Instrumenty pochodne
Niechęć do ryzyka  określa osobiste
preferencje w sytuacji ryzykownej; miara
gotowości poniesienia kosztów za
zmniejszenie narażenia się na ryzyko;
Zarządzanie ryzykiem - proces
równoważenia korzyści i kosztów
zmniejszania ryzyka oraz podejmowania
decyzji dotyczących dalszego działania.
Proces zarządzania ryzykiem jest
usystematyzowaną próbą analizy ryzyka i
zaradzenia mu. Sam proces można
podzielić na pięć następujących etapów:
1) Identyfikacja ryzyka
2) Ocena ryzyka
3) Dobór metod zarządzania ryzykiem
4) Realizacja
5) Rewizja
1
Identyfikacja ryzyka  polega na
określeniu, na jakie najpoważniejsze
ryzyko jest narażona analizowana
jednostka
Ocena ryzyka  polega na obliczeniu
kosztów związanych z ryzykiem;
Dobór metod zarządzania ryzykiem
unikanie ryzyka - świadoma decyzja, by nie
narażać się na określone ryzyko;
zapobieganie stratom i ich kontrola 
działania mające na celu zmniejszenie
prawdopodobieństwa wystąpienia strat lub ich
rozmiaru.
przyjmowanie (absorbowanie) ryzyka 
zatrzymanie ryzyka i pokrycie strat ze środków
własnych;
transfer ryzyka  przenoszenie ryzyka na
innych;
Realizacja - wdrożenie wybranych metod
Rewizja - okresowe rewidowane i
modyfikowanie podjętych wcześniej
decyzji
2
Trzy wymiary transferu ryzyka
hedging
dywersyfikacja
ubezpieczenie
INSTRUMENTY POCHODNE
 instrumenty finansowe, których wartość w
sposób bezpośredni zależy od wartości
innego rodzaju aktywów (np. towaru,
akcji) lub indeksu giełdowego; wartość
instrumentów pochodnych zależy od
wartości tzw. instrumentów bazowych.
Kontrakty terminowe forward
- jeśli dwie strony godzą się na wymianę
dóbr w przyszłości po uzgodnionej
uprzednio cenie  jest to cena forward.
- żadna ze stron w danym momencie nie
uiszcza żadnych opłat;
- strona kupująca dany towar przyjmuje
pozycję długą a strona sprzedająca dany
towar pozycję krótką
3
Kontrakty terminowe futures
- to znormalizowane kontrakty forward
notowane na giełdzie
Opcja
 kontrakt dający jego właścicielowi
prawo do zakupu lub sprzedaży określonej
ilości instrumentu bazowego w określonym
terminie po ustalonej z góry cenie.
Parametry charakteryzujące opcje, oraz
podstawowe pojęcia dotyczące opcji:
realizacja opcji (wykonanie opcji)  to
przeprowadzenie zakupu lub sprzedaży
aktywów, na które wystawiono opcję;
cena realizacji opcji (cena wykonania) -
cena, po której zgodnie z umową
posiadacz opcji ma prawo do zakupu lub
sprzedaży aktywów na które wystawiono
opcję;
data wygaśnięcia opcji  data po której
posiadacz opcji traci możliwość
korzystania z wynikającej z niej praw.
4
 cena opcji  cena jaką nabywca opcji płaci
sprzedawcy, w zamian za możliwość
skorzystania z określonych w kontrakcie
opcyjnym praw.
opcja amerykańska- kontrakt, który może
być zrealizowany w dowolnym momencie,
ale nie póz
niej niż data jego wygaśnięcia;
opcja europejska  kontrakt, który może
być zrealizowany jedynie w dniu jego
zapadalności
Opcja kupna  (call option)
Kupujący ma prawo do kupna w
określonym czasie instrumentu bazowego
po określonej cenie (cenie wykonania).
Sprzedający na żądanie nabywcy musi się
wywiązać z przyjętego zobowiązania.
Kupujący spekuluje na wzrost ceny
rynkowej instrumentu bazowego.
Zdecyduje się on na wykonanie opcji
jeżeli cena rynkowa wartości bazowej
przekroczy cenę wykonania ustaloną w
kontrakcie. Zyska on wtedy, gdy cena
wartości bazowej w momencie realizacji
opcji jest wyższa od sumy ceny wykonania
i ceny opcji.
5
Decyzja o wykonaniu opcji oraz wynik
transakcji zależy od ukształtowania się ceny
wartości bazowej w dniu jej zapadalności.
Można wyróżnić 3 przypadki;
oznaczenia:
S  aktualna rynkowa cena wartości bazowej,
X - cena wykonania opcji,
A  cena opcji;
S < X; Opcja staje się bezwartościowa w
dniu zapadalności; nabywca ponosi stratę
równą zapłaconej cenie opcji.
X + A > S > X; Nabywca opcji ponosi
stratę, ale wykona opcję. Jeżeli cena
wartości bazowej wzrasta do poziomu
równego sumie ceny wykonania i
zapłaconej ceny opcji (X + A), to
osiągnięty zostaje próg rentowności.
S > X + A; Nabywca opcji osiąga zysk.
Wycena opcji kupna:
V kupna = max ( S  X; 0)
Wartość opcji jest równa większej z dwóch
wartości.
Dla opcji zysk nabywcy jest jednocześnie
stratą sprzedawcy opcji i odwrotnie. Próg
rentowności dla sprzedawcy znajduje się w
tym samym miejscu, z tym, że wystawca
opcji kupna spekuluje na spadek ceny
instrumentu bazowego.
6
Opcja sprzedaży  (put option)
Kupujący opcję sprzedaży spekuluje na
spadek cen instrumentu bazowego.
Zdecyduje się on na wykonanie opcji,
jeżeli cena rynkowa wartości bazowej
będzie niższa od ceny wykonania ustalonej
w kontrakcie. Zyska on wtedy, gdy cena
wartości bazowej w momencie realizacji
opcji jest niższa od różnicy ceny
wykonania i ceny opcji.
Trzy przypadki dotyczące sytuacji nabywcy opcji
sprzedaży (oznaczenia jak wyżej):
X < S; Opcja staje się bezwartościowa w dniu
zapadalności; nabywca ponosi stratę równą
zapłaconej cenie opcji.
X - A < S < X; Nabywca opcji ponosi stratę, ale
wykona opcję. Jeżeli cena wartości bazowej
spada do poziomu równego różnicy ceny
wykonania i zapłaconej ceny opcji (X - A), to
osiągnięty zostaje próg rentowności.
S < X - A; Nabywca opcji osiąga zysk.
Wycena opcji sprzedaży:
Vsprzedaży = max (X  S; 0)
Wartość opcji jest równa większej z dwóch
wartości.
7