zapaleń

szpitalnych:

1)

1)

Zachłyśnięcie

Zachłyśnięcie

2)

2)

Niedawna operacja brzuszna

Niedawna operacja brzuszna

3)

3)

Śpiączka

Śpiączka

4)

4)

Urazy głowy

Urazy głowy

5)

5)

Cukrzyca

Cukrzyca

6)

6)

Niewydolność nerek

Niewydolność nerek

7)

7)

Leczenie steroidami systemowymi

Leczenie steroidami systemowymi

8)

8) Obecność przewlekłej choroby płuc

Obecność przewlekłej choroby płuc

9)

9) Wcześniejsza antybiotykoterapia

Wcześniejsza antybiotykoterapia

10)

10)Długie leczenie w ośrodku intensywnej terapii

Długie leczenie w ośrodku intensywnej terapii

11)

11)Przynależność do skrajnej grupy wiekowej ( < 1. roku życia i >

Przynależność do skrajnej grupy wiekowej ( < 1. roku życia i >

65 lat)

65 lat)

Często jest stosowany także

podział na zapalenia typowe

i atypowe.

●

Patogeny typowe:

Patogeny typowe:

➔

Streptococcus

Streptococcus

pneumoniae

pneumoniae

➔

Haemophilus

Haemophilus

influenzae

influenzae

➔

Staphylococcus

Staphylococcus

aureus

aureus

➔

bakterie gram-ujemne

bakterie gram-ujemne

➔

bakterie beztlenowe

bakterie beztlenowe

●

Patogeny

atypowe:

➔

Chlamydia

pneumoniae

➔

Legionella

➔

wirusy grypy i

paragrypy

U osób starszych zapalenia płuc są

obarczone wysokim ryzykiem

śmiertelności.

Ryzyko zapalenia płuc wzrasta 100-

krotnie po grypie u osób z cukrzycą,

POChP, niewydolnością nerek oraz u

pensjonariuszy domów opieki.

Objawy zapalenia płuc u

seniorów:

●

gorączka

gorączka

●

kaszel

kaszel

●

ból w klatce piersiowej

ból w klatce piersiowej

●

osłabienie

osłabienie

●

duszność

duszność

●

zmiany zapalne w RTG płuc

zmiany zapalne w RTG płuc

●

często występuje obniżona temperatura ciała

często występuje obniżona temperatura ciała

połączona z osłabieniem

połączona z osłabieniem



Specyfiką zapalenia płuc u pacjentów

starszych są częste zaburzenia świadomości

Leczenie

●

wirusowe – leczenie objawowe

wirusowe – leczenie objawowe

●

chlamydie i riketsje - tetracykliny

chlamydie i riketsje - tetracykliny

●

bakterie – posiew plwociny,

bakterie – posiew plwociny,

antybiotykoterapia szerokowidmowa

antybiotykoterapia szerokowidmowa

●

leki przeciwgorączkowe

leki przeciwgorączkowe

●

nawadnianie pacjenta

nawadnianie pacjenta

●

leki wykrztuśne i upłynniające wydzielinę

leki wykrztuśne i upłynniające wydzielinę

●

lekkostrawna dieta

lekkostrawna dieta

●

rehabilitacja oddechowa

rehabilitacja oddechowa

Ważną rolę w zapobieganiu

zapalenia płuc u seniorów

odgrywa profilaktyka tj.:

●

coroczne szczepienie przeciw grypie

coroczne szczepienie przeciw grypie

●

szczepienie przecie pneumokokom

szczepienie przecie pneumokokom

●

zaprzestanie palenia papierosów

zaprzestanie palenia papierosów

●

zaprzestanie nadużywania alkoholu

zaprzestanie nadużywania alkoholu

●

właściwa pozycja podczas jedzenia

właściwa pozycja podczas jedzenia

●

zakaz rozmowy podczas posiłków

zakaz rozmowy podczas posiłków

●

oklepywanie pacjenta leżącego

oklepywanie pacjenta leżącego

ASTMA OSKRZELOWA

To przewlekła choroba zapalna dróg

oddechowych polegająca na napadowym,

odwracalnym zwężeniu dróg

oddechowych związanym z

nadreaktywnością oskrzeli.

Kliniczne postacie astmy:

●

astma zewnątrzpochodna –

astma zewnątrzpochodna –

wywoływana przez alergeny wziewne

wywoływana przez alergeny wziewne

●

astma wewnątrzpochodna – zakażenia

astma wewnątrzpochodna – zakażenia

bakteryjne i wirusowe oskrzeli

bakteryjne i wirusowe oskrzeli

Objawy:

●

nawracające epizody świszczącego

nawracające epizody świszczącego

oddechu

oddechu

●

uciążliwy kaszel (zwłaszcza nocą)

uciążliwy kaszel (zwłaszcza nocą)

●

Duszność

Duszność

o

o

charakterze napadowym

charakterze napadowym

(często nad ranem)

(często nad ranem)

●

uczucie ucisku w klatce piersiowej

uczucie ucisku w klatce piersiowej

●

zadyszka

zadyszka

●

niepokój

niepokój

Czynniki wywołujące

astmę:

●

Alergeny

Alergeny

występujące w

występujące w

pomieszczeniach

pomieszczeniach

mieszkalnych:

mieszkalnych:

➔

roztocza kurzu

roztocza kurzu

domowego

domowego

➔

alergeny zwierzęce

alergeny zwierzęce

➔

alergeny

alergeny

karaluchów

karaluchów

➔

grzyby

grzyby

●

Alergeny

Alergeny

występujące w

występujące w

środowisku

środowisku

zewnętrznym:

zewnętrznym:

➔

pyłki roślin

pyłki roślin

➔

grzyby

grzyby

➔

aspiryna

aspiryna

➔

substancje uczulające

substancje uczulające

występujące w

występujące w

miejscu pracy

miejscu pracy

Czynniki sprzyjające

wystąpieniu astmy:

●

zakażenia układu oddechowego

zakażenia układu oddechowego

●

niska waga urodzeniowa

niska waga urodzeniowa

●

dieta

dieta

●

zanieczyszczenia powietrza

zanieczyszczenia powietrza

●

zanieczyszczenia występujące w

zanieczyszczenia występujące w

pomieszczeniach mieszkalnych

pomieszczeniach mieszkalnych

●

palenie tytoniu

palenie tytoniu

Czynniki wyzwalające napad

duszności:

●

alergeny (kurz, roztocza, pyłki, zarodniki grzybów)

alergeny (kurz, roztocza, pyłki, zarodniki grzybów)

●

wirusowe zakażenie dróg oddechowych

wirusowe zakażenie dróg oddechowych

●

czynniki drażniące (dym tytoniowy,

czynniki drażniące (dym tytoniowy,

zanieczyszczone powietrze, intensywne zapachy)

zanieczyszczone powietrze, intensywne zapachy)

●

czynniki fizyczne (zimne powietrze, wysiłek,

czynniki fizyczne (zimne powietrze, wysiłek,

hiperwentylacja)

hiperwentylacja)

●

leki

leki

●

zmiany pogody

zmiany pogody

●

czynniki emocjonalne

czynniki emocjonalne

●

czynniki hormonalne (cykl miesiączkowy, ciąża,

czynniki hormonalne (cykl miesiączkowy, ciąża,

choroby tarczycy)

choroby tarczycy)

Zasady rehabilitacji:

●

pozycja siedząca

pozycja siedząca

●

podawanie leku przez ustnik

podawanie leku przez ustnik

●

objętość leku 2-4 ml

objętość leku 2-4 ml

●

temperatura pomieszczenia ok. 22°C

temperatura pomieszczenia ok. 22°C

●

właściwy sposób oddychania

właściwy sposób oddychania

●

prowadzenie nadzoru nad pacjentem

prowadzenie nadzoru nad pacjentem

●

przy różnych lekach ważna jest kolejność (najpierw leki

przy różnych lekach ważna jest kolejność (najpierw leki

przerywające skurcz oskrzeli, leki mukolityczne, leki

przerywające skurcz oskrzeli, leki mukolityczne, leki

przeciwzapalne)

przeciwzapalne)

●

przed podaniem leków mukolitycznych należy nawodnić chorego

przed podaniem leków mukolitycznych należy nawodnić chorego

●

chorzy z astmą nie powinni sami stosować leków uspokajających i

chorzy z astmą nie powinni sami stosować leków uspokajających i

nasennych (pochodnych Barbituranu)

nasennych (pochodnych Barbituranu)

Postępowanie pielęgniarskie w

Postępowanie pielęgniarskie w

chorobach układu

chorobach układu

oddechowego:

oddechowego:

●

Oklepywanie

Oklepywanie

●

Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe

●

Drenaż ułożeniowy

Drenaż ułożeniowy

●

Toaleta drzewa oskrzelowego

Toaleta drzewa oskrzelowego

Oklepywanie

Oklepywanie

●

To rodzaj rytmicznego uderzania lub opukiwania

To rodzaj rytmicznego uderzania lub opukiwania

klatki piersiowej dłonią ułożoną w „łódkę”.

klatki piersiowej dłonią ułożoną w „łódkę”.

●

Należy ułożyć pacjenta z uwzględnieniem jego

Należy ułożyć pacjenta z uwzględnieniem jego

stanu zdrowia (pozycja na boku, pozycja siedząca,

stanu zdrowia (pozycja na boku, pozycja siedząca,

na brzuchu, na wznak, pozycja Trendelenburga.

na brzuchu, na wznak, pozycja Trendelenburga.

●

U osób nieprzytomnych i nie współpracujących

U osób nieprzytomnych i nie współpracujących

usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych przez

usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych przez

oklepywanie dokonują dwie pielęgniarki: jedna

oklepywanie dokonują dwie pielęgniarki: jedna

wykonuje szybki, głęboki wdech aparatem ambu,

wykonuje szybki, głęboki wdech aparatem ambu,

druga oklepuje plecy.

druga oklepuje plecy.

!!Nie należy wykonywać oklepywania

u pacjentów za zawałem mięśnia

sercowego, z podejrzeniem o zator

naczyń krwionośnych i z urazami

mózgoczaszki.

Obowiązujące zasady

Obowiązujące zasady

●

Przestrzeganie prawa

Przestrzeganie prawa

pacjenta do informacji

pacjenta do informacji

wyrażenia zgody na zabieg

wyrażenia zgody na zabieg

●

Rozpoczęcie oklepywania w

Rozpoczęcie oklepywania w

trakcie wdechu od podstawy

trakcie wdechu od podstawy

klatki piersiowej wzdłuż

klatki piersiowej wzdłuż

przebiegu żeber do szczytu

przebiegu żeber do szczytu

płuc

płuc

●

Rozpoczynamy od łagodnego

Rozpoczynamy od łagodnego

oklepywania stopniowo

oklepywania stopniowo

zwiększając siłę, aby wywołać

zwiększając siłę, aby wywołać

wibrację tkanek

wibrację tkanek

●

Podanie leków p/bólowych na

Podanie leków p/bólowych na

½ h przed oklepywaniem

½ h przed oklepywaniem

ułatwia głębokie wdechy i

ułatwia głębokie wdechy i

efektywny kaszel

efektywny kaszel

●

Wykonanie inhalacji przed oklepaniem

Wykonanie inhalacji przed oklepaniem

ułatwia odkrztuszenie rozrzedzonej

ułatwia odkrztuszenie rozrzedzonej

wydzieliny

wydzieliny

●

Stosowanie najwygodniejszej pozycji

Stosowanie najwygodniejszej pozycji

dla pacjenta bądź pozycji leczniczej po

dla pacjenta bądź pozycji leczniczej po

zabiegu

zabiegu

●

Po oklepaniu mobilizujemy pacjenta do

Po oklepaniu mobilizujemy pacjenta do

kilkakrotnego kasłania

kilkakrotnego kasłania

Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe

To seria ćwiczeń oddechowych

wykonywanych przez pacjenta, w

optymalnej dla niego pozycji.

Istota ćwiczeń oddechowych:

Istota ćwiczeń oddechowych:

●

zwiększenie

ruchomości

oddechowej

przepony, przez

zwiększenie siły

jej skurczu,

maksymalne

wzmocnienie

mięśni

oddechowych i

zwiększenie

ruchomości klatki

piersiowej

●

zwiększenie

pojemności

życiowej płuc

Skuteczność gimnastyki oddechowej

będzie tym większa im lepsza będzie

współpraca z pacjentem

Obowiązujące zasady:

Obowiązujące zasady:

●

Uzyskanie zgody na

wykonanie gimnastyki

●

Ćwiczenia oddechowe

zaczyna się zawsze od

relaksacji

●

Gimnastykę

oddechową wykonuje

się zawsze w pozycji

wygodnej dla pacjenta,

należy wykonywać

rano po przebudzeniu,

przed jedzeniem i

przed snem

●

Czas trwania uzależnia

się od aktualnego

stanu pacjenta

Drenaż ułożnieowy

Drenaż ułożnieowy

●

Specjalne ułożenie

pacjenta stosowane

w celu ułatwienia

odpływu wydzieliny

zalegającej głęboko

w drobnych

oskrzelikach i

pęcherzykach

płucnych

Istota zaboiegu

Istota zaboiegu

●

zastosowanie takiej pozycji której

kierunek drenowanego oskrzela

jest zbieżny z przebiegiem oskrzela

głównego. Sprzyja to odpływowi

wydzieliny pod wpływem siły

ciężkości.

Obowiązujące zasady:

Obowiązujące zasady:

●

Należy uzyskać dokładne dane o umiejscowieniu

zmian chorobowych

●

Przed drenażem wykonuje się inhalację na

zlecenie lekarza (środek rozrzedzający

wydzielinę)

●

W przypadku pacjenta z dusznością, dużą ilością

wydzieliny, osłabionym odruchem kaszlowym

konieczna jest stała obecność pielęgniarki.

Istnieje możliwość szybkiej interwencji w razie

powikłań

●

Drenażu ułożeniowego nie należy planować

przed posiłkiem ani przed snem

●

Drenaż ułożeniowy:

✔

stosuje się 2-3 razy dzienne,

✔

rozpoczyna się od seansów 15-20 minutowych,

✔

następnie wydłuża się czas trwania do 1h

●

Po drenażu należy wykonać oklepanie, albo

masaż wibracyjny klatki piersiowej i zalecić

pacjentowi odkrztuszenie wydzieliny

●

W sytuacjach gdy pacjent nie może odkrztusić

należy odessać za pomocą ssaka

●

U pacjentów z urazami czaszki i z niektórymi

chorobami serca nie stosuje się pozycji

Trendelenburga

Toaleta drzewa oskrzelowego

Toaleta drzewa oskrzelowego

●

Ma ona na celu ut

Ma ona na celu ut

rz

rz

ymanie drożności

ymanie drożności

dróg oddechowych oraz zapewnienie

dróg oddechowych oraz zapewnienie

pacjentowi optymalnych warunków

pacjentowi optymalnych warunków

wymiany gazowej

wymiany gazowej

●

Polega ona na odsysaniu wydzieliny z

Polega ona na odsysaniu wydzieliny z

tchawicy i oskrzeli za pomocą ssaka

tchawicy i oskrzeli za pomocą ssaka

Obowiązujące zasady

Obowiązujące zasady

●

Psychiczne przygotowanie pacjenta

Psychiczne przygotowanie pacjenta

●

Przed wykonaniem zabiegu wykonuje się inhalację, drenaż

Przed wykonaniem zabiegu wykonuje się inhalację, drenaż

ułożeniowy, oklepywanie

ułożeniowy, oklepywanie

●

Przestrzeganie zasad aseptyki

Przestrzeganie zasad aseptyki

●

Po odessaniu wydzieliny rozpręża się płuca

Po odessaniu wydzieliny rozpręża się płuca

●

Odsysa się 15 – 20 sekund, maksymalnie 30 s. Zapobiega się

Odsysa się 15 – 20 sekund, maksymalnie 30 s. Zapobiega się

nagłej desaturacji – spadkowi wysycenia tlenem

nagłej desaturacji – spadkowi wysycenia tlenem

hemoglobiny krwi tętniczej

hemoglobiny krwi tętniczej

●

Wprowadza się cewnik do tchawicy przy wyłączonym

Wprowadza się cewnik do tchawicy przy wyłączonym

ssaniu, aby zapobiec niedodmie i urazowi

ssaniu, aby zapobiec niedodmie i urazowi

●

Podczas odsysania wydzieliny u pacjenta zamonitorowanego

Podczas odsysania wydzieliny u pacjenta zamonitorowanego

obserwuje się zapis pracy serca, tętno i saturację

obserwuje się zapis pracy serca, tętno i saturację

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ