CZASZKA JAKO CAŁOŚĆ – TWARZOCZASZKA

- rusztowanie dla narządów układu pokarmowego i

oddechowego

KOŚĆ NOSOWA

-parzysta kość czaszki w kształcie
prostokątnej płytki

-tworzy przedni odcinek ściany
górnej jamy nosowej

- łączy się u góry z kością czołową, z
boku z wyrostkiem czołowym
szczęki, a po stronie przyśrodkowej
z kością strony drugiej tworząc
grzbiet nosa

- na jej powierzchni wewnętrznej
zaznacza się podłużna bruzda
sitowa

KOŚĆ ŁZOWA

-parzysta, prostokątna, najmniejsza kość trzewioczaszki,
- buduje przyśrodkową ścianę oczodołu, posiada bruzdę łzową i
kanał nosowo-łzowy

- posiada dwie powierzchnie i cztery brzegi

KOŚĆ SZCZĘKOWA

- parzysta, stanowiąca zasadniczą część
składową czaszki twarzowej

-składa się z dwóch części, z których jedna jest
ustawiona pionowo, a druga poziomo

- część pionowa to trzon, który ustawia się w ten
sposób, że:

- jego powierzchnia przyśrodkowa stanowi
część bocznej ściany jamy nosowej,

-powierzchnia boczna jest zasłonięta
umocowaną do niej kością jarzmową,

- powierzchnie przednia i tylna tworzą
zewnętrzny zarys dolnego odcinka czaszki
twarzowej

-powierzchnia górna trzonu szczęki, czyli
oczodołowa, stanowi część ściany oczodołu
(bruzda podoczodołowa, nerw, naczynia).

-we wnętrzu szczęki znajduje się zatoka
szczękowa wypełniona powietrzem

-od trzonu odchodzą 4 wyrostki:

-wyrostek podniebienny (podniebienie kostne)

-wyrostek zębodołowy (8 zębodołów dla korzeni
zębów)

-wyrostek czołowy (część nosowa)

-wyrostek jarzmowy

KOŚĆ JARZMOWA

-parzysta kość czaszki, tworząca
część boczną twarzy, od jej
ustawienia zależą również
kształty twarzy

- składa się z trzonu, wyrostka
czołowego i wyrostka
skroniowego

-wyrostek skroniowy biegnie do
tyłu i łączy się wyrostkiem
jarzmowym kości skroniowej w
łuk jarzmowy.

-wyrostek czołowy łączy się z
kością czołową

-trzon posiada trzy
powierzchnie; jedna z nich
bierze udział w tworzeniu ściany
bocznej i dolnej oczodołu

LEMIESZ

-cienka płytka ustawiona
strzałkowo, zwykle odchylona
nieco w 1 z boków (asymetria)

- zbudowany jest z: 4 brzegów i
2 powierzchni

-w tylnej górnej części kości
znajdują się parzyste skrzydła,
pomiędzy którymi a dziobem kości
klinowej powstaje szew rowkowy

MAŁŻOWINA NOSOWA DOLNA

-parzysta kość czaszki, leżąca w
części dolnej ściany bocznej jamy
nosowej

-przyczepia się 3 wyrostkami do
sąsiadujących kości:
- wyrostek szczękowy do trzonu
szczęki
- wyrostek sitowy do kości sitowej

- wyrostek łzowy do kości łzowej

-parzysta kość czaszki,
składająca się z blaszki poziomej
i pionowej

- blaszka pozioma tworzy tylny
odcinek podniebienia kostnego,
brzeg przedni łączy się
wyrostkiem podniebiennym
szczęki, tylny – stanowi przyczep
dla rozcięgna podniebienia
miękkiego

- blaszka pionowa jest
wklinowana pomiędzy trzon
szczęki i wyrostek skrzydłowaty
kości klinowej i wchodzi w skład
ściany bocznej jamy nosowej. Na
powierzchni nosowej blaszki
pionowej ciągnie się pionowo
grzebień małżowiny, stanowiący
przyczep dla małżowiny nosowej
dolnej.

KOŚĆ PODNIEBIENNA

ŻUCHWA

– ruchoma kość szkieletu czaszki

-wyróżnia się masywny trzon, od którego
do tyłu odchodzą symetrycznie gałęzie
żuchwy (kąt żuchwy). Ich końce
współtworzą z kośćmi skroniowymi staw
skroniowo-żuchwowy.

- Gałąź żuchwy rozdziela się na dwa
wyrostki: dziobiasty z przodu i
wyrostek kłykciowy (staw skroniowy) z
tyłu. Między nimi jest wcięcie żuchwy. Na
bocznej części gałęzi żuchwy, blisko jej
kąta, można zauważyć guzowatość
żwaczową, powierzchnię przyczepu
mięśnia żwacza. Na przyśrodkowej części
żuchwy jest otwór żuchwowy do którego
wchodzi nerw zębodołowy.
- Na trzonie żuchwy, na powierzchni
przedniej, znajdują się dwa otwory
bródkowe a także guzy bródkowe.
Najbardziej wystająca część trzonu to
guzowatość bródkowa. Na wewnętrznej
powierzchni trzonu są zagłębienia – dołki
podjęzykowe dla ślinianek podjęzykowych
i dołki, miejsca przyczepu mięśni. Na
górnej powierzchni trzonu jest część
zębodołowa.

– nieparzysta kość trzewioczaszki nie
mająca połączenia z innymi kośćmi,
leży jednak topograficznie w obrębie
szyi

-kształt podkowy, zawieszona jest
poniżej żuchwy

- bierze udział w ruchach krtani
- wyróżnia się w niej trzon, parę
rogów większych i parę rogów
mniejszych
Trzon na przedniej, wypukłej
powierzchni występuje szereg bruzd,
do których przyczepiają się mięśnie
nad- i podgnykowe.
Rogi większe zakończone
niewielkim zgrubieniem, odchodzą
ku tyłowi i nieco na zewnątrz od
końców trzonu. Łączą się z trzonem
za pomocą chrząstkozrostu.
Rogi mniejsze odchodzą ku tyłowi i
ku górze od trzonu w miejscu
odejścia rogów większych. Są
niewielkimi stożkowatymi
wyniosłościami zbudowanymi z
chrząstki, która z wiekiem kostnieje.
Łączą się z trzonem za pomocą
więzozrostu

KOŚĆ GNYKOWA

ZĘBY

Ząb składa się z korony (zębiny), szyjki i
jednego lub więcej korzeni. Korona jest
częścią zęba pokrytą szkliwem. Wewnątrz
korony znajduje się komora miazgi. Z kolei
korzeń jest to część zęba pokryta cementem.
Zwykle wewnątrz korzeni znajdują się kanały
doprowadzające do korony naczynia
krwionośne i nerwy. Przeważnie w każdym
korzeniu znajduje się jeden kanał. Szyjka jest
częścią zęba łącząca koronę anatomiczną i
korzeń anatomiczny. W tym miejscu występuje
przewężenie zęba.
Wzór zębowy– sposób opisu uzębienia ssaków
określający liczbę i typ funkcjonalny zębów w
każdej połowie szczęki lub żuchwy.
Symbole :
I (incisivi) – siekacze
C (canini) – kły
P (praemolares) – przedtrzonowce
M (molares) – trzonowce, zęby trzonowe
Wzór zębowy

I

C

P

M
44=

3

1

4

3

3

1

4

3

powierzchnie zęba:
powierzchnię podniebienną – od strony podniebienia w szczęce lub językową w
żuchwie;
powierzchnię przedsionkową (wargową lub policzkową) od strony przedsionka jamy
ustnej;
powierzchnię żującą w trzonowcach i przedtrzonowcach lub brzeg sieczny w
siekaczach, kłach;
powierzchnię mezjalną od strony linii pośrodkowej ciała;
powierzchnię dystalną przeciwną do linii pośrodkowej ciała.