ANALIZA

ODCHYLEŃ W

ANALIZIE

FINANSOWEJ

Analiza finansowa



ma na celu prezentację i ocenę metod
pozwalających na badanie bieżącej

płynności finansowej

, czyli takich,

które charakteryzują zdolność
podmiotu gospodarczego do
regulowania jego krótkoterminowych
zobowiązań, płatnych w okresie nie
dłuższym niż jeden rok.

Analiza odchyleń



to ustalenie przyczyn odchyleń w celu
podjęcia działań naprawczych.

Przykład



Przedsiębiorstwo ALFA wytwarza jeden
typ wyrobów (tablice korkowe).
Produkt jest wytwarzany w jednym
procesie technologicznym, którego
standardowe koszty są następujące:

Standardowe koszty

procesu:



Przedsiębiorstwo ALFA planuje
wytworzyć 10 tysięcy sztuk wyrobów
w kwietniu. Budżet kosztów
opracowany na podstawie
powyższych danych standardowych
jest następujący:

Budżet kosztów:

Wyniki faktycznie

osiągnięte w kwietniu:

Odchylenia cen

materiałów



porównanie ceny standardowej
materiału z ceną aktualnie
realizowaną

W przykładzie 1 standardowa cena materiału A

została określona na 1 £ za kilogram, ale cena, jaką

płacono, wynosiła 1,1 £/kg. Różnica cen wynosiła,

więc 0,10 £ na kilogram. Miałoby to małe znaczenie,

jeżeli zakupiono by małą ilość materiałów. Jeżeli

jednak zakupiono znaczne ilości materiałów, to skutki

różnic cen będą istotne Różnica cenowa powinna być,

więc pomnożona przez ilość zakupionych materiałów.

Dla materiału A różnica cenowa wynosi 0,10 £ na

jednostkę a zakupiono 19 000 kg, stąd też odchylenie

cenowe zakupionych materiałowi wyniosło 900 £ i

jest niekorzystne.

Wzór odchylenia



(SP-AP)xQP



Odchylenie cenowe materiałów to
iloczyn różnicy między

standardową

ceną

, (SP) a

aktualną ceną

(AP)

jednostki materiałów przez ilość

zakupionych materiałów

(QP).

Dla materiału B standardowa cena wynosi 3 £,

natomiast faktyczna cena wyniosła 2,8 £, co
dało oszczędności 0,20 £ na każdym
kilogramie. zakupiono 10 100 kg, całkowite
odchylenie cenowe materiałów B wyniesie 2
020 £ (10 100 x 0,2). Odchylenie to jest
korzystne. Zazwyczaj wartość odchyleń jest
opisana przy użyciu liter K i N, wskazujących
na charakter odchylenia: K- korzystne, N-
niekorzystne.

Prawdopodobne

przyczyny

1.

Niekorzystne:



Zmiany warunków rynkowych



Słabości działu zaopatrzenia w

poszukiwaniu korzystnych źródeł dostaw

2.

Korzystne:



Materiały o słabej jakości



Zła polityka zapasów (zakupy

interwencyjne)

Odchylenie stawki płac



Odchylenie to obliczamy przez porównanie

standardowej godzinowej stawki płac ze

stawką faktycznie płaconą.



W przykładzie 1 standardowa godzinowa

stawka płac wynosi 3 £, stawka zaś

faktycznie płacona wynosiła 3,2 £, co daje

różnicę stawek płac w wysokości 0,2 £.



Ponieważ przepracowano 28 500 godzin, to

mnożymy 0,2 £ przez 28 500, dzięki czemu

otrzymujemy niekorzystne odchylenie

stawek płac w wysokości 5 700 £.

Formuła odchylenia

stawek płac



(SR - AR} x AH



Odchylenie stawek płac to iloczyn
różnicy między

standardową

godzinową stawką płac

(SK) a

aktualną stawką płac

(AK) przez

faktyczną liczbę przepracowanych
godzin

(AH)

Możliwe przyczyny



Uzgodnione podwyżki płac



Wyznaczenie wysoko kwalifikowanych
pracowników



Nieuwzględnienie podniesienia się
najniższej krajowej płacy

Odchylenie zużycia

materiałów



Punktem wyjścia jest porównanie standardowej
ilości materiałów, która powinna być zużyta, z
faktyczną ilością zużytych materiałów.



W przykładzie 1 standardowe zużycie materiału
A dla wytworzenia wyrobu gotowego wynosi 2
kg. Ponieważ wytworzono 9 000 sztuk wyrobów
gotowych, to 18 000 kg materiału A powinno
być zużyte, jednakże zużyto 19 000 kg, co
oznacza, że zużycie materiałów było nadmierne
o l 000 kg.

Formuła odchylenia zużycia

materiałów



(SQ - AQ) x SP



Odchylenie zużycia materiałów jest
równe iloczynowi różnicy między

standardową ilością materiałów

(SQ)

wymaganą dla danej ilości produkcji a

faktyczną ilością zużytych materiałów

(AQ) przez

standardową cenę

materiałów

(SP)

Możliwe przyczyny



Brak zabezpieczenia w czasie
dostarczania materiałów



Zakupy materiałów o niewłaściwej
jakości



Drobne kradzieże



Warunki kontroli jakości



Zmiany metod produkcji

Całkowite odchylenie

zmiennych kosztów

pośrednich



Z zestawienia wynika, że liczba roboczogodzin

bezpośrednich w budże cie jest oparta na

budżetowej wielkości produkcji 10 000 sztuk

wyrobu, która powinna wymagać 3 godzin

pracy na sztukę, czyli ilości roboczogodzin

produkcji, ma wynieść 30 000 godzin.



Produkcja faktycznie wyniosła 9 000 sztuk

wyrobów gotowych, co daje 27 000

standardowych roboczogodzin, ponieważ

standardowy czas produkcji 1 sztuki wynosi 3

godziny.

Całkowite odchylenie

zmiennych kosztów

pośrednich



SC – AC



Całkowite odchylenie zmiennych
kosztów pośrednich jest równe różnicy
między

standardowymi zmiennymi

kosztami pośrednimi naliczonymi na
produkcję

(SC) a

faktycznie

poniesionymi kosztami

(AC)

Całkowite odchylenie

stałych kosztów pośrednich



Aktualna wielkość produ kcji wyraża się

wynikiem 27 000 standardowych

roboczogodzin. Dlatego też standardowe

stałe koszty pośrednie dla wyniku 27 000

standardowych godzin pracy wyniosą 108

000 £ (27 000 godzin x 4 £). Faktycznie

poniesione stałe koszty pośrednie

wyniosły 116 000 £, co daje nam

niekorzystne odchylenie w wysokości 8

000 £.

Całkowite odchylenie

stałych

kosztów pośrednich



SC - AC



Całkowite odchylenie stałych kosztów
pośrednich to różnica miedzy naliczonymi
na produkcję

standardowymi stałymi

kosztami pośrednimi

(SC) a faktyczną

kwotą

stałych kosztów pośrednich

(AC)

Bibliografia:



Colin Drury „Rachunek kosztów” Wydawnictwo

Naukowe PWN Warszawa 1996 rok



Richard Koch „Słownik zarządzania i finansów.

Narzędzia, terminy, techniki od A do Z”

Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.



Lech Bednarski „Analiza finansowa w

przedsiębiorstwie” Polskie Wydawnictwo

Ekonomiczne



Zygmunt Dowgiałło „ Słownik ekonomiczny

przedsiębiorcy” Wydawnictwo Znicz Szczecin

2000 rok