Rola farmaceutów

Rola farmaceutów

i psychologów

i psychologów

klinicznych

klinicznych

w kształtowaniu

w kształtowaniu

prawidłowego trybu

prawidłowego trybu

życia.

życia.

STYL ŻYCIA

STYL ŻYCIA

według definicji

według definicji

ŚOZ (1989)

ŚOZ (1989)

jest to sposób bycia

jest to sposób bycia

wynikający z

wynikający z

wzajemnego

wzajemnego

oddziaływania

oddziaływania

człowieka i warunków,

człowieka i warunków,

w jakich żyje oraz z

w jakich żyje oraz z

indywidualnych

indywidualnych

wzorców zachowania,

wzorców zachowania,

które zostały

które zostały

określone przez

określone przez

czynniki społeczno-

czynniki społeczno-

kulturowe i osobiste

kulturowe i osobiste

cechy charakteru.

cechy charakteru.

„

„

Dekalog” zdrowego stylu

Dekalog” zdrowego stylu

życia:

życia:

1

1.

.

zdobywanie wiedzy o samym sobie

zdobywanie wiedzy o samym sobie

2.

2.

utrzymywanie sił obronnych

utrzymywanie sił obronnych

organizmu w stałej gotowości

organizmu w stałej gotowości

3

3.

.

nie nadużywanie leków

nie nadużywanie leków

4

4.

.

utrzymywanie wszechstronnej

utrzymywanie wszechstronnej

sprawności fizycznej

sprawności fizycznej

5

5.

.

prawidłowe odżywianie się

prawidłowe odżywianie się

6.

6.

hartowanie się

hartowanie się

7.

7.

rozwijanie umiejętności walki ze

rozwijanie umiejętności walki ze

stresem

stresem

8.

8.

eliminowanie nałogów

eliminowanie nałogów

9.

9.

życzliwość dla innych

życzliwość dla innych

10.

10.

zachowanie i demonstrowanie

zachowanie i demonstrowanie

postawy radzenia sobie w życiu

postawy radzenia sobie w życiu

PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA

KLINICZNA

KLINICZNA

jest działem psychologii stosowanej zajmującym

jest działem psychologii stosowanej zajmującym

się profilaktyką, diagnostyką i terapią zaburzeń

się profilaktyką, diagnostyką i terapią zaburzeń

psychicznych i zaburzeń zachowania, czyli

psychicznych i zaburzeń zachowania, czyli

zaburzeniami w regulacji stosunków człowieka z

zaburzeniami w regulacji stosunków człowieka z

jego otoczeniem.

jego otoczeniem.

Działalność psychologa kojarzy się przede

Działalność psychologa kojarzy się przede

wszystkim z nauką opanowywania sytuacji

wszystkim z nauką opanowywania sytuacji

stresowych oraz radzenia sobie z

stresowych oraz radzenia sobie z

niepełnosprawnością, a nawet z nauką

niepełnosprawnością, a nawet z nauką

„współżycia” z chorobą, w szczególności z

„współżycia” z chorobą, w szczególności z

chorobą przewlekłą. Nauka zdecydowanie

chorobą przewlekłą. Nauka zdecydowanie

potwierdza wzajemnym wpływ zmian

potwierdza wzajemnym wpływ zmian

organicznych lub nawet tylko czynnościowych

organicznych lub nawet tylko czynnościowych

w funkcjonowaniu ustroju na psychikę, jak i

w funkcjonowaniu ustroju na psychikę, jak i

wpływ zaburzeń psychicznych na fizjologię.

wpływ zaburzeń psychicznych na fizjologię.

ZADANIA PSYCHOLOGA:

ZADANIA PSYCHOLOGA:

zadania nieformalne

: polegają one na poznaniu

: polegają one na poznaniu

pacjenta jako człowieka, poznaniu jego charakteru,

pacjenta jako człowieka, poznaniu jego charakteru,

stanu emocjonalnego, potrzeb, obaw i wątpliwości.

stanu emocjonalnego, potrzeb, obaw i wątpliwości.

Psycholog krótko i zwięźle przekazuje swoje

Psycholog krótko i zwięźle przekazuje swoje

spostrzeżenia lekarzowi prowadzącemu,

spostrzeżenia lekarzowi prowadzącemu,

rehabilitantowi, czy personelowi pielęgnującemu,

rehabilitantowi, czy personelowi pielęgnującemu,

dzięki czemu dany pacjent, jest lepiej rozumiany, a

dzięki czemu dany pacjent, jest lepiej rozumiany, a

proces leczenia jest skuteczniejszy. Psycholog

proces leczenia jest skuteczniejszy. Psycholog

udziela wsparcia emocjonalnego, potrafi uspokoić,

udziela wsparcia emocjonalnego, potrafi uspokoić,

wyjaśnić, na czym polega choroba, jej

wyjaśnić, na czym polega choroba, jej

konsekwencje, w jaki sposób z nią sobie radzić. Np.

konsekwencje, w jaki sposób z nią sobie radzić. Np.

w chorobach kardiologicznych istnieje potrzeba

w chorobach kardiologicznych istnieje potrzeba

zmiany stylu życia aby zapobiec rozwojowi choroby,

zmiany stylu życia aby zapobiec rozwojowi choroby,

co może budzić lęk, zwłaszcza, gdy człowiek nagle

co może budzić lęk, zwłaszcza, gdy człowiek nagle

zachoruje i nagle dowie się o swojej chorobie.

zachoruje i nagle dowie się o swojej chorobie.

Warto podkreślić, że psycholog nie

Warto podkreślić, że psycholog nie

udziela lekceważących rad w stylu

udziela lekceważących rad w stylu

"wszystko będzie dobrze",

"wszystko będzie dobrze",

ma

ma

obowiązek przedstawiać rzeczywisty

obowiązek przedstawiać rzeczywisty

obraz choroby, oraz realne możliwości

obraz choroby, oraz realne możliwości

radzenia sobie z nią, dostosowane do

radzenia sobie z nią, dostosowane do

indywidualnej specyfiki konkretnego

indywidualnej specyfiki konkretnego

człowieka. W tym zakresie zastosowanie

człowieka. W tym zakresie zastosowanie

szczególnie ma rozmowa i obserwacja

szczególnie ma rozmowa i obserwacja

psychologiczna.

psychologiczna.

zadania formalne

zadania formalne

:

:

to przeprowadzeni badania

to przeprowadzeni badania

psychologicznego z wykorzystaniem metod

psychologicznego z wykorzystaniem metod

psychometrycznych. Niekiedy wymagane jest dokładne

psychometrycznych. Niekiedy wymagane jest dokładne

określenie ilorazu inteligencji, badanie osobowości i

określenie ilorazu inteligencji, badanie osobowości i

stanu emocjonalnego, niekiedy też niezbędne jest

stanu emocjonalnego, niekiedy też niezbędne jest

wykonanie przesiewowego badania funkcji

wykonanie przesiewowego badania funkcji

poznawczych. Cel takiego postępowania jest identyczny

poznawczych. Cel takiego postępowania jest identyczny

jak w przypadku celów nieformalnych. Jest on

jak w przypadku celów nieformalnych. Jest on

realizowany z wyższą precyzją zostaje

realizowany z wyższą precyzją zostaje

udokumentowany w historii choroby, dzięki czemu

udokumentowany w historii choroby, dzięki czemu

można porównywać wyniki badań psychologicznych w

można porównywać wyniki badań psychologicznych w

czasie. Drobiazgowe badania psychologiczne powinny

czasie. Drobiazgowe badania psychologiczne powinny

być wykonywane tylko, gdy istnieje określona potrzeba,

być wykonywane tylko, gdy istnieje określona potrzeba,

aby w ten sposób móc efektywnie wykorzystać czas

aby w ten sposób móc efektywnie wykorzystać czas

pracy, jak również nie narażać pacjentów na stres i

pracy, jak również nie narażać pacjentów na stres i

wysiłek. Do zadań formalnych zaliczyć można również

wysiłek. Do zadań formalnych zaliczyć można również

stosowanie oddziaływań terapeutycznych (np.

stosowanie oddziaływań terapeutycznych (np.

prowadzenie psychoterapii).

prowadzenie psychoterapii).

W ostatnich latach coraz bardziej wyraźne stają

W ostatnich latach coraz bardziej wyraźne stają

się problemy i zadania różnicujące obszar

się problemy i zadania różnicujące obszar

niepsychiatrycznej psychologii klinicznej, choć

niepsychiatrycznej psychologii klinicznej, choć

nie podlegają one oficjalnie dalszej specjalizacji

nie podlegają one oficjalnie dalszej specjalizacji

zawodowej. Różnice te dotyczą psychologii

zawodowej. Różnice te dotyczą psychologii

klinicznej w kardiologii, onkologii, rehabilitacji,

klinicznej w kardiologii, onkologii, rehabilitacji,

chirurgii, jak i w zakresie problematyki

chirurgii, jak i w zakresie problematyki

uzależnień. Istnieją opracowane odrębne

uzależnień. Istnieją opracowane odrębne

programy wsparcia, psychoterapii, rehabilitacji i

programy wsparcia, psychoterapii, rehabilitacji i

edukacji w zakresie zaburzeń kardiologicznych

edukacji w zakresie zaburzeń kardiologicznych

oraz onkologicznych (np. Program Simontona).

oraz onkologicznych (np. Program Simontona).

Metoda Simontona

Metoda Simontona

wszechstronny i spójny, poznawczo-

wszechstronny i spójny, poznawczo-

behawioralny program samopomocy

behawioralny program samopomocy

emocjonalnej dla chorych na nowotwory

emocjonalnej dla chorych na nowotwory

złośliwe i osób ich wspierających. Jest to

złośliwe i osób ich wspierających. Jest to

prawdziwie holistyczny program

prawdziwie holistyczny program

odnoszący się do wszystkich

odnoszący się do wszystkich

podstawowych sfer życia: np.

podstawowych sfer życia: np.

poznawczej, duchowej, rodzinnej,

poznawczej, duchowej, rodzinnej,

fizycznej itp..

fizycznej itp..

Farmaceuci

Farmaceuci

Mają oni duży wpływ na zdrowie pacjenta nie tylko

Mają oni duży wpływ na zdrowie pacjenta nie tylko

poprzez pomoc w procesie diagnozowania i leczenia,

poprzez pomoc w procesie diagnozowania i leczenia,

ale także w bezpośrednim kontakcie począwszy od

ale także w bezpośrednim kontakcie począwszy od

reprezentowania życzliwej postawy wobec osoby

reprezentowania życzliwej postawy wobec osoby

potrzebującej pomocy do konkretnej porady, edukacji

potrzebującej pomocy do konkretnej porady, edukacji

zdrowotnej samego pacjenta, ale także wobec

zdrowotnej samego pacjenta, ale także wobec

członków rodziny. Niekiedy wystarcza świadome lub

członków rodziny. Niekiedy wystarcza świadome lub

przypadkowe potwierdzenie rady lekarza lub

przypadkowe potwierdzenie rady lekarza lub

pielęgniarki przez farmaceutę, analityka, aby pacjent

pielęgniarki przez farmaceutę, analityka, aby pacjent

nabrał przekonania o konieczności zmiany stylu życia,

nabrał przekonania o konieczności zmiany stylu życia,

czy też przeprowadzenia odpowiednich badań lub

czy też przeprowadzenia odpowiednich badań lub

leczenia, co do których miał dotychczas jeszcze

leczenia, co do których miał dotychczas jeszcze

wątpliwości.

wątpliwości.

Wg Ch. Heplera i L. Stand istnieją

Wg Ch. Heplera i L. Stand istnieją

cztery kryteria, podejścia do

cztery kryteria, podejścia do

farmaceuty do pacjenta:

farmaceuty do pacjenta:

•

Farmaceuta musi posiadać odpowiednią

Farmaceuta musi posiadać odpowiednią

wiedzę z zakresu chemii farmaceutycznej i

wiedzę z zakresu chemii farmaceutycznej i

farmakologii klinicznej

farmakologii klinicznej

•

Farmaceuta musi umieć zorganizować

Farmaceuta musi umieć zorganizować

system dystrybucji leków, tak aby były w

system dystrybucji leków, tak aby były w

nim uwzględnione decyzje o zastosowaniu

nim uwzględnione decyzje o zastosowaniu

leków.

leków.

•

Farmaceuta musi umieć nawiązać robocze

Farmaceuta musi umieć nawiązać robocze

stosunki z pacjentem i innymi zawodami

stosunki z pacjentem i innymi zawodami

medycznymi.

medycznymi.

•

Farmaceuci muszą być dostępni dla

Farmaceuci muszą być dostępni dla

pacjentów w wystarczającej liczbie

pacjentów w wystarczającej liczbie

Opieka farmaceutyczna

Opieka farmaceutyczna

wymaga:

wymaga:

•

Opiekowania się

Opiekowania się

. Jest to gotowość do udzielenia

. Jest to gotowość do udzielenia

pomocy, okazywanie miłości i akceptacji pacjentom.

pomocy, okazywanie miłości i akceptacji pacjentom.

Aptekarz, udostępniając siebie pacjentowi, przynosi

Aptekarz, udostępniając siebie pacjentowi, przynosi

mu ulgę w jego obawach i poczuciu samotności. Na

mu ulgę w jego obawach i poczuciu samotności. Na

tym polega empatyczne zrozumienie.

tym polega empatyczne zrozumienie.

•

Nawiązania umownych kontraktów terapeutycznych

Nawiązania umownych kontraktów terapeutycznych

z

z

pacjentami

pacjentami

. Umowa jest obietnicą, czymś, co

. Umowa jest obietnicą, czymś, co

jesteśmy pacjentom winni. A jesteśmy im winni

jesteśmy pacjentom winni. A jesteśmy im winni

naszą specjalistyczną wiedzę, poświęcenie im

naszą specjalistyczną wiedzę, poświęcenie im

naszego czasu i energii, by umożliwić im

naszego czasu i energii, by umożliwić im

zrozumienie ich choroby i jej leczenia oraz zachęcić

zrozumienie ich choroby i jej leczenia oraz zachęcić

do zadawania pytań o tych sprawach i wyborach,

do zadawania pytań o tych sprawach i wyborach,

których nie rozumieją lub które nie są dla nich jasne.

których nie rozumieją lub które nie są dla nich jasne.

Cechy farmaceuty i psychologa

Cechy farmaceuty i psychologa

klinicznego:

klinicznego:

Własne cechy

charakterystyczne

Zachowania wobec

pacjenta

Uczciwość,

autentyczność,

otwarte
porozumiewanie się

Empatia/wrażliwość

Cierpliwość i

zrozumienie

Kompetencja

Przyjmowanie

odpowiedzialności za

swoje czyny

Odpowiedzialność za

decyzje i udzielone
zalecenia

Traktowanie potrzeb

pacjenta jako spraw

najważniejszych

Dodawanie otuchy

Postrzeganie pacjenta

jako osoby

Wzajemny

szacunek/zaufanie

Współpraca

Opiekowanie się

Budowanie zaufanie

Wspieranie pacjenta

Zwracanie na dobre

fizyczne i psychiczne

samopoczucie pacjenta

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę!!

uwagę!!

Studentki I roku zdrowia publicznego

Studentki I roku zdrowia publicznego

PAM

PAM

•

Kamila Głąbińska

Kamila Głąbińska

•

Aleksandra Myszke

Aleksandra Myszke

•

Anna Prociak

Anna Prociak

•

Kinga Mulik

Kinga Mulik