Zapis konstrukcji

Rysunkowa

dokumentacja techniczna

9.04.21

2

Tematyka



Terminologia



Rysunki wykonawcze części



Rysunki złożeniowe



Wprowadzanie zmian w rysunkach



Gospodarka rysunkowa

9.04.21

3

Terminologia

Rysunek wykonawczy – jest to rysunek, na ogół

opracowany na podstawie danych projektowych,
zawierający wszystkie informacje niezbędne do
wykonania części.

Rysunek złożeniowy – rysunek przedstawiający

wzajemne usytuowanie i/lub kształt zespołu na
wyższym poziomie strukturalnym zestawianych części.

Rysunek podzespołu – jest to rysunek złożeniowy na

niższym poziomie strukturalnym, pokazujący tylko
ograniczoną liczbę grup lub części.

Rysunek złożeniowy ogólny – rysunek złożeniowy

przedstawiający wszystkie zespoły i części całego
wyrobu.

9.04.21

4

Rysunki wykonawcze części

Rysunkiem wykonawczym części nazywa się

rysunek na podstawie którego będzie wykonana

część maszynowa; termin ten dotyczy zarówno

wyrobu jak i półwyrobu (odlewu, odkuwki itp..)

Rysunki wykonawcze, w zasadzie,

powinny być sporządzane w podziałce 1:1.
Rysunki dużych wyrobów mogą być

sporządzane w podziałce zmniejszającej,

małych – w podziałce zwiększającej.

W odniesieniu do rysunków wykonawczych nie

stosuje się uproszczeń rysunkowych.

9.04.21

5

Rysunek wykonawczy powinien przedstawiać część

maszynową w takiej liczbie rzutów, jaka jest niezbędna do

jednoznacznego określenia jej kształtu, i powinien

zawierać:



wszystkie konieczne wymiary wraz z tolerancjami;



tolerancje kształtu i położenia;



oznaczenia dopuszczalnej chropowatości powierzchni;



wymagania dotyczące obróbki cieplnej



wymagania dotyczące obróbki powierzchniowej.

Płaskie części wykonywane z blachy rysuje się w

jednym rzucie.

Na rysunkach części wykrawanych z blachy i

wyginanych dorysowuje się kształt części w rozwinięciu.

Na rysunkach części wykonywanych metodą

tłoczenia należy podać kształt materiału wyjściowego.

9.04.21

6

9.04.21

7

9.04.21

8

Rysunki złożeniowe



Rysunek złożeniowy ogólny – jest to rysunek

złożeniowy przedstawiający wszystkie zespoły

wyrobu.



Rysunek złożeniowy (zespołu) – jest to rysunek

przedstawiający wzajemne usytuowanie i/lub

kształt zespołu na wyższym poziomie strukturalnym

zestawianych części.



Rysunek podzespołu – jest to rysunek złożeniowy

na niższym poziomie strukturalnym, pokazujący

ograniczoną liczbę grup części lub części.

W zależności od stopnia skomplikowania wyrobu,
szczegóły jego budowy przedstawiane są na
rysunkach zestawieniowych kolejnych rzędów.

9.04.21

9

Tabliczki na rysunkach złożeniowych

Tabliczka na rysunku złożeniowym składa się z:



podstawowej tabliczki rysunkowej;



wykazu części przedstawionego w formie

tabelki rysunkowej.

Części składowe numeruje się na rysunkach zgodnie z

możliwą kolejności montażu, ważnością części składowych

lub zgodnie z opracowaną logiczną kolejnością.
Części numeruje się używając, wraz z linią odniesienia

zakończoną kropką lub strzałką :



liczb;



liczb wewnątrz okręgów;



liczb podanych nad półką linii odniesienia.
Numery części podaje się równolegle do podstawy

rysunku, grupując je w wiersze i kolumny.

9.04.21

10

Kolejność wyszczególnień w tabelce

rysunkowej



Zespoły własne wyrobu (w kolejności: pierwszego
rzędu, drugiego …).



Zespoły zapożyczone z innych wyrobów.



Części własne wyrobu posiadające rysunki
wykonawcze.



Części własne wyrobu nie posiadające rysunków
wykonawczych



Części zapożyczone z innych wyrobów.



Zespoły katalogowe



Elementy katalogowe



Elementy normalne

W celu zwiększenia czytelności rysunku, grupy

wyszczególnień oddziela się pustą pozycją w tabelce.

9.04.21

11

9.04.21

12

Wymiarowanie i dodatkowe wskazówki

Na rysunkach złożeniowych podaje się jedynie:



wymiary charakterystyczne dla danego wyrobu

(gabarytowe);



wymiary, które mają być uzyskane na etapie

montażu;



pasowania współpracujących części uzyskiwane na

etapie montażu;



tolerancje, jeśli jest to konieczne, położenia

określonych powierzchni części montowanych.

Niekiedy na rysunku złożeniowym, dla

lepszej orientacji, rysuje się:



zarysy przedmiotów przyległych;



krańcowe położenia części ruchomych.

9.04.21

13

9.04.21

14

9.04.21

Wprowadzanie zmian na rysunkach

15

Wprowadzanie zmian na rysunkach

Powody wprowadzania zmian w
dokumentacji konstrukcyjnej:



konieczność naprawienia błędu w rysunku;



dążenie do ulepszenia konstrukcji.

Zmiany mogą dotyczyć:



rysunku części;



napisów umieszczonych na rysunku.

Sposoby wprowadzania zmian w oryginałach
rysunków określa norma PN-91/N-01636.

9.04.21

Wprowadzanie zmian na rysunkach

16

Podstawowe zasady wprowadzania zmian na

rysunkach



Jedyną podstawą dokonania każdej zmiany na

rysunku jest karta zmian.



Zmiany należy wprowadzać w taki sposób aby

możliwe było odczytanie poprzedniej informacji.



Każda wprowadzona na rysunku zmiana musi być

odnotowana w odpowiednim miejscu tabliczki

rysunkowej.



Każda, kolejna zmiana na rysunku musi być

numerowana kolejnym numerem.



Jeżeli w wyniku zmiany wprowadzany jest w

zastępstwie nowy rysunek – numer rysunku

zastępującego i zastępowanego musi być wpisany w

odpowiednim miejscu tabliczki rysunkowej.

9.04.21

Wprowadzanie zmian na rysunkach

17

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

18

Gospodarka rysunkowa

Jakość gospodarki rysunkowej w j.o. zależy w znacznej

mierze od organizacji archiwum rysunków i przyjętego

systemu numeracji rysunków

Właściwa gospodarka rysunkowa umożliwia:



prawidłowe przechowywanie oryginałów rysunków;



odpowiednią konserwację oryginałów rysunków;



szybkie odszukiwanie właściwych rysunków;



właściwe zarządzanie kopiami rysunków.

Elementy gospodarki rysunkowej:



numerowanie rysunków;



składanie kopii i przechowywanie;



ewidencja.

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

19

Numerowanie rysunków

Sposoby numerowania zależą od wielu czynników
i są w wielu przypadkach dedykowanymi
systemami tworzonymi dla konkretnej j.o.

Poprawnie zbudowany system numeracji
rysunków powinien odznaczać się dwiema
cechami:



numery rysunków powinny być możliwie krótkie

(nie należy stosować systemów, które umożliwiają
odczytanie treści rysunku z jego numeru);



system numeracji powinien być przejrzysty i
łatwo zrozumiały dla użytkownika rysunków, dla
którego rysunki są przeznaczone.

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

20

Numer rysunku może składać się z samych cyfr

(system cyfrowy)

lub z liter i cyfr

(system mieszany).

W najczęściej stosowanych systemach numeracji

numery rysunków składają się z kilku członów

oddzielonych kreską lub kropką.

AB23C-123.45.67

Zwykle pierwszy człon określa rodzaj wyrobu, jego

wielkość lub inną zmienną cechę

charakterystyczną.
Drugi (najczęściej cyfrowy), zależny od przyjętego

cyfrowego systemu numeracji, określa zespoły,

podzespoły pierwszego rzędu, … i części

określonego wyrobu.

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

21

Składanie i przechowywanie rysunków

Oryginały rysunków powinny być przechowywane

stosownie do formy wykonanej dokumentacji.
Oryginały dokumentacji papierowej, zwykle

wykonanej na kalce techn. powinny być

przechowywane bez składania. Duże formaty

(powyżej A0) zwykle przechowuje się zwinięte w

rulony.

Dokumentację oryginałów rysunków, w formie

dokumentacji elektronicznej, zapisanych na nośnikach

informacji elektronicznych przechowuje się zgodnie z

zasadami archiwizacji nośników informacji

elektronicznych. Zasady te dotyczą także kopii

bezpieczeństwa oraz tymczasowych kopii

bezpieczeństwa wykonanych na nośnikach informacji

elektronicznych.

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

22

Wyróżnia się trzy metody składania rysunków, w

zależności od sposobu ich przechowywania:



w teczkach lub kopertach;



wpinanych do zeszytów;



wpinanych, z wykorzystaniem elementów pośrednich.

Kopie (odbitki) rysunków w celu ich przechowywania

lub przesyłania składa się na mniejsze formaty.
Standardowym formatem poskładanych rysunków

wielkoformatowych jest format A4.
Niezależnie od wielkości arkusza i sposobu składania

tabliczka rysunkowa, w poskładanym rysunku, musi

być widoczna.

Arkusze składa się w harmonijkę, najpierw wzdłuż linii

prostopadłych do tekstu w tabliczce rysunkowej, a

następnie wzdłuż linii prostopadłych do poprzednich.

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

23

Składanie kopii rysunków przeznaczonych do

przechowywania w teczkach, kopertach

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

24

Składanie kopii rysunków przeznaczonych do

bezpośredniego wpinania do zeszytów

9.04.21

Gospodarka rysunkowa

25

Ewidencja rysunków

Podstawą prawidłowej gospodarki rysunkami

jest ich właściwe ewidencjonowanie. W dobrze

zorganizowanym archiwum służy do tego:



kartoteka rysunków;



kartoteka kopii rysunków;



rejestr numerów archiwalnych.

Każdy nowy rysunek musi mieć nadany numer

archiwalny. Numer taki musi być wpisany w

odpowiednie miejsce tabliczki rysunkowej.

Szczególnie ważne jest prowadzenie kartoteki

kopii rysunków. Każda kopia, każdego rysunku

musi mieć nadany kolejny numer.