WZORCE UMÓW



wzorce umów są charakterystyczne dla praktyki

zawierania umów adhezyjnych;



wielka liczba zawieranych przez duże

przedsiębiorstwa umów wywołuje potrzeba

ujednolicenia treści tych umów;



wzorce umów występują w praktyce pod różnymi

nazwami jako: ogólne warunki umów, regulaminy

umów, wzory umów, formularze umów, taryfy itp.;



wszystkie tego typu wzorce łączy to, iż zostały

przygotowane przed zawarciem umowy przez jedną

stronę (podmiot silniejszy ekonomicznie), a następnie

przedstawione do zaakceptowania (bez możliwości

negocjacji) drugiej stronie.

WZORCE UMÓW

ZALETY:

-

usprawniają procedurę zawierania umów;

-

powodują obniżenie kosztów funkcjonowania

przedsiębiorstwa (oszczędzają czas potrzebny na

negocjowanie treści każdej umowy, nie wymagają

każdorazowej obecności prawnika itp.);

-

w przypadku nowych typów umów (umów

nienazwanych) sprzyjają ujednoliceniu się ich treści;

WADY:

-

uniemożliwiają indywidualne negocjowanie umów;

-

umożliwiają narzucenie korzystnych rozwiązań

przez stronę silniejszą ekonomicznie (monopolistę).

OGÓLNE ZASADY POSŁUGIWANIA

SIĘ WZORCAMI UMÓW

Art. 385 k.c.:

§ 1. W razie sprzeczności treści

umowy z wzorcem umowy strony
są związane umową.

OGÓLNE ZASADY POSŁUGIWANIA

SIĘ WZORCAMI UMÓW

§ 2:
Wzorzec umowy powinien być sformułowany
jednoznacznie i w sposób zrozumiały.

Przy ocenie stopnia zrozumiałości wzorca bierze się
pod uwagę jego zrozumiałość dla typowego
kontrahenta (sformułowania zrozumiałe dla
profesjonalisty mogą być niejasne dla przeciętnego
konsumenta).

Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się
na korzyść konsumenta.

(Tzw. zasada in dubio pro proferentem.)

MOC WIĄŻĄCA WZORCÓW UMÓW

Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy wiążą

drugą stronę, jeżeli zostały jej doręczone przy

zawarciu umowy.

- doręczenie wzorca musi nastąpić „przy zawarciu umowy”- w

praktyce oznacza to, iż druga strona powinna otrzymać wzorzec na

tyle wcześnie, aby mogła się z nim zapoznać, zanim podpisze umowę;

- obojętny jest sposób doręczenia – wzorce może być oddzielny

dokument dołączony do umowy lub tekst zamieszczonym na

odwrocie podpisywanej umowy;

- za doręczenie wzorca nie można uważać sytuacji, gdy wzorzec

został przedstawiony w stanie niekompletnym (np. tylko jako wyciąg

z wzorca) lub w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z jego

treścią (np. na dyskietce komputerowej, a strona, której wzorzec ma

być doręczony nie dysponuje komputerem).

WYJĄTKI OD OBOWIĄZKU

DORĘCZENIA WZORCA

Wzorzec nie musi być doręczony drugiej
stronie, jeśli:



posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach
danego rodzaju zwyczajowo przyjęte;



druga strona może się z łatwością dowiedzieć o
treści wzorca (została poinformowana o istnieniu
wzorca, a sam wzorzec został np. wywieszony w
miejscu łatwo dostępnym);



druga strona nie jest konsumentem (nie dotyczy to
umów powszechnie zawieranych w drobnych
bieżących sprawach życia codziennego – np.
przewozów środkami komunikacji publicznej).

WZORCE W STOSUNKACH

UMOWNYCH O CHARAKTERZE

CIĄGŁYM

Stosunki o charakterze ciągłym to stosunki

wiążące strony przez dłuższy czas; np. stosunki

prawne wynikające z umów ubezpieczenia, rachunku

bankowego, kredytu itp.

Jeżeli wzorzec umowy został wydany podczas

trwania takiego stosunku, wiążę drugą stronę, jeżeli:

-

przy wydawaniu wzorca zostały spełnione warunki

decydujące o jego mocy wiążącej (wzorzec został

doręczony lub posługiwanie się tego rodzaju

wzorcami jest zwyczajowo przyjęte);

-

druga strona nie wypowiedziała umowy w

najbliższym możliwym terminie wypowiedzenia.

KONFLIKT FORMULARZY

Jako konflikt formularzy określa się sytuację, gdy w
procesie zawierania umowy obie strony posługują się
własnymi, wzajemnie się różniącymi wzorcami (np.
sprzedawca wysłał potwierdzenie przyjęcia zamówienia
na innym formularzu niż formularz zamówienia przysłany
przez kupującego).

W sytuacji konfliktu formularzy k.c. przyjmuje, iż:

-

zawarta między stronami umowa nie obejmuje tych
postanowień wzorców, które są ze sobą sprzeczne;

-

jeśli jednak po otrzymaniu oferty któraś ze stron uzna, iż
nie zawrze umowy obejmującej tylko takie niesprzeczne
postanowienia i zawiadomi o tym niezwłocznie drugą
stronę – umowa w ogóle nie dojdzie do skutku.