1

I rok kosmetologii

Higiena

Higiena człowieka

w różnych okresach

życia

2

Higiena - I rok kosmetologii .



Higiena rozwojowego okresu
wzrastania i dojrzewania



Higiena wieku podeszłego

3

Higiena - I rok kosmetologii .

Etapy rozwoju



Rozwój progresywny (rozrost,
dojrzewanie chemiczne i funkcjonalne)



Stabilizacja dojrzałego organizmu
(morfologia i funkcja)



Regresja (postępujące zmiany
degeneracyjne – tkankowe i
funkcjonalne)

4

Higiena - I rok kosmetologii .

Warunki prawidłowego rozwoju

progresywnego



Prawidłowy kod genetyczny



Wystarczający materiał pokarmowy



Ochrona przed czynnikami

zewnętrznymi (przyrodniczymi,

psychogennymi i społecznymi) które

obciążają metabolizm i/lub wywołują

procesy chorobowe

5

Higiena - I rok kosmetologii .

Okresy rozwoju



Prenatalny (zarodkowy i płodowy)



Noworodkowy (pierwsze 4 tygodnie życia)



Niemowlęcy (od 2 do 12 miesiąca życia)



Wczesne dzieciństwo (2 - 3 rok)



Przedszkolny (4 - 7 rok życie)



Wczesnoszkolny (7 – 15 rok życia)



Młodzieńczy (15 – 20 rok życia)

6

Higiena - I rok kosmetologii .

Ocena rozwoju somatycznego



Określenie wymiarów i masy ciała



Określenie składu chemicznego

(proporcje wody, beztłuszczowej masy

ciała, tłuszcz ustrojowy)



Morfologiczne i chemiczne wskaźniki

dojrzewania (punkty kostnienia, wiek

zębowy, hormony, drugorzędowe cechy

płciowe)

7

Higiena - I rok kosmetologii .

Ocena przebiegu wzrastania



Tempo rozwoju (wielkość zmian danej

cechy w czasie całego okresu rozwoju do

momentu badania)



Dynamika rozwoju (wielkość zmian danej

cechy od poprzedniego badania do

badania aktualnego)



Rytm rozwoju (zmiany dynamiki rozwoju

w kolejnych okresach chronologicznych)

8

Higiena - I rok kosmetologii .



Badania longitudinalne (prowadzone na tych

samych jednostkach w odstępach czasu)



Badania przekrojowe (w tym samym czasie

badana jest duża liczba osób)



Wykorzystanie badań – tablice centylowe -

kłopot młodych matek



Wykrycie odchyleń w rozwoju



BMI (Body Mass Index) = masa ciała/(wzrost)

2



WHR (Waist-Hip Ratio) = obwód w

pasie/obwód w biodrach

9

Higiena - I rok kosmetologii .

Okres prenatalny – zagrożenia płodu



Nieprawidłowości chromosomalne (Down)



Mutacje monogenetyczne (choroby
metaboliczne)



Zespoły wieloczynnikowe (genetyczne-
środowiskowe):

– Promieniowanie jonizujące
– Czynniki chemiczne (alkohol, dym tytoniowy,

narkotyki, leki)

– Choroby infekcyjne różyczka w okresie organogenezy

10

Higiena - I rok kosmetologii .



Okres noworodkowy: wady rozwojowe,
niska masa ciała, wcześniactwo



Okres niemowlęcy: zapalenia płuc,
biegunki, posocznica

– Opieka lekarska nad niemowlętami:

dyspanseryzacja, badania przesiewowe
(fenyloketonuria); szczepienia ochronne,
hipoplazja stawów biodrowych

11

Higiena - I rok kosmetologii .



Okres poniemowlęcy i dzieciństwo: urazy i

wypadki, nowotwory, choroby zakaźne to 10%

przyczyn zgonów w tym wieku



Powszechne badania profilaktyczne (bilanse

zdrowia

– 2 rok życia,
– 4 rok życia
– 6 rok życia – gotowość szkolna
– 10 rok życia
– 14 rok życia – dalsze kształcenie
– 18 rok życia – zdolność do podjęcia pracy

12

Higiena - I rok kosmetologii .

Prace wzbronione młodocianym

(rozporządzenie. MZiOS, 1990)



Nadmierny wysiłek fizyczny i transport



Obciążający mikroklimat



Nieodpowiednie oświetlenie



Hałas i drgania



Pola elektromagnetyczne,

elektrostatyczne, promieniowanie

jonizujące, laserowe, UV i

podczerwień)

13

Higiena - I rok kosmetologii .

Prace wzbronione młodocianym

(rozporządzenie. MZiOS, 1990) cd.



Pod ziemią, poniżej poziomu gruntu, na

wysokości



Podwyższone lub obniżone ciśnienie



Kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi



Szkodliwe substancje chemiczne



Prace zagrażające prawidłowemu rozwojowi

psychicznemu



Możliwość urazów

14

Higiena - I rok kosmetologii .

Prace wzbronione kobietom

(rozporządzenie MZiOS 1996):



Kobietom w ciąży



Kobietom w ciąży i w okresie
karmienia



Kobietom w okresie karmienia



Wszystkim kobietom

15

Higiena - I rok kosmetologii .

Prace wzbronione kobietom

(rozporządzenie MZiOS 1996)



Wysiłek fizyczny, transport ciężarów,

wymuszona pozycja



Mikroklimat zimny, gorący, zmienny



Hałas i drgania



Pola elektromagnetyczne,

elektrostatyczne, promieniowanie

jonizujące, laserowe, UV i

podczerwień) – monitory ekranowe

16

Higiena - I rok kosmetologii .

Prace wzbronione kobietom

(rozporządzenie MZiOS 1996) cd.



Pod ziemią, poniżej poziomu gruntu, na

wysokości



Podwyższone lub obniżone ciśnienie



Kontakt ze szkodliwymi czynnikami

biologicznymi



Szkodliwe substancje chemiczne



Możliwość ciężkich urazów fizycznych i

psychicznych

17

Higiena - I rok kosmetologii .

Promieniowanie elektromagnetyczne



Radiowe – 30 kHz – 300 MHz



Mikrofalowe – 30 GHz – 300 GHz



Podczerwone >760 nm



Widzialne 400 – 780 nm



UV A 315 – 390 nm – tk. podskórna



UV B 280 – 315 nm – skóra właściwa



UV C 180 – 280 nm - naskórek

18

Higiena - I rok kosmetologii .

Korzystne wpływy promieniowania

na skórę:



Vit. D

3



Przystosowanie skóry
(fotodermatozy leczone UV B)



Fototerapia

19

Higiena - I rok kosmetologii .

Niekorzystne wpływy promieniowania na skórę:



Ostre:

– Rumień i oparzenie słoneczne
– Pigmentacja i opalenie skóry
– Fotouczulenie



Przewlekłe nierakotwórcze

– Piegi i upstrzenia słoneczne
– Znamiona melanocytowe
– Keratozy słoneczne



Rak skóry niemelanocytowy, czerniak

20

Higiena - I rok kosmetologii .

Substancje fotouczulające (1)



Sulfonamidy



Salicyloanilidany



Pochodne smoły węglowej (akrydyna,

antracen, fenantren)



Barwniki (antrachinon, eozyna, błękit

metylenowy, czerwień bengalska)



Psoraleny



Cyklamat



Niesterydowe leki przeciwzapalne

21

Higiena - I rok kosmetologii .

Substancje fotouczulające (2)



Dezodoranty



Substancje bakteriostatyczne w mydłach



Substancje fluorescencyjne



Fenotiazyny



Tetracykliny



Trójcykliczne leki antydepresyjne

22

Higiena - I rok kosmetologii .

Narażenia na promieniowanie UV



Robotnik na zewnątrz pomieszczeń 270
MED rocznie



Robotnik wewnątrz pomieszczeń – 90 MED.



2 tygodnie latem nad Morzem Śródziemnym
– 50 – 100 MED.



Solarium 30 x 30 min – 20 MED.



MED - Minimalne Dawki Erytemalne

23

Higiena - I rok kosmetologii .

Zalecenia IRPA / INIRC



Ogólne:

Nie zaleca się stosowania

solariów (sun beds) do
celów kosmetycznych

24

Higiena - I rok kosmetologii .

Zalecenia IRPA / INIRC – szczegółowe (1)

1. Osoby ze skórą typu I i II nie powinny używać

solarium. – większa podatność na oparzenia
słoneczne i większe ryzyko powstania raka skóry

2. Każda osoba z dużą liczbą znamion, skłonnością

do piegów, przebytym oparzeniem słonecznym w
dzieciństwie, czerniakiem w rodzinie nie
powinna korzystać z solarium

3. Każda osoba przyjmująca lek znany ze swej

fotoaktywności nie powinna korzystać z
solarium

25

Higiena - I rok kosmetologii .

Zalecenia IRPA / INIRC – szczegółowe (2)

4. Każda osoba mająca rozległe uszkodzenia

skóry wywołane światłem słonecznym nie
powinna korzystać z solarium. Każda osoba,
która miała przedrakowe lub rakowe
choroby skóry nie powinna korzystać z
solarium

5. Każda osoba z chorobą skóry powinna

zasięgnąć porady lekarza przed
skorzystaniem z solarium

6. Dzieci nie powinny korzystać z solarium

26

Higiena - I rok kosmetologii .

Zalecenia IRPA / INIRC – szczegółowe (3)

7. Nie należy korzystać z solarium w razie

stosowania tego dnia perfum, zmywaczy do

ciała lub aerozoli

8. Wrażliwości osobnicze wykazują szerokie

wahania i dlatego zaleca się ograniczyć

czas pierwszego zabiegu do około połowy

czasu regularnych zabiegów w celu

poznania reakcji skóry użytkownika. Jeżeli

po pierwszym zabiegu wystąpi jakakolwiek

niekorzystna reakcja to niewskazane są

dalsze zabiegi w solarium

27

Higiena - I rok kosmetologii .

Zalecenia IRPA / INIRC – szczegółowe (4)

9. Regularne korzystanie nie powinno

przekraczać 2 zabiegów tygodniowo i
maksymalnie 30 zabiegów rocznie, czyli 30
MED. – co jest najmniejszym narażeniem
erytemalnym

10. W odniesieniu do zalecenia 9

producent

solarium (łóżka słonecznego) powinien
dostarczyć przepis stosowania, zalecić
maksymalny czas narażenia na podstawie
charakterystyki emisji lamp solarium

28

Higiena - I rok kosmetologii .

Zalecenia IRPA / INIRC –

szczegółowe (5)

11.

Producent

winien zapewnić

odpowiednie ochrony oczu i ochrony
takie powinny być stosowane w czasie
używania solarium

12. Obowiązkiem

sprzedawcy

jest

udzielić osobie mającej zamiar
korzystać z solarium odpowiednich
instrukcji podanych w pkt 1-11.

29

Higiena - I rok kosmetologii .

Starzenie się



W badaniach biologicznych i medycznych

– 60 – 65 rok życia dla kobiet i mężczyzn

– wiek podeszły – „młodzi starzy”



75 rok życia – „starzy starzy”



Wiek emerytalny (60 rok życia kobiety, 65

– mężczyźni)



Grupa osób długowiecznych – ponad 90

lat

30

Higiena - I rok kosmetologii .

Teorie starzenia się



Genetyczne – „gen śmierci”;

maksymalny wiek dla danego gatunku



Stochastyczne – malejąca zdolność

utrzymania homeostazy (antyoksydanty,

nadzór immunologiczny, naprawa DNA)



Starzenie jako proces złożony,

regulowany przez czynniki genetyczne i

środowiskowe

31

Higiena - I rok kosmetologii .



Wiek metrykalny



Wiek czynnościowy



Starzenie przedwczesne



Osoby długowieczne – starzenie
opóźnione



Sprawność życiowa

32

Higiena - I rok kosmetologii .

Sprawność życiowa



Sprawność lokomocyjna

– I – chodzi swobodnie poza domem
– II – chodzi z trudnością poza domem
– III – nie wychodzi samodzielnie z domu
– IV – nie wychodzi samodzielnie z łóżka



Zdolność do samoobsługi



Instrumentalne czynności dnia

codziennego (codzienne czynności:

przygotowanie posiłku, sprzątanie

mieszkania, korzystanie z telefonu,

korzystanie ze środków lokomocji)

33

Higiena - I rok kosmetologii .

Pierwotna profilaktyka geriatryczna



Higieniczne odżywianie



Unikanie nadmiernych napięć
psychicznych



Zmniejszenie narażenia na niekorzystne
czynniki środowiska zewnętrznego



Zarzucenie używek (tytoń)



Zainteresowania pozazawodowe



Aktywność ruchowa



Czynny wypoczynek

34

Higiena - I rok kosmetologii .

Wtórna profilaktyka geriatryczna



Rehabilitacja lecznicza u ludzi
starych



Okresowe badania profilaktyczne
osób w starszym wieku