Ćwiczenia

Ćwiczenia

lecznicze w

lecznicze w

kinezyterapii

kinezyterapii

dr n. med. Renata Gałuszka

dr n. med. Renata Gałuszka

ĆWICZENIA

ĆWICZENIA

INDYWIDUALNE

INDYWIDUALNE



ćwiczenia czynne

ćwiczenia czynne

- wolne

- wolne

- wspomagane

- wspomagane

- oporowe

- oporowe

- krótkie izometryczne

- krótkie izometryczne

ĆWICZENIA

ĆWICZENIA

INDYWIDUALNE

INDYWIDUALNE



ćwiczenia bierne

ćwiczenia bierne

redresyjne

redresyjne

ćwiczenia czynno-bierne

ćwiczenia czynno-bierne

ćwiczenia relaksacyjne

ćwiczenia relaksacyjne

ćwiczenia synergistyczne

ćwiczenia synergistyczne

ćwiczenia czynności samoobsługi

ćwiczenia czynności samoobsługi



Metody terapeutyczne:

Metody terapeutyczne:

1)metody redukcji nerwowo-

1)metody redukcji nerwowo-

mięśniowej

mięśniowej

- metoda Kabata

- metoda Kabata

- metoda Bobath

- metoda Bobath

- metoda Phelpsa

- metoda Phelpsa

- metoda Brunstrom

- metoda Brunstrom



2)metody treningu oporowego

2)metody treningu oporowego

3)metody różne

3)metody różne

- metoda Majocha

- metoda Majocha

- metoda Klappa

- metoda Klappa

- metoda Kenny

- metoda Kenny



Ćwiczenia to zarówno dziedzina sportu jak i

Ćwiczenia to zarówno dziedzina sportu jak i

metoda kinezyterapii. Spośród wielu

metoda kinezyterapii. Spośród wielu

rodzajów ćwiczeń należy wyróżnić

rodzajów ćwiczeń należy wyróżnić

ćwiczenia podstawowe, których celem jest

ćwiczenia podstawowe, których celem jest

wszechstronny rozwój organizmu jak i

wszechstronny rozwój organizmu jak i

ćwiczenia lecznicze, stosowane przede

ćwiczenia lecznicze, stosowane przede

wszystkim do rehabilitacji. Cechą wspólna

wszystkim do rehabilitacji. Cechą wspólna

wszystkich rodzajów ćwiczeń jest to, że

wszystkich rodzajów ćwiczeń jest to, że

rozwijają wszechstronnie układ ruchu.

rozwijają wszechstronnie układ ruchu.

Aby jak najlepiej uwiarygodnić moje słowa

Aby jak najlepiej uwiarygodnić moje słowa

opiszę ćwiczenia indywidualne i metody

opiszę ćwiczenia indywidualne i metody

terapeutyczne stosowane przez

terapeutyczne stosowane przez

rehabilitantów.

rehabilitantów.

ĆWICZENIA INDYWIDUALNE

ĆWICZENIA INDYWIDUALNE

Do ćwiczeń indywidualnych zaliczymy:

Do ćwiczeń indywidualnych zaliczymy:

1)ćwiczenia czynne, w skład których wchodzą:

1)ćwiczenia czynne, w skład których wchodzą:

ćwiczenia czynne wolne- na ogół są

ćwiczenia czynne wolne- na ogół są

krótkotrwałym łącznikiem, za pomocą którego

krótkotrwałym łącznikiem, za pomocą którego

osłabione zespoły mięśniowe przeprowadza

osłabione zespoły mięśniowe przeprowadza

sie od ćwiczeń czynnych w odciążeniu do

sie od ćwiczeń czynnych w odciążeniu do

ćwiczeń z dawkowanym oporem. W pracy z

ćwiczeń z dawkowanym oporem. W pracy z

pacjentami w klinice powinny być stosowane u

pacjentami w klinice powinny być stosowane u

osób w trzecim okresie życia, po

osób w trzecim okresie życia, po

przekroczeniu progu starości. Nie stanowią

przekroczeniu progu starości. Nie stanowią

one dużego obciążenia wysiłkowego dla

one dużego obciążenia wysiłkowego dla

ćwiczących. Stanowią możliwość

ćwiczących. Stanowią możliwość

terapeutycznego oddziaływania na

terapeutycznego oddziaływania na

zwiększenie zakresów i precyzji ruchów.

zwiększenie zakresów i precyzji ruchów.

Wskazania do prowadzenia ćwiczeń czynnych

Wskazania do prowadzenia ćwiczeń czynnych

wolnych:

wolnych:

* utrzymanie bądź poprawa ruchomości

* utrzymanie bądź poprawa ruchomości

stawów

stawów

* kształtowanie koordynacji ruchowej tak w

* kształtowanie koordynacji ruchowej tak w

ruchach prostych jednoosiowych i

ruchach prostych jednoosiowych i

jednopłaszczyznowych jak i złożonych

jednopłaszczyznowych jak i złożonych

* utrzymanie wskaźników siły mięśniowej w

* utrzymanie wskaźników siły mięśniowej w

osłabionych grupach mięśniowej

osłabionych grupach mięśniowej

* likwidacja wzmożonego spoczynkowego

* likwidacja wzmożonego spoczynkowego

napięcia mięśni powstałego wskutek

napięcia mięśni powstałego wskutek

zmęczenia ćwiczeniami albo w efekcie

zmęczenia ćwiczeniami albo w efekcie

obawy przed pojawieniem się bólu

obawy przed pojawieniem się bólu

* uzyskanie poprawy koordynacji
nerwowo-mięśniowej
* uruchomienie działań
wspomagających „pompę mięśniową”
Przeciwwskazania:
* konieczność bezwzględnego
unieruchomienia odpowiedniej części
ciała
* silne odczucia bólowe różnego
pochodzenia i przy różnej lokalizacji
tkankowej
* ostre stany zapalne głównie stawów
i tkanek okołostawowych

Wskazówki metodyczne:

Wskazówki metodyczne:

* do ćwiczeń ruchów prostych

* do ćwiczeń ruchów prostych

jednoosiowych i jednopłaszczyznowych

jednoosiowych i jednopłaszczyznowych

należy tak dobrać pozycję wyjściową

należy tak dobrać pozycję wyjściową

pacjenta, by była ona zawsze prostopadła

pacjenta, by była ona zawsze prostopadła

do podłoża

do podłoża

* tempo ćwiczeń dostosowane do

* tempo ćwiczeń dostosowane do

funkcjonalnych możliwości chorego. Należy

funkcjonalnych możliwości chorego. Należy

zwracać uwagę na to, by szybkość ruchów

zwracać uwagę na to, by szybkość ruchów

nie zaburzała płynności i rytmiczności

nie zaburzała płynności i rytmiczności

kolejnych powtórzeń zadania ruchowego

kolejnych powtórzeń zadania ruchowego

* poprawę koordynacji mięśniowo-

* poprawę koordynacji mięśniowo-

nerwowej można spróbować uzyskać

nerwowej można spróbować uzyskać

poprzez odpowiednie przyspieszanie

poprzez odpowiednie przyspieszanie

tempa ćwiczeń i stopniowe

tempa ćwiczeń i stopniowe

przechodzenie od ruchów prostych

przechodzenie od ruchów prostych

do bardziej złożonych

do bardziej złożonych

koordynacyjnie

koordynacyjnie

ćwiczenia czynne w

ćwiczenia czynne w

odciążeniu

odciążeniu

ta grupę ćwiczeń stosuje się głównie w celu

ta grupę ćwiczeń stosuje się głównie w celu

poprawy wskaźników siły w osłabionych z

poprawy wskaźników siły w osłabionych z

różnych przyczyn zespołach mięśniowych.

różnych przyczyn zespołach mięśniowych.

Kwalifikują się tutaj te mięśnie, które nie

Kwalifikują się tutaj te mięśnie, które nie

są w stanie pokonać oporu wyrażonego

są w stanie pokonać oporu wyrażonego

ciężarem odpowiednich części ciała. Ich

ciężarem odpowiednich części ciała. Ich

siła oceniana testem jest w granicach

siła oceniana testem jest w granicach

stopnia 2 i zamknięta jest granicami od -2

stopnia 2 i zamknięta jest granicami od -2

do+2.

do+2.



głównym zadaniem ćwiczeń

głównym zadaniem ćwiczeń

czynnych w odciążeniu jest

czynnych w odciążeniu jest

zwiększenie możliwości siłowych

zwiększenie możliwości siłowych

aktywizowanego zespołu

aktywizowanego zespołu

dynamicznego do wielkości

dynamicznego do wielkości

stopnia 3 w takim samym co

stopnia 3 w takim samym co

wyżej systemie oceny.

wyżej systemie oceny.



Ćwiczenia te aktywizują

Ćwiczenia te aktywizują

działanie „pompy mięśniowej”

działanie „pompy mięśniowej”

wpływając korzystnie na trofikę

wpływając korzystnie na trofikę

tkanek, a także na ich

tkanek, a także na ich

elastyczność oraz poprawiają

elastyczność oraz poprawiają

torowanie propioceptywne w

torowanie propioceptywne w

odpowiednich drogach

odpowiednich drogach

nerwowych.

nerwowych.

Wskazania do prowadzenia

Wskazania do prowadzenia

ćwiczeń czynnych w

ćwiczeń czynnych w

odciążeniu:

odciążeniu:



* uzyskanie poprawy wskaźników siły mięśniowej

* uzyskanie poprawy wskaźników siły mięśniowej

w tych zespołach dynamicznych, które wskutek

w tych zespołach dynamicznych, które wskutek

np. unieruchomienia kończyny opatrunkiem

np. unieruchomienia kończyny opatrunkiem

gipsowym, posiadają zmniejszony potencjał w

gipsowym, posiadają zmniejszony potencjał w

tym zakresie

tym zakresie

* likwidacja nie utrwalonych, tzw. miękkich

* likwidacja nie utrwalonych, tzw. miękkich

ograniczeń ruchu w stawach

ograniczeń ruchu w stawach

* zapobieganie powstawaniu ograniczeń ruchu

* zapobieganie powstawaniu ograniczeń ruchu

poprzez stosowanie ich jako kontynuacji ćwiczeń

poprzez stosowanie ich jako kontynuacji ćwiczeń

biernych, prowadzonej już bez fizycznego

biernych, prowadzonej już bez fizycznego

udziału temperatury

udziału temperatury



* możliwość wykonania ruchu czynnego przy

* możliwość wykonania ruchu czynnego przy

współobecności pepełnych zrostów kostnych

współobecności pepełnych zrostów kostnych

po urazach, najczęściej kończyn dolnych.

po urazach, najczęściej kończyn dolnych.

Jeżeli lekarz prowadzący pacjenta zdecyduje

Jeżeli lekarz prowadzący pacjenta zdecyduje

się po uzyskaniu zrostu klinicznego na

się po uzyskaniu zrostu klinicznego na

zabezpieczenie, np. złamanej kończyny tylko

zabezpieczenie, np. złamanej kończyny tylko

szyną gipsową, to z jego aprobatą można

szyną gipsową, to z jego aprobatą można

rozpocząć takie ćwiczenia, oczywiście po

rozpocząć takie ćwiczenia, oczywiście po

uprzednim zdjęciu łuski zabezpieczającej

uprzednim zdjęciu łuski zabezpieczającej

* możliwość wykonywania ruchu czynnego

* możliwość wykonywania ruchu czynnego

przy współobecności bólu o mniejszej

przy współobecności bólu o mniejszej

intensywności. Obciążenie za pomocą systemu

intensywności. Obciążenie za pomocą systemu

bloczkowego zmniejszane odczucia

bloczkowego zmniejszane odczucia

umożliwiając tym samym zwiększenie zakresu

umożliwiając tym samym zwiększenie zakresu

wykonywanego ruchu

wykonywanego ruchu



* uzyskanie aktywizacji psychicznej

* uzyskanie aktywizacji psychicznej

pacjęta dzięki możliwości samodzielnego

pacjęta dzięki możliwości samodzielnego

wykonywania ćwiczeń bez fizycznego

wykonywania ćwiczeń bez fizycznego

udziału terapeutyczne

udziału terapeutyczne

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

* konieczność bezwzględnego

* konieczność bezwzględnego

unieruchomienia odpowiedniej części

unieruchomienia odpowiedniej części

ciała

ciała

* silne odczucia bólowe różnego

* silne odczucia bólowe różnego

pochodzenia i przy różnej lokalizacji

pochodzenia i przy różnej lokalizacji

tkankowej

tkankowej

* ostre stany zapalne głównie stawów i

* ostre stany zapalne głównie stawów i

tkanek okołostawowych

tkanek okołostawowych

Wskazówki metodyczne:

Wskazówki metodyczne:

* odciążenie można uzyskać poprzez:

* odciążenie można uzyskać poprzez:

- ręce terapeuty.

- ręce terapeuty.

Jest to najlepszy sposób odciążania

Jest to najlepszy sposób odciążania

jako że nic nie jest w stanie zastąpić

jako że nic nie jest w stanie zastąpić

nieprecyzyjnego biomanipulatora ale jednocześnie

nieprecyzyjnego biomanipulatora ale jednocześnie

bardzo nieekonomiczny. Dlatego praktycznie

bardzo nieekonomiczny. Dlatego praktycznie

użytecznym jest taki tryb postępowania, w którym

użytecznym jest taki tryb postępowania, w którym

terapeuta w ciągu pierwszych dwóch, trzech dni

terapeuta w ciągu pierwszych dwóch, trzech dni

odciąża podczas ćwiczeń odpowiednie części ciała

odciąża podczas ćwiczeń odpowiednie części ciała

ręcznie, uczy pacjenta wykonywania potrzebnych

ręcznie, uczy pacjenta wykonywania potrzebnych

czynności, by następnie zastosować system

czynności, by następnie zastosować system

bloczkowy.

bloczkowy.

- system bloczkowy

- system bloczkowy

- wykonywanie ruchów na tzw. płaszczyznach

- wykonywanie ruchów na tzw. płaszczyznach

poślizgowych

poślizgowych

lub za pomocą wrotek

lub za pomocą wrotek

terapeutycznych

terapeutycznych

- ćwiczenia w wodzie

- ćwiczenia w wodzie

W praktyce najczęściej stosuje się dwa

W praktyce najczęściej stosuje się dwa

pierwsze sposoby odciążania jako

pierwsze sposoby odciążania jako

najużyteczniejsze.

najużyteczniejsze.

* pozycja wyjściowa ćwiczącego powinna

* pozycja wyjściowa ćwiczącego powinna

być identyczna z tą, jaka przyjmuje

być identyczna z tą, jaka przyjmuje

pacjent przy testowaniu danego ruchu na

pacjent przy testowaniu danego ruchu na

stopień 2

stopień 2

* dobierając pozycję wyjściową należy tak

* dobierając pozycję wyjściową należy tak

ułożyć pacjenta, by płaszczyzna

ułożyć pacjenta, by płaszczyzna

wykonywanego ruchu była równoległa do

wykonywanego ruchu była równoległa do

podłoża. Ta zasada nie odnosi się do

podłoża. Ta zasada nie odnosi się do

ruchów rotacyjnych

ruchów rotacyjnych

* stabilizacja ma uniemożliwić przenoszenie

* stabilizacja ma uniemożliwić przenoszenie

ćwiczonego ruchu poza staw, w którym ma an

ćwiczonego ruchu poza staw, w którym ma an

być wykonywany. W systemie bloczkowym

być wykonywany. W systemie bloczkowym

stabilizuje się żądane części ciała pacjenta

stabilizuje się żądane części ciała pacjenta

podwieszkami lub skórzanymi pasami do

podwieszkami lub skórzanymi pasami do

podłoża. Przy ćwiczeniach wykonywanych ręka

podłoża. Przy ćwiczeniach wykonywanych ręka

terapeuty można stabilizować ręcznie. Przy

terapeuty można stabilizować ręcznie. Przy

ćwiczeniach kończyn dolnych w stawach

ćwiczeniach kończyn dolnych w stawach

biodrowych szczególnie zalecaną jest

biodrowych szczególnie zalecaną jest

stabilizacja „przez pozycję”

stabilizacja „przez pozycję”

* odciążenie za pomocą podwieszek musi być

* odciążenie za pomocą podwieszek musi być

pełne, tzn. wygodne i bezpieczne. Chcąc

pełne, tzn. wygodne i bezpieczne. Chcąc

osiągnąć ten cel, trzeba stosować odpowiednią

osiągnąć ten cel, trzeba stosować odpowiednią

liczbę podwieszek

liczbę podwieszek

* punkt zawieszenia podwieszek

* punkt zawieszenia podwieszek

odciążających poprzez linki na kratach

odciążających poprzez linki na kratach

sufitowych powinien znajdować się

sufitowych powinien znajdować się

zawsze w osi stawu, w którym zachodzi

zawsze w osi stawu, w którym zachodzi

ruch.

ruch.

* Przesunięcie punktu zawieszenia kończyny w linii

* Przesunięcie punktu zawieszenia kończyny w linii

prostopadłej do osi długiej ćwiczonej kończyny w

prostopadłej do osi długiej ćwiczonej kończyny w

kierunku wykonywanego ruchu wspomaga ten

kierunku wykonywanego ruchu wspomaga ten

ruch ( stopień testu -2). odwrotna sytuacja

ruch ( stopień testu -2). odwrotna sytuacja

utrudnia zadanie ruchowe ćwiczonego zespołu

utrudnia zadanie ruchowe ćwiczonego zespołu

dynamicznego i powinna być stosowana w sytuacji,

dynamicznego i powinna być stosowana w sytuacji,

w której pracujące zespoły mięśniowe legitymują

w której pracujące zespoły mięśniowe legitymują

się według testu na stopień +2. identyczne

się według testu na stopień +2. identyczne

rezultaty można osiągnąć podczas ćwiczeń stawu

rezultaty można osiągnąć podczas ćwiczeń stawu

biodrowego przesuwając punkt zaczepu

biodrowego przesuwając punkt zaczepu

podwieszek odciążających znad stawu w górę

podwieszek odciążających znad stawu w górę

(dogłowowo) lub w dół (w stronę stopy) ćwiczonej

(dogłowowo) lub w dół (w stronę stopy) ćwiczonej

kończyny dolnej. W pierwszym przypadku wydłuża

kończyny dolnej. W pierwszym przypadku wydłuża

się „wahadło” wykonywanego ruchu co ułatwia

się „wahadło” wykonywanego ruchu co ułatwia

zadanie, a w drugim jest odwrotnie. Skrócenie

zadanie, a w drugim jest odwrotnie. Skrócenie

linek na których mocowane są podwieszki

linek na których mocowane są podwieszki

odciążające utrudnia ćwiczenie.

odciążające utrudnia ćwiczenie.

* Ruch należy prowadzić w pełnym

* Ruch należy prowadzić w pełnym

zakresie przy każdym powtórzeniu

zakresie przy każdym powtórzeniu

* liczba powtórzeń ruchu w jednej

* liczba powtórzeń ruchu w jednej

płaszczyźnie i w jednej osi – duża,

płaszczyźnie i w jednej osi – duża,

mierzona nie liczba powtórzeń, a czasem

mierzona nie liczba powtórzeń, a czasem

ich wykonywania. Powinien on wynosić

ich wykonywania. Powinien on wynosić

od 3 do 5 min. dla każdego ruchu

od 3 do 5 min. dla każdego ruchu

ćwiczenia wspomagane

ćwiczenia wspomagane



stanowią łącznik pomiędzy grupą

stanowią łącznik pomiędzy grupą

ćwiczeń biernych i czynnych. Dla

ćwiczeń biernych i czynnych. Dla

niesprawnych grup mięśniowych

niesprawnych grup mięśniowych

których siła oceniana testem waha

których siła oceniana testem waha

sie pomiędzy stopniami 0-2 będą to

sie pomiędzy stopniami 0-2 będą to

odpowiednie działania bierne, a

odpowiednie działania bierne, a

nawet czynne w odciążeniu.

nawet czynne w odciążeniu.

Wspomaganie ruchu może mieć

Wspomaganie ruchu może mieć

charakter bezpośredni lub pośredni.

charakter bezpośredni lub pośredni.



Ćwiczenia wspomagane bezpośrednie -

Ćwiczenia wspomagane bezpośrednie -

zdrowa kończyna górna reką chwyta

zdrowa kończyna górna reką chwyta

kończynę przeciwną, porażoną, np.

kończynę przeciwną, porażoną, np.

wskutek udaru mózgowego i „ćwiczy” ją

wskutek udaru mózgowego i „ćwiczy” ją

prowadząc ruch wznosu przez zgięcie w

prowadząc ruch wznosu przez zgięcie w

zespole stawowym barkowo-ramiennym w

zespole stawowym barkowo-ramiennym w

takim zakresie ruchu jaki jest możliwy do

takim zakresie ruchu jaki jest możliwy do

wykonania. Ten rodzaj ćwiczeń jest

wykonania. Ten rodzaj ćwiczeń jest

wykorzystywany kiedy jedna ręka ćwiczy

wykorzystywany kiedy jedna ręka ćwiczy

drugą niesprawną w ruchach wyprostu w

drugą niesprawną w ruchach wyprostu w

stawie promieniowo-nadgarstkowym,

stawie promieniowo-nadgarstkowym,

stawach śródręczno – palcowych,

stawach śródręczno – palcowych,

międzypaliczkowych palców II-V i kciuka.

międzypaliczkowych palców II-V i kciuka.



Ćwiczenia wspomagane pośrednie – są

Ćwiczenia wspomagane pośrednie – są

najczęściej wykonywane przy

najczęściej wykonywane przy

wykorzystaniu systemu bloczkowego,

wykorzystaniu systemu bloczkowego,

który pozwala na działania bardziej

który pozwala na działania bardziej

wszechstronne i precyzyjne choć należy

wszechstronne i precyzyjne choć należy

powiedzieć, że ta forma terapii bardziej

powiedzieć, że ta forma terapii bardziej

angażuje czasowo fizjoterapeutę, który

angażuje czasowo fizjoterapeutę, który

musi pomóc pacjentowi założyć

musi pomóc pacjentowi założyć

odpowiednie oprzyrządowanie. Powinien

odpowiednie oprzyrządowanie. Powinien

on także kontrolować jakość

on także kontrolować jakość

wykonywanych ćwiczeń przynajmniej w

wykonywanych ćwiczeń przynajmniej w

początkowym okresie ich powadzenia.

początkowym okresie ich powadzenia.



Te ćwiczenia najczęściej wykonuje się u

Te ćwiczenia najczęściej wykonuje się u

pacjentów przewlekle chorych, u których

pacjentów przewlekle chorych, u których

proces chorobowy spowodował trwałe

proces chorobowy spowodował trwałe

zmiany. Ten rodzaj terapii ma także inne

zmiany. Ten rodzaj terapii ma także inne

bardzo istotne uzasadnienie do jej

bardzo istotne uzasadnienie do jej

stosowania o ile pacjent może i chce czynnie

stosowania o ile pacjent może i chce czynnie

współpracować w poprawie wskaźników

współpracować w poprawie wskaźników

swego stanu zdrowia. Odnosząc je do

swego stanu zdrowia. Odnosząc je do

świadomości, można korzystnie wpływać na

świadomości, można korzystnie wpływać na

stan psychiczny chorego, który czuje się

stan psychiczny chorego, który czuje się

współodpowiedzialny przynajmniej za tę

współodpowiedzialny przynajmniej za tę

część usprawniania.

część usprawniania.



Wskazania do stosowania ćwiczeń

Wskazania do stosowania ćwiczeń

czynnych:

czynnych:

* poprawa trofiki poprzez zwiększenie

* poprawa trofiki poprzez zwiększenie

efektywności działania „pompy

efektywności działania „pompy

mięśniowej”

mięśniowej”

* utrzymanie zakresów ruchów w

* utrzymanie zakresów ruchów w

stawach

stawach

* zapobieganie niekorzystnym zmianom

* zapobieganie niekorzystnym zmianom

wynikającym z bezruchu

wynikającym z bezruchu

* wydłużenie w czasie oddziaływania

* wydłużenie w czasie oddziaływania

terapeutycznego u pacjentów z pełną

terapeutycznego u pacjentów z pełną

świadomością mogących ćwiczyć

świadomością mogących ćwiczyć

samodzielnie

samodzielnie



Minusem tej formy ćwiczeń jest to,

Minusem tej formy ćwiczeń jest to,

że ruch jest w nich prowadzony w

że ruch jest w nich prowadzony w

pełnym zakresie. Wynika to z

pełnym zakresie. Wynika to z

niedoskonałości systemu

niedoskonałości systemu

bloczkowego w działaniach

bloczkowego w działaniach

pośrednich albo z obawy przed

pośrednich albo z obawy przed

bólem w ćwiczeniach bezpośrednich.

bólem w ćwiczeniach bezpośrednich.

Ćwiczenia czynne

Ćwiczenia czynne

oporowe

oporowe



–

–

od tej grupy ćwiczeń w znacznej

od tej grupy ćwiczeń w znacznej

mierze należy efekt końcowy leczniczy

mierze należy efekt końcowy leczniczy

wyrażony powrotem funkcji. Siła mięśni

wyrażony powrotem funkcji. Siła mięśni

zbliża się do granicy normy albo ją

zbliża się do granicy normy albo ją

osiąga. Są to ćwiczenia o charakterze

osiąga. Są to ćwiczenia o charakterze

miejscowym. Ćwiczenia czynne oporowe

miejscowym. Ćwiczenia czynne oporowe

to nic innego jak tylko ćwiczenia czynne

to nic innego jak tylko ćwiczenia czynne

wolne z dodatkowym, odpowiednio

wolne z dodatkowym, odpowiednio

dawkowanym oporem zewnętrznym.

dawkowanym oporem zewnętrznym.



Wskazania do prowadzenia ćwiczeń

Wskazania do prowadzenia ćwiczeń

czynnych oporowych:

czynnych oporowych:

* doprowadzenie do normy wskaźników siły

* doprowadzenie do normy wskaźników siły

mięśniowej albo zmniejszenie do minimum

mięśniowej albo zmniejszenie do minimum

osłabienia mięśni w niewydolnych w tym

osłabienia mięśni w niewydolnych w tym

względzie zespołach dynamicznych.

względzie zespołach dynamicznych.

* opóźnienie efektywności procesów

* opóźnienie efektywności procesów

patologicznych wywołujących osłabienie

patologicznych wywołujących osłabienie

mięśni

mięśni

* uzyskanie kompensacyjnych przerostów

* uzyskanie kompensacyjnych przerostów

siły w nie objętych procesem chorobowym

siły w nie objętych procesem chorobowym

grupach mięśni

grupach mięśni



* uzyskanie przerzutów napięć

* uzyskanie przerzutów napięć

mięśniowych do części ciała znajdujących

mięśniowych do części ciała znajdujących

się czasowo ze względów leczniczych w

się czasowo ze względów leczniczych w

unieruchomieniu

unieruchomieniu

* uzyskanie oprawy w koordynacji

* uzyskanie oprawy w koordynacji

nerwowo-mięśniowej

nerwowo-mięśniowej

* poprawa tzw. Wytrzymałości miejscowej

* poprawa tzw. Wytrzymałości miejscowej

ćwiczonych mięśni co zwiększa możliwość

ćwiczonych mięśni co zwiększa możliwość

wykonywania zadań ruchowych w czasie

wykonywania zadań ruchowych w czasie

*poprawa samopoczucia psychicznego

*poprawa samopoczucia psychicznego

pacjentów

pacjentów



Opór można dozować poprzez:

Opór można dozować poprzez:

* ręce terapeuty, nie jest wtedy

* ręce terapeuty, nie jest wtedy

konieczne określanie wielkości siły za

konieczne określanie wielkości siły za

pomocą dynamometrów. Opór dozuje

pomocą dynamometrów. Opór dozuje

sie ręcznie, stosownie do możliwości

sie ręcznie, stosownie do możliwości

pacjenta i ze zmiennym nasileniem w

pacjenta i ze zmiennym nasileniem w

różnych przedziałach zakresu ruchu.

różnych przedziałach zakresu ruchu.



* obciążenie bezpośrednie, polega na

* obciążenie bezpośrednie, polega na

mocowaniu w odpowiednich miejscach

mocowaniu w odpowiednich miejscach

ciała obciążeń o znanej wielkości i w

ciała obciążeń o znanej wielkości i w

różny sposób. Wykorzystać do tego

różny sposób. Wykorzystać do tego

można specjalne woreczki albo

można specjalne woreczki albo

przylepce. Lecz przedtem należy określić

przylepce. Lecz przedtem należy określić

długość ramienia dźwigni, na której jest

długość ramienia dźwigni, na której jest

położona siła.

położona siła.

* obciążenie pośrednie przez

* obciążenie pośrednie przez

wykorzystanie systemu bloczkowego

wykorzystanie systemu bloczkowego



* prowadzenie ćwiczeń oporowych na

* prowadzenie ćwiczeń oporowych na

urządzeniach specjalnych. należą do nich

urządzeniach specjalnych. należą do nich

siłownie typu: „Atlas” czy „Herkules”. Za

siłownie typu: „Atlas” czy „Herkules”. Za

pomocą tych urządzeń można zwiększać

pomocą tych urządzeń można zwiększać

siłę nawet w małych grupach

siłę nawet w małych grupach

mięśniowych.

mięśniowych.

* wielkość oporu w poszczególnych

* wielkość oporu w poszczególnych

fazach ruchu musi być zmienna i tak

fazach ruchu musi być zmienna i tak

dobrana, by nie zaburzała koordynacji

dobrana, by nie zaburzała koordynacji

wyrażonej jego płynnością

wyrażonej jego płynnością



* im większy opór, tym mniejsza liczba

* im większy opór, tym mniejsza liczba

powtórzeń i odwrotnie. Zasada ta określa

powtórzeń i odwrotnie. Zasada ta określa

zależność, która zachodzi między siłą a

zależność, która zachodzi między siłą a

wytrzymałością, przy czym obie te

wytrzymałością, przy czym obie te

zdolności kondycyjne kształtowane są za

zdolności kondycyjne kształtowane są za

pomocą ćwiczeń oporowych

pomocą ćwiczeń oporowych

* ciężar użyty w charakterze oporu

* ciężar użyty w charakterze oporu

poprzez system bloczków i linek musi być

poprzez system bloczków i linek musi być

odprowadzony poza powierzchnie

odprowadzony poza powierzchnie

stanowiska, na którym znajduje sie

stanowiska, na którym znajduje sie

pacjent.

pacjent.

Krótkie ćwiczenia

Krótkie ćwiczenia

izometryczne

izometryczne



–

–

metodyka tych ćwiczeń przedstawia sie

metodyka tych ćwiczeń przedstawia sie

następująco:

następująco:

* opór – submaksymalny (ok. 90% maksymalnych

* opór – submaksymalny (ok. 90% maksymalnych

możliwości siłowych mięśnia)

możliwości siłowych mięśnia)

* czas trwania napięcia mięśnia 5 – 6 s.

* czas trwania napięcia mięśnia 5 – 6 s.

* czas przerwy między napięciami 5 – 10 s.

* czas przerwy między napięciami 5 – 10 s.

* liczba powtórzeń dziennie: jedna seria z 10

* liczba powtórzeń dziennie: jedna seria z 10

powtórzeniami. W miarę przyrostu siły liczba serii

powtórzeniami. W miarę przyrostu siły liczba serii

może stopniowo być zwiększona do 3 w ciągu dnia

może stopniowo być zwiększona do 3 w ciągu dnia

* liczba dni treningowych w tygodniu – 5

* liczba dni treningowych w tygodniu – 5

* każde napięcie ćwiczonych mięśni w serii winno

* każde napięcie ćwiczonych mięśni w serii winno

być poprzedzone pełnym rozgięciem ćwiczonego

być poprzedzone pełnym rozgięciem ćwiczonego

zespołu dynamicznego

zespołu dynamicznego



Krótkie ćwiczenia izometryczne są

Krótkie ćwiczenia izometryczne są

bardzo użyteczne w przypadkach, w

bardzo użyteczne w przypadkach, w

których warunkiem uzyskania

których warunkiem uzyskania

pozytywnego wyniku leczenia jest

pozytywnego wyniku leczenia jest

unieruchomienie. Jeżeli istnieje

unieruchomienie. Jeżeli istnieje

możliwość prowadzenia ćwiczeń to

możliwość prowadzenia ćwiczeń to

takie działanie skutecznie zapobiega

takie działanie skutecznie zapobiega

prostym zanikom z nieczynności.

prostym zanikom z nieczynności.

ćwiczenia bierne

ćwiczenia bierne



–

–

to ćwiczenia wykonywane przez

to ćwiczenia wykonywane przez

kinezyterapeutę bez współudziału pacjenta.

kinezyterapeutę bez współudziału pacjenta.

Zasadniczym celem tych ćwiczeń jest zmiana

Zasadniczym celem tych ćwiczeń jest zmiana

ruchu biernego na czynny. Fizjologicznie –

ruchu biernego na czynny. Fizjologicznie –

znaczenie ćwiczeń biernych – polega na

znaczenie ćwiczeń biernych – polega na

wspomaganiu działania mechanizmu tzw. „pompy

wspomaganiu działania mechanizmu tzw. „pompy

mięśniowej”. Ćwiczenia bierne zapobiegają

mięśniowej”. Ćwiczenia bierne zapobiegają

zesztywnieniom stawowym, obrzękom

zesztywnieniom stawowym, obrzękom

zastoinowym, pośrednio odleżynom i wielu innym

zastoinowym, pośrednio odleżynom i wielu innym

niekorzystnym zagrożeniom wynikającym z

niekorzystnym zagrożeniom wynikającym z

procesu chorobowego.

procesu chorobowego.



Pozytywne działanie ćwiczeń biernych

Pozytywne działanie ćwiczeń biernych

wyraża się przede wszystkim w utrzymaniu

wyraża się przede wszystkim w utrzymaniu

naturalnej długości i elastyczności mięśni.

naturalnej długości i elastyczności mięśni.

Dopuszczenie do utrwalania niekorzystnych

Dopuszczenie do utrwalania niekorzystnych

ograniczeń ruchu w stawie czy zespole

ograniczeń ruchu w stawie czy zespole

stawowym z reguły prowadzi do patologii w

stawowym z reguły prowadzi do patologii w

chrząstkach stawowych i nasadach

chrząstkach stawowych i nasadach

stawowych kości typu odwapnień bądź

stawowych kości typu odwapnień bądź

powstawania narośli kostnych.

powstawania narośli kostnych.

Podstawowym zadaniem ćwiczeń biernych ze

Podstawowym zadaniem ćwiczeń biernych ze

względu na użyteczność w kinezyterapii jest

względu na użyteczność w kinezyterapii jest

oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy

oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy

przez udrażnianie szlaków torowania

przez udrażnianie szlaków torowania

głównie proprioceptywnego zw czuciem

głównie proprioceptywnego zw czuciem

głębokim.

głębokim.



Uzyskuje się je albo przez docisk na

Uzyskuje się je albo przez docisk na

powierzchnie stawowe w trakcie

powierzchnie stawowe w trakcie

wykonywania ćwiczeń, albo przez pełne

wykonywania ćwiczeń, albo przez pełne

rozciągnięcie mięśnia w obrębie stawu, w

rozciągnięcie mięśnia w obrębie stawu, w

okolicy którego znajdują się jego

okolicy którego znajdują się jego

przyczepy.

przyczepy.

Niewątpliwie ćwiczenia bierne korzystnie

Niewątpliwie ćwiczenia bierne korzystnie

wpływają na sferę czucia

wpływają na sferę czucia

powierzchownego, które uaktywnia się na

powierzchownego, które uaktywnia się na

drodze drażnienia eksteroreceptorze

drodze drażnienia eksteroreceptorze

skóry pacjenta poprzez jej kontakt z ręką

skóry pacjenta poprzez jej kontakt z ręką

terapeuty prowadzącej ruch bierny.

terapeuty prowadzącej ruch bierny.

Wskazania do ćwiczeń biernych:

Wskazania do ćwiczeń biernych:

* porażenia i niedowłady mięśni

* porażenia i niedowłady mięśni

szkieletowych

szkieletowych

* zwiększone patologicznie napięcie

* zwiększone patologicznie napięcie

mięśniowe inaczej napięcie spastyczne

mięśniowe inaczej napięcie spastyczne

* nie utrwalone ograniczenia ruchomości w

* nie utrwalone ograniczenia ruchomości w

stawach

stawach

* zła trofika tkanek miękkich w częściach

* zła trofika tkanek miękkich w częściach

narządu ruchu objętych procesem

narządu ruchu objętych procesem

patologicznym

patologicznym

* potrzeba utrzymania odpowiedniej długości

* potrzeba utrzymania odpowiedniej długości

i elastyczności w mięśniach szkieletowych

i elastyczności w mięśniach szkieletowych

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

* stany pourazowe po złamaniach kości

* stany pourazowe po złamaniach kości

długich z niepełnym zrostem

długich z niepełnym zrostem

* stany zapalne stawów różnego

* stany zapalne stawów różnego

pochodzenia

pochodzenia

* stany po zwichnięciu i innych urazach

* stany po zwichnięciu i innych urazach

stawowych i okołostawowych

stawowych i okołostawowych

* występowanie bólu podczas ćwiczenia

* występowanie bólu podczas ćwiczenia

Metodyka ćwiczeń biernych:

Metodyka ćwiczeń biernych:

* ruch powadzony jest za pomocą sił

* ruch powadzony jest za pomocą sił

zewnętrznych, głównie przez rękę

zewnętrznych, głównie przez rękę

terapeuty

terapeuty

* pozycja wyjściowa pacjenta jest taka

* pozycja wyjściowa pacjenta jest taka

jak podczas testowania siły odpowiednich

jak podczas testowania siły odpowiednich

zespołów mięśniowych na stopień 0 i 1

zespołów mięśniowych na stopień 0 i 1

* stabilizacja właściwego odcinka

* stabilizacja właściwego odcinka

narządu ruchu ma zapewnić

narządu ruchu ma zapewnić

wykonywanie ruchu biernego tylko w

wykonywanie ruchu biernego tylko w

obrębie mobilizowanego stawu

obrębie mobilizowanego stawu

* odciążenie lub chwyt ćwiczonej części ciała

* odciążenie lub chwyt ćwiczonej części ciała

musi być wygodny dla pacjenta, pewny a

musi być wygodny dla pacjenta, pewny a

przez to bezpieczny

przez to bezpieczny

* ruch należy prowadzić w pełnym,

* ruch należy prowadzić w pełnym,

biernym, fizjologicznym zakresie zgodnie z

biernym, fizjologicznym zakresie zgodnie z

normą dla danego stawu

normą dla danego stawu

* liczba powtórzeń w jednej płaszczyźnie i

* liczba powtórzeń w jednej płaszczyźnie i

serii 30 – 50

serii 30 – 50

* ćwiczenia w ciągu dnia należy prowadzić

* ćwiczenia w ciągu dnia należy prowadzić

od 1 do 3 serii. Obowiązuje zasada, że przy

od 1 do 3 serii. Obowiązuje zasada, że przy

większym nasileniu działania czynnika

większym nasileniu działania czynnika

patologicznego i rozleglejszych w związku z

patologicznego i rozleglejszych w związku z

tym działaniach stosuje się większą dawkę

tym działaniach stosuje się większą dawkę

ćwiczeń

ćwiczeń

ćwiczenia bierne

ćwiczenia bierne

redresyjne

redresyjne

–

–

jest to inwazyjna forma terapii, często

jest to inwazyjna forma terapii, często

wystarczająca do osiągnięcia zamierzonych

wystarczająca do osiągnięcia zamierzonych

efektów. Do celów ćwiczeń redresyjnych

efektów. Do celów ćwiczeń redresyjnych

zaliczymy: uzyskanie pełnej biernej

zaliczymy: uzyskanie pełnej biernej

ruchomości w ćwiczonym stawie, poprawa

ruchomości w ćwiczonym stawie, poprawa

ruchomości w możliwym do wyćwiczenia

ruchomości w możliwym do wyćwiczenia

zakresie po to, by częściowo odzyskać

zakresie po to, by częściowo odzyskać

utracone możliwości funkcjonalne albo jako

utracone możliwości funkcjonalne albo jako

przygotowanie stawu do rekonstrukcyjnego

przygotowanie stawu do rekonstrukcyjnego

zabiegu chirurgicznego.

zabiegu chirurgicznego.

Wskazania do ćwiczeń redresyjnych:

Wskazania do ćwiczeń redresyjnych:

* likwidacja określonych ograniczeń

* likwidacja określonych ograniczeń

ruchu w stawach

ruchu w stawach



Metodyka ćwiczeń redresyjnych:

Metodyka ćwiczeń redresyjnych:

* przy zwiększonej wrażliwości pacjenta na ból

* przy zwiększonej wrażliwości pacjenta na ból

trzeba podać dostatecznie wcześnie przed

trzeba podać dostatecznie wcześnie przed

ćwiczeniami odpowiedni lek przeciwbólowy

ćwiczeniami odpowiedni lek przeciwbólowy

* stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonej

* stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonej

kończyny odgrywa w tych działaniach ogromna

kończyny odgrywa w tych działaniach ogromna

rolę. Musi być bardzo pewna, tzn. Powinna

rolę. Musi być bardzo pewna, tzn. Powinna

wykluczać dodatkowe, nieprzewidziane ruchy

wykluczać dodatkowe, nieprzewidziane ruchy

wynikające z chęci ucieczki przed bólem

wynikające z chęci ucieczki przed bólem

* chwyt którym terapeuta prowadzi ćwiczony

* chwyt którym terapeuta prowadzi ćwiczony

ruch bierny musi być pewny, przy czym

ruch bierny musi być pewny, przy czym

kontakt jego ręki z ćwiczona częścią ciała

kontakt jego ręki z ćwiczona częścią ciała

powinien rozciągać się na jak największej

powinien rozciągać się na jak największej

powierzchni.

powierzchni.

* ćwiczony ruch powinien być w zasadzie

* ćwiczony ruch powinien być w zasadzie

jednopłaszczyznowy

jednopłaszczyznowy

* podczas wykonywania ćwiczeń redresyjnych

* podczas wykonywania ćwiczeń redresyjnych

wskazane jest „odciąganie” powierzchni

wskazane jest „odciąganie” powierzchni

stawowych, w wielu przypadkach może to

stawowych, w wielu przypadkach może to

zmniejszyć odczucia bólowe

zmniejszyć odczucia bólowe

tempo wykonywania ćwiczeń powinno być

tempo wykonywania ćwiczeń powinno być

bardzo wolne, pozwalające choremu na

bardzo wolne, pozwalające choremu na

adaptację z bólem

adaptację z bólem

* odprowadzenie ruchu z pozycji końcowej

* odprowadzenie ruchu z pozycji końcowej

bardzo wolne

bardzo wolne

* przerwy między kolejnymi powtórzeniami

* przerwy między kolejnymi powtórzeniami

ruchów redresujących należy wykorzystać na

ruchów redresujących należy wykorzystać na

rozluźnienie mięśni

rozluźnienie mięśni

* po ćwiczeniu obowiązuje terapeutę

* po ćwiczeniu obowiązuje terapeutę

obserwacja reakcji miejscowej

obserwacja reakcji miejscowej

(zaczerwienienie, zwiększenie

(zaczerwienienie, zwiększenie

temperatury ciała, wystąpienie obrzęku)

temperatury ciała, wystąpienie obrzęku)

* ćwiczenia redresyjne należy kończyć

* ćwiczenia redresyjne należy kończyć

serią ćwiczeń czynnych w odciążeniu w

serią ćwiczeń czynnych w odciążeniu w

szybkim tempie, aby utrwalić efekt

szybkim tempie, aby utrwalić efekt

redresji

redresji

ćwiczenia czynno –

ćwiczenia czynno –

bierne

bierne

ruch prowadzony jest biernie a zadaniem

ruch prowadzony jest biernie a zadaniem

które się stawia pacjentowi jest czynne

które się stawia pacjentowi jest czynne

rozluźnienie mięśni w tej części narządu

rozluźnienie mięśni w tej części narządu

ruchu która jest ćwiczona. Kluczem do

ruchu która jest ćwiczona. Kluczem do

uzyskania żądanych efektów

uzyskania żądanych efektów

terapeutycznych jest właściwa współpraca

terapeutycznych jest właściwa współpraca

pacjenta z terapeutą. Przy prawidłowo

pacjenta z terapeutą. Przy prawidłowo

wykonywanych ćwiczeniach zakres ruchów

wykonywanych ćwiczeniach zakres ruchów

z dnia na dzień powinien wzrastać.

z dnia na dzień powinien wzrastać.



Wskazania do ćwiczeń czynno – biernych:

Wskazania do ćwiczeń czynno – biernych:

stany po chirurgicznych zabiegach

stany po chirurgicznych zabiegach

rekonstrukcyjnych w narządzie ruchu

rekonstrukcyjnych w narządzie ruchu

choroby reumatoidalne

choroby reumatoidalne

unieruchomienie kończyny za pomocą

unieruchomienie kończyny za pomocą

wyciągów redresyjnych

wyciągów redresyjnych

stany strofiki tkankowej

stany strofiki tkankowej

demineralizacja kości

demineralizacja kości



Przeciwwskazania do ćwiczeń czynno –

Przeciwwskazania do ćwiczeń czynno –

biernych:

biernych:

czynne procesy zapalne w obrębie

czynne procesy zapalne w obrębie

stawów

stawów

świeże blizny pooperacyjne lub inne rany

świeże blizny pooperacyjne lub inne rany

stany wymagające bezwarunkowego

stany wymagające bezwarunkowego

unieruchomienia, takie jak po

unieruchomienia, takie jak po

zwichnięciach czy złamaniach

zwichnięciach czy złamaniach

Metodyka ćwiczeń czynno – biernych:

Metodyka ćwiczeń czynno – biernych:

ruch prowadzi się w niepełnym zakresie, a

ruch prowadzi się w niepełnym zakresie, a

jego wartości graniczne wyznaczają

jego wartości graniczne wyznaczają

odczucia bólowe. Wykonując ten rodzaj

odczucia bólowe. Wykonując ten rodzaj

ćwiczeń należy doprowadzić ruch do

ćwiczeń należy doprowadzić ruch do

granicy bólu i bardzo powoli próbować ja

granicy bólu i bardzo powoli próbować ja

przekroczyć

przekroczyć

tempo ćwiczeń bardzo wolne

tempo ćwiczeń bardzo wolne

liczba powtórzeń ćwiczenia 10 -15 w jednej

liczba powtórzeń ćwiczenia 10 -15 w jednej

serii. Przerwy między seriami 2 – 3

serii. Przerwy między seriami 2 – 3

minutowe, należy je wykorzystać na

minutowe, należy je wykorzystać na

rozluźnienie ćwiczonych mięśni

rozluźnienie ćwiczonych mięśni

ćwiczenia należy prowadzić przy

ćwiczenia należy prowadzić przy

wspomaganiu ich środkami fizykoterapii,

wspomaganiu ich środkami fizykoterapii,

obniżającymi napięcie mięśniowe, a często

obniżającymi napięcie mięśniowe, a często

pod osłoną leków przeciwbólowych.

pod osłoną leków przeciwbólowych.

ćwiczenia relaksacyjne

ćwiczenia relaksacyjne

.Relaksacja to proces dochodzenia

.Relaksacja to proces dochodzenia

narządów organizmu ludzkiego do stanu

narządów organizmu ludzkiego do stanu

równowagi. Obszar działania ćwiczeń

równowagi. Obszar działania ćwiczeń

relaksacyjnych jest bardzo rozległy.

relaksacyjnych jest bardzo rozległy.

Relaksacja nie zajmuje sie tylko

Relaksacja nie zajmuje sie tylko

patologicznymi zmianami w tkankach i

patologicznymi zmianami w tkankach i

narządach organizmu, ale wkracza

narządach organizmu, ale wkracza

także w sferę psychiki.

także w sferę psychiki.



Ćwiczenia relaksacyjne można podzielić

Ćwiczenia relaksacyjne można podzielić

na 2 grupy:

na 2 grupy:

ćwiczenia relaksacyjno – koncentrujące,

ćwiczenia relaksacyjno – koncentrujące,

z których jedne służą bardziej

z których jedne służą bardziej

profilaktyce niż terapii schorzeń

profilaktyce niż terapii schorzeń

odpowiednie ćwiczenia, które mają na

odpowiednie ćwiczenia, które mają na

celu jak najszybsze osiągnięcie

celu jak najszybsze osiągnięcie

równowagi po wysiłkach fizycznych

równowagi po wysiłkach fizycznych



Skuteczność ćwiczeń relaksacyjnych

Skuteczność ćwiczeń relaksacyjnych

oceniana jest samopoczuciem pacjenta

oceniana jest samopoczuciem pacjenta

i stanem napięcia mięśni

i stanem napięcia mięśni

szkieletowych za pośrednictwem

szkieletowych za pośrednictwem

dotyku. Dobór właściwej pozycji

dotyku. Dobór właściwej pozycji

wyjściowej ćwiczonego jest

wyjściowej ćwiczonego jest

podstawowym wymogiem, przy czym

podstawowym wymogiem, przy czym

najlepsze są pozycje leżące ze względu

najlepsze są pozycje leżące ze względu

na dobre podparcie całego ciała

na dobre podparcie całego ciała

propozycje kilku z nich:

propozycje kilku z nich:



leżąc na twardym podłożu z kończynami górnymi i

leżąc na twardym podłożu z kończynami górnymi i

dolnymi ustawionymi w niewielkim odwiedzeniu. Stawy

dolnymi ustawionymi w niewielkim odwiedzeniu. Stawy

kolanowe ugięte. Naturalne krzywizny ciała podparte

kolanowe ugięte. Naturalne krzywizny ciała podparte

małymi poduszkami dają poczucie wygody. Pozwala na

małymi poduszkami dają poczucie wygody. Pozwala na

pełne rozluźnienie mięśni.

pełne rozluźnienie mięśni.

Pozycja leżąc na boku prawym. Kończyny górna i dolna

Pozycja leżąc na boku prawym. Kończyny górna i dolna

lewa podparte i odciążone na poduszkach, tułów

lewa podparte i odciążone na poduszkach, tułów

ustawiony tak, by nie powodować ucisku na okolicę

ustawiony tak, by nie powodować ucisku na okolicę

serca. Głowa spoczywa na poduszce i nie może być

serca. Głowa spoczywa na poduszce i nie może być

uniesiona za wysoko

uniesiona za wysoko

pozycja „pół leżąc – pół siedząc”. Głowa, okolica

pozycja „pół leżąc – pół siedząc”. Głowa, okolica

stawów kolanowych, stóp i kończyny górne podparte na

stawów kolanowych, stóp i kończyny górne podparte na

podwieszkach. Oddychanie torem piersiowym jest w

podwieszkach. Oddychanie torem piersiowym jest w

takiej pozycji łatwiejsze, ponieważ mniejsza masa

takiej pozycji łatwiejsze, ponieważ mniejsza masa

uciska na okolicę pleców

uciska na okolicę pleców



Wskazania do ćwiczeń

Wskazania do ćwiczeń

relaksacyjnych:

relaksacyjnych:

wszystkie stany wymagające

wszystkie stany wymagające

czynnego odpoczynku:

czynnego odpoczynku:

- ogólnego

- ogólnego

- miejscowego

- miejscowego



Wskazówki metodyczne:

Wskazówki metodyczne:

początkowe zajęcia należy poświęcić na

początkowe zajęcia należy poświęcić na

naukę przyjmowania właściwych pozycji

naukę przyjmowania właściwych pozycji

wyjściowych

wyjściowych

po opanowaniu odpowiednich ułożeń

po opanowaniu odpowiednich ułożeń

przechodzi się do nauki prawidłowych

przechodzi się do nauki prawidłowych

ruchów. Oparte sa one na prostych

ruchów. Oparte sa one na prostych

koordynacyjnie czynnościach,

koordynacyjnie czynnościach,

naprzemiennych napięciach i

naprzemiennych napięciach i

rozluźnieniach żądanych grup

rozluźnieniach żądanych grup

mięśniowych

mięśniowych

działanie ćwiczeń powinno się

działanie ćwiczeń powinno się

wspomagać środkami fizykoterapii

wspomagać środkami fizykoterapii

ćwiczenia synergistyczne

ćwiczenia synergistyczne

–

–

synergia polega na dostosowawczej zmianie

synergia polega na dostosowawczej zmianie

napięcia w grupie agonistów podczas

napięcia w grupie agonistów podczas

wykonywania ruchu w zależności od różnej

wykonywania ruchu w zależności od różnej

wielkości oporów zewnętrznych. Współpraca

wielkości oporów zewnętrznych. Współpraca

różnych grup mięśni nie przebiega z

różnych grup mięśni nie przebiega z

jednakowym nasileniem w czasie. Wyróżniamy

jednakowym nasileniem w czasie. Wyróżniamy

następujące rodzaje synergizmów:

następujące rodzaje synergizmów:

bezwzględne – są to wrodzone i utrwalone w

bezwzględne – są to wrodzone i utrwalone w

procesie filogenezy reakcje neuromięśniowe

procesie filogenezy reakcje neuromięśniowe

występujące u każdego osobnika już w

występujące u każdego osobnika już w

momencie urodzenia. To m.in. odruch ssania.

momencie urodzenia. To m.in. odruch ssania.

Do najbardziej znanych w narządzie ruchu należą:

Do najbardziej znanych w narządzie ruchu należą:

- w obrębie tułowia. Skłon głowy i szyi w przód z

- w obrębie tułowia. Skłon głowy i szyi w przód z

oporem w pozycji leżąc tyłem powoduje napięcie

oporem w pozycji leżąc tyłem powoduje napięcie

mięśnia prostego brzucha

mięśnia prostego brzucha

- skłon głowy i szyi w tył z oporem w pozycji

- skłon głowy i szyi w tył z oporem w pozycji

leżąc przodem wywołuje napięcie mięśni

leżąc przodem wywołuje napięcie mięśni

pośladkowych wielkich

pośladkowych wielkich

- w obrębie kończyn górnych. Wyprost w stawie

- w obrębie kończyn górnych. Wyprost w stawie

pomieniowo-nadgarstkowym z oporem w pozycji

pomieniowo-nadgarstkowym z oporem w pozycji

nawrócenia przedramienia, powoduje napięcie

nawrócenia przedramienia, powoduje napięcie

mięśnia trójgłowego ramienia

mięśnia trójgłowego ramienia

- w obrębie kończyn dolnych. Wyprost stopy z

- w obrębie kończyn dolnych. Wyprost stopy z

oporem w stawie skokowo-goleniowym

oporem w stawie skokowo-goleniowym

powoduje napięcia mięśnia czwoogłowego uda

powoduje napięcia mięśnia czwoogłowego uda

Synergia względna – cechą

Synergia względna – cechą

charakterystyczna jest fakt iż są one

charakterystyczna jest fakt iż są one

osobniczo różne. Tzn. U jednego pacjenta

osobniczo różne. Tzn. U jednego pacjenta

lepszy efekt napięciowej daje aktywizacja

lepszy efekt napięciowej daje aktywizacja

jakiejś odległej terytorialnie grupy

jakiejś odległej terytorialnie grupy

mięśniowej, a u drugiego identyczny cel

mięśniowej, a u drugiego identyczny cel

osiąga się dzięki aktywizacji innej. Bardzo

osiąga się dzięki aktywizacji innej. Bardzo

istotnymi sa tu badania

istotnymi sa tu badania

elektromiograficzne, które określają

elektromiograficzne, które określają

wielkość potencjałów elektrycznych

wielkość potencjałów elektrycznych

występujących w pracujących zespołach

występujących w pracujących zespołach

mięśniowych.

mięśniowych.

Za pomocą omawianej grupy ćwiczeń nie

Za pomocą omawianej grupy ćwiczeń nie

można osiągnąć efektu wzmacniania

można osiągnąć efektu wzmacniania

mięśni. Pomagają one jedynie opóźnić

mięśni. Pomagają one jedynie opóźnić

występowanie prostych zaników z

występowanie prostych zaników z

nieczynności

nieczynności

Wskazania do stosowania ćwiczeń

Wskazania do stosowania ćwiczeń

synergistycznych: planowane z

synergistycznych: planowane z

różnych względów unieruchomienie

różnych względów unieruchomienie

części ciała, w dalszym procesie

części ciała, w dalszym procesie

leczenia. Pozwala to na wykonanie

leczenia. Pozwala to na wykonanie

odpowiednich niezbędnych działań

odpowiednich niezbędnych działań

przygotowawczych.

przygotowawczych.

Wskazania metodyczne:

Wskazania metodyczne:

zmiana co 10 dni ruchu który

zmiana co 10 dni ruchu który

wywołuje przerzut pobudzenia w

wywołuje przerzut pobudzenia w

żądane miejsce narządu ruchu

żądane miejsce narządu ruchu

ruchy stymulujące odpowiednie

ruchy stymulujące odpowiednie

napięcie mięśniowe muszą być

napięcie mięśniowe muszą być

wykonywane w pełnym czynnym

wykonywane w pełnym czynnym

zakresie i przeciw odpowiedniemu

zakresie i przeciw odpowiedniemu

oporowi

oporowi

ćwiczenia czynności

ćwiczenia czynności

samoobsługi

samoobsługi



ćwiczenia te obejmują wszystkie

ćwiczenia te obejmują wszystkie

czynności dnia codziennego:

czynności dnia codziennego:

czytanie książek, palenie

czytanie książek, palenie

papierosów, ogladanie telewizji.

papierosów, ogladanie telewizji.

Stopień opanowania przez chorego

Stopień opanowania przez chorego

czynności z zakresu samoobsługi jest

czynności z zakresu samoobsługi jest

najlepszym miernikiem postępów

najlepszym miernikiem postępów

terapii.

terapii.



Wykonywane testy czynnościowe:

Wykonywane testy czynnościowe:

umiejętność wykonywania różnych

umiejętność wykonywania różnych

chwytów z uwzględnieniem ich podziału

chwytów z uwzględnieniem ich podziału

z zakresu higieny osobistej

z zakresu higieny osobistej

związanych ze spożywaniem posiłków

związanych ze spożywaniem posiłków

związanych z ubieraniem się i

związanych z ubieraniem się i

rozbieraniem

rozbieraniem

specjalnych – związanych z nauką u

specjalnych – związanych z nauką u

dzieci i młodzieży szkolnej.

dzieci i młodzieży szkolnej.



Podczas badania należy na podstawie

Podczas badania należy na podstawie

diagnozy ustalić czy zmiany patologiczne

diagnozy ustalić czy zmiany patologiczne

maja charakter trwały czy tez można

maja charakter trwały czy tez można

liczyć na pełny powrót do sprawności.

liczyć na pełny powrót do sprawności.



W pierwszym przypadku trzeba oprzeć o

W pierwszym przypadku trzeba oprzeć o

różnego rodzaju ortezy, aparaty i ruchy

różnego rodzaju ortezy, aparaty i ruchy

„trickowe” co może pozwolić na choćby

„trickowe” co może pozwolić na choćby

częściowe odzyskanie utraconych

częściowe odzyskanie utraconych

sprawności. Istotna pozycja postępowania

sprawności. Istotna pozycja postępowania

jest adaptacja przedmiotów codziennego

jest adaptacja przedmiotów codziennego

użytku do aktualnych, funkcjonalnych

użytku do aktualnych, funkcjonalnych

możliwości pacjenta.

możliwości pacjenta.



W drugim przypadku kiedy rozpoznanie

W drugim przypadku kiedy rozpoznanie

pozwala prognozować pełny powrót

pozwala prognozować pełny powrót

możliwości funkcjonalnych procedura

możliwości funkcjonalnych procedura

jest o wiele prostsza. Wystarczają na

jest o wiele prostsza. Wystarczają na

ogół osobiste rzeczy pacjenta które

ogół osobiste rzeczy pacjenta które

czasowo przy pomocy bardzo prostych

czasowo przy pomocy bardzo prostych

środków można zmodyfikować w

środków można zmodyfikować w

zależności od potrzeb.

zależności od potrzeb.