SYSTEM EDUKACJI W

POLSCE

KONSTYTUCJA RP

ART. 70

1.Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18

roku życia jest obowiązkowa. Sposób

wykonywania

obowiązku

szkolnego

określa ustawa.
2. Nauka w szkołach publicznych jest

bezpłatna. Ustawa może dopuścić

świadczenie niektórych usług

edukacyjnych przez publiczne szkoły

wyższe za odpłatnością. […]

Karolina

Nastała

kl. I c

Podstawę prawną polskiego systemu edukacji
stanowi „Ustawa z 7 września 1991r. O systemie
oświaty” ( z późniejszymi zmianami) . Edukacja
określa wychowanie , wykształcenie. Oświata
natomiast proces kształcenia, upowszechniania
wiedzy i kultury w społeczeństwie.
Wszystkie przedszkola oraz szkoły maja podobną
organizację i podlegają tym samym prawom.
Polityka edukacyjna jest bowiem tworzona i
wdrażana centralnie przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej. Administrację , a także prowadzenie
poszczególnych

placówek

oświatowych

powierzono natomiast władzom samorządowym.

Zadania MEN:

• Reformowanie systemu oświaty
• Decydowanie o treściach nauczanych

w szkołach

• Określanie warunków wykonywania

zawodu nauczyciela

• Dopuszczanie podręczników do

użytku szkolnego

Podległe temu resortowi kuratoria

oświaty są instancją odwoławczą dla

rodziców i uczniów. Kontrolują m.in.

• Realizację założeń edukacyjnych w

szkołach

• Poszanowanie praw ucznia
• Przestrzeganie przepisów dotyczących

nauczania języka mniejszości etnicznych,
ich historii i kultury

Placówkami oświatowymi zarządzają dyrektorzy

wraz z radą pedagogiczną. Organizują system

nauki w szkole. Odpowiadają za realizację procesu

nauczania i wyniki osiągane przez uczniów.

Odpowiedzialność za sferę administracyjną szkół

ponoszą władze samorządowe, dlatego np. decyzje

dotyczące wykorzystania środków finansowych

stanowią

przedmiot

konsultacji

dyrektorów

placówek oraz prowadzących je organów:

• gmin- w wypadku przedszkoli, szkół podstawowych

i gimnazjów

• powiatów- w wypadku szkół ponadgimnazjalnych

Zadania szkoły

w zakresie nauczania

w zakresie pracy
wychowawczej

• umożliwianie zdobywania

wiedzy

• rozwój sprawności
intelektualnych i

zainteresowań
• nauka skutecznego
porozumiewania się i
efektywnego współdziałania w

grupie
• rozwiązywanie problemów
w sposób twórczy

• poszukiwanie,

porządkowanie i
wykorzystywanie informacji

• posługiwanie się technologią

informacyjną
• wykorzystywanie zdobytej
wiedzy w praktyce

• planowanie, organizowanie i

ocenianie procesu
samodzielnego uczenia się

• rozwijanie świadomości

przynależności do grupy,
społeczności lokalnej, narodu

• uczenie samodzielności,

dociekliwości i wytrwałości w
osiąganiu życiowych celów

• kształtowanie postaw
patriotycznych

• uczenie szacunku dla
wspólnego dobra

• przygotowanie do życia w
rodzinie

• kształtowanie
obowiązkowości i poczucia
odpowiedzialności

• uczenie rozpoznawania
wartości , dokonywania
wyborów i tworzenia hierarchii
wartości

• nauka wyrażania własnych
poglądów i brania pod uwagę
opinii innych ludzi

Każda szkoła posiada statut, czyli akt
prawny regulujący zadania ,
strukturę organizacyjną i sposób
działania podmiotu prawa
publicznego lub prywatnego.
W statucie szkolnym określa się:

• nazwę i typ szkoły, jej zadania
• organ prowadzący szkołę
• organ szkoły i ich kompetencje
• organizację szkoły
• Zakres zadań nauczycieli i innych pracowników

placówki

• Zasady rekrutacji uczniów
• Prawa i obowiązki uczniów

Poza statutem w szkole obowiązuje też:

• Regulamin ucznia- zbiór jego praw i obowiązków
• Wewnętrzny system oceniania
• Programy: wychowawczy i profilaktyki- opis

działań podejmowanych w celu wychowania
młodzieży oraz zapobieganie negatywnym
zjawiskom w środowisku szkolnym

• Wymagania edukacyjne- dokument określający

m.in. wymagania nauczycieli wobec uczniów

• Szkolny zestaw programów i podręczników
• Dokument wskazujący pomoce dydaktyczne,

które powinien posiadać uczeń w danym roku
szkolnym

Niektóre prawa i obowiązki uczniów

prawa

obowiązki

• do zapoznania się z
programem nauczania,

wymaganiami
edukacyjnymi,

wewnątrzszkolnymi,
systemem oceniania i

statutem szkoły

• do właściwie

zorganizowanego
procesu kształcenia

• do życzliwego,
podmiotowego

traktowania

• do swobodnego

wyrażania myśli i
przekonań

• do odpoczynku

• do rozwijania

zainteresowań

•

przestrzeganie

przepisów i zasad

obowiązujących w szkole

• dbanie o honor szkoły,

poszanowani jej tradycji,
godne reprezentowanie

placówki

• praca nad

wzbogacaniem swojej
wiedzy

• dbałość o estetyczny
wygląd, o kulturę słowa

• aktywny udział w życiu
szkoły

• wykonywania poleceń
dyrektora, nauczycieli i

innych pracowników
szkoły

Postępowanie w sytuacji złamania

praw ucznia:

• Zgłoszenie się ucznia do wychowawcy,

celem rozwiązania zaistniałego konfliktu lub
problemu na płaszczyznach: uczeń-uczeń,
uczeń-nauczyciel

• Uczeń może zgłosić się do innego

nauczyciela, dyrektora lub rady
pedagogicznej

• W sytuacjach nadzwyczajnych uczeń może

samodzielnie lub za pośrednictwem rodziców
poprosić o pomoc kuratorium oświaty

Konsekwencje łamania prawa w szkole

Uczeń może zostać ukarany za lekceważenie
obowiązków szkolnych , a zwłaszcza za niewłaściwe,
niekulturalne zachowanie, wywoływanie bójek i
czynów chuligańskich oraz uczestniczenie w nich,
picie alkoholu, zażywanie narkotyków, palenie
papierosów na terenie szkoły , a także na imprezach
szkolnych. Zazwyczaj stosuje się następujące kary:

• upomnienie wychowawcy klasy
• naganę dyrektora szkoły
• zatrzymanie ucznia w szkole po zajęciach w celu

naprawienia wyrządzonych szkód