ORGANIZACJA I METODYKA

ORGANIZACJA I METODYKA

SZKOLENIA

SZKOLENIA

W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA

W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA

PRACY ORAZ KSZTAŁTOWANIE

PRACY ORAZ KSZTAŁTOWANIE

BEZPIECZNYCH ZACHOWAŃ

BEZPIECZNYCH ZACHOWAŃ

PRACOWNIKÓW W PROCESIE

PRACOWNIKÓW W PROCESIE

PRACY

PRACY

kpt. mgr Grzegorz Maluchnik

kpt. mgr Grzegorz Maluchnik

Podstawa prawna

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra

Rozporządzenie Ministra

Gospodarki

Gospodarki

i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku

i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku

w sprawie szkolenia w dziedzinie

w sprawie szkolenia w dziedzinie

bezpieczeństwa i higieny pracy.

bezpieczeństwa i higieny pracy.

(

(

Dz. U. 180, poz.1860 z 2004 roku

Dz. U. 180, poz.1860 z 2004 roku

)

)

ANDRAGOGIKA

ANDRAGOGIKA

Porównanie założeń

Porównanie założeń

pedagogiki i

pedagogiki i

andragogiki

andragogiki

Nauczyciel decyduje o

Nauczyciel decyduje o

tym, co, kiedy i w jaki

tym, co, kiedy i w jaki

sposób jest nauczane

sposób jest nauczane

i sprawdza wiedzę

i sprawdza wiedzę

Dominują metody

Dominują metody

dydaktyczne (wykład,

dydaktyczne (wykład,

lektura)

lektura)

Program jest

Program jest

standardowy

standardowy

Uczenie w oparciu o

Uczenie w oparciu o

przedmioty szkolne

przedmioty szkolne

Nauczyciel trener

Nauczyciel trener

zachęca i kształtuje

zachęca i kształtuje

dążenia uczącego

dążenia uczącego

się do niezależności

się do niezależności

Dominują dyskusje,

Dominują dyskusje,

rozwiązywanie

rozwiązywanie

problemów

problemów

Program realizowany

Program realizowany

jest wokół życiowych

jest wokół życiowych

potrzeb uczących się

potrzeb uczących się

Przydatność

Przydatność

zdobytej wiedzy

zdobytej wiedzy

CHARAKTERYSTYK

CHARAKTERYSTYK

A DOROSŁEGO

A DOROSŁEGO

UCZNIA

UCZNIA



uwaga

uwaga



postrzeganie

postrzeganie



wyobraźnia

wyobraźnia



pamięć

pamięć



myślenie

myślenie

Definicje

Definicje

Uwaga to zdolność do koncentrowania się

Uwaga to zdolność do koncentrowania się

na określonym przedmiocie, fakcie czy

na określonym przedmiocie, fakcie czy

przedmiocie (dowolna, mimowolna)

przedmiocie (dowolna, mimowolna)

Postrzeganie to odbieranie bodźców

Postrzeganie to odbieranie bodźców

wzrokowych, słuchowych, czy

wzrokowych, słuchowych, czy

czuciowych, które poddawane są syntezie

czuciowych, które poddawane są syntezie

w poszczególnych częściach mózgu

w poszczególnych częściach mózgu

Wyobraźnia to umiejętność

Wyobraźnia to umiejętność

przypominania lub wytwarzania w umyśle

przypominania lub wytwarzania w umyśle

dowolnych bodźców odbieranych praz

dowolnych bodźców odbieranych praz

zmysły

zmysły

Definicje

Definicje

Pamięć to zdolność do zapamiętywania,

Pamięć to zdolność do zapamiętywania,

przechowywania i odtwarzania

przechowywania i odtwarzania

wiadomości

wiadomości

Myślenie to proces psychiczny,

Myślenie to proces psychiczny,

zmierzający do rozwiązania danego

zmierzający do rozwiązania danego

problemu opierając się na systemie pojęć

problemu opierając się na systemie pojęć

o różnym stopniu konkretności

o różnym stopniu konkretności

0 10 20 30 40

0 10 20 30 40

50

50

rys. Ogólna postać krzywej uczenia się w

rys. Ogólna postać krzywej uczenia się w

zależności od

zależności od

wieku według Thorndike’a

wieku według Thorndike’a

Definicje podstawowych pojęć

Definicje podstawowych pojęć

dotyczących szkoleń bhp

dotyczących szkoleń bhp

Dydaktyka jest nauką o nauczaniu i

Dydaktyka jest nauką o nauczaniu i

uczeniu się

uczeniu się

Uczenie się jest procesem nabywania

Uczenie się jest procesem nabywania

przez uczący się podmiot określonych

przez uczący się podmiot określonych

wiadomości, umiejętności i nawyków

wiadomości, umiejętności i nawyków

Kształcenie zawodowe jest procesem

Kształcenie zawodowe jest procesem

zmierzającym do przekazania uczniowi

zmierzającym do przekazania uczniowi

określonego zasobu wiedzy z dziedziny

określonego zasobu wiedzy z dziedziny

danej specjalności

danej specjalności

Definicje cd.

Definicje cd.

Nauczanie – planowa, systematyczna i

Nauczanie – planowa, systematyczna i

zorganizowana działalność społeczna,

zorganizowana działalność społeczna,

systematyczna, zmierzająca do

systematyczna, zmierzająca do

przekazania wiadomości,

przekazania wiadomości,

ukształtowania umiejętności oraz

ukształtowania umiejętności oraz

nawyków. Najczęściej organizowana

nawyków. Najczęściej organizowana

jest w formach szkolnych, ale funkcję

jest w formach szkolnych, ale funkcję

tę spełniają różne kursy, np. nadające

tę spełniają różne kursy, np. nadające

kwalifikacje

kwalifikacje

Definicje cd.

Definicje cd.

Kształcenie postrzegane jest jako ogół

Kształcenie postrzegane jest jako ogół

czynności i procesów umożliwiających

czynności i procesów umożliwiających

ludziom poznanie rzeczywistości o

ludziom poznanie rzeczywistości o

przyrodzie i społeczeństwie oraz kulturze, a

przyrodzie i społeczeństwie oraz kulturze, a

zarazem uczestnictwo w ich przekształcaniu,

zarazem uczestnictwo w ich przekształcaniu,

jak również dążenie w osiąganiu możliwie

jak również dążenie w osiąganiu możliwie

wszechstronnego rozwoju sprawności

wszechstronnego rozwoju sprawności

fizycznych i umysłowych, zdolności i

fizycznych i umysłowych, zdolności i

uzdolnień, zainteresowań, przekonań i

uzdolnień, zainteresowań, przekonań i

postaw przez ciągłe uczenie się

postaw przez ciągłe uczenie się

Definicje cd.

Definicje cd.

Szkolenie to przygotowanie do

Szkolenie to przygotowanie do

wykonywania stereotypowych czynności

wykonywania stereotypowych czynności

fizycznych z niewielkim zakresem

fizycznych z niewielkim zakresem

niezbędnych wyjaśnień teoretycznych,

niezbędnych wyjaśnień teoretycznych,

przy założeniu, że podmiot szkolenia zna

przy założeniu, że podmiot szkolenia zna

cel i rozumie sens szeregu

cel i rozumie sens szeregu

usystematyzowanych i następujących po

usystematyzowanych i następujących po

sobie czynności, które dzięki naśladowaniu

sobie czynności, które dzięki naśladowaniu

i powtarzaniu prowadzą do opanowania

i powtarzaniu prowadzą do opanowania

pożądanych umiejętności praktycznych,

pożądanych umiejętności praktycznych,

będących celem w szkolenia

będących celem w szkolenia

Definicje cd.

Definicje cd.

Instruktaż to werbalne wyjaśnienie

Instruktaż to werbalne wyjaśnienie

sposobu wykonywania jakiejś czynności.

sposobu wykonywania jakiejś czynności.

Jest przygotowaniem do działania przez

Jest przygotowaniem do działania przez

udzielenie niezbędnych informacji. Celem

udzielenie niezbędnych informacji. Celem

instruktażu jest wytworzenie w umyśle

instruktażu jest wytworzenie w umyśle

szkolonego poprawnego modelu działania

szkolonego poprawnego modelu działania

Sprawdzenie jest procesem, którego celem

Sprawdzenie jest procesem, którego celem

jest rozpoznawanie przebiegu i efektów

jest rozpoznawanie przebiegu i efektów

uczenia się, czyli upewnienie się, czy

uczenia się, czyli upewnienie się, czy

osoby szkolone opanowały określone

osoby szkolone opanowały określone

czynności

czynności

Definicje cd.

Definicje cd.

Egzaminowanie jest to sprawdzenie i

Egzaminowanie jest to sprawdzenie i

ocenianie osiągnięć edukacyjnych osób

ocenianie osiągnięć edukacyjnych osób

szkolonych, podlegające ścisłym

szkolonych, podlegające ścisłym

procedurom formalnym i treściowym

procedurom formalnym i treściowym

Program szkolenia-podstawowy dokument

Program szkolenia-podstawowy dokument

określający cele, zakres i układ treści

określający cele, zakres i układ treści

szkolenia wraz ze wskazaniem metod ich

szkolenia wraz ze wskazaniem metod ich

realizacji. Konstruowany jest według

realizacji. Konstruowany jest według

struktury, na którą składają się: cele

struktury, na którą składają się: cele

szkolenia, materiał szkolenia, uwagi o jego

szkolenia, materiał szkolenia, uwagi o jego

realizacji oraz wykaz środków

realizacji oraz wykaz środków

dydaktycznych i wykaz literatury.

dydaktycznych i wykaz literatury.

Definicje cd.

Definicje cd.

Plan szkolenia – obejmuje pełny

Plan szkolenia – obejmuje pełny

wykaz realizowanych tematów, ich

wykaz realizowanych tematów, ich

rozkład na poszczególne dni, a także

rozkład na poszczególne dni, a także

liczbę godzin szkolenia przeznaczoną

liczbę godzin szkolenia przeznaczoną

na poszczególne tematy w

na poszczególne tematy w

poszczególnych dniach, jak również

poszczególnych dniach, jak również

w całym cyklu szkolenia.

w całym cyklu szkolenia.

Przeznaczenie szkolenia

Przeznaczenie szkolenia

wstępnego stanowiskowego

wstępnego stanowiskowego

Kto przeprowadza szkolenie

Kto przeprowadza szkolenie

wstępne stanowiskowe ?

wstępne stanowiskowe ?

Czas trwania szkolenia

Czas trwania szkolenia

wstępnego na stanowisku

wstępnego na stanowisku

pracy powinien być

pracy powinien być

uzależniony od:

uzależniony od:

przygotowania zawodowego pracownika

przygotowania zawodowego pracownika

dotychczasowego stażu pracy oraz jej

dotychczasowego stażu pracy oraz jej

rodzaju

rodzaju

zagrożeń panujących na stanowisku

zagrożeń panujących na stanowisku

pracy

pracy

W wyniku realizacji zajęć

W wyniku realizacji zajęć

uczestnik szkolenia:

uczestnik szkolenia:

wymieni…

wymieni…

omówi…

omówi…

zidentyfikuje…

zidentyfikuje…

wskaże…

wskaże…

zademonstruje…

zademonstruje…

dostosuje…

dostosuje…

Ogólny zakres instruktażu

Ogólny zakres instruktażu

stanowiskowego

stanowiskowego

maszyny

maszyny

urządzenia techniczne

urządzenia techniczne

narzędzia

narzędzia

czynniki

czynniki

energetyka

energetyka

używanie substancji

używanie substancji

chemicznych i materiałów

chemicznych i materiałów

Zasady nauczania

Zasady nauczania

świadomego i aktywnego udziału

świadomego i aktywnego udziału

uczącego się w procesie nauczania

uczącego się w procesie nauczania

– uczenia się

– uczenia się

utrwalania przekazywanej wiedzy

utrwalania przekazywanej wiedzy

łączenia teorii z praktyką

łączenia teorii z praktyką

efektywności

efektywności

poglądowości

poglądowości

Proces szkolenia należy

Proces szkolenia należy

podzielić na następujące etapy:

podzielić na następujące etapy:

uświadomienie szkolonym celów i

uświadomienie szkolonym celów i

zadań szkolenia

zadań szkolenia

przechodzenie od teorii do praktyki

przechodzenie od teorii do praktyki

systematyzowanie wiedzy

systematyzowanie wiedzy

utrwalanie wiadomości i umiejętności

utrwalanie wiadomości i umiejętności

sprawdzanie osiągnięć

sprawdzanie osiągnięć

Model pedagogiczny

Model pedagogiczny

szkolenia

szkolenia

pokazać w sposób wzorcowy

pokazać w sposób wzorcowy

polecić wykonanie samodzielnie

polecić wykonanie samodzielnie

skorygować jeżeli jest taka

skorygować jeżeli jest taka

potrzeba

potrzeba

jeszcze raz polecić wykonanie

jeszcze raz polecić wykonanie

Przykład prawidłowego

Przykład prawidłowego

instruktażu stanowiskowego

instruktażu stanowiskowego

dla pracownika

dla pracownika

administracyjno biurowego

administracyjno biurowego

topografia firmy

topografia firmy

odzież robocza

odzież robocza

obsługiwane maszyny i urządzenia

obsługiwane maszyny i urządzenia

instrukcje dotyczące maszyn i

instrukcje dotyczące maszyn i

urządzeń

urządzeń

instrukcja pożarowa

instrukcja pożarowa

ważne telefony, w tym alarmowe

ważne telefony, w tym alarmowe

cd.

cd.

ocena ryzyka zawodowego

ocena ryzyka zawodowego

próbna obsługa maszyn i urządzeń

próbna obsługa maszyn i urządzeń

samodzielna obsługa urządzeń

samodzielna obsługa urządzeń

sprawdzian oraz ocena wiadomości

sprawdzian oraz ocena wiadomości

teoretycznych i praktycznych

teoretycznych i praktycznych

Jaki sposób przekazywania

Jaki sposób przekazywania

wiadomości podczas

wiadomości podczas

szkolenia najszybciej

szkolenia najszybciej

pomaga w zdolności

pomaga w zdolności

zapamiętywania?

zapamiętywania?

Wykład 5%

Wykład 5%

Czytanie 10%

Czytanie 10%

Materiały audiowizualne

Materiały audiowizualne

20%

20%

Prezentacje 30%

Prezentacje 30%

Dyskusja w grupie 50%

Dyskusja w grupie 50%

Praktyczne wykonywanie zadania 75%

Praktyczne wykonywanie zadania 75%

Przekazywanie wiedzy innym/

Przekazywanie wiedzy innym/

natychmiastowe zastosowanie zdobytej wiedzy 90%

natychmiastowe zastosowanie zdobytej wiedzy 90%

rys.

rys.

Piramida procesu uczenia się

Piramida procesu uczenia się

TO CO MOŻE BYĆ

TO CO MOŻE BYĆ

POKAZANE

POKAZANE

NIE POWINNO BYĆ

NIE POWINNO BYĆ

TYLKO

TYLKO

POWIEDZIANE

POWIEDZIANE

Krzywa procesu uczenia się

Krzywa procesu uczenia się

Nasz mózg jest

Nasz mózg jest

fenomenalnym

fenomenalnym

przyrządem

przyrządem

którego możliwości

którego możliwości

wykorzystujemy w około

wykorzystujemy w około

5%

5%