Dr Ernest Podgórski

System podatkowy w
Polsce na tle systemów
podatkowych w Unii
Europejskiej



System podatkowy w Polsce, G.

Szczodrowski, PWN, Warszawa

2007



Polski System Podatkowy, R.

Rosiński, Difin 2010



Polskie prawo finansowe, A.

Gomułowicz, J. Małecki, Lexis Nexis

2006



Będzie 



W terminie ustalonym -????



W formie ustalonej -???

O czym będziemy

rozmawiać??



Systemy podatkowe w gospodarce
rynkowej



Istota, uwarunkowania i znaczenie
harmonizacji podatków w Unii
Europejskiej



Analiza obciążeń podatkowych w
Polsce



Metody unikania podwójnego
opodatk0wania dochodów



Analiza porównawcza polskiego
systemu podatkowego z systemami
podatkowymi wybranych krajów.

Na tym świecie
nie ma nic pewnego,
z wyjątkiem śmierci
i podatków.

Benjamin Franklin 1789

Definicje

System podatkowy to ogół przepisów
prawnych oraz instytucji finansowych w
zakresie podatków w danym kraju i
które stanowią jednolitą, wewnętrzną
zgodność pod względem ekonomiczno
– prawnym. System podatkowy
reguluje funkcjonowanie wszystkich
podatków, zarówno podatków
centralnych jak i podatków lokalnych.

Definicje

Do prawnych wymogów systemu podatkowego

zaliczamy: przejrzystość aktów prawnych, które

składają się na dany system podatkowy, natomiast do

czynników ekonomicznych warunkujących kształt

systemu podatkowego zaliczamy:

- wybór właściwych źródeł podatkowych

- wybór odpowiedniego momentu procesu

gospodarczego

- właściwe i precyzyjne określenie podmiotu

gospodarczego, który ma być objęty obowiązkiem

podatkowym, oraz ustalanie właściwej wysokości

nakładanych podatków.

Definicje

Na kształt systemu podatkowego wpływają

czynniki zewnętrze i wewnętrzne:

ZEWNĘTRZNE (globalne)

- występująca koniunktura gospodarcza na świecie

- rola danego państwa w gospodarce światowej

WEWNĘTRZNE:

- warunki społeczno – gospodarcze

- stopień rozwoju gospodarczego

- typ ustroju politycznego

- rola i zakres władzy państwowej.

Definicje

Podatek – jest kategorią ekonomiczną, która

wyraża stosunki pomiędzy państwem i

obywatelem zobowiązanym do jego uiszczenia.

Podatek odzwierciedla pewne ogólne właściwości

wspólne określonej grupie ekonomicznych

stosunków podziału i ściśle z nimi związanych

stosunków prawnych. Jego przedmiotem jest

świadczenie pieniężne przymusowe,

nieekwiwalentne i bezzwrotne oparte na

ogólnych normach prawnych.

Definicje

Cechy te pozwalają odróżnić podatek od innych

świadczeń na rzecz budżetu państwa:

- pieniężny charakter świadczeń podatkowych

wiąże się z jego wymiarem i poborem w

jednostkach pieniężnych danego kraju

- przymusowy charakter podatku wynika z

władczych uprawnień państwa w stosunku do

wszystkich obywateli zamieszkałych na

terytorium danego kraju lub posiadających na

nim źródło podatkowe

Definicje

- przymus podatkowy jest przymusem

prawnym, który opiera się na aktach prawnych

pochodzących od władzy państwowej i wynika z

panowania ekonomicznego i politycznego

państwa. Kwestionowanie władztwa

podatkowego jest równoznaczne z negowaniem

władzy państwowej. Władztwo to obejmuje

prawo do stanowienia podatków oraz prawo do

ich poboru łącznie z prawem do egzekucji oraz

regresji

Definicje

- bezzwrotny charakter świadczeń

podatkowych polega na definitywnym
przekazaniu przez podmiot zobowiązany
do uiszczenia podatku, środków
pieniężnych na rzecz budżetu państwa

Definicje

- nieodpłatność – oznacza, że w zamian za

wniesione świadczenie na rzecz budżetu

państwa, wpłacający nie otrzymuje ze strony

państwa żadnego bezpośredniego

świadczenia, które ma charakter

ekwiwalentny

wymienione powyżej cechy muszą wystąpić

w danym świadczeniu łącznie, aby miało ono

charakter podatku – są to cechy stałe

podatku

Definicje

Podatki pełnią 3 podstawowe funkcje:



Funkcja fiskalna



Funkcja regulacyjna



Funkcja sytymulująca

Definicje

Funkcja fiskalna

Wiąże się z pokryciem zapotrzebowania

na dochód publiczny. Z uwagi na to

przyjmuje się iż opodatkowanie fiskalne

służy skutecznemu finansowaniu

wydatków publicznych państwa. Realizacja

tego zadania zawsze będzie wymagała

wywarzenia przeciwstawnych interesów:

publicznego i prywatnego.

Definicje

Funkcja regulacyjna (redystrybucyjna)

Polega na kształtowaniu dochodów i
majątku będących w dyspozycji
podatników. Z funkcją
tą wiąże się przesuwanie środków
finansowych w odpowiednich proporcjach
pomiędzy podatnikami a budżetem
państwa

Definicje

Funkcja stymulująca

Oznacza wykorzystywanie instrumentów
podatkowych
w celu wywarcia wpływu na warunki działania
podmiotów gospodarczych jak również na kierunki
i tępo ich rozwoju. Urzeczywistnieniem tej funkcji
jest zróżnicowanie obciążeń podatkowych, dzięki
czemu podatek może wpływać zachęcająco lub
zniechęcająco na decyzję w sprawie podejmowania
lub likwidowania działalności gospodarczej oraz
ustalenia zakresu jej prowadzenia. Przykładem jest
stosowanie systemu zezwoleń i ulg podatkowych.

Istota uwarunkowania i
znaczenie podatków na
jednolitym?? rynku UE

Pojęcie konkurencji podatkowej

Konkurencja podatkowa (tax competition) to zjawisko
polegające na stosowaniu przez uczestniczące w niej
podmioty takich działań z zakresu polityki podatkowej,
które mają na celu utrzymanie lub zwiększenie
atrakcyjności danego obszaru jako miejsca do
prowadzenia działalności gospodarczej.

Konkurencja taka może mieć miejsce w obrębie
pojedynczego kraju, jak
i pomiędzy krajami.

Zakres konkurencji podatkowej miedzy regionami danego
kraju jest zależny od uprawnień władz regionalnych do
kształtowania poziomu podatków. Im uprawnienia te są
większe, tym większe możliwości dostosowania obciążeń
podatkowych do specyficznych potrzeb poszczególnych
regionów.

L.Oręziak, Konkurencja podatkowa i harmonizacja podatków w ramach Unii Europejskie, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa,
Warszawa 2007, s. 86-87.

Konkurencja podatkowa - podział

Z punktu widzenia skutków konkurencję podatkową można
podzielić na konkurencję uczciwą (pozytywną) i konkurencję
(nieuczciwą) szkodliwą.

Parlament Europejski wskazał cechy systemów podatkowych, które
powodują wypaczenie mechanizmów konkurencji rynkowej.

Do cech tych należy zaliczyć m.in..:

• występowanie tzw. rajów podatkowych,

• podwójne opodatkowanie ludności i przedsiębiorstw,

• funkcjonowanie w poszczególnych państwach członkowskich
odmiennych definicji takich pojęć jak: podstawa
opodatkowania, dochód i amortyzacja,

• zwolnienie z opodatkowania oszczędności nierezydentów,

• opodatkowanie udziałów i przychodów z praw autorskich w
spółkach zależnych,

• występowanie pomocy fiskalnej,

• występowanie podatkowych zachęt inwestycyjnych dla osób
prawnych.

Pozytywna konkurencja podatkowa

Unia Europejska za pozytywną konkurencję

podatkową uznaje konkurencję między

państwami członkowskimi w technicznych

aspektach wymiaru i poboru podatków,

takich jak np.:



ulepszanie procedur poboru podatku,



podwyższenie jakości pracy administracji

podatkowej,



postępy w zwalczaniu przestępczości

podatkowej.

W opinii UE takie działania nie wypaczają

mechanizmu rynkowego.

Modele konkurencji podatkowej

Model Zodrowa i Mieszkowskiego

Jego podstawową tezą jest stwierdzenie, że kraje starając się przyciągnąć
kapitał konkurują ze sobą stopami podatkowymi, co prowadzi do ustalenia
opodatkowania na poziomie niższym niż optymalny i w rezultacie

do

niedostatecznego finansowanie wydatków publicznych.

Uzasadnieniem tej tezy jest istnienie wymiany pomiędzy korzyściami jakie
odnosi dany kraj z przyciągnięcia kapitału zagranicznego a stratami
wywołanymi zmniejszeniem podaży dóbr publicznych.

W stanie równowagi obie te wielkości, to jest zmniejszenie wpływów
podatkowych i dodatkowe korzyści z napływu kapitału zagranicznego,
dokładnie sobie odpowiadają, wyznaczając pożądaną wielkość stóp
opodatkowania dochodów kapitałowych.

Równowaga osiągana jest na zbyt niskim poziomie przychodów
podatkowych

, co uniemożliwia finansowanie odpowiedniej ilości dóbr

publicznych.

J. Kudła, Dlaczego konkurencja podatkowa nie musi być szkodliwa? Uniwersytet Warszawski, s. 1.

Model Zodrowa i Mieszkowskiego (ZM)

Równowaga ma charakter suboptymalny, gdyż gdyby wszystkie państwa
porozumiały się, to mogłyby pozyskać taką samą ilość kapitału, przy
zastosowaniu wyższych stóp podatkowych, pozwalających na sfinansowanie
wydatków publicznych na poziomie wymaganym społecznie.

 Każdy kraj ustalając bowiem wysokość opodatkowania dochodów z kapitału
bierze pod uwagę zachowania innych państw i dlatego obniża swoje
opodatkowanie by przyciągnąć kapitał.

W skali globalnej międzynarodowa konkurencja podatkowa oznacza więc

marnotrawstwo potencjalnych wpływów podatkowych

, bo ustalając

wspólnie opodatkowanie na jakimś konkretnym poziomie wszystkie państwa
mogłyby uzyskać wyższe dochody podatkowe, przyciągając tę samą ilość
kapitału.

 Przy powyższych założeniach harmonizacja podatków poprawia dobrobyt
społeczny i automatycznie prowadzi do wzrostu opodatkowania dochodów z
kapitału, gdyż zgodnie z przedstawionym powyżej rozumowaniem zakłada się,
że przed wprowadzeniem harmonizacji obciążenie podatkowe dochodów
kapitałowych jest ustalone na zbyt niskim poziomie.

 Wnioski płynące z modelu ZM nie zostały jednoznacznie zweryfikowane
empirycznie.

J. Kudła, Dlaczego konkurencja podatkowa nie musi być szkodliwa? Uniwersytet Warszawski, s. 1.

Koncepcja Ch.Tiebout

Państwa rzeczywiście konkurują opodatkowaniem kapitału
(dokładniej dochodów z kapitału) by przyciągnąć do siebie
kapitał, co prowadzi do spadku stóp podatkowych w stosunku
do sytuacji, w której konkurencja nie występuje.

W efekcie kraje, które mają zbyt wysokie koszty utrzymywania
aparatu państwowego zmuszone są do zwiększenia
efektywności poboru podatków i racjonalizacji swych
wydatków rządowych.

 Czynnikiem wpływającym na dostosowania jest migracja
czynników produkcji do innych lokalizacji (krajów), w których
relacja uzyskiwanych dóbr publicznych do płaconych
podatków jest najwyższa.

 Konkurencja w tym modelu z założenia nie może być
nadmierna (tzn. prowadzić do ustalenia poziomu opodatkowania
poniżej optymalnego społecznie), gdyż wówczas relacja
uzyskiwanych dóbr publicznych do podatków będzie niewłaściwa
i czynniki produkcji będą przemieszczać się do krajów, które
zachowały właściwe proporcje między ciężarem podatkowym a
oferowanymi dobrami publicznymi.

J. Kudła, Dlaczego konkurencja podatkowa nie musi być szkodliwa? Uniwersytet Warszawski, s. 1.

Pozytywne aspekty konkurencji podatkowej wg
nowych teorii

Najnowsze teorie wskazują, że konkurencja podatkowa nie
prowadzi do spadku stóp podatkowych i jest jednoznacznie
korzystna.

Duże kraje położone w centrum obszaru integracji nie
konkurują o kapitał poziomem stopy rentowności netto (Niemcy,
Francja). Przeciwnie, starają się one zapewnić raczej przewagę w
warunkach oferowanych potencjalnym inwestorom.

Utrzymanie przewagi wymaga sfinansowania z podatków, ale w
zamian daje rentę podatkową z tytułu posiadania rozbudowanej i
zcentralizowanej infrastruktury. W efekcie państwa mogą stosować
wyższe podatki, bez obawy odpływu kapitału i utraty posiadanego
poziomu dobrobytu.

Teoria ta tłumaczy występowanie niższych podatków w krajach
małych i położonych na peryferiach (Litwa, Łotwa, Estonia).

Wprowadzenie harmonizacji podatków na poziomie
przeciętnym, spowoduje

pogorszenie sytuacji zarówno państw

centralnych, jak i peryferyjnych

. Harmonizacja oznacza bowiem

wyrównanie stóp opodatkowania, ale bez wyrównywania innych
czynników (np. kosztów transportu, czy ogólnych warunków
prowadzenia działalności gospodarczej).

J. Kudła, Dlaczego konkurencja podatkowa nie musi być szkodliwa? Uniwersytet Warszawski, s. 10.

Różnice w postrzeganiu szkodliwości konkurencji podatkowej
pomiędzy państwami zdeterminowane są strukturą
opodatkowania istniejącą przed liberalizacją rynków i
typem podatków, podlegających dostosowaniu.

Konkurencja jest postrzegana jako zła w krajach o
relatywnie wyższych podatkach od dochodów osób fizycznych
niż od osób prawnych, ponieważ wobec harmonizacji podatków
od konsumpcji w UE, dostosowania muszą z konieczności
dotyczyć relacji podatków obciążających pracę do podatków
obciążających kapitał .

 W praktyce nie jest możliwe znaczące obniżenie
opodatkowania dochodu osób prawnych bez znaczącego
wzrostu opodatkowania dochodu z pracy. To ostatnie
wymaga jednak niskiej elastyczności podatkowej dochodów z
pracy i jest społecznie niepopularne.

J. Kudła, Dlaczego konkurencja podatkowa nie musi być szkodliwa? Uniwersytet Warszawski, s. 8.

Pozytywne aspekty konkurencji podatkowej wg
nowych teorii

Szkodliwa konkurencja podatkowa
kryteria OECD

W Raporcie OECD z 1998 r. do czynników warunkujących
uznanie danego systemu za potencjalnie szkodliwy zaliczono:

1)niski poziom lub brak podatków w stosunku do określonych
rodzajów dochodów;

2) brak przejrzystości systemu podatkowego, przez co rozumieć
należy niejasność regulacji lub brak nad nimi dostatecznego nadzoru
finansowego stwarzającego w efekcie możliwość uzyskiwania przez
niektórych podatników szczególnych przywilejów podatkowych,
modyfikujących ustawowe regulacje podatkowe, bez wyraźnego,
jednoznacznego określenia kryteriów przyznawania tych
przywilejów;

3) niechęć administracji danego kraju do uczestniczenia w
wymianie informacji podatkowych (a także uchylenia przepisów o
tajemnicy bankowej, nawet w przypadkach uzasadnionych
podejrzeniem przestępstwa) – w szczególności odmowa udzielenia
informacji administracjom innych państw o dochodach
transferowanych do takiego kraju przez osoby podlegające
jurysdykcji podatkowej innych państw)

Kraj

Wyszczególnienie szkodliwych regulacji podatkowych

Australia

z racji posiadanych regulacji w zakresie banków zagranicznych

Belgia

w związku z regulacjami dotyczącymi centrów koordynacyjnych i dystrybucyjnych

Finlandia

regulacje w zakresie ubezpieczeń

Włochy

regulacje dotyczące centrum finansowego i ubezpieczeniowego w Trieście oraz
międzynar. działalności żeglugowej

Irlandia

międzynarodowe centrum finansowe, strefa portu lotniczego Shannon

Luksemburg spółki reasekuracyjne, oddziały finansowe, spółki zarządzające
Szwecja

zagraniczne spółki ubezpieczeń majątkowych

Węgry

spółki zagraniczne

Islandia

Międzynarodowe Spółki Handlowe

Holandia

przepisy dotyczące oddziałów finansowych, wewnątrz grupowych spółek finansujących,
tworzenia rezerw dla
międzynarodowych holdingów finansowych, zasady koszt-plus międzynarodowej
działalności żeglugowej

Hiszpania

centra koordynacyjne w Kraju Basków i Nawarze

Szwajcaria

regulacje dotyczące spółek administracyjnych oraz usługowych

Grecja

regulacje dotyczące spółek inwestycyjnych oraz biur spółek zagranicznych, biur
żeglugi oraz prawa morskiego

Kanada

regulacje obejmujące międzynarodowe centra bankowe oraz międzynarodową
działalność żeglugową

Korea

działalność banków zagranicznych

Turcja

regulacje dotyczące zagranicznych banków w Stambule oraz wolnych stref

Francja

regulacje w zakresie centrów zarządzania spółkami oraz logistycznych

Niemcy

regulacje dotyczące centrów koordynacyjnych ,międzynarodowej działalności
żeglugowej

Norwegia

przepisy w zakresie międzynarodowej działalności żeglugowej

Stany Zjedn. regulacje dotyczące zagranicznych spółek handlowych

Wykaz państw stosujących szkodliwą konkurencję podatkową

wg OECD w 2000 r.

www.e-pip.pl/file2docs/i82.pdf

R. Krasnodębski, Raje podatkowe w XXI wieku,

Raje podatkowe

Zgodnie z § 17 Raportu OECD z 2000 r.
do państw uznanych za raje podatkowe
(ang. tax havens) zaliczono:

Andorę,

Anguillę,

 Antiguę i Barbudę,

 Arubę,

 Bahama,

 Bahrain,

Barbados,

Belize,

 Brytyjskie Wyspy Dziewicze,

 Wyspy Cooka,

 Dominikanę,

Gibraltar,

 Grenadę,

 Guernsey,

Sark,

Alderney,

 Jersey,

Wyspę Man,

•Liberię,

•Liechtenstein,

•Malediwy,

•Wyspy Marshalla,

• Monako,

• Monserrat,

•Nauru,

• Antyle
Holenderskie,

• Niue,

• Panamę,

• Samoa,

• Seszele,

•Saint Lucie,

• Nevis,

• Saint Vincent,

• Tonga,

• Turks i Caicos,

• Amerykańskie
Wyspy Dziewicze,

• Vanuatu

Kierunki polityki podatkowej UE

Harmonizacja

Harmonizacja

Koordynacj

a

Koordynacj

a

Konkuren
cja

HARMONIZACJA PODATKÓW POJĘCIE

konsultacje pomiędzy dwoma lub
większością krajów,

porozumienia dotyczące nakładania
podobnych podatków,

ustalenia dotyczące rodzaju i rozmiarów
obciążeń podatkowych.

KOORDYNACJA

Harmonizacja podatków oznacza kompromis pomiędzy niskim
stopniem koordynacji a idealnym poziomem standaryzacji,
który oznaczałby w praktyce taki sam system podatkowy.

KOMPROMIS

KOORDYNACJA

HARMONIZACJA

STANDARYZACJA

pełna,
częściowa.

Pełna harmonizacja oznacza ujednolicenie
podatków.

W rezultacie pełnej harmonizacji
poszczególne elementy konstrukcji podatków
stają się w krajach członkowskich identyczne.
Częściowa harmonizacja oznacza niepełne
zbliżenie poszczególnych elementów konstrukcji
podatków. Wystąpi ona na przykład w
przypadku ustalenia stawki minimalnej i
maksymalnej podatku

.

Harmonizacja

Koordynacja

Koordynacja różni się od harmonizacji tym, że w
przypadku koordynacji zbliżenie podatków nie
następuje poprzez mechanizmy legislacyjne, a
jedynie w wyniku dostosowania się państw
członkowskich

do zaleceń Rady i Komisji

.

Zalecenia te ogólnie określane są mianem
„miękkiej legislacji” i mogą one przybierać takie
formy jak: konwencje, rekomendacje, rezolucje,
przewodniki, kodeksy postępowania.

Ogólna podstawa prawna

harmonizacji

podatków dochodowych Art. 94 TWE

ROZDZIAŁ 3

ZBLIŻANIE USTAWODAWSTW

Artykuł 94

Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i
po konsultacji z Parlamentem Europejskim i
Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, uchwala
dyrektywy

w

celu

zbliżenia

przepisów

ustawowych, wykonawczych i administracyjnych
Państw Członkowskich,

które mają bezpośredni

wpływ na ustanowienie lub funkcjonowanie
wspólnego rynku.

Rozporządzenie

Rozporządzenie jest aktem prawnym o zasięgu ogólnym, który
wiąże państwa członkowskie w całości.

Ten akt prawny ma bezpośrednie zastosowanie w każdym
państwie członkowskim. Staje się więc częścią wewnętrznego
porządku prawnego tych państw bez konieczności podejmowania
jakichkolwiek działań z ich strony.

Formalna inkorporacja norm prawnych rozporządzenia do
wewnętrznego porządku prawnego jest zabroniona. W sytuacji
gdy treść rozporządzenia jest sprzeczna z aktem prawa
wewnętrznego,

ma ono wyższość

(pierwszeństwo, prymat) nad

normą prawa wewnętrznego.

Prawo do uchwalania rozporządzeń traktaty powierzają Radzie
Unii; natomiast Komisja ma kompetencje do wydawania tzw.
Rozporządzeń wykonawczych, które mają charakter techniczny i
są niezbędne do realizacji jej funkcji wykonawczych.

Szczególnie często rozporządzenia są wydawane w zakresie
rolnictwa i polityki konkurencyjnej.

Przykłady rozporządzeń

Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w
sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w
celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed
nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami
(Dz.U. L 292 z 15.11.1996, str. 2—5) (Wyd. specj. -09 T.01 , str. 303)

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1925/2004 z dnia 29 października 2004 r.
ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania niektórych przepisów
rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy
administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej
(Dz.U. L 331 z 5.11.2004, str. 13—18) Tekst skonsolidowany 02004R1925

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2073/2004 z dnia 16 listopada 2004 r. w
sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatków
akcyzowych
(Dz.U. L 359 z 4.12.2004, str. 1—10)

Dyrektywa



Dyrektywa zobowiązuje swych adresatów, którymi mogą być
wyłącznie państwa członkowskie (jedno, kilka lub wszystkie)
Unii, co do osiągnięcia określonych celów, pozostawiając im
swobodę wyboru formy i środków realizacji tych celów.



Państwa członkowskie mają obowiązek zastosowania takich
środków prawnych, które pozwolą na implementację
dyrektyw do ich wewnętrznego porządku prawnego.



Wydana przez instytucje UE dyrektywa nie wywiera
bezpośredniego skutku aż do momentu upływu
wyznaczonego przez nią samą terminu jej realizacji przez
adresata.



Dyrektywy są bardzo istotnym i często stosowanym
instrumentem prawnym realizacji zadań w różnych zakresach
funkcjonowania UE. Szczególnie ważną rolę odgrywają one w
procesie harmonizacji i ujednolicania systemów prawnych
państw członkowskich.

Krystyna Michałowska-Gorywoda, System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej.

http://www.ukie.gov.pl/HLP/files.nsf/0/7CC31F950AE83E4BC1257091002FCFFD/$file/goryw.pdf



Dyrektywa stosowana jest wtedy, gdy konieczna jest zmiana
przepisów w większej liczbie państw członkowskich.



Dyrektywy zobowiązują do wydania w określonym czasie
przepisów krajowych realizujących

cel dyrektywy

.



Metody realizacji tego celu mogą być różne.

Dyrektywa nie jest

źródłem prawa krajowego

, gdyż jej adresatem jest państwo,

źródłem tym będą wewnętrzne akty prawne realizujące cel
dyrektywy.



Zgodnie z

zasadą wierności wspólnocie

(art.189 TRZ) Państwa

członkowskie mają obowiązek zastosowania dyrektyw do prawa
krajowego w terminach wyznaczonych w dyrektywie.



Uchybienie terminom rodzi różne skutki prawne np.:

o

 Wszczyna się postępowanie, którego celem jest skłonienie
państwa do realizacji celu dyrektyw y (art. 169-171 TRZ).

o

Powoduje bezpośrednią skuteczność dyrektywy w
prawodawstwie podatkowym danego państwa.

Dyrektywa

 

Dyrektywa



Podatnik może skutecznie powoływać się na postanowienia
dyrektywy jeśli spełnione są dwa warunki:



dyrektywa nie została w obligatoryjnym okresie wdrożona w
krajowy system prawa podatkowego,



postanowienia dyrektywy są bezwarunkowe i wystarczająco
dokładne.



Szkoda majątkowa poniesiona przez podatnika ze względu na
zaniechania państwa, które nie wprowadziło dyrektywy w
terminie, może być przedmiotem jego roszczeń.  



Dyrektywom często towarzyszą załączniki. Dokumenty te mają
istotne znaczenie dla podatników, gdyż to w nich właśnie
zawarte są szczegóły techniczne, tabele, zestawienia itp. (np.
szczegółowa specyfikacja stawek podatku akcyzowego).

Dyrektywy dotyczące podatków
dochodowych



Dyrektywa Rady 90/434/EWG z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie
wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w
przypadku łączenia, podziałów, wnoszenia aktywów i wymiany
udziałów, dotyczących spółek różnych Państw Członkowskich



Dyrektywa Rady 90/435/EWG z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie
wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku
spółek dominujących i spółek zależnych różnych Państw
Członkowskich;



Dyrektywa Rady 2003/48/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie
opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych
odsetek.



Dyrektywa Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie
wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz
należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych
Państw Członkowskich.

Dyrektywy dotyczące VAT (wg Eurolex)



Dyrektywa Rady z dnia 30 kwietnia 1968 r. w sprawie wspólnej
metody obliczania przeciętnych stawek przewidzianych w art. 97
Traktatu



Trzecia dyrektywa Rady z dnia 9 grudnia 1969 r. w sprawie
harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich, dotyczących
podatków obrotowych – wprowadzenie podatku od wartości dodanej
w Państwach Członkowskich



Czwarta dyrektywa Rady z dnia 20 grudnia 1971 w sprawie
harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich, dotyczących
podatków obrotowych – wprowadzenia podatku VAT we Włoszech



Ósma dyrektywa Rady z dnia 6 grudnia 1979 r. w sprawie
harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się
do podatków obrotowych – warunki zwrotu podatku od wartości
dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju

Dyrektywy dotyczące VAT



Dyrektywa Rady z dnia 28 marca 1983 r. określająca zakres art. 14
ust. 1 lit. d) dyrektywy 77/388/EWG w odniesieniu do zwolnienia z
podatku od wartości dodanej na przywóz finalny niektórych towarów



Trzynasta dyrektywa Rady z dnia 17 listopada 1986 r. w sprawie
harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się
do podatków obrotowych – warunki zwrotu podatku od wartości
dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium Wspólnoty



Dyrektywa Rady z dnia 16 grudnia 1991 r. uzupełniająca wspólny
system podatku od wartości dodanej i zmieniająca dyrektywę
77/388/EWG w celu zniesienia granic fiskalnych



Dyrektywa Rady 94/4/WE z dnia 14 lutego 1994 r. zmieniająca
dyrektywy 69/169/EWG i 77/388/EWG oraz zwiększająca sumy
niepodlegające opodatkowaniu dla podróżnych z państw trzecich i
limity wolnocłowych zakupów w wewnątrzwspólnotowym ruchu
pasażerskim

Dyrektywy dotyczące VAT



Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28
listopada 2006 r. w sprawie wspólnego
systemu podatku od wartości dodanej



Dyrektywa Rady 2008/9/WE z dnia 12 lutego 2008
r. określająca szczegółowe zasady zwrotu podatku
od wartości dodanej, przewidzianego w dyrektywie
2006/112/WE, podatnikom niemającym siedziby w
państwie członkowskim zwrotu, lecz mającym
siedzibę w innym państwie członkowskim

Dyrektywy dotyczące Akcyz



Dyrektywa Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych
warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich
przechowywania, przepływu oraz kontrolowania



Dyrektywa Rady 92/79/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie
zbliżenia podatków od papierosów



Dyrektywa Rady 92/80/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie
zbliżenia podatków od wyrobów tytoniowych innych niż papierosy



Dyrektywa Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie
harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów
alkoholowych

Dyrektywy dotyczące Akcyz



Dyrektywa Rady 92/84/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie
zbliżenia stawek podatku akcyzowego dla alkoholu i napojów alkoholowych



Dyrektywa Rady 95/59/WE z dnia 27 listopada 1995 r. w sprawie podatków
innych niż podatki obrotowe, wpływających na spożycie wyrobów
tytoniowych



Dyrektywa Rady 95/60/WE z dnia 27 listopada 1995 r. w sprawie
banderolowania olejów napędowych i nafty



Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w
sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych
dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii
elektrycznej

Dyrektywy dotyczące Akcyz



Dyrektywa Rady z dnia 28 maja 1969 r. w sprawie harmonizacji
przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych
odnoszących się do zwolnienia z podatku obrotowego i podatku
akcyzowego towarów przywożonych w międzynarodowym ruchu
pasażerskim



Trzecia dyrektywa Rady z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie
harmonizacji

przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych

odnoszących się do zasad dotyczących podatku obrotowego i podatku
akcyzowego stosowanych w międzynarodowym ruchu pasażerskim

Dyrektywy inne



Dyrektywa Rady z dnia 17 lipca 1969 r. dotycząca podatków
pośrednich od gromadzenia kapitału



Dyrektywa Rady 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotycząca
podatków pośrednich od gromadzenia kapitału



Dyrektywa Rady z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie zwolnień
podatkowych we Wspólnocie, dotyczących niektórych środków
transportu czasowo wwożonych do jednego Państwa
Członkowskiego z innego Państwa Członkowskiego



Dyrektywa Rady z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie zwolnień od
podatku stosowanych do przywozu na stałe z Państw
Członkowskich majątku prywatnego osób fizycznych

Dyrektywy inne



Dyrektywa Rady 94/4/WE z dnia 14 lutego 1994 r. zmieniająca dyrektywy
69/169/EWG i 77/388/EWG oraz zwiększająca sumy niepodlegające
opodatkowaniu dla podróżnych z państw trzecich i limity wolnocłowych
zakupów w wewnątrzwspólnotowym ruchu Pasażerskim



Dyrektywa Rady 2006/79/WE z dnia 5 października 2006 r. w sprawie
zwolnienia od podatku przy przywozie z państw trzecich małych partii
towarów o charakterze niehandlowym



Dyrektywa Rady z dnia 19 grudnia 1977 r. dotycząca wzajemnej pomocy
właściwych władz Państw Członkowskich w dziedzinie podatków
bezpośrednich



Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26
października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu
finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu

Decyzje

Decyzja wiąże w całości adresatów, do których jest kierowana
(art. 249 TWE)

Nie jest ona aktem prawotwórczym; ma charakter
indywidualnego aktu administracyjnego.

Obowiązuje bezpośrednio na terytorium państw
członkowskich, a zatem nie wymaga żadnych dodatkowych
przepisów prawnych niezbędnych do uzyskania mocy
wiążącej.

Ten rodzaj aktu prawnego szczególnie często
jest używany w polityce konkurencji, wspólnej polityce rolnej
UE.

Krystyna Michałowska-Gorywoda, System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej, s. 3.

http://www.ukie.gov.pl/HLP/files.nsf/0/7CC31F950AE83E4BC1257091002FCFFD/$file/goryw.pdf

Przykłady decyzji

2005/767/WE: Decyzja Rady z dnia 24 października 2005 r.
zezwalająca Francji na zastosowanie zróżnicowanych stawek
opodatkowania paliw silnikowych zgodnie z art. 19 dyrektywy
2003/96/WE

Decyzja Komisji z dnia 22 lutego 1994 r. w sprawie środków, które
należy przyjąć w celu wykonania dyrektywy Rady 89/130/EWG,
Euratom w sprawie harmonizacji obliczania produktu
narodowego brutto w cenach rynkowych.

Decyzja nr 1482/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
11 grudnia 2007 r. ustanawiająca wspólnotowy program poprawy
skuteczności systemów podatkowych na rynku wewnętrznym
(program Fiscalis 2013) i uchylająca decyzję
nr 2235/2002/WE

Program Fiscalis 2013

PREAMBUŁA - FRAGMENT

Efektywne, jednolite i skuteczne stosowanie prawa
wspólnotowego na rynku wewnętrznym jest niezbędne dla
funkcjonowania systemów podatkowych, a w szczególności dla
ochrony krajowych interesów finansowych, poprzez zwalczanie
uchylania się od zobowiązań podatkowych i unikania płacenia
podatków, unikanie zakłóceń konkurencji oraz zmniejszanie obciążeń
nakładanych na administracje i podatników.

Zadanie osiągnięcia takiego efektywnego, jednolitego i skutecznego
stosowania prawa
wspólnotowego spoczywa na Wspólnocie działającej we współpracy
z państwami członkowskimi.

Skuteczna i efektywna współpraca pomiędzy obecnymi i
ewentualnymi przyszłymi państwami członkowskimi oraz pomiędzy
nimi a Komisją stanowi podstawowy element funkcjonowania
systemów podatkowych i walki z nadużyciami.

Program powinien również przyczynić się do określenia praktyk
legislacyjnych i administracyjnych, które utrudniają współpracę,
oraz możliwych sposobów usunięcia przeszkód w takiej współpracy.

1. Niniejszym ustanawia się wieloletni program działań

Wspólnoty (Fiscalis 2013) (zwany dalej „Programem”) na
okres od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia
2013 r. w celu usprawnienia działania systemów
podatkowych w ramach rynku wewnętrznego.

2. Program składa się z następujących działań:
a) systemy łączności i wymiany informacji;
b) kontrole wielostronne w rozumieniu art. 2 ust. 4;
c) seminaria i grupy projektowe;
d) wizyty robocze;
e) działalność szkoleniowa oraz
f) inne podobne działania wymagane dla osiągnięcia celów

Programu.

Uczestnictwo w działaniach, o których mowa w lit. b)–f),

jest

dobrowolne.

Program Fiscalis 2008 - 2013

Zalecenia i opinie

Zalecenia i opinie to akty prawne pozbawione mocy wiążącej.

Znaczenie prawne tej kategorii instrumentów polega na wyrażaniu
takiego stanowiska instytucji i organów UE, do którego ich adresaci
nie mają obowiązku się zastosować.

Są więc one wyrazem oceny, poglądu, propozycji, sugestii, których
realizacja zależy od swobodnego uznania ich adresatów. Chociaż nie
mają one charakteru wiążącego, to odgrywają istotną rolę ze względu
na swe walory moralno-polityczne.

Zalecenia są wydawane z własnej inicjatywy organu Wspólnoty.

Opinie wydawane są na prośbę określonego organu Wspólnoty.

Krystyna Michałowska-Gorywoda, System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej, s. 4.

http://www.ukie.gov.pl/HLP/files.nsf/0/7CC31F950AE83E4BC1257091002FCFFD/$file/goryw.pdf

Elementy konstrukcji podatku

ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKU

podmiot

podatku

przedmiot

podatku

podstawa

opodatkowania

źródło opodatkowania

stawka

podatkowa

podatnik

bierny

czynny

płatnik

inkasent

ze względu na technikę

obliczania wartości

ze względu na stosunek

stawek do podstawy

opodatkowania

skala

podatkowa

zwolnienia, ulgi i

zwyżki podatkowe

progresywna

proporcjonalna

(liniowa)

procentowa

kwotowa

stała

zmienna

progresywna

regresywna

Elementy konstrukcji podatku

1. PODMIOT PODATKU
Rozróżniamy podmiot:
- czynny, który czyni prawo
- bierny, który płaci podatki – jest
wykonawcą prawa podatkowego.
Wykonawcami prawa są:
- podatnicy -osoby płacące podatek
- płatnicy - naliczają wysokość podatku
- inkasenci – odprowadzają podatek do
US

Elementy konstrukcji podatku

2. PRZEDMIOT PODATKU
Rzecz lub zdarzenie, gdzie na mocy
ustawy powstaje obowiązek podatkowy.
Rzecz:
- podatek od nieruchomości
- podatek od środków transportu
Zdarzenie:
- wykonanie usługi
- podatki bezpośrednie.

Elementy konstrukcji podatku

3. PODSTAWA OPODATKOWANIA

Wielkość zależna od przedmiotu
opodatkowania.

Elementy konstrukcji podatku

4. ŹRÓDŁO OPODATKOWANIA

Wartość, od której podatek zostaje
faktycznie odprowadzony.

Elementy konstrukcji podatku

5. STAWKA PODATKOWA

To współczynniki, które określają
wielkość podatku.

Elementy konstrukcji podatku

Ze względu na technikę obliczania

wartości, jaką należy przekazać do

budżetu z tytułu podatku, wyróżnia się:

- Stawki podatkowe kwotowe

(podatkowe)

 za 1m nieruchomości

 za samochód

- Stawki podatkowe procentowe

 VAT 3%, 7%, 22%

 podatek dochodowy od osób fizycznych

i od osób prawnych.

Elementy konstrukcji podatku

Ze względu na stosunek stawek do podstawy

opodatkowania:

- Stawki stałe zwane proporcjonalnymi - nie zmieniają

się pomimo zachodzących zmian w podstawie

opodatkowania – VAT

- Stawki zmienne zwane ruchomymi - stawki, które

zmieniają się wraz ze zmianą stawki opodatkowania:

 progresywna – jeśli rośnie podstawa

opodatkowania, to rośnie również stawka

podatkowa;

 regresywna – im więcej zarabiam, tym

mniejszy płacę podatek.

Elementy konstrukcji podatku

6. SKALA PODATKOWA

Zestawienie elementów wchodzących w skład

wyliczenia.

- Skala proporcjonalna (liniowa)

 bez względu na zarobki stawka podatku jest

stała (%)

 stymuluje wzrost gospodarczy i w danym roku

zmniejsza dochody budżetu państwa.

 jest korzystna dla podatników

osiągających

coraz wyższe dochody

(przy tej skali płacą niższy podatek).

Elementy konstrukcji podatku

7. ZWOLNIENIA, ULGI, ZWYŻKI

Zwolnienia - całkowite zwolnienie na
pewien okres czasu z płacenia
podatku.
Ulgi podatkowe - to zmniejszenie
podatku po jego naliczeniu.
Zwiększenia – „popiwek”

Podstawowe rodzaje podatków

Podział podatków

ze względu na

kryterium

przedmiotowe

ze względu na

przerzucalność

ze względu na budżet

uprawniony do otrzymania

podatku

1

2

3

majątkowe

przychodowe

dochodowe

konsumpcyjne

podatki budżetu

państwa

podatki budżetów

samorządowych

bezpośrednie

pośrednie

Podstawowe rodzaje podatków

1. Podział ze względu na kryterium
przedmiotowe:
- podatki majątkowe - od posiadanego
majątku
Podmiotem tego podatku może być:
 całość lub część posiadanego majątku
 zmiana praw majątkowych (nabycie lub

zbycie
praw majątkowych)
 przyrost majątku nie związany ze zmianą

właściciela majątku

Podstawowe rodzaje podatków

Do podatków tych zaliczamy:
- podatek od nieruchomości
- podatek od spadków i darowizn

Podstawowe rodzaje podatków

- podatki przychodowe - od przychodu;

Przychód podatkowy jest to tzw.
dochód brutto tzn. dochód bez
potrącenia kosztów jego uzyskania.
Podatnicy zobowiązani są do zapłaty
podatku nawet wówczas, gdy ponoszą
straty.

Podstawowe rodzaje podatków

- podatki dochodowe - obciążają dochody

podatników; stanowią różnicę pomiędzy

przychodami a kosztami ich uzyskania

 podatek dochodowy od osób fizycznych

 podatek dochodowy od osób prawnych

 

- podatki konsumpcyjne - podatki

pośrednie; podatki te są podatkami

cenotwórczymi, ponieważ wzrost stawki

podatku powoduje wzrost cen, np. akcyza.

Podstawowe rodzaje podatków

2. Podział ze względu na budżet
uprawniony do otrzymania podatku:

a) podatki budżetu państwa
b) podatki budżetów samorządowych

Podstawowe rodzaje podatków

Podatki budżetu państwa są to podatki
zasilające budżet państwa tzw. podatki
państwowe:
- podatek dochodowy od osób fizycznych,
- podatek dochodowy od osób prawnych,
- VAT,
- akcyza.

Podstawowe rodzaje podatków

Podatki jednostek samorządu terytorialnego są to

podatki lokalne zasilające budżet JST

- podatek rolny,

- podatek leśny,

- podatek od nieruchomości,

- podatek od środków transportu,

- podatek od działalności gospodarczej osób

fizycznych opłacanych w formie karty

podatkowej,

- podatek od czynności cywilnoprawnych,

- podatek od spadków i darowizn.

Podstawowe rodzaje podatków

3. Podział ze względu na

przerzucalność:

- podatki bezpośrednie - zalicza się podatki

dochodowe i niektóre podatki przychodowe.

Z punktu widzenia przerzucalności

podatków, bezpośrednie to te, które nie

powinny być przerzucane na inne podmioty:

a) podatek dochodowy od osób fizycznych,

b) podatek od nieruchomości

c) podatek rolny, itd.

Podstawowe rodzaje podatków

- podatki pośrednie - podatki
przerzucalne charakteryzujące się
tym, że opodatkowany jest tylko
formalnie podatnikiem, natomiast
ciężar podatku przesunięty jest na
inne osoby:
a) VAT,
b) akcyza.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

Prawne podstawy nakładania obowiązków
podatkowych stanowi obowiązująca od
dnia 17 października 1997 r. Konstytucja
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483).
W art. 217 ustrojodawca postanowił, że:
1. nakładanie:



podatków,



innych danin publicznych.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

W XIX wieku Canard stwierdził, że „każdy stary podatek

jest dobry, a każdy nowy zły”. Sprawne funkcjonowanie

społeczeństwa wymaga dobrego i stabilnego prawa.

W sposób szczególny dotyczy to prawa podatkowego,

które oddziałuje silnie na gospodarkę i wpływa

praktycznie na każdy aspekt życia.

Z drugiej strony, silna krytyka i liczne wady ustaw

powodują, że prawo podatkowe często się zmienia.

Każda ustawa podatkowa była już wielokrotnie

nowelizowana. Ograniczeniu tempa zmian służy

Konstytucja, która zakazuje nadawania projektom

ustaw trybu pilnego.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

2. określanie:



podmiotów opodatkowania,



przedmiotów opodatkowania,



stawek podatkowych,



kategorii podmiotów zwolnionych od

podatków,



zasad przyznawania ulg i umorzeń

podatkowych

może następować wyłącznie w drodze

ustawy.

  

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 8 Konstytucji

jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że
Konstytucja stanowi inaczej. Oznacza to, że
jeżeli w przepisach prawa podatkowego
zawarte jest unormowanie sprzeczne z
określonym przepisem Konstytucji, stosuje się
przepis Konstytucji. Miejsce Konstytucji w
systemie źródeł prawa podatkowego wymaga
nadto, aby proces jego wykładni przebiegał w
taki sposób, by dokonana interpretacja była
zgodna z Konstytucją.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

W tej kwestii należy zwrócić uwagę na
wytyczne Trybunału Konstytucyjnego, zawarte
w uchwale z dnia 6 września 1995 r., sygn. W
20/94 (Orzecznictwo Trybunału
Konstytucyjnego, 1995, nr 1, poz. 6, cz. II, s.
258-265), który wskazuje, iż w sytuacji, gdy
jest możliwe takie wyłożenie przepisu, aby
pozostawał on w zgodzie z Konstytucją, należy
z tej możliwości skorzystać, odrzucając taką
drogę interpretacji, która prowadzi do
odczytania przepisu jako niekonstytucyjnego.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

Na polski system podatkowy składa się

jedenaście tytułów podatkowych, objętych
materialnym szczególnym prawem
podatkowym. Pojęcie podatku zostało
zdefiniowane w art. 6 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U.
z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) jako
publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i
bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz
Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub
gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

Przepisy Ordynacji podatkowej stosuje się

również do opłat i innych niepodatkowych
należności budżetu państwa i budżetów
jednostek samorządu terytorialnego, do
których ustalania lub określania uprawnione
są organy podatkowe, oraz opłat, o których
mowa w przepisach o podatkach i opłatach
lokalnych.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

Zasadniczy podział podatków jest

następujący:

1. bezpośrednie, czyli:



podatek dochodowy od osób fizycznych,



podatek dochodowy od osób prawnych,



podatek od spadków i darowizn,



podatek od czynności cywilnoprawnych,



podatek rolny,



podatek leśny,



podatek od nieruchomości,



podatek od środków transportowych.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

2. pośrednie:



podatek od towarów i usług,



podatek akcyzowy,



podatek od gier.

Część materialna ogólna i część
proceduralna prawa podatkowego
została uregulowana przepisami
Ordynacji podatkowej.

SYSTEM PODATKOWY

W POLSCE

W polskim systemie podatkowym funkcjonują

również umowy międzynarodowe w sprawie

zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

Według prawa międzynarodowego umowy

ratyfikowane, zawarte za zgodą Sejmu, są

ważniejsze od ustaw krajowych.

Poprzez zawarcie i ratyfikowanie Traktatu

podpisanego w Atenach 16 kwietnia 2003 r.,

w polskim systemie podatkowym znalazły się

unijne dyrektywy, które mają nadrzędny

charakter nad lokalnym, polskim prawem

podatkowym.