XXXII. Leki rozszerzające naczynia i stosowane

w chorobie wieńcowej

●

●

choroba wieńcowa

choroba wieńcowa

●●

●●

niewydolność wieńcowa

niewydolność wieńcowa

●●

●●

choroba niedokrwienna serca

choroba niedokrwienna serca

●●

●●

dusznica bolesna

dusznica bolesna

●

●

leki zwiększające przepływ wieńcowy

leki zwiększające przepływ wieńcowy

●

●

leki zmniejszające pracę mięśnia sercowego

leki zmniejszające pracę mięśnia sercowego

1. Azotany organiczne i leki pokrewne

1. Azotany organiczne i leki pokrewne

2. Leki blokujące kanały wapniowe

2. Leki blokujące kanały wapniowe

3. Leki β-adrenolityczne

3. Leki β-adrenolityczne

610. AZOTYN AMYLU

610. AZOTYN AMYLU

3-

3-

M

M

etylo-1-nitrozooksy-butan

etylo-1-nitrozooksy-butan

1. Azotany organiczne i

1. Azotany organiczne i

leki pokrewne

leki pokrewne

●

●

leki te rozszerzają naczynia poprzez

leki te rozszerzają naczynia poprzez

działanie

działanie

rozkurczające na mięśnie gładkie

rozkurczające na mięśnie gładkie

●

●

polepszają ukrwienie serca

polepszają ukrwienie serca

●

●

zmniejszają zapotrzebowanie na tlen

zmniejszają zapotrzebowanie na tlen

●

●

łatwo wchłaniają się z błony śluzowej jamy

łatwo wchłaniają się z błony śluzowej jamy

ustnej

ustnej

●

●

NO => aktywacja cyklazy guanylanowej =>

NO => aktywacja cyklazy guanylanowej =>

cGMP =>

cGMP =>

aktywacja kinaz proteinowych => hamowanie

aktywacja kinaz proteinowych => hamowanie

fosforylacji miozyny => rozkurcz mięśni

fosforylacji miozyny => rozkurcz mięśni

gładkich

gładkich

Dynamit to

Dynamit to

materiał wybuchowy wynaleziony

materiał wybuchowy wynaleziony

przez Alfreda Nobla (opatentowany w 1867

przez Alfreda Nobla (opatentowany w 1867

roku)

roku)

Początkowo zawierał 75% nitrogliceryny i

Początkowo zawierał 75% nitrogliceryny i

25% ziemi okrzemkowej

25% ziemi okrzemkowej

Obecnie zawiera ok. 10% nitrogliceryny

Obecnie zawiera ok. 10% nitrogliceryny

611. NITROGLICERYNA

611. NITROGLICERYNA

(

(

Gliceroli trinitras,

Gliceroli trinitras,

Nitrogliceryna)

Nitrogliceryna)

Triazotan 1,2,3-propanotriolu

Triazotan 1,2,3-propanotriolu

●

●

stosowany od 1879

stosowany od 1879

612. TETRAAZOTAN PENTAERYTRITYLU

612. TETRAAZOTAN PENTAERYTRITYLU

(

(

Pentaerythritoli tetranitras

Pentaerythritoli tetranitras

, Pentaerytritol)

, Pentaerytritol)

Tetraazotan 2,2-bis-(hydroksymetylo)-1,3-

Tetraazotan 2,2-bis-(hydroksymetylo)-1,3-

propanodiolu

propanodiolu

●

●

t

t

1/2

1/2

7,1 h

7,1 h

613. DIAZOTAN IZOSORBIDU

613. DIAZOTAN IZOSORBIDU

(

(

Isosorbidi dinitras

Isosorbidi dinitras

, Sorbonit)

, Sorbonit)

2,5-Diazotan 1,4:3,6-dianhydro-D-glucytolu

2,5-Diazotan 1,4:3,6-dianhydro-D-glucytolu

Diazotan

Diazotan

D-1,3,4,4-dianhydrosorbitolu

D-1,3,4,4-dianhydrosorbitolu

●

●

aktywne

aktywne

metabolity

metabolity

614. MONOAZOTAN IZOSORBIDU

614. MONOAZOTAN IZOSORBIDU

(

(

Isosorbidi mononitras,

Isosorbidi mononitras,

Izonit)

Izonit)

5-Azotan 1,4:3,6-dianhydro-D-glucytolu

5-Azotan 1,4:3,6-dianhydro-D-glucytolu

●

●

w 1987 odkryto endogenne źródło NO: L-

w 1987 odkryto endogenne źródło NO: L-

arginina

arginina

●

●

EDRF (endothelium derived relaxing factor)

EDRF (endothelium derived relaxing factor)

Kwas α-amino-δ-guanidynowalerianowy

Kwas α-amino-δ-guanidynowalerianowy

615. MOLSYDOMINA

615. MOLSYDOMINA

(

(

Molsidominum,

Molsidominum,

Corvaton)

Corvaton)

N-Etoksykarbonylo-3-(4-

N-Etoksykarbonylo-3-(4-

morfolinylosydnonimina)

morfolinylosydnonimina)

●

●

prolek

prolek

●

●

dostępność 100%

dostępność 100%

●

●

t

t

1/2

1/2

1.5 h

1.5 h

●

●

blokuje agregację płytek krwi

blokuje agregację płytek krwi

2. Leki blokujące kanały wapniowe

2. Leki blokujące kanały wapniowe

616. AMLODYPINA

616. AMLODYPINA

(

(

Amlodipinum

Amlodipinum

, Norvasc)

, Norvasc)

3-Etylo-5-metyloester kwasu-2-[(2-aminoetoksy)-

3-Etylo-5-metyloester kwasu-2-[(2-aminoetoksy)-

-metylo]-4-(2-chlorofenylo)-1,4-dihydro-6-

-metylo]-4-(2-chlorofenylo)-1,4-dihydro-6-

metylo-

metylo-

-3,5-pirydynodikarboksylowego

-3,5-pirydynodikarboksylowego

617. BEPRIDIL

617. BEPRIDIL

(

(

Bepridilum

Bepridilum

, Vascor)

, Vascor)

β

β

-[(2-Metylopropoksy)-metylo]-N-fenylo-N-

-[(2-Metylopropoksy)-metylo]-N-fenylo-N-

(fenylometylo)-1-pirolidynoetanoamina

(fenylometylo)-1-pirolidynoetanoamina

618. FELODYPINA

618. FELODYPINA

(

(

Felodipinum

Felodipinum

, Plendil)

, Plendil)

Ester etylometylowy kwasu 4-(2,3-

Ester etylometylowy kwasu 4-(2,3-

dichlorofenylo)-

dichlorofenylo)-

-1,4-dihydro-2,6-dimetylo-3,5-pirydyno-

-1,4-dihydro-2,6-dimetylo-3,5-pirydyno-

dikarboksylowego

dikarboksylowego

619. ISRADIPINA

619. ISRADIPINA

(

(

Isradipinum

Isradipinum

, DynaCirc)

, DynaCirc)

Ester metylowoizopropylowy kwasu

Ester metylowoizopropylowy kwasu

4-(4-benzofurazanylo)-1,4-dihydro-2,6-

4-(4-benzofurazanylo)-1,4-dihydro-2,6-

dimetylo-3,5-

dimetylo-3,5-

-pirydynodikarboksylowego

-pirydynodikarboksylowego

620. NIFEDYPINA

620. NIFEDYPINA

(

(

Nifedipinum

Nifedipinum

, Adalat)

, Adalat)

Ester dimetylowy kwasu 1,4-dihydro-2,6-

Ester dimetylowy kwasu 1,4-dihydro-2,6-

dimetylo-

dimetylo-

-4-(2-nitrofenylo)-3,5-pirydynodikarboksylowego

-4-(2-nitrofenylo)-3,5-pirydynodikarboksylowego

621. NISOLDYPINA

621. NISOLDYPINA

(

(

Nisoldipinum

Nisoldipinum

, Sular)

, Sular)

Ester izobutylometylowy kwasu 1,4-dihydro-

Ester izobutylometylowy kwasu 1,4-dihydro-

2,6-

2,6-

-dimetylo-4-(2-nitrofenylo)-3,5-

-dimetylo-4-(2-nitrofenylo)-3,5-

-pirydynodikarboksylowego

-pirydynodikarboksylowego

622. NIKARDYPINA

622. NIKARDYPINA

(

(

Nicardipinum

Nicardipinum

, Cardene)

, Cardene)

Ester metylowo-2-[metylo-(fenylometylo)-

Ester metylowo-2-[metylo-(fenylometylo)-

amino]-

amino]-

-etylowy kwasu [1,4-dihydro-2,6-dimetylo-4-(3-

-etylowy kwasu [1,4-dihydro-2,6-dimetylo-4-(3-

-nitrofenylo)]-3,5-pirydynodikarboksylowego

-nitrofenylo)]-3,5-pirydynodikarboksylowego

623. NIMODYPINA

623. NIMODYPINA

(

(

Nimodipinum

Nimodipinum

, Nimotop)

, Nimotop)

Ester 2-metoksyetylowo-1-metyloetylowy

Ester 2-metoksyetylowo-1-metyloetylowy

kwasu 1,4-dihydro-2,6-dimetylo-4-(3-

kwasu 1,4-dihydro-2,6-dimetylo-4-(3-

nitrofenylo)-3,5-pirydynokarboksylowego

nitrofenylo)-3,5-pirydynokarboksylowego

624. WERAPAMIL

624. WERAPAMIL

(

(

Verapamilum

Verapamilum

, Calan)

, Calan)





-[3-[[2-(3,4-Dimetoksyfenylo)-etylo]-

-[3-[[2-(3,4-Dimetoksyfenylo)-etylo]-

metyloamino]-

metyloamino]-

-

-





-(1-metyloetylo)-benzenoacetonitryl

-(1-metyloetylo)-benzenoacetonitryl

625. DILTIAZEM

625. DILTIAZEM

(

(

Diltiazemum

Diltiazemum

, Cardizem)

, Cardizem)

3-(Acetoksy)-2,3-dihydro-5-[2-

3-(Acetoksy)-2,3-dihydro-5-[2-

(dimetyloamino]-etylo]-2-(4-metoksyfenylo)-

(dimetyloamino]-etylo]-2-(4-metoksyfenylo)-

1,5-benzotiazepin-4(5H)-on

1,5-benzotiazepin-4(5H)-on

3. Leki β-adrenolityczne

3. Leki β-adrenolityczne

626. ATENOLOL

626. ATENOLOL

(

(

Atenololum

Atenololum

, Tenormin)

, Tenormin)

4-[2-Hydroksy-3-[(1-metyloetylo)-amino]-

4-[2-Hydroksy-3-[(1-metyloetylo)-amino]-

propoksy]-

propoksy]-

-fenyloacetamid

-fenyloacetamid

627. METOPROLOL

627. METOPROLOL

(

(

Metoprololum

Metoprololum

, Lopressor)

, Lopressor)

1-[4-(2-Metoksyetylo)-fenoksy]-3-[(1-

1-[4-(2-Metoksyetylo)-fenoksy]-3-[(1-

metyloetylo)-

metyloetylo)-

-amino]-2-propanol

-amino]-2-propanol

628. NADOLOL

628. NADOLOL

(

(

Nadololum

Nadololum

, Corgard)

, Corgard)

5-[3-[(1,1-Dimetyloetylo)-amino]-2-

5-[3-[(1,1-Dimetyloetylo)-amino]-2-

hydroksypropoksy]-

hydroksypropoksy]-

-1,2,3,4-tetrahydro-2,3-naftalenodiol

-1,2,3,4-tetrahydro-2,3-naftalenodiol

629. PROPRANOLOL

629. PROPRANOLOL

(

(

Propranololum

Propranololum

, Inderal)

, Inderal)

1-[(1-Metyloetylamino]-3-(1-naftalenyloksy)-

1-[(1-Metyloetylamino]-3-(1-naftalenyloksy)-

2-propanol

2-propanol

PL: Isosorbide dinitrate

PL: Isosorbide dinitrate

,

,

Isosorbite

Isosorbite

mononitrate

mononitrate

,

,

Nitroglycerin,

Nitroglycerin,

Amlodipine

Amlodipine

,

,

Diltiazem

Diltiazem

,

,

Felodipine

Felodipine

,

,

Isradipine

Isradipine

,

,

Nicardipine

Nicardipine

,

,

Nifedipine

Nifedipine

,

,

Nimodipine

Nimodipine

,

,

Nisoldipine

Nisoldipine

,

,

Verapamil

Verapamil

Atenolol, Metoprolol, Nadolol, Propranolol

Atenolol, Metoprolol, Nadolol, Propranolol

USA: Amyl nitrite( Aspirols)

USA: Amyl nitrite( Aspirols)

.

.

Isosorbide

Isosorbide

dinitrate( Isordil)

dinitrate( Isordil)

,

,

Isosorbite mononitrate (Ismo)

Isosorbite mononitrate (Ismo)

,

,

Nitroglycerin

Nitroglycerin

Amlodipine (Norvasc)

Amlodipine (Norvasc)

,

,

Bepridil (Vascor)

Bepridil (Vascor)

,

,

Diltiazem

Diltiazem

(Cardizem)

(Cardizem)

,

,

Felodipine (Plendil)

Felodipine (Plendil)

,

,

Isradipine

Isradipine

(DynaCirc)

(DynaCirc)

,

,

Nicardipine (Cardene)

Nicardipine (Cardene)

,

,

Nifedipine (Adalat)

Nifedipine (Adalat)

,

,

Nimodipine

Nimodipine

(Adalat)

(Adalat)

,

,

Nisoldipine (Sular)

Nisoldipine (Sular)

,

,

Verapamil

Verapamil

(Calan),

(Calan),

Atenolol (Tenormin), Metoprolol

Atenolol (Tenormin), Metoprolol

(Lopressor),

(Lopressor),

Nadolol

Nadolol

(Corgard), Propranolol (Inderal)

(Corgard), Propranolol (Inderal)

WHO: Nitroglyceryna, Izosorbidu dwuazotan,

WHO: Nitroglyceryna, Izosorbidu dwuazotan,

Atenolol,

Atenolol,

Pentaerytrytol (tetraazotan), Werapamil

Pentaerytrytol (tetraazotan), Werapamil

ZABURZENIA EREKCJI

ZABURZENIA EREKCJI

●

●

muszka hiszpańska „Sapnish Fly”

muszka hiszpańska „Sapnish Fly”

●●

●●

podrażnia pęcherz moczowy i cewkę

podrażnia pęcherz moczowy i cewkę

moczową

moczową

●

●

johimbina α

johimbina α

2

2

-bloker

-bloker

●

●

gałka muszkatołowa

gałka muszkatołowa

●

●

mieszaniny zawierające ołów, arsen,

mieszaniny zawierające ołów, arsen,

strychninę

strychninę

●

●

rozkurcz mięśni ciała jamistego

rozkurcz mięśni ciała jamistego

●

●

erekcja w następstwie uwolnienia NO z nie-

erekcja w następstwie uwolnienia NO z nie-

adrenergicznych i nie-cholinergicznych

adrenergicznych i nie-cholinergicznych

zakończeń

zakończeń

nerwowych układu parasympatycznego

nerwowych układu parasympatycznego

Muszka hiszpańska

Muszka hiszpańska

Kantarydyna

Kantarydyna

Gałka muszkatołowa

Gałka muszkatołowa

Mirystycyna

Mirystycyna

●

●

NO => aktywacja cyklazy guanylanowej =>

NO => aktywacja cyklazy guanylanowej =>

cGMP =>

cGMP =>

aktywacja kinaz proteinowych => hamowanie

aktywacja kinaz proteinowych => hamowanie

fosforylacji miozyny => rozkurcz mięśni gładkich

fosforylacji miozyny => rozkurcz mięśni gładkich

●

●

inhibicja izoformy 5 fosfodiesterazy

inhibicja izoformy 5 fosfodiesterazy

rozkładającej

rozkładającej

cGMP

cGMP

630. SILDENAFIL

630. SILDENAFIL

(

(

Sildenafilum

Sildenafilum

, Viagra)

, Viagra)

5-[2-etoksy-5-(4-metylopiperazin-1-

5-[2-etoksy-5-(4-metylopiperazin-1-

ylo)sulfonylfenylo]-1-metylo-3-propylo-4H-

ylo)sulfonylfenylo]-1-metylo-3-propylo-4H-

pirazolo[5,4-e]pirymidyn-7-on

pirazolo[5,4-e]pirymidyn-7-on

●

●

nieskuteczna przy braku libido, uszkodzeniach

nieskuteczna przy braku libido, uszkodzeniach

rdzenia

rdzenia

●

●

niewskazana przy niskim ciśnieniu

niewskazana przy niskim ciśnieniu

●

●

trudności w odróżnianiu koloru zielony-niebieski

trudności w odróżnianiu koloru zielony-niebieski

631. TADALAFIL

631. TADALAFIL

(

(

Tadalafilum

Tadalafilum

, Cialis)

, Cialis)

6-Benzo[1,3]dioksol-5-ilo-2-metylo-

6-Benzo[1,3]dioksol-5-ilo-2-metylo-

2,3,6,7,12,12A-heksahydro-

2,3,6,7,12,12A-heksahydro-

pirazyno[1',2':1,6]pirydo[3,4-b]indolo-1,4-dion

pirazyno[1',2':1,6]pirydo[3,4-b]indolo-1,4-dion

632. VARDENAFIL

632. VARDENAFIL

(

(

Vardenafilum

Vardenafilum

, Levitra, Vivanza)

, Levitra, Vivanza)

1-[[3-(1,4-Dihydro-5-metylo-4-okso-7-

1-[[3-(1,4-Dihydro-5-metylo-4-okso-7-

propyloimidazolo[5,1-f]-[1,2,4]triazyn-ylo)-4-

propyloimidazolo[5,1-f]-[1,2,4]triazyn-ylo)-4-

etoksyfenylo]-sulfonylo]-4-etylopiperazyna

etoksyfenylo]-sulfonylo]-4-etylopiperazyna

633. ALPROSTADIL

633. ALPROSTADIL

(

(

Alprostadilum

Alprostadilum

, Alprostapint, Caverject)

, Alprostapint, Caverject)

Kwas 11,15- dihydroksy-9-oksaprosta-13-en-1-

Kwas 11,15- dihydroksy-9-oksaprosta-13-en-1-

owy

owy

●

●

PGE

PGE

1

1

●

●

działa na mięśnie gładkie

działa na mięśnie gładkie

●

●

rozszerza tętnice

rozszerza tętnice

●

●

iniekcja, mini-czopek do cewki moczowej

iniekcja, mini-czopek do cewki moczowej

634. FENTOLAMINA

634. FENTOLAMINA

(

(

Fentolaminum,

Fentolaminum,

Regitine)

Regitine)

3-[4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilometylo-(4-

3-[4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilometylo-(4-

metylofenylo)-amino]fenol

metylofenylo)-amino]fenol

α

α

-bloker, jako iniekcja

-bloker, jako iniekcja

635. APOMORFINA

635. APOMORFINA

uwalnia dopaminę w mózgu, w badaniach

uwalnia dopaminę w mózgu, w badaniach

klinicznych

klinicznych