Ochrona

przeciwpożarowa

budynków oraz

innych obiektów

budowlanych i

terenów – wymagania

formalno - prawne

Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach

Katowice, dnia 1 lutego 2008 r.

Wymagania bezpieczeństwa pożarowego dla

budynków wynikają w Polsce z:

• ustawy o ochronie przeciwpożarowej,

• ustawy prawo budowlane.

•

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z

2003 roku Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.).

•

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia

2002 roku, w sprawie warunków technicznych jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 poz. 690).

•

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej

(t.j. Dz. U. z 2002 roku Nr 147 poz. 1229 z późn. zm.).

•

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu

budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej.

•

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 21 kwietnia 2006 roku, w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i

terenów (Dz. U. Nr 80 poz. 563).

•

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie przeciwpożarowego

zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 121

poz. 1139).

Przepisy wykonawcze do ustawy prawo

budowlane regulują wymagania, dotyczące

m.in. technicznych warunków ewakuacji,

odporności ogniowej elementów

budowlanych. Przepisy te odnoszą się m.in.

do budynków nowowznoszonych,

przebudowywanych, nadbudowywanych.

Dotyczą one jednak również budynków, w

których istniejące warunki techniczne nie

zapewniają możliwości bezpiecznej ewakuacji

ludzi. W takim przypadku istniejący budynek

można uznać za zagrażający życiu ludzi.

Przepisy wykonawcze do ustawy o ochronie

przeciwpożarowej regulują wymagania, które

dotyczą m.in. urządzeń zabezpieczenia

przeciwpożarowego budynku, czynności

zabronionych i obowiązków w zakresie

ochrony przeciwpożarowej. Przepisy te mają

charakter powszechnie obowiązujący, czyli

dotyczą wszystkich budynków, bez względu

na okres ich budowy.

USTAWA

z dnia 7 lipca 1994 r.

prawo budowlane

.

• Art. 5. 1.  Obiekt budowlany należy projektować,

budować, użytkować i utrzymywać zgodnie z

przepisami, w tym techniczno-budowlanymi,

obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami

wiedzy technicznej, w sposób zapewniający:

• 1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:

• a) bezpieczeństwa konstrukcji,

• b) bezpieczeństwa pożarowego,

• c) bezpieczeństwa użytkowania,

• d) odpowiednich warunków higienicznych i

zdrowotnych oraz ochrony środowiska,

• e) ochrony przed hałasem i drganiami,

• f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności

cieplnej przegród,

• 2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem

obiektu, a w szczególności w zakresie oświetlenia,

zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków i odpadów,

ogrzewania, wentylacji oraz łączności,

W przypadkach szczególnie

uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od

przepisów techniczno-budowlanych.

Odstępstwo nie może powodować zagrożenia

życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia oraz

nie powinno powodować pogorszenia

warunków zdrowotno-sanitarnych i

użytkowych, a także stanu środowiska, po

spełnieniu określonych warunków

zamiennych.

Właściwy organ, po uzyskaniu

upoważnienia ministra, który ustanowił

przepisy techniczno-budowlane, w drodze

postanowienia, udziela bądź odmawia zgody

na odstępstwo.

USTAWA

z dnia 24 sierpnia 1991 r.

o ochronie przeciwpożarowej

.

Art. 4. 1.

Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku,

obiektu lub terenu, zapewniając jego ochronę

przeciwpożarową, obowiązany jest w

szczególności:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań

budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

• wyposażyć budynek, obiekt lub teren w sprzęt

pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze

zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych

przepisach,

• zapewnić konserwację i naprawy sprzętu oraz

urządzeń zgodnie z zasadami i wymaganiami

gwarantującymi sprawne i niezawodne ich

funkcjonowanie,

• zapewnić osobom przebywającym w budynku,

obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i

możliwość ewakuacji,

Art. 6.

Właściwe urzędy, instytucje, organizacje,

przedsiębiorcy lub osoby fizyczne są obowiązane

uwzględnić wymagania w zakresie ochrony

przeciwpożarowej przy zagospodarowaniu

i uzbrajaniu terenu.

Autorzy dokumentacji projektowej zapewniają

jej zgodność z wymaganiami ochrony

przeciwpożarowej. Minister Spraw

Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze

rozporządzenia, zakres, tryb i zasady

uzgadniania projektu budowlanego pod

względem ochrony przeciwpożarowej.

Rozpoczęcie

eksploatacji

nowej,

przebudowanej

lub

wyremontowanej

budowli, obiektu lub terenu, maszyny,

urządzenia lub instalacji albo innego

wyrobu może nastąpić wyłącznie, gdy:

1. zostały spełnione wymagania

przeciwpożarowe,

2. sprzęt, urządzenia pożarnicze i ratownicze

oraz środki gaśnicze zapewniają skuteczną

ochronę przeciwpożarową.

Art. 7.1.

Wyroby służące do ochrony przeciwpożarowej

mogą być wprowadzone do obrotu i stosowane
wyłącznie na podstawie certyfikatu zgodności
w rozumieniu przepisów o badaniach i
certyfikacji.

2. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

określi, w drodze rozporządzenia, wykaz
wyrobów,
o których mowa w ust. 1.

3. Szczegółowe zasady, warunki i tryb wydawania

certyfikatów zgodności określają przepisy
o badaniach i certyfikacji.

Art. 12.

Minister Spraw Wewnętrznych i

Administracji odpowiada za realizację

polityki państwa w zakresie ochrony

przeciwpożarowej oraz pełni nadzór nad

funkcjonowaniem krajowego systemu

ratowniczo-gaśniczego.

Podstawowe pojęcia i definicje

W celu określenia wymagań technicznych i

użytkowych budynki są podzielone pod

względem wysokości na:

1. niskie

(N)

- do 12 m włącznie nad poziomem

terenu,

a mieszkalne - do 4 kondygnacji włącznie,

2. średniowysokie (SW)

- ponad 12 do 25 m

włącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne -

do 9 kondygnacji włącznie,

3. wysokie (W)

- ponad 25 do 55 m włącznie nad

poziomem terenu, a mieszkalne - od 9

kondygnacji do 18 kondygnacji nadziemnych

włącznie,

4. wysokościowe (WW)

- powyżej 55 m nad

poziomem terenu.

Wysokość budynku

lub jego części jest

liczona od poziomu terenu przy najniżej
położonym wejściu do budynku, nie będącym
wyłącznie wejściem do pomieszczeń
gospodarczych lub technicznych,
do górnej płaszczyzny stropu lub
stropodachu nad najwyższą kondygnacją
użytkową, łącznie z grubością izolacji
cieplnej, bez uwzględnienia wyniesionych
ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i
innych pomieszczeń technicznych.

•

Obciążenie ogniowe

- wyrażona w

jednostkach SI całkowita energia powstająca
podczas spalania materiałów palnych
zgromadzonych w określonej, ograniczonej
przestrzeni (pomieszczeniu) wraz z
materiałami palnymi podłóg, sufitów, ścian
wewnętrznych i przepierzeń oraz okładzin
ściennych.

Odporność ogniowa

- zdolność konstrukcji

lub elementu budynku poddanego działaniu

znormalizowanych warunków fizycznych, do

spełnienia w określonym czasie wymagań

dotyczących nośności ogniowej(R) i/lub

izolacyjności cieplnej(I) i/lub szczelności

ogniowej(E) oraz innych wymaganych

właściwości.

Miarą odporności ogniowej jest czas t

F

w

minutach od początku badania do chwili

osiągnięcie przez element próbny jednego ze

stanów granicznych:

• nośności ogniowej,
• izolacyjności ogniowej,
• szczelności ogniowej.

Budynki oraz części budynków, stanowiące
odrębne

strefy

pożarowe,

z

uwagi

na

przeznaczenie i sposób użytkowania, dzieli się na:

1) mieszkalne,

zamieszkania

zbiorowego

i

użyteczności

publicznej

charakteryzowane

kategorią zagrożenia ludzi, określane dalej jako

ZL

,

2) produkcyjne i magazynowe, określane dalej
jako

PM

,

3) inwentarskie (służące do hodowli inwentarza),
określane dalej jako

IN

.

Wymagania dotyczące bezpieczeństwa

pożarowego budynków oraz części budynków

stanowiących odrębne strefy pożarowe,

określanych jako PM, odnoszą się również do

garaży, hydroforni, kotłowni, węzłów

ciepłowniczych, rozdzielni elektrycznych,

stacji transformatorowych, central

telefonicznych oraz innych o podobnym

przeznaczeniu.

Zasady kwalifikacji budynków do kategorii

zagrożenia ludzi.

ZL I

- zawierające pomieszczenia przeznaczone

do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób

niebędących ich stałymi użytkownikami, a

nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku

ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się.

ZL II

- przeznaczone przede wszystkim do

użytku ludzi o

ograniczonej zdolności

poruszania się, takie jak

szpitale, żłobki,

przedszkola, domy dla osób starszych.

ZL III

- użyteczności publicznej,

niezakwalifikowane do ZL I i ZL II (szkoły,
budynki biurowe, ośrodki

zdrowia,

otwarte przychodnie lekarskie,

lokale

handlowo- usługowe, w których może
przebywać do 50 osób).

ZL IV

- budynki mieszkalne.

ZL V

- zamieszkania zbiorowego,

niezakwalifikowane do ZL I i ZL II. (hotele,
pensjonaty, domy studenckie, internaty).

OPEN SPACE

budynek użyteczności publicznej

- rozumie

się przez to budynek przeznaczony dla
administracji publicznej, wymiaru
sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego,
oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki
zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej,
obsługi bankowej, handlu, gastronomii,
usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w
transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym
lub wodnym, poczty lub telekomunikacji oraz
inny ogólnodostępny budynek przeznaczony
do wykonywania podobnych funkcji; za
budynek użyteczności publicznej uznaje się
także budynek biurowy i socjalny,

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I

ADMINISTRACJI

z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie

uzgadniania projektu budowlanego

pod względem ochrony

przeciwpożarowej.

• Rozporządzenie określa zakres, tryb i zasady

uzgadniania projektu budowlanego pod

względem ochrony przeciwpożarowej.

• Projekt budowlany obiektu budowlanego, w

stosunku do którego Państwowa Straż

Pożarna

zgodnie

z

przepisami

prawa

budowlanego ma prawo zająć stanowisko

przed

przystąpieniem

do

użytkowania

obiektu, wymaga uzgodnienia pod względem

ochrony przeciwpożarowej, zwanego dalej

„uzgodnieniem”,

w

celu

potwierdzenia

zgodności zawartych w nim rozwiązań

z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej.

Uzgodnienia wymagają następujące projekty

budowlane:

1) budynku zawierającego strefę pożarową

zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi

ZL I lub ZL II;

2) budynku należącego do grupy wysokości:

średniowysokie,

wysokie lub wysokościowe,

zawierającego

strefę

pożarową

zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi

ZL III, ZL IV lub ZL V;

3) budynku niskiego zawierającego strefę

pożarową o powierzchni przekraczającej

1000 m

2

, zakwalifikowaną do kategorii

zagrożenia ludzi ZL III, obejmującą kondygnację

nadziemną inną niż pierwsza; ....

Podstawę uzgodnienia stanowią dane określone

przez projektanta, dotyczące w szczególności:

1) powierzchnię, wysokość i liczbę kondygnacji;

2) odległość od obiektów sąsiadujących;

3) parametry pożarowe występujących

substancji palnych;

4) przewidywaną gęstość obciążenia ogniowego;

5) kategorię zagrożenia ludzi, przewidywaną

liczbę osób na każdej kondygnacji i w

poszczególnych pomieszczeniach;

6) ocenę zagrożenia wybuchem pomieszczeń

oraz przestrzeni zewnętrznych;

7) podział obiektu na strefy pożarowe;

8) klasę odporności pożarowej budynku oraz

klasę odporności ogniowej i stopień

rozprzestrzeniania ognia elementów

budowlanych;

9) warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne

(bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz

przeszkodowe;

10) sposób zabezpieczenia

przeciwpożarowego instalacji użytkowych, a

w szczególności: wentylacyjnej, ogrzewczej,

gazowej, elektroenergetycznej, odgromowej;

11) dobór urządzeń przeciwpożarowych w

obiekcie, a w szczególności: stałych

urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji

pożarowej, dźwiękowego systemu

ostrzegawczego, instalacji wodociągowej

przeciwpożarowej, urządzeń oddymiających,

dźwigów przystosowanych do potrzeb ekip

ratowniczych;

12) wyposażenie w gaśnice;

13) zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego

gaszenia pożaru;

14) drogi pożarowe.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH

I ADMINISTRACJI

z dnia 21 kwietnia 2006 r.

(Dz. U. Nr 80 poz. 563).

w sprawie ochrony przeciwpożarowej

budynków, innych obiektów

budowlanych i terenów.

Rozporządzenie określa sposoby i warunki

ochrony

przeciwpożarowej

budynków,

innych obiektów budowlanych i terenów,
zwanych dalej „obiektami”, obejmujące
odpowiednie

warunki

ich

ochrony

technicznej a także warunki organizacyjne i
formalnoprawne,

zapewniające

przeciwdziałanie powstaniu pożaru lub
minimalizację jego skutków oraz ochronę
ludzi i mienia.

Urządzenia przeciwpożarowe

- rozumie się przez

to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane

ręcznie lub samoczynnie) służące do wykrywania

i zwalczania pożaru lub ograniczania jego

skutków w obiektach, w których lub przy których

są zainstalowane, a w szczególności: stałe i

półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające,

urządzenia wchodzące w skład systemu

sygnalizacji pożarowej i dźwiękowego systemu

ostrzegawczego, instalacje oświetlenia

ewakuacyjnego, hydranty, zawory hydrantowe,

pompy w pompowniach przeciwpożarowych,

przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia

oddymiające oraz drzwi i bramy

przeciwpożarowe, o ile są wyposażone w systemy

sterowania;

Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie

powinny być wykonane zgodnie z projektem
uzgodnionym

pod

względem

ochrony

przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę do spraw
zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem
dopuszczenia

do

ich

użytkowania

jest

przeprowadzenie

odpowiednich

dla

danego

urządzenia prób i badań, potwierdzających
prawidłowość ich działania.

Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny
być poddawane przeglądom technicznym i
czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami
określonymi w Polskich Normach dotyczących
urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej
dokumentacji

techniczno

-

ruchowej

oraz

instrukcjach obsługi.

Przeglądy techniczne i czynności

konserwacyjne powinny być przeprowadzane

w okresach i w sposób zgodny z instrukcją

ustaloną przez producenta, nie rzadziej

jednak niż raz w roku.

Właściciele, zarządcy lub użytkownicy

budynków oraz placów składowych i wiat, z

wyjątkiem budynków mieszkalnych

jednorodzinnych:

• 1) utrzymują urządzenia przeciwpożarowe i

gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej
i funkcjonalnej;

• 2) wyposażają obiekty, zgodnie z wymaganiami

przepisów techniczno-budowlanych, w
przeciwpożarowe wyłączniki prądu;

• 4) oznakowują, znakami zgodnymi z Polskimi

Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa:

• d) miejsca usytuowania przeciwpożarowych

wyłączników prądu, kurków głównych
instalacji gazowej oraz materiałów
niebezpiecznych pożarowo,

Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów

bądź ich części stanowiących odrębne strefy

pożarowe, przeznaczonych do wykonywania

funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania

zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych

oraz inwentarskich, opracowują instrukcje

bezpieczeństwa pożarowego zawierające:

• 1) warunki ochrony przeciwpożarowej,

wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu

użytkowania, prowadzonego procesu

technologicznego i jego warunków

technicznych, w tym zagrożenia wybuchem;

• 2) sposób poddawania przeglądom technicznym

i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w

obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic;

• (….)

Stosowanie stałych urządzeń

gaśniczych, systemów sygnalizacji

pożarowej, dźwiękowych systemów

ostrzegawczych

Stosowanie stałych urządzeń gaśniczych wodnych

jest wymagane w:

1)   budynkach handlowych lub wystawowych:

a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy

pożarowej powyżej 10000 m2,
b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy

pożarowej powyżej 8000 m2;

2) budynkach o liczbie miejsc służących celom

gastronomicznym powyżej 600;

3)   salach widowiskowych i sportowych o liczbie

miejsc powyżej 3000;

4)   budynkach użyteczności publicznej

wysokościowych;

5)   budynkach zamieszkania zbiorowego

wysokościowych.

Stosowanie systemu sygnalizacji pożarowej,

obejmującego urządzenia sygnalizacyjno -

alarmowe, służące do samoczynnego wykrywania

i przekazywania informacji o pożarze, jest

wymagane w:

• 1)    budynkach handlowych lub wystawowych:

– a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej

powyżej 5000 m2,

– b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej

powyżej 2500 m2;

• 2)    teatrach o liczbie miejsc powyżej 300;

• 3)    kinach o liczbie miejsc powyżej 600;

• 4)    budynkach o liczbie miejsc służących celom

gastronomicznym powyżej 300;

•  5)   salach widowiskowych i sportowych o liczbie

miejsc powyżej 1500;

• 6) szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych,

oraz w sanatoriach - o liczbie łóżek powyżej 200

w budynku;

• 7)    szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej

100 w budynku;

• 8) domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji

dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100

w budynku;

• 9)    zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób

niepełnosprawnych w budynku;

• 10)    budynkach użyteczności publicznej wysokich i

wysokościowych;

• 11)    budynkach zamieszkania zbiorowego, w których

przewidywany okres pobytu tych samych osób

przekracza 3 doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej

200;

• 12)    budynkach zamieszkania zbiorowego nie

wymienionych w pkt 11, o liczbie miejsc noclegowych

powyżej 50;

• 13) archiwach wyznaczonych przez Naczelnego

Dyrektora Archiwów Państwowych;

• 14)    muzeach oraz zabytkach budowlanych,

wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora

Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym

Państwowej Straży Pożarnej;

• 15) ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o

zasięgu krajowym, wojewódzkim i resortowym;

• 16) centralach telefonicznych o pojemności

powyżej 10000 numerów i centralach

telefonicznych tranzytowych o pojemności

5000-10000 numerów, o znaczeniu

miejscowym lub regionalnym;

• 17) garażach podziemnych, w których strefa

pożarowa przekracza 1500 m2 lub

obejmujących więcej niż jedną kondygnację

podziemną;

• 18) stacjach metra (kolei podziemnych);
• 19) dworcach i portach, przeznaczonych do

jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób;

• 20) bankach, w których strefa pożarowa

zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię

przekraczającą 500 m2;

• 21) bibliotekach, których zbiory w całości lub

w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.

Stosowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego,

umożliwiającego rozgłaszanie sygnałów

ostrzegawczych

i komunikatów głosowych dla potrzeb

bezpieczeństwa osób przebywających w budynku,

nadawanych automatycznie po otrzymaniu

sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej,

a także przez operatora, jest wymagane w:

• 1)    budynkach handlowych lub wystawowych:

– a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej

powyżej 10000 m2,

– b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej

powyżej 8000 m2;

• 2)   salach widowiskowych i sportowych o liczbie

miejsc powyżej 1500;

• 3)    kinach i teatrach o liczbie miejsc powyżej

600;

• 4)  szpitalach i sanatoriach o liczbie łóżek

powyżej 200 w budynku;

• 5) budynkach użyteczności publicznej

wysokich
i wysokościowych;       

• 6)  budynkach zamieszkania zbiorowego:

– a)  wysokich i wysokościowych, lub
– b)   o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;

• 7)   stacjach metra (kolei podziemnych);
• 8) dworcach i portach, przeznaczonych

do jednoczesnego przebywania powyżej
500 osób.

W

budynkach

powinny

być

stosowane

następujące rodzaje punktów poboru wody do

celów przeciwpożarowych:

          1)   hydrant wewnętrzny z wężem

półsztywnym, zwany dalej „hydrantem 25”;

         2)   hydrant wewnętrzny z wężem płasko

składanym, zwany dalej „hydrantem 52”;

       3)  

zawór

hydrantowy,

zwany

dalej

„zaworem

52”,

umieszczony

na

pionie

nawodnionym

w budynkach

wysokich

i

wysokościowych, bez wyposażenia w wąż

pożarniczy.
Hydranty

wewnętrzne

powinny

spełniać

wymagania Polskich Norm dotyczących tych

urządzeń, będących odpowiednikami norm

europejskich (EN).
Zawory 52 powinny spełniać wymagania

Polskich Norm dotyczących tych urządzeń.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA INFRASTRUKTURY

z dnia 12 kwietnia 2002 r.

w sprawie warunków technicznych,

jakim powinny odpowiadać budynki i

ich usytuowanie.

(Dz. U. Nr 75 poz. 460 z późn. zm.).

(§ 207. 1.) Budynek i urządzenia z nim związane

powinny być zaprojektowane i wykonane w

sposób zapewniający w razie pożaru:
1) nośność konstrukcji przez czas wynikający z

rozporządzenia,
2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i

dymu w budynku,
3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru

na sąsiednie budynki,
4) możliwość ewakuacji ludzi,
a także uwzględniający bezpieczeństwo ekip

ratowniczych.

 Przepisy rozporządzenia dotyczące

bezpieczeństwa pożarowego, a także oświetlenia

awaryjnego, stosuje się również do

użytkowanych budynków istniejących, jeżeli

zagrażają one życiu ludzi

.

Budynek

ZL I

ZL II

ZL

III

ZL

IV

ZL V

1

2

3

4

5

6

niski (N)

"B"

"B"

"C"

"D"

"C"

średniowysok

i (SW)

"B"

"B"

"B"

"C"

"B"

wysoki (W)

"B"

"B"

"B"

"B"

"B"

wysokościowy

(WW)

"A"

"A"

"A"

"B"

"A"

Wymagana klasa odporności pożarowej dla
budynku ZL

Klasa odporności ogniowej elementów budynku

główna

konstr.

nośna

Konstr.

dach

u

strop

1)

ściana

zewn.

ściana

wew..

Przekry

-

cie

dach

u

1

2

3

4

5

6

7

"A"

R 240

R 30

R E I

12

0

E I 120

E I 60

E 30

"B"

R 120

R 30

R E I

60

E I 60

E I 30

4)

E 30

"C"

R 60

R 15

R E I

60

E I 30

E I 15

4)

E 15

"D"

R 30

(-)

R E I

30

E I 30

(-)

(-)

"E"

(-)

(-)

(-)

(-)

(-)

(-)

Strefę pożarową

budynek albo jego część

oddzielona od innych budynków lub innych
części budynku elementami oddzielenia
przeciwpożarowego albo pasami wolnego
terenu o wymaganej szerokości ; także
kondygnacja budynku wydzielona stropami
oddzielenia pożarowego, gdy klatki
schodowe i szyby dźwigowe są obudowane, z
drzwiami EI 30 i zabezpieczone przed
zadymieniem.

Katego

ria

zagr

ożeni

a

ludzi

Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej w

m

2

w budynku 1-

kondygnac.

(bez

ograniczeni

a

wysokości)

w budynku

wielokondygnacyjnym

nisk

i

m

średniowy

sokim

(SW)

wysokim i

wysokości

owym

1

2

3

4

5

ZL I, ZL

III,
ZL IV,

ZL V

10.000

8.00

0

5.000

2.500

ZL II

8.000

5.00

0

3.500

2.000

Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w

obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki

ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i

bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej

pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób

przebywających w obiekcie oraz jego funkcji,

konstrukcji i wymiarów, a także być zastosowane

techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego,

polegające na:

•

1) zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść

ewakuacyjnych;

•

2) zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości

przejść oraz dojść ewakuacyjnych;

•

3) zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń

dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń;

•

4) zabezpieczeniu przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych, w

tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub

urządzeń i zapewniających usuwanie dymu;

•

5) zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i

ewakuacyjnego) oraz przeszkodowego w obiektach, w których

jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi;

•

6) zapewnieniu możliwości alarmowania poprzez dźwiękowy

system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on

wymagany.

Klasa

odporno

ści

pożarow

ej

budynku

Klasa odporności ogniowej

elementów

oddzielenia

przeciwpożarow

ego

drzwi

przeciwpożarow

ych lub innych

zamknięć

przeciwpożarow

ych

drzwi z przedsionka

przeciwpożarowego

ścian i

stropów,

z

wyjątkie

m

stropów

w ZL

stropó

w w

ZL

na korytarz

i do

pomieszcze

nia

na

klatkę

schodow

ą

*

)

1

2

3

4

5

6

"A"

R E I 240

R E I

120

E I 120

E I 60

E 60

"B" i "C"

R E I 120

R E I

60

E I 60

E I 30

E 30

"D" i "E"

R E I 60

R E I

30

E I 30

E I 15

E 15

• Przepusty instalacyjne w elementach

oddzielenia przeciwpożarowego powinny mieć

klasę odporności ogniowej (E I) wymaganą dla

tych elementów.

• Dopuszcza się nieinstalowanie przepustów, o

których mowa w ust. 1, dla pojedynczych rur

instalacji wodnych, kanalizacyjnych i

ogrzewczych, wprowadzanych przez ściany i

stropy do pomieszczeń higienicznosanitarnych.

• Przepusty instalacyjne o średnicy powyżej 4 cm

w ścianach i stropach, dla których jest

wymagana klasa odporności ogniowej co

najmniej E I 60 lub R E I 60, powinny mieć

klasę odporności ogniowej (E I) tych elementów.

Jeżeli w budynku znajdują się pomieszczenia
produkcyjne, magazynowe lub techniczne,
niepowiązane funkcjonalnie z częścią budynku
zaliczoną do ZL, pomieszczenia te powinny
stanowić odrębną strefę pożarową, dla której
oddzielnie ustala się klasę odporności
pożarowej

Pomieszczenia, w których są umieszczone
przeciwpożarowe zbiorniki wody lub innych
środków gaśniczych, pompy wodne instalacji
przeciwpożarowych, maszynownie wentylacji do
celów przeciwpożarowych oraz rozdzielnie
elektryczne, zasilające, niezbędne podczas
pożaru, instalacje i urządzenia, powinny
stanowić odrębną strefę pożarową.

W budynkach wysokościowych i wysokich ZL
I, ZL II, ZL III i ZL V, mających kondygnację
użytkową na wysokości powyżej 25 m,
przynajmniej jeden dźwig w każdej strefie
pożarowej powinien być przystosowany do
potrzeb ekip ratowniczych

Dźwig ten powinien mieć nośność co najmniej
1.000 kg i kabinę o wymiarach poziomych nie
mniejszych niż 1,1x2,1 m.

Szyb dźwigu dla ekip ratowniczych powinien
być wyposażony w urządzenia zapobiegające
zadymieniu lub służące do usuwania dymu.

Maszynownie wentylacyjne i klimatyzacyjne
w budynkach mieszkalnych średniowysokich
(SW) i wyższych oraz w innych budynkach o
wysokości powyżej dwóch kondygnacji
nadziemnych powinny być wydzielone
ścianami o klasie odporności ogniowej co
najmniej E I 60 i zamykane drzwiami o
klasie odporności ogniowej co najmniej E I
30; nie dotyczy to obudowy urządzeń
instalowanych ponad dachem budynku.

Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne

w miejscu przejścia przez elementy

oddzielenia przeciwpożarowego

powinny być wyposażone w

przeciwpożarowe klapy odcinające o

klasie odporności ogniowej (E I),

równej klasie odporności ogniowej

elementu oddzielenia

przeciwpożarowego.

Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne

prowadzone przez strefę pożarową, której

nie obsługują, powinny być obudowane

elementami o klasie odporności ogniowej (E

I), wymaganej dla elementów oddzielenia

przeciwpożarowego tych stref pożarowych,

bądź też być wyposażone w przeciwpożarowe

klapy odcinające.

W strefach pożarowych, w których jest

wymagana instalacja sygnalizacyjno-

alarmowa, przeciwpożarowe klapy

odcinające powinny być uruchamiane przez

tę instalację, niezależnie od zastosowanego

wyzwalacza termicznego.

• Instalacja wentylacji oddymiającej powinna

spełniać następujące wymagania:

• 1) zapewnić usuwanie dymu z intensywnością

co najmniej 10 wymian na godzinę, chyba że

obliczeniowo określono inną liczbę wymian

zapobiegających zadymieniu zabezpieczonych

pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych,

• 2) mieć stały dopływ powietrza zewnętrznego

uzupełniającego braki tego powietrza w

wyniku jego wypływu wraz z dymem,

• 3) przewody wentylacji oddymiającej powinny

mieć co najmniej klasę odporności ogniowej

(EI) stropu.

• 4) przeciwpożarowe klapy odcinające w

przewodach wentylacji oddymiającej powinny

powinny mieć co najmniej klasę odporności

ogniowej (EI) stropu

• 6) kratki wywiewne powinny być

rozmieszczone w sposób zapewniający

równomierne usuwanie dymu z pomieszczenia,

przy czym odległość między nimi nie powinna

być większa niż 10 m,

• 7) wentylatory instalacji oddymiającej powinny

być odporne na działanie temperatury 400°C

przez co najmniej 120 minut lub wynikającej z

przewidywanej temperatury i czasu usuwania

gazów pożarowych

W instalacjach elektrycznych należy stosować:

• 1) złącza instalacji elektrycznej budynku,

umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i

usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i

obsługi oraz zabezpieczone przed

uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a

także ingerencją osób niepowołanych,

• 2) oddzielny przewód ochronny i neutralny, w

obwodach rozdzielczych i odbiorczych,

• 3) urządzenia ochronne różnicowoprądowe lub

odpowiednie do rodzaju i przeznaczenia budynku

bądź jego części, inne środki ochrony

przeciwporażeniowej,

• 4) wyłączniki nadprądowe w obwodach

odbiorczych,

• 5) zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń,

• 6) przeciwpożarowe wyłączniki prądu,

• 7) połączenia wyrównawcze główne i miejscowe,

łączące przewody ochronne z częściami

przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji

budynku,

• 8) zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych

w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i

stropów,

• 9) przewody elektryczne z żyłami wykonanymi

wyłącznie z miedzi, jeżeli ich przekrój nie przekracza

10 mm2,

• 10) urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej.

Przeciwpożarowy wyłącznik prądu

, odcinający

dopływ prądu do wszystkich obwodów, z

wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i

urządzenia, których funkcjonowanie jest

niezbędne podczas pożaru, należy stosować w

strefach pożarowych o kubaturze przekraczającej

1.000 m3 lub zawierających strefy zagrożone

wybuchem.

Przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien być

umieszczony w pobliżu głównego wejścia do

obiektu lub złącza i odpowiednio oznakowany.

Odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym

wyłącznikiem nie może powodować

samoczynnego załączenia drugiego źródła

energii elektrycznej, w tym zespołu

prądotwórczego, z wyjątkiem źródła zasilającego

oświetlenie awaryjne, jeżeli występuje ono w

budynku.

• Jako uziomy instalacji elektrycznej należy

wykorzystywać metalowe konstrukcje
budynków, zbrojenia fundamentów oraz inne
metalowe elementy umieszczone w
niezbrojonych fundamentach stanowiące
sztuczny uziom fundamentowy.

• Dopuszcza się wykorzystywanie jako uziomy

instalacji elektrycznej metalowych przewodów
sieci wodociągowej, pod warunkiem zachowania
wymagań Polskiej Normy dotyczącej uziemień i
przewodów ochronnych oraz uzyskania zgody
jednostki eksploatującej tę sieć.

• Instalacja piorunochronna powinna być

wykonana zgodnie z Polską Normą dotyczącą
ochrony odgromowej obiektów budowlanych.

• Główne, pionowe ciągi instalacji elektrycznej

w budynku wielorodzinnym, zamieszkania
zbiorowego i użyteczności publicznej należy
prowadzić poza mieszkaniami i
pomieszczeniami użytkowymi, w
wydzielonych kanałach lub szybach
instalacyjnych, zgodnie z Polskimi Normami
dotyczącymi wymagań w tym zakresie.

• Przewody i kable wraz z zamocowaniami

stosowane w systemach zasilania i sterowania
urządzeniami służącymi ochronie
przeciwpożarowej powinny zapewniać ciągłość
dostawy energii elektrycznej w warunkach
pożaru przez wymagany czas działania
urządzenia przeciwpożarowego, jednak nie
mniejszy niż 90 minut.

• Dopuszcza się ograniczenie czasu zapewnienia

ciągłości dostawy energii elektrycznej do do
30 minut, dla przewodów i kabli znajdujących
się w obrębie przestrzeni chronionych stałym
urządzeniem gaśniczym tryskaczowym oraz
dla przewodów i kabli zasilających i
sterujących urządzeniami klap dymowych.

Podłogi podniesione o więcej niż 0,2 m ponad

poziom stropu lub innego podłoża powinny

mieć:

• 1) niepalną konstrukcję nośną oraz co

najmniej niezapalne płyty podłogi od strony

przestrzeni podpodłogowej, mające klasę

odporności ogniowej co najmniej R E I 30, a w

budynku wysokościowym (WW) lub ze strefą

pożarową o gęstości obciążenia ogniowego

ponad 4.000 MJ/m2 oraz w strefach

pożarowych ZL II - co najmniej R E I 60,

• 2) przestrzeń podpodłogową podzieloną na

sektory o powierzchni nie większej niż 1.000

m2 przegrodami o klasie odporności ogniowej

co najmniej E I 30, a w budynku

wysokościowym (WW) lub ze strefą pożarową

o gęstości obciążenia ogniowego ponad 4.000

MJ/m2 - co najmniej E I 60.

Przewody elektroenergetyczne i inne

instalacje wykonane z materiałów palnych,

prowadzone w przestrzeni podpodłogowej

podłogi podniesionej, wykorzystywanej do

wentylacji lub ogrzewania pomieszczenia,

powinny mieć osłonę lub obudowę o klasie

odporności ogniowej co najmniej E I 30, a w

budynku wysokościowym (WW) lub ze strefą

pożarową o gęstości obciążenia ogniowego

ponad 4.000 MJ/m2 - co najmniej

E I 60.

Budynek, w którym zanik napięcia w elektrycznej

sieci zasilającej może spowodować zagrożenie

życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie

środowiska, a także znaczne straty materialne,

należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych,

samoczynnie załączających się źródeł energii

elektrycznej, oraz wyposażać w samoczynnie

załączające się oświetlenie awaryjne

(bezpieczeństwa i ewakuacyjne). W budynku

wysokościowym jednym ze źródeł zasilania

powinien być zespół prądotwórczy.

Oświetlenie bezpieczeństwa należy stosować w

pomieszczeniach, w których nawet krótkotrwałe

wyłączenie oświetlenia podstawowego może

spowodować następstwa wymienione wcześniej,

przy czym czas działania tego oświetlenia powinien

być dostosowany do warunków występujących w

pomieszczeniu i wynosić nie mniej niż 1 godzinę.

Oświetlenie ewakuacyjne należy stosować:

1) w pomieszczeniach:

a) widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych

sal widowiskowych,
b) audytoriów, sal konferencyjnych, lokali

rozrywkowych oraz sal sportowych

przeznaczonych dla ponad 200 osób,
c) wystawowych w muzeach,
d) o powierzchni ponad 1.000 m2 w garażach

oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,

• e) o powierzchni ponad 2.000 m2 w budynkach

użyteczności publicznej i zamieszkania

zbiorowego,

2) na drogach ewakuacyjnych:

• a) z pomieszczeń wymienionych w pkt 1,

• b) oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,

• c) w szpitalach i innych budynkach

przeznaczonych przede wszystkim do pobytu

ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,

• d) w wysokich i wysokościowych budynkach

użyteczności publicznej i zamieszkania

zbiorowego

.

Oświetlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w

pomieszczeniach, w których oświetlenie

bezpieczeństwa spełnia warunek czasu

działania tak jak dla oświetlenia

ewakuacyjnego, a także wymagania Polskich

Norm w tym zakresie.

Oświetlenie ewakuacyjne powinno działać

przez co najmniej 2 godziny od zaniku

oświetlenia podstawowego.

W pomieszczeniu, które jest użytkowane przy

zgaszonym oświetleniu podstawowym, należy

stosować oświetlenie przeszkodowe, zasilane

napięciem bezpiecznym, służące

uwidocznieniu przeszkód wynikających z

układu budynku, drogi komunikacyjnej lub

sposobu jego użytkowania, a także

podświetlane znaki wskazujące kierunki

ewakuacji. (np. teatry, kina, dyskoteki)

Pomieszczenie stacji transformatorowej

może być sytuowane w budynkach o innym
przeznaczeniu, jeżeli są spełnione warunki
dotyczące dojść i przejść oraz:

• 1) zostanie zachowana odległość pozioma i

pionowa od pomieszczeń przeznaczonych na
stały pobyt ludzi co najmniej 2,8 m,

• 2) ściany i stropy będą stanowiły oddzielenia

przeciwpożarowe oraz będą miały
zabezpieczenia przed przedostawaniem się
cieczy i gazów

.

Dziękuję za

uwagę