PODSTAWY KONSTRUKCJI

MASZYN

Łożyska toczne

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn

Opracował: dr hab. inż. Józef Salwiński

prof. n. AGH

Łożyska toczne – zasady

doboru

Ogólne reguły projektowaniu układu łożyskowego – wg.

SKF:

• dokonać wyboru właściwego typu łożyska

• określić odpowiedni rozmiar łożyska.

Trzeba uwzględnić także inne aspekty:

• odpowiedni kształt i konstrukcja pozostałych elementów

układu

• właściwe pasowania oraz wewnętrzny luz łożyska lub

napięcie wstępne

• elementy zabezpieczające i mocujące,
• odpowiednie uszczelnienia,
• rodzaj i ilość środka smarnego
• metody montażu i demontażu itp.

Akcesoria łożysk

Łożyska kulkowe

Łożyska kulkowe skośne

Jednorzędowe
dwukierunkowe

Skośne jednorzędowe

Skośne dwurzędowe

Łożyska kulkowe skośne

Rolki dociskowe

Łożyska kulkowe zwykłe

• Łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe

• łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe z kanalikiem do wkładania

kulek

• łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe wykonane ze stali nierdzewnej

• łożyska kulkowe zwykłe dwurzędowe

• hybrydowe łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe,

• łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe do wysokich temperatur

• rolki bieżne

• polymer ball bearings

Łożyska kulkowe zwykłe
jednorzędowe

Otwarte łożysko o konstrukcji
podstawowej

Łożysko z rowkiem pod
pierścień osadczy

Łożyska uszczelnione

ICOS – uszczelniony zespół
łożyskowy

Łożyska kulkowe zwykłe z

kanalikiem

Wykonanie
podstawowe

z koszykiem lub
bez

Łożyska z blaszkami
ochronnymi

Łożyska kulkowe zwykłe

dwurzędowe

Łożyska kulkowe zwykłe

dwurzędowe

Łożyska samonastawne

Łożyska kulkowe wahliwe

Łożyska kulkowe wzdłużne

dwukierunkowe

Łożyska kulkowe skośne

wzdłużne

Jednokierunkowe
Dwukierunkowe

Łożyska walcowe

Łożyska walcowe z koszykiem jedno i

dwurzędowe

Łożyska walcowe

Kluczowym elementem łożysk walcowych są

wałeczki współcześnie o specjalnej geometria,

tzw. profilu logarytmicznym. Zapewnia on

optymalny rozkład naprężeń w strefach styku

w łożysku. Wykończenie powierzchni sprzyja

tworzeniu się filmu smarnego i optymalizuje

ruch wałeczka w łożysku. Korzyści płynące z

tego rozwiązania, w porównaniu do

tradycyjnych konstrukcji, dotyczy zwiększonej

niezawodność pracy oraz większej odporności

na niewspółosiowość.

Łożyska walcowe

Łożyska wielorzędowe z koszykiem Łożyska jednorzędowe
z pełną liczbą wałeczków

Łożyska zespolone

walcowe/stożkowe

Łożysko walcownicze

Łożyska igiełkowe

Łożysko igiełkowe - to łożysko
walcowe o cienkich
pierścieniach i z dużą liczbą długich
wałeczków, których średnica nie
przekracza zwykle 5mm.

Wałeczki takie nazywa się igiełkami.

Łożyska te mają największy moment
tarcia spośród wszystkich łożysk.

Przy ciągłej pracy i dużych
prędkościach stosuje się łożyska z
koszykami

Łożyska igiełkowe

Złożenie igiełkowe Łożyska cienkościenne; przelotowe
i nieprzelotowe

z koszykiem

Łożyska igiełkowe

Łożyska igiełkowe z obrobionymi pierścieniami;
z pierścieniem wewnętrznym, bez pierścienia, uszczelnione

Łożyska igiełkowe

Złożenie igiełkowe wzdłużne:

Łożyska igiełkowe zespolone
igiełkowe/kulkowe skośne, igiełkowe/kulkowe wzdłużne, igiełkowe/walcowe wzdłużne

Łożyska stożkowe

Łożysko stożkowe zostało wynalezione i opatentowane w 1898r.
przez Henrego Timkena.
Rok później założył on w Saint Louis firmę Timken Roller Bearing
Axle Company zajmującą się produkcją łożysk stożkowych.

Łożyska stożkowe

Pojedyncze łożysko jednorzędowe, łożyska dopasowane w zespole

Łożyska stożkowe

Łożysko dwurzędowe, łożysko czterorzędowe

Łożyska stożkowe

Proporcje przenoszonych obciążeń wzdłużnych i poprzecznych.

Łożyska baryłkowe

Łożyska baryłkowe: poprzeczne i wzdłużne

Łożysko baryłkowe zostało wynalezione i opatentowane przez
szwedzkiego konstruktora i fabrykanta Svena Wingqvista (1876–1953)
w roku 1907. Założył on w Göteborgu
fabrykę AB Svenska Kullagerfabriken zajmującą się produkcją tych
łożysk. Obecnie ta fabryka pod nazwą SKF jest jednym z największych
światowych producentów łożysk tocznych.

Łożyska baryłkowe

Łożyska baryłkowe dzielone

Łożyska baryłkowe wzdłużne

Łożyska toroidalne CARB

Łożyska otwarte Łożysko uszczelnione

Z koszykiem Z pełną liczbą wałeczków

Łożyska toroidalne CARB

Wachliwość i przemieszczenia osiowe

Łożyska hybrydowe

Łożyska hybrydowe wyposażone są w pierścienie ze

stali łożyskowej oraz elementy toczne wykonane z

azotku krzemu klasy łożyskowej (Si

). Oprócz

doskonałych właściwości w zakresie izolacji

elektrycznej cechuje je wyższy zakres prędkości

roboczych oraz większa trwałość w porównaniu z

łożyskami wykonanymi wyłącznie ze stali w większości

zastosowań.

Łożyska hybrydowe

Łożyska uszczelnione i smarowane

jednorazowo

na cały okres eksploatacji

Łożyska polimerowe

Łożyska kulkowe polimerowe składają się z:
– pierścieni polimerowych
– kulek, które są wykonywane ze stali nierdzewnej, szkła, polimeru lub innych materiałów
– koszyka polimerowego.