Metodyka nauczania pierwszej

pomocy

[e-mail]

Szkolenie

to różnorodne działania i formy

doskonalenia umiejętności,

podnoszenia wiedzy i kwalifikacji

w bardzo różnych obszarach.

Metoda partycypacyjna

metoda ta wykorzystuje różne techniki

aktywnego nauczania:



pracę w grupach,



burzę mózgów,



symulację,



dyskusję,

Trener/prowadzący jest w tym podejściu

partnerem w procesie nauczania.

U podstaw szkolenia metodą partycypacyjną

leżą następujące założenia:



uczysz się z sytuacji, które mają dla ciebie
znaczenie



uczysz się w działaniu i aktywnie
uczestnicząc w zajęciach



uczysz się z własnych doświadczeń przez
rozwiązywanie problemów



uczysz się łącząc praktykę z teorią



uczysz się wtedy, gdy zdobyta wiedza
znajduje wykorzystanie w pracy lub w życiu
osobistym



uczysz się wtedy, gdy panuje przyjazna
atmosfera



uczestnicy różnią się między sobą i preferują
różne style uczenia się



uczysz się przez interakcję z innymi osobami

Andragogika

teoria oświaty dorosłych, dział pedagogiki

zajmujący się zagadnieniami związanymi
z procesem wychowywania ludzi dorosłych.
Jej znaczenie wzrasta wraz
z upowszechnianiem się modelu kształcenia
ustawicznego.

Planując działania szkoleniowe należy uwzględnić, że dzieci i

młodzież przyswajają w sposób odmienny niż dorośli. Oto
niektóre cechy wyróżniające nauczanie dorosłych:



Dorośli są autonomiczni. Musza znać cele szkolenia i
wewnętrznie się z nimi zgadzać. Szkolenie jest skuteczniejsze,
gdy uczestnicy mają wpływ na jego przebieg.



Dorosłych nie możemy zmusić do nauki. Do zdobywania
nowej wiedzy muszą mieć wewnętrzną motywację.



Dorośli opierają naukę o własne doświadczenia i wiedzę.
Nauczanie nowych umiejętności powinno się odnosić do ich
dotychczasowej wiedzy, umiejętności i doświadczeń. Dobrze jest
poznać je na etapie przygotowywania szkoleń i na etapie
zawierania kontraktu z grupą (to wymaga od trenera
elastycznego dostosowania programu do zdobytych na początku
szkolenia informacji o uczestnikach)



Dorośli są nastawieni na osiąganie celów. Powinni je
zdefiniować lub poznać na początku szkolenia. Powinny być
konkretne.



Dorośli muszą widzieć adekwatność szkolenia do swoich
zadań w pracy lub potrzeb osobistych. Jeśli sami nie
potrafią tego dostrzec należy wskazać uczestnikom, w jaki
sposób szkolenie może być dla nich wartościowe



Dorośli chcą wiedzieć, jak zastosować nabyte
umiejętności w praktyce. Dlatego najchętniej słuchają
praktyków i lubią wykonywać praktyczne działania. Chcą
nauczyć się, jak radzić sobie z konkretnymi sytuacjami.



Dorośli chcą być traktowani z szacunkiem. Powinni
mieć możliwość wyrażania swoich uwag i opinii w trakcie
całego szkolenia oraz mieć pewność, że są słuchani.



Informacje stojące w silnej sprzeczności z
dotychczasowa wiedzą lub systemem wartości
przyswajane są wolniej, wymagają praktycznych ćwiczeń
nastawionych na zmianę postaw. Im bardziej zmiany
dotykają cech osobowościowych tym proces uczenia dłuższy
a motywacja uczestnika szkolenia musi być silniejsza.



Dorośli wolą szkolenia nastawione na jeden problem i
ćwiczenia prowadzone w niezbyt szybkim tempie. Zbyt duża
ilość nowych informacji blokuje możliwość ich przyswojenia.



Dorośli rzadziej podejmują ryzyko, boją się popełniać błędy.
Pracują wolniej używając metody wglądu zamiast metody prób i
błędów. Oczekują, że zadania które otrzymali do wykonania będą
omówione na zajęciach.



Dorośli oczekują zaangażowania i bardzo dobrego
przygotowania do zajęć.



Szkolenia dla dorosłych musza być zorganizowane w taki sposób,
by zapewnić wygodę psychiczna i fizyczną. Długie wykłady,
niekompetentni trenerzy, niewygodne siedzenia, monotonia, brak
możliwości ćwiczenia nabywanej wiedzy, nieadekwatność tematu
szkolenia do ich oczekiwań wywołują ich irytację i opór.

Metody

Metody przyswajania wiedzy preferowane przez

dorosłych to:



dyskusja (z równorzędnymi partnerami),



praca w grupach nastawiona na rozwiązywanie
problemów,



dyskusja z ekspertem – najchętniej o konkretnym
problemie doświadczanym w pracy,



samodzielne rozwiązywanie problemu,



odgrywanie ról,



wykład.

Cechy uczenia się dorosłych

Zapamiętywalność przekazanych treści po dwóch

tygodniach od szkolenia:



Metody pasywne:

Czytał – 10%

Słyszał - 20%
Widział – 30%
Widział i słyszał – 50%



Metody aktywne:

Wypowiedział - 70%

Powiedział i robił – 90%

Jak przygotować budżet

szkolenia?

Budżet powinien przewidywać wydatki i koszty,

ponoszone na następujące elementy:



koszt wynagrodzenia dla wykładowców,



koszt wynajęcia sali,



koszt przygotowania materiałów,



koszt wyżywienia uczestników,



koszty przygotowania szkolenia,



koszty marketingu i promocji,



inne koszty ogólne związane ze szkoleniem,



koszty delegacji, dojazdów, zakwaterowania

Jakie są rodzaje szkoleń?

Podział według kryterium czasu:



wieczorowe,



weekendowe,



jednodniowe,



kilkudniowe,



ponadtygodniowe

Jakie są rodzaje szkoleń?

Podział według formy:



kurs (prowadzący przekazuje uczestnikom wiedzę
różnorodnymi metodami – do ok. 20 osób),



seminarium (uczestnicy dzielą się doświadczeniami,
prowadzący jest bardziej organizatorem – ok. 30-40 osób),



warsztat (uczestnicy pod okiem prowadzącego wypracowują
jakiś materiał ok. 16 osób),



konferencja (spotkanie specjalistów, którzy dzielą się
doświadczeniami – 50-100 osób)

Wybór prowadzącego zajęcia

Pomieszczenia do zajęć

Sala plenarna powinna zapewniać:



możliwość dowolnego ustawienia stolików



osobne miejsce siedzące dla każdego
uczestnika



dobre oświetlenia



ogrzewanie i wentylację



odpowiednią akustykę lub dodatkowe
nagłośnienie

Ustawienie stolików

W tym przypadku każdy z

uczestników widzi pozostałych.
Jest to ustawienie sprzyjające
kontaktowi

Ustawienie stolików

Ustawienie korzystne przypadku

małej przestrzeni jednak
niepraktyczne w przypadku
większej grupy (powyżej 25 osób)

Ustawienie stolików

Idea „okrągłego stołu”. Nie ma tu

miejsca na tablicę i rzutnik.
Uczestnicy pracują z materiałami, które
mają przed sobą. Ustawienie dobre w
przypadku dyskusji. Odstęp miedzy
stolikami nie może być zbyt duży, gdyż
uniemożliwia kontakt wzrokowy.

Ustawienie stolików

Ustawienie wykorzystujące kwadratowe

stoliki

Pomoce szkoleniowe

Zastosowanie środków audiowizualnych:



przyciąga i podtrzymuje uwagę



budzi większe zaangażowanie



potwierdza i utrwala przekazywaną wiedzę



ułatwia zapamiętywanie



uatrakcyjnia zajęcia



działa silniej niż słowo mówione

Materiały drukowane – zasady tworzenia i używania:



czytelny druk



niezbyt dużo tekstu na jednej stronie



świadome zastosowanie: zróżnicowanej czcionki, zszywania lub
zachowywania luźnych kartek, drukowania po jednej lub dwóch
stronach



świadome rozdawanie materiałów po skończonej prezentacji
lub w jej trakcie, jeśli słuchacze maja ich używać razem z
prowadzący.

Slajdy

Przy przygotowywaniu slajdów należy

kierować się następującymi wytycznymi:



powinny być proste w formie i obejmować
jeden przekaz



liternictwo i rysunki powinny być
odpowiednio duże, łatwe do odczytania,
należy unikać napisów pionowych

Film

Przy jego wykorzystaniu należy także pamiętać o

kilku zasadach:



film nie powinien być zbyt długi



musi obrazować sytuacje omawiane w trakcie wykładu



język filmu musi być zrozumiały dla uczestników
szkolenia



należy omówić film po jego zakończeniu, analizując w
formie dyskusji wnioski lub/i możliwe rozwiązania
prezentowanego przez film zagadnienia

Jak przygotować szkolenie od

strony merytorycznej?

Istotne jest odpowiedzenie na pytania:



Jakiego typu szkolenia chcemy oferować?



Komu chcemy te szkolenia oferować?

Planowanie zajęć

Przy opracowaniu rozkładu zajęć należy pamiętać, że:



przerwy powinny być zaplanowane w odstępach nie
dłuższych niż 1,5 - 2 godziny.



czas trwania przerwy nie powinien być krótszy niż 15 minut.



jeśli zajęcia mają trwać cały dzień, warto zaplanować jedną
dłuższą przerwę, trwającą ok. 1 - 1,5 godziny.

Każde zajęcie powinno mieć

następujące elementy:



temat



cele jakie powinny osiągnąć uczestnicy



metody



zadania dla uczestników



określenie czasu

Określanie celów



Określanie celów, to jedna z najważniejszych i
najtrudniejszych do opanowania umiejętności
prowadzącego.



Cel szkolenia jest tym, co w zakresie wiedzy,
umiejętności czy postaw powinien osiągnąć
uczestnik w czasie szkolenia.



Można rozróżnić cele główne i szczegółowe
(konkretne nazwanie tego, co uczestnik powinien
osiągnąć podczas konkretnego zajęcia).

Dobór metody

Przed zastosowaniem metody należy z nią dokładnie

zapoznać uczestników, by nie mieli poczucia niepewności
czy bezradności.

Metody stosowane w uczeniu dorosłych można

podzielić na służące:



przekazywaniu treści



uzyskaniu reakcji uczestników



zastosowaniu wiedzy i umiejętności w praktyce



rozwojowi integracji grupy

Techniki aktywnego uczenia

się.

Techniki aktywnego uczenia się, które razem

tworzą metodologię partycypacyjną, gwarantują,
że uczestnicy są całkowicie zaangażowani w
proces edukacji. Uczestnicy nie są traktowani,
jako pasywni odbiorcy wiedzy, ale jako partnerzy
w projektowaniu i realizowaniu kursów.

Budowanie atmosfery

Atmosfera musi zostać zbudowana przez prowadzącego.

Dobra atmosfera uwarunkowana jest następującymi elementami:



aktywność – uczestnicy muszą aktywnie brać udział w procesie
uczenia, nawet podczas wykładów



bezpieczeństwo – uczestnicy musza czuć się bezpiecznie, gdy
popełniają błędy i próbują nowych zachowań, bez groźby
ośmieszenia czy jakiejkolwiek innej kary



postępy procesu uczenia się – uczestnicy musza odczuć, ze robią
postępy, muszą poznawać swoje wyniki, doświadczać sukcesu



akceptacja – uczestnicy muszą czuć się akceptowani i być rzetelnie
informowani o postępach w szkoleniu (rzetelna informacja zwrotna)

Jakie normy stosowane w grupie tworzą

odpowiednią atmosferę do pracy?



angażujemy się i dzielimy doświadczeniami,



staramy się być szczerzy,



nie mówimy o nieobecnych,



mówimy w pierwszej osobie (ja zamiast my lub oni),



unikamy uogólnień,



unikamy rozmów na boku, podczas wypowiedzi innych
osób,



opinie na temat innych staramy się wyrażać wprost,



otwarcie mówimy, co nam przeszkadza i czego
oczekujemy.

Cechy dobrego trenera

Umiejętność aktywnego słuchania
Cierpliwość.
Indywidualny i życzliwy stosunek do każdego uczestnika.
Umiejętność wyzwalania inicjatywy.
Umiejętność przyznawania się do własnych błędów.
Samodyscyplina.
Nie osądzanie.
Uczciwość.
Umiejętność obserwacji.
Umiejętność komunikacji.
Stanowczość.

•Stanowczość.

Komunikacja niewerbalna

Podczas normalnej rozmowy dwóch osób

ponad 65 % informacji przekazywanych jest

niewerbalnie.

W czym wyraża się komunikacja

niewerbalna ?

Sposób, w jaki tworzymy otoczenie fizyczne, w którym pracujemy i

mieszkamy

Sposób w jaki:



Siedzimy



Stoimy



Chodzimy



Kontaktujemy się wzrokowo

Nasze otoczenie



Dom



Pracę



Samochód



Rodzinę



Przyjaciół

Ton głosu

Wygląd:



Twarz, włosy, ciało



Ubranie



Męskość, kobiecość

Mimikę
Charakterystyczny dla nas sposób ekspresji emocji
Gesty
Odległość w jakiej stajemy od kogoś

Tematy programów do

zaliczenia

-

Kurs dla dzieci (nauczanie początkowe)

-

Kurs dla licealistów

-

Kurs dla nauczycieli

-

Kurs dla ratowników górskich

-

Kurs dla ratowników drogowych

-

Kurs dla ratowników wodnych

-

Kurs dla strażaków

-

Kurs dla pracowników zakładów chemicznych

-

Kurs dla elektryków

-

Kurs dla kierowców

-

Kurs dla żołnierzy/policjantów/straży miejskiej

-

Kurs dla pracowników instytucji użytku publicznego