FIZJOTERAPIA W

FIZJOTERAPIA W

CHOROBACH ŻYŁ

CHOROBACH ŻYŁ

ANATOMIA

ANATOMIA



Budowa anatomiczna jest złożona i zmienna;

Budowa anatomiczna jest złożona i zmienna;



Dwie odrębne sieci żylne, powierzchowna i głęboka,

Dwie odrębne sieci żylne, powierzchowna i głęboka,

komunikują się między sobą za pośrednictwem żył

komunikują się między sobą za pośrednictwem żył

łączących i przeszywających;

łączących i przeszywających;



Obecność zastawek żylnych, rozwiniętych zwłaszcza na

Obecność zastawek żylnych, rozwiniętych zwłaszcza na

kończynach dolnych, zapobiega cofaniu się krwi w

kończynach dolnych, zapobiega cofaniu się krwi w

naczyniach żylnych;

naczyniach żylnych;



Żyły powierzchowne i głębokie często są podwójne;

Żyły powierzchowne i głębokie często są podwójne;



Żyły głębokie towarzyszące jednoimiennym tętnicom,

Żyły głębokie towarzyszące jednoimiennym tętnicom,

zbierają większość krwi z kończyn dolnych;

zbierają większość krwi z kończyn dolnych;



Układ żylny kończyny górnej ma budowę analogiczną

Układ żylny kończyny górnej ma budowę analogiczną

(WYJĄTEK: powierzchowny układ żylny jest głównym

(WYJĄTEK: powierzchowny układ żylny jest głównym

układem spływu krwi, żyły przeszywające nie są

układem spływu krwi, żyły przeszywające nie są

wyposażone w zastawki)

wyposażone w zastawki)

BUDOWA ŚCIANY ŻYŁY

BUDOWA ŚCIANY ŻYŁY



Ściana żyły zbudowana jest z trzech

Ściana żyły zbudowana jest z trzech

warstw (błon): wewnętrznej,

warstw (błon): wewnętrznej,

środkowej, oraz przydanki;

środkowej, oraz przydanki;



Wydolne zastawki zapobiegają

Wydolne zastawki zapobiegają

cofaniu się krwi w naczyniach

cofaniu się krwi w naczyniach

żylnych;

żylnych;

FIZJOLOGIA KRĄŻENIA

FIZJOLOGIA KRĄŻENIA

ŻYLNEGO

ŻYLNEGO

Powrót krwi żylnej do serca jest uzależniony

Powrót krwi żylnej do serca jest uzależniony

od kilku zjawisk:

od kilku zjawisk:



Ucisku na żyły zbiorcze podeszwy stopy

Ucisku na żyły zbiorcze podeszwy stopy

przy każdym kroku;

przy każdym kroku;



Działania „pompy stawowej” (zginanie i

Działania „pompy stawowej” (zginanie i

prostowanie w stawach obwodowych,

prostowanie w stawach obwodowych,

głównie w stawie skokowym);

głównie w stawie skokowym);



Działania pompy mięśniowej (skurcze

Działania pompy mięśniowej (skurcze

mięśni, głównie mięsni łydki);

mięśni, głównie mięsni łydki);



Oddychania, napięcia ścian żył.

Oddychania, napięcia ścian żył.

NIEWYDOLNOŚC ŻYLNA

NIEWYDOLNOŚC ŻYLNA



Czynniki dziedziczne;

Czynniki dziedziczne;



Siedzący tryb życia;

Siedzący tryb życia;



Ilościowa lub jakościowa niewydolność zastawek

Ilościowa lub jakościowa niewydolność zastawek

żylnych;

żylnych;



Upośledzenie funkcjonowania pompy mięśniowo-

Upośledzenie funkcjonowania pompy mięśniowo-

stawowej;

stawowej;



Pułapka leukocytarna i przyleganie leukocytów do

Pułapka leukocytarna i przyleganie leukocytów do

komórek śródbłonka;

komórek śródbłonka;



Inne zaburzenia mikrokrążenia;

Inne zaburzenia mikrokrążenia;



Upośledzenie odruchowego skurczu naczyń

Upośledzenie odruchowego skurczu naczyń

wywołanego pionizacją;

wywołanego pionizacją;



Inne czynniki np. hormonalne

Inne czynniki np. hormonalne

NIEWYDOLNOŚC ŻYLNA

NIEWYDOLNOŚC ŻYLNA



Żylaki mogą być zmianami o

Żylaki mogą być zmianami o

charakterze pierwotnym lub wtórnym;

charakterze pierwotnym lub wtórnym;

Ich podstawowe typy to:

Ich podstawowe typy to:



Teleangkiektazje;

Teleangkiektazje;



Żyły siatkowate;

Żyły siatkowate;



Żylaki pni głównych lub dodatkowych;

Żylaki pni głównych lub dodatkowych;



Żylaki krocza;

Żylaki krocza;



Niewydolność naczyń przeszywających

Niewydolność naczyń przeszywających

NIEWYDOLNOŚC ŻYLNA

NIEWYDOLNOŚC ŻYLNA



Przewlekła niewydolność żylna może

Przewlekła niewydolność żylna może

dotyczyć żył powierzchownych,

dotyczyć żył powierzchownych,

głębokich lub obu układów

głębokich lub obu układów

równocześnie;

równocześnie;



Jest to zespół zaburzeń

Jest to zespół zaburzeń

spowodowanych poszerzeniem żył

spowodowanych poszerzeniem żył

kończyn dolnych, niewydolnością ich

kończyn dolnych, niewydolnością ich

zastawek z towarzyszącym wzrostem

zastawek z towarzyszącym wzrostem

ciśnienia żylnego.

ciśnienia żylnego.

PIERWOTNA

PIERWOTNA

NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA

NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA



Jest następstwem zmniejszonej

Jest następstwem zmniejszonej

odporności ścian o wieloczynnikowej

odporności ścian o wieloczynnikowej

etiologii;

etiologii;



Teleangiektazje i żylaki siatkowate są

Teleangiektazje i żylaki siatkowate są

przede wszystkim problemem natury

przede wszystkim problemem natury

estetycznej, choć teleangiektazje

estetycznej, choć teleangiektazje

mogą być też objawem utajonej

mogą być też objawem utajonej

choroby żył odpiszczelowych lub

choroby żył odpiszczelowych lub

głębokich.

głębokich.

ZESPÓŁ POZAKRZEPOWY

ZESPÓŁ POZAKRZEPOWY

Obejmuje wszystkie późne następstwa

Obejmuje wszystkie późne następstwa

zakrzepicy żył głębokich:

zakrzepicy żył głębokich:



Uszkodzenie ścian i zastawek żylnych;

Uszkodzenie ścian i zastawek żylnych;



Obrzęki;

Obrzęki;



Zaburzenia w mikrokrążeniu;

Zaburzenia w mikrokrążeniu;



Zmiany troficzne skóry;

Zmiany troficzne skóry;



Stwardnienie tłuszczowo-skórne

Stwardnienie tłuszczowo-skórne

(

(

lipodermatosclerosis

lipodermatosclerosis

);

);



Owrzodzenia.

Owrzodzenia.

ZESPÓŁ POZAKRZEPOWY

ZESPÓŁ POZAKRZEPOWY

ZAPOBIEGANIE

ZAPOBIEGANIE



Prewencja zakrzepicy żył głębokich;

Prewencja zakrzepicy żył głębokich;



Wczesne rozpoznawanie zaburzeń i

Wczesne rozpoznawanie zaburzeń i

szybkie ich leczenie;

szybkie ich leczenie;



Noszenie elastycznych opasek

Noszenie elastycznych opasek

uciskowych;

uciskowych;



Zmiana trybu życia;

Zmiana trybu życia;



Leczenie operacyjne.

Leczenie operacyjne.

CIĄŻA A CHOROBY ŻYŁ

CIĄŻA A CHOROBY ŻYŁ



Ciąża może być przyczyną niewydolności żylnej,

Ciąża może być przyczyną niewydolności żylnej,

która często ma charakter przemijający lub może

która często ma charakter przemijający lub może

powodować nasilenie wcześniej występujących

powodować nasilenie wcześniej występujących

dolegliwości;

dolegliwości;



Leczenie jest wyłącznie objawowe, a zapobieganie

Leczenie jest wyłącznie objawowe, a zapobieganie

ZŻG jest niezbędne;

ZŻG jest niezbędne;



Przyjmowanie progesteronu i/lub estrogenów (pigułki

Przyjmowanie progesteronu i/lub estrogenów (pigułki

antykoncepcyjne, menopauza) zwiększa ryzyko ZŻG

antykoncepcyjne, menopauza) zwiększa ryzyko ZŻG

(należy starannie ocenić ryzyko przed przepisaniem

(należy starannie ocenić ryzyko przed przepisaniem

leków hormonalnych);

leków hormonalnych);



Zespól przekrwienia biernego miednicy może

Zespól przekrwienia biernego miednicy może

wystąpić po kilku ciążach. Jego głównymi objawami

wystąpić po kilku ciążach. Jego głównymi objawami

są: ból w miednicy, uczucie ciężaru w okolicy krocza,

są: ból w miednicy, uczucie ciężaru w okolicy krocza,

nagłe parcie na mocz oraz obecność żylaków sromu,

nagłe parcie na mocz oraz obecność żylaków sromu,

pachwin lub pośladków;

pachwin lub pośladków;

POWIKŁANIA SKÓRNE

POWIKŁANIA SKÓRNE

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ



Nieprawidłowości ściany naczyń prowadzą do

Nieprawidłowości ściany naczyń prowadzą do

obrzęku, wynaczynienia erytrocytów,

obrzęku, wynaczynienia erytrocytów,

teleangiektazji i rzadko zapalenia naczyń skóry

teleangiektazji i rzadko zapalenia naczyń skóry

obwodowych części kończyny;

obwodowych części kończyny;



Zapalenie tkanki podskórnej związane z

Zapalenie tkanki podskórnej związane z

zakażeniami o różnym stopniu nasilenia i

zakażeniami o różnym stopniu nasilenia i

rozległości (róża, zapalenie naczyń chłonnych);

rozległości (róża, zapalenie naczyń chłonnych);



Zaburzenia układu chłonnego prowadzące do

Zaburzenia układu chłonnego prowadzące do

przewlekłego obrzęku i brodawczakowatości

przewlekłego obrzęku i brodawczakowatości

skórnej;

skórnej;



Zastój krwi może predysponować do nasilenia

Zastój krwi może predysponować do nasilenia

wcześniej istniejących schorzeń skóry.

wcześniej istniejących schorzeń skóry.

OWRZODZENIA GOLENI

OWRZODZENIA GOLENI



Są najczęściej pochodzenia żylnego;

Są najczęściej pochodzenia żylnego;



Często są skutkiem wyłącznie

Często są skutkiem wyłącznie

niewydolności żył powierzchownych

niewydolności żył powierzchownych

(łatwa korekcja chirurgiczna);

(łatwa korekcja chirurgiczna);



Należy różnicować z owrzodzeniami

Należy różnicować z owrzodzeniami

mieszanymi, tętniczymi i martwiczym

mieszanymi, tętniczymi i martwiczym

zapaleniem naczyń skóry

zapaleniem naczyń skóry

.

.

WYWIAD I BADANIE

WYWIAD I BADANIE

PRZEDMIOTOWE

PRZEDMIOTOWE

Objawy:

Objawy:



Obrzęk (okresowy lub stały, rano lub wieczorem itp..);

Obrzęk (okresowy lub stały, rano lub wieczorem itp..);



Ból (ograniczony rozlany itp..);

Ból (ograniczony rozlany itp..);



Uczucie ciężkości nóg;

Uczucie ciężkości nóg;



Kurcze nocne;

Kurcze nocne;



Zespół niespokojnych nóg w nocy;

Zespół niespokojnych nóg w nocy;

Badanie przedmiotowe wykonuje się w pozycji stojącej

Badanie przedmiotowe wykonuje się w pozycji stojącej

oraz leżącej. Próby żylne mogą dostarczyć

oraz leżącej. Próby żylne mogą dostarczyć

wartościowych informacji. Obecnie badanie

wartościowych informacji. Obecnie badanie

dopplerowskie i ultrasonografia metodą podwójnego

dopplerowskie i ultrasonografia metodą podwójnego

obrazowania stopniowo ograniczają ich zastosowanie.

obrazowania stopniowo ograniczają ich zastosowanie.

ZAPOBIEGANIE ŻYLAKOM

ZAPOBIEGANIE ŻYLAKOM

PIERWOTNYM

PIERWOTNYM



Zmiana stylu życia: ruch, właściwa pozycja

Zmiana stylu życia: ruch, właściwa pozycja

ciała w ciągu dnia, odpoczynek z wyższym

ciała w ciągu dnia, odpoczynek z wyższym

ułożeniem nóg, mycie w zimnej wodzie,

ułożeniem nóg, mycie w zimnej wodzie,

specjalne ćwiczenia przeciwdziałające

specjalne ćwiczenia przeciwdziałające

zastojowi krwi;

zastojowi krwi;



Uprawianie odpowiednich sportów: mięśnie

Uprawianie odpowiednich sportów: mięśnie

kończyn dolnych wymagają regularnego

kończyn dolnych wymagają regularnego

treningu, a ich rozwój i napięcie zapobiega

treningu, a ich rozwój i napięcie zapobiega

rozszerzaniu naczyń żylnych.

rozszerzaniu naczyń żylnych.



Prawidłowa ruchomość stawów, szczególnie

Prawidłowa ruchomość stawów, szczególnie

skokowych.

skokowych.

ZAPOBIEGANIE ŻYLAKOM

ZAPOBIEGANIE ŻYLAKOM

PIERWOTNYM

PIERWOTNYM



Noszenie wygodnego obuwia na niskim

Noszenie wygodnego obuwia na niskim

obcasie, odpowiadającego warunkom

obcasie, odpowiadającego warunkom

anatomicznym stopy, ewentualnie

anatomicznym stopy, ewentualnie

stosowanie korekcji (wkładki ortopedyczne);

stosowanie korekcji (wkładki ortopedyczne);



Noszenie wygodnego ubrania, które nie

Noszenie wygodnego ubrania, które nie

ogranicza ruchów, szczególnie oddechowych;

ogranicza ruchów, szczególnie oddechowych;



Wspomaganie powrotu krwi żylnej przez

Wspomaganie powrotu krwi żylnej przez

łagodny ucisk, na przykład noszenie

łagodny ucisk, na przykład noszenie

elastycznych pończoch uciskowych

elastycznych pończoch uciskowych

(szczególnie osoby pracujące w pozycji

(szczególnie osoby pracujące w pozycji

stojącej lub odbywających długie podróże).

stojącej lub odbywających długie podróże).

ZAPOBIEGANIE ŻYLAKOM

ZAPOBIEGANIE ŻYLAKOM

PIERWOTNYM

PIERWOTNYM



Elastyczny ucisk kończyn dolnych od początku

Elastyczny ucisk kończyn dolnych od początku

ciąży, odpowiedni odpoczynek w czasie jej

ciąży, odpowiedni odpoczynek w czasie jej

trwania i „planowanie” ciąży na chłodne pory

trwania i „planowanie” ciąży na chłodne pory

roku;

roku;



Niekorzystne warunki pracy należy

Niekorzystne warunki pracy należy

zmodyfikować, by zmniejszyć ryzyko

zmodyfikować, by zmniejszyć ryzyko

niewydolności układu żylnego;

niewydolności układu żylnego;



Zmiana siedzącego trybu życia, aktywne

Zmiana siedzącego trybu życia, aktywne

spędzanie wolnego czasu;

spędzanie wolnego czasu;



Walka z otyłością;

Walka z otyłością;



Unikanie nadmiernego ogrzewania kończyn

Unikanie nadmiernego ogrzewania kończyn

dolnych.

dolnych.

PROFILAKTYCZNA

PROFILAKTYCZNA

FIZYKOTERAPIA ZŻG

FIZYKOTERAPIA ZŻG



Ucisk elastyczny: pozwala utrzymać ciśnienie w

Ucisk elastyczny: pozwala utrzymać ciśnienie w

okolicy stawów skokowych na poziomie 18 mmHg i

okolicy stawów skokowych na poziomie 18 mmHg i

8 mmHg na udzie. Noszenie pończoch jest

8 mmHg na udzie. Noszenie pończoch jest

wskazane we wszystkich sytuacjach zagrożenia

wskazane we wszystkich sytuacjach zagrożenia

chorobą zakrzepowo-zatorową. Należy je

chorobą zakrzepowo-zatorową. Należy je

dopasować w okresie przedoperacyjnym;

dopasować w okresie przedoperacyjnym;



Przerywany masaż pneumatyczny zwłaszcza za

Przerywany masaż pneumatyczny zwłaszcza za

pomocą małych nadmuchiwanych poduszek,

pomocą małych nadmuchiwanych poduszek,

umieszczanych pod podeszwami stóp;

umieszczanych pod podeszwami stóp;



Inne: mobilizacja stawów (zwłaszcza skokowych),

Inne: mobilizacja stawów (zwłaszcza skokowych),

elektryczna stymulacja mięśni goleni, unoszenie

elektryczna stymulacja mięśni goleni, unoszenie

kończyn dolnych, ćwiczenia oddechowe, wczesne

kończyn dolnych, ćwiczenia oddechowe, wczesne

uruchamianie.

uruchamianie.

FIZYKOTERAPIA W

FIZYKOTERAPIA W

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ

MASAŻ RĘCZNY:

MASAŻ RĘCZNY:



Bierne ruchy kończyn dolnych, a

Bierne ruchy kończyn dolnych, a

szczególnie stóp, uruchamiają pompę

szczególnie stóp, uruchamiają pompę

stawową (np. w zesztywnieniu stawów);

stawową (np. w zesztywnieniu stawów);



Klasyczny masaż kończyn dolnych u

Klasyczny masaż kończyn dolnych u

osób czasowo przebywających w łóżku;

osób czasowo przebywających w łóżku;



Drenaż limfatyczny;

Drenaż limfatyczny;



Masaż tkanki łącznej;

Masaż tkanki łącznej;

FIZYKOTERAPIA W

FIZYKOTERAPIA W

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ

PRZERYWANY UCISK PNEUMATYCZNY:

PRZERYWANY UCISK PNEUMATYCZNY:



Naprzemienny wzrost ciśnienia,

Naprzemienny wzrost ciśnienia,

ssanie i zmiana pozycji pacjenta;

ssanie i zmiana pozycji pacjenta;



Stosowanie zabiegów 1-2/d przez 23-

Stosowanie zabiegów 1-2/d przez 23-

30 min znacznie poprawia stan

30 min znacznie poprawia stan

kończyny w niektórych przypadkach

kończyny w niektórych przypadkach

zespołu pozakrzepowego;

zespołu pozakrzepowego;

LECZENIE UCISKOWE !!!

LECZENIE UCISKOWE !!!

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ

NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ



Leki flebotropowe (przeciwobrzękowo,

Leki flebotropowe (przeciwobrzękowo,

usuwają subiektywne dolegliwości);

usuwają subiektywne dolegliwości);



Wyciągi roślinne i ich pochodne

Wyciągi roślinne i ich pochodne

(escyna);

(escyna);



Alkaloidy sporyszu;

Alkaloidy sporyszu;



Heparyny i heparynoidy;

Heparyny i heparynoidy;



Doustne leki przeciwkrzepliwe;

Doustne leki przeciwkrzepliwe;



Nowe leki przeciwkrzepliwe;

Nowe leki przeciwkrzepliwe;



Leki fibrynolityczne.

Leki fibrynolityczne.

LECZENIE CHIRURGICZNE

LECZENIE CHIRURGICZNE



Flebektomia Mullera –usunięcie

Flebektomia Mullera –usunięcie

zmienionych żylakowo pni żylnych, jak i

zmienionych żylakowo pni żylnych, jak i

drobnych żylaków siatkowatych;

drobnych żylaków siatkowatych;



Chirurgia żyły odpiszczelowej;

Chirurgia żyły odpiszczelowej;



Chirurgia żyły odstrzałkowej;

Chirurgia żyły odstrzałkowej;



Chirurgia nawrotowych żylaków;

Chirurgia nawrotowych żylaków;



Chirurgia zakrzepicy żył powierzchownych;

Chirurgia zakrzepicy żył powierzchownych;



Skleroterapia;

Skleroterapia;



Chirurgia żył przeszywających i układu żył

Chirurgia żył przeszywających i układu żył

głębokich.

głębokich.

LECZENIE OWRZODZEŃ

LECZENIE OWRZODZEŃ

GOLENI

GOLENI



Leczenie ogólne tj. stosowanie opasek

Leczenie ogólne tj. stosowanie opasek

elastycznych, odpoczynek w odpowiednie pozycji,

elastycznych, odpoczynek w odpowiednie pozycji,

obrzęk, fizykoterapia (drenaż limfatyczny);

obrzęk, fizykoterapia (drenaż limfatyczny);



Miejscowe leczenie owrzodzeń (środki

Miejscowe leczenie owrzodzeń (środki

farmakologiczne, kortykosteroidy, opatrunki

farmakologiczne, kortykosteroidy, opatrunki

hydrokoloidowe, alginiany, hydrożele, pielęgnacja

hydrokoloidowe, alginiany, hydrożele, pielęgnacja

miejscowa, enzymy proteolityczne, antybiotyki);

miejscowa, enzymy proteolityczne, antybiotyki);



Skleroterapia;

Skleroterapia;



Chirurgiczne metody leczenia (oczyszczenie,

Chirurgiczne metody leczenia (oczyszczenie,

przeszczep skóry, wycięcie owrzodzenia z jego

przeszczep skóry, wycięcie owrzodzenia z jego

dnem, korygowanie refluksu żył

dnem, korygowanie refluksu żył

powierzchownych, choroby żylakowej,

powierzchownych, choroby żylakowej,

niewydolności żył przeszywających, korygowanie

niewydolności żył przeszywających, korygowanie

podwyższonego ciśnienia w żyłach głębokich).

podwyższonego ciśnienia w żyłach głębokich).