POSTĘPOWANIE CYWILNE

INTEREST OMNIUM RECTE FACERE

Wszystkim zależy na właściwym

postępowaniu

POSTĘPOWANIE CYWILNE

POSTĘPOWANIE CYWILNE – to rozpoznawanie

spraw, które dotyczą stosunków między ludźmi i

powstały w sferze spraw majątkowych lub

rodzinnych.

KODEKS CYWILNY – reguluje stosunki cywilno-

prawne pomiędzy:
- jednostkami gospodarki uspołecznionej,
- osobami fizycznymi,
- jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz

osobami fizycznymi.

Przepisy k.c. dotyczące j.g.u. stosuje się także do

instytucji państwowych i organizacji społecznych,

których zadanie nie polega na prowadzeniu

działalności gospodarczej.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

CORAM NOBIS

w naszej obecności

CORAM PUBLICO

publicznie

OSOBA FIZYCZNA

to każdy człowiek od chwili urodzenia do chwili

śmierci

OSOBA PRAWNA

to jednostka organizacyjna powołana do określonych

celów, którą przepis prawny uznaje za samodzielny

podmiot prawa cywilnego

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

PIERWSZA INSTANCJA

Sądy Rejonowe

Sądy Okręgowe

odnośnie spraw:

a) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia

majątkowe, oprócz spraw o ustalenie ojcostwa i macierzyństwa

b) o ochronę praw autorskich,
c) o roszczenia wynikające z prawa prasowego,
d) przeciwko Skarbowi Państwa o naprawienie szkody

spowodowanej
przez funkcjonariuszy władzy i administracji państwowej przy

wykonywaniu powierzonej im czynności,

e) o prawa majątkowe:

- w których jest znaczna wartość przedmiotu sporu,
- gdy jedną ze stron jest j.g.u.

Sądowe postępowanie

cywilne

- jest zorganizowanym, za pomocą

stosunków prawno-procesowych,
działaniem organów sądowych z
udziałem zainteresowanych stron,

- ma na celu ochronę społecznych

i indywidualnych interesów,

- jest osiągane przez stosowanie

odpowiedniej normy prawa cywilnego
(k.c., k.p.c.), rodzinnego lub pracy.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Wszczyna je strona:
- której prawo zostało naruszone,

- która chce zapobiec naruszeniu swego

prawa i w tym celu żąda wydania przez

sąd odpowiedniego orzeczenia

Jednym z zasadniczych warunków

osobistego występowania strony w

procesie cywilnym jest posiadanie tzw.

zdolności prawnej i zdolności do

czynności prawnych.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Zdolność prawna jest możnością:
- występowania w roli podmiotu stosunków cywilno-

prawnych,

- posiadania praw i obowiązków wynikających z prawa

cywilnego.

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność

prawną.

Zdolność prawna pozwala w określonych

przypadkach, wynikających ze stosunków

międzyludzkich, na wystąpienie na drodze

procesowej do określonej osoby z roszczeniem.

Roszczenie – to uprawnienie do żądania od określonej

osoby określonego zachowania się.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

ZDOLNOŚĆ PROCESOWA

Postępowanie cywilne może bezpośrednio

wszcząć strona, która posiada zdolność do

czynności prawnych:
- czyli zdolność do nabywania praw,
- i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności

prawnych

a) pełną zdolność do czynności prawnych mają:

osoby fizyczne z chwilą ukończenia 18 lat,

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

ZDOLNOŚĆ PROCESOWA

b) ograniczoną zdolność do czynności prawnych

mają:

- osoby fizyczne w wieku 13-18 lat (małoletni),
- osoby ubezwłasnowolnione częściowo
c) brak zdolności do czynności prawnych mają:
- osoby do lat 13,
- osoby powyżej 13 lat ubezwłasnowolnione

całkowicie np. z powodu chorób psychicznych,
narkomanii lub pijaństwa(nie są w stanie kierować
swoim postępowaniem).

ZDOLNOŚĆ PRAWNA I PROCESOWA

0-13 lat: brak zdolności procesowej, brak zdolności do

czynności prawnych (posiadanie zdolności prawnej)

0-18 lat: ograniczona zdolność prawna i procesowa

Do czynności prawnych nie mają zdolności:
1) osoby do lat 13,
2) osoby powyżej 13 lat ubezwłasnowolnione całkowicie.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają:
1) osoby w wieku 13-18 lat,
2) osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Osoba bez zdolności procesowej może podejmować

czynności procesowe tylko przez przedstawiciela

ustawowego.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Wyłączenie sędziego

Sędzia jest wyłączony z prowadzenia danej
sprawy określonej przepisami prawnymi kpc
w przypadkach:
1/ w których jest stroną,
2 w sprawach swego małżonka, krewnych lub
powinowatych w linii prostej, krewnych
bocznych

do

czwartego

stopnia

i

powinowatych bocznych do drugiego stopnia,

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

3/ w sprawach osób związanych z nim z tytułu

przysposobienia, opieki lub kurateli,
4/ w sprawach, w których był lub jest
pełnomocnikiem albo radca prawnym jednej ze
stron,
5/ w sprawach, w których w instancji niższej
brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia.
• Wniosek o wyłączenie może także zgłosić
pisemnie lub ustnie strona, jeśli ma
uzasadnione powody.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

PROCES – postępowanie, w którym oprócz

sądu występują uczestnicy w charakterze

dwóch przeciwstawnych stron

POWÓD – strona inicjująca postępowanie

cywilne

POZWANY – strona przeciwko której skierowane

jest roszczenie powoda (z reguły zajmuje

postawę obronną)

POZEW – pismo procesowe skierowane do sądu

z żądaniem wydania orzeczenia o określonej

treści

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

POZEW:

- miejscowość i data,
- imię, nazwisko i adres powoda lub jego pełnomocnika,
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowany,
- imię, nazwisko i adres powoda i pozwanego,
- oznaczenie wartości przedmiotu sporu,
- oznaczenie rodzaju pisma,
- osnowa wniosku,
- uzasadnienie wraz z dowodami na poparcie

przytoczonych okoliczności,

- podpis powoda lub jego pełnomocnika,
- wymienienie załączników.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

OSNOWA WNIOSKU W POZWIE:

Powinna zawierać dokładne określenie roszczenia oraz

różne wnioski, np. o:

- nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej

wykonalności,

- przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda,
- wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda

świadków i biegłych,

- dokonanie oględzin,
- polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę

dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub
u osób trzecich.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

SKUTKI WNIESIENIA POZWU DO SĄDU:

a) przesłanie odpisu pozwu stronie pozwanej
- niemożność wytoczenia powództwa o to

samo roszczenie,

- można wnieść pozew o inne roszczenie

(powództwo wzajemne).

b) odpowiedź na pozew musi udzielić j.g.u.
- osoba fizyczna nie ma takiego obowiązku,

lecz może udzielić odpowiedzi.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM

rozpoznawcze pomocnicze

egzekucyjne

proces postępowanie nieprocesowe

np.: czynności spadkowe, ubezwłasnowolnienie,

uznanie osoby za zmarłą

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

ARTYKUŁ 6 K.C.

Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która

z faktu tego wywodzi skutki prawne.

DOWÓD

Dowodem jest środek służący do wykazania

prawdziwych okoliczności ważnych dla

rozstrzygnięcia sprawy. Dowodem jest więc

wszystko co może przyczynić się do ustalenia stanu

faktycznego przez wykrycie prawdy materialnej.

SĄD OPIERA SWOJE USTALENIA

na faktach udowodnionych, które przemawiają za

prawidłowością określonego stanu faktycznego.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

POSTĘPOWANIE POMOCNICZE

jest działaniem mającym charakter pomocniczy

w stosunku do innych poczynań sądu, np.:

- sąd w trosce o zabezpieczenie wykonalności

orzeczenia wydaje zarządzenie tymczasowe,

- przedsięwzięcie sądu podejmowane w

przypadku zaginięcia lub zniszczenia akt
sprawy.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

ORZECZENIE

- kończy sądowe postępowanie cywilne,
- wskazuje na skutki prawne ustalonego stanu

faktycznego w stosunku do stron.

POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE

- jest przymusową realizacją obowiązującej w

konkretnym przypadku normy prawnej,

- ma miejsce w przypadku gdy osoba zobowiązana

nie chce dobrowolnie wykonać swego obowiązku,

- czynności związane z jego wykonaniem

reprezentuje komornik.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

UGODA

Przez ugodę powód i pozwany czynią sobie

wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego

między nimi stosunku prawnego w tym celu,

aby zlikwidować spór istniejący między nimi.

- Ugodę mogą zawrzeć strony w każdym

stadium postępowania cywilnego.

- Ugoda zawarta przed sądem stanowi

podstawę przeprowadzenia postępowania

egzekucyjnego.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA

Sąd może ogłosić zawieszenie postępowania.
Postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa
w razie zaprzestania czynności przez sąd na
skutek siły wyższej.
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu:
1/ w razie śmierci strony lub jego przedstawiciela
ustawowego lub utraty przez stronę zdolności
prawnej lub utraty przez przedstawiciela
ustawowego charakteru takiego przedstawiciela,

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

2/ jeżeli w składzie organów jednostki
organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki
uniemożliwiające jej działanie,
3/ jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy
znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek
nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą
sądu,
4/ jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte
postępowanie upadłościowe, a spór dotyczy
przedmiotu wchodzącego w skład masy
upadłościowej.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Udział prokuratora w procesie

Prokurator jest oskarżycielem publicznym,
występującym w sprawach o przestępstwa,
a zatem z reguły w sądach karnych.
Kpc przewiduje również w pewnych
okolicznościach interwencję prokuratora w
procesie cywilnym:
a/ prokurator może wytoczyć powództwo
na

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

rzecz oznaczonej osoby, wskazując
ją w pozwie,
b/ prokurator może wstąpić do
postępowania w każdym jego stadium,
c/ prokurator może zaskarżyć każde
orzeczenie sądu, od którego służy
środek odwoławczy.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Interwencja główna, uboczna i przypozwanie
Oprócz dwóch stron, w procesie mogą brać
udział osoby trzecie. Są to:
1/ osoby, które występują z roszczeniem o
rzecz lub prawo, o które toczy się sprawa
pomiędzy innymi osobami. Aż do zamknięcia
sprawy w pierwszej instancji osoby te mogą
wytoczyć powództwo przed sąd, w którym
toczy się sprawa o daną rzecz

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

rzecz lub prawo, przeciwko obu
pierwszym stronom. Zjawisko takie
nazywa się interwencją główną.
2/ każdy, kto jest zainteresowany aby
sprawa została rozstrzygnięta na korzyść
jednej ze stron, może przystąpić do
sprawy w każdym stadium sprawy, aż do
zamknięcia rozprawy w drugiej instancji.
Jest to tzw. interwencja uboczna.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Osoba taka nazywa się interwientem
ubocznym.
3/ odwrotnie, jedna ze stron w razie
niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia
sprawy, może przesunąć odpowiedzialność
na osobę trzecią. Wówczas ma prawo
zawiadomić taką osobę o toczącym się
procesie i wezwać ją za pośrednictwem
sądu do wzięcia w nim udziału.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Sytuację taką nazywa się przypozwaniem.

Strony lub ich przedstawiciele ustawowi (np.
dla niepełnoletnich) mogą działać przed
sądem osobiście albo przez pełnomocników,
tj. adwokatów. Pełnomocnikiem jednostki
gospodarki uspołecznionej może być radca
prawny, będący pracownikiem tej jednostki,
zaopatrzony w odpowiednie pełnomocnictwo

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

KOSZTY PROCESU

Strona

przegrywająca

sprawę

obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi
oraz sądowi wszelkie koszta związane z
prowadzeniem sporu.
Kpc w art. 98-110 dokładnie określa
sposób naliczania tych kosztów.
W niektórych przypadkach może nastąpić

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

zwolnienie od kosztów sądowych.
Art. 111 kpc dokładnie podaje kto nie ma
obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:
1/ strona dochodząca ustalenie ojcostwa,
2/ strona dochodząca roszczeń
alimentacyjnych,
3/ prokurator,
4/ kurator wyznaczony przez sąd
orzekający

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

lub przez sąd opiekuńczy dla danej
sprawy,
5/ strona, która została zwolniona od
kosztów sądowych przez sąd.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

W roku 1989 w prawie i postępowaniu
cywilnym został wyłoniony jeszcze
jeden dział, tj. postępowanie w
sprawach gospodarczych, zostały
powołane sądy gospodarcze.
Sądy te rozstrzygają sprawy cywilne
czyli majątkowe dotyczące instytucji
uspołecznionych oraz różnych
podmiotów gospodarczych.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Ustawa o sądach gospodarczych podaje, że
rozpoznawanie spraw gospodarczych
powierza się sądom rejonowym i sądom
okręgowym, w których tworzy się odrebne
jednostki organizacyjne (sądy gospodarcze).
Sprawami gospodarczymi są sprawy ze
stosunków cywilnych między podmiotami
prowadzącymi działalność gospodarczą na
zasadach określonych w odrębnych
przepisach.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Sprawy gospodarcze rozpatrują sądy
okręgowe, z wyjątkiem spraw dla których
zastrzeżona jest właściwość sądów
rejonowych.
Sądy gospodarcze pracują na zasadach
zwykłych sądów cywilnych. Mogą one
przesłuchiwać świadków, biegłych, strony.
Po przeprowadzeniu postępowania
dowodowego wydają wyrok, od którego

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

służy odwołanie do sądów rewizyjnych
wyższej instancji.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

W WETERYNARII

Odpowiedzialność cywilna w weterynarii
jest uregulowana przepisami kodeksu
cywilnego (art. 415-449), które określają
stosunki

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

cywilno-prawne między jednostkami
gospodarki uspołecznionej, między
osobami fizycznymi oraz między
jednostkami gospodarki uspołecznionej
a osobami fizycznymi.
Niektóre przepisy prawne obrazujące
w/w odpowiedzialność, zwaną czynami
niedozwolonymi, przedstawiają
następujące artykuły:

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu
szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Art. 417. Skarb Państwa ponosi
odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną
przez funkcjonariusza państwowego przy
wykonywaniu powierzonej mu czynności.
Art. 431. par. 1. Kto zwierzę chowa albo się
nim posługuje, obowiązany jest do
naprawienia wyrządzonej przez nie szkody

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

niezależnie od tego, czy było pod jego
nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło,
chyba, że ani on ani osoba, za którą ponosi
odpowiedzialność, nie ponoszą winy.
Art. 444, par.1. W razie uszkodzenia ciała
lub wywołania rozstroju zdrowia
naprawienie szkody obejmuje wszelkie
wynikłe z tego powodu koszty. Par.2. Jeżeli
poszkodowany stracił całkowicie lub
częściowo zdolność do

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

pracy zarobkowej albo zwiększyły się
jego potrzeby lub zmniejszyły widoki
powodzenia na przyszłość, może on
żądać od zobowiązanego do
naprawienia szkody odpowiedniej renty.
Art. 445, par. 1. W przypadkach
przewidzianych w artykule
poprzedzającym, sąd może przyznać
poszkodowanemu

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

odpowiednią sumę tytułem
zadośćuczynienia pieniężnego za
doznaną krzywdę.
Przedstawione artykuły kodeksu
cywilnego wskazują, że wszyscy którzy
posiadają zwierzęta (w miastach i na wsi)
ponoszą odpowiedzialność cywilną, czyli
materialną za szkody, które te zwierzęta
mogą wyrządzić innym zwierzętom lub

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

człowiekowi.
Kodeks cywilny określa również sposób
wykonywania zobowiązań, wynikłych z
tej odpowiedzialności i ewentualne
skutki ich niewykonania.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

DOMNIEMANIE ZWYKŁE (PRAESUMPTIO HOMINIS)

Polega na tym, że osoba która się na nie powołuje,musi

dostarczyć dowód. Dany dowód da się wyprowadzić z innych

ustalonych faktów na podstawie dostarczonych dowodów, np.:
pisklęta kacze zachorowały na salmonelozę w czwartym dniu

po zakupie (wynik badania bakteriologicznego) –

domniemanie zwykłe wskazuje, że były zarażone w zakładzie

wylęgowym.

DOMNIEMANIE PRAWNE (PRAESUMPTIO JURIS)

Dowód nie wymaga potwierdzenia na okoliczność, na którą

ktoś się powołuje, np.:
ujawnienie się wady głównej zwierzęcia w terminie rękojmi

stanowi domniemanie, że zwierzę było już z tą wadą u

poprzedniego właściciela.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

DOMNIEMANIE SPECJALNE

(PRAESUMPTIO JURIS ET DE JURE)

oznacza że każda, prawidłowo ogłoszona
ustawa, musi być znany wszystkim
obywatelom.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Odpowiedzialności karnej podlega

ten, kto dopuszcza się czynu
społecznie niebezpiecznego,
zabronionego pod groźbą kary przez
ustawę obowiązującą w czasie jego
popełnienia.

• Kodeks karny określa, które czyny są

przestępstwami i jakie kary wymierza
się za ich popełnienie.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Ze względu na wysokość grożącej

kary przestępstwa dzielą się na:

- zbrodnie
- występki
• Zbrodnią jest czyn zagrożony karą

pozbawienia wolności na czas nie
krótszy niż 3 lata.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Przez występek rozumie się czyn, za

który grozi kara niższa, ale wynosząca
co najmniej 3 miesiące pozbawienie
lub ograniczenia wolności lub też kara
grzywny.

• Wyróżnia się jeszcze wykroczenia,

będące czynami za które grozi kara
nie przekraczająca 3 miesięcy aresztu
lub grzywna.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Oprócz kar podstawowych wyróżnia

się kary dodatkowe, wymierzane przez
sąd na okres od 1 do 10 lat. Są to:

a/ pozbawienie praw publicznych
b/ zakaz prowadzenia pojazdów
mechanicznych
c/ zakaz zajmowania określonych
stanowisk

POSTĘPOWANIE KARNE

d/ przepadek mienia

•Postępowanie karne normuje kodeks
postępowania karnego.
•Postępowania w sprawach o
przestępstwa należy do właściwości
sądów powszechnych:
a/ sądów rejonowych

POSTĘPOWANIE KARNE

b/ sądów okręgowych
c/ sądów apelacyjnych

•O właściwości rzeczowej sądów
karnych rozstrzyga sąd z urzędu,
biorąc pod uwagę rodzaj przestępstwa.
•Sąd rejonowy orzeka, jako pierwsza
instancja, we wszystkich sprawach

POSTĘPOWANIE KARNE

z wyjątkiem tych, których rozpoznanie
zastrzeżone jest dla sądów okręgowych,
jako pierwszej instancji.
•Sąd okręgowy, jako sąd drugiej
instancji, rozpoznaje środki odwoławcze
od orzeczeń sądów rejonowych.
•Sądem odwoławczym od orzeczeń sądu
okręgowego, jako pierwszej instancji,
jest sąd apelacyjny.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Miejscowo właściwy jest przede

wszystkim sąd, w którego okręgu
popełniono przestępstwo.

• Jeżeli nie można ustalić miejsca

popełnienia przestępstwa, właściwy
jest sąd, w którego okręgu
przestępstwo wyszło na jaw, albo
ujęto osobę podejrzaną, albo mieszka
osoba podejrzana.

POSTĘPOWANIE KARNE

• W postępowaniu karnym jako strony

występują :

- pokrzywdzony, tj. ten którego

dobro prawne zostało bezpośrednio
naruszone lub zagrożone,

- oskarżony, tj. ten, przeciw któremu

wszczęto postępowanie sądowe
(w postępowaniu przygotowawczym
nazywa się podejrzanym).

POSTĘPOWANIE KARNE

• Pokrzywdzony może dochodzić swoich

praw przed sądem osobiście dopiero
po ukończeniu 17 roku życia.

• Przed osiągnięciem tego wieku prawa

jego wykonują rodzice lub
opiekunowie.

• Natomiast oskarżony przed 17 rokiem

życia musi mieć obrońcę z urzędu.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Wszczęcie postępowania karnego

może nastąpić:

- z oskarżenia prywatnego
- z oskarżenia publicznego
• Oskarżycielem publicznym jest

prokurator, w pewnych przypadkach
policja i organa administracji
państwowej.

POSTĘPOWANIE KARNE

• W postępowaniu karnym wyróżniamy

dwa zasadnicze rodzaje czynności:

1/ postępowanie przygotowawcze
2/ postępowanie przed sądem.

• Postępowanie przygotowawcze obejmuje:
a/ śledztwo
b/ dochodzenie

POSTĘPOWANIE KARNE

• Nad przebiegiem całego postępowania

przygotowawczego czuwa prokurator lub
policja.

• Postępowanie przygotowawcze ma na

celu wykrycie przestępstwa, ujęcie
sprawcy i utrwalenie dowodów dla sądu.

• W wypadku pozytywnego wyniku

postępowania zostaje wniesiony akt
oskarżenia, rozpoczynający postępowanie

POSTĘPOWANIE KARNE

przed sądem.

•Sąd, po przyjęciu aktu oskarżenia,
doręcza go oskarżonemu i wyznacza
termin rozprawy, na której wydaje
wyrok, po przeprowadzeniu
postępowania dowodowego.

POSTĘPOWANIE KARNE

Przymus adwokacki

•Niezależnie od prawa korzystania
oskarżonego z pomocy obrońcy ( nie
więcej niż trzech), ustawa przewiduje
w pewnych przypadkach konieczność
udziału w procesie obrońcy, nawet
wtedy, gdy oskarżony z tego prawa nie
chce skorzystać.

POSTĘPOWANIE KARNE

• Przymus ten istnieje zawsze

w postępowaniu przed sądem
okręgowym oraz przed wszystkim
sądami, gdy oskarżony:

1/ nie ukończył 17 lat,
2/ jest głuchy lub niemy,
3/ gdy zachodzi uzasadniona

wątpliwość

co do jego poczytalności.

POSTĘPOWANIE KARNE

• W przypadkach uzasadnionych przymus

adwokacki, prezes sądu może obrońcę
wyznaczyć z urzędu.

Odpowiedzialność karna w weterynarii

• Przepisy karne, wiążące się z

działalnością lekarsko-weterynaryjną oraz
prowadzeniem pojazdów mechanicznych

POSTĘPOWANIE KARNE

(przy wyjazdach do zgłoszonych
przypadków), są zwarte głównie w ustawie
z dnia 6 czerwca 1997 r. Dla zobrazowania
tej odpowiedzialności poniżej przytoczone
są wazniejsze artykuły kodeksu karnego.
Art.165.par.1. Kto sprowadza
niebezpieczeństwo powszechne dla życia
lub zdrowia wielu osób albo dla mienia
w wielkich rozmiarach:

POSTĘPOWANIE KARNE

- powodujac zagrożenie epidemiologiczne

lub szerzenie się choroby zakaźnej albo
zarazy zwierzęcej lub roślinnej,

- wyrabiając lub wprowadzając do obrotu

szkodliwe dla zdrowia substancje, środki
spożywcze lub inne artykuły
powszechnego użytku, lub też środki
farmaceutyczne nie odpowiadające
warunkom jakości podlega karze
pozbawienia wolności od 6 miesięcy do

POSTĘPOWANIE KARNE

pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
Art. 180. Kto w stanie nietrzeźwym pełni
czynności związane bezpośrednio z
zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu
pojazdów podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 288. par.1. Kto cudzą rzecz niszczy,
uszkadza lub czyni ją niezdatna do użytku,
podlega karze pozbawienia wolności

POSTĘPOWANIE KARNE

od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 228.par.1. Kto w związku z pełnieniem
funkcji publicznej przyjmuje korzyść
majątkową lub osobistą albo ich obietnicę,
podlega karze pozbawienia wolności od 6
miesięcy do lat 8.
Art.231. par.1. Funkcjonariusz publiczny,
który przekraczając swe uprawnienia lub
nie dopełniając obowiązku działa na szkodę

POSTĘPOWANIE KARNE

interesu publicznego lub prywatnego,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3
Par.2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu w
celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub
osobistej podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10.
Art. 233. par.1. Kto, składając zeznanie
mające służyć za dowód w postępowaniu
sądowym lub innym postępowaniu

POSTĘPOWANIE KARNE

prowadzonym na podstawie ustawy,
zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę,
podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.
Art. 271.par.1. Funkcjonariusz publiczny lub
inna osoba upoważniona do wystawiania
dokumentu, która potwierdza w nim
nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze
pozbawienia wolności pd 3 miesiecy do lat
5.

POSTĘPOWANIE KARNE

Par.3. Jeżeli sprawca dopuszcza się
czynu określonego w par.1. w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej lub
osobistej, podlega karze pozbawienia
wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.273. Tej samej karze podlega, kto
takiego dokumentu używa.

DOWODY PRAWNE

• Dowody są nieodłącznym elementem

każdej procedury prawnej i mają duże
znaczenie i wpływ na jej przebieg.

• Są nimi:
1/ dowód z dokumentu
2/ dowód ze świadków
3/ dowód z opinii biegłych
4/ dowód z oględzin

DOWODY PRAWNE

Dowód z dokumentu

•Dokumentem jest każde pismo, które
zawiera myśl ludzką, wyrażone
powszechnie przyjętymi znakami i
stwierdza fakty mające znaczenie w danej
sprawie.
•Wyróżnia się dokumenty:
1/ publiczne
2/ prywatne

DOWODY PRAWNE

• Dokument publiczny jest to dokument

wystawiony przez władze, urzędy
publiczne i osoby zaufania publicznego
w granicach ich działania albo
dokument uznany za publiczny przez
obowiązujące przepisy

• Dokument prywatny stwierdza tylko, że

pochodzi od osoby, która go podpisała.

DOWODY PRAWNE

• Pełną moc dowodową, tak co do treści

oświadczenia, jak i wystawcy, posiada
dokument publiczny.

• Lekarz medycyny weterynaryjnej

traktowany jest na równi z osobami
zaufania publicznego, czyli
wystawione przez niego dokumenty w
granicach wykonywanego zawodu, są
dokumentami publicznymi.

DOWODY PRAWNE

Dowód ze świadków

•Świadkiem w postępowaniu dowodowym
jest osoba, której wypowiedzi mogą mieć
zasadnicze znaczenie dla ustalenia stanu
faktycznego i wyjaśnienia prawdy
materialnej.
•Osoba wezwana w charakterze świadka
ma obowiązek zgłosić się i złożyć
zeznania.

DOWODY PRAWNE

• W przypadku nieusprawiedliwionego

niestawiennictwa świadek zostaje
ukarany grzywną, a nawet może być
przymusowo doprowadzony.

• Swe niestawiennictwo świadek może

usprawiedliwić w ciągu tygodnia od
daty doręczenia mu postanowienia o
ukaraniu grzywną.

DOWODY PRAWNE

• W przypadkach uzasadnionych (np.

znaczna odległość od miejsca
zamieszkania, choroba) świadek może
być przesłuchany w miejscu
zamieszkania przez odpowiednią
władzę (w drodze rekwizycji).

• Przed przesłuchaniem świadek składa

przyrzeczenie według następującej
formuły: „Świadomy wagi mych słów

DOWODY PRAWNE

i odpowiedzialności przed prawem
przyrzekam uroczyście, że będę mówił
szczerą prawdę, niczego nie ukrywając
z tego, co mi jest wiadome”.
•Od składania przyrzeczenia zwolnieni
są nieletni do 14 lat, a w wyjątkowych
przypadkach też inne osoby.

DOWODY PRAWNE

• Świadek ma obowiązek składania

zeznań i udzielania odpowiedzi na
pytania zadawane mu w czasie
przewodu dowodowego.

• Tylko w wyjątkowych przypadkach

świadek ma prawo nie odpowiadać
na pytania.

DOWODY PRAWNE

• Ma to miejsce wtedy, gdy ujawnione

przez niego okoliczności mogłyby
pozostającą z nim w stosunku
małżeństwa, pokrewieństwa,
powinowactwa lub przysposobienia osobę
narazić na odpowiedzialność za
przestępstwo, na hańbę bezpośrednią, na
dotkliwą szkodę majątkową względnie
gdyby to było połączone z pogwałceniem
istotnej

DOWODY PRAWNE

tajemnicy urzędowej.
•Świadek ma prawo za stracony czas
żądać zwrotu kosztów podróży i
wynagrodzenie.
•Nie wymaga się od świadków
specjalnych wiadomości fachowych, lecz
tylko zdolności do spostrzegania i
komunikowania spostrzeżeń, a zatem do
obiektywnego przedstawienia danego

DOWODY PRAWNE

stanu faktycznego.
•Osobiste wrażenia i wnioski świadka,
nie związane z oczywistymi faktami,
mają małe znaczenie dowodowe.

Dowód z opinii biegłego

•W postępowaniu cywilnym i karnym
znacznie podstawowe ma dowód z
opinii biegłego.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Biegłym jest osoba

posiadająca wiadomości

specjalne, powołana przez

organ procesowy lub

śledczy

do zbadania i wyjaśnienia

istotnych dla

rozstrzygnięcia sprawy i

wydania opinii

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• W świetle artykułów kodeksu

postępowania cywilnego, karnego i
administracyjnego terminem biegły
określa się stałych biegłych sądowych
oraz osoby powołane w poszczególnych
sprawach w charakterze biegłych, a
także instytuty naukowe, naukowo-
badawcze oraz zakłady specjalistyczne i
instytucje powołane do udzielania opinii
na żądanie

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

organów procesowych.
•W przypadkach, kiedy artykuły kodeksu
mówią o biegłym, należy rozumieć, że
dotyczy to biegłych wszystkich
wyszczególnionych kategorii.
•Celem właściwego rozróżnienia pojęcia
biegłego i odróżnienia go od innych osób
pomagających organom procesowym
w gromadzeniu dowodów zasadnicze

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

znaczenie mają tu dwie kwestie:
1/ powołania osoby w charakterze
biegłego
2/ sporządzania opinii
•Tylko osoba wymieniona w postępowaniu
o powołaniu biegłego jest biegłym i tylko
biegły jest zobowiązany przedstawić
organowi procesowemu opinię po
dokonaniu swoich czynności w procesie.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Nie będzie biegłym osoba spełniająca w

postępowaniu procesowym rolę tłumacza,
wykonawcy fotografii, pobierania
materiałów do badań specjalistycznych
(np.: krwi od zwierząt, próbek paszy).

• Nie będzie również spełniał tych

warunków kierownik zakładu lub instytutu
podpisujący opinię w imieniu swojej
instytucji.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Organa powołujące biegłego

•O dopuszczeniu dowodu z opinii
biegłego decyduje odpowiedni organ
procesowy.
•Takim organem są: sądy cywilne i karne,
prokuratura, funkcjonariusz policji,
organy administracji państwowej oraz
komisje i sądy dyscyplinarne

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Kryteria wyboru biegłego

•Decyzja organu procesowego
powołująca biegłego nie powinna mieć
charakteru dowolności.
•Jeżeli jest możność wyboru należy
powołać biegłego o najwyższych
kwalifikacjach względem danej
problematyki.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Pod uwagę bierze się także odległość

miejsca zamieszkania biegłego od miejsca
przeprowadzenia ekspertyzy i siedziby
organu procesowego, wiek biegłego, stan
zdrowia i stopień obciążenia pracą.

• W kodeksie postępowania karnego istnieje

zaznaczona tendencja do korzystania
przede wszystkim z opinii instytutów i
innych zakładów specjalistycznych.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Następnie powinno się korzystać z

opinii stałych biegłych, a dopiero w
przypadku ich braku z opinii biegłych
powołanych w danej sprawie.

• Organ procesowy nie jest w sposób

bezwzględny skrępowany taką
kolejnością.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Na decyzję o wyborze biegłego danego

rodzaju mogą wpływać różne czynniki, np.:

1/ brak biegłego sądowego danej

specjalności,

2/ wyłączenie jedynego biegłego

sądowego, będącego specjalistą w danej
dziedzinie,

3/ zbyt długie opracowywanie opinii przez

któregoś z biegłych,

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

4/ uskarżanie się danego biegłego na
przeciążenie pracą.

Okoliczności powoływania lekarza

medycyny weterynaryjnej na biegłego

•Istnieje wiele najrozmaitszych zagadnień
obejmujących wszystkie dyscypliny
wiedzy weterynaryjnej, które w danych
okolicznościach uzasadniają władze

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Sądowe i administracyjne do wezwania

lekarza medycyny weterynaryjnej jako
biegłego. Okolicznościami tymi są:

1/ realizacja umowy kupna- sprzedaży

zwierzęcia posiadającego wady
fizyczne (w ramach rękojmi
umownej i ustawowej – wad głównych),

2/ nie wyjaśniona – nagła śmierć

zwierzęcia,

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

3/ wadliwe lub nieumiejętne
stosowanie zabiegów leczniczych,
chirurgicznych, położniczych,
4/ nieprzestrzeganie przepisów
sanitarno-weterynaryjnych, szczególnie
o zwalczaniu zaraźliwych chorób
zwierzęcych oraz przepisów o kontroli
nad środkami spożywczymi
zwierzęcego pochodzenia,

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

5/ zagadnienia ochrony zwierząt,
6/ nieprzestrzeganie przepisów o
transporcie zwierząt.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

1/ Umowa sprzedaży zwierzęcia

posiadającego wady fizyczne

•Przy umowie sprzedaży zwierząt
najczęstszym zagadnieniem, wymagającym
udziału lekarza med. wet. jako
rzeczoznawcy, jest stwierdzenie stanu
zdrowia zwierzęcia będącego przedmiotem
umowy oraz jego pewnych właściwości,
mających znaczenie użytkowe, hodowlane
lub gospodarcze

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przepisy prawne wprowadzają pojęcie

„wady fizycznej” zwierząt.

• W znaczeniu prawnym, zwierzę, które

z powodu stanu zdrowia lub pewnych
indywidualnych właściwości nie może być
użytkowane według swego przeznaczenia,
posiada tzw. wadę fizyczną.

• Tak pojęte wady fizyczne zwierząt są

często przedmiotem spraw sądowych.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Nowy właściciel zwierzęcia najczęściej

kwestionuje dobry stan zdrowia czy też
inne przymioty zapewnione umową.

• Wadami fizycznymi zwierząt są

wszelkiego rodzaju choroby, ułomności,
narowy albo brak pewnych właściwości
i zalet.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• W odróżnieniu od wyżej określonych

wad fizycznych, wyróżnia się jeszcze
wady prawne.

• Wada prawna, w odniesieniu do

zwierząt istnieje wówczas, gdy ktoś
sprzeda zwierzę nieistniejące,
kradzione lub pożyczone.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Odpowiedzialność za wady fizyczne

normuje szczegółowo kodeks cywilny.

• Do odpowiedzialności dochodzi tylko

wówczas, kiedy następuje akt kupna
i sprzedaży zwierzęcia.

• Z postanowień kodeksu wynika, że

sprzedawca odpowiada w ramach tzw.
„rękojmi za wady” w następujących
przypadkach:

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

1/ gdy występują „wady główne”, tj.
takie wady fizyczne zwierząt, które są
wyszczególnione w specjalnym
rozporządzeniu. Sprzedawca ponosi
odpowiedzialność nawet wtedy, kiedy nie
dał zapewnienia o nieistnieniu takiej wady,
2/ za wszystkie inne wady fizyczne
zwierząt, ale tylko wtedy, gdy dał
zapewnienie czyli gwarancję – rękojmię

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

ogólną lub szczegółową o nieistnieniu
wady, albo o istnieniu pewnych właściwości
(że zwierzę jest zdrowe, że nie posiada
gruźlicy, albo, że pies jest psem
myśliwskim) Odpowiedzialność powstaje
również, gdy kupujący zastrzega w umowie,
że kupuje zwierzę dla pewnych celów, np.
konia pod wierzch. Sprzedawca nie
odpowiada za wady fizyczne tylko wówczas,
gdy kupujący wiedział o ich istnieniu.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Chodzi tu o odpowiedzialność z powodu

zapewnienia, czyli poręczenia, gwarancji,
a więc rękojmi umownej, którą określa
się „odpowiedzialnością z tytułu rękojmi
umownej”.

• Jeżeli dojdzie do ujawnienia wady w

ramach takiej rękojmi, to kupujący może:

1/ odstąpić od umowy,
2/ żądać obniżenia ceny kupna,

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

3/ żądać dostarczenia innego zwierzęcia
wolnego od wady,
4/ żądać odszkodowania.
Ad 1. W razie odstąpienia od umowy obie
strony powinny zwrócić sobie nawzajem
otrzymane świadczenia. Kupujący powinien
zwrócić sprzedawcy rzecz ze wszystkimi
korzyściami (np. sukę ze szczeniętami, które
się w tym czasie urodziły), a sprzedawca

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

powinien zwrócić:
a/ otrzymaną kwotę,
b/ odsetki ustawowe od kwoty kupna,
c/ wartość ewentualnych nakładów

poniesionych przez kupującego (np.
kosztów leczenia zwierzęcia).

Ad 2. Jeżeli kupujący żąda obniżenia ceny

z powodu wady, to obniżenie następuje

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

w takim stosunku, w jakim wartość

sprzedanego przedmiotu wolnego od wad
ma się do jego wartości obliczonej
z uwzględnieniem istniejących wad.

Ad 3. Kupujący ma prawo żądać, o ile jest to

możliwe, dostarczenia innego zwierzęcia,
wolnego od wady, tzn. jeżeli dane zwierzę
jest oznaczone tylko co do gatunku, a nie
co do jego tożsamości. Jeżeli wśród

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

sprzedanych zwierząt wady posiadają

tylko niektóre osobniki, które dają się
odłączyć od zdrowych bez szkody dla obu
stron, to prawo kupującego odstąpienia
od umowy ogranicza się tylko do zwierząt
z wadami.

Ad 4. Niezależnie od żądania odstąpienia

od umowy, obniżenia ceny kupna, albo
dostarczenia zwierzęcia wolnego od wady

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

kupujący może żądać także naprawy

poniesionej szkody z powodu zerwania
umowy.

Podstawa prawna odpowiedzialności z tytułu

rękojmi

• Sprzedawca nie odpowiada z tytułu

rękojmi za wady fizyczne powstałe u
zwierzęcia już po akcie kupna i sprzedaży.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Wyjątkiem od tej zasady jest przypadek,

gdy ujawniona po kupnie wada tkwiła
już wcześniej w rzeczy sprzedanej.

• Powyższa odpowiedzialność sprzedawcy

opiera się na przypuszczeniu, że jeżeli
wada ujawniła się w krótkim czasie po
kupnie, to może zachodzić
prawdopodobieństwo, że istniała już
w chwili kupna.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przypuszczenie takie określono w

terminologii prawniczej „domniemaniem”.

• Wyróżnia się następujące domniemania:
1/ domniemanie zwykłe (praesumptio

hominis),

2/ domniemanie prawne (praesumptio

juris),

3/ domniemanie specjalne (praesumptio

juris et de jure).

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

DOMNIEMANIE ZWYKŁE (PRAESUMPTIO

HOMINIS)

Polega na tym, że osoba która się na nie

powołuje,musi dostarczyć dowód. Dany

dowód da się wyprowadzić z innych

ustalonych faktów na podstawie

dostarczonych innych dowodów, np.:
pisklęta kacze zachorowały na salmonelozę

w czwartym dniu po zakupie (wynik

badania bakteriologicznego) –

domniemanie zwykłe wskazuje, że były

zarażone w zakładzie wylęgowym.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

DOMNIEMANIE PRAWNE

(PRAESUMPTIO JURIS)

Dowód nie wymaga potwierdzenia na

okoliczność, na którą ktoś się

powołuje, np.: ujawnienie się wady

głównej zwierzęcia w terminie

rękojmi stanowi domniemanie, że

zwierzę było już z tą wadą u

poprzedniego właściciela.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

DOMNIEMANIE SPECJALNE

(PRAESUMPTIO JURIS ET DE JURE)

Uważa się, że każda, w sposób

prawidłowy ogłoszona ustawa, musi

być znana wszystkim obywatelom.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przy wadach fizycznych zwierząt

zachodzi domniemanie zwykłe, tzn.
kupujący może dochodzić swych
roszczeń z tytułu rękojmi umownej,
jeżeli wada ujawni się po kupnie.

• Musi jednak udowodnić, że wada ta

istniała już w chwili kupna.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

WADY GŁÓWNE

• Kodeks cywilny wprowadza dla pewnych

wad fizycznych określenie „wady główne”.

• Wadami głównymi są:
1/ u koni –
a/ łykawość,
b/ dychawica świszcząca

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

c/ wartogłowienie (przewlekłe

schorzenie mózgowia lub opon
mózgowych z obniżeniem
świadomości zwierzęcia),

d/ przewlekłe schorzenie

wewnętrznych części oka powstałe na
tle nieurazowym,

2/ u owiec – świerzb,
3/ u norek – gruźlica.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• W odróżnieniu od odpowiedzialności

w ramach rękojmi umownej, przy
wadach głównych nie są wymagane
ze strony sprzedawcy zapewnienia o
zdrowiu zwierzęcia, gdyż i tak
odpowiada on za wadę główną, jeżeli
ujawni się ona w oznaczonym
przez rozporządzenie terminie
rękojmi.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przy wadach głównych istnieje

bowiem domniemanie prawne, że
jeżeli wada główna ujawni się w
określonym terminie rękojmi, to
istniała ona już w chwili sprzedaży
zwierzęcia.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przy wadach głównych uprawnienia z

tytułu ustawowej rękojmi mogą
wygasnąć jeżeli kupujący nie dopełni
następujących warunków:

1/ jeżeli w terminie rękojmi nie zgłosi

chorego zwierzęcia (za wyjątkiem
łykawości) do zbadania przez
urzędowego lekarza medycyny
weterynaryjnej, oraz

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

2/ nie zawiadomi państwowego
organu, właściwego dla przyjmowania
zgłoszeń chorób zaraźliwych zwierząt, o
wystąpieniu świerzbu u owiec.
Zawiadomienie to powinno być
dokonane w ciągu 24 godzin, licząc od
chwili ujawnienia się wady.
Jest to jedyna wada główna, którą
należy zgłosić w tak krótkim terminie.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Terminy obowiązujące przy wadach

fizycznych zwierząt

1.

1.

Termin rękojmi

Termin rękojmi

•Odpowiedzialność sprzedawcy za
wady fizyczne zwierzęcia nie może
trwać w czasie nieograniczonym

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przy wadach fizycznych zwierząt, nie

będących wadami głównymi, czas
odpowiedzialności sprzedawcy jest
określony umownie między stronami,
czyli jest to dowolnie oznaczony,
umowny termin rękojmi.

• Jeżeli strony tego nie dokonały,

wówczas przyjmuje się roczny termin
rękojmi.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Przy wadach głównych termin rękojmi

jest ściśle określony przez rozporządzenie
i wynosi od dnia wydania zwierzęcia:

1/ do 15 dni przy –
a/ łykawości
b/ dychawicy świszczącej
c/ wartogłowieniu
d/ świerzbie u owiec

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

2/ do 30 dni przy –
a/ przewlekłym schorzeniu
wewnętrznych części oka u
koni
b/ gruźlicy norek

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

2. Termin zawiadomienia o wadzie

2. Termin zawiadomienia o wadzie

•W przypadkach ujawnienia się wady
fizycznej, za którą sprzedawca
odpowiada, kupujący, pod rygorem
utraty praw z tytułu rękojmi, jest
obowiązany do powiadomienia o tym
sprzedawcy w czasie określonym przez
kodeks cywilny.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• W wypadku wad fizycznych zwierząt,

nie będących wadami głównymi,
termin zawiadomienia o wadzie
wynosi 1 miesiąc.

• Przy wadach głównych tylko 7 dni,

licząc od końca terminu rękojmi
przewidzianego w rozporządzeniu.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

3. Termin roszczeń

3. Termin roszczeń

Termin roszczeń jest to okres, w ciągu
którego przysługuje kupującemu
dochodzenie sądowe roszczeń
w przypadku, gdyby sprzedawca nie
przyjął na siebie odpowiedzialności z
tytułu rękojmi, mimo, że został w
terminie powiadomiony.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Ten termin dla wad fizycznych zwierząt,
nie będących wadami głównymi, wynosi 1
rok, licząc od chwili wydania zwierzęcia.
Natomiast przy wadach głównych 3
miesiące, licząc od końca terminu
rękojmi.
Sprzedawca, który podstępnie zataił
wadę, nie może korzystać z upływu tych
terminów.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Obliczanie terminów

Terminy oznaczone w dniach kończą
się z upływem ostatniego dnia, z
tym jednak, że nie uwzględnia się dnia
w którym nastąpiło zdarzenie.
Liczy się zawsze od dnia następnego,
np. od następnego dnia po dniu
wydania zwierzęcia kupującemu.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Terminy oznaczone na tygodnie,
miesiące lub lata kończą się z upływem
dnia, który odpowiada swą nazwą lub
datą początkowemu dniowo terminowi.

Gdyby takiego dnia w ostatnim
miesiącu nie było, to termin kończy się
w ostatnim dniu tego miesiąca.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Np. termin zawiadomienia o wadzie
głównej wynosi tydzień, licząc od końca
terminu rękojmi. Jeżeli więc koniec
terminu rękojmi przypada na wtorek,
koniec terminu zawiadomienia przypada
również we wtorek następnego tygodnia.
Przy wadach fizycznych termin
zawiadomienia w ramach rękojmi
umownej wynosi 1 miesiąc.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Gdy więc wada ujawniła się 9 marca,
termin upływa o godz. 24 dnia 9
kwietnia.
Gdyby jednak wada ujawniła się 31
stycznia, wówczas termin
zawiadomienia upływa o godz. 24
w dniu 28 lub 29 lutego.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

2/ Niewyjaśniona (nagła) śmierć

zwierzęcia

•W gospodarstwach rolnych posiadających
zwierzęta lub prowadzących ich hodowlę,
zdarzają się niejednokrotnie przypadki
śmierci zwierząt w niewyjaśnionych
okolicznościach, tj. przypadki śmierci
zwierząt pozornie klinicznie zdrowych.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Jeżeli przypadek śmierci zwierzęcia zdarzy

się w gospodarstwie prywatnym lub
należącym do różnych „spółek”, to
podjęcie kroków wyjaśniających zależy
wyłącznie od decyzji właściciela.

• Obecnie w związku z wadami pasz

treściwych biegli lekarze med.
weterynaryjnej stosunkowo często
rozpatrują zagadnienia masowych
zachorowań i upadków zwierząt.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Swe opinie opierają głównie na

wynikach badań danej paszy oraz
diagnozach lekarsko-weterynaryjnych.

• Zdarzają się zanieczyszczenia pasz

bakteriami, grzybami, a także
dochodzi do sporządzania mieszanek
zawierających nieprawidłowy stosunek
komponentów lub niewłaściwe
składniki niezgodne z normą.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

W praktyce mają miejsce zatrucia świń solą
kuchenną, na którą trzoda chlewna jest
szczególnie wrażliwa.
Najczęstsze źródła zatruć solą u tych
zwierząt stanowią: mączka rybna, wycofane
z handlu, a przeznaczone dla zwierząt
koncentraty spożywcze, popłuczyny
z solonego mięsa lub niekiedy serwatka
powstająca przy produkcji sera.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

W związku z zanieczyszczeniem środowiska
naturalnego lekarz med. wet. bywa
powoływany na biegłego celem opracowania
opinii przy zachorowaniach lub zejściach
śmiertelnych bydła.
Zdarzają się sytuacje konfliktowe
spowodowane np. wystąpieniem nadmiaru
kadmu w roślinach w pobliżu niektórych
zakładów przemysłowych, niewłaściwym
stosowaniem środków ochrony roślin

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

(przedawkowanie lub omyłkowe opryski
z samolotów) i nawozów sztucznych
(zbyt duże dawki lub spłukiwanie tych
substancji przez deszcz i ich kumulacja
w miejscach niżej położonych).
Coraz częściej sprawy konfliktowe
związane są także ze skutkami
zanieczyszczenia środowiska w
stosunku do pszczół i ryb.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Lekarze med. wet. występują często

jako biegli w sprawach masowych
upadków drobiu.

• Powodem tych upadków są:

karmienie ptaków zepsutymi
mieszankami paszowymi, karmą
zawierającą mikotoksyny, choroby
zakaźne, np. salmoneloza.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Zdarzają się także zapotrzebowania

organów procesowych na weterynaryjną
wiedzę specjalistyczną w związku
z zatruciami zwierząt futerkowych
(spowodowanymi wadliwą karmą), koni
i psów (trutkami na szczury).

• Ponadto lekarze med. wet. ustalają

okoliczności związane ze śmiercią zwierząt
łownych w przypadku spraw o
kłusownictwo.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Zły stan zdrowia i nagłe przypadki śmierci

mogą być spowodowane różnymi
okolicznościami, jak np. nieodpowiednia
karma, złe warunki hodowlane, brak
nadzoru, zanieczyszczenie środowiska.

• Rozpatrując powyższe zagadnienia celem

wydania opinii zawsze trzeba mieć na
uwadze czy zejście śmiertelne zwierząt
nie jest skutkiem świadomego działania
człowieka.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

Zwykle nasuwa się przypuszczenie
zawinionego lub niezawinionego działania
człowieka, a więc możliwość wystąpienia
odpowiedzialności materialnej lub karnej.
•W takich przypadkach, orzeczenie lekarza
med. wet. jako biegłego, niezależnie od
śledztwa władz państwowych, może wnieść
bardzo istotne dane, czasem rozstrzygające.
Opinia powinna charakteryzować się
szczególną

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

wnikliwością, szerokim wachlarzem
badań, właściwym uzasadnieniem
przepojonym głębokim
obiektywizmem.

3/ Wadliwe i nieumiejętne stosowanie

zabiegów leczniczych, chirurgicznych,

położniczych

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Bogata w nieprzewidziane przypadki

praktyka lekarsko-weterynaryjna
w stosunku do zwierząt nastręcza
wielokrotnie trudności, co zwłaszcza
znajduje swe odzwierciedlenie u
początkujących i niedoświadczonych
lekarzy.

• Zdarzają się przypadki, że z powodu braku

odpowiednich wiadomości, lekkomyślności
lub niedbalstwa efekt zabiegów lekarsko-

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

weterynaryjnych jest niepomyślny lub
nawet szkodliwy.
•Jeżeli lekarz med. wet. przy wykonywaniu
swego zawodu popełnia zasadnicze błędy
w sztuce lekarskiej, lub też nie uwzględnia
najnowszych osiągnięć praktyki i nauki, to
za szkodliwe następstwa swej ignorancji
może być pociągnięty do
odpowiedzialności.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Pojawiają się zarzuty niedopełnienia

obowiązków i spowodowania szkód
wynikłych z zachorowania,
uszkodzenia i padnięcia zwierząt.

• Niekiedy sprawy dotyczą urazów

ciała osób obecnych przy
wykonywaniu zabiegów lub operacji.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• W przedstawionych okolicznościach

lekarz med. wet. jako biegły może
wypowiadać się odnośnie:

- oceny postępowania w związku ze

zbyt późnym udzieleniem pomocy
lekarsko-weterynaryjnej,

- oceny prawidłowości czynności

lekarsko-weterynaryjnych np.: przy
trzebieniu, badaniu na ciążę, zabiegach

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

położniczych, wykonywaniu szczepień,

podawaniu leków, zakładaniu sondy
nosowo-żołądkowej, korekcji racic,

- stwierdzenia czy jest pożądana

obecność właściciela zwierzęcia
podczas wykonywania czynności
lekarsko-weterynaryjnych i czy może
być on włączony do zespołu
wykonującego czynności pomocnicze.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

4/ Nieprzestrzeganie przepisów sanitarno-

weterynaryjnych o zwalczaniu zaraźliwych

chorób zwierzęcych i kontroli nad

środkami spożywczymi zwierzęcego

pochodzenia

• Zwalczanie zaraźliwych chorób

zwierzęcych jest jednym z podstawowych
zadań inspekcji weterynaryjnej.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Wiele tych chorób jest szczególnie

groźnych z powodu gwałtownego
rozprzestrzeniania się i dużej
śmiertelności, co wiąże się ze
stratami gospodarczymi (pryszczyca
u bydła, pomór świń).

• Niektóre choroby zakaźne to groźne

dla zdrowia człowieka zoonozy
(bruceloza, waglik).

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Wszystkie podlegają urzędowemu

zwalczaniu, które normuje ustawa o
zwalczaniu zaraźliwych chorób
zwierzęcych.

• Jednym z podstawowych przepisów tej

ustawy, umożliwiających akcję zwalczania,
jest przepis o zgłaszaniu przez właścicieli
zwierząt chorób zakaźnych i zapobieganiu
ich rozprzestrzeniania się.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Na straży dopełnienia tych obowiązków

stoi inspekcja weterynaryjna, do której
należy właściwa akcja zwalczania jak
również kontrola czy zgłoszenie jest
słuszne.

• Gdy zachodzi niedopełnienie tych

obowiązków, to inspekcja weterynaryjna
musi przeprowadzić odpowiednie
dochodzenie i pociągnąć winnych do
odpowiedzialności.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Obszerna grupa przepisów dotyczy higieny

środków spożywczych zwierzęcego
pochodzenia.

• Produkty muszą pochodzić od zdrowych

zwierząt oraz powinny być właściwie
przechowywane i rozprowadzane.

• Obowiązujące przepisy przewidują

odpowiednie postępowanie i kontrolę w celu
zagwarantowania nieszkodliwości
produktów pochodzenia zwierzęcego

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Zdarzają się przypadki nieprzestrzegania

przepisów, postępowanie nieumiejętne,
niedbałe czy lekkomyślne, a czasami
nadużycia i zła wola.

• Mamy tu do czynienia z różnego rodzaju

wykroczeniami, jak nielegalny ubój,
nieprzestrzeganie oględzin
weterynaryjnych przy uboju z konieczności,
nieprzestrzeganie przepisów sanitarno-
weterynaryjnych w ubojniach,

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

przetwórniach i sklepach.
• Epilogiem tych wykroczeń są

dochodzenia i odpowiedzialność w
trybie postępowania
administracyjnego lub sądowego.

• Do najczęstszych przypadków należą

bakteryjne zatrucia pokarmowe oraz
przypadki włośnicy i tasiemczycy u
ludzi.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Najczęściej ma to miejsce po

spożyciu mięsa pochodzącego z
nielegalnego uboju lub w wypadku
niedokładnego albo niedbałego
badania poubojowego.

• W takich okolicznościach lekarzowi

grozi odpowiedzialność cywilna i
karna.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

5/ Nieprzestrzeganie przepisów

o transporcie zwierząt

• Przy transporcie zwierząt obowiązują

przepisy sanitarno-weterynaryjne,
zabraniające czy też ograniczające
przewożenie zwierząt lub wymagające
spełnienia określonych warunków.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Warunki te powinny umożliwić

zwierzętom przebycie transportu bez
szkody dla zdrowia i życia.

• Szkodliwy wpływ może wyniknąć

z nieodpowiednio przystosowanego
pomieszczenia, zbyt dużej ilości
załadowanych zwierząt, brak lub złego
żywienia i pojenia, zbyt wysokiej lub
niskiej temperatury.

DOWÓD Z OPINII

BIEGŁEGO

• Okoliczności te mogą prowadzić do tzw.

choroby transportowej, różnych okaleczeń,
a najczęściej do znacznego spadku masy
ciała.

• We wszystkich przypadkach zachorowania

czy padnięcia w czasie transportu, czy
bezpośrednio po transporcie, przyczyna
powyższych faktów musi być wyjaśniona,
co pociąga za soba konieczność ingerencji
lekarza med. wet.w charakterze biegłego.